Raadsmededeling - Openbaar

Transcriptie

1 Raadsmededeling - Openbaar Nummer : 92/2015 Datum : 4 juni 2015 B&W datum : 16 juni 2015 Beh. ambtenaar : Lotte Vorwerg Portefeuillehouder : H. Rijks Onderwerp : Mantelzorgwaardering 2015 Aanleiding Momenteel wordt 80% van alle zorg in Nederland door mantelzorgers gegeven. Mantelzorgers nemen vaak noodgedwongen en met liefde de zorg voor hun naaste op zich. Per 1 januari 2015 is de nieuwe Wmo-wet van kracht. Het landelijke mantelzorgcompliment (blijk van waardering) dat voorheen via de Sociale Verzekeringsbank (SVB) werd uitgevoerd is per 1 januari 2015 vervallen. In 2014 bedroeg het mantelzorgcompliment 200,--. De gemeente neemt deze taak over, maar krijgt slechts een fractie van het bedrag wat jaarlijks aan mantelzorgcomplimenten werd uitgekeerd. Het budget beschikbaar voor het mantelzorgcompliment is per 2015 overgeheveld naar het gemeentefonds. Vanaf dit jaar is het niet meer de SVB, maar zijn het de gemeenten die zelf verantwoordelijk zijn voor de waardering van mantelzorgers. Elke gemeente is vrij in de manier waarop zij hier invulling aan geeft. Inhoud mededeling Voor 2015 willen wij mantelzorgers die langdurig, intensief en onbetaald voor iemand zorgen in de gemeente Aalten in aanmerking te laten komen voor een 50 euro cadeaubon en een verwendag. Er wordt ook een aparte verwendag voor jonge mantelzorgers aangeboden. Mantelzorgers kunnen door iemand uit hun omgeving aangemeld worden voor de blijk van waardering. Voorwaarde is wel dat de mantelzorger langdurig en onbetaald voor iemand zorgt die chronisch ziek, gehandicapt of hulpbehoevend is (landelijke begripsbepaling van mantelzorg). Het gaat om verzorging en ondersteuning van meer dan acht uur per week, of duurt langer dan drie maanden achtereen. Het betreft mantelzorg wanneer redelijkerwijs vastgesteld kan worden dat hij/zij meer dan gebruikelijke zorg biedt; zorg die anders door professionals gedaan zou moeten worden. Onderzocht wordt of het mogelijk is om bonnen van lokale winkeliers (FAM en Iodus) beschikbaar te stellen. De gemeente Aalten wil in samenwerking met stichting VIT-hulp bij mantelzorg (VIT) de uitvoering van de mantelzorgwaardering verzorgen; de voorbereiding, uitwerking, administratie tot en met de uitvoering. Begin 2016 maken we een nieuwe afweging van het gevoerde beleid ten aanzien van de mantelzorgwaardering voor 2016 en daarop volgende jaren. Hieronder leest u waarom wij tot deze waarderingsvorm zijn gekomen. 1. Op deze manier worden zoveel mogelijk mantelzorgers gewaardeerd voor hun inzet Het landelijke mantelzorgcompliment werd toegekend aan mantelzorgers waarvan de zorgvrager een AWBZ-indicatie heeft. Door deze eis werd een grote groep mantelzorgers uitgesloten. Met name vanuit de doelgroep is sterk aangedrongen op het waarderen van alle mantelzorgers. De voorstelde opzet voor de gemeente Aalten voldoet hieraan. Ook is er speciale aandacht voor de jonge mantelzorgers. 2. De aanbevelingen van VNG, Mezzo en VIT zijn meegenomen in de Aaltense mantelzorgwaardering VNG en Mezzo (belangenvereniging voor mantelzorgers) hebben aanbevelingen gedaan ten aanzien van het nieuwe mantelzorgcompliment. VIT heeft haar visie op de uitvoering van het mantelzorgcompliment en daarmee de waardering van mantelzorgers beschreven in de 'Handreiking Mantelzorgcompliment'.

2 Daarbij heeft VIT ook de aanbevelingen van Mezzo en VNG in ogenschouw genomen. De aanbevelingen van VNG, Mezzo en VIT zijn meegenomen in de voorstelde waarderingsvorm voor de gemeente Aalten. Daarnaast heeft de Wmo-raad ingestemd met de voorgestelde mantelzorgwaardering. Het advies van de Wmo-raad en de reactie van de gemeente Aalten op het advies vindt u in de bijlage. 3. Mantelzorgers vinden deze vorm van waardering belangrijk Uit onderzoek van Mezzo (Nationaal Mantelzorgpanel, 2013) blijkt dat mantelzorgers een vorm van waardering belangrijk vinden. Ruim 60% van de panelleden geeft aan dat het mantelzorgcompliment een waardering is voor de mantelzorgtaken die zij uitvoeren. Steun en waardering, daarmee erkenning en herkenning, zijn heel belangrijk voor mantelzorgers blijkt uit onderzoek van Mezzo: maar liefst 92 % van de ondervraagden geeft dit aan. Uit het onderzoek blijkt ook dat mantelzorgers zich het meest (50%) gewaardeerd zouden voelen door een vast geldbedrag. Ervaring leert dat niet iedereen een groepsactiviteit als prettig ervaart. Wij stellen daarom voor om de mantelzorgers een 50 euro cadeaubon aan te bieden en daarnaast een verwendag te houden op de Dag van de Mantelzorg (10 november). Door naast de cadeaubon een verwendag aan te bieden wordt daarmee mantelzorgers een zelf te kiezen extraatje geboden. Daarnaast maakt een cadeaubon het voor mantelzorgers met een kleine beurs mogelijk dit bedrag naar eigen inzicht te besteden. 4. Naast deze mantelzorgwaardering zet de gemeente Aalten al jaren fors in op de ondersteuning van mantelzorgers Behalve de waardering door middel van een cadeaubon en een verwendag, zet de gemeente Aalten al jaren fors in op de ondersteuning van mantelzorgers. Het gehele bereik op prestatieveld 4 van de Wet maatschappelijke ondersteuning is in handen gelegd van de VIT. Ook vormen van ondersteuning aan mantelzorgers is een vorm van waardering. Denk hierbij aan respijtzorg, lotgenotencontact, individuele (intensieve) begeleiding etc. Deze brede ondersteuning wordt al jaren in opdracht van de gemeente door VIT aangeboden aan mantelzorgers uit de gemeente Aalten. 5. VIT heeft de expertise en ervaring ten aanzien van mantelzorgwaardering De gemeente Aalten gaat in samenwerking met VIT de uitvoering van de mantelzorgwaardering verzorgen; de voorbereiding, uitwerking, administratie tot en met de uitvoering. VIT heeft de afgelopen jaren kennis en ervaring opgedaan in de contacten met mantelzorgers in Oost-Gelderland én ervaring opgedaan met de uitvoering van dergelijke waarderingsacties in verschillende gemeenten. En zij hebben de expertise om te toetsen of iemand daadwerkelijk mantelzorger is en in aanmerking komt voor de mantelzorgwaardering Financiën Opzet is om de mantelzorgwaardering (bonnen en verwendag) binnen het beschikbare budget af te wikkelen. Afgelopen jaar hebben 776 mantelzorgers in de gemeente Aalten het mantelzorgcompliment ontvangen. Op basis hiervan gaan wij vooralsnog uit van 750 aanmeldingen voor cadeaubonnen en 160 aanmeldingen voor de verwendag. De waardering bedraagt maximaal 75,- per mantelzorger, wanneer zij gebruik maken van de cadeaubon ( 50,-) en de verwendag ( 25,-). Niet iedereen zal van beide waarderingsvormen gebruik maken. Uitgaande van bovenstaande aanmeldingen zou de totale kosten rond de ,-- uitkomen. Het benodigde bedrag wordt uit het budget Wmo ondersteuning betaald. Het is nog onbekend hoeveel mantelzorgers er daadwerkelijk aangemeld worden voor deze waarderingsvorm. Het is daarom moeilijk in te schatten wat de precieze kosten zijn voor deze waarderingsvorm. Mochten meer mantelzorgers aangemeld worden dan de geschatte aantallen, dan kan dit opgevangen worden binnen het beschikbare budget. Communicatie Wij gaan via verschillende communicatiekanalen de mantelzorgwaardering onder de aandacht brengen van de burgers, zoals bijvoorbeeld via de lokale huis-aan-huisbladen, de gemeentelijke website, in de nieuwsbrieven en op de website van Vit-hulp bij mantelzorg (VIT) en een foldertje over de mantelzorgwaardering en mantelzorgondersteuning die de Wmo-consulenten van de gemeente Aalten meenemen naar de keukentafelgesprekken Advies Wmo-raad Op 7 april 2015 is deze waarderingsvorm voor mantelzorgers ter advies aan de Wmo-raad voorgelegd. Op 20 mei 2015 heeft de Wmo-raad advies uitgebracht over dit onderwerp. Bijgaande vindt u het positieve advies van de Wmo-raad.

3 De volgende stukken zijn voor u bijgevoegd: - Collegevoorstel over mantelzorgwaardering Advies Wmo-raad ten aanzien van mantelzorgwaardering Reactie op advies Wmo-raad ten aanzien van mantelzorgwaardering 2015 De volgende stukken zijn voor u ter inzage gelegd: N.v.t.

4 Archiefexemplaar Wmo-raad Aan mevrouw I. Weerkamp Hozenstraat BK BREDEVOORT AALTEN : 7 april 2015 Verzonden : Zaaknummer : Bijlage(n) : Uw brief van : Referentienummer : Uw kenmerk : Telefoonnummer : (0543) Beh. ambtenaar : mevrouw A.C. Vorwerg Onderwerp : advies inzake mantelzorgwaardering 2015 Geachte Wmo-raad, Hierbij ontvangt u schriftelijk het voorstel ten aanzien van de mantelzorgwaarding 2015 voor de gemeente Aalten. Dit voorstel hebben wij op 7 april jl. ook per doen toekomen. Via deze brief vraag ik u om schriftelijk advies uit te brengen over de voorgestelde mantelzorgwaardering. Mantelzorgwaardering 2015 Per 1 januari 2015 is de nieuwe Wmo-wet van kracht. Het landelijke mantelzorgcompliment (blijk van waardering) dat voorheen via de Sociale Verzekeringsbank (SVB) werd uitgevoerd is per 1 januari 2015 vervallen. In 2014 bedroeg het mantelzorgcompliment 200,--. Vanaf dit jaar is het niet meer de SVB, maar zijn het de gemeenten die zelf verantwoordelijk zijn voor de waardering van mantelzorgers. Elke gemeente is vrij in de manier waarop zij hier invulling aan geeft. De gemeente krijgt slechts een fractie van het bedrag wat jaarlijks aan mantelzorgcomplimenten werd uitgekeerd. Het budget beschikbaar voor het mantelzorgcompliment is per 2015 overgeheveld naar het gemeentefonds. Wij stellen voor om voor 2015 de mantelzorgers in de gemeente Aalten in aanmerking te laten komen voor een 50 euro cadeaubon en een verwendag. Er wordt ook een aparte verwendag voor jonge mantelzorgers aangeboden. Beide vormen van waardering willen wij op de Dag van de Mantelzorg (10 november) aanbieden aan de mantelzorgers. Mantelzorgers kunnen door iemand uit hun omgeving aangemeld worden voor de blijk van waardering. Voorwaarde is wel dat de mantelzorger langdurig, intensief en onbetaald voor iemand zorgt. Het gaat om zorg waarvoor anders professionele hulp nodig is. In het 4 de kwartaal van 2015 maken we een nieuwe afweging van het gevoerde beleid ten aanzien van de mantelzorgwaardering voor 2016 en daarop volgende jaren. Hieronder leest u waarom wij tot deze waarderingsvorm zijn gekomen. 1. Meer mantelzorgers gewaardeerd Het landelijke mantelzorgcompliment werd toegekend aan mantelzorgers waarvan de zorgvrager een AWBZ-indicatie heeft. Door deze eis werd een grote groep mantelzorgers uitgesloten. Met name vanuit de doelgroep is sterk aangedrongen op het waarderen van alle mantelzorgers. Met de voorstelde opzet worden zoveel mogelijk mantelzorgers in de gemeente Aalten gewaardeerd voor hun inzet.

5 2. Aanbevelingen van VNG, Mezzo en VIT VNG en Mezzo (belangenvereniging voor mantelzorgers) hebben aanbevelingen gedaan ten aanzien van het nieuwe mantelzorgcompliment. VIT heeft haar visie op de uitvoering van het mantelzorgcompliment en daarmee de waardering van mantelzorgers beschreven in de 'Handreiking Mantelzorgcompliment'. Daarbij heeft VIT ook de aanbevelingen van Mezzo en VNG in ogenschouw genomen. De aanbevelingen van VNG, Mezzo en VIT zijn meegenomen in de voorstelde waarderingsvorm voor de gemeente Aalten. 3. Ondersteuning aan mantelzorgers Behalve de waardering door middel van een cadeaubon en een verwendag, zet de gemeente Aalten al jaren fors in op de ondersteuning van mantelzorgers. Het gehele bereik op prestatieveld 4 van de Wet maatschappelijke ondersteuning is in handen gelegd van de VIT. Ook vormen van ondersteuning aan mantelzorgers is een vorm van waardering. Denk hierbij aan respijtzorg, lotgenotencontact, individuele (intensieve) begeleiding etc. Deze brede ondersteuning wordt al jaren in opdracht van de gemeente door VIT aangeboden aan mantelzorgers uit de gemeente Aalten. 4. Mantelzorgers vinden deze vorm van waardering belangrijk Uit onderzoek van Mezzo (Nationaal Mantelzorgpanel, 2013) blijkt dat mantelzorgers een vorm van waardering belangrijk vinden. Ruim 60% van de panelleden geeft aan dat het mantelzorgcompliment een waardering is voor de mantelzorgtaken die zij uitvoeren. Steun en waardering, daarmee erkenning en herkenning, zijn heel belangrijk voor mantelzorgers blijkt uit onderzoek van Mezzo: maar liefst 92 % van de ondervraagden geeft dit aan. Uit het onderzoek blijkt ook dat mantelzorgers zich het meest (50%) gewaardeerd zouden voelen door een vast geldbedrag. Ervaring leert dat niet iedereen een groepsactiviteit als prettig ervaart. Wij stellen daarom voor om de mantelzorgers een 50 euro cadeaubon aan te bieden en daarnaast een verwendag te houden op de Dag van de Mantelzorg (10 november). Door naast de cadeaubon een verwendag aan te bieden wordt daarmee mantelzorgers een zelf te kiezen extraatje geboden. Daarnaast maakt een cadeaubon het voor mantelzorgers met een kleine beurs mogelijk dit bedrag naar eigen inzicht te besteden. Kosten Opzet is om de mantelzorgwaardering (bonnen en verwendag) binnen het beschikbare budget af te wikkelen. Afgelopen jaar hebben 776 mantelzorgers in de gemeente Aalten het mantelzorgcompliment ontvangen. Op basis hiervan gaan wij vooralsnog uit van 750 aanmeldingen voor cadeaubonnen en 160 aanmeldingen voor de verwendag. De waardering bedraagt maximaal 75,- per mantelzorger, wanneer zij gebruik maken van de cadeaubon ( 50,-) en de verwendag ( 25,-). Niet iedereen zal van beide waarderingsvormen gebruik maken. Uitgaande van bovenstaande aanmeldingen zou de totale kosten rond de ,-- uitkomen. Het benodigde bedrag wordt uit het budget Wmo ondersteuning betaald. Het is nog onbekend hoeveel mantelzorgers er daadwerkelijk aangemeld worden voor deze waarderingsvorm. Het is daarom moeilijk in te schatten wat de precieze kosten zijn voor deze waarderingsvorm. Verzoek advies Gezien de besluitvormingstermijnen wil ik u vragen of het mogelijk is vóór 20 mei a.s. schriftelijk advies over de mantelzorgwaardering uit te brengen. Tot slot Heeft u nog vragen over deze brief of dit onderwerp? Neem dan gerust contact op met A.C. Vorwerg. Zij is bereikbaar via het algemene telefoonnummer (0543) of l.vorwerg@aalten.nl. Wij wensen u succes met het vormen van uw advies over de mantelzorgwaardering en danken u op voorhand voor uw inzet. Met vriendelijke groet, namens burgemeester en wethouders van de gemeente Aalten, H.J. Rijks Wethouder

6 Archiefexemplaar Wmo-raad Aan mevrouw I. Weerkamp Hozenstraat BK BREDEVOORT AALTEN : 20 mei 2015 Verzonden : Zaaknummer : Bijlage(n) : Uw brief van : 20 mei 2015 Referentienummer : Uw kenmerk : Telefoonnummer : (0543) Beh. ambtenaar : mevrouw A.C. Vorwerg Onderwerp : reactie op uw advies inzake de mantelzorgwaardering Geachte Wmo-raad, Op 20 mei hebben wij uw advies over de mantelzorgwaardering van de gemeente Aalten ontvangen. Hiervoor willen wij u hartelijk bedanken. Via bijgevoegd document willen wij reageren op uw vragen en laten wij u weten wat wij met uw advies gaan doen. Bijgevoegd document hebben wij op 1 juli jl. ook per aan u toegestuurd. Heeft u nog vragen over deze brief? Neem dan gerust contact op met A.C. Vorwerg. Zij is bereikbaar via het algemene nummer op (0543) of l.vorwerg@aalten.nl. Met vriendelijke groet, namens burgemeester en wethouders van de gemeente Aalten, H.J. Rijks Wethouder

7 Vragen en advies Wmo-raad ten aanzien van mantelzorgwaardering 2015 Hieronder onze reactie ten aanzien van uw vragen en advies ten aanzien van de mantelzorgwaardering 2015 van de gemeente Aalten. Vraag 1. We zouden graag duidelijker omschreven zien wat wordt bedoeld met langdurig en intensief. Gaat het bijvoorbeeld uitsluitend om personen die permanent thuis worden? Antwoord: Mantelzorg is vaak langdurig en intensief en is geen vrijwillige keuze. Het gaat om verzorging en ondersteuning van meer dan acht uur per week, of duurt langer dan drie maanden achtereen. Het betreft mantelzorg wanneer redelijkerwijs vastgesteld kan worden dat hij/zij meer dan gebruikelijke zorg biedt; zorg die anders door professionals gedaan zou moeten worden. Een jonge mantelzorger is iemand die opgroeit met een langdurig ziek familielid of familielid die intensieve zorg nodig heeft. Het kan gaan om een langdurige (psychische) ziekte, maar ook om een verslaving of een verstandelijke of lichamelijke beperking. Deze beschrijving betreft de landelijke begripsbepaling van mantelzorg en jonge mantelzorger. Bovenstaande criteria is leidend de locatie waar de mantelzorg wordt verleend niet. Vraag 2. Hoewel wij begrijpen, dat 2015 een proefjaar is en bezien moet worden hoe één en ander door de betrokkenen wordt ervaren zouden wij toch graag zo snel mogelijk lange termijn beleid hieromtrent zien, zodat mensen weten waar ze op kunnen rekenen. Graag vernemen wij op welke wijze de evaluatie t.z.t. plaatsvindt en wat de resultaten zijn. Antwoord: Eind 2015/begin 2016 willen wij via een korte enquête de aangemelde mantelzorgers bevragen wat zij van de mantelzorgwaardering in 2015 vinden. Begin 2016 gaan wij bezien wat het beleid ten aanzien van de mantelzorgwaardering voor het jaar 2016 en volgende jaren gaat worden. De bedoeling is om ten aanzien van de mantelzorgwaardering meerjarenbeleid op te stellen. Wij zullen u op de hoogte stellen van de uitkomst van de evaluatie. Vraag 3. Worden bijvoorbeeld alle mantelzorgers die in het verleden in aanmerking kwamen voor de regeling weer aangeschreven? Antwoord: In verband met privacy is niet mogelijk om via de Sociale Verzekeringsbank (SVB) de contactgegevens van de mantelzorgers te ontvangen die voorheen het mantelzorgcompliment kregen. Daardoor is het helaas niet mogelijk om deze groep mantelzorgers aan te schrijven. Vraag 4. Wij vernemen graag op welke wijze u voornemens bent de regeling bekend te maken en wie deze uitvoert. Antwoord: Wij gaan via verschillende communicatiekanalen de mantelzorgwaardering onder de aandacht brengen van de burgers, zoals bijvoorbeeld in de lokale huis-aan-huisbladen, de gemeentelijke website, in de nieuwsbrieven en op de website van Vit-hulp bij mantelzorg (VIT) en een foldertje over de mantelzorgwaardering en mantelzorgondersteuning die de Wmo-consulenten van de gemeente Aalten meenemen naar de keukentafelgesprekken. De gemeente Aalten gaat in samenwerking met VIT de uitvoering van de mantelzorgwaardering verzorgen; de voorbereiding, uitwerking, administratie tot en met de uitvoering. VIT heeft de afgelopen jaren kennis en ervaring opgedaan in de contacten met mantelzorgers in Oost-Gelderland én ervaring opgedaan met de uitvoering van dergelijke waarderingsacties in verschillende gemeenten. Zij hebben de expertise om te toetsen of iemand daadwerkelijk mantelzorger is en in aanmerking komt voor de mantelzorgwaardering.