Notitie Mantelzorgbeleid 2017 gemeente Harlingen

Transcriptie

1 Notitie Mantelzorgbeleid 2017 gemeente Harlingen Inleiding De gemeente Harlingen wil passende ondersteuning bieden aan mantelzorgers. Inzicht in de belasting en ondersteuningsbehoeften van deze doelgroep is hiervoor van belang. De gemeente heeft onderzoeksbureau Partoer gevraagd om een beeld te schetsen van de belasting en ondersteuningsbehoeften van mantelzorgers. Aan de hand van enquêtes, diepte interviews en een focusgroep zijn jonge en volwassen mantelzorgers bevraagd. De aanbevelingen uit het onderzoek zijn van belang bij de vormgeving van het gemeentelijke beleid rond mantelzorg in het komende jaar. Deze notitie geeft een overzicht van de aanbevelingen uit het onderzoek en de wijze waarop hier het komende jaar binnen de gemeente uitvoering aan wordt gegeven. Een aantal aanbevelingen zijn concreet en uit te werken op gemeentelijk niveau en passen ook in de huidige beleidskaders die er in Noord West Fryslân zijn uitgewerkt. Er zijn ook aanbevelingen die momenteel in Noord West Fryslân verband verder worden uitgewerkt. Dit betreft met name de uitwerking van het maatwerkbudget (knelpunten die moeten worden opgelost). Huidige gemeentelijke activiteiten Wie Wat Doel Steunpunt Mantelzorg (in Ondersteuning en het geven van Informeren, adviseren en ontwikkeling door informatie en advies aan ontmoeten. ouderenadviseur). mantelzorgers en hun netwerk, eventueel doorverwijzen naar Preventie van overbelasting of andere professionals. zwaardere zorg. Alzheimer café. Informeren, ontspanning en ontmoeting. Dag van de mantelzorg. Informeren, ontspanning, ontmoeting. Klankbordgroep (professionals, Voorbereiding dag van de beroepskrachten, mantelzorgers) mantelzorg. Platform zorg en welzijn; Verbinding leggen tussen Goede ondersteuning van organisaties die op welke manier organisaties. hulpvragers/mantelzorgers. dan ook thuis ondersteuning of zorg bieden. Mien Maatsje (Gebiedsteam en de Skûle Welzijn). Mien Maatsje biedt tijdelijke ondersteuning op het gebied van praktische hulp, opvoeding, opbouwen van een sociaal netwerk en daardoor het sociale welzijn vergroten. Mien Maatsje is aanvullend op mantelzorgondersteuning. Ondersteuning en preventie van overbelasting of zwaardere zorg. 1

2 Aanbevelingen 1. Draag bij aan een positieve beeldvorming en meer algemene bekendheid Mantelzorgers voelen zich niet altijd aangesproken als mantelzorger. De zorgtaken vinden ze vaak logisch en mantelzorgers herkennen zich niet in de term. Er moet geprobeerd worden om de mantelzorger weer zichzelf te laten zijn door het thema te normaliseren en ervoor te zorgen dat er minder een taboe op heerst. Het is belangrijk om meer aan te sluiten op de beleving en het bijvoorbeeld te hebben over zorgen voor iemand. Een positieve beeldvorming en waardering is hierbij erg belangrijk. Meer algemene bekendheid over wanneer iemand mantelzorger is, zorgt er al voor dat er makkelijker over kan worden gesproken. Aansluiten belevingswereld mantelzorger. In de communicatie aansluiten op belevingswereld van de mantelzorgers. Spreek bijv. over zorgen voor iemand. Gemeente (hier zou ook op Noord West niveau rekening mee gehouden kunnen worden). Vergroten algemene bekendheid mantelzorg, positieve beeldvorming en normalisering van het onderwerp. Structurele Aandacht voor mantelzorg via website en social media (zie ook punt 3). Ontwikkeling (interne) checklist voor gebiedsteam medewerkers die zij kunnen gebruiken tijdens gespreksvoering zodat het thema structureel onder de aandacht is en blijft. Het thema structureel onder de aandacht brengen door terugkerende afspraken/presentaties bij relevante partijen als huisartsen, scholen, verenigingen, kerken etc.. Folders actualiseren en er voor zorgdragen dat ze bij relevante partijen verspreid zijn/blijven. Maandelijks café voor mantelzorgers. Gemeente. 2

3 2. Combinatie mantelzorg en werk De meeste mantelzorgers vinden het lastig om werk en mantelzorgtaken te combineren. Het blijkt dat 65% van de mantelzorgers in Harlingen geen concrete afspraken heeft gemaakt met de leidinggevende over de situatie en wat de mogelijkheden zijn. De onduidelijkheid kan er juist voor zorgen dat de ervaren belasting groter wordt. Door er over te spreken met de leidinggevende en meer duidelijkheid te scheppen over de mogelijkheden, kan een deel van de verwarring en zorgen worden weggenomen. Concrete stappen 2017 Meer aandacht voor de Het thema onder de aandacht brengen bij Gemeente. combinatie mantelzorg en ondernemers en werkgevers in de gemeente werk. Harlingen. 3. Maak Gebiedsteam en Steunpunt Mantelzorg tot informatiebron voor mantelzorgers. Om grenzen te bewaken en in te zetten op preventie van overbelasting is het belangrijk om duidelijk aan te geven wat de ondersteuningsmogelijkheden zijn; het Steunpunt Mantelzorg en het Gebiedsteam kunnen hierin een belangrijke rol spelen. Op de website van het gebiedsteam kan een overzicht komen van de ondersteuningsmogelijkheden in begrijpelijke taal. Bijvoorbeeld Wilt u er even tussenuit? Dit moet het punt worden waar mantelzorgers komen met vragen en waar ze een duidelijk en helder antwoord krijgen. Hiernaast hebben mantelzorgers ook behoefte aan een helder overzicht van zorgaanbieders. Dit overzicht biedt bijvoorbeeld direct inzicht in welke organisaties aangepaste toiletten beiden of waar krukken kunnen worden geleend. Vergroten bekendheid De website van het gebiedsteam moet Gemeente. ondersteuningsmogelijkheden en het informatiepunt worden waar zorgaanbieders. mantelzorgers een duidelijk overzicht van ondersteuningsmogelijkheden en zorgaanbieders vinden. Onderzoeken of het mogelijk is om digitaal vragen te kunnen stellen (vooral voor werkende mantelzorgers van belang). Aandacht voor faciliteiten die zorgverzekeringen bieden. 4. Preventieve ondersteuning Mantelzorgers realiseren zich vaak pas later hoe zwaar de situatie was. Achteraf denken mantelzorgers na over de situatie en kunnen er met een zekere afstand naar kijken. Wanneer iemand in de omgeving wijst op alle zorgtaken die worden uitgevoerd denken mantelzorgers na over de situatie. Ze moeten eigenlijk meer ontzorgd worden voor ze overbelast raken. Meer algemene bekendheid over het thema, het normaliseren van het onderwerp maakt dat er makkelijker met anderen over gesproken kan worden. 3

4 Preventie van Stimulering algemene bekendheid over het Gemeente overbelasting thema, normaliseren van het onderwerp: zie punt 1. Ondersteuning en activiteiten op maat: zie punt Gemeente / Noord West 5. Friesland. Preventief activerend huisbezoek Gemeente. (ouderenwerk). 5. Ondersteuning door activiteiten op maat We hebben te maken met een brede doelgroep, niet alle mantelzorgers hebben behoefte aan dezelfde ondersteuning of kunnen op hetzelfde moment langskomen voor een activiteit. Mantelzorgers verschillen soms erg in de manier waarop ze met een moeilijke situatie omgaan, hoe flexibel ze zijn en ook in de behoefte van de ondersteuning. Ondersteuning en Organiseer een week van de mantelzorg in Gemeente (gebiedsteam) activiteiten op maat. plaats van een dag van de mantelzorg met verschillende momenten en activiteiten die een breed publiek aanspreken. Activiteiten worden ontwikkeld op basis van voorkeuren mantelzorgers (input vanuit het mantelzorgpanel). Maatwerk ondersteuning Knelpunt dat op Noord West niveau verder wordt uitgewerkt. 6. Organiseer ondersteuning dichtbij Mantelzorgers hebben vaak weinig tijd om bij activiteiten aanwezig te zijn. Daarom is het belangrijk om activiteiten dichtbij te organiseren, denk hierbij aan lokale café s voor mantelzorgers (die momenteel in Franeker worden georganiseerd). 7. Respijtzorg Uit de gesprekken met mantelzorgers die zich overbelast voelen is de behoefte aan respijtzorg naar voren gekomen. Hierover blijkt onvoldoende kennis over te zijn. De wensen van mantelzorgers zijn verschillend en zorg op maat is nodig. Maatwerkbudget kan hier een rol spelen. Door de gemeente wordt een respijtweekend georganiseerd, maar niet iedere mantelzorger heeft behoefte aan een groepsreis. Soms is er behoefte om met de zorgontvanger of het gezin ergens naar toe te gaan. Informatie over zorg op locatie is vaak ook niet bekend bij mantelzorgers. Meer bekendheid Duidelijke informatie op de website van het Gemeente. mogelijkheden respijtzorg. gebiedsteam (zie punt 3). Verspreiding informatie via gebiedsteam, Gemeente. huisartsen, scholen, verenigingen, kerken etc. Zie punt 1. Respijtzorg beter Via maatwerkbudget respijtzorg afstemmen op Knelpunt dat op Noord West afstemmen op wensen wensen mantelzorger. mantelzorger niveau uitgewerkt. verder wordt 4

5 8. Signalerende functie professionals Om overbelasting te voorkomen is het belangrijk dat professionals zoals huisartsen, GT medewerkers een signalerende functie op zich nemen. Ook informele kanalen als kerken en sportverenigingen zijn belangrijk. Voor jonge mantelzorgers is de rol van huisartsen en onderwijs belangrijk. Zij moeten goede afspraken maken over het signaleren en verwijzen naar ondersteuningsmogelijkheden. Zie punt Blijf met mantelzorgers in gesprek Om ondersteuning op maat te kunnen bieden, is het belangrijk om met mantelzorgers in gesprek te blijven. Blijf constant polsen waar de behoeften liggen, die kunnen namelijk veranderen. Organiseer, als vervolg op de focusgroepen die tijdens het onderzoek zijn georganiseerd, tweejaarlijkse bijeenkomsten waarin over mantelzorg wordt gepraat. Hier spreekt voor mantelzorgers een groot gevoel van waardering uit. Er wordt echt naar hen geluisterd en samen met hen wordt gekeken naar wat bijvoorbeeld goede ondersteuningsmogelijkheden zouden zijn. In gesprek blijven met Inrichting mantelzorgpanel door gebiedsteam. Gemeente (gebiedsteam) mantelzorgers. Dit panel komt drie keer per jaar samen waarbij in gesprek wordt gegaan over behoeftes, knelpunten en oplossingen. Blijvend contact zoeken met mantelzorgers voor deelname aan de panels. Het gebiedsteam kan mantelzorgers waarmee zij contact hebben vragen om deel te nemen aan het panel. Daarnaast kan aan mensen die een mantelzorgcompliment aanvragen gevraagd worden of zij willen deelnemen (zie punt 9). Gemeente (gebiedsteam) 10. Mantelzorgcompliment als geldbedrag uitkeren Het mantelzorgcompliment wordt gezien als een echte waardering voor de zorg die wordt verleend. Door er geen verdere restricties op te zetten, zoals bij tegoedbonnen het geval is, kunnen de mantelzorgers iets voor zichzelf kopen of er iets mee doen wat ze zelf willen. Het compliment kan door de gemeente en GT ook goed worden gebruikt om in contact te komen met mantelzorgers. Bijv. door een meldactie waarin gevraagd wordt naar contactgegevens en behoefte om mee te werken aan een mantelzorgpanel. Concrete doelstellingen 2017 Uitkering mantelzorgcompliment in Ontwikkeling voorwaarden voor Gemeente uitkering geldbedrag. de vorm van een Wijze van bekendmaking/publiciteit geldbedrag. uitwerken. Zie voor meer informatie: voorstel mantelzorgcompliment gemeente Harlingen. 5