Aanpak actieplan

Transcriptie

1 DEEL II. ACTIEPLANNEN MANTELZORG EN VRIJWILLIGE INZET

2 INLEIDING Deze actieplannen laten zien op welke wijze de kaders uit deel I verwerkt zijn in speerpunten. Deze speerpunten zijn uitgewerkt in acties die dienen als de basis voor opdrachtbrieven aan de betrokkenen om de gewenste resultaten te behalen. Het is tot stand gekomen na intensief overleg met de betrokkenen. Het borduurt voort op de visie en de doelen zoals die in het WMO beleidsplan van de gemeente Enschede reeds geschetst worden. Dit betreft deel II van de opdracht zoals die door Hennie Maartens vanuit de gemeente Enschede is verstrekt. Deel I omvat de kaders voor Maatschapppelijk Meedoen door Vrijwillige Inzet en Mantelzorgondersteuning. Deze zijn in een separaat document terug te vinden. Cindy Winkel & Claudia Landewé

3 Aanpak actieplan Vaststellen actieplan Speerpunten 2016 Speerpunten In gesprek met de samenleving Uitvoering 2016 Uitvoering 2017 Conclusies & beleids cyclus Evaluatie Q3 Acties uitzetten en opdrachten formuleren Evaluatie Q3 Bijstellen actieplan 2017

4 ACTIEPLAN VRIJWILLIGE INZET

5

6 Uit het Wmobeleidsplan Actieplan: Vrijwillige inzet Wijkgericht werken wordt verder ontwikkeld zodat het voorzieningenaanbod in de wijk ingericht is op de specifieke omstandigheden en ondersteuningsbehoeften van de inwoners van de betreffende wijk. Daardoor kunnen verschillen per wijk ontstaan. Wij roepen bewoners actief op gebruik te maken van de mogelijkheid ideeën aan te dragen om de zorg in een buurt of wijk zelf (anders) te organiseren dan wij als gemeente doen. Wij stimuleren het doen van vrijwilligerswerk. Ook door de mensen die nu gebruik maken van AWBZ dagbesteding. Vrijwilligerswerk is een goed alternatief om hun maatschappelijke participatie in te vullen in plaats van een individuele maatwerkvoorziening maatschappelijke deelname. Degene die een beroep doet op ondersteuning kan vaak zelf ook van betekenis zijn voor een ander, die wederkerigheid willen we verder ontwikkelen. Zo kan sociaal isolement worden doorbroken. Een reële onkostenvergoeding is daarbij voorstelbaar. Het vrijwilligersservicepunt Vrijwilliger053 blijft bestaan als stedelijke voorziening waar (zorg)vrijwilligers terecht kunnen voor informatie. Zorginstellingen en maatschappelijke organisaties benutten Vrijwilligers053 voor het werven van vrijwilligers. Middelen uit de professionele zorg (Wmoen Jeugdwet) zullen worden ingezet voor preventie en versterken burgerkracht en het stimuleren van het verrichten van vrijwilligerswerk; ook door de mensen die nu gebruik maken van AWBZ dagbesteding.

7 Actieplan: Vrijwillige inzet Feiten & cijfers Exact aantal vrijwilligers in alle sectoren in Enschede onbekend vrijwilligers (vacaturebank) waarvan 47% man en 53% vrouw Leeftijd: jaar (17%), (33%), (33%), 60+ (18%) Vrouwen zijn oververtegenwoordigd in de leeftijd15-30 jaar en mannen bij de groep 60+ Opleidingsniveau: MBO - 28%, WO-HBO 20%, VMBO/basisonderwijs 20%, onbekend - 32% 931 organisaties staan ingeschreven in vacaturebank > 83% uit Enschede 783 vacatures (maart 2015) Zijn meer vrijwilligers dan vacatures (ervan uitgaande dat de vrijwilliger alles wil doen) Aanbod is vooralsnog voldoende zo laten ook de vrijwilligersorganisaties weten Echter het aantal nieuwe vrijwilligers (aanmelding) neemt af Vrijwilligers besteden gemiddeld 5 uur per week aan vrijwillige inzet Aantrekken vrijwilligers steeds minder vanzelfsprekend Vrijwilligers besteden minder tijd aan vrijwilligerswerk Ouderen boven 75 jaar doen meer vrijwilligerswerk (stijgt), daaronder neemt percentage af sinds 2009 Jongeren tot en met 30 jaar doen sinds 2009 meer vrijwilligerswerk bron: Vrijwilligers053, 2015

8 Actieplan: Vrijwillige inzet Trends in vrijwillige inzet Vrijwilligersorganisaties gaan steeds meer samenwerken, bundelen kracht & kennis waarbij fusies niet oplossing zijn maar andere samenwerkingsvormen en strategische allianties Opkomst burgerinitiatieven > Samenwerking zoeken met bedrijfsleven op wijkniveau en oriëntatie op wijkniveau Afgelopen jaren zijn steeds meer ondersteuningsstructuren en middelen voor vrijwilligerswerk door bezuinigingen weggevallen Door diverse ICT toepassingen is snel toegang tot informatie mogelijk: jongere generaties voelen zich hiermee thuis. Toepassingen door vrijwilligersorganisaties blijft achter bij verwachting (moeten inhaalslag maken) Uitstraling en functionaliteiten sites en sociale media steeds belangrijker Ondanks de opkomst van digitalisering is het belangrijk dat er fysiek contact is. Dat schept vertrouwen. Er zijn, zien en horen, vooral in de wijken wordt steeds belangrijker Tijdelijke open netwerken worden steeds belangrijker waarin mensen kunnen participeren en specifieke activiteiten/ evenementen bekend worden gemaakt Vraag naar korte afgebakende activiteiten neemt toe Er is sprake van toename in diversiteit van organisaties en klussen Toename van nieuwe doelgroepen (verstandelijk gehandicapten, uitkeringsgerechtigden, allochtonen) Meer aandacht voor maatschappelijk betrokken ondernemen, bedrijven zetten groep medewerkers in voor vrijwillige inzet Bedrijven zijn steeds meer op zoek naar maatschappelijk doelen om zich aan te verbinden bron: Movisie trendrapport: 2011, 2013

9 1. Overkoepelend punt Vrijwillige Inzet Enschede DOEL I: Met ingang van januari 2016 is er een overkoepelende verbindings-en makelaarsfunctie voor vrijwillige inzet in Enschede RESULTAAT: Er is 1 herkenbaar punt, fysiek en digitaal, in Enschede waar iedere vrijwilliger of organisatie terecht kan voor hulp, een vraag, het vinden van een passende activiteit of ondersteuning als vrijwilliger, als betrokkenen bij vrijwillige inzet of als vrijwilligersorganisatie. Actieplan: Vrijwillige inzet ACTIES: 1. In het najaar 2015 starten met de doorontwikkeling van Vrijwilligers053 naar een formele entiteit** 2. Continueren van de bestaande taken en activiteiten van V053 aangaande de vacaturebank, website, educatie en het zijn van een ontmoetingscentrum 3. In het verlengde van punt 2: Concreet maken welke activiteiten opgepakt moeten worden om invulling te geven aan de verbindings-en makelaarsfunctie (en wat is daarvoor nodig). Dit is gereed in het eerste kwartaal van Daarbij worden de uitkomsten van de werksessie met de achterban d.d. april 2015 meegenomen: o Het promoten en verbinden van partijen die (willen) werken met vrijwilligers of die vrijwilligerswerk aanbieden (zie ook speerpunt 2) o Het verzamelen en ontsluiten van kennis en verhalen delen o Het afstemmen van initiatieven 4. In kaart hebben van alle ontwikkelingen en initiatieven die betrekking hebben op de vrijwillige inzet in Enschede en landelijk 5. Tweemaal per jaar evalueren van de voortgang en uitvoering van activiteiten met de vrijwilligersorganisatie en andere stakeholders ACTOREN: Gemeente V053* > vrijwilligersorganisaties ROL GEMEENTE: Initiator (opdrachtgever, financier) * V053= vrijwilligers053/ ** zie de bijlage van dit document A4 advies nieuwe entiteit

10 2. Bevorderen meedoen specifieke doelgroepen DOEL II:Vrijwilligersorganisaties plegen extra inspanningen om de vrijwillige inzet bij twee doelgroepen te promoten, zij worden daarbij ondersteund door V053; Jong volwassenen jaar Bedrijfsleven Actieplan: Vrijwillige inzet RESULTATEN: 1. Op peildatum 1 januari 2018 is het aantal vrijwilligers in de leeftijdscategorie jaar dat ingeschreven staat in de vacaturebank toegenomen met 20%*. 2. Er is een toename van bedrijven / ondernemingen in Enschede die op een of andere manier aantoonbaar maatschappelijk betrokken werkzaamheden / inzet verrichten ACTIES: 1. V053 neemt het voortouw en gaat vanaf 2016 in gesprek met het Voortgezet Onderwijs en Vervolgonderwijs (ROC, Saxion, UT) over het promoten van vrijwilligerswerk. Besproken wordt op welke wijze contact kan worden gehouden met de scholieren/ studenten nadien. Er worden concrete afspraken gemaakt die opgevolgd worden 2. V053 maakt met behulp van de Enschedeseuitdaging en de Sesam Academie een plan van aanpak voor het intensiveren van de samenwerking met het bedrijfsleven 3. De voortgang en afspraken met de Scholen en UT, evenals het plan betrekken bedrijfsleven, worden gedeeld met de vrijwilligersorganisaties en andere stakeholders 4. Vrijwilligersorganisaties en V053 hebben extra aandacht voor deze twee doelgroepen bij hun PR en communicatieactiviteiten in 2016 en 2017 ACTOREN: V053, Vrijwilligersorganisaties > Enschedese Uitdaging, Sesam Academie ROL GEMEENTE: Stimulator (samenwerkingspartner) * Uitgaande van het aantal zoals op 1 januari 2016 ingeschreven in de vrijwilligersvacaturebank V053

11 3. Inspelen op wensen en eisen hedendaagse vrijwilliger DOEL III: Vrijwilligersorganisaties en V053 weten wat de wensen en eisen zijn van de vrijwilliger van NU en houden daar rekening mee. RESULTATEN: Er zijn nieuwe vrijwilligers actief omdat activiteiten worden aangeboden die passen bij de behoefte en wensen van de vrijwilliger van NU* Actieplan: Vrijwillige inzet ACTIES: 1. Starten van een projectteam wensen en eisen van de vrijwilligers Nu voor januari In dit projectteam hebben in ieder geval zitting: betrokkenen van vrijwilligersorganisaties en de VUe. Dit projectteam wordt voor de eerste keer opgestart door de Gemeente en overgedragen aan V Het projectteam doet onderzoek en maakt een plan van aanpak, deze wordt gepresenteerd aan het einde van het tweede kwartaal Het projectteam inventariseert op welke wijze doel III meetbaar kan worden gemaakt 4. Het plan wordt in uitvoering genomen vanaf het derde kwartaal 2016 (of zoveel eerder als mogelijk) ACTOREN: Gemeente > vrijwilligersorganisaties, V053 en VUe ROL GEMEENTE: Initiator (opdrachtgever, monitor) * Meten door >aantal inschrijvingen vacaturebank V053 in juni 2016 versus juni 2017 en juni 2018

12 4. Inzet van social media DOEL IV:Inzetten van socialmedia om vrijwilligers, bedrijven en organisaties die vrijwilligers willen inzetten beter te bereiken, matchen en ondersteunen. Dit naast bestaande goed functionerende- andere communicatiekanalen (en/en) Actieplan: Vrijwillige inzet RESULTATEN: 1. Betrokken partijen bij vrijwilligerswerk delen kennis en kunde met elkaar via sociale netwerken vanaf Er is ten minste1 socialmedia activiteit per dag over de vrijwillige inzet in Enschede (vanaf de tweede helft van 2016) ACTIES: 1. In kaart brengen van de sociale netwerken, sites, blogs en slimme appsvan belang voor vrijwilligers landelijk en in Enschede. Deze opdracht wordt verstrekt aan een derde* partij door de Gemeente met ondersteuning van V053. Gereed in het eerste kwartaal Presenteren en bespreken van bovenstaande aan vrijwilligersorganisaties en andere stakeholders 3. Maken van een plan met daarin aandacht voor de bijdrage van socialmedia aan organisatiedoelstellingen, de waarde van social, doelgroep, budget, keuze van kanalen en het meten van het effect 4. In uitvoering nemen van het plan socialmedia vrijwillige inzet Enschede vanaf het tweede kwartaal 2016 ACTOREN: Gemeente, V053, vrijwilligersorganisaties ROL GEMEENTE: Facilitator(partner, financier) * Hierbij denken we aan de inzet van studenten

13 5. Vrijwilligerswaardering DOEL V: Vrijwilligers voelen zich gewaardeerd RESULTATEN: De komst van een nieuw waarderingsconcept vanaf 2016 in Enschede, dat gebruikt wordt door zowel de gemeente als de organisaties die vrijwilligers inzetten Actieplan: Vrijwillige inzet ACTIES: 1. Vervangen van de huidige vrijwilligersprijs en collectieve waarderingsinitiatieven 2. V053 haalt op wat diverse partijen wensen en belangrijk vinden en zorgt voor de komst van een plan 3. Realiseren van het nieuwe waarderingsconcept ACTOREN: V053, vrijwilligersorganisaties, Gemeente ROL GEMEENTE: Facilitator(partner, financier)

14 6. Vermindering van drempels Doel VI; Vrijwilligers kunnen hun taak eenvoudiger vervullendoor het wegnemen van drempels, bureaucratie en rigide regels RESULTATEN: In 2017 is er een (digitaal) overzicht van routes & regels en is er een overzicht van de producten en diensten die in Enschede verstrekt (kunnen) worden aan partijen die (willen) werken met vrijwilligers of die vrijwilligerswerk aanbieden Actieplan: Vrijwillige inzet ACTIES: 1. Degemeente verkent de situaties die de vrijwillige inzet van inwoners belemmeren en probeert deze belemmeringen op te heffen 2. Degemeente verkent welke diensten en faciliteiten de inzet van vrijwilligers eenvoudiger maakt, zoals bijvoorbeeld duidelijk instructies m.b.t. invulformulier UWV, overzicht FAQ en maakt deze bekend 3. V053 maakt een kaart/ overzicht van de aanwezige producten en diensten en publiceert deze in ieder geval via website van V053 en vrijwilligersorganisaties ACTOREN: gemeente, V053, vrijwilligersorganisaties (gebruik maken van wijkteams) ROL GEMEENTE: Initator

15 ACTIEPLAN MANTELZORG

16

17 Uit het Wmobeleidsplan Actieplan: mantelzorgondersteuning In het ondersteuningsplan voor de cliënt wordt opgenomen op welke wijze de mantelzorger kan worden geholpen, door de medewerkers van zorgloket en wijkteams, in overleg met de mantelzorger(s) zelf. In de contracten met de zorgaanbieders wordt opgenomen dat zij ook mantelzorgers moeten ondersteunen. Nieuw in de Wmo2015 is dat mantelzorgers, behalve dat hun inzet meegewogen wordt in het bepalen in welke mate en welke vorm van ondersteuning nodig is, ook zelf een beroep kunnen doen op ondersteuning door de gemeente als dat nodig is in verband met het verlenen van mantelzorg. Mantelzorgondersteuning wordt als taak ondergebracht bij de medewerkers van zorgloket en wijkteams, zij zullen worden getraind in de samenwerking met en ondersteuning van de mantelzorger, het helpen inschakelen van de omgeving en het treffen van voorzieningen zodat vrijwilligers kunnen worden ingezet en, waar nodig respijtzorg wordt geboden. Met de Wmo2015 wordt de gemeente verantwoordelijk voor de ondersteuning van alle mantelzorgers, ook als de cliënt b.v. zorg krijgt vanuit de zorgverzekeringswet, de jeugdwet of de wet langdurige zorg. De gemeente hoeft de ondersteuning van mantelzorgers niet zelf te doen, maar moet ervoor zorgen dat ook professionele organisaties, zoals zorgorganisaties, de zorg afstemmen met de mantelzorger. Verder kan ondersteuning van mantelzorgers bestaan uit informatie, training, begeleiding, tijdelijke verlichting van taken, etc. In die gevallen waarin de gemeente zelf de geboden ondersteuning uitvoert hebben wij een voorbeeldfunctie. Dit betekent dat medewerkers van zorgloket en wijkteams verder moeten worden getraind in de samenwerking met en ondersteuning van de mantelzorger, het helpen inschakelen van de omgeving en voorzieningen moeten treffen zodat vrijwilligers kunnen worden ingezet en waar nodig respijtzorg.

18 Uit het Wmobeleidsplan Actieplan: mantelzorgondersteuning Door de voorgestelde maatregelen m.b.t. de kostendelerskorting dreigt er een rem gezet te worden op de inzet van mantelzorgers. De Wmoen de zorgverzekeringswet kennen de mogelijkheid een PGB toe te kennen, mogelijk moet voor dit zorgwonen een speciale regeling worden ontworpen. Of, als alternatief: huishoudens waar sprake is van aantoonbare zorg voor een huisgenoot die in intensiteit en beschikbaarheid uitstijgt boven wat normaliter van een huisgenoot verwacht mag worden, uitzonderen van deze kostendelerskorting. Of en hoe dit mogelijk is moet in samenspraak met de uitvoering WWB worden uitgezocht. Met de Wmo2015 wordt de gemeente verantwoordelijk voor de ondersteuning van alle mantelzorgers, ook als de cliënt b.v. zorg krijgt vanuit de zorgverzekeringswet, de jeugdwet of de wet langdurige zorg. De gemeente hoeft de ondersteuning van mantelzorgers niet zelf te doen, maar moet ervoor zorgen dat ook professionele organisaties, zoals zorgorganisaties, de zorg afstemmen met de mantelzorger. Verder kan ondersteuning van mantelzorgers bestaan uit informatie, training, begeleiding, tijdelijke verlichting van taken, etc. Samenwerking met de zorgverzekeraars en zorgaanbieders is essentieel om zo samen te zorgen voor herkenning en erkenning van mantelzorgers. Voorkomen moet worden dat mantelzorgers overbelast raken. Ook via de inkoopvoorwaarden van zorg en ondersteuning gaan we als gemeente zelf regelen dat mantelzorgers ondersteund worden. De middelen voor het huidige, jaarlijkse mantelzorgcompliment worden overgebracht naar het sociaal deelfonds. De Wmo2015 draagt nu gemeenten op om zorg te dragen voor een jaarlijkse blijk van waardering voor de mantelzorgers van cliënten in hun gemeente. Tot de doelgroep behoren in ieder geval mantelzorgers van cliënten die gebruik maken van de Wmoen de Jeugdwet. De gemeente heeft de vrijheid ook mantelzorgers van burgers die niet bij de Wmo bekend zijn tot de doelgroep te rekenen. Een PGB kan ook worden ingezet om er niet-professionele zorgverleners mee te betalen.

19 Feiten & cijfers Actieplan: mantelzorgondersteuning Ongeveer 23% van de ondervraagden is mantelzorger Iets vaker vrouw dan man Leeftijd: jonger dan 30 jaar (13%), (13%), (21%), (31%), 65+ (23%) Type zorg: vervoer en/of begeleiding (66%), huishoudelijke hulp (63%), administratief (59%) Zorgen gemiddeld 37 uur per maand Reistijd gemiddeld 7 uur per maand 25% van de mantelzorgerszorgt meer dan 8 uur per week 57% is langer dan 5 jaar mantelzorger Zorgen vooral voor ouders of partner 58% is NIET voorbereid op de mantelzorgtaak 70% zorgt vaak alleen Belangrijkste knelpunten: beperking van vrijheden (26%), mentale belasting (26%), lastig te combineren met werk of andere dagelijkse bezigheden (27%) Belangrijkste reden: liefde (72%), plicht (42%), kwam op mijn pad (41%) Minder vanzelfsprekend Waardering, ondersteuning en tijd veranderen Mantelzorgcompliment niet nodig Mantelzorgers zijn vaak ook vrijwilligers

20 1. Kennis over mantelzorg en mantelzorgers vergroten bij omgeving, werkgevers en onderwijs DOEL I: zorgen dat vanaf 2016 het netwerk rondom de mantelzorger dus werkgever, onderwijs, wijkverpleegkundigen en wijkteams beter geïnformeerd is over mantelzorg,de mogelijkheden tot ondersteuning en de problemen waar zij tegenaan lopen Actieplan: mantelzorgondersteuning RESULTATEN: 1. (h)erkenning van mantelzorg door kennisoverdracht aan het wijkteam door SIZT 2. (h)erkenning van mantelzorg door kennisdelen binnen het MKB en de grotere werkgevers via een plan van aanpak, bijeenkomsten en vraagbaak 3. (h)erkenning van mantelzorg door kennisoverdracht aan het onderwijs ACTIES 1. Plan van aanpak opstellen (gereed Q2 2016) voor het ((h)er)kennen van mantelzorgers en ondersteunen van mantelzorgers bij werkgevers door: 1. Investeren in kennisoverdracht rondom signalering van mantelzorg en overbelasting 2. het kennen van regels en routes om ondersteuning te regelen 3. delen van handvatten en ervaringen over combineren van werk en mantelzorg en wat men als werkgever daarin kan doen bijvoorbeeld door delen van best practices 2. Plan van aanpak opstellen (gereed Q2 2016) voor mantelzorg in het onderwijs met ROC, Saxion, UT en Middelbare scholen: 1. investeren in het herkennen van signalen van jonge mantelzorgers 2. kennis en faciliteiten om mantelzorg en opleiding te combineren 3. delen van handvatten en ervaringen over combineren van opleiding en mantelzorg en wat men als onderwijsinstelling daarin kan doen bijvoorbeeld door delen van best practices 3. ((h)er)kennen van mantelzorgers en ondersteunen van mantelzorgers in wijkteams (al gestart) 1. Plan aanpak in de wijkteams om de mantelzorger goed te faciliteren in diens zorgtaak. SIZT is al gestart met kennisoverdracht aan de wijkteams ACTOREN:Gemeente (wijkteams, afdeling Economie & werk, ondernemersloket), MKB, onderwijs (middelbaar en voortgezet), SIZT, zorgaanbieders zoals wijkverpleegkundigen en huisartsen ROL GEMEENTE: facilitator& initiator

21 2. Inzet vrijwilligers bij mantelzorgondersteuning DOEL II:Via de betrokkenheid van V053 vaker vrijwilligers inzetten ommantelzorgers te ontlasten Actieplan: mantelzorgondersteuning RESULTATEN: 1. Aantal individuele ondersteuningsvragen van mantelzorgers dat ingebracht wordt bij V053 is toegenomen met 25% ten opzichte van 1 januari Aantal matches tussen vrijwilligers en mantelzorgers via V053 voor de vrijwilligers neemt toe met 10% ten opzichte van 1 januari Er zijn per 1 januari 2016 samenwerkingsafspraken tussen wijkteams en V Goed geëquipeerde zorgvrijwilligers die geselecteerd en geschoold zijn in hun competenties ACTIES: 1. Maken van samenwerkingsafspraken over het inbrengen van ondersteuningsvragen en het matchen van vraag en aanbod 2. Organiseren kennismakingsbijeenkomst wijkteams en V Promoten van V053 door de wijkteams in de wijken 4. Het inregelen van een screening en scholing voor zorgvrijwilligers ACTOREN: V053, wijkteams, vrijwilligersorganisaties zoals Alifa ROL GEMEENTE: initiator

22 3. Kennisnetwerk mantelzorg voor professionals DOEL III: zorgen dat er meer kennis over mantelzorg komt, professionals van elkaar weten wat zij doen op gebied van mantelzorg en elkaar daar ook makkelijker op vinden Actieplan: mantelzorgondersteuning RESULTATEN: 1. Netwerk van professionals rondom het thema mantelzorg inrichten en kennis delen 2. Grotere maatschappelijke bewustwording voor de meerwaarde en belasting van mantelzorger zijn ACTIES 1. Netwerkbijeenkomsten van professionals vanaf november 2015 rondom mantelzorg waarbij zij kennis, ervaring en initiatieven kunnen delen 2. Meer maatschappelijke bewustwording over mantelzorg creëren: 1. Door verhalen te verzamelen en te delen met een breder publiek. Mantelzorg betekent maatschappelijk meedoen. Bijvoorbeeld aansluiten bij een actuele versie van WijSamen vanaf 1 januari Mantelzorgagenda opstellen: structurele activiteiten organiseren via de wijkteams per juni Speciale webcontent voor mantelzorgers voor vragen en informatie per 1 juni 2016 ACTOREN: wijkteam, gemeente, zorgaanbieders(zoals wijkverpleegkundigen en huisartsen) ROL GEMEENTE: initiator

23 4. Samenwerking formele en informele zorg DOEL IV: zorgen dat het netwerk met de zorgvrager en mantelzorgerbeter in staat is samen te werken en daarmee wederzijds respect en teamgevoel creëert waardoor de zorgtaak een minder grote mentale belasting wordt en er minder uitval van mantelzorgers is. Dus minder ziekteverzuim en schoolverzuim. Actieplan: mantelzorgondersteuning RESULTATEN: 1. Meer mantelzorgers zijn voorbereid op de mantelzorgtaak (toename van 10% t.o.v. 2015) mantelzorgmonitor Meer mantelzorgers voelen zich serieus genomen door de formele zorg mantelzorgmonitor 2017 ACTIES 1. Betere samenwerking tussen formele en informele netwerk rondom zorgvrager realiseren door: 1. Vanuit het wijkteam te verkennen wat de wensen en de belastbaarheid van de mantelzorger zijn (al gestart) 2. Investeren in het leren kennen van elkaar door als wijkteam in de coördinatie van zorg de behoefte van de mantelzorger ook goed te benoemen (al gestart) 3. Het gaat om de driehoek zorgvrager/mantelzorger & vrijwilliger & professional. 1. Openstellen zorgdossier voor professional en mantelzorger 2. Afstemmen met elkaar: wat kan de mantelzorger zelf? En wat kan de professional hierop toevoegen? 3. Teambuilding: in vertrouwen, wederzijdse waardering en zorg, kennis uitwisselen ACTOREN: wijkteam, zorgaanbieders, mantelzorger ROL GEMEENTE: facilitator

24 5. Verminderen drempels voor mantelzorgers DOEL V:zorgen dat mantelzorgerseenvoudiger hun taak kunnen vervullen zonder allerlei drempels, bureaucratie en rigide regels en minder en minder vaak overbelast raken Actieplan: mantelzorgondersteuning RESULTATEN: 1. Minder overbelaste mantelzorgers <5% t.o.v Een (digitaal) overzicht van routes en regels in Per wijkteam een mantelzorgbudget inclusief eventuele kaders (zo min mogelijk) vanaf 1 januari Uitgewerkt beleid voor de kostendelersnorm in juni Overzichtvan producten en diensten die de gemeente ook aan mantelzorgers en niet alleen aan zorgvragers kan verstrekken vanaf 1 januari 2016 ACTIES: 1. Overzicht maken en ontsluiten van routes en regels zodat mantelzorgersgoed geïnformeerd zijn en de weg weten. Zij krijgen ook inzicht in de financiële tegemoetkomingen, de mogelijkheden tot ondersteuning en ontlasting 2. De wijkteams krijgen een budget van het mantelzorgcompliment om mantelzorgers een steuntje in de rug te geven bijvoorbeeld door een financiële tegemoetkoming, een cursus of opleiding, het leveren van respijtzorg 3. De gemeente verkent de mogelijkheid om bij situaties waarbij iemand in gaat wonen om te zorgen voor bijvoorbeeld ouders of naasten de kostendelersnorm te laten vervallen 4. De gemeente verkent welke diensten zoals bijvoorbeeld een gehandicaptenparkeerkaart, vergoeding voor de regiotaxi, etc. zodat de mantelzorgereenvoudiger de mobiliteit kan behouden en daarmee het zorgen ook langer volhoud ACTOREN: wijkteams, gemeente ROL GEMEENTE: facilitator

25 6. Nieuwe invulling mantelzorgcompliment DOEL VI:Vanaf 2016 krijgt het mantelzorgcompliment een andere invulling om voor specifieke situaties waardering voor mantelzorgers om te zetten in praktische ondersteuning indien nodig Actieplan: mantelzorgondersteuning RESULTATEN: 1. Minder overbelaste mantelzorgers < 5% t.o.v ACTIES: 1. De wijkteams krijgen een budget van het mantelzorgcompliment om mantelzorgers een steuntje in de rug te geven bijvoorbeeld door een financiële tegemoetkoming, een cursus of opleiding, het leveren van respijtzorg ACTOREN: wijkteams, gemeente ROL GEMEENTE: facilitator

26 7. Sociale en technologische innovatie DOEL VII:Vanaf 2015 wordt door het wijkteam ingezet op het optimaalbenutten van de technologische mogelijkheden (ICT, internet en domotica) om te faciliteren dat zorgvrager en mantelzorger zolang mogelijk op verantwoorde wijze in de eigen woonsituatie kunnen blijven wonen. Actieplan: mantelzorgondersteuning RESULTATEN: 1. Een (digitaal) overzicht van (digitale) ondersteuningsmogelijkheden voor mantelzorg 2. Per wijkteam een professional met aandachtsgebied technologische mogelijkheden ACTIES: 1. Overzicht van digitale ondersteuningsmogelijkheden voor mantelzorg bijvoorbeeld platform waarbij ondersteuningsvraag en aanbod bij elkaar gebracht kunnen helpen (zoals WeHelpen) m.b.v. Saxion eind 2015 gereed 2. Een goede sociale kaart met overzicht van alle ondersteuningsmogelijkheden in de eigen wijk per 1 januari Overzicht van slimme appsdie helpen met het organiseren van de zorg m.b.v. Saxion eind juni Investeren in kennis over technologischemogelijkheden binnen de wijkteams zodat er gericht advies gegeven kan worden (medio 2016) ACTOREN: wijkteams, gemeente, Saxion ROL GEMEENTE: initiator

27 BIJLAGEN

28 Literatuurlijst Monitor Wmo meting 2013 I&O Research Monitor Wmo meting 2015 I&O Research Beleidsplan invoering Wmo gemeente Enschede Informatiekaart Mantelzorgwaardering Transitiebureau Wmo Beleidsbrief Versterken, Verlichten en Verbinden 20 juli 2013 Ministerie van VWS Mantelzorgondersteuning is de basis januari 2015 Transitiebureau Wmo Wmo2015: vier nieuwe aandachtspunten voor mantelzorgondersteuning november Movisie Burgerinitiatieven in Zorg en Welzijn Vilans InfographicTussen 0 en bijna 1 miljard ANBO In voor Mantelzorg telzorger/behoeften-mantelzorgers/ Kadernota vrijwillige inzet gemeente Utrecht maart 2015 Trendrapport 2011vrijwillige inzet Movisie (herziene druk 2013) vrijwillige inzet; kennisdossier Movisie: Publicatie, Het hart van de transformative, gemeentelijke blik op vrijwilligerswerk en mantelzorg- Movisie- december 2014 Lekenpraatje, Erasmus Universiteit Rotterdam Cees v.d. Bos-maart 2014 Ontwerpnota, vrijwilligers maken het verschil,- Gemeente Soest- januari artikel, aandeelvrijwilligersverschiktper provincie CBS- maart 2015 Notitie, vrijwilligeinzetis de basis VWS, VNG, NOV november 2014 Rijk geschakeerd- K, Putters SCP Data-vrijwilligers vacaturebank- Vrijwilligers053- mei 2015

29 Betrokken partijen werksessies Vrijwillige inzet Vrijwilligers053 /Sesamacademie GemeenteEnschede Alifa Sportboulevard Sportadviesraad Zorg& Welzijn org: livio, Sizt Cultuur in Enschede Tetem Kunstruimte Wmo Raad Enschedese Uitdaging UWV > Werkplein UVV SIRcommunicatie Vrijwilligers(div.org) Volksuniversiteit Enschede Mantelzorg: Roessingh Wijkteam gemeente Enschede SIZT MST De Posten Gemeente Enschede Aveleijn WmoRaad Menzis Bruggerbosch Livio Alifa Vrijwilligers053 Mantelzorg

30 Verwante documenten Verslag sessie vrijwilligers Insights Zorg Advies entiteit V053 Insights Zorg Verslag sessie mantelzorg Insights Zorg Verslag focusgroepen Mantelzorg I&O Research Deze documenten zijn op te vragen bij Hennie Maartens, Gemeente Enschede

31 COLOFON Opdrachtgever: Hennie Maartens, Gemeente Enschede Auteurs: Cindy Winkel Claudia Landewé Review: Monique Beernink vrijwilligers053 Hennie Maartens Gemeente Enschede Tot stand gekomen met organisaties betrokken bij vrijwillige inzet en mantelzorg in Enschede