1. Gêne en inleving 2. Verwondering 3. Interesse 4. Leemte in de kennis

Transcriptie

1 BEDELEN IN BRUSSEL Bedelaars, Breughel, 568 Stef Adriaenssens UDL, K.U. Brussel november 007 Structuur van de presentatie 0. Inleiding. Onderzoekers. Onderzoek.Probleemstelling.Onderzoeksvragen.Dataverzameling 4.Enkele resultaten 5.Discussie 0.. Onderzoekers Samenwerking EHSAL K.U. Brussel Promotor K.U. Brussel: prof. Jacques Tacq Promotor EHSAL: Stef Adriaenssens Wetenschappelijk medewerker: Ann Clé Financiers: Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Prospective Research in Brussels CERA Onderzoeksfonds K.U. Brussel 0.. Onderzoek. Gêne en inleving. Verwondering. Interesse 4. Leemte in de kennis 4. Probleem. Probleem Drie gronden voor een studie naar bedelen:. Fundamenteel: informele economie. Geen bescherming door overheid. Niet geregistreerd. Vaak geen verblijfsrecht 4. Welk type?. Toetsen van voorwetenschappelijke oordelen ( mythes ):. Belangrijke functie van gamma-wetenschappen. Klassieke mythes: fraude, netwerk, verdienste. Beleidsrelevantie: wet van 0 augustus 005. parallel met criminele activiteiten (mensenhandel, prostitutie). Assumpties: netwerk, fraude, verdienste 5 Drie gronden voor een studie naar bedelen:. Fundamenteel: informele economie. Geen bescherming door overheid. Niet geregistreerd. Vaak geen verblijfsrecht 4. Welk type?. Toetsen van voorwetenschappelijke oordelen ( mythes ):. Belangrijke functie van gammawetenschappen. Klassieke mythes: fraude, netwerk, verdienste. Beleidsrelevantie: wet van 0 augustus 005. parallel met criminele activiteiten (mensenhandel, prostitutie). Assumpties: netwerk, fraude, verdienste 6

2 . Probleem Enkele (voor)oordelen Bedelarij is het oudste beroep: altijd eender, altijd dezelfde Bedelaars simuleren ziektes of gebreken Bedelaars verdienen enorme bedragen Bedelaars worden ingezet door georganiseerde bendes Kinderen dienen om medelijden te wekken, en zo de inkomsten te verhogen Bedelaars zijn dronkaards of drugverslaafden Bedelaars zijn vrolijke en vrijheidslievende flierefluiters 7. Probleem Drie gronden voor een studie naar bedelen:. Fundamenteel: informele economie. Geen bescherming door overheid. Niet geregistreerd. Vaak geen verblijfsrecht 4. Welk type?. Toetsen van voorwetenschappelijke oordelen ( mythes ):. Belangrijke functie van gamma-wetenschappen. Klassieke mythes: fraude, netwerk, verdienste. Beleidsrelevantie: wet van 0 augustus 005. parallel met criminele activiteiten (mensenhandel, prostitutie) 8. Assumpties: netwerk, fraude, verdienste.. Onderzoeksvragen. Onderzoeksvragen Wat zijn de belangrijkste kenmerken van bedelaars in Brussel? Hoe en waar wordt gebedeld? Relatie bedelaars sociale en controlerende actoren Organisatie en reële opbrengst van bedelarij Belangrijkste sociale problemen van bedelaars en rond bedelarij Obstakels Geen kader Taalprobleem Vertrouwen en motivatie Dynamisch karakter van bedelarij Gestructureerde interviews.. Gegevensverzameling. Gestructureerde interviews met bedelaars. Semi-gestructureerde interviews met bedelaars. Semi-gestructureerde interviews met sleutelfiguren 4. (Participerende) observatie van bedelaars Overzicht veldwerk Golf (najaar 005) Golf (voorjaar 006) Observatierapport Benaderd Non-respons Dubbels In dataset Tabel : Overzicht gestandaardiseerde interviews met bedelaars

3 .. Gestructureerde interviews.. Semi-gestructureerde interviews Aantal frequente bedelaars? Mannen Vrouwen Ruim 50 bedelaars per interviewgolf = benadering van aantal frequente bedelaars op een doorsnee moment. De bedelaarspopulatie is niet stabiel Andere Tabel : Overzicht semi-gestructureerde interviews met bedelaars 4.. Semi-gestructureerde interviews met sleutelfiguren.4. (Participerende) observatie van bedelaars Sociale sector Casu () Artsen Zonder Grenzen () Jes () Droit Sans Toit () Diogenes () SMES-B () OCMW Molenbeek (dringende medische zorg) () Les Petites Soeurs () Chez-Nous () Nativitas () Integratiecentrum Foyer ( Sint-Pieters ziekenhuis () Politie/justitie Tabel : Overzicht interviews met sleutelfiguren Politie Elsene/Brussel () Jeugdbrigade Molenbeek () politie Ukkel/Watermael- Bosvoorde/Oudergem () Politie zone Noord () B-Security () Initial Security () Parket () Dienst Vreemdelingezaken (DVZ) () TOTAAL: 5 5 Participerende observatie: gemiddelde giften schatten 6 participanten types: vrouw, autochtone man 8 sessies van uur bedelen 68 giften Observeren van bedelaars: frequentie van giften schatten types: vrouw met/zonder kind, autochtone man) 60 sessies, 6 uur 5 giften Tabel 4: Overzicht onderzoek opbrengst bedelen 6.4. (Participerende) observatie van bedelaars 4. ENKELE RESULTATEN 4.. Waar en wie 4.. bedelaars 4.. Autochtone bedelaars 4.5. Dagelijkse problemen 4.6. Contact met de samenleving 4.7. Bedelen met kinderen 7 8

4 4.. Waar wordt gebedeld in het BHG? Gemeente Brussel Elsene Molenbeek Sint-Gillis Schaarbeek Anderlecht Sint-Joost-Ten-Node Jette Sint-Lambrechts-Woluwe Ukkel Koekelberg Etterbeek Sint-Pieters-Woluwe TOTAAL Aantal Percentage ,8%,% 7,8% 6,%,,,, 0, % Tabel 5: respondenten per gemeente Voornamelijk handelscentra (winkels, restaurants ) en knooppunten van een vervoersmodus: trein- en metrostations, kruispunten Wie zijn de bedelaars: afkomst Geboorteland Aantal Roemenië België Frankrijk Duitsland Hongarije Marokko Engeland Italië Portugal Polen Algerije Chili Percentage 66,5% 4,8%,0% 9% 0,9% 0,9% 00% Nieuwe categorie: versus Beide groepen samen: 95% van de populatie Tabel 6: Afkomst van de bedelaars actief in het BHG Wie zijn de bedelaars: geslacht Evenredige verdeling man/vrouw Grote verschillen wanneer vergeleken op basis van afkomst: : 69,5% vrouwen Autochtone bedelaars: 87,9% mannen 4.. Wie zijn de bedelaars: leeftijd <= Ouder dan 60 Gemiddelde (n) % % % 6% 7% % 45,6 66 % 4% 7% 9% 6% % 9, Tabel 7: leeftijd van de respondenten 4.. Bedelstrategieën ,5% bedelt alleen (niet in groep met andere bedelaars) 4,% van de had of meerdere kinderen bij zich tijdens het bedelen. % van de autochtone bedelaars had (een) hond(en) bij zich. Voornamelijk passieve strategieën Agressief of luidruchtig gedrag bij 5,7% van de bedelaars (op uitzondeling na autochtone bedelaars, bijna allemaal onder invloed van alcohol ) Afkomstig uit Roemenië Uitzichtloze situatie in thuisland Traumatische gebeurtenissen, maar in veel mindere mate dan bij de andere bedelaars en vooral gelinkt aan economische (en bijkomend medische en familiale) misère 4 4

5 4.. Migratiecontext 4.. Autochtone bedelaars Traumatische levensloop: problemen vanaf de kindertijd Problemen escaleren tijdens adolescentie: delinquentie, verslaving, Gebrek aan draagkracht: neerwaartse spiraal Verschillende pogingen om leven weer op de rails te krijgen maar opeenvolgende mislukkingen. Figuur : Migratiecontext van geïnterviewde 5 6. Scholing. Werk. Scholing 0% 5% 0% 5% 0% 5% 0% Authochtonous 7 8. Werkervaring 46,9% van de meerderjarige heeft in het verleden een baan gehad. 87,9% van de autochtone bedelaars heeft in het verleden gewerkt. In beide groepen zegt een grote groep graag (opnieuw) te willen werken en actief naar werk te zoeken. Inkomen in bepaalde tijdseenheid is de som van: giften in munten (gemiddelde waarde X aantal giften) giften in natura of biljetten (gemiddelde waarde X aantal giften) 9 0 5

6 n Gem. 0,76 0,79 St.afw 0,69 0,7 95% lower 0,58 0,64 95% upper 0,95 0,9 met kind alleen n 8 Gem.,55,58 St.afw,,7 95% lower 0,78 0,4 95% upper,,0 49 0,78 0,7 0,66 0,89 9 9,4,49,5,4 0,6 0,95,5,0 Tabel 8: Gemiddelde waarde van een muntgift Tabel 9: Gemiddelde waarde van andere giften Gem. 95% lower 95% upper Schatting 95% lower 95% upper met kind 4,6, 5,9 met kind 4,04,75 5, alleen,88,99 5,54 alleen,5, 4,88 0,56 8,86,08 9,6 6,58,94 Tabel 0: Gemiddeld aantal giften per uur Tabel : Geschat inkomen per uur 4 met kind alleen Schatting 6,08 5,0 49,94 95% lower 0,59 8,6,80 95% upper,58,45 67, Dagelijkse problemen. Huisvesting. Papieren. Verslaving Tabel : Geschat inkomen per dag 5 6 6

7 4.5. Dagelijkse problemen. Huisvesting 6% van de autochtone bedelaars is dakloos 9% van de heeft een woonplaats Probleem : overbevolking en slechte staat woningen 4.5. Dagelijkse problemen. Papieren : Voornamelijk aanvraag verblijf om humanitaire redenen (Art. 9 ) Autochtone bedelaars: 46% heeft geen identiteitskaart Dagelijkse problemen. Verslaving 57% van de autochtone bedelaars geeft verslavingsproblematiek toe, bij slechts een enkeling. Autochtone bedelaars: vaak ook andere drugsverslavingen. Functie verdovende middelen: problemen vergeten, warmte, sociale functie Een belangrijke groep heeft reeds pogingen ondernomen om te stoppen, meestal zonder succes Contacten met de samenleving. Passanten. Hulp(verlening). Politie Contacten met de samenleving. Passanten Ambivalente relatie Habitués Impression management Negatieve reacties en agressie Contacten met de samenleving. Hulp(verlening) Autochtone bedelaars: voornamelijk via hulpverleningscircuit, maar selectief. Komen ook regelmatig in contact met outreachende vormen van hulpverlening. : uitgebreid informeel netwerk van onderlinge hulp en eigen strategieën. Amper kennis van en contact met reguliere sociale voorzieningen. 4 7

8 4.6. Contacten met de samenleving. Politie 4.7. Bedelen met kinderen : 74,5% is niet tevreden over politie 94,6% is reeds weggejaagd door politie 5% is reeds gearresteerd door politie (tijdens het bedelen) Meerdere bedelaars meldden ernstige vormen van misbruik door de politie Autochtone bedelaars: 7,8% niet tevreden 58,% reeds weggejaagd 5,5% reeds gearresteerd Project Herscham goed gekend en hoog gewaardeerd 4 Schatting 95% lower Met kind 4,04,75 Zonder kind,5, Tabel : Geschat inkomen per uur 95% upper 5, 4, Bedelen met kinderen 4,% van de bedelt met kind(eren) Zelfgerapporteerde redenen voor bedelen met kind: Geen opvangmogelijkheid Borstvoeding Onwetendheid over alternatieven 4.7. Bedelen met kinderen Slechts respondenten sturen kind in Brussel naar school. Ruimer aantal laat kinderen in Roemenië school lopen. Gerapporteerde redenen voor schoolverzuim: Onwetendheid over hoe het te organiseren Geen kennis van de taal Gevoel dat men niet luistert Aan scholing verbonden kosten Vragen & discussie 47 8