Sectorplan Zorg Regio Rijnstreek

Transcriptie

1 Sectorplan Zorg Regio Rijnstreek

2 Inhoudsopgave Raamwerk Sectorplannen Zorg De sector zorg en welzijn in beeld Analyse van de arbeidsmarkt Analyse van de arbeidsmarkt zorg en welzijn in de Rijnstreek Landelijk beeld Zorg en Welzijn Regionale beeld Het arbeidsmarktbeleid Samenwerking Doelstellingen van het sectorplan Uitwerking van het Thema Scholing + jongeren Thema 1: Ontwikkeling van competenties van medewerkers Thema 2: Gekwalificeerde Scholing op hogere/andere kwalificatie + instroom jongeren Uitvoering Aanvraagprocedure Organisatie en coördinatie Administratie Tijdsplanning Begroting Begroting per maatregel Financieringsplan Totaalbegroting Sectorplan Bijlage 1 Dit doet Care2Care Bijlage 2 Factsheet regio Rijnstreek Bijlage 3 Onderbouwing tarieven Sectorplan Care2Care 2 e Tranche 2/39

3 Raamwerk Sectorplannen Zorg 1. Inleiding In 2013 is door het ministerie van SZW de subsidieregeling Cofinanciering Sectorplannen geïntroduceerd. Het betreft een generieke regeling, die beoogt maatwerk in sectorplannen mogelijk te maken. Sectorplannen zijn bedoeld voor het oplossen van arbeidsmarktknelpunten op het niveau van een sector, branche of arbeidsmarktregio. De 1 e tranche van de regeling is opengesteld van 1 oktober tot en met 31 december In deze 1 e tranche zijn door partijen in de zorg 8 sectorplannen ingediend bij SZW, 2 landelijke plannen en 6 regionale plannen. Inmiddels is ook de 2e tranche opengesteld. Deze loopt van 1 april tot en met 31 mei Voor deze tranche zijn voor de zorg verschillende plannen in voorbereiding, zowel landelijke als regionale. De 8 ingediende zorgplannen voor de 1 e tranche worden op dit moment nog beoordeeld door SZW. In het kader daarvan zijn door SZW aan alle 8 aanvragers aanvullende vragen gesteld, waaruit afgeleid kan worden dat de ingediende plannen op essentiële onderdelen nog ontoereikend zijn. Dit heeft er toe geleid dat de minister van SZW en de staatssecretaris van VWS gezamenlijk betrokken partijen (sociale partners en vertegenwoordigers van regionale werkverbanden in de zorg) hebben uitgenodigd voor overleg over de sectorplannen. Op 11 maart 2014 heeft dit overleg plaatsgevonden. Uitkomst van dat overleg is dat een werkgroep, waarin alle betrokken partijen vertegenwoordigd zijn, aan de slag gaat om een raamwerk te maken, dat als uitgangspunt kan dienen voor de sectorplannen in de zorg, zowel voor de reeds ingediende plannen in de 1 e tranche als de nog in te dienen plannen voor de 2 e tranche. Omdat de tijd dringt en de maatregelen uit de sectorplannen zo snel mogelijk uitgevoerd moeten worden, dient het raamwerk er binnen een maand na het bovenstaande overleg te liggen. Dit raamwerk dient niet gezien te worden als een integraal sectorplan voor de gehele zorg, maar fungeert als kader voor de plannen uit de 1 e tranche, die met name betrekking hebben op de langdurige zorg, en de nog in te dienen plannen voor de 2 e tranche. Voor de plannen uit de 1 e tranche fungeert het daarmee ook als uitgangspunt voor de beantwoording van de vragen die door SZW zijn gesteld. Overigens worden met dit raamwerk niet alle door SZW gestelde vragen volledig beantwoord. Dit raamwerk heeft betrekking op de samenhang tussen de arbeidsmarktanalyse en de in te zetten maatregelen, op de afstemming tussen de verschillende plannen in de zorg, op het openstellen van de maatregelen in de plannen en op de garantstelling. Met dit raamwerk wordt het mogelijk dat de zorg volop gebruik maakt van de subsidieregeling Cofinanciering Sectorplannen. Daarvoor wordt door het zorgveld zelf 100 miljoen uitgetrokken, aangevuld met 100 miljoen vanuit het ministerie van SZW. Daarmee kunnen niet alle (negatieve) arbeidsmarktgevolgen voor werkgevers en werknemers van de hervormingen in de (langdurige) zorg voor werkgevers en werknemers worden opgevangen, maar het kan daar wel een wezenlijke bijdrage aan leveren. 2. Arbeidsmarktanalyse en maatregelen Uit de arbeidsmarktanalyse moet blijken wat de arbeidsmarktknelpunten zijn en of de maatregelen waarvoor cofinanciering wordt gevraagd een oplossing bieden voor de geconstateerde arbeidsmarktknelpunten. Uit de hieronder beschreven uitdagingen volgen ook de arbeidsmarktknelpunten waar zowel de landelijke branches als de arbeidsmarktregio s met maatregelen bijdragen aan een oplossing daarvan. De maatregelen in de sectorplannen staan voor alle instellingen in de sector, branche of arbeidsmarktregio open. De in gang gezette hervormingen in zowel de cure als de care, ondersteund door de afgesloten akkoorden tussen kabinet en veldpartijen, hebben de komende jaren aanzienlijke effecten op zowel werkgevers als werknemers. Drie uitdagingen staan daarbij centraal en vragen om gerichte maatregelen. Sectorplan Care2Care 2 e Tranche 3/39

4 1. Verlies werkgelegenheid: in de AER is becijferd dat op macroniveau tot en met banen verloren gaan in de care (exclusief de alfahulpen). In feite gaan meer banen verloren, omdat de het saldo van plussen en minnen is. Het verlies aan werkgelegenheid wordt onder andere veroorzaakt door de bezuiniging van 40% op de huishoudelijke hulp. Dit betreft vooral de onderkant van de arbeidsmarkt, waarvoor binnen de zorg niet of nauwelijks andere mogelijkheden zijn. Echter ook door de bezuiniging van 25% op begeleiding en 15% op verzorging raken werknemers hun baan kwijt. Daarnaast dreigt door de extramuralisatie verlies aan werk bij voor zowel de ondersteunende diensten als het cliëntgebonden personeel, werkzaam in een intramurale setting. Het precieze aantal medewerkers waarvoor in de zorg geen baan meer zal zijn, is niet exact te bepalen, ook al omdat het financiële beeld nog niet vast staat. Echter wel is duidelijk dat het om tienduizenden mensen zal gaan. Het is zaak voor deze werknemers passende arbeid te vinden. Voor de werkgever is dit ook van belang om de kosten van ontslag te beperken. 2. Transities op microniveau: als gevolg van de hervormingen in de langdurige zorg zullen de komende jaren veel werknemers te maken krijgen met een transitie. In de AER is becijferd dat het kan gaan om werknemers (inclusief het bovengenoemde verlies aan banen op macroniveau). Twee factoren spelen hierbij een centrale rol. Ten eerste zal een groter deel van de zorg via gemeentelijke aanbestedingstrajecten verlopen, waardoor werkgelegenheid van de ene werkgever overgaat naar een andere werkgever. Ten tweede dient de zorg op een andere manier verleend te worden (extramuralisering, meer nadruk op zelfzorg, mantelzorg en vrijwilligerswerk, meer werken in wijkteams, nieuwe zorgconcepten). Veel werknemers hebben op dit moment niet de vereiste competenties om deze nieuwe manier van zorg verlenen adequaat uit te voeren, waardoor voor hen het verlies van werk dreigt. Naast de transities in de langdurige zorg, zijn ook de veranderingen in de curatieve zorg van belang. Daarbij gaat het onder andere om concentratie van ziekenhuiszorg, verplaatsing van tweedelijnszorg ziekenhuiszorg naar de eerstelijn en de introductie van de basis GGZ en de gespecialiseerde GGZ. Nieuwe functies worden hierdoor gecreëerd en voor bestaande functies zijn aanvullende competenties vereist. Werknemers zullen hierin mee moeten gaan, anders dreigt verlies van werk. 3. Jongeren behouden voor de zorg: door de hervormingen en bezuinigingen zijn de baankansen in de zorg voor jongeren de komende jaren niet rooskleurig. Er zijn beduidend minder vacatures en als jongeren al een baan vinden is het een flexibele baan die weinig zekerheid biedt. De jongeren zijn echter ook hard nodig in de zorg, vanwege de op termijn weer toenemende vraag naar zorg en het gegeven dat de vervangingsvraag de komende jaren zal toenemen als gevolg van pensionering. Bij deze uitdagingen dient men zich te realiseren dat er sprake is van sectorale en regionale diversiteit. Dit zijn niet de enige uitdagingen voor de arbeidsmarkt in de zorg, maar de komende jaren wel de belangrijkste. In het kader van de sectorplannen is het belangrijk om focus aan te brengen in de te nemen maatregelen. Anders dreigt versnippering en is de effectiviteit van de maatregelen in het geding. Om die reden beperken de sectorplannen in de zorg zich tot de volgende maatregelen: 1. Mobiliteits- en Van-werk-naar-werktrajecten voor personeel dat boventallig dreigt te worden. 2. Scholing van werknemers, van wie de functie verloren dreigt te gaan, maar die in staat zijn om een andere functie binnen de zorg adequaat uit te voeren, mits ze daarvoor aanvullende scholing krijgen. Het gaat daarbij om scholing gericht op Sectorplan Care2Care 2 e Tranche 4/39

5 competentieontwikkeling en vaardigheden, om opscholing en omscholing gericht op versterking van de arbeidsmarktpositie. 3. Instroomtrajecten voor jongeren: hierbij gaat het onder andere om innovatieve beroepspraktijkvorming, begeleidingskosten van werkgevers bij stages met uitzicht op een baan van jongeren met een afgeronde opleiding onder de voorwaarden genoemd in de regeling, waarbij oudere vakkrachten benut kunnen worden in een coachende rol. De consequentie hiervan is dat de reeds ingediende plannen opgeschoond dienen te worden. In de zin dat maatregelen die niet te herleiden zijn tot bovengenoemde maatregelen uit de sectorplannen gehaald worden. Voor de nog in te dienen sectorplannen heeft het dezelfde consequentie. Ook deze plannen bevatten alleen maatregelen die daar onder te brengen zijn. 3. Taakverdeling tussen landelijke en regionale maatregelen De maatregelen waar de sectorplannen in de zorg zich op gaan focussen komen in alle voor de 1 e en 2 e tranche ingediende en in te dienen plannen voor, zowel in de landelijke als de regionale plannen. Dit geeft voor een ieder onduidelijkheid. Voor SZW omdat niet duidelijk is welke werknemers en werkgevers met welke plannen geholpen worden, voor de aanvragers omdat niet duidelijk is op welke werkgevers ze zich moeten richten, voor de werkgevers omdat niet duidelijk is bij welk plan ze zich het beste kunnen aansluiten. Het is belangrijk om voor een ieder duidelijkheid hierin te creëren. Dit raamwerk voorziet erin dat de Mobiliteits- en Van-werk-naar-werk-trajecten door de sectorplannen op landelijk niveau gedekt worden en de maatregelen gericht op Scholing en Instroom jongeren door de regionale sectorplannen. Daar hoort ook een verdeling van het beschikbare budget van 100 miljoen (inclusief overhead) bij, 32,5 miljoen voor de Mobiliteits- en Van-werk-naar-werk-trajecten en 67,5 miljoen voor Scholing en Instroom jongeren gezamenlijk. Deze bedragen hebben betrekking op de sectorplannen uit zowel de 1 e als de 2 e tranche. De consequentie hiervan is dat de sectorplannen herverkaveld dienen te worden. Maatregelen gericht op Scholing en Instroom jongeren in de landelijke plannen dienen zoveel mogelijk overgeheveld te worden naar de regionale plannen. Maatregelen gericht op Mobiliteits- en Vanwerk-naar-werk-trajecten in de regionale plannen dienen overgeheveld te worden naar de landelijke plannen. Een één-op-één-overheveling is niet altijd mogelijk, ook niet gezien de beperkte tijd die er voor dit raamwerk is en de hoogte van de in te zetten middelen. Uitgangspunt bij zowel de landelijke als de regionale plannen is dat ze open staan voor alle zorginstellingen in de branche, respectievelijk de regio. Ten behoeve van de verdeling van de beschikbare middelen zijn verdere afspraken gemaakt over de verdeling van de landelijke middelen over de betrokken branches en de regionale middelen over de betrokken regio s. Wat betreft de landelijke plannen wordt er voor gekozen om alles onder te brengen in het plan van het A&O-fonds VVT. Daarmee heeft dat plan betrekking op de Verpleging, verzorging en thuiszorg, op de Gehandicaptenzorg en op de Geestelijke gezondheidszorg. De globale verdeling tussen de drie sectoren is daarbij als volgt: 62% voor de Verpleging, verzorging en thuiszorg, 25% voor de Gehandicaptenzorg en 13% voor de Geestelijke gezondheidszorg. Sectorplan Care2Care 2 e Tranche 5/39

6 De verdeling van de beschikbare middelen voor de regionale plannen over de regio s is opgenomen in onderstaande tabel. Tabel: verdeling financiële middelen over de regio s Regionaal werkverband Arbeidsmarktregio s Bedrag (*1.000) Care2Care Holland Rijnland Midden-Holland derotterdamsezorg.nl Rijnmond SIGRA Groot Amsterdam Zaanstreek Waterland Transvorm Helmond de Peel Midden Brabant Noordoost Brabant West-Brabant Zuid-oost Brabant Utrecht Zorg Midden Utrecht Oost Utrecht Gooi en Vechtstreek VBZ-KAM Zuid Kennemerland Ventura Plus Friesland Viazorg Zeeland WGV Zorg en Welzijn Achterhoek IJsselvechtstreek Stedendriehoek Twente WGV Zorg en Welzijn ZHZ Drechtsteden Gorinchem WZW Food Valley Midden-Gelderland Rivierenland Zuid-Gelderland Zorg aan Zet Midden Limburg Noord Limburg Zuid Limburg Zorgplein Noord Drenthe Groningen Zowelwerk Flevoland Zorgzijn Werkt Haaglanden Zuid-Holland Centraal ZWplus Noor Holland Noord Garantstelling Aanvragende partijen in de zorg zijn niet in staat om te voldoen aan de vereiste garantstelling conform artikel 2,2 van de Regeling Cofinanciering sectorplannen. Op basis van de aan te vragen cofinanciering is een totale garantstelling van 80 miljoen vereist. Afgesproken wordt Sectorplan Care2Care 2 e Tranche 6/39

7 dat het samenwerkingsverband, conform de regeling, garant staat, maar dat het financiële risico daarvan door VWS afgedekt wordt onder de volgende voorwaarden: Er komt een stuurgroep met alle betrokken partijen waarin de uitvoering van de plannen nauwlettend wordt gevolgd. Indien er minder activiteiten/trajecten uitgevoerd dreigen te worden, wordt dit tijdig gemeld en wordt de aanvraag, in overleg met SZW, door de betrokken aanvrager naar beneden bijgesteld. VWS stelt zich garant jegens SZW voor terugvorderingen die het gevolg zijn van het feit dat minder dan 6O% van de aangevraagde activiteiten uitgevoerd zijn in de subsidieperiode, conform artikel 5.1 derde lid van de regeling. Elk bedrag dat VWS daadwerkelijk betaalt in het kader van de garantstelling, wordt in mindering gebracht op het Budgettair Kader Zorg, onderdeel langdurige zorg, van De precieze invulling daarvan vindt plaats na overleg met de betrokken brancheorganisaties. 5. Tot slot Met dit raamwerk hebben betrokken partijen nadere uitgangspunten geformuleerd ten aanzien van de sectorplannen in de zorg, zodat de uitvoering van de plannen zo snel mogelijk gestart kan worden. Het raamwerk zal voor wat betreft de reeds ingediende plannen gebruikt worden voor bijstelling van de plannen (opschoning en herverkaveling) en tevens voor de beantwoording van een deel van de vragen die door SZW zijn gesteld. Voor wat betreft de nog in te dienen plannen in de 2e tranche dient het raamwerk als vertrekpunt. In de korte tijdspanne die er voor dit raamwerk beschikbaar was, konden echter niet alle relevante zaken tot in detail worden uitgewerkt. Dit betekent dat bij de uitvoering van de plannen nog zaken geregeld moeten worden. Om die reden wordt er een stuurgroep geformeerd, bestaande uit alle betrokken partijen, die oplossingen kan bieden voor opkomende knelpunten bij de uitvoering van de sectorplannen. Sectorplan Care2Care 2 e Tranche 7/39

8 6. Ondertekening Sectorplan Care2Care 2 e Tranche 8/39

9 1. De sector zorg en welzijn in beeld In de regio Rijnstreek bestaat er een Regionaal Platform Arbeidsmarkt Rijn Gouwe (RPA Rijn Gouwe). Het RPA Rijn Gouwe houdt zich bezig met de brede vraag op de arbeidsmarkt vanuit economisch perspectief. Het gebied Rijn Gouwe komt overeen met de regio Rijnstreek van Care2Care en bestaat uit twee arbeidsmarktregio s namelijk Midden-Holland en Holland- Rijnland. Eén van de hoofdactiviteiten van het RPA Rijn Gouwe is het inzichtelijk maken van de regionale arbeidsmarkt, de zorgsector is hier een onderdeel van. En zal daarom ook in samenhang met de totale regionale arbeidsmarkt bekeken moeten worden. Vanuit deze optiek wordt er in dit hoofdstuk eerst een overall beeld geschetst van de arbeidsmarkt en daarna wordt er specifiek ingezoomd in de arbeidsmarkt voor de zorgsector. Arbeidsmarktonderzoek en analyse op regionaal en op instellingsniveau vormen de onderbouwing waarop organisaties in de sector zorg en welzijn gezamenlijk of individueel een arbeidsmarktstrategie op kunnen ontwikkelen. Er zijn verschillende lijnen die de basis vormen voor regionaal arbeidsmarktbeleid. 1.1 Analyse van de arbeidsmarkt Uit de arbeidsmarktanalyses (arbeidsmarkmonitor 2013, CBS, SCP etc.) van het RPA komt het volgende beeld vertaald van regio Rijnstreek naar voren: De arbeidsmarkt in de regio is de afgelopen jaren een andere richting ingeslagen. Ongunstige economische omstandigheden, innovatie en globalisering zorgen in 2012 voor een duidelijke afname van werkgelegenheid en bedrijvigheid in de regio. Deze afname van werkgelegenheid is sterker dan in de afgelopen jaren. Het aantal bedrijven neemt in 2012 voor het eerst af sinds De afname van de werkgelegenheid heeft zich zowel landelijk als regionaal doorgezet in 2013 en er wordt verwacht dat dit ook voor 2014 aan de orde zal zijn. Ongeveer de helft van de daling wordt veroorzaakt door de collectieve sector (overheid en zorg). En een extra daling is mogelijk door bezuinigingen door de overheid. Onder deze omstandigheden zijn er voor de komende vijf jaar nauwelijks tekorten aan arbeidskrachten te verwachten. Bovendien leiden bezuinigen van de overheid tot afname van werkgelegenheid, bijvoorbeeld in de zorg. Hoe de arbeidsmarkt zich in de regio op de langere termijn zal ontwikkelen, hangt van tal van factoren af. Hoe ontwikkelt de economie zich? Welke beleidsmaatregelen worden er in Nederland genomen? Maar ook: hoe gaan landen in Europa samenwerken? Ondernemers verwachtten voor 2013 een herstel van de export De slechte economische situatie in 2012 en het eerste kwartaal van 2013 heeft een negatieve invloed op de bedrijfsresultaten van ondernemingen in de regio. Veel ondernemers zien hun omzet, export, winst en personeelsbestand kleiner worden. Eind 2012 is het ondernemersvertrouwen voor 2013 vrij laag. Ondernemers verwachtten voor 2013 wel een herstel van de export. En dit herstel is in 2013 ook ingezet. Er wordt voor de regio een minimale groei van 0,5-1% verwacht. De bedrijvigheid in de regio neemt sinds 2012 af De bedrijvigheid in de regio kenmerkt zich door relatief veel bedrijfsvestigingen en werkgelegenheid in sectoren landbouw, industrie, onderwijs en gezondheidszorg. Clusters die Sectorplan Care2Care 2 e Tranche 9/39

10 relatief sterk vertegenwoordigd zijn in de regio zijn food, feed and beverages, greenports en life and health science. In 2012 telt de regio bedrijfsvestigingen waaronder zzp ers. In 2012 neemt voor het eerst sinds 2008 het aantal bedrijfsvestingen in de regio af ten opzichte van het jaar ervoor (2,5%). Het aantal zzp ers is in de periode fors toegenomen (44,5%). Hun aantal in 2012 is nagenoeg gelijk aan dat in In 2012 worden in de regio nieuwe bedrijven en vestigingen opgericht. Daarnaast worden bedrijfsvestigingen opgeheven. Het aantal oprichtingen van bedrijven (vestigingen) in de regio is in de jaren groter dan het aantal opheffingen. Wel is in 2012 de aanwas van nieuwe bedrijven (oprichtingen minus opheffingen) kleiner dan in 2010 en Sinds 2012 minder werkgelegenheid in de regio In 2012 hebben personen een baan in de regio. Hiervan werken personen in Holland Rijnland en in Midden-Holland. De omvang van de werkgelegenheid in de regio ( ) is kleiner dan de omvang van de werkzame beroepsbevolking woonachtig in de regio ( personen). De regio heeft voor 80% van de werkzame beroepsbevolking woonachtig in de regio een baan. De uitgaande pendel (geschat op ) is dan ook groter dan de inkomende pendel (64.655). De werkgelegenheid in de regio is in 2012 kleiner dan in de jaren Ten opzichte van 2008 is de werkgelegenheid in 2012 met 0,5% gedaald. Deze afname is minder sterk dan in Zuid-Holland (1,8%). In 2013 is het aantal werkzoekenden (ruim) voldoende om de openstaande vacatures te vervullen. De verwachting is, zoals hiervoor al aangegeven, dat deze trend zich doorzet. Er zal in 2014 dan ook nog steeds sprake zijn van een stijging van de werkloosheid, waaronder ouderen ontslagen door reorganisaties en faillissementen en schoolverlaters die niet toekunnen treden op de arbeidsmarkt. In 2025 een kleinere potentiële beroepsbevolking De werkzame en werkloze beroepsbevolking in de regio telt in 2012 zo n personen. Dat is 73,4% van alle 15- tot 65-jarigen. De overige 26,6% stelt zich niet beschikbaar voor de arbeidsmarkt, bijvoorbeeld vanwege studie of zorgtaken. Het totaal aantal 15- tot 65-jarigen, ook wel de potentiële beroepsbevolking genoemd, zal tussen nu en 2025 met 1,1% afnemen. Dat betekent dat de beroepsbevolking alleen kan toenemen wanneer meer mensen zich beschikbaar stellen voor de arbeidsmarkt. Tot 2017 voor weinig economische clusters en sectoren tekorten aan personeel verwacht Onvoldoende aansluiting tussen arbeidsmarkt en onderwijs kan leiden tot mismatches op de arbeidsmarkt. Dat kan zijn wanneer te veel jongeren worden opgeleid voor een diploma waar amper vraag naar is. Ook kunnen sectoren kampen met structurele tekorten aan gediplomeerd personeel. Nagegaan is hoe de vraag naar en het aanbod aan arbeid de komende vijf jaar in de regio overeenstemmen. Hierbij is ervan uitgegaan dat de vraag naar arbeid evenveel toe- of afneemt als in de periode Voor de periode wordt een overschot aan personeel verwacht binnen de greenports, food en feed and beverages, techniek en ICT. Mogelijk ontstaan er wel tekorten binnen deelsegmenten van de clusters. Zo worden, indien de economie weer aantrekt, tekorten aan personeel verwacht voor het high tech segment binnen de metaalelektro en metaalnijverheid. Sectorplan Care2Care 2 e Tranche 10/39

11 Het aantal arbeidskrachten in het cluster life and health science is sinds 2000 jaarlijks met ruim 3% gegroeid. Wanneer deze trend doorzet kan de uitstroom uit het onderwijs in de regio niet voldoen aan de vraag naar arbeid door het cluster. Vooral voor hoger opgeleid personeel is de vraag naar arbeid groter dan het aanbod aan gediplomeerden uit het onderwijs. Voor het cluster logistiek en transport in de regio is de komende vijf jaar de vraag naar nieuwe arbeidskrachten groter dan het aanbod uit het onderwijs. Denkbaar is dat dit wordt opgelost door instroom vanuit andere sectoren en inkomende pendel. Door bezuinigingsmaatregelen van de overheid is het onwaarschijnlijkheid dat de werkgelegenheid binnen de zorg tussen 2013 en 2017 evenveel groeit als de afgelopen twaalf jaar. Landelijk wordt voor de komende jaren een werkgelegenheidsgroei verwacht van 1,3% per jaar. Uitgaande van dit groeipercentage zijn de vraag naar en het aanbod aan arbeid binnen de zorg in de regio in evenwicht. 1.2 Analyse van de arbeidsmarkt zorg en welzijn in de Rijnstreek Landelijk beeld Zorg en Welzijn Landelijk komt uit het Integrerend jaarrapport Arbeid in Zorg en Welzijn 2014 van het onderzoeksprogramma Arbeidsmarkt Zorg en Welzijn het volgende beeld naar voren voor de sector zorg en welzijn: Trendbreuk in de werkgelegenheid De aankomende stelselwijzigingen in de langdurige zorg, de decentralisatie van de jeugdhulp, de bereikte onderhandelingsresultaten in de cure en de recente bezuinigingen op de kinderopvang hebben invloed op de werkgelegenheidsontwikkelingen in zowel de sector zorg als de sector welzijn, jeugdzorg en kinderopvang. De werkgelegenheid neemt de komende jaren niet meer toe. Er is tot 2015 zelfs sprake van een daling, daarna een beperkte stijging. De ontwikkelingen zijn niet in alle branches hetzelfde. Een afname van werkgelegenheid is vooral aan de orde in de Verpleging en Verzorging (V&V), Gehandicaptenzorg (GHZ), Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ curatief en langdurig), Jeugdzorg en Welzijn en Maatschappelijke Dienstverlening (WMD). De gevolgen voor de branches Ziekenhuizen en overige zorg zijn vooralsnog beperkt. Voor de Thuiszorg is enerzijds sprake van krimp als gevolg van de bezuinigingen op de huishoudelijke hulp en is anderzijds sprake van groei als gevolg van extramuralisatie. Nieuwe organisatie van zorg en welzijn, vraagt nieuwe competenties Er ontstaat een nieuw sociaal domein met meer nadruk op preventie, zelfredzaamheid en samenwerking. Mensen blijven langer thuis wonen. Dit is mogelijk door zorg meer lokaal en vaak in de wijk te organiseren met een groter beroep te doen op mantelzorg en vrijwilligers. De inhoud van het werk verandert hierdoor, ook voor veel werknemers die dezelfde baan houden. Er ontstaat meer behoefte aan competenties op het gebied van coördinatie, coaching/begeleiding, teamwork, zelfstandigheid, omgang met mantelzorg e.d. Verder treden er verschuivingen van werk tussen aanbieders op. Een groot aantal werknemers krijgen te maken met een verandering van baan en/of baaninhoud. Sectorplan Care2Care 2 e Tranche 11/39

12 Van personeelstekorten naar overschotten De grote personeelstekorten die enkele jaren geleden nog werden voorspeld, zullen de komende jaren niet optreden. Vrijwel alle branches verwachten de komende jaren te maken te krijgen met personeelsoverschotten. Dit komt vooral door stelselwijzigingen, maar ook door de latere uittredeleeftijd van het personeel als gevolg van pensioenhervormingen. Voor specifieke functie, zoals thuis- en wijkverpleging, kunnen er echter tekorten ontstaan. De totale vraag naar personeel in de sector Zorg en WJK is onvoldoende om het aanbod aan werkzoekenden vanuit het school, andere sectoren en inactiviteit op te vangen. Naarmate minder personeel uit andere sectoren aangetrokken wordt, is er meer ruimte voor instroom vanuit het onderwijs. De ontwikkelingen van de vraag naar aanbod is sterk afhankelijk van de wijze waarop gemeenten en zorgverzekeraars invulling zullen geven aan hun nieuwe regierol. Hoe ze dit gaan doen, is vaak nog onzeker Regionale beeld In de sector zorg en welzijn in Rijnstreek werkten in 2012 circa mensen in de zorg en welzijn (bron: Regioplus), de VVT is de grootste branche (30%). Dit is circa 19% van de totale werkgelegenheid in de regio Rijnstreek. Care2Care heeft in 2013, met een update in 2014, een regionaal arbeidsmarktonderzoek voor de sector zorg en welzijn opgesteld. Uit dit onderzoek komt het volgende voor regio Rijnstreek naar voren. Personeelsoverzichten 2013 Uit het bekijken van de totale volume aan FTE (januari tot november 2013) dan is er sprake van een krimp van 0,27%. Het aantal mensen met een arbeidsovereenkomst anders dan een oproepcontract is gedaald met 0,11%. Ook is er een afname van het aantal medewerkers met een oproepcontract te zien (daling met 1,0%). Het totaal aantal mensen met een arbeidsrelatie ongeacht de grootte is afgenomen met 0,25%. In de sector Zorg en Welzijn is in 2013 de werkgelegenheid nauwelijks afgenomen. In de gehandicaptenzorg was er zelfs nog een geringe groei. Dat lijkt ook niet onlogisch. De veranderingen die als gevolg van de kabinetsplannen zullen worden doorgevoerd zijn immers nog niet geëffectueerd. Pas eind 2014, begin 2015 zal blijken wat de arbeidsmarktgevolgen daadwerkelijk zijn. De grote onzekerheid in het regionale arbeidsmarktonderzoek zit in de oproepkrachten. De beschikbare gegevens geven geen enkele indicatie over de inzet van deze groep. Hoeveel van de productie van de zorg uiteindelijk door de flexibele schil wordt geleverd is niet te berekenen. En daarmee ook niet of het aantal daadwerkelijk gewerkte uren per organisatie daalt of stijgt. Wat in dit onderzoek wel een opvallend fenomeen blijft is het aantal 0-uren contracten op de verschillende niveaus. Van alle bij het onderzoek betrokken medewerkers in de Rijnstreek heeft 19% een 0-urencontract. In de groep Zorg en Begeleiding is dat 20%. In de groep Zorg en Begeleiding op niveau 1 en 2 is dat ongeveer 40%. Het is dus zeer goed mogelijk dat deze groep de sector min of meer ongemerkt verlaat of gaat verlaten. Sectorplan Care2Care 2 e Tranche 12/39

13 Verwachtingen voor De ziekenhuizen verwachten geen directe gevolgen van de transities of andere bezuinigingen. Er zullen nog wel wat efficiencymaatregelen worden doorgevoerd die vooral het niet-verpleegkundige deel van de medewerkers zal raken. - Verpleeghuizen, Verzorgingshuizen en Thuiszorg (VVT) verwachten dat de gevolgen ingrijpend zullen zijn van alle wijzigingen door overheidsbesluiten. Geen van de instellingen sluit gedwongen ontslagen helemaal uit. Toch gaat vrijwel iedereen er vanuit dat met het niet verlengen van tijdelijke arbeidsovereenkomsten en natuurlijk verloop de daling van de vraag kan worden opgevangen. Er is nog geen sprake van een algehele vacaturestop maar voor een aantal specifieke functies op lagere niveaus is er wel sprake van een vacaturestop. - De gehandicaptenzorg verwacht beduidend grotere gevolgen te hebben dan in de VVT. Dat komt omdat een aanzienlijke groep cliënten jonger is dan 18 jaar en daarmee komt te vallen onder de nieuwe jeugdwet zoals die begin 2014 door de beide Kamers is aangenomen. De financiering van de zorg gaat over naar de gemeenten. Er wordt gevreesd voor verlies van banen op al alle niveaus. Er wordt rekening gehouden met een aanzienlijk baanverlies op niveau 3 en 4. Er is al een vacaturestop ingevoerd en men is voornemens om de opleidingscapaciteiten te minimaliseren. Daar waar nog BBL-leerlingen in dienst worden genomen geeft men geen baangarantie voor na de opleiding. Al met al lijkt 2014 bepaald te worden door het verlies van werkgelegenheid in de sector zorg en welzijn. Echter de meeste organisaties in de regio Rijnstreek voorzien wel reorganisaties, maar die zullen veelal plaatsvinden zonder gedwongen ontslagen. Er wordt al enige jaren op deze ontwikkelingen geanticipeerd. Er is daarom een groot aantal medewerkers met tijdelijke arbeidsovereenkomsten die de komende jaren van rechtswege zullen eindigen. Voor het zittend personeel geldt echter wel dat hun competenties dienen te worden verbreed/vergroot om in een veranderende zorgmarkt hun baan te behouden. Relatie met de maatregelen in dit sectorplan De reductie van het aantal arbeidsplaatsen zal zoveel mogelijk via natuurlijk verloop plaatsvinden. Pas wanneer dit onvoldoende soelaas biedt zullen werkgevers medewerkers in het kader van een sociaal plan actief ondersteunen middels werk-naar-werk trajecten. Onderdeel van het landelijk raamwerk is de afspraak dat vraagstukken die betrekking hebben op werk-naar-werk trajecten op landelijk niveau zullen worden opgepakt. In dit plan zijn geen activiteiten opgenomen die betrekking hebben op van-werk-naar-werk. Niettemin is de mogelijkheid opgenomen om medewerkers via een competentiescan/ studieadviezen te screenen op de mogelijkheden tot herplaatsing binnen een andere functie. Dit om een goede afweging te kunnen maken rond de vraag of een medewerker opteert voor een andere functie, waarvoor scholing noodzakelijk is. Dit past binnen maatregel 1. Ook de inzet van EVC-instrumentarium kan noodzakelijk zijn om herplaatsing in een andere functie mogelijk te maken. Dit past onder maatregel 2. Om de sector ook tijdens de krimpperiode aantrekkelijk te houden voor de instroom van jongeren en een bijdrage te leveren aan de instroom is maatregel 2 (scholing) opgenomen. Naast de concrete maatregelen levert dit sectorplan ook een belangrijke bijdrage aan het functioneren van de arbeidsmarkt en daarmee samenhangende werkgelegenheidsstructuur Sectorplan Care2Care 2 e Tranche 13/39

14 van de regio, terwijl de sector beter voorbereid is op de nieuwe uitdagingen die op middellange en langere termijn aan de orde zullen zijn. 1.3 Het arbeidsmarktbeleid Door een aantal oorzaken (onder andere deeltijdarbeid) wordt de arbeidsmarkt voor Zorg en Welzijn, meer nog dan in andere sectoren, op (sub)regionaal niveau bepaald. Alleen op regionaal niveau kunnen werkbare afspraken hierover worden gemaakt tussen werkgevers, werknemers en opleidingen en kan maatwerk worden geleverd. Daarnaast is ook de brede sectorale (brancheoverstijgende) benadering van groot belang. De transitie in de sector zorg en welzijn hebben tot gevolg dat medewerkers en organisaties steeds meer transmuraal werkzaam zullen zijn. De veranderende arbeidsmarkt vraagt om nieuwe en onorthodoxe oplossingen en ideeën. Dit kan alleen worden bereikt als de sector - brancheoverstijgend - als geheel met elkaar samenwerkt. Zo geeft AZW in haar rapport de volgende uitdagingen aan voor regionaal arbeidsmarktbeleid: - Niet overhaast, maar ook niet te traag reageren op veranderingen. - Mobiliteit van werknemers - Verandering van competenties - Bestaande werknemers versus kansen voor nieuwe instroom - Hogere versus lagere niveaus - Een brug slaan naar een toekomst met een krappere arbeidsmarkt Met als advies dat alle partijen hun verantwoordelijkheid moeten nemen en regionaal via samenwerking met bovenstaande uitdagingen aan de slag te gaan. Het regionale en brancheoverstijgende arbeidsmarktbeleid voor de sector zorg en welzijn in de regio Rijnstreek (bestaande uit de arbeidsmarktregio s Midden-Holland en Holland-Rijnland) wordt ontwikkeld en uitgevoerd door Care2Care. Voor en met de aangesloten organisaties werkt Care2Care aan de regionale aanpak van vraagstukken op het gebied van strategisch arbeidsmarktbeleid, HRM-beleid, opleiding en imago. Bij Care2Care zijn 32 zorg- en welzijnsorganisaties aangesloten, goed voor zo n medewerkers. In totaal werken in de sector Zorg en Welzijn in de regio Rijnstreek medewerkers die goed zijn voor fte (bron: Regioplus). De kracht van Care2Care is dat zij aangesloten organisaties concrete en praktische ondersteuning kan bieden bij het oplossen van personele vraagstukken, maar daarnaast ook de sector kan bijstaan in strategische en beleidsmatige vraagstukken. Daar waar nodig wordt aansluiting gezocht bij de arbeidsmarktregio s Midden-Holland en Holland Rijnland. De thema s waar Care2Care haar werkzaamheden op richt: strategisch arbeidsmarktbeleid, werven met beleid, kwalificeren voor Zorg en Welzijn, beleid duurzaam inzetbaarheid en anders werken. Dit alles met als basis regionaal arbeidsmarktonderzoek. De uitdagingen zoals AZW ze aankaart worden binnen de thema s van Care2Care voor het grootste deel al opgepakt. Op basis van de huidige inzichten op de arbeidsmarkt zal de focus door Care2Care richting haar achterban dan ook gericht zijn op de volgende drie onderdelen van de Human Capital Agenda: 1- Bewustwording, draagvlak en informatie-uitwisseling Sectorplan Care2Care 2 e Tranche 14/39

15 2- Bij- en omscholing zittend personeel 3- Arbeidsmarktrelevant scholen jongeren. Aan het 4 de onderdeel van de Human Capital Agenda het scholen van werkzoekenden naar de sector zorg en welzijn zal geen aandacht besteed worden. De mogelijkheden die het sectorplan extra biedt op de onderdelen bij- en omscholing zittend personeel en arbeidsrelevant scholen jongeren zullen optimaal gebruikt worden in de vorm van een aantal hierop toegesneden instrumenten (zie hoofdstuk 3). Ondersteunende activiteiten Een aantal concrete activiteiten is binnen het kader van dit sectorplan van bijzonder belang, omdat zij bij de ontwikkeling, ondersteuning en uitvoering van het sectorplan een belangrijke rol vervullen. Het betreft: Arbeidsmarktonderzoek en arbeidsmarktpublicaties Care2Care volgt de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en de opleidingsmarkt op de voet door het doen van onderzoek naar ontwikkelingen op het gebied van vacatures, personeelsformatie, instroom in opleiding en arbeidsreserves. Vacatures op Met jaarlijks meer dan unieke bezoekers en circa 480 geplaatste vacatures (2013) is de site dé centrale marktplaats voor Zorg en Welzijn in regio Rijnstreek. Doordat vrijwel alle regionale vacatures in de sector zorg en welzijn via de website worden gepresenteerd bestaat er een grote transparantie aan de vraagzijde op basis waarvan activiteiten kunnen worden geïnitieerd of uitgevoerd. Regionale netwerken Regionaal is Care2Care afhankelijk van de onderwerpen/thema s in verschillende netwerken actief. Servicepunten Zorg & Welzijn Care2Care heeft in de regio Rijnstreek geparticipeerd in een tweetal Brancheservicepunten (Leiden en Gouda). Na het aflopen van de subsidie is met de samenwerkingspartners (UWV en Calibris) besloten geen verdere invulling meer te geven aan de Brancheservicepunten in de vorm van fysieke bemensing. Wel vindt met de samenwerkingspartners afstemming plaats over de mogelijkheden van het plaatsen van kandidaten binnen de sector. Mede op basis hiervan neemt Care2Care samen met deze partners deel aan een project onder de naam Handen ineen voor de zorg. In dit project werken (mede namens de gemeenten in Zuid-Holland Noord) Re-integratie Leiden, UWV en werkgeversservicepunt Alphen vanuit overheidszijde samen met ROC Mondriaan en verschillende zorgaanbieders en Calibris samen om werkzoekenden richting de zorg te begeleiden. Care2Care brengt in dit project kennis van de arbeidsmarkt in. Samenwerking binnen RegioPlus Care2Care maakt samen met 15 regionale werkgeversorganisaties onderdeel uit van het landelijk dekkend samenwerkingsverband RegioPlus. Door afstemming, kennisdeling informatie-uitwisseling vindt intensieve gezamenlijke monitoring van opzet, ontwikkelingen en resultaten van de sectorplannen plaats. Sectorplan Care2Care 2 e Tranche 15/39

16 1.4 Samenwerking De basis voor dit plan is gebaseerd op samenwerking in de regio. Deze samenwerking vindt plaats op verschillende niveaus: Samenwerking tussen werkgevers uit verschillende branches; Op regionaal niveau werken de werkgevers vanuit alle branches (Ziekenhuizen, Verpleging en Verzorging, Gehandicaptenzorg, Thuiszorg, Geestelijke Gezondheidszorg, Eerstelijnszorg, Jeugdzorg, Welzijn en Kinderopvang) met elkaar samen om het regionale arbeidsmarktbeleid voor de sector zorg en welzijn vorm te geven. De overtuiging bestaat dat de arbeidsmarkt in de sector zorg en welzijn sterk regionaal is bepaald. Activiteiten op het gebied van instroom en opleiding kunnen het beste op regionaal niveau plaatsvinden. Door de enorme transitie waarin de sector verkeert is de deze samenwerking de komende jaren nog belangrijker. De grenzen tussen de Eerstelijnszorg en Tweedelijnszorg en cure en care vervagen en alle werkvelden hebben te maken met de vergrijzing van het personeelsbestand en de mismatch tussen competenties van huidige medewerkers en de competenties die de arbeidsmarkt in de toekomst vraagt. Samenwerking met andere partijen op strategisch niveau De sector zorg en welzijn staat voor één van de grootste uitdagingen ooit. Door de bezuinigingen en stelselwijzigingen zal de sector de komende jaren een volledig andere aanblik krijgen. Met minder mensen zal meer en andere zorg geleverd moeten worden. Tegelijk zal de vraag naar complexere zorg toenemen. Daarbij dienen zich talloze vragen aan: welke competenties hebben de medewerkers in Zorg en Welzijn nodig? Op welke niveaus? Hoeveel medewerkers heeft Zorg en Welzijn nodig? En vooral ook: hoe kan worden voorkomen dat de reorganisaties, die nu bij vrijwel alle zorgorganisaties op de rol staan, doorslaan waardoor de sector voor jaren uit het lood komt te staan. De sector is zich er van bewust dat een dergelijke omvangrijke transitie alleen in samenwerking met andere partijengestalte kan krijgen. Doel is dat een groot aantal werkgevers, werknemersorganisaties, vertegenwoordigers van de MBO en HBO opleidingen en vertegenwoordigers van gemeenten betrokken worden en zijn bij de uitvoering van het sectorplan. Samenwerking werknemersorganisaties en zorgorganisaties (werkgevers) De werknemersorganisaties NU 91 en CNV Publieke Zaak ondersteunen de voorgenomen maatregelen en activiteiten zoals die in dit regionale sectorplan zijn uitgewerkt. Ten behoeve van dit sectorplan vormen zij samen met de zorgorganisaties een samenwerkingsverband. Werknemersorganisaties en zorgorganisaties hebben gezamenlijk Care2Care aangewezen om als hoofdaanvrager te fungeren. Daarnaast bestaat nauwe samenwerking met het RPA Rijn Gouwe, waarin werkgevers, onderwijs en UWV participeren. Zij hebben dit sectorplan mede opgesteld. In de voorbereiding en verdere uitwerking is ook het kenniscentrum Calibris nauw betrokken. Concrete resultaten én versterking van de regionale samenwerkingsstructuur Sectorplan Care2Care 2 e Tranche 16/39

17 Doel van dit sectorplan is op de eerste plaats een concrete en substantiële bijdrage aan de problematiek leveren. Daartoe worden in dit sectorplan per maatregel concrete aantallen en taakstellingen genoemd. Tegelijk - en in samenhang daarmee - wil dit sectorplan ook de werkgelegenheidsstructuur en opleidingsstructuur van de sector in Rijnstreek versterken. Doordat per maatregel partijen bij elkaar worden gebracht en gezamenlijk programma's worden voorbereid en uitgevoerd wordt een basis gelegd voor de verdere samenwerking in de regio. Het sectorplan biedt daarmee voor de regio de kans om ook de problemen die op middellange en langere termijn op de sector afkomen beter op te vangen. Sectorplan Care2Care 2 e Tranche 17/39

18 2. Doelstellingen van het sectorplan De effecten van de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt in de sector zoals beschreven in hoofdstuk 1 zijn enorm. De centrale doelstelling van dit sectorplan is derhalve een substantiële bijdrage te leveren aan het op een evenwichtige wijze opvangen van de enorme personele veranderingen die in enkele jaren op de sector afkomen. Tegelijk -en in samenhang daarmeewil dit sectorplan de basis leggen voor de samenhangende versterking van de werkgelegenheidsstructuur en opleidingsstructuur van de sector in de regio Rijnstreek zodat ook een sterke basis wordt gelegd om de problemen die op middellange en langere termijn op de sector afkomen te kunnen opvangen. Bovenstaande kwalitatieve doelstellingen wil de sector bereiken door het uitvoeren van concrete maatregelen en acties op het thema mobiliteitsactiviteiten 1 en scholing en instroom van jongeren 2. Doelstelling Het doel van dit sectorplan in de arbeidsmarktregio s Holland Rijnland en Midden-Holland is om minimaal medewerkers te trainen en te ondersteunen om hun competentie te verhogen en weerbaarheid op de arbeidsmarkt te verhogen. Daarnaast worden tenminste 450 medewerkers (inclusief jongeren tot 27 jaar) geschoold en zal scholing gericht zijn op een hoger niveau waardoor zij beter aansluiten bij de vraag en in de toekomst behouden kunnen worden voor de sector. Het aandeel van jongeren tot 27 jaar binnen dit Sectorplan ligt op ongeveer 12,5%. Schematisch kunnen maatregelen als volgt in beeld worden gebracht: Subdoelen doelgroep Aantal Waarvan < 27 jaar Maatregel 1: Ontwikkeling van competentie van medewerkers Maatregel 2: Scholing op hogere kwalificaties vakkrachten + jongeren vakkrachten + jongeren Totaal Zoals landelijk overeengekomen worden mobiliteitsactiviteiten uitgevoerd door de brancheorganisaties Actiz, GGZ Nederland en VGN. Derhalve zullen deze activiteiten hier niet verder worden toegelicht (zie hiervoor ook de toelichting in de inleiding). 2 Onder jongeren wordt verstaan: jonger dan 27 jaar. Sectorplan Care2Care 2 e Tranche 18/39

19 3. Uitwerking van het Thema Scholing + jongeren Onder invloed van demografische en technologische ontwikkelingen zal de zorg de komende jaren fundamenteel veranderen. Er worden steeds meer mensen oud en die mensen worden ook steeds ouder. Dit brengt complexe zorgvragen met zich mee en een sterke toename van ouderdomsziektes zoals hartfalen, dementie en beroerten. Naast deze demografische invloeden verandert de zorgvraag als gevolg van technologische verbeteringen in de gezondheidszorg. De toenemende technologische mogelijkheden maken betere, complexere en langere behandelingen mogelijk. Behalve demografische en technologische factoren zijn tal van sociaal-maatschappelijke en sociaal-economische factoren van invloed op de veranderende zorgvraag. De patiënt wordt steeds meer centraal gesteld en als cliënt of klant benaderd; er wordt steeds meer zorg op maat geleverd. De zorg om de cliënt heen wordt steeds meer vanuit de gedachte van ketenzorg georganiseerd. De cliënt heeft hierbij steeds meer een actieve regierol. Ook de marktwerking is van invloed op de zorgvraag, de concurrentie neemt toe, nieuwe spelers betreden de markt en het zorgaanbod wordt pluriformer van aard. De traditionele rol van patiënt verschuift naar de rol van consument. Ook de populatie ouderen is aan het veranderen; de huidige en toekomstige ouderen zijn langer vitaal, beter en sneller geïnformeerd, weten wat ze willen, zeggen wat ze willen en beschikken over voldoende financiën om te krijgen wat ze willen. Van medewerkers in de sector zorg en welzijn wordt verwacht dat zij bereid en in staat zijn in te spelen op de veranderende omstandigheden. Flexibiliteit en inzicht in de eigen competenties zijn daarbij een kritische factor. Zijn medewerkers in staat om zich aan te passen aan de veranderende omstandigheden? Zijn medewerkers zich bewust van hun kwaliteiten en hebben ze een goed beeld van de wijze waarop zij deze kwaliteiten (nog) beter kunnen benutten? Dat kan zijn binnen de bestaande organisatie, maar ook daarbuiten. Dat vraagt zelfkennis en zicht op de eigen competentie maar ook kennis van de omgeving en de ontwikkelingen binnen de sector. Hoofdlijnen en uitgangspunten In dit hoofdstuk worden het thema competentieontwikkelingen en scholing door middel van concrete maatregelen verder uitgewerkt. De beschrijving van de maatregelen biedt de hoofdlijnen (kaders) voor de uitwerking van concrete initiatieven en trajecten in de regio. Voor deze opzet is gekozen om zo goed mogelijk aan te kunnen sluiten bij de concrete vragen en wensen die op regionaal niveau, op subregionaal niveau of op plaatselijk niveau spelen. Centraal bij de formulering van deze hoofdlijnen staan de bepalingen zoals die zijn opgenomen in de 'Regeling van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van 12 augustus 2013, , tot cofinanciering van sectorplannen (regeling cofinanciering sectorplannen)' zoals gepubliceerd in de Staatscourant van 14 augustus Daarnaast is bij de uitwerking van de hoofdlijnen een aantal andere belangrijke uitgangspunten gehanteerd: Sectorplan Care2Care 2 e Tranche 19/39

20 Conform de doelstelling van dit sectorplan moeten de maatregelen een concrete en substantiële bijdrage aan de problematiek leveren. Daartoe worden per maatregel concrete aantallen en taakstellingen genoemd. Naast de kwantitatieve doelstelling leveren de maatregelen ook een belangrijke kwalitatieve bijdrage aan een samenhangende werkgelegenheidsstructuur en opleidingsstructuur van de sector. Doordat per maatregel partijen bij elkaar worden gebracht en gezamenlijk programma's worden voorbereid en uitgevoerd wordt een basis gelegd voor de verdere samenwerking in de regio. Bij de voorbereiding, uitvoering en ondersteuning van de maatregelen worden medewerkers van Care2Care en de instrumenten als arbeidsmarktrapportages en in ruime mate gebruikt. De kosten die gemoeid zijn met de inzet van deze medewerkers en instrumenten worden niet meegerekend in de begroting, anders dan via de in de regeling opgenomen bekostiging van overhead. Derhalve kunnen de sectormiddelen volledig worden benut voor de uitvoering en realisatie van de concrete doelen. Per arbeidsmarktregio worden nadrukkelijk alle branches actief betrokken bij de voorbereiding en uitvoering van de maatregelen. Door de sectorbrede aanpak wordt tevens een bijdrage geleverd aan de versterking van de regionale samenwerking tussen de zorgbranches in de regio. Sectorplan Care2Care 2 e Tranche 20/39

21 Thema 1: Ontwikkeling van competenties van medewerkers De veranderingen in de sector hebben grote gevolgen voor de zorgvragers en de zorg- en welzijnsorganisaties maar zeker ook voor de zorgmedewerkers. De organisatie van de zorg verandert in steeds meer thuiszorg of ambulante zorg. Daarnaast is de cliënt in steeds meer situaties de kritische ervaringsdeskundige en bepaalt samen met de professional welk product of dienst nodig wordt geacht. Dat betekent dat er een grote vraag komt naar medewerkers die meer verantwoordelijkheid kunnen dragen en delen, zich bewust zijn van hun positie in de keten en als ketenregisseur op kunnen treden. Vakkrachten in de toekomst zullen moeten beschikken over competenties als goede contactuele eigenschappen, goed kunnen samenwerken met een diversiteit aan belanghebbenden, een brede visie hebben op de kwaliteit van leven van de cliënt en problemen pragmatisch kunnen oplossen. Om een bijdrage te leveren aan de versterking van de competenties van medewerkers worden binnen het kader van deze maatregel vakkrachten ondersteund bij hun ontwikkeling waardoor zij beter voorbereid zijn op de opkomst van de participatiemaatschappij. Door in te zetten op de ontwikkeling van deze nieuwe competenties en medewerkers te ondersteunen bij de verandering van hun positie en rol kunnen ze daarmee behouden blijven voor de sector. De organisatie en uitvoering van de activiteiten zal aan de hand van de volgende hoofdlijnen (kaders) plaatsvinden: Hoofdlijnen (kaders) van de maatregel Care2Care organiseert gezamenlijk met betrokken zorgorganisaties in de regio een campagne om medewerkers te mobiliseren deel te nemen aan de activiteiten gericht op competentieontwikkeling. Een belangrijk onderdeel daarbij is de uitvoering van een competentiescan of studieadvies. Door middel van de competentiescan of studieadvies krijgen medewerkers een beter inzicht in hun kennis, ervaring en ambities en worden medewerkers gestimuleerd en in de gelegenheid gesteld te werken aan de verdere ontwikkeling van hun competentie. Ook wordt dit instrument ingezet om te toetsen of medewerkers voldoen aan de kennis en kunde die (in de toekomst) gevraagd wordt en waar ontwikkelpunten liggen. Het instrument zal met name worden ingezet voor medewerkers die boventallig dreigen te worden, maar nadrukkelijk staat het instrument ook open voor stimulering van vrijwillige mobiliteit. De uitvoering van de competentiescans/ studieadvies vormen mede de basis voor de uitwerking en uitvoering van de competentieprogramma's (zie volgende onderdeel). Bij alle maatregelen zijn ook verletkosten opgenomen. In de regio hanteren vele werkgevers in de zorg een sluitende urenadministratie voor hun werknemers waardoor kan worden voldaan aan de verantwoordingscriteria. Van deze werkgevers worden de verletkosten wel opgenomen, van de andere werkgevers niet. Hierdoor zijn de gemiddelde begrote kosten voor verletkosten niet één-op-één te vertalen met het aantal betreffende medewerkers. Sectorplan Care2Care 2 e Tranche 21/39