A1. TOEGEPASTE WISKUNDE 1

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "A1. TOEGEPASTE WISKUNDE 1"

Transcriptie

1 A1. TOEGEPASTE WISKUNDE 1 ALGEMEEN Opleiding: Graduaat Elektronica Lestijden: 40 Lector(en): Gert Appels Vakverantwoordelijke: Gert Appels BEGINCOMPETENTIES Algemene toelatingsvoorwaarden voor het Graduaat Elektronica EINDCOMPETENTIES De student: kan rekenkundige bewerkingen uitvoeren kan algebraïsch rekenen kan machten en wortelvormen correct uitvoeren kan eerste- en tweedegraadsvergelijkingen en ongelijkheden opstellen, interpreteren en oplossen weet in welke context complexe getallen toegepast worden en kan elementaire bewerkingen met complexe getallen uitvoeren kan lineaire stelsels oplossen met de substitutiemethode, de combinatiemethode, de gelijkstellingsmethode, de grafische methode en m.b.v. determinanten LEERINHOUDEN 1. Algebraïsche basisbewerkingen Getallen Rekenkundige bewerkingen Rekentoestellen en kommagetallen Exponenten Wetenschappelijke notatie Machten en wortelvormen Optellen en aftrekken binnen vergelijkingen Vermenigvuldigen binnen vergelijkingen Delen binnen vergelijkingen Oplossen van vergelijkingen 2. Complexe getallen Betekenis van het getal j (i) Complex getal in cartesiaanse notatie Andere vormen van complexe getallen Het toegevoegde van een complex getal Bewerkingen met complexe getallen 3. Lineaire vergelijkingen Lineaire vergelijkingen Modulefiches Graduaat (HBO 5 ) Elektronica 1

2 Grafische voorstelling van een lineaire functie Grafisch oplossen van twee lineaire vergelijkingen met twee onbekenden Oplossen van twee lineaire vergelijkingen met twee onbekenden m.b.v. de substitutiemethode Oplossen van twee lineaire vergelijkingen met twee onbekenden m.b.v. de combinatiemethode Oplossen van twee lineaire vergelijkingen met twee onbekenden m.b.v. determinanten Oplossen van drie lineaire vergelijkingen met drie onbekenden m.b.v. de combinatiemethode Oplossen van drie lineaire vergelijkingen met drie onbekenden m.b.v. determinanten STUDIEMATERIAAL Het cursusmateriaal is elektronisch beschikbaar op Toledo WERKVORMEN Hoorcollege en het maken van oefeningen tijdens de les EVALUATIE Evaluatievorm en berekening van het eindcijfer Examen tijdens de examenperiode Tweede examenkans Indien geen 10/20 gehaald wordt als eindcijfer na de eerste examenkans dient het examen opnieuw afgelegd te worden. KOSTPRIJS Inschrijvingsgeld: 46 Modulefiches Graduaat (HBO 5 ) Elektronica 2

3 A2. TOEGEPASTE WISKUNDE 2 ALGEMEEN Opleiding: Graduaat Elektronica Lestijden: 40 Lector(en): Gert Appels Vakverantwoordelijke: Gert Appels BEGINCOMPETENTIES Algemene toelatingsvoorwaarden voor het Graduaat Elektronica EINDCOMPETENTIES De student: kan een probleem meetkundig analyseren kan eenvoudige begrippen meetkundig voorstellen kan reële functies analyseren en grafisch voorstellen kan logaritmische en exponentiële functies analyseren kan gebruik maken van limieten en afgeleiden berekenen kan het onderscheid maken tussen bepaalde en onbepaalde integralen en kan integralen aanwenden om een elektronisch probleem op te lossen LEERINHOUDEN 1. Meetkunde Lijnen en hoeken Driehoeken Functies Trigonometrische functies Vector rekenen 2. Exponentiële en logaritmische functies De exponentiële en logaritmische functies Grafische voorstelling Eigenschappen van logaritmische functies 10-delige logaritme Natuurlijke logaritme Exponentiële en logaritmische vergelijkingen Grafieken op logaritmisch en half logaritmisch papier 3. Afgeleiden Limieten De helling van raaklijnen Afgeleiden Afgeleiden van functies d.m.v. het deltaproces 4. Integralen Differentieel vergelijkingen Modulefiches Graduaat (HBO 5 ) Elektronica 3

4 De onbepaalde integraal De betekenis van een integraal De bepaalde integraal STUDIEMATERIAAL Het cursusmateriaal is elektronisch beschikbaar op Toledo WERKVORMEN Hoorcollege en het maken van oefeningen tijdens de les EVALUATIE Evaluatievorm en berekening van het eindcijfer Examen tijdens de examenperiode Tweede examenkans Indien geen 10/20 gehaald wordt als eindcijfer na de eerste examenkans dient het examen opnieuw afgelegd te worden. KOSTPRIJS Inschrijvingsgeld: 46 Modulefiches Graduaat (HBO 5 ) Elektronica 4

5 A3. BASIS ELEKTRICITEIT ALGEMEEN Opleiding: Graduaat Elektronica Lestijden: 40 Lector(en): Gert Appels Vakverantwoordelijke: Gert Appels BEGINCOMPETENTIES Algemene toelatingsvoorwaarden voor het Graduaat Elektronica EINDCOMPETENTIES De student: kan de basiswetten van de elektriciteit reproduceren kan de basisgrootheden opnoemen kan het begrip weerstand en de gelijknamige component in de verschillende schakelingen gebruiken kan afgeleide eenheden benoemen en omschrijven (arbeid, vermogen en rendement) kan het verschijnsel magnetisme beschrijven en verklaren kan elektromagnetische inductie verklaren kan de afzonderlijke delen van een gelijkstroomkring kwalitatief en kwantitatief analyseren kan een gelijkstroomkring theoretische en numeriek oplossen kan de basisbegrippen van wisselstroom omschrijven en wiskundig bepalen kan een wisselstroomkring analyseren begrijpt de basisregels van driefasige systemen kan berekeningen maken in driefasige kringen LEERINHOUDEN 1. Gelijkspanning en gelijkstroom Bouw van de stof: geleiders en niet-geleiders De elektrische stroomkring Het SI-stelsel in de elektrotechniek Hoeveelheid elektriciteit Wet van Faraday Wet van Ohm Vermogen, arbeid en rendement Schakelen van verbruikers: serieschakeling van weerstanden Schakelen van verbruikers: parallelschakeling van weerstanden Schakelen van verbruikers: gemengde schakeling Schakelen van verbruikers: complexe kringen en netwerktheorie 2. Magnetisme Magnetisme Elektromagnetisme Opbouw van een magnetische keten Praktische gebruik van het elektromagnetisme Modulefiches Graduaat (HBO 5 ) Elektronica 5

6 3. Wisselspanning en wisselstroom Opwekken van een sinusvormige wisselspanning Vectoriële voorstellingen Complexe rekenwijze Enkelvoudige wisselstroomketens Samengestelde ketens op wisselspanning aangesloten: serieschakeling Samengestelde ketens op wisselspanning aangesloten: parallelschakeling Samengestelde ketens op wisselspanning aangesloten: gemengde schakeling Vermogen en arbeidsfactor van een sinusoïdale wisselstroom Driefasenet STUDIEMATERIAAL Verplicht studiemateriaal: - Leerpakket elektriciteit, leerboek A-1, ISBN , Uitgeverij de Boeck - Leerpakket elektriciteit, leerboek A-2, ISBN , Uitgeverij de Boeck - Leerpakket elektriciteit, leerboek A-3, ISBN , Uitgeverij de Boeck WERKVORMEN Hoorcollege en het maken van oefeningen tijdens de les EVALUATIE Evaluatievorm en berekening van het eindcijfer Examen tijdens de examenperiode Tweede examenkans Indien geen 10/20 gehaald wordt als eindcijfer na de eerste examenkans dient het examen opnieuw afgelegd te worden. KOSTPRIJS Inschrijvingsgeld: 46 Verplicht studiemateriaal: 61,10 Modulefiches Graduaat (HBO 5 ) Elektronica 6

7 A4. BASIS ELEKTRONICA ALGEMEEN Opleiding: Graduaat Elektronica Lestijden: 40 Lector(en): Herlinde Van de Water Vakverantwoordelijke: Herlinde Van de Water BEGINCOMPETENTIES Algemene toelatingsvoorwaarden voor het Graduaat Elektronica EINDCOMPETENTIES De student: verwerft inzicht in basisschakelingen met weerstanden, verschillende typen van dioden, condensatoren en transistoren kan signaalverlopen tekenen en interpreteren kan de karakteristieken van de verschillende componenten tekenen en verduidelijken kan het nut van de verschillende basiscomponenten omschrijven evenals de functie van deze componenten verduidelijken in praktische schema s kan spanningen, stromen en weerstandswaarden van de verschillende basisschakelingen berekenen kan simulaties interpreteren en de gesimuleerde waarden koppelen aan de theorie kan zelf een eenvoudig schema ontwerpen toont interesse, een positieve arbeidsattitude en inzet werkt actief mee tijden de lessen LEERINHOUDEN 1. Lineaire weerstanden Kleurcode en tolerantie van weerstanden Opmeten van een weerstandslijn Belastingslijn en werkingspunt 2. Niet-lineaire weerstanden Niet-lineaire weerstanden NTC-weerstanden PTC-weerstanden Magneetafhankelijke weerstanden Lichtafhankelijke weerstanden 3. Condensatoren Laagdoorlaatfilter Hoogdoorlaatfilter 4. Spoelen Gedrag van een spoel op gelijkspanning 5. De diode Modulefiches Graduaat (HBO 5 ) Elektronica 7

8 Opmeten van de diodekarakteristiek Analyse van een diodeschakeling Interpretatie van een datasheet 6. De zenerdiode 7. Clipping en clampingschakelingen 8. Gelijkrichting Enkelzijdige gelijkrichting Dubbelzijdige gelijkrichting Afvlakschakelingen Spanningsvermenigvuldigers 9. Unipolaire transistor 10. Werking van de JFET 11. Toepassingen 12. Schema-analyse STUDIEMATERIAAL Het cursusmateriaal is elektronisch beschikbaar op Toledo Niet-verplichte literatuur: - Microelectronic Circuit Design, Richard C. Jaeger, Uitgeverij McGraw-Hill WERKVORMEN Hoorcollege en het maken van oefeningen tijdens de les EVALUATIE Evaluatievorm en berekening van het eindcijfer Examen tijdens de examenperiode Tweede examenkans Indien geen 10/20 gehaald wordt als eindcijfer na de eerste examenkans dient het examen opnieuw afgelegd te worden. KOSTPRIJS Inschrijvingsgeld: 46 Modulefiches Graduaat (HBO 5 ) Elektronica 8

9 A5. LAB ELEKTRICITEIT/ELEKTRONICA ALGEMEEN Opleiding: Graduaat Elektronica Lestijden: 40 Lector(en): Gert Appels Vakverantwoordelijke: Gert Appels BEGINCOMPETENTIES Algemene toelatingsvoorwaarden voor het Graduaat Elektronica EINDCOMPETENTIES De student: kan werken met basisapparatuur uit de elektrometrie en de elektronica kan toelichting geven omtrent de nauwkeurigheid van een meting kan rekening houden met de inwendige weerstand van een meettoestel kan bij metingen in een gelijkstroomkring de theoretische wetmatigheden verifiëren kan bij metingen in een wisselstroomkring de theoretische wetmatigheden verifiëren kan de nauwkeurigheid van een meting bepalen kan schakelingen met diodes analyseren kan de werking van de schakelingen proefondervindelijk vaststellen kan schakelingen opbouwen kan informatiebronnen zoals datasheets gebruiken LEERINHOUDEN 1. Werking van een voeding, functiegenerator, voltmeter en oscilloscoop 2. Opbouw en werking van een oscilloscoop en een multimeter (inwendige weerstand) 3. Foutberekening: bepalen van de nauwkeurigheid van een meting 4. Voltmeting, ampèremeting en weerstandsmeting 5. Wetten van Kirchhoff, superpositie 6. Wetten van Thévenin 7. Brug van Wheatstone 8. Opmeten van wisselspanningen met de oscilloscoop en de voltmeter (frequentiegebied) 9. Opstellen van impedantiekrommen en resonantiekrommen 10. Opmeten van de diodekarakteristiek m.b.v. de multimeter en m.b.v. de oscilloscoop 11. Opmeten van transistorkarakteristieken STUDIEMATERIAAL Het cursusmateriaal is elektronisch beschikbaar op Toledo WERKVORMEN Praktische werkzaamheden in het lab Modulefiches Graduaat (HBO 5 ) Elektronica 9

10 EVALUATIE Evaluatievorm en berekening van het eindcijfer Enkel permanente evaluatie De permanente evaluatie bestaat uit een beoordeling op de laboverslagen, alsook op de aanwezigheid, de kennis en de medewerking tijdens het lab Tweede examenkans De permanente evaluatie vindt enkel plaats tijdens het lab, bij een tweede examenperiode worden deze punten overgedragen. KOSTPRIJS Inschrijvingsgeld: 46 Modulefiches Graduaat (HBO 5 ) Elektronica 10

11 A6. TOEGEPASTE INFORMATICA ALGEMEEN Opleiding: Graduaat Elektronica Lestijden: 40 Lector(en): Herlinde Van de Water Vakverantwoordelijke: Herlinde Van de Water BEGINCOMPETENTIES Algemene toelatingsvoorwaarden voor het Graduaat Elektronica EINDCOMPETENTIES De student: kan Office en een simulatiepakket gebruiken voor verslaggeving en presentaties kan werken met applets kan vakgerelateerde multimediatoepassingen gebruiken kan een technisch verslag schrijven kan schema s met elektronische componenten tekenen kan de basisprincipes van LabView toepassen kan datasheets lezen en nuttig gebruiken kan simulaties uitvoeren en de gesimuleerde waarden juist interpreteren en koppelen aan de theorie en de praktijk van de basiselektronica kan opdrachten inleveren met een verzorgde layout kan opdrachten op tijd inleveren toont een positieve werkattitude en inzet LEERINHOUDEN 1. Kleurcode van weerstanden bepalen met applets 2. Belastingslijn en weerstandslijn tekenen met Excel 3. Formules schrijven met de Equation Editor 4. Op- en ontladen van een condensator simuleren en het signaalverloop importeren in Excel 5. De belangrijkste tools van Word gebruiken nodig om een technisch document te schrijven 6. Een technisch verslag schrijven 7. Multimediatoepassingen voor presentaties 8. LabView Werken met LabView Customizing Analyse en opslaan van signalen Basisbouwstenen en toepassingen Structures: loops, shift registers, case structures, sequence structures Arrays en clusters Charts en graphs 9. Herhalingsopdrachten Modulefiches Graduaat (HBO 5 ) Elektronica 11

12 STUDIEMATERIAAL Het cursusmateriaal is elektronisch beschikbaar op Toledo WERKVORMEN Praktische werkzaamheden met de computer in het lab EVALUATIE Evaluatievorm Enkel permanente evaluatie Berekening van het eindcijfer Aanwezigheid en inzet (30% van het puntentotaal) Ingeleverde opdrachten (70% van het puntentotaal) Tweede examenkans De permanente evaluatie vindt enkel plaats tijdens het jaar, bij een tweede examenperiode worden deze punten overgedragen. KOSTPRIJS Inschrijvingsgeld: 46 Modulefiches Graduaat (HBO 5 ) Elektronica 12

13 Ba1. ANALOGE BASISSCHAKELINGEN ALGEMEEN Opleiding: Graduaat Elektronica Lestijden: 80 Lector(en): Herlinde Van de Water Vakverantwoordelijke: Herlinde Van de Water BEGINCOMPETENTIES Algemene toelatingsvoorwaarden voor het Graduaat Elektronica Het is aangewezen data de leerstof van de module A4. Basis elektronica wordt beheerst Elementaire kennis van rekenen met integralen, differentialen en complexe getallen EINDCOMPETENTIES De student: verwerft inzicht in schakelingen met OPAMPS, FET, MOSFET en passieve RC-filters kan eenvoudige basisberekeningen maken zodat o.a. versterkingsfactoren bepaald worden, amplitude- en fasediagrammen getekend kunnen worden kan simulaties uitvoeren en de gesimuleerde waarden juist interpreteren en koppelen aan de theorie en praktijk kan schema s met opamps en transistoren analyseren en de verschillende signaalverlopen verduidelijken kan een gestructureerd technisch verslag schrijven kan datasheets lezen en nuttig gebruiken kan zelfstandig en/of in groep schema s bouwen en metingen uitvoeren kan schema s aanpassen zodat er wordt gestreefd naar de meest optimale oplossing kan op een eenvoudige en overzichtelijke manier analoge schema s, eenvoudige voedingen en passieve filters bouwen kan een technische werkmethode hanteren toont een positieve werkattitude en inzet LEERINHOUDEN Theoretisch gedeelte 1. De OPAMP De ideale OPAMP De OPAMP-voeding Stroomzin en vermogendissipatie Saturatiespanning 2. OPAMP-schakelingen De niet-inverterende versterker De inverterende versterker De inverterende stroomversterker De verschilversterker Modulefiches Graduaat (HBO 5 ) Elektronica 13

14 De instelbare verschilversterker De instrumentatieversterker Negatieve terugkoppeling Vermindering van niet-lineaire vervorming Het effect van terugkoppeling op storingen en ruis De differentiator De integrator De gecompenseerde integrator 3. De FET en MOSFET De JFET Karakteristieken De JFET als stroombron De JFET als schakelaar De MOSFET Karakteristieken De MOSFET als stroombron De MOSFET als schakelaar 4. De voeding Gestabiliseerde voeding De driepuntsregelaars: de 78xx- en de 79xx-reeks Regelbare voeding 5. Analyse en synthese van passieve analoge filters Impedanties en complexe getallen Transferfunctie van een filter Opstellen van een Bodeplot Decibel, decade en octaaf Het 3dB-punt en de kantelfunctie Bodeplot van een laagdoorlaat filter Bodeplot van een hoogdoorlaat filter Opstellen van een Bodeplot vertrekkende van een complexe transferfunctie Praktisch gedeelte 1. Praktische proeven in het lab De inverterende versterker De niet-inverterende versterker De verschilversterker De integrator en differentiator Simulatietechnieken met MultiSim Ontwerp van een voeding Passieve analoge filters Gelijkrichters met OPAMP MOSFET-schakelingen STUDIEMATERIAAL Modulefiches Graduaat (HBO 5 ) Elektronica 14

15 Het cursusmateriaal is elektronisch beschikbaar op Toledo Niet-verplichte literatuur: - Microelectronics, Jaco Millman & Arvin Grabel, Uitgeverij McGraw-Hill - The analysis and design of lineair circuits, Roland E. Thomas & Albert J. Rosa, Uitgeverij John Wily & Sons - Design with operational amplifiers and analog integrated circuits, Sergio Franco, Uitgeverij McGraw-Hill WERKVORMEN Hoorcollege en het maken van oefeningen tijdens de les Praktische werkzaamheden in het lab EVALUATIE Evaluatievorm en berekening van het eindcijfer Hoorcollege: examen (50% van het puntentotaal) Practicum: permanente evaluatie (25% van het puntentotaal) en ingeleverde laboverslagen (25% van het puntentotaal) Tweede examenkans De permanente evaluatie vindt enkel plaats tijdens het lab, bij een tweede examenperiode worden deze punten overgedragen. KOSTPRIJS Inschrijvingsgeld: 92 Modulefiches Graduaat (HBO 5 ) Elektronica 15

16 Ba2. VERSTERKERTECHNIEKEN ALGEMEEN Opleiding: Graduaat Elektronica Lestijden: 80 Lector(en): Luc Bienstman Vakverantwoordelijke: Luc Bienstman BEGINCOMPETENTIES Algemene toelatingsvoorwaarden voor het Graduaat Elektronica EINDCOMPETENTIES De student: kan het ontstaan van een analoog signaal verklaren en de bouw en werking van de nodige apparatuur bespreken kan transistorversterkers analyseren, synthetiseren en realiseren kan de werking van de schakelingen proefondervindelijk vaststellen kan de werking van volledige schakelingen zoals voorversterkers, vermogenversterkers, instrumentele versterkers, hoogfrequentversterkers en oscillatoren theoretisch verklaren en proefondervindelijk vaststellen kan een PCB van een analoge schakeling ontwerpen LEERINHOUDEN Theoretisch gedeelte 1. Algemene versterkingstechniek Elektronische versterkers Transferfunctie van een versterker Frequentiereponsie 2. Versterkingstechniek met bipolaire transistors en FET s De transistor als versterker De gemeenschappelijke collector- en basisschakeling De transistor met belasting Versterkers met unipolaire transistors 3. Vermogenversterkers Inleiding Klasse A-vermogenversterkers Klasse B-vermogenversterkers Klasse AB-vermogenversterkers Klasse C-vermogenversterkers Grenswaarden van vermogentransistors 4. Oscillatoren Algemene werkingsprincipes van oscillatoren OPAMP RC-oscillatoren Modulefiches Graduaat (HBO 5 ) Elektronica 16

17 LC- en kristaloscillatoren Timer IC: HF-versterkers 6. Breedbandversterkers 7. Wireless versterkers Praktisch gedeelte Praktische proeven in het lab STUDIEMATERIAAL Het cursusmateriaal is elektronisch beschikbaar op Toledo WERKVORMEN Hoorcollege en het maken van oefeningen tijdens de les Praktische werkzaamheden in het lab EVALUATIE Evaluatievorm en berekening van het eindcijfer Hoorcollege: examen (50% van het puntentotaal) Practicum: permanente evaluatie (50% van het puntentotaal) De punten van de permanente evaluatie worden bepaald door de medewerking, niveau en aanwezigheid tijdens de labs, alsook op de laboverslagen Tweede examenkans De permanente evaluatie vindt enkel plaats tijdens het lab, bij een tweede examenperiode worden deze punten overgedragen. KOSTPRIJS Inschrijvingsgeld: 92 Modulefiches Graduaat (HBO 5 ) Elektronica 17

18 Ba3. VERMOGENSELEKTRONICA ALGEMEEN Opleiding: Graduaat Elektronica Lestijden: 80 Lector(en): Herlinde Van de Water Vakverantwoordelijke: Herlinde Van de Water BEGINCOMPETENTIES Algemene toelatingsvoorwaarden voor het Graduaat Elektronica Het is aangewezen dat de leerstof van de module A4. Basis elektronica wordt beheerst EINDCOMPETENTIES De student: verwerft inzicht in verschillende vermogensschakelingen kan uitgangsspanningen berekenen van een gestuurde gelijkrichter kan simulaties uitvoeren en de gesimuleerde waarden juist interpreteren en koppelen aan de theorie en praktijk kan als toepassing van driefasige gelijkrichting en DC-AC omvormer, de frequentieregelaar aanhalen en zowel de schema s uitleggen als de praktische instellingen van de frequentieregelaar en aansluitingen met de asynchrone motor realiseren kan praktische toepassingen aanhalen van de beschouwde schakelingen kan een gestructureerd technisch verslag schrijven kan datasheets lezen en nuttig gebruiken kan zelfstandig en/of in groep schema s bouwen en metingen uitvoeren kan schema s aanpassen zodat er wordt gestreefd naar de meest optimale oplossing kan een technische werkmethode hanteren toont een positieve werkattitude en inzet LEERINHOUDEN Theoretisch gedeelte 1. Principe vermogencontrole 2. Niet-gestuurde gelijkrichters Resistief belast Inductief belast Bruggelijkrichter Driefasen-brugschakeling 3. Gestuurde schakelcomponenten Controle van thyristorschakelingen: ontsteekpulsen, schema s Triacsturing met Diac GTO 4. Gestuurde gelijkrichter Enkelzijdige éénfase-schakeling, ohms belast Modulefiches Graduaat (HBO 5 ) Elektronica 18

19 Enkelzijdige éénfase-schakeling, ohms-inductief belast Eénfasige vermogencontrole Harmonischen in het geval van een fase-aangesneden sinusoïde Distorsievermogen Volgestuurde B2-mutator, ohms-inductief belast Volgestuurde B6-mutator, ohms belast Volgestuurde B6-mutator, ohms-inductief belast 5. Hakkers Werkingsprincipe Soorten sturingen Ohms en ohms-inductief belaste chopper 6. DC-DC convertoren Basisprincipe De Buck convertor De Boost convertor Flyback convertor Switched capacitor convertor 7. Driefaseninvertoren Spanning- en stroombroninvertor 108 -type invertor Pulsbreedtemodulatie PBM-strategieën 120 -type invertor Gebruikte schakelaars bij invertoren Stuurketen voor een driefasen-invertorbrug van het 180 -type invertor 8. Snelheids- en koppelregeling van de driefasen asynchrone motor Driefasen asynchrone motor Elektronische controle van een inductiemotor Frequentieregelaar 9. Andere vermogencomponenten 10. Praktische toepassingen EMC Omvormers zonnepanelen Elektrische wagen Praktisch gedeelte 1. Praktische proeven in het lab Thyristorschakelingen op DC Thyristorschakelingen op AC Parametreren van een frequentieregelaar en snelheidsregeling van een 3-fasige motor Vermogencontrole op AC Gelijkrichting Inductieve kringen 3-Fasige gelijkrichters en mutatoren Hakker Modulefiches Graduaat (HBO 5 ) Elektronica 19

20 DC-DC convertoren STUDIEMATERIAAL Het cursusmateriaal is elektronisch beschikbaar op Toledo Niet-verplichte literatuur: - Elektronische vermogencontrole, Jean Pollefliet, Uitgeverij Nevelland WERKVORMEN Hoorcollege en het maken van oefeningen tijdens de les Praktische werkzaamheden in het lab EVALUATIE Evaluatievorm en berekening van het eindcijfer Hoorcollege: examen (50% van het puntentotaal) Practicum: permanente evaluatie (25% van het puntentotaal) en ingeleverde laboverslagen (25% van het puntentotaal) Tweede examenkans De permanente evaluatie vindt enkel plaats tijdens het lab, bij een tweede examenperiode worden deze punten overgedragen. KOSTPRIJS Inschrijvingsgeld: 92 Modulefiches Graduaat (HBO 5 ) Elektronica 20

21 Bb1. DIGITALE COMBINATORISCHE SCHAKELINGEN ALGEMEEN Opleiding: Graduaat Elektronica Lestijden: 80 Lector(en): Gert Appels Vakverantwoordelijke: Gert Appels BEGINCOMPETENTIES Algemene toelatingsvoorwaarden voor het Graduaat Elektronica EINDCOMPETENTIES De student: kan Boole-algebra toepassen begrijpt basispoorten en kan ze toepassen begrijpt combinatorische schakelingen kan combinatorische schakelingen toepassen en ontwerpen begrijpt een FPGA (combinatorisch) kan een FPGA-programma simuleren kan op een elementair niveau gebruik maken van een tekenpakket en een simulatiepakket om digitale componenten te tekenen en te simuleren LEERINHOUDEN Theoretisch gedeelte 1. Analoog en digitaal 2. Talstelsels 3. Digitale codes 4. Logische functies 5. Basispoorten 6. Afgeleide poorten 7. Algebra van Boole 8. Karnaugh-Veith diagrammen 9. Ontwerp van combinatorische schakelingen 10. Realisatie van combinatorische schakelingen 11. Programmeerbare logica 12. Technologie 13. Rekenschakelingen 14. Comparatoren 15. Pariteitsschakelingen 16. Encoders 17. Decoders 18. Codeomvormers 19. Multiplexers Modulefiches Graduaat (HBO 5 ) Elektronica 21

22 20. Demultiplexers Praktisch gedeelte 1. Praktische proeven in het lab Opmeten van IC-parameters Ontwerpen en toepassen van combinatorische schakelingen Programmeren van een FPGA Simuleren van digitale componenten STUDIEMATERIAAL Verplicht studiemateriaal: - Digitale technieken 2 de graad, ISBN , Uitgeverij Die Keure - Digitale technieken 3 de graad, ISBN , Uitgeverij Die Keure WERKVORMEN Hoorcollege en het maken van oefeningen tijdens de les Praktische werkzaamheden in het lab EVALUATIE Evaluatievorm en berekening van het eindcijfer Hoorcollege: examen (60% van het puntentotaal) Practicum: permanente evaluatie (40% van het puntentotaal) De permanente evaluatie bestaat uit de beoordeling van de laboverslagen, alsook aanwezigheid, kennis en medewerking tijdens het lab Tweede examenkans De permanente evaluatie vindt enkel plaats tijdens het lab, bij een tweede examenperiode worden deze punten overgedragen. KOSTPRIJS Inschrijvingsgeld: 92 Verplicht studiemateriaal: 53 Modulefiches Graduaat (HBO 5 ) Elektronica 22

23 Bb2. DIGITALE SEQUENTIËLE TECHNIEKEN ALGEMEEN Opleiding: Graduaat Elektronica Lestijden: 80 Lector(en): Luc Bienstman Vakverantwoordelijke: Luc Bienstman BEGINCOMPETENTIES Algemene toelatingsvoorwaarden voor het Graduaat Elektronica EINDCOMPETENTIES De student: begrijpt de werking van flip-flops begrijpt tellers en registers en kan schakelingen met tellers en registers ontwerpen kan sequentiële schakelingen in PLD (Programmable Logic Device) programmeren begrijpt schakelingen met ADC (Analoog Digitaal Convertor) en DAC (Digitaal Analoog Convertor) kan een PCB (Printed Circuit Board) van een digitale schakeling ontwerpen LEERINHOUDEN Theoretisch gedeelte 1. Flip-flops (FF) Reset/set FF Gepporte RS-FF Data-latch Flankgestuurde D-FF Flankgestuurde JK-FF JK master slave FF 2. Schmitt-triggers Eigenschappen De 74LS14 en 74LS13 Nut 3. Monostabiele multivibratoren Algemeen De De 74LS Astabiele multivibratoren Spanningsgestuurde oscillatoren Astabiele multivibrator met 2 MMV s Astabiele multivibratoren met poorten 5. De 555 Algemeenheden Schmitt-trigger met de 555 Modulefiches Graduaat (HBO 5 ) Elektronica 23

24 AMV met de Registers Registerbouwstenen Bufferregister Schuifregister Universeelregister De 74LS194 Ringteller Johnsonteller Nut 7. Asynchrone tellers Asynchrone binaire opteller Modulo-tellers met resetsturing Modulo-tellers met extra kipsignaal Nut 8. Synchrone tellers 10-opteller met gepoorte J- en K-ingangen 10-opteller met gepoorte klokingangen De 74LS191 De 74LS192 Modulo-tellers Nut 9. Ontwerpen van tellers Ontwerpregels 10-opteller met gepoorte klokingangen 10-opteller met D-FF 4-bits ringteller met D-FF 10. Frequentie-tijdmeter Principe Frequentiemeter Tijdmeter 11. Programmeerbare logica Overzicht Uitgangscel Ontwerpvoorbeelden Programmeren 12. Halfgeleidergeheugens Soorten Opbouw Operatiecycli Statische RAM Dynamische RAM Masker ROM PROM Modulefiches Graduaat (HBO 5 ) Elektronica 24

25 EPROM Seriële geheugens 13. Digitaal/analoog omzetters Basistechnieken van een DAC Conversietechnieken Unipolaire en bipolaire DAC s Bijzondere DAC s 14. Analoog/digitaal omzetters Parameters Parallel ADC Opeenvolgende benaderings-adc Dubbele hellings-adc Praktisch gedeelte 1. Praktische proeven in het lab Ontwerp van schakelingen met tellers en registers Programmeren van sequentiële schakelingen m.b.v. FPGA s Ontwerpen van een PCB van digitale schakelingen Simuleren van digitale sequentiële schakelingen STUDIEMATERIAAL Het cursusmateriaal is elektronisch beschikbaar op Toledo WERKVORMEN Hoorcollege en het maken van oefeningen tijdens de les Praktische werkzaamheden in het lab EVALUATIE Evaluatievorm en berekening van het eindcijfer Hoorcollege: examen (50% van het puntentotaal) Practicum: permanente evaluatie (50% van het puntentotaal) De punten van de permanente evaluatie worden bepaald door de medewerking, niveau en aanwezigheid tijdens de labs, alsook op de laboverslagen Tweede examenkans De permanente evaluatie vindt enkel plaats tijdens het lab, bij een tweede examenperiode worden deze punten overgedragen KOSTPRIJS Inschrijvingsgeld: 92 Modulefiches Graduaat (HBO 5 ) Elektronica 25

26 Bb3. MICROCONTROLLERS ALGEMEEN Opleiding: Graduaat Elektronica Lestijden: 80 Lector(en): Bart Voet Vakverantwoordelijke: Bart Voet BEGINCOMPETENTIES Algemene toelatingsvoorwaarden voor het Graduaat Elektronica EINDCOMPETENTIES De student: begrijpt de interne opbouw van microcontrollers begrijpt de interne opbouw van geheugens kan de werking van microcontrollersystemen analyseren kan specifieke software voor een microcontroller ontwikkelen LEERINHOUDEN Theoretisch gedeelte 1. Opbouw van een microprocessorsysteem 2. Seriële communicatieprotocols zoals UART, ISP en I²C 3. Studie van de Arduino-bordjes en van de AVR-microcontroller Praktisch gedeelte 1. Basis Studie van de programmeertaal C en embedded C Programmeren van een Arduino en van een professionele AVR controller in embedded C: aansturen LED s, inlezen schakelaars 2. Uitbreiding Aansturen van een 7-segment display Aansturen van een toetsenbord Uitlezen van een thermometer ADC/DAC realiseren Uitlezen gyroscoop Aansturen motor (PWM) Aansturen OLED display STUDIEMATERIAAL Het cursusmateriaal is elektronisch beschikbaar op Toledo WERKVORMEN Hoorcollege en het maken van oefeningen tijdens de les Modulefiches Graduaat (HBO 5 ) Elektronica 26

27 Begeleide zelfstudie van C Uitwerken van praktische proeven in het lab EVALUATIE Evaluatievorm en berekening van het eindcijfer Permanente evaluatie De punten van de permanente evaluatie worden bepaald door de medewerking en aanwezigheid tijdens de labs, het behaalde niveau alsook de labotest tijdens de laatste zitting Tweede examenkans De permanente evaluatie vindt enkel plaats tijdens het lab, bij een tweede examenperiode worden deze punten overgedragen. KOSTPRIJS Inschrijvingsgeld: 92 Modulefiches Graduaat (HBO 5 ) Elektronica 27

28 Cb1. COMPUTERTECHNIEK ALGEMEEN Opleiding: Graduaat Elektronica Lestijden: 80 Lector(en): Gert Appels - Thierry Debaene Vakverantwoordelijke: Gert Appels BEGINCOMPETENTIES Algemene toelatingsvoorwaarden voor het Graduaat Elektronica EINDCOMPETENTIES De student: kan de terminologie van de computertechniek functioneel gebruiken begrijpt de samenhang van de hardware van een computer, de bussystemen, het besturingssysteem en de randapparatuur begrijpt de werking van de diverse I/O-interfaces en kan ze gebruiken begrijpt de werking van computernetwerken en datacommunicatie begrijpt de werking en de opbouw van het internet en afgeleide netwerken kan de klassieke testfuncties in de discipline van de computertechniek omschrijven LEERINHOUDEN Theoretisch gedeelte 1. Computertechnologie De Von Neumann architectuur Moderne architecturen De Von Neumann instructiecyclus Registers, ALU en bussen 2. Data opslag RAM, SRAM, DRAM, DDRRAM Magnetische geheugens Optische geheugens: CDROM, CDR, CDRW, DVD, BlueRay Flash SSD RAID 3. Communicatie Systeembus Seriële verbindingen: RS232, RS422, RS485 Parallelle poorten: centronics USB FireWire VGA DVI Modulefiches Graduaat (HBO 5 ) Elektronica 28

29 HDMI 4. Randapparatuur Toetsenbord, muis, joystick Schermen: LCD, LED, OLED Printers: thermische, matrix, inktjet, laser, kleurenlaser, 3D 5. Data transport OSI-referentiemodel met o.a. protocol stack (layers), PDU s, encapsulation TCP/IP protocol stack, MAC- en IP-adressering en subnetting LAN-architectuur en apparatuur: NIC, HUB, switch WAN-architectuur en apparatuur: router WWW: opbouw en werking Studie van de WLAN IEEE (WiFi) standaard groep Praktisch gedeelte 1. Praktische werkzaamheden in het lab Schrijven van enkele papers Maken van een presentatie Opbouw van een LAN en de werking praktisch toetsen Opbouw van een WAN en Wireshark gebruiken om problemen te analyseren Opzetten van een WiFi-netwerk met debietmeting en site survey STUDIEMATERIAAL Het cursusmateriaal is elektronisch beschikbaar op Toledo WERKVORMEN Hoorcollege, werkcollege, praktische werkzaamheden in het lab, het geven van een presentatie, gastcolleges EVALUATIE Evaluatievorm en berekening van het eindcijfer Hoorcollege: examen (50% van het puntentotaal) Practicum: permanente evaluatie (50% van het puntentotaal) De permanente evaluatie bestaat uit de evaluatie van de papers en de presentaties alsook de evaluatie van de gerealiseerde netwerken in het lab Tweede examenkans KOSTPRIJS Inschrijvingsgeld: 92 Modulefiches Graduaat (HBO 5 ) Elektronica 29

30 Cb2. AUDIO- EN VIDEOSYSTEMEN ALGEMEEN Opleiding: Graduaat Elektronica Lestijden: 80 Lector(en): Gert Appels Vakverantwoordelijke: Gert Appels BEGINCOMPETENTIES Algemene toelatingsvoorwaarden voor het Graduaat Elektronica EINDCOMPETENTIES De student: kan voorstellingen in het tijdsdomein en het frequentiedomein analysern begrijpt de compressie-algoritmes voor audio en video kan audio- en videostandaarden analyseren begrijpt de opname- en weergavetechnieken voor audio en video begrijpt de werking van de verschillende beeldweergevers begrijpt de werking van zend- en ontvangsttechniek voor audio en video begrijpt de werking van breedbandnetwerken voor audio en video LEERINHOUDEN Theoretisch gedeelte 1. Verband tussen tijdsdomein en frequentiedomein 2. Compressie-algoritmes 3. Audio- en videostandaarden 4. Opname- en weergavetechnieken voor audio Algemene begrippen Microfoon Geluidsverwerking Luidsprekers 5. Opname- en weergavetechnieken voor video Algemene begrippen Beeldopnemers Beeldverwerking Beeldweergave 6. Breedbandnetwerken ADSL Coaxiale netwerken 7. Zend- en ontvangsttechnieken Audio Video Praktisch gedeelte Modulefiches Graduaat (HBO 5 ) Elektronica 30

31 1. Praktische werkzaamheden in het lab Bouwen van een AM/BAM-modulator en demodulator Gastcollege audio (indien mogelijk) Gastcollege video (indien mogelijk) Schrijven van enkele papers over diverse onderwerpen STUDIEMATERIAAL Het cursusmateriaal is elektronisch beschikbaar op Toledo WERKVORMEN Hoorcollege, groepswerk, praktische werkzaamheden in het lab, gastcolleges en bedrijfsbezoeken EVALUATIE Evaluatievorm en berekening van het eindcijfer Hoorcollege: examen (60% van het puntentotaal) Practicum: permanente evaluatie (40% van het puntentotaal) Het resultaat van de permanente evaluatie wordt bepaald door de kwaliteit van de papers, de presentaties en het laboverslag Tweede examenkans De permanente evaluatie kan enkel plaatsvinden tijdens de geplande sessies voor deze module en bij een tweede examenperiode wordt dit behaalde resultaat overgedragen KOSTPRIJS Inschrijvingsgeld: 92 Modulefiches Graduaat (HBO 5 ) Elektronica 31

32 Cb3. LAB MULTIMEDIA ALGEMEEN Opleiding: Graduaat Elektronica Lestijden: 120 Lector(en): Sven Gulikers Vakverantwoordelijke: Sven Gulikers BEGINCOMPETENTIES Algemene toelatingsvoorwaarden voor het Graduaat Elektronica EINDCOMPETENTIES De student: kan logische systemen opbouwen m.b.v. LabView kan logische schakelingen opbouwen in VHDL kan multimedia gerelateerde elementen modelleren in een FPGA beheerst de technische achtergrond op een VGA-scherm aan te sturen kan een digitaal multimedia systeem bouwen rond een microprocessor m.b.v. een FPGA LEERINHOUDEN 1. Opstarten van een project a.d.h.v. LabView 2. Interne structuur van een FPGA 3. VHDL Entity en architecture Process synchrone logica Hiërarchische structuren 4. Embedded multimedia systeem VGA-standaard PWM als geluid Microprocessoren als softcore Interactiviteit en communicatie tussen processoren 5. Implementatie spelconcept STUDIEMATERIAAL Het cursusmateriaal is elektronisch beschikbaar op Toledo WERKVORMEN Praktische werkzaamheden in het lab EVALUATIE Evaluatievorm en berekening van het eindcijfer Enkel permanente evaluatie Modulefiches Graduaat (HBO 5 ) Elektronica 32

33 Tweede examenkans De permanente evaluatie vindt enkel plaats tijdens het lab, bij een tweede examenperiode wordt deze punten overgedragen KOSTPRIJS Inschrijvingsgeld: 138 Modulefiches Graduaat (HBO 5 ) Elektronica 33

34 Cb4. PROJECTWERK MULTIMEDIA ALGEMEEN Opleiding: Graduaat Elektronica Lestijden: 120 Lector(en): Gert Appels en Luc Bienstman Vakverantwoordelijke: Gert Appels BEGINCOMPETENTIES Algemene toelatingsvoorwaarden voor het Graduaat Elektronica Het is wenselijk dat de student een voldoende heeft behaald voor de modules die handelen over het domein waarbinnen het project zich situeert EINDCOMPETENTIES Met het projectwerk bewijzen de studenten dat zij in staat zijn om een concreet probleem of onderwerp in een reële bedrijfscontext te onderzoeken en tot een oplossing te brengen. De student: kan een probleem zowel in zijn praktische als theoretische dimensie vatten kan een bepaald onderwerp bestuderen en becommentariëren kan de informatie hiervoor nodig verzamelen en analyseren kan de meest geschikte oplossingsmethode kiezen, correct hanteren en zowel de keuze als het gebruik ervan verantwoorden kan hierbij projectmatig te werk gaan kan het project op een professionele manier communiceren in een schriftelijk rapport en een mondelinge presentatie voor een jury LEERINHOUDEN Naast de begeleiding door de promotor (vanuit de school) en een copromotor (vanuit het bedrijf) wordt voorzien in extra begeleiding m.b.t. de communicatieve aspecten en de projectmatige aanpak van het ondernemingsproject. Tijdens de daarbij horende infosessies komen volgende onderwerpen aan bod: 1. Communicatieve aspecten van het ondernemingsproject Communicatie en teamwork Vergaderen en conflicthantering Rapporteren en schrijven Mondelinge presentatie 2. Projectmatig werken Projectdefintie: wat wil je bereiken en waarom? WBS of Work Breakdown Structure: hoe kom je van start tot einde? De Gantt chart: wat moet wanneer uitgevoerd worden? STUDIEMATERIAAL Modulefiches Graduaat (HBO 5 ) Elektronica 34

35 De nodige informatie is beschikbaar op Toledo en op het extranet WERKVORMEN Zelfstandig werk onder begeleiding van een docent van de opleiding (de promotor) en een begeleider van het bedrijf (copromotor) EVALUATIE Evaluatievorm en berekening van het eindcijfer Voor de evaluatie van het ondernemingsproject wordt volgende werkwijze gehanteerd: Beoordeling van de werkzaamheden van de student bij de voorbereiding enerzijds (o.a. het respecteren van het tijdschema, het naleven van de afspraken) en de inhoud van het ondernemingsproject anderzijds, zoals zij tot uiting kwamen bij de promotor en de copromotor (50%) De beoordeling van de projectverdediging door de jury (50%) bestaande uit: o Beoordeling van het eindrapport (1/3), vooral naar inhoud maar ook naar rapporteringswijze o De kwaliteit van de uiteenzetting (1/3) o De kwaliteit van de verdediging, m.a.w. de bevraging door de jury (1/3) Tweede examenkans Idem KOSTPRIJS Inschrijvingsgeld: 138 Onkosten gevraagde rapporten Modulefiches Graduaat (HBO 5 ) Elektronica 35

36 D1. BEDRIJFSORGANISATIE ALGEMEEN Opleiding: Graduaat Elektronica Lestijden: 40 Lector(en): Jaak Trips Vakverantwoordelijke: Jaak Trips BEGINCOMPETENTIES Algemene toelatingsvoorwaarden voor het Graduaat Elektronica EINDCOMPETENTIES De student: heeft inzicht in de organisatie van een bedrijf begrijpt de rechten en plichten in de arbeidswereld begrijpt de relaties tussen werkgever en werknemer heeft inzicht in de voornaamste bedrijfsprocessen en organisatiestructuren heeft inzicht in de verantwoordelijkheid en de taken van de directie LEERINHOUDEN Theoretisch gedeelte 1. Inleiding Economie arbeidsproductiviteit Onderneming en bedrijf Historisch overzicht van de organisatie 2. Algemene organisatie Van eenmanszaak tot onderneming Organisatiestructuur en organogram Organisatieprocedures Organisatievormen Rechten en plichten in de arbeidswereld De individuele relaties tussen werkgever en werknemer 3. Bedrijf en bedrijfsprocessen Leidinggevende taak in een bedrijf Procesmodel van een bedrijf Het commerciële proces: de marketing en verkoopfuncties De inkoopfunctie Het technische omvormingsproces: de fabricage, research en ontwikkelingsfunctie Het personele proces Het financiële proces 4. Taak van de directie: zorg voor besluitvorming, planning, informatievoorziening en communicatie in een bedrijf Directie, raad van commissarissen en ondernemingsraad Modulefiches Graduaat (HBO 5 ) Elektronica 36

37 Besluitvorming als centrale taak in het leiding geven Beleidsbepaling en planning Budgettering naar bedrijfsafdelingen en bedrijfsfunctionarissen Project- of netwerkplanning Informatievoorziening in het bedrijf Communicatie in het bedrijf Praktisch gedeelte Bedrijfssimulatie en oefeningen op de theorie STUDIEMATERIAAL Het cursusmateriaal is elektronisch beschikbaar op Toledo WERKVORMEN Hoorcollege, groepswerk, bedrijfssimulatie en bedrijfsbezoeken EVALUATIE Evaluatievorm en berekening van het eindcijfer Hoorcollege: examen (50% van het puntentotaal) Permanente evaluatie (50% van het puntentotaal) De punten van de permanente evaluatie worden bepaald door de kwaliteit van de papers, de presentaties, het teamwerk en de groeps- en thuisopdrachten Tweede examenkans De permanente evaluatie vindt enkel plaats tijdens het jaar, bij een tweede examenperiode wordt deze punten overgedragen KOSTPRIJS Inschrijvingsgeld: 46 Modulefiches Graduaat (HBO 5 ) Elektronica 37

38 D2. ZORGSYSTEMEN ALGEMEEN Opleiding: Graduaat Elektronica Lestijden: 40 Lector(en): Jan Stevens Vakverantwoordelijke: Jan Stevens BEGINCOMPETENTIES Algemene toelatingsvoorwaarden voor het Graduaat Elektronica EINDCOMPETENTIES De student: heeft inzicht in de verschillende soorten zorgsystemen die in de bedrijfswereld toegepast worden begrijpt het nut en de toepassing van systemen voor kwaliteitsbeheer, IKZ, ISO 9000, EFQM, veiligheid- en milieubeheer heeft inzicht in de toepassing van zorgsystemen bij projecten en meer bepaald bij het ondernemingsproject heeft inzicht in presentatietechnieken, schriftelijke communicatie gericht op technische communicatie en solliciteren LEERINHOUDEN Deel 1. Zorgsystemen 1. Integrale kwaliteitszorg Kwaliteit Integrale kwaliteitszorg Kwaliteitsbeheersing Probleemoplossing Kwaliteitsmotivatie 2. Veiligheid Inleiding Oorzaken van ongevallen Wet van Heinrich Gevaarlijke toestanden en handelingen Voorkomen van ongevallen Het ARAB Het comité VGV 3. Milieu Inleiding Milieuzorgsysteem ISO Deel 2. Zorg m.b.t. ondernemingsproject 1. Projectmatig werken Blokschema van het project Modulefiches Graduaat (HBO 5 ) Elektronica 38

39 Uitwerken van een tijdschema en opvolging WBS, Gantt-charts, CPM, Pert 2. Presentatietechniek Wat is presentatietechniek Last van spreekangst en plankenkoorts Hoe mijn toespraak voorbereiden en houden Het gebruik van audio-visuele middelen 3. De schriftelijke communicatie De soorten rapporten De delen van een rapport Het schrijven van de tekst Deel 3. Het solliciteren 1. Inleiding 2. De sollicitatiebrief 3. Het sollicitatiegesprek STUDIEMATERIAAL Het cursusmateriaal is elektronisch beschikbaar op Toledo WERKVORMEN Hoorcollege, groepswerk, bedrijfssimulatie en bedrijfsbezoeken EVALUATIE Evaluatievorm en berekening van het eindcijfer Hoorcollege: examen (50% van het puntentotaal) Permanente evaluatie (50% van het puntentotaal) De punten van de permanente evaluatie worden bepaald door de kwaliteit van de papers, de presentaties, het teamwerk en de groeps- en thuisopdrachten Tweede examenkans De permanente evaluatie vindt enkel plaats tijdens het jaar, bij een tweede examenperiode wordt deze punten overgedragen KOSTPRIJS Inschrijvingsgeld: 46 Modulefiches Graduaat (HBO 5 ) Elektronica 39

Elektronica monteur, Technicus Elektronica

Elektronica monteur, Technicus Elektronica Elektronica monteur, Technicus Elektronica Patrick De Locht Business Developer SYNTRA Limburg vzw Versie Mei 2016 Patrick.delocht@syntra-limburg.be 1 Beschrijving traject Heb je al langer zin om je te

Nadere informatie

ACE-GROEP T Centrum voor Volwassenenonderwijs. Vesaliusstraat 13 3000 Leuven. Telefoon: 016/30 10 30 Fax: 016/30 10 40. Leerplan. Graduaat Elektronica

ACE-GROEP T Centrum voor Volwassenenonderwijs. Vesaliusstraat 13 3000 Leuven. Telefoon: 016/30 10 30 Fax: 016/30 10 40. Leerplan. Graduaat Elektronica ACE-GROEP T Centrum voor Volwassenenonderwijs Vesaliusstraat 13 3000 Leuven Telefoon: 016/30 10 30 Fax: 016/30 10 40 Leerplan Graduaat Elektronica Leerplan graduaat Elektronica 1 Inhoudsopgave 1. Structuur

Nadere informatie

ACE-GROEP T Centrum voor Volwassenenonderwijs. Vesaliusstraat 13 3000 Leuven. Telefoon: 016/30 10 30 Fax: 016/30 10 40. Leerplan. Graduaat Elektronica

ACE-GROEP T Centrum voor Volwassenenonderwijs. Vesaliusstraat 13 3000 Leuven. Telefoon: 016/30 10 30 Fax: 016/30 10 40. Leerplan. Graduaat Elektronica ACE-GROEP T Centrum voor Volwassenenonderwijs Vesaliusstraat 13 3000 Leuven Telefoon: 016/30 10 30 Fax: 016/30 10 40 Leerplan Graduaat Elektronica Leerplan graduaat Elektronica 1 Inhoudsopgave 1. Structuur

Nadere informatie

ECTS-fiche. 1. Identificatie. Vermogenelektronica Code 7371 Lestijden 80 Studiepunten 6 Ingeschatte totale 160 studiebelasting

ECTS-fiche. 1. Identificatie. Vermogenelektronica Code 7371 Lestijden 80 Studiepunten 6 Ingeschatte totale 160 studiebelasting ECTS-fiche Opzet van de ECTS-fiche is om een uitgebreid overzicht te krijgen van de invulling en opbouw van de module. Er bestaat slechts één ECTS-fiche voor elke module. 1. Identificatie Opleiding Elektromechanica

Nadere informatie

VOLWASSENENONDERWIJS

VOLWASSENENONDERWIJS VOLWASSENENONDERWIJS Organisatie: modulaire opleiding Onderwijsvorm: HOSP Categorie: Technisch Opleiding: Totale opleiding: 1200 lt Modules: A Basis 240 lt B Technologie 480 lt C Optie 400 lt D Bedrijfsorganisatie

Nadere informatie

CVO PANTA RHEI - Schoonmeersstraat GENT

CVO PANTA RHEI - Schoonmeersstraat GENT identificatie opleiding Graduaat Elektronica modulenaam Digitale sequentiële technieken code module BB2 Geldig vanaf 12/01/2017 aantal lestijden 80 studiepunten structuurschema / volgtijdelijkheid link:

Nadere informatie

INLEIDING. Veel succes

INLEIDING. Veel succes INLEIDING In de eerste hoofdstukken van de cursus meettechnieken verklaren we de oorsprong van elektrische verschijnselen vanuit de bouw van de stof. Zo leer je o.a. wat elektrische stroom en spanning

Nadere informatie

STUDIEFICHE HBO5. identificatie. code module BA2 Geldig vanaf 01/02/2016 aantal lestijden 80 studiepunten. structuurschema / volgtijdelijkheid

STUDIEFICHE HBO5. identificatie. code module BA2 Geldig vanaf 01/02/2016 aantal lestijden 80 studiepunten. structuurschema / volgtijdelijkheid identificatie opleiding Graduaat Elektronica modulenaam Versterkertechnieken code module BA2 Geldig vanaf 01/02/2016 aantal lestijden 80 studiepunten structuurschema / volgtijdelijkheid link: Structuurschema

Nadere informatie

Overzicht modulefiches Elektromechanica TSO3

Overzicht modulefiches Elektromechanica TSO3 Overzicht modulefiches Elektromechanica TSO3 Inhoud Eenheid: A1 Mechanica... 2 Eenheid: A2 Toegepaste mechanica 1... 2 Eenheid: A4 Technisch Tekenen... 2 Eenheid: A5 Vectorieel Tekenen 1... 3 Eenheid:

Nadere informatie

Pajottenlandse Radio Amateurs. De multimeter

Pajottenlandse Radio Amateurs. De multimeter Pajottenlandse Radio Amateurs De multimeter ON3BL 05/03/2013 Wat is een multimeter of universeelmeter? Elektronisch meetinstrument waar we de grootheden van de wet van ohm kunnen mee meten Spanning (Volt)

Nadere informatie

Inleiding elektronica Presentatie 1

Inleiding elektronica Presentatie 1 Inleiding elektronica Presentatie 1 2 Versie: 18 augustus 2014 Inleiding Elektronica Presentatie 1 16-9-2013 Praktische Elektronica, talk of the day! 2 1 Doel van deze module Herkennen van de algemene

Nadere informatie

1 Gelijkstroomkringen 17

1 Gelijkstroomkringen 17 X Inhoud 1 Gelijkstroomkringen 17 1.1 Wet van Ohm 17 1.1.1 Weerstand en geleiding (conductantie) 17 1.1.2 Stroomdichtheid 17 1.1.3 Elektrische lading (hoeveelheid elektriciteit) 18 1.1.4 Weerstand van

Nadere informatie

Hybride voertuigen (2)

Hybride voertuigen (2) Hybride voertuigen (2) E. Gernaat (ISBN 978-90-xxxxxxxx) 1 Inverters en converters Inverters en converters zijn elektronische modulen om de batterij-spanning om te zetten. Over het algemeen wordt een inverter

Nadere informatie

STUDIEFICHE HBO5. identificatie

STUDIEFICHE HBO5. identificatie identificatie opleiding Elektromechanica modulenaam Toegepaste Wiskunde 1 code module A1 goedkeuring door aantal lestijden 40 studiepunten datum goedkeuring structuurschema / volgtijdelijkheid link: inhoud

Nadere informatie

Wat zien we in deze cursus

Wat zien we in deze cursus Algemeen patrick.dujardin@hetcvo.be Educatief verlof Opleidingscheques Pauze tussen 19h45 en 20h15 Elke week van 18h tot 21h20 (uitgezonderd schoolvakanties) op dinsdagavond 4 tussen evaluaties en 1 eindevaluatie

Nadere informatie

CVO PANTA RHEI - Schoonmeersstraat GENT

CVO PANTA RHEI - Schoonmeersstraat GENT identificatie opleiding Bouw- en houtconstructies modulenaam Wiskunde code module 1A goedkeuring door aantal lestijden 80 studiepunten datum goedkeuring structuurschema / volgtijdelijkheid link: inhoud

Nadere informatie

CVO PANTA RHEI - Schoonmeersstraat 26 9000 GENT 09 335 22 22

CVO PANTA RHEI - Schoonmeersstraat 26 9000 GENT 09 335 22 22 identificatie opleiding Elektromechanica modulenaam Labo Elektriciteit/Elektronica code module A5 goedkeuring door aantal lestijden 40 studiepunten datum goedkeuring structuurschema / volgtijdelijkheid

Nadere informatie

De computer als processor

De computer als processor De computer als processor DE FYSIEKE COMPUTER Componenten van de computerconfiguratie Toetsenbord Muis Scanner Microfoon (Extern geheugen) Invoerapparaten Uitvoerapparaten Monitor Printer Plotter Luidspreker

Nadere informatie

Inductiemeter via de parallelle poort

Inductiemeter via de parallelle poort K.T.A.1-Gent "De Lindenlei" Lindenlei 38 9000 Gent Tel: 09.225.33.04 en 09.225.43.42 Fax: 09.225.52.88 Geïntegreerde proef Inductiemeter via de parallelle poort Naam: Michaël Clinckspoor Richting: Industriële

Nadere informatie

DR-ET1-X. Deelreglement Elektrische schema- en schakeltechniek ET-1

DR-ET1-X. Deelreglement Elektrische schema- en schakeltechniek ET-1 DR-ET1-X Deelreglement Elektrische schema- en schakeltechniek ET-1 Uitgave: januari 2012 DR-ET1-X 2 1 Algemeen Naam : Elsevier Opleidingen Adres : Zwijndrecht Aard : Deeltijd, mondeling onderwijs met praktijkbijeenkomsten

Nadere informatie

Onderzoek werking T-verter.

Onderzoek werking T-verter. Onderzoek werking T-verter. De Beer Gino Page 1 02/10/2007 Inhoudstabel: 1. Doelstellingen. 2. Benodigd materiaal. 3. Bespreking van de frequentieregelaar. 4. Instellingen en gebruik van de frequentieregelaar.

Nadere informatie

Opleiding. Marketing. Code + officiële benaming van de module. A12 Datamanagement (Statistiek) Academiejaar 2015-2016. Semester.

Opleiding. Marketing. Code + officiële benaming van de module. A12 Datamanagement (Statistiek) Academiejaar 2015-2016. Semester. Opleiding Marketing Code + officiële benaming van de module A12 Datamanagement (Statistiek) Academiejaar 2015-2016 Semester 1 Studieomvang 6 studiepunten Totale studietijd 120 Aantal lestijden 80 Aandeel

Nadere informatie

Extra proeven onderofficier weerkundig waarnemer

Extra proeven onderofficier weerkundig waarnemer Proeven elektriciteit en technisch redeneren Technische proeven onderofficier: o Elektriciteit o Mechanica o Rekentechnieken Proef Engels Elektriciteit Deze test gaat je kennis over elektriciteit na. Je

Nadere informatie

CVO PANTA RHEI - Schoonmeersstraat 26 9000 GENT 09 335 22 22

CVO PANTA RHEI - Schoonmeersstraat 26 9000 GENT 09 335 22 22 identificatie opleiding Winkelmanagement modulenaam Organisatie en ondernemen Opleidingsonderdeel ICT 1 code module goedkeuring door aantal lestijden studiepunten 3 datum goedkeuring structuurschema /

Nadere informatie

LABO. Elektriciteit OPGAVE: De cos phi -meter Meten van vermogen in éénfase kringen. Totaal :.../20. .../.../ Datum van afgifte:

LABO. Elektriciteit OPGAVE: De cos phi -meter Meten van vermogen in éénfase kringen. Totaal :.../20. .../.../ Datum van afgifte: LABO Elektriciteit OPGAVE: De cos phi -meter Meten van vermogen in éénfase kringen Datum van opgave:.../.../ Datum van afgifte: Verslag nr. : 7 Leerling: Assistenten: Klas: 3.1 EIT.../.../ Evaluatie :.../10

Nadere informatie

STUDIEFICHE HBO5. identificatie. code module CA3 Geldig vanaf 01/09/2015 aantal lestijden 120 studiepunten. structuurschema / volgtijdelijkheid

STUDIEFICHE HBO5. identificatie. code module CA3 Geldig vanaf 01/09/2015 aantal lestijden 120 studiepunten. structuurschema / volgtijdelijkheid identificatie opleiding Graduaat Elektronica modulenaam Lab Automatisering code module CA3 Geldig vanaf 01/09/2015 aantal lestijden 120 studiepunten structuurschema / volgtijdelijkheid link: Structuurschema

Nadere informatie

Bijlage frequentieregeling Frequentieregeling

Bijlage frequentieregeling Frequentieregeling Bijlage frequentieregeling Frequentieregeling Opbouw van een frequentieregelaar Alle typen frequentieregelaars werken volgens hetzelfde hoofdprincipe, zie fig. 1. Hierbij wordt de driefasenspanning van

Nadere informatie

Studiewijzer Inleiding Digitale Techniek, versie 1.6, , J.E.J. op den Brouw

Studiewijzer Inleiding Digitale Techniek, versie 1.6, , J.E.J. op den Brouw 2018/2019 Elektrotechniek Semester 1.1 Studiewijzer Inleiding Digitale Techniek (E-INLDIG-13 ) 3 studiepunten Verantwoordelijk docent: Jesse op den Brouw J.E.J.opdenBrouw@hhs.nl Overige docent(en): Ben

Nadere informatie

Fig. 5.1: Blokschema van de 555

Fig. 5.1: Blokschema van de 555 5 Timer IC 555 In de vorige drie hoofdstukken hebben we respectievelijk de Schmitt-trigger, de monostabiele en de astabiele multivibrator bestudeerd. Voor ieder van deze schakelingen bestaan in de verschillende

Nadere informatie

Leren over het leerdoel van de praktische opdracht en de komende lessen.

Leren over het leerdoel van de praktische opdracht en de komende lessen. Klas Lesonderwerp Beginsituatie Leskern Leerdoelen Docentendoelen Lesmateriaal Practicummaterialen Ondersteuning Organisatie 5 vwo wiskunde D Praktische opdracht Deel I (eerste lesblok van ongeveer 50

Nadere informatie

Geslaagd zijn voor de module Da2 of basiskennis PLC aantonen met afleggen van competentietest bij titularis

Geslaagd zijn voor de module Da2 of basiskennis PLC aantonen met afleggen van competentietest bij titularis Opleiding Elektromechanica Code + officiële benaming van de module Da3 PLC2 Academiejaar 2015-2016 Semester: - 5&6 avondtraject Studieomvang 6 studiepunten Totale studietijd 160 Aantal lestijden 80 Aandeel

Nadere informatie

WISKUNDE D HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0

WISKUNDE D HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0 WISKUNDE D HAVO VAKINFORMATIE STAATSEAMEN 2016 V15.7.0 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van de

Nadere informatie

Labo digitale technieken

Labo digitale technieken .. Het gebied "elektronica" is reeds geruime tijd onderverdeeld in twee specialiteiten, namelijk de analoge en de digitale technieken. Binnen analoge schakelingen gebeurt de signaalverwerking met lineaire

Nadere informatie

Schoolagenda 5e jaar, 8 wekelijkse lestijden

Schoolagenda 5e jaar, 8 wekelijkse lestijden Leerkracht: Koen De Naeghel Schooljaar: 2012-2013 Klas: 5aLWi8, 5aWWi8 Aantal taken: 19 Aantal repetities: 14 Schoolagenda 5e jaar, 8 wekelijkse lestijden Taken Eerste trimester: 11 taken indienen op taak

Nadere informatie

Praktisch bestaan er enkele eenvoudige methoden om een decimaal getal om te zetten naar een binair getal. We bespreken hier de twee technieken.

Praktisch bestaan er enkele eenvoudige methoden om een decimaal getal om te zetten naar een binair getal. We bespreken hier de twee technieken. Talstelsels 1 Algemeenheden Digitale systemen werken met nullen en enen omdat dit elektronisch gemakkelijke te verwezenlijken is. De transistor kent enkel twee toestanden (geleiden of sperren) Hierdoor

Nadere informatie

Microcontrollers Week 1 Introductie microcontroller Jesse op den Brouw INLMIC/2014-2015

Microcontrollers Week 1 Introductie microcontroller Jesse op den Brouw INLMIC/2014-2015 Microcontrollers Week 1 Introductie microcontroller Jesse op den Brouw INLMIC/2014-2015 Computersysteem Een systeem dat rekenkundige operaties, data manipulaties en beslissingen kan uitvoeren, aan de hand

Nadere informatie

Studiewijzer Digitale Systeemengineering 1 (E-DIGSE1-13) 3 studiepunten

Studiewijzer Digitale Systeemengineering 1 (E-DIGSE1-13) 3 studiepunten 2018/2019 Elektrotechniek Semester 1.2 Studiewijzer Digitale Systeemengineering 1 (E-DIGSE1-13) 3 studiepunten Verantwoordelijk docent: Jesse op den Brouw J.E.J.opdenBrouw@hhs.nl Overige docent(en): Wasif

Nadere informatie

Schakelcursus Elektrotechniek

Schakelcursus Elektrotechniek Schakelcursus Elektrotechniek december 2016 De cursus is bestemd voor die cursisten waarvan de vooropleiding in het vakgebied Elektrotechniek vooralsnog onvoldoende is. Auteur: L. Smit De Kooi 7 4233 GP

Nadere informatie

* Bereken de uitdrukking voor koppel, vermogen en energiestroom voor synchrone generator. * Bespreek in 't algemeen de invertorschakelingen met 180

* Bereken de uitdrukking voor koppel, vermogen en energiestroom voor synchrone generator. * Bespreek in 't algemeen de invertorschakelingen met 180 * Bereken de uitdrukking voor koppel, vermogen en energiestroom voor synchrone generator. * Bespreek in 't algemeen de invertorschakelingen met 180 schakelperiode (zowel voor Vbron als voor I- bron). *

Nadere informatie

Arduino CURSUS. door Willy - 09-juni-2017

Arduino CURSUS. door Willy - 09-juni-2017 Arduino CURSUS door Willy - w2@skynet.be, 09-juni-2017 OVERZICHT (1) OVERZICHT (2) Historiek Microcontroller (1) Microcontroller (2) Specificaties - Arduino UNO bord Specificaties - ATmega328P chip LET

Nadere informatie

Meetverslag. Opdracht meetpracticum verbreding Elektrotechniek WINDESHEIM

Meetverslag. Opdracht meetpracticum verbreding Elektrotechniek WINDESHEIM Meetverslag Opdracht meetpracticum verbreding Elektrotechniek 2012-2013 WINDESHEIM Auteur: Martin van der Kevie & Marten Jongsma s1030766 & s1029432 PTH Werktuigbouwkunde/Mechanische techniek Martin van

Nadere informatie

Opleiding. Elektromechanica. Code. Da2 PLC. Academiejaar 2015-2016. Semester: - 5&6 avondtraject. Studieomvang. 6 studiepunten.

Opleiding. Elektromechanica. Code. Da2 PLC. Academiejaar 2015-2016. Semester: - 5&6 avondtraject. Studieomvang. 6 studiepunten. Opleiding Elektromechanica Code Da2 PLC Academiejaar 2015-2016 Semester: - 5&6 avondtraject Studieomvang 6 studiepunten Totale studietijd 160 Aantal lestijden 80 Aandeel lestijden in afstandsonderwijs

Nadere informatie

Hoofdstuk 4. Digitale techniek

Hoofdstuk 4. Digitale techniek Hoofdstuk 4 Digitale techniek 1 A C & =1 F Figuur 4.1: Combinatorische schakeling. A C & & F A = & F C Figuur 4.2: Drie-input AND. A C _ >1 & F Figuur 4.3: Don t care voorbeeld A? F Figuur 4.4: Onbekende

Nadere informatie

Semester 1 Studietijd (uren) Lestijden (60')

Semester 1 Studietijd (uren) Lestijden (60') Master in de IW: Kunststofverwerking College & TB Semester 1 Studietijd (uren) Lestijden (60') Contacturen Stpt Coll. TB ZW Totaal ECTS Fiche per. 1 per. 2 (6 wkn) (6 wkn) Reologie* 3 24 6 50 80 ELM 7402

Nadere informatie

Aanbevolen: kennis van of in hetzelfde semester met de modules A1(toegepaste wiskunde 1) en A6 (basis theoretische mechanica)

Aanbevolen: kennis van of in hetzelfde semester met de modules A1(toegepaste wiskunde 1) en A6 (basis theoretische mechanica) Opleiding Elektromechanica Code B1 Mechanica/Sterkteleer Academiejaar 2015-2016 Semester: - 1 dag- en avondtraject Studieomvang 6 studiepunten Totale studietijd 160 Aantal lestijden 80 Aandeel lestijden

Nadere informatie

Lijst mogelijke examenvragen Analoge Elektronica

Lijst mogelijke examenvragen Analoge Elektronica Lijst mogelijke examenvragen Analoge Elektronica Vakcoördinator: Nobby Stevens Het examen is gesloten boek en mondeling met schriftelijke voorbereiding. Het gebruik van rekenmachines is niet nodig en ze

Nadere informatie

Labo. Elektriciteit OPGAVE: Metingen op driefasige gelijkrichters. Sub Totaal :.../70 Totaal :.../20

Labo. Elektriciteit OPGAVE: Metingen op driefasige gelijkrichters. Sub Totaal :.../70 Totaal :.../20 Labo Elektriciteit OPGAVE: Datum van opgave: / /... Datum van afgifte: Metingen op driefasige gelijkrichters / /... Verslag nr. : 03 Leerling: Assistenten: Evaluatie:.../10 Theorie :.../... Benodigdheden:.../9.../10

Nadere informatie

VOLWASSENENONDERWIJS. Technisch. Lineaire opleiding HOKTSP. 2-jarige opleiding. 960 lestijden ELEKTRONICA. (Nieuw) Organisatie: Onderwijsniveau: Duur:

VOLWASSENENONDERWIJS. Technisch. Lineaire opleiding HOKTSP. 2-jarige opleiding. 960 lestijden ELEKTRONICA. (Nieuw) Organisatie: Onderwijsniveau: Duur: VOLWASSENENONDERWIJS Organisatie: Lineaire opleiding Onderwijsniveau: HOKTSP Duur: 2-jarige opleiding Aantal lestijden: 960 lestijden Studiegebied: Technisch Afdeling: ELEKTRONICA Vakken: AV Hogere algebra

Nadere informatie

Hardware voor ICT-support

Hardware voor ICT-support Hardware voor ICT-support 1 Inhoud Inleiding... 9 Deel 1 De computer... 10 1 Soorten computers... 10 1.1 Supercomputers... 11 1.2 Mainframecomputers... 12 1.3 Minicomputers... 12 1.4 Personal computers...

Nadere informatie

Inhoud. Aan de student. Studiewijzer. Aan de docent. Over de auteurs. Hoofdstuk 0 Basiswiskunde 1

Inhoud. Aan de student. Studiewijzer. Aan de docent. Over de auteurs. Hoofdstuk 0 Basiswiskunde 1 Inhoud Aan de student V Studiewijzer Aan de docent VII IX Over de auteurs XI Hoofdstuk 0 Basiswiskunde 1 Leereenheid 0.1 Elementaire algebra 3 0.1.1 Verzameling van getallen en het symbool 4 0.1.2 Merkwaardige

Nadere informatie

BSO TWEEDE GRAAD. vak TV ELEKTRICITEIT 2000/057. (vervangt 98036) 1 u/week. IT-e

BSO TWEEDE GRAAD. vak TV ELEKTRICITEIT 2000/057. (vervangt 98036) 1 u/week. IT-e BSO TWEEDE GRAAD vak TV ELEKTRICITEIT 1 u/week IT-e 2000/057 (vervangt 98036) 1 2 e graad SO Vak: ELEKTRICITEIT TV 1 ste jaar: 1u/w 2 de jaar: 1u/w BEGINSITUATIE VOOR HET VAK Voor het vak elektriciteit

Nadere informatie

SECUNDAIR ONDERWIJS. eerste en tweede leerjaar. Mechanica-elektriciteit SPECIFIEK GEDEELTE. Elektronische installatietechnieken

SECUNDAIR ONDERWIJS. eerste en tweede leerjaar. Mechanica-elektriciteit SPECIFIEK GEDEELTE. Elektronische installatietechnieken SECUNDAIR ONDERWIJS Onderwijsvorm: TSO Graad: derde graad Jaar: eerste en tweede leerjaar Studiegebied: Mechanica-elektriciteit SPECIFIEK GEDEELTE Optie(s) Elektronische installatietechnieken Vak(ken):

Nadere informatie

Domein A: Vaardigheden

Domein A: Vaardigheden Examenprogramma Wiskunde A havo Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Algebra en tellen

Nadere informatie

Sint-Jan Berchmanscollege

Sint-Jan Berchmanscollege Sint-Jan Berchmanscollege Infobrochure Informaticabeheer (3de graad TSO) Leerlingprofiel Je vindt nieuwe softwareontwikkelingen boeiend. Tegelijk wil je een brede algemene vorming. Je hebt interesse in

Nadere informatie

CVO PANTA RHEI - Schoonmeersstraat GENT

CVO PANTA RHEI - Schoonmeersstraat GENT identificatie opleiding Elektromechanica modulenaam Basis theoretische mechanica code module A6 Geldig vanaf 01/09/2015 aantal lestijden 40 studiepunten structuurschema / volgtijdelijkheid link: Structuurschema

Nadere informatie

AT-142 EPD Basis 1. Zelfstudie en huiswerk 10-08

AT-142 EPD Basis 1. Zelfstudie en huiswerk 10-08 AT-142 EPD Basis 1 Zelfstudie en huiswerk 10-08 2 Inhoud INTRODUCTIE 3 DOELSTELLINGEN 4 ELEKTRISCH METEN 5 SPANNING METEN 6 STROOM METEN 7 WEERSTAND METEN 9 BASISSCHAKELINGEN 10 ELEKTRISCH VERMOGEN 11

Nadere informatie

Opleidingsonderdelen Telecommunicatie Bachelor Informatica. C. Blondia

Opleidingsonderdelen Telecommunicatie Bachelor Informatica. C. Blondia Opleidingsonderdelen Telecommunicatie Bachelor Informatica C. Blondia Overzicht Ba Informatica Verplichte vakken: Computernetwerken (1 Ba 2 Ba) Telecommunicatiesystemen (3 Ba) Keuzevakken Netwerktoepassingen

Nadere informatie

ECTS-fiche. 1. Identificatie HBO5. Code 7368 Lestijden 80 Studiepunten n.v.t. 100% Ingeschatte totale 160 studiebelasting

ECTS-fiche. 1. Identificatie HBO5. Code 7368 Lestijden 80 Studiepunten n.v.t. 100% Ingeschatte totale 160 studiebelasting ECTS-fiche 1. Identificatie Opleiding Elektro-mechanica HBO5 Module Pneumatica Code 7368 Lestijden 80 Studiepunten n.v.t. Mogelijkheid tot JA aanvragen vrijstelling Vereiste 100% aanwezigheid Ingeschatte

Nadere informatie

Inleiding Digitale Techniek

Inleiding Digitale Techniek Studiebelasting: 3 EC Semester: EP1.1, EQ1D.1 Verantwoordelijke docenten: J.E.J. op den Brouw (Brw) Opbouw module. OEdeel kwt sbu theo pract proj toetswijze bs -th1 1 50 21 Open vragen 1..10 -pr1 1 34

Nadere informatie

Hoofdstuk 4: Gestabiliseerde voedingen

Hoofdstuk 4: Gestabiliseerde voedingen Elektronica: Tweede kandidatuur industrieel ingenieur 1 Hoofdstuk 4: Gestabiliseerde voedingen 1: Inleiding Een spanningsstabilisator (= gestabiliseerde voeding) is een elektronische schakeling welke een

Nadere informatie

Bijlage 11 - Toetsenmateriaal

Bijlage 11 - Toetsenmateriaal Bijlage - Toetsenmateriaal Toets Module In de eerste module worden de getallen behandeld: - Natuurlijke getallen en talstelsels - Gemiddelde - mediaan - Getallenas en assenstelsel - Gehele getallen met

Nadere informatie

Repetitie Elektronica (versie A)

Repetitie Elektronica (versie A) Naam: Klas: Repetitie Elektronica (versie A) Opgave 1 In de schakeling hiernaast stelt de stippellijn een spanningsbron voor. De spanningsbron wordt belast met weerstand R L. In het diagram naast de schakeling

Nadere informatie

Elektronische Basisschakelingen Oefenzitting 1

Elektronische Basisschakelingen Oefenzitting 1 Elektronische Basisschakelingen Oefenzitting 1 Aki Sarafianos http://homes.esat.kuleuven.be/~h01m3/ Materialen Slides, opgaves, extra info,... http://homes.esat.kuleuven.be/~h01m3/

Nadere informatie

Digitaal is een magisch woord

Digitaal is een magisch woord Digitaal is een magisch woord Hieronder leest u over digitale logica. De theorie en de praktijk. Dit werk moet nog uitgebreid worden met meer informatie over TTL, CMOS en varianten. Daarnaast kunnen de

Nadere informatie

Inleiding Digitale Techniek

Inleiding Digitale Techniek Inleiding Digitale Techniek Week 1 Introductie Jesse op den Brouw INLDIG/2015-2016 Even voorstellen... ing. J.E.J. (Jesse) op den Brouw Elektrotechniek Digitale Techniek Software, hardware Embedded systems

Nadere informatie

Update B van 13 /11/ 2009: in versie A van 3 /11 /2009 fout voeding LM324

Update B van 13 /11/ 2009: in versie A van 3 /11 /2009 fout voeding LM324 Een praktische, goedkope,met groot bereik,gemakkelijk te bouwen,relatief nauwkeurige anatenne-analyser die zowel SWR als R, X en Z-componenten kan weergeven. Na langdurig zoeken naar een haalbare oplossing

Nadere informatie

Rekenkunde, eenheden en formules voor HAREC. 10 april 2015 presentator : ON5PDV, Paul

Rekenkunde, eenheden en formules voor HAREC. 10 april 2015 presentator : ON5PDV, Paul Rekenkunde, eenheden en formules voor HAREC 10 april 2015 presentator : ON5PDV, Paul Vooraf : expectation management 1. Verwachtingen van deze presentatie (inhoud, diepgang) U = R= R. I = 8 Ω. 0,5 A =

Nadere informatie

Toestellen waar gegevens worden opgeslagen (opslagmedia) horen niet echt in dit lijstje thuis.

Toestellen waar gegevens worden opgeslagen (opslagmedia) horen niet echt in dit lijstje thuis. Randapparatuur Om de computer effectief te kunnen gebruiken, hebben we aan aantal randapparaten nodig. Deze worden voornamelijk ingedeeld in in- en uitvoer en een aantal die beide kunnen, invoerapparaten

Nadere informatie

Schakelcursus Elektrotechniek

Schakelcursus Elektrotechniek Schakelcursus Elektrotechniek februari 2015 De cursus is bestemd voor die cursisten waarvan de vooropleiding in het vakgebied Elektrotechniek vooralsnog onvoldoende is. Auteur: L. Smit De Kooi 7 4233 GP

Nadere informatie

Elektronicapracticum. een toepassing van complexe getallen. Lesbrief

Elektronicapracticum. een toepassing van complexe getallen. Lesbrief Elektronicapracticum een toepassing van complexe getallen Lesbrief 2 Inleiding Bij wiskunde D heb je kennisgemaakt met complexe getallen. Je was al vertrouwd met de reële getallen, de getallen die je op

Nadere informatie

Examenprogramma wiskunde D havo

Examenprogramma wiskunde D havo Examenprogramma wiskunde D havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Kansrekening en statistiek

Nadere informatie

Practica bij het vak. Inleiding tot de Elektrotechniek: Practicum 2 Analoge versus digitale signalen en hun overdracht

Practica bij het vak. Inleiding tot de Elektrotechniek: Practicum 2 Analoge versus digitale signalen en hun overdracht Elektronica en Informatiesystemen Practica bij het vak Inleiding tot de Elektrotechniek: Practicum 2 Analoge versus digitale signalen en hun overdracht door Prof. dr. ir. J. Van Campenhout ir. Sean Rul

Nadere informatie

Hoofdstuk 1: De OPAMP

Hoofdstuk 1: De OPAMP Elektronica: Tweede kandidatuur industrieel ingenieur 1 Hoofdstuk 1: De OPAMP 1: Definitie 1.1: Uitvoeringsvormen 2: Hoofdeigenschappen van een (ideale) opamp 2.1: De spanningsversterking 2.2: De ingangsstromen

Nadere informatie

Overzicht modulefiches opleiding Graduaat Elektromechanica HBO5

Overzicht modulefiches opleiding Graduaat Elektromechanica HBO5 Overzicht modulefiches opleiding Graduaat Elektromechanica HBO5 Inhoud A1 Toegepaste wiskunde 1... 2 A2 Toegepaste wiskunde 2... 4 A3 Basis elektriciteit... 6 A4 Basis elektronica... 8 A5 Labo elektriciteit/elektronica...

Nadere informatie

CVO PANTA RHEI - Schoonmeersstraat GENT

CVO PANTA RHEI - Schoonmeersstraat GENT identificatie opleiding Graduaat Chemie optie Biochemie modulenaam Eindwerk Biochemie code module CC14 Geldig vanaf 01/09/2018 aantal lestijden 80 studiepunten structuurschema / volgtijdelijkheid link:

Nadere informatie

Modulewijzer InfPbs00DT

Modulewijzer InfPbs00DT Modulewijzer InfPbs00DT W. Oele 0 juli 008 Inhoudsopgave Inleiding 3 Waarom wiskunde? 3. Efficiëntie van computerprogramma s............... 3. 3D-engines en vectoranalyse................... 3.3 Bewijsvoering

Nadere informatie

Digitale technieken Combinatorische en sequentiële logica

Digitale technieken Combinatorische en sequentiële logica Digitale technieken Combinatorische en sequentiële logica ir. Patrick Colleman 1 Inleiding. 1 0.1 Systemen. 1 0.2 Voordelen van digitale systemen 4 0.3 Nadelen van digitale systemen 6 Hoofdstuk 1 : Logische

Nadere informatie

1. Metingen aan weerstanden.

1. Metingen aan weerstanden. 1. Metingen aan weerstanden. Doel van de proef De student leert: -omgaan met veel gebruikte apparatuur op het laboratorium -opzetten van schema s en aansluiten volgens schema -omgaan met wet van Ohm en

Nadere informatie

ECTS fiche. Module info. Evaluatie. Gespreide evaluatie OPLEIDING. Handelswetenschappen en bedrijfskunde HBO Informatica

ECTS fiche. Module info. Evaluatie. Gespreide evaluatie OPLEIDING. Handelswetenschappen en bedrijfskunde HBO Informatica ECTS fiche Module info OPLEIDING STUDIEGEBIED AFDELING MODULE MODULENAAM Datacommunicatie MODULECODE C3 STUDIEPUNTEN 10 VRIJSTELLING MOGELIJK ja Handelswetenschappen en bedrijfskunde HBO Informatica Evaluatie

Nadere informatie

ECTS-fiche. Elektro-mechanica HBO5. toegepaste mechanica

ECTS-fiche. Elektro-mechanica HBO5. toegepaste mechanica ECTS-fiche Identificatie 1. Opleiding Elektro-mechanica HBO5 Module toegepaste mechanica Code 7369 Lestijden 80 Studiepunten n.v.t. Mogelijkheid tot JA aanvragen vrijstelling Vereiste aanwezigheid 100%

Nadere informatie

Hoofdstuk 5: Laagfrequent vermogenversterkers

Hoofdstuk 5: Laagfrequent vermogenversterkers Elektronica: Tweede kandidatuur industrieel ingenieur 1 Hoofdstuk 5: Laagfrequent vermogenversterkers 1: De gemeenschappelijke emitterschakeling Beschouw de gemeenschappelijke emitterschakeling weergegeven

Nadere informatie

spanning. * Deel het verschil daarvan en deel dat getal door de gewenste stroom om de weerstandswaarde te krijgen.

spanning. * Deel het verschil daarvan en deel dat getal door de gewenste stroom om de weerstandswaarde te krijgen. Weerstand stroombeperking voor LED s Om de stroom door een LED te beperken wordt een weerstand toegepast. Maar hoe hoog moet de waarde van zo n weerstand eigenlijk zijn? In de dagelijkse praktijk wordt

Nadere informatie

Microcontrollers Introductie INLMIC Jesse op den Brouw INLMIC/2014-2015

Microcontrollers Introductie INLMIC Jesse op den Brouw INLMIC/2014-2015 Microcontrollers Introductie INLMIC Jesse op den Brouw INLMIC/2014-2015 Microcontroller Uit Wikipedia A microcontroller (sometimes abbreviated µc or uc) is a small computer on a single integrated circuit

Nadere informatie

CVO PANTA RHEI - Schoonmeersstraat 26 9000 GENT 09 335 22 22

CVO PANTA RHEI - Schoonmeersstraat 26 9000 GENT 09 335 22 22 identificatie opleiding Informatica modulenaam Datacommunicatie code module C3 goedkeuring door aantal lestijden 120 studiepunten datum goedkeuring structuurschema / volgtijdelijkheid link: inhoud link

Nadere informatie

vanwege het hoge rendement weinig warmte-ontwikkeling vanwege de steile schakelpulsen genereert de schakeling sterke hf-stoorsignalen

vanwege het hoge rendement weinig warmte-ontwikkeling vanwege de steile schakelpulsen genereert de schakeling sterke hf-stoorsignalen SCHAKELENDE VOEDING INLEIDING Bij de examenstof over voedingen is sinds 2007 behalve de stof in hoofdstuk 3.3. van het cursusboek ook kennis van de werking van schakelende voedingen opgenomen. De voordelen

Nadere informatie

Voorkennis: C, basiskennis microprocessoren (bij voorkeur ARM7 processor)

Voorkennis: C, basiskennis microprocessoren (bij voorkeur ARM7 processor) Real Time Operating Systems (RTOS) Voorkennis: C, basiskennis microprocessoren (bij voorkeur ARM7 processor) Kennis nodig voor: Operating systems Niveau: inleidend Diplomavoorwaarde: bachelor, schakelprogramma

Nadere informatie

Sensoren Introductie Weerstandtechniek Brug van Wheatstone Basis Opamp schakelingen Opampschakelingen voor gevorderden

Sensoren Introductie Weerstandtechniek Brug van Wheatstone Basis Opamp schakelingen Opampschakelingen voor gevorderden Mechatronica/Robotica Mechanical Systems ELA Sensoren Sensoren Introductie Weerstandtechniek Brug van Wheatstone Basis Opamp schakelingen Opampschakelingen voor gevorderden Sessie 2: Basisschakelingen

Nadere informatie

CVO PANTA RHEI - Schoonmeersstraat 26 9000 GENT 09 335 22 22

CVO PANTA RHEI - Schoonmeersstraat 26 9000 GENT 09 335 22 22 identificatie opleiding Marketing modulenaam Technieken van marktonderzoek Toegepaste statistiek code module A13B Geldig vanaf 01/09/2015 aantal lestijden 40 studiepunten structuurschema / volgtijdelijkheid

Nadere informatie

Alternator 1. De functie van de wisselstroomgenerator of de alternator 2. De werking/ basisprincipe van de wisselstroomgenerator

Alternator 1. De functie van de wisselstroomgenerator of de alternator 2. De werking/ basisprincipe van de wisselstroomgenerator Alternator In dit hoofdstuk zal ik het vooral hebben over de functie is van de alternator in de wagen. En hoe het basisprincipe is van deze generator. 1. De functie van de wisselstroomgenerator of de alternator

Nadere informatie

Referentieniveaus uitgelegd. 1S - rekenen Vaardigheden referentieniveau 1S rekenen. 1F - rekenen Vaardigheden referentieniveau 1F rekenen

Referentieniveaus uitgelegd. 1S - rekenen Vaardigheden referentieniveau 1S rekenen. 1F - rekenen Vaardigheden referentieniveau 1F rekenen Referentieniveaus uitgelegd De beschrijvingen zijn gebaseerd op het Referentiekader taal en rekenen'. In 'Referentieniveaus uitgelegd' zijn de niveaus voor de verschillende sectoren goed zichtbaar. Door

Nadere informatie

Formularium Elektronische Systemen en Instrumentatie. Hanne Thienpondt

Formularium Elektronische Systemen en Instrumentatie. Hanne Thienpondt Formularium Elektronische Systemen en Instrumentatie Hanne Thienpondt Formularium Termen en definities Analoog signaal Digitaal signaal Binair signaal V en I continue functies van de tijd V en I discontinue

Nadere informatie

Hoofdstuk 7: Algemene versterkingstechniek

Hoofdstuk 7: Algemene versterkingstechniek Elektronica: Tweede kandidatuur industrieel ingenieur 1 Hoofdstuk 7: Algemene versterkingstechniek 1: Spanningsbronnen en stroombronnen We beginnen dit hoofdstuk met een aantal eigenschappen in verband

Nadere informatie

HOOFDSTUK 3: Netwerkanalyse

HOOFDSTUK 3: Netwerkanalyse HOOFDSTUK 3: Netwerkanalyse 1. Netwerkanalyse situering analyseren van het netwerk = achterhalen van werking, gegeven de opbouw 2 methoden manuele methode = reductie tot Thévenin- of Norton-circuit zeer

Nadere informatie

Naam: Oumaima Bekour Klas: M4b ICT De Lange. Hardware

Naam: Oumaima Bekour Klas: M4b ICT De Lange. Hardware Naam: Oumaima Bekour Klas: M4b ICT De Lange Hardware Inleiding 1. Geschiedenis van de computer 2. Hardware 3. Interne componenten en Randapparatuur Geschiedenis De computer is uitgevonden door het rekenen.

Nadere informatie

CVO PANTA RHEI - Schoonmeersstraat 26 9000 GENT 09 335 22 22

CVO PANTA RHEI - Schoonmeersstraat 26 9000 GENT 09 335 22 22 identificatie opleiding Graduaat Topograaf modulenaam Project Topograaf code module MIT G063 goedkeuring door aantal lestijden 160 studiepunten datum goedkeuring structuurschema / volgtijdelijkheid link:

Nadere informatie

Matrix- en vectorrekening

Matrix- en vectorrekening Hogeschool Rotterdam / CMI Matrix- en vectorrekening (matrices, vergelijkingen, determinanten, vectoren en transformaties) TIRLIN01 Aantal studiepunten: 2 ects Modulebeheerder: P.J. den Brok (tijdelijk)

Nadere informatie

Sequentiële Logica. Processoren 24 november 2014

Sequentiële Logica. Processoren 24 november 2014 Sequentiële Logica Processoren 24 november 2014 Inhoud Eindige automaten Schakelingen met geheugen Realisatie van eindige automaten Registers, schuifregisters, tellers, etc. Geheugen Herinnering van week

Nadere informatie

Hoofdstuk 5: Signaalverwerking

Hoofdstuk 5: Signaalverwerking Hoofdstuk 5: Signaalverwerking Natuurkunde VWO 2011/2012 www.lyceo.nl Hoofdstuk 5: Signaalverwerking Natuurkunde 1. Mechanica 2. Golven en straling 3. Elektriciteit en magnetisme 4. Warmteleer Rechtlijnige

Nadere informatie

Overzicht ECTS-fiches opleiding Graduaat Elektromechanica HBO5. Inhoud

Overzicht ECTS-fiches opleiding Graduaat Elektromechanica HBO5. Inhoud Overzicht ECTS-fiches opleiding Graduaat Elektromechanica HBO5 Inhoud A1 Toegepaste wiskunde 1... 2 A2 Toegepaste wiskunde 2... 5 A3 Basis elektriciteit... 8 A4 Basis elektronica...12 A5 Labo elektriciteit/elektronica...15

Nadere informatie

Theorie elektriciteit - sem 2

Theorie elektriciteit - sem 2 Theorie elektriciteit - sem 2 Michael De Nil 11 februari 2004 Inhoudsopgave 1 Basisbegrippen 2 1.1 Wisselspanning/stroom gelijkspanning/stroom......... 2 1.2 Gemiddelde waarde effectieve waarde..............

Nadere informatie