Wat doe ik als ik het niet meer snap?

Transcriptie

1 2014 lok 2, week 4, les 1 Groep 5-6 Wat doe ik als ik het niet meer snap? Wat ga je leren? Je kunt straks: de etekenis van een onekend woord zoeken in de tekst Wat ga je doen? Je gaat een tekst lezen over een prijs voor Malala. Lees de uitleg hierna en lees de tekst. Maak dan de vragen. Wat moet je weten? Als je aan het lezen ent, snap je soms opeens een zin niet. Je kunt dan op zoek gaan naar uitleg in de tekst. Dat wist je al. Bij een moeilijk woord kun je hetzelfde doen. Stel: je komt een woord tegen in de tekst dat je nooit eerder gelezen het. Je wilt niet stoppen met lezen om het woordenoek te pakken. Dan kun je drie dingen doen. 1 Kijk of in de tekst het woord ergens wordt uitgelegd. Vooreeld Plakjes kiwi worden als garnering geruikt. Je kunt er taarten en toetjes mee versieren. 2 Kijk of je ergens in de tekst een ander woord vindt dat (ongeveer) hetzelfde etekent. Vooreeld Bij deze winkel verkopen ze heerlijke pralines. Zulke onons zijn nergens anders te koop. 3 Kijk of er een plaatje ij de tekst staat dat iets vertelt over het woord. Vooreeld Van een granaatappel eet je alleen de pitjes. MALMBERG LEESLINK, niveau 2 1 / 4

2 2014 lok 2, week 4, les 1 Groep Noelprijs voor Malala Op 10 oktoer was er groot nieuws. Malala krijgt de Noelprijs voor de Vrede! Dit is een elangrijke prijs die elk jaar wordt gegeven. De prijs gaat naar iemand die iets goeds doet voor de wereld. Malala is pas 17 jaar. Ze is de jongste winnaar ooit. vraag Malala Malala komt uit Pakistan. In het geied waar zij woonde, waren erg strenge mannen de aas. Die vonden dat meisjes niet naar school mochten. Malala was het daar niet mee eens. Zij vond dat meisjes óók onderwijs moesten krijgen. En daar schreef ze over op internet. De strenge mannen werden kwaad en schoten haar neer. Zwaargewond werd ze naar Engeland geracht. Daar heeft ze lang in het ziekenhuis gelegen. Nu gaat het weer goed met haar Onderwijs Denk je dat Malala ang geworden is? Denk je dat ze nu zwijgt over onderwijs voor meisjes? Nee hoor! Malala is niet van plan om haar mond te houden. Ze vertelt keer op keer wat ze vindt: elk kind moet naar school. Ze heeft er zelfs een toespraak over gehouden. Voor elangrijke mensen uit de hele wereld! Malala houdt een toespraak vraag Samen De mensen die edenken wie de Noelprijs krijgt, vinden Malala dapper. En ze vinden het goed dat ze opkomt voor onderwijs voor meisjes. Maar ze wilden nóg iemand een prijs geven: Kailash Satyarthi. Deze man uit India helpt kinderen die moeten werken. In India is veel kinderareid. Veel kinderen worden uitgeuit: ze doen zwaar werk voor weinig geld. Deze kinderen kunnen niet naar school. Malala en Kailash heen hetzelfde doel. Alleei willen ze ereiken dat alle kinderen onderwijs krijgen. Daarom krijgen ze de prijs samen. vraag 5a vraag 6a Noelprijs Op 10 decemer nemen Malala en Kailash de prijs in ontvangst. Dat geeurt in Oslo, de hoofdstad van Noorwegen. Ze krijgen een gouden penning. Op deze medaille is meneer Noel te zien. Hij heeft de Noelprijs edacht. Ook krijgen ze een oorkonde, een soort diploma. En ze krijgen acht miljoen Noorse kronen. Dat is ijna één miljoen euro. Ze moeten dat geld geruiken voor een goed doel. Jij weet nu welk doel dat is! Bronnen: De Noelpenning MALMBERG LEESLINK, niveau 2 2 / 4

3 2014 lok 2, week 4, les 1 Groep 5-6 Maak de vragen 1 Lees de eerste, vetgedrukte alinea. a Stel, je weet niet wat de Noelprijs voor de Vrede is. Hoe kun je de etekenis vinden? Kruis aan. Het wordt uitgelegd. Er staat een woord dat ongeveer hetzelfde etekent. Er is een plaatje dat er iets over vertelt. Welke zinnen helpen je erachter te komen wat dit voor prijs is? Markeer twee zinnen in de tekst. 2 Lees de alinea Malala. a In regel 12 lees je het woord onderwijs. Stel, je kent dat woord niet. Lees de alinea nog een keer. De mannen vonden dat meisjes niet naar school mochten. Wat vond Malala daarvan? Streep de foute antwoorden door. c Malala was het wel / niet met de mannen eens. Zij wilde dat meisjes óók naar school gingen / thuisleven. Wat etekent onderwijs dus, denk je? Vul in. Als kinderen onderwijs krijgen, dan gaan ze naar school. Hoe he je de etekenis van onderwijs gevonden? Kruis aan. Het wordt uitgelegd. Er staat een woord dat ongeveer hetzelfde etekent. Er is een plaatje dat er iets over vertelt. 3 Lees de alinea Onderwijs. a In regel 19 lees je het woord zwijgt. Wat etekent zwijgen? Streep de foute antwoorden door. Zwijgen etekent niets zeggen / veel praten / zachtjes praten. In welke zin staat iets wat hetzelfde etekent als zwijgen? Markeer de zin in de tekst. 4 Lees: Ze heeft... hele wereld! (regel 23 t/m 25) a Stel, je weet niet wat een toespraak houden etekent. Hoe kun je de etekenis vinden? Kruis aan. Het wordt uitgelegd. Er staat een woord dat ongeveer hetzelfde etekent. Er is een plaatje dat er iets over vertelt. Wat etekent een toespraak houden dus? Kruis aan. Als je een toespraak houdt, vertel je iets aan... een elangrijk iemand. een heleoel mensen tegelijk. een groepje vrienden. een kind uit je groep. MALMBERG LEESLINK, niveau 2 3 / 4

4 2014 lok 2, week 4, les 1 Groep Lees de alinea Samen. a In regel 32 lees je het woord uitgeuit. Welke zin helpt je om te egrijpen wat uituiten etekent? Markeer de zin in de tekst. Wat etekent uituiten dus? Kruis aan. Als je iemand uituit, moet hij... veel geld etalen voor werk dat jij doet. weinig geld etalen voor werk dat jij doet. zwaar werk doen uiten in de tuin. zwaar werk doen voor weinig geld. 6 Lees: Malala en... prijs samen. (regel 33 t/m 35) a In regel 34 lees je het woord doel. Welke zin helpt je om te egrijpen wat dat hier etekent? Markeer de zin in de tekst. Wat etekent doel hier dus? Vul in. Een doel is iets wat je wilt ereiken. 7 Lees de alinea Noelprijs. In regel 40 lees je het woord penning. Hoe kom je erachter wat een penning is? Kruis twee hokjes aan. Het wordt uitgelegd. Er staat een woord dat ongeveer hetzelfde etekent. Er is een plaatje dat er iets over vertelt. 8 Lees de woorden hieronder. Ze staan in de alinea Noelprijs. Zoek in de tekst woorden die ongeveer hetzelfde etekenen. Vul in. in ontvangst nemen (regel 38 en 39): oorkonde (regel 43): krijgen diploma 9 Lees de woorden hieronder. Zoek de etekenis. Geruik de tekst, maar denk zelf ook na. Vul in. kinderareid (regel 32): dat etekent dat kinderen moeten werken Noorse kronen (regel 44): het geld dat ze in Noorwegen heen 10 Plaatjes kunnen helpen om woorden te egrijpen. Wat vind jij? Moeten er meer plaatjes ij deze tekst staan? Bij welke woorden? Schrijf het op een los laadje. Wat he je geleerd? Deze les ging over moeilijke woorden in de tekst. Vaak kun je de etekenis gewoon in de tekst vinden. MALMBERG LEESLINK, niveau 2 4 / 4

5 2014 BLOK 2, WEEK 4, LES 2 GROEP 5-6 Alle leesstrategieën Wat ga je leren? Je kunt straks: de tekst ekijken voordat je gaat lezen (stap 1 t/m 3) edenken wat je moet doen als je het niet meer snapt (stap 4) vragen over de tekst eantwoorden tijdens het lezen (stap 5) van de tekst een plaatje maken in je hoofd (stap 6) de tekst samenvatten (stap 7) Wat ga je doen? Een paar dagen geleden las je over een Noelprijs. Deze les heeft hier ook mee te maken. Bekijk eerst de tekst. Maak stap 1 t/m 3. Lees dan de tekst helemaal en maak stap 4 t/m 7. Weet je het nog? Lezen doe je in zeven stappen. De vorige les he je meer geleerd over stap 4: Wat doe ik als ik het niet meer snap? Tip! Weet je niet meer wat je moet doen als je het niet meer snapt? Bekijk het filmpje dan nog eens op de computer. Maak de vragen VOOR HET LEZEN STAP 1 Waarom lees ik de tekst? (Leesdoel epalen) 1 Bekijk tekst 1 en 2 op ladzijde 2 en 3. a Stel, je wilt weten wat een led-lamp is. Welke tekst kun je dan het est lezen? Kruis aan. tekst 1 tekst 1 en 2 tekst 2 geen van eide teksten Wat voor soort tekst is tekst 2? Streep de foute antwoorden door. een advertentie / een recept / een uitleg / een verhaal STAP 2 Waar gaat de tekst over? (Voorspellen) 2a Lees de titels van tekst 1 en 2. Waar gaan eide teksten over? Schrijf op. led-lampen Lees de kopjes van tekst 1. Wat vertelt de tekst? Vul in. Wat een led is. Hoe de uitvinders een lauwe led maakten. En waarom ze een Noelprijs krijgen. MALMBERG LEESLINK, NIVEAU 2 1 / 4

6 2014 BLOK 2, WEEK 4, LES 2 GROEP 5-6 STAP 3 Kennis ophalen 3 Een led-lamp is een soort lamp. Led-lampen vind je in verschillende apparaten. Bijvooreeld in een stoplicht of een televisie. Kun jij nog meer apparaten edenken waar led-lampen in kunnen? Schrijf op. Bijvooreeld: in de computer, wekker, telefoon, lantaarnpaal, autoradio, remlichten Noelprijs voor uitvinders led-lamp De Noelprijs voor de Natuurkunde gaat naar de uitvinders van de lauwe led. Maar waarom krijgen ze deze grote prijs? Is het zo n elangrijke uitvinding? We vroegen het aan leraar Giel Gorissen. Hij geeft het vak natuurkunde op het vwo. Wat is een led? In een led zit een heel klein uisje waar stroom doorheen kan. Als er stroom door het uisje gaat, geeft de led licht. Leds zie je in allerlei apparaten. Denk maar aan de kleine lampjes in de televisie of computer. Rode en groene ledjes estaan al heel lang. Maar de lauwe led was veel moeilijker om te maken. Hoe heen de uitvinders de lauwe led gemaakt? De uitvinders geruikten gallium om de lauwe led te maken. Met dat zilverkleurige materiaal lukte het ze eindelijk. En daarna konden ze ineens ook witte ledjes maken. Voor witte ledjes he je namelijk rood (R), groen (G) en lauw (B) licht nodig: R+G+B= wit. Op deze witte ledjes zaten veel mensen te wachten! En daarom een Noelprijs? Jazeker! Met witte ledjes kunnen we led-lampen maken die andere lampen kunnen vervangen. Een led-lamp verruikt een stuk minder energie dan een gloeilamp, tl-lamp of spaarlamp. Led-lampen zijn veel eter voor het milieu dan alle andere lampen. vraag Geruiken we straks alleen nog maar ledjes? Volgens mij gaan led-lampen straks alle andere lampen vervangen. Je ziet ze nu al overal om je heen. In stoplichten, eeldschermen autolampen, wekkers, telefoons, zaklampen, lantaarnpalen... noem maar op. En led-lampen worden ook steeds eter, goedkoper en slimmer. Let maar op! Led-licht is dus echt het licht van de toekomst! Bronnen: nl.wikipedia.org; MALMBERG LEESLINK, NIVEAU 2 2 / 4

7 2014 BLOK 2, WEEK 4, LES 2 GROEP Mooie kerst met led-lampjes! Het is weer ijna kerst! Versier uw kerstoom dit jaar met onze prachtige led-lampjes. Kerstgevoel Gezellige lichtjes horen ij kerst. Met onze led-lampjes zorgt u gegarandeerd voor mooie feestdagen. En met een goed gevoel! Want de lichtjes verruiken veel minder energie dan uw oude kerstlampjes. Kies dit jaar dus voor led-lampjes in uw oom. Zo zorgt u zeker voor een mooie kerst! Nu in de aanieding ij Blokker! 100 led-lampjes voor kerst: 18,99 13,99 Maak de andere vragen vraag 5a TIJDENS HET LEZEN STAP 4 Wat doe ik als ik het niet meer snap? (Herstellen) Weet je het nog? Wat doe ik als ik het niet meer snap? De etekenis van onekende woorden kun je vaak gewoon in de tekst vinden. Kijk of in de tekst het woord ergens wordt uitgelegd. Kijk of je in de tekst een ander woord vindt dat (ongeveer) hetzelfde etekent. Kijk of er plaatjes ij staan die iets vertellen over het woord. 4 Lees tekst 1 en 2 helemaal. a In tekst 1 lees je in regel 17 gallium. Hoe kun je de etekenis vinden? Kruis aan. Het wordt uitgelegd. Er staat een woord dat ongeveer hetzelfde etekent. Er is een plaatje dat er iets over vertelt. Welke zin helpt je erachter te komen wat gallium is? Markeer de zin in de tekst. 5a In tekst 2 lees je in regel 8 het woord gegarandeerd. In regel 12 staat een woord dat hetzelfde etekent. Markeer het in de tekst. Wat is gegarandeerd dus? Vul in. Gegarandeerd etekent dat iets zeker is. MALMBERG LEESLINK, NIVEAU 2 3 / 4

8 2014 BLOK 2, WEEK 4, LES 2 GROEP 5-6 STAP 5 Welke vragen zie ik? (Vragen stellen) 6a Lees in tekst 1 de alinea En daarom een Noelprijs? Waarom krijgen de uitvinders de Noelprijs, denk je? Schrijf op. Bijvooreeld: Led-lampen zijn eter voor het milieu dan andere lampen. En dat is elangrijk. Bekijk tekst 2. Waar kun je de led-lampjes kopen? En wat kosten de lampjes nu? Vul in. De led-lampjes kun je kopen ij Blokker. Ze kosten 13,99. STAP 6 Welk plaatje past ij de tekst? (Visualiseren) 7 Lees in tekst 1: En daarna... R+G+B= wit. (regel 19 tot en met 21) Op welke afeelding zie je R+G+B= wit? Kruis aan. NA HET LEZEN STAP 7 Hoe vat ik samen? (Samenvatten) 8 Stel, je maakt een samenvatting van tekst 1. a Markeer in elke alinea de kernzin. Let op: in de tweede alinea staan twee kernzinnen. Waaraan herken je de kernwoorden in de tekst? Vul in. De kernwoorden zijn schuingedrukt. Kijk terug 9 Kijk nog eens naar je antwoorden op vraag 1 en 2. Vereter ze zo nodig. Kijk ook naar vraag 3. Ken je nu meer apparaten? Schrijf die erij in een andere kleur. Tijd over? 10 Staan in de teksten nog meer woorden die je niet kent? Zoek eerst de woorden in de tekst. Schrijf de woorden op een los laadje. Kun je de etekenis ervan in de tekst vinden? Schrijf die er dan ij. Of zoek de etekenis op in het woordenoek. Tip! Op SchoolTV vind je verschillende filmpjes over led-lampen. Er wordt ook uitgelegd hoe een ledje precies werkt. Ga naar en typ led in. MALMBERG LEESLINK, NIVEAU 2 4 / 4