Je gaat een tekst lezen over insecten eten. Lees de uitleg hierna en lees de tekst. Maak dan de vragen.

Transcriptie

1 2015 lok 2, week 7, les 1 Groep 5-6 Hoe vat ik samen? Wat ga je leren? Je kunt straks: vertellen wat de hoofdgedachte is de hoofdgedachte in de tekst vinden uitleggen hoe je de hoofdgedachte kunt geruiken als je een samenvatting maakt Wat ga je doen? Je gaat een tekst lezen over insecten eten. Lees de uitleg hierna en lees de tekst. Maak dan de vragen. Wat moet je weten? Je weet dat je een samenvatting kunt maken door kernwoorden en kernzinnen in de tekst te markeren. In een samenvatting staan alleen de elangrijkste dingen. De meeste teksten heen een hoofdgedachte. De hoofdgedachte is een zin waarin de schrijver het allerelangrijkste uit zijn tekst vertelt. Als je de hoofdgedachte van de tekst weet, kun je die geruiken ij je samenvatting. Vraag je af: wat wil de schrijver mij precies vertellen in deze tekst? Het antwoord op deze vraag is de hoofdgedachte. Vooreelden Hoofdgedachte uit de folder van de schoenenwinkel: Bij ons koop je goede schoenen en krijg je een glimlach er gratis ij. Hoofdgedachte uit een verhaal over de Romeinen: De Romeinen waren een slim, sluw en wreed volk. Hoofdgedachte uit een stuk in de krant over haaien: De grootste haaien zijn het minst gevaarlijk. Soms staat de hoofdgedachte precies in de tekst. Soms schrijf je hem op in je eigen woorden. Moeilijke woorden het vee = dieren op een oerderij, zoals varkens, koeien en kippen. Boeren houden vee voor het vlees, de melk of de eieren. verouwen = oeren verouwen graan, maïs, groente, enzovoort. Dat etekent dat ze die producten op hun land laten groeien. kweken = als je insecten kweekt, laat je ze groeien uit een eitje tot ze groot zijn 1 / 4

2 2015 lok 2, week 7, les 1 Groep Insecten eten Bah, insecten. Nare eestjes die zoemen en steken. Zo denk jij er misschien ook over. Je stelt je er vast geen lekker hapje ij voor. Toch zijn er veel mensen op de wereld die graag insecten eten. En gelijk heen ze, want insecten zijn lekker en gezond. Ook is insecten eten eter voor de aarde. Het is dus een goed idee om insecten te eten! Lekker Insecten eten? Dat lijkt jou vast heel vies en eng. Maar in veel andere landen smullen de mensen van die eestjes! In Colomia eten ze in de ioscoop geen popcorn, maar geakken mieren. Japanners zijn dol op rijst met gekookte wespen. En in Thailand eten ze zelfs... geroosterde schorpioen! Die prikken ze op een stokje. In die landen weten de mensen het allang. Insecten zijn gewoon heel erg lekker. 25 Gezond Insecten zijn niet alleen lekker, ze zijn ook heel gezond. Er zitten veel eiwitten, ijzer en vitamines in. Daarom kun je ze prima eten in plaats van gewoon vlees. Insecten zijn zelfs gezonder dan vlees van koeien en varkens. Dat komt doordat er minder en eter vet in zit. Het vet in gewoon vlees is niet zo goed voor je Beter voor de aarde Voor insecten is minder voer nodig dan voor gewoon vee. Er is dus ook minder grond nodig om veevoer te verouwen. Dat is goed, want er komen steeds meer mensen op de wereld. En al die mensen willen eten! Ook voor de natuur is insecten kweken eter. Er ontstaan namelijk minder slechte gassen dan ij het houden van vee. Insecten eten is dus eter voor de aarde dan gewoon vlees eten Proeren Je kunt insecten het est in de winkel kopen. Dan weet je zeker dat het eetare insecten zijn. Je het keus uit allerlei soorten, ijvooreeld sprinkhanen en meelwormen. Hoe ze smaken? Dat verschilt per soort. Sprinkhanen smaken een eetje naar noten. Meelwormen doen denken aan popcorn. Geloof je het niet? Proeer het gewoon zelf eens! Bronnen: duurzaaminsecteneten.nl, 2 / 4

3 2015 lok 2, week 7, les 1 Groep 5-6 Maak de vragen 1 Als je een tekst samenvat, zoek je eerst de hoofdgedachte. a Wat is de hoofdgedachte van deze tekst? Kruis aan. Het is een goed idee om insecten te eten. Insecten zijn niet alleen lekker, ze zijn ook heel gezond. Proeer het gewoon zelf eens! Voor insecten is minder voer nodig dan voor gewoon vee. Kijk naar je antwoord ij vraag 1a. Waarom he je dit antwoord gekozen? Vul in. In dit antwoord staat precies wat de schrijver 2 Lees de eerste, vetgedrukte alinea. Wat kun je zeggen over deze alinea? Kruis het este antwoord aan. Er staat een vraag in die later wordt eantwoord. Er staat hoe de rest van de tekst in elkaar zit. Hij maakt je nieuwsgierig naar de rest van de tekst. Hij vat kort samen waar de hele tekst over gaat. 3 Lees de alinea Lekker. a Wat is de kernzin van deze alinea? Kruis aan. Dat lijkt... en eng. (regel 11 en 12) Maar in... die eestjes! (regel 12 en 13) In die... het allang. (regel 19 en 20) Insecten zijn... erg lekker. (regel 20 en 21) Lees: In Colomia... geroosterde schorpioen! (regel 14 t/m 18) Wat staat er in deze zinnen? Streep het foute antwoord door. In deze zinnen staan vooreelden / staat uitleg. 4 Kijk nog eens naar de alinea Lekker. a Wat zijn de kernwoorden van deze alinea? Streep drie foute antwoorden door. vies / eng / smullen / schorpioen / lekker Waaraan zie je dat het kernwoorden zijn? Kruis aan. De woorden zijn: onderstreept schuingedrukt vetgedrukt 5 Lees de alinea Gezond. a Wat is de kernzin van deze alinea? Markeer hem in de tekst. c Wat staat er in de andere zinnen? Streep het foute antwoord door. In de andere zinnen staan vooreelden / staat uitleg. Wat zijn de kernwoorden van deze alinea? Markeer ze in de tekst. 3 / 4

4 2015 lok 2, week 7, les 1 Groep Lees de alinea Beter voor de aarde. a Wat is de kernzin van deze alinea? Streep de foute antwoorden door. De kernzin is de eerste / tweede / laatste zin van deze alinea. Vat de rest van de alinea samen. Geruik de kernwoorden. Vul in. Voor insecten is nodig en dus Ook ontstaan er 7 Lees de alinea Proeren. a In deze alinea staan twee kernzinnen. Welke zinnen zijn dat? Kruis twee zinnen aan. Je kunt... winkel kopen. (regel 39) Dan weet... insecten zijn. (regel 40) Sprinkhanen smaken... naar noten. (regel 43 en 44) Meelwormen doen denken aan popcorn. (regel 44 en 45) In regel 42 staan twee vooreelden. Waar zijn het vooreelden van? Vul in. Het zijn vooreelden van die je 8 Lees Er zitten... voor je. (regel 24 t/m 28) Vat deze zinnen samen. Geruik de kernwoorden. Vul in. Insecten zijn gezond omdat insecten 9 Maak een samenvatting op een apart laadje. Doe het zo: Schrijf de titel van de tekst op. Schrijf de hoofdgedachte van de tekst op. (vraag 1a) Schrijf de kernzin op van de alinea Lekker. (vraag 3a) Schrijf de kernzin op van de alinea Gezond. (vraag 5a) Schrijf de samenvatting van de uitleg erij. (vraag 8) Schrijf de kernzin op van de alinea Beter voor de aarde. (vraag 6a) Schrijf de zinnen met de kernwoorden erij. (vraag 6) Schrijf de kernzinnen op van de alinea Proeren. (vraag 7a) 10 Ga je insecten proeven, denk je? Streep door en vul in. Ja / nee, want Wat he je geleerd? Je het in deze les geleerd hoe je de hoofdgedachte kunt vinden in een tekst. Je stelt de vraag: wat wil de schrijver mij vertellen? Het antwoord is de hoofdgedachte. Die kun je geruiken ij je samenvatting. 4 / 4

5 2015 lok 2, week 7, les 2 Groep 5-6 Alle leesstrategieën Wat ga je leren? Je kunt straks: de tekst ekijken voordat je gaat lezen (stap 1 t/m 3) edenken wat je moet doen als je het niet meer snapt (stap 4) vragen over de tekst eantwoorden tijdens het lezen (stap 5) van de tekst een plaatje maken in je hoofd (stap 6) de tekst samenvatten (stap 7) Wat ga je doen? Een paar dagen geleden las je over insecten eten. Deze les heeft daar ook mee te maken. Bekijk eerst de teksten. Maak stap 1 t/m 3. Lees dan de teksten helemaal en maak stap 4 t/m 7. Weet je het nog? Lezen doe je in zeven stappen. De vorige les he je meer geleerd over stap 7: Hoe vat ik samen? Tip! Vind je het moeilijk om een tekst samen te vatten? Bekijk het filmpje dan nog eens op de computer. Maak de vragen voor het lezen stap 1 Waarom lees ik de tekst? (Leesdoel epalen) 1 Bekijk de twee teksten op ladzijde 2 en 3. a Welk leesdoel past het est ij tekst 1? Kruis aan. Ik he zin om te lezen. Ik wil iets doen. Ik wil iets kopen. Ik wil iets leren. Welk leesdoel past het est ij tekst 2? Vul in. Ik wil iets stap 2 Waar gaat de tekst over? (Voorspellen) 2 Je gaat voorspellen waar de teksten over gaan. a Lees van tekst 1 de titel en de kopjes. Kijk ook naar de foto s. Waar gaat tekst 1 over, denk je? Streep door en vul in. Tekst 1 gaat over insecten in de natuur / een kwekerij. Lees van tekst 2 de titel, de kopjes en de opvallende woorden. Wat is tekst 2 voor tekst? Streep de foute antwoorden door. Tekst 2 is een advertentie / recept / uitleg. Daarin staat hoe je zelf meelwormen akt / kweekt / schoonmaakt. 1 / 4

6 2015 lok 2, week 7, les 2 Groep 5-6 stap 3 Wat weet ik al over het onderwerp? (Kennis ophalen) 3 Wat weet jij al over insecten kweken? Maak een woordwe. Je mag extra lijnen in het we tekenen. insecten kweken Op ezoek ij een kwekerij Sofie ezoekt een kwekerij in Gelderland. Hier kweken ze eetare insecten. Brr! Al die kleine eestjes ij elkaar! Hoe leven insecten voordat ze als hapje in de winkel liggen? Kweker Tina vertelt. Schoon kweken Insecten eten is lekker en gezond, zegt Tina tegen Sofie. Maar je kunt niet zomaar een worm in je mond stoppen. Daar word je ziek van. In de kwekerij kweken we insecten op een schone manier. Sofie kan Tina ijna niet verstaan, zo veel lawaai maken de krekels. We geven de insecten alleen gezond voer, legt Tina uit. En we maken de eestjes goed schoon. We halen ijvooreeld alle poep uit hun darmen Net als in de natuur De insecten leven per soort ij elkaar in akken. Er zijn krekels, sprinkhanen en wormen. Tina wijst een ak wormen aan. Kijk, dit zijn larven. Ze zijn net uit het ei gekomen. Later verpoppen ze. Ze maken een pop om zich heen om te veranderen in kevers. Sofie vraagt of het zielig is, zo veel eestjes in één ak. Nee hoor, antwoordt Tina. Insecten zijn gewend om dicht ij elkaar te leven. En we houden de lucht warm, net als in de natuur. Dat vinden ze fijn Veel werk De kwekers voeren de insecten met de hand. De wormen krijgen meel en de krekels en sprinkhanen gras. Vooral de sprinkhanen eten veel, vertelt Tina. Zij krijgen zes keer per dag voer. Dat voeren duurt per keer ijna een uur. Uiteindelijk gaan alle insecten een nachtje de diepvries in. Daar gaan ze rustig in hun slaap dood. Dat doet geen pijn. Kortom: insecten kweken is veel werk, maar we zorgen goed voor de eestjes! Bron: / 4

7 2015 lok 2, week 7, les 2 Groep Zelf meelwormen kweken is makkelijk! Ga meteen aan de slag. Doe het zo: - Strooi een laagje meel in een plastic akje. - Leg de meelwormen in het akje met meel. - Zet het akje op een droge, donkere plek. - Zorg dat het altijd warm is, zo n 28 graden. - Veranderen de meelwormen in witte poppen? Doe de poppen in een apart akje met meel. Dit he je nodig: - Komen er kevers uit de poppen? Doe ook de - plastic akjes kevers in een ander akje. Strooi in dit akje - meelwormen eerst een laagje zand en dan een laagje meel. - volkoren meel - Houd de kevers drie weken in dit akje. - gezeefd zand Want in die tijd leggen ze eieren in het zand. - Komen de eieren uit? Dan he je je eerste meelwormen gekweekt! Bron: Maak de andere vragen tijdens het lezen stap 4 Wat doe ik als ik het niet meer snap? (Herstellen) 4 Lees de teksten helemaal. a Lees in tekst 1: Kijk, dit zijn larven. (regel 21) Je weet niet wat larven zijn. Hoe vind je de etekenis niet? Kruis aan. Het woord wordt uitgelegd in de zinnen erna. Het woord wordt uitgelegd in de zinnen ervoor. Er is een plaatje dat iets vertelt over het woord. Er staat een ander woord dat ongeveer hetzelfde etekent. Wat zijn larven dus? Vul in. Larven zijn 5 In regel 22 van tekst 1 lees je: verpoppen. Je weet niet wat dat is. In welke zin wordt de etekenis uitgelegd? Markeer de zin in de tekst. stap 5 Welke vragen zie ik? (Vragen stellen) 6 Lees in tekst 2: Houd de... dit akje. (regel 13) a Welke Waarom-vraag kun je hierover stellen? Vul in. Waarom Markeer het antwoord op je WH-vraag in de tekst. 7 Welke Hoe-vraag kun je stellen ij heel tekst 2? Vul in. Hoe 3 / 4

8 2015 lok 2, week 7, les 2 Groep 5-6 Stap 6 Welk plaatje past ij de tekst? (Visualiseren) 8 Lees tekst 2 nog een keer. a Welke drie tijdwoorden zie je in regel 10 tot en met 13? Schrijf op. Waarom is de volgorde van tijd in tekst 2 elangrijk? Vul in. Omdat er een volgorde staat waarin NA HET LEZEN Stap 7 Hoe vat ik samen? (Samenvatten) Weet je het nog? Hoe vat ik samen? De hoofdgedachte is het antwoord op de vraag: wat wil de schrijver mij precies vertellen? Je kunt de hoofdgedachte geruiken als je een samenvatting maakt. Soms staat de hoofdgedachte precies in de tekst. Soms schrijf je hem op in je eigen woorden. 9 Je gaat tekst 1 samenvatten. a Wat is de hoofdgedachte van tekst 1? Kruis aan. Hoe leven... winkel liggen? (regel 4 en 5) Insecten eten... en gezond. (regel 8) Insecten zijn... te leven. (regel 25 en 26) Insecten kweken... de eestjes! (regel 35) Maak een samenvatting van de tekst. Markeer de vijf kernzinnen. Sofie ezoekt een kwekerij in Gelderland. In de kwekerij kweken ze insecten op een schone manier. Ze halen ijvooreeld alle poep uit hun darmen. De insecten leven per soort ij elkaar in akken. De kwekers voeren de insecten met de hand. Vooral de sprinkhanen eten veel. Insecten kweken is veel werk, maar ze zorgen goed voor de eestjes! Kijk terug 10 Kijk nog eens naar je antwoorden op vraag 1 en 2. Vereter ze zo nodig. Kijk ook naar vraag 3. Schrijf nieuwe woorden in een andere kleur in het woordwe. Tijd over? 11 Wat vatten de opvallende woorden van tekst 2 samen? Schrijf op. Tip! Het Klokhuis heeft een uitzending gemaakt over een kwekerij voor insecten. Ga naar Typ insecten eten in de alk en start de uitzending. 4 / 4