HANDLEIDING BLOK 3, WEEK 1, LES 1 GROEP 5-6

Transcriptie

1 HANDLEIDING BLOK 3, WEEK, LES GROEP -6 achtergrondinformatie Leesstrategie Waarom lees ik de tekst? (Leesdoel epalen) Lesdoelen De kinderen kunnen: vertellen welke teksten passen ij het leesdoel zin om te lezen; edenken wat ze met de tekst gaan doen. Tekstsoort en soort tekst drie plezierteksten (gedicht, verhaal, mop) Kernstof BSL In deze les oefenen de kinderen met de eerste van de zeven leesstrategieën: Waarom lees ik de tekst? (Leesdoel epalen). Ze leren welke teksten passen ij het leesdoel zin om te lezen. De kinderen leren een tekst zoeken die past ij dat leesdoel. Ook leren ze dat het handig is om voor het lezen al te edenken wat ze met de tekst gaan doen: iemand er iets over vertellen, de tekst aan iemand aanraden, er iets over schrijven of er gewoon van genieten. Materiaal Log in op Kies ij Lesmateriaal de methode Leeslink. Kies de juiste groep (niveau), het juiste lok en de juiste les. Woordenschat De moeilijke woorden staan uitgelegd onder de theorie. introductie MIN Klik ij Introductie op Plaatje. Praat samen met de kinderen over het plaatje. Wat zie je? (Een kamer met allemaal schilderijen aan de muur.) Waar is deze foto genomen, denk je? (In een museum.) Klik ij Introductie op Film. Klik rechtsonder op Museum en start het filmpje. Mocht het filmpje niet starten, kopieer dan deze link in de rowser: (0:37). Stel de volgende vragen: Wat zie je in het filmpje? (mensen die aan het tekenen zijn in het museum) Waarom zijn ze daar ij het museum zo lij mee? (van tekenen ga je eter kijken) Wat geeurt er met het geouw dat de man uiten zit te tekenen? (de toren vliegt weg alsof het een raket is geworden) Klik ij Introductie op Opdracht. Vul ij 3a samen het onderwerp in: het museum. Maak ij 3 samen een woordwe. Zet in het midden het museum. Denk aan woorden als: schilderij, eeld, tekening, kunst, kunstwerk, kunstenaar, stil zijn, schilder, kijken, toerist, enzovoort. Klik ij Introductie op Wat ga je leren? en Wat ga je doen? Neem dit met de kinderen door. instructie MIN Deel de les uit. Let op! Vertel de kinderen dat ze de teksten nog niet mogen lezen. Start het strategiefilmpje. Dit legt uit dat je teksten kunt lezen voor je plezier. Om het leesdoel duidelijker te maken, is het handig om te edenken wat je na het lezen met de tekst gaat doen. Klik op Wat moet je weten? Lees de theorie in het kader. Neem het lijstje door met de verschillende soorten plezierteksten. Wijs de kinderen erop dat lezen voor je plezier niet per se etekent dat een tekst leuk moet zijn. Bespreek waarom je iemand iets over een tekst zou kunnen vertellen (omdat je enthousiast ent of omdat je een spreekeurt houdt) en waarom je er iets over zou kunnen schrijven (om een oekverslag te maken). Klik in het lesmenu op Tekst. De teksten worden zichtaar op het digiordscherm. Verken ze samen kort. Bekijk de moeilijke woorden. Lees de titels en ekijk de plaatjes. Lees de teksten nog niet. / 2

2 HANDLEIDING BLOK 3, WEEK, LES GROEP -6 vragen (eg. inoefening, verl. instructie, zelfstandig werken) 20 MIN Klik op Vraag. Laat de instructieonafhankelijke kinderen (3 sterren) na een korte werkinstructie vraag en verder zelfstandig maken. Deze kinderen kunnen ook een compacte route volgen. Zij maken dan de vragen 3, 4 en en de differentiatievragen 7, 8 en 9. Met de overige kinderen maakt u vraag samen. Doe dat door hardop te denken. Bij vraag a: Tekst estaat uit allemaal korte regels, die op elkaar rijmen. Daardoor denk ik dat tekst een gedicht is. Bij tekst 2 lopen de regels achter elkaar door. Ik zie geen kopjes. Tekst 2 is vast een verhaal. Bij tekst 3 staat een grappig plaatje van een koe. Ik zie ook dat de tekst egint met Jantje. Veel moppen eginnen daarmee. Tekst 3 is dus een mop. Die antwoorden kruis ik aan. Vraag : Ik lees Wat moet je weten? nog een keer. Ja, daar vind ik het antwoord! Geef nu de instructiegevoelige kinderen (2 sterren) een korte werkinstructie, waarna zij vanaf vraag 2 zelfstandig verder werken. Klik op Vraag 2. Geef de instructieafhankelijke kinderen ( ster) aan de hand van vraag 2 verlengde instructie. Doe dit ook weer door hardop te denken. Bij vraag 2: We heen net gezien dat tekst 3 een mop is. Moppen zijn eigenlijk altijd grappig. Ik kies dus voor tekst 3 als ik iets grappigs wil lezen. Vul het antwoord in. Instructieafhankelijke lezers ( ster) maken vraag 3 t/m 6 zelfstandig. Instructiegevoelige lezers (2 sterren) maken vraag 2 t/m 8 zelfstandig. Instructieonafhankelijke lezers (3 sterren) maken vraag t/m 9 zelfstandig. Instructieonafhankelijke lezers (3 sterren) maken vraag t/m 9 zelfstandig of volgen de compacte route (zie de toelichting ij vraag ). Toelichting ij vraag 7, 8 en 9: De vragen 7, 8 en 9 doen een eroep op de hogere denkordes van Bloom. Zie het artikel op Mijn Malmerg: Leeslink en de egaafde lezer. Vraag 7a doet een eroep op het creëren. Het kind wordt gevraagd om zelf een kunstwerk te tekenen en daar een gedicht ij te schrijven. Het onderwerp mag het kind zelf kiezen. Laat het kind zijn gedicht voorlezen en eoordeel of de tekst goed loopt en of de laatste woorden rijmen. Vraag 7 doet een eroep op het analyseren. Kunnen de andere kinderen in de klas aan ieder kunstwerk en gedicht zien of het mooi, grappig of zielig is? En hoe zien ze dat? Verschillen ze van mening over epaalde kunstwerken en gedichten? Vraag dan hoe hun oordeel tot stand is gekomen. Vraag 8 doet een eroep op het analyseren. Vraag 8a laat de kinderen nadenken over stilte in het museum. Waarom is het daar altijd stil? Bekijk samen het antwoord. Bijvooreeld: zodat iedereen rustig van de kunst kan genieten. Vraag 8 laat de kinderen nadenken over het verod op flitsen. Waarom mag je geen foto s maken in een museum? Bekijk samen het antwoord. Bijvooreeld: door het flitslicht worden de kleuren minder mooi en kan de verf uitdrogen en arsten. En voor de ezoekers is het ook fijner als er niet steeds geflitst wordt. Vraag 9 doet een eroep op het evalueren en creëren. Bij vraag 9a wordt het kind gevraagd waarom het de mop wel of niet zou navertellen aan iemand anders. Vindt het kind de mop leuk, of juist niet? Of te moeilijk, te makkelijk? Bij vraag 9 mag het kind zelf een mop edenken over een tekening of een schliderij. Dat mag ook est een variant zijn op een ekende mop. Laat de kinderen zo mogelijk in groepjes werken om elkaar te inspireren. De vragen 4 en zijn Cito-conform. Kijk de antwoorden samen na. afsluiting en reflectie MIN Klik in het lesmenu ij Afsluiting en reflectie op Wat he je geleerd? en op Kijk terug. Bespreek dit onderdeel samen. Vraag ijvooreeld: Waarom is het handig om voor het lezen te edenken wat je met een tekst wilt? Vind je het leuk om iets te vertellen over een tekst? Of schrijf je er liever over? Bespreek samen hoe je ij andere teksten deze strategie kunt geruiken en waarom dat slim is (je leest de tekst gerichter en let op de juiste dingen). TIP: Laat de kinderen een kunstwerk maken en organiseer hiermee een tentoonstelling in de klas. Maak het zo realistisch mogelijk. Zorg ijvooreeld voor details als naamkaartjes voor de kinderen en de kunstwerken, en toegangskaartjes voor de ouders. Bron tekst 2: Hans Mijnders, Museum De Vrolijke Kwast, Leesfontein (200). Foto museumzaal: Ruslan Gilmanshin/23rf.com. Foto zelfportret Van Gogh: legacy99/23rf.com. Foto suppoost: Jaroslav Moravcik/Shutterstock.com 2 / 2

3 Waarom lees ik de tekst? Wat ga je leren? Je kunt straks: vertellen welke teksten passen ij het leesdoel zin om te lezen edenken wat je met de tekst gaat doen Wat ga je doen? Je gaat drie teksten lezen. Ze gaan over het museum en over kunstwerken schilderen en tekenen. Lees de uitleg hierna. Maak dan de vragen. Lees de teksten nog niet! Wat moet je weten? Je weet hoe je een tekst moet zoeken die ij je leesdoel past. Je doet dat door naar het onderwerp te kijken en een klein stukje te lezen. Soms he je gewoon zin om te lezen. Dan kies je ijvooreeld een zielig verhaal of een spannend verhaal. Of iets om te lachen. Je wilt iets lezen wat met jouw interesse te maken heeft. Bij het leesdoel zin om te lezen passen teksten als: verhalen strips moppen en raadsels gedichten en liedjes Deze teksten horen ij de tekstsoort plezierteksten. Je kunt je leesdoel nog duidelijker maken. Stel jezelf de vraag: wat ga ik na het lezen met de tekst doen? Wil je een tekst lezen voor jezelf? Wil je een tekst lezen om erover te vertellen? Wil je iemand de tekst aanraden? Wil je er iets over schrijven? Moeilijke woorden het zelfportret = een schilderij dat de schilder van zichzelf heeft gemaakt de inspiratie = goede ideeën om iets te doen of te maken, ijvooreeld een schilderij geërgerd = een eetje oos de suppoost = een ewaker in een museum / 4

4 0 Dat is vlug verdiend! Ik klieder en ik kladder ik krael en ik kras en maak het allermooiste kunstwerk van de hele klas. En vraagt de juf dan: jongen, wat en jij toch aan het doen? Dan zeg ik: in een echt museum kost dit tien miljoen. 2 Op de foto met Van Gogh Benjamin, Hannah, Jasmijn en Wilert uit groep 6 maken een verslag over een kunstenaar. Ze gaan samen naar het museum om meer te weten te komen over Vincent van Gogh. Als eerste zien ze een zelfportret van hem hangen Jasmijn doet een stap naar achteren, wacht even tot een Japans echtpaar is doorgelopen en neemt dan de foto. Die kunnen we ij ons verslag plakken. Dat dit schilderij miljoenen euro s waard is. Benjamin staat er ijna met zijn neus tegenaan. Ik vind er eigenlijk niks aan. Dat zelfportret van jou was eter! Jasmijn lacht. Ik had gewoon geen inspiratie, mompelt Benjamin. Wie he ik dat pas ook horen zeggen? Wilert krat achter zijn oor en kijkt vragend naar de meiden. Ik zie De Aardappeleters! Geschrokken slaat Hannah haar hand voor d r mond als ze ziet dat sommige mensen haar geërgerd aankijken. Waar? Jasmijn haalt haar fototoestel weer tevoorschijn. Daar wil ik echt een foto van heen. Als ze wacht tot er niemand in de weg staat, wordt ze op haar schouder getikt. Een man met een streng gezicht kijkt haar aan. D. van Harmsen suppoost, staat op het kaartje dat hij op zijn jasje draagt. Je mag hier niet fotograferen. 0 3 Een grazende koe tekenen Jantje moet van zijn meester een grazende koe tekenen. Een paar seconden later is hij klaar. De meester kijkt naar de tekening en zegt: Ik zie helemaal geen gras. Dat klopt, zegt Jantje. Dat heeft de koe opgegeten. De meester vraagt: Waar is de koe dan? Zegt Jantje: Denk je dat die koe lijft staan als er geen gras meer is? 2 / 4

5 Maak de vragen Bekijk de teksten op ladzijde 2. a Wat voor teksten zie je? Kruis aan. tekst tekst 2 tekst 3 mop gedicht verhaal Hoe noem je dit soort teksten? Streep de foute antwoorden door. Het zijn instructieve teksten / plezierteksten / reclameteksten. 2 Stel, jij wilt iets grappigs lezen. Welke tekst ga jij dan lezen? Vul in. Tekst, want 3 Lees tekst. a Voor wie is tekst een goede tekst? Kruis aan. Ik he zin om iets Ik he zin om een Ik he zin om iets engs te lezen. strip te lezen. moois te lezen. Waaraan zie je dat tekst een gedicht is? Kruis twee antwoorden aan. Aan de korte zinnen. Aan de rijmwoorden. Aan de titel. Aan het plaatje. 4 Lees tekst 2. a Wat voor soort verhaal is tekst 2? Streep de foute antwoorden door. Een grappig / eng / spannend verhaal. c Tekst 2 komt uit een oek. Stel, jij het dit oek gelezen. Je gaat het aan iemand aanraden. Wat vertel je dan niet? Kruis aan. Hoe het verhaal afloopt. Waar het oek over gaat. Wat jij van het verhaal vond. Wie het oek geschreven heeft. Bij vraag 4 zie je drie dingen die je kunt vertellen als je een oek aan iemand aanraadt. Wat vertel je nog meer? Schrijf op. 3 / 4

6 Lees tekst 3. a Welk leesdoel past het est ij tekst 3? Streep de foute antwoorden door. Ik he zin om te griezelen / huilen / lachen / zingen. Wat kun je na het lezen met deze tekst doen? Kruis het este antwoord aan. Ik houd een spreekeurt over de tekst. Ik schijf een oze rief aan Jantje. Ik schrijf een verslag over de tekst. Ik vertel de tekst na aan een vriendje. 6 Stel, jij gaat lezen voor je plezier. Welke tekst kies jij:, 2 of 3? Vul in. Ik kies tekst, omdat Maak de vragen 7, 8 en 9 op een apart laadje. 7 Lees tekst nog een keer. a Teken een eigen kunstwerk. Schrijf er een gedicht ij van minstens vier zinnen. Kies zelf een onderwerp. Je mag ook zelf kiezen of het gedicht grappig, mooi of zielig wordt. Zorg ervoor dat de laatste woorden rijmen. Laat het kunstwerk en het gedicht aan andere kinderen in jouw klas zien. Kunnen zij aan het kunstwerk en het gedicht zien of het grappig, mooi of zielig is? 8 Lees tekst 2 nog een keer. a De mensen kijken geërgerd naar Hannah als ze iets door het museum roept. Waarom zou het in een museum altijd stil zijn? Je leest dat Jasmijn geen foto s mag maken in het museum. Waarom is dat, denk je? Tip: het heeft te maken met de flits. 9 Lees tekst 3 nog een keer. a Zou jij deze mop vertellen aan iemand? Waarom wel of niet? Bedenk zelf een mop over Jantje. Zorg ervoor dat in je mop ook een tekening of schilderij voorkomt. Tip: je mag een mop geruiken die je een keer van iemand het gehoord. Wat he je geleerd? Deze les ging over het leesdoel zin om te lezen. Bij dit leesdoel passen plezierteksten. Het is ook handig alvast te edenken wat je na het lezen met de tekst wilt doen. Dan weet je je leesdoel nog eter. 4 / 4

7 Waarom lees ik de tekst? Wat ga je leren? Je kunt straks: vertellen welke teksten passen ij het leesdoel zin om te lezen edenken wat je met de tekst gaat doen Wat ga je doen? Je gaat drie teksten lezen. Ze gaan over het museum en over kunstwerken schilderen en tekenen. Lees de uitleg hierna. Maak dan de vragen. Lees de teksten nog niet! Wat moet je weten? Je weet hoe je een tekst moet zoeken die ij je leesdoel past. Je doet dat door naar het onderwerp te kijken en een klein stukje te lezen. Soms he je gewoon zin om te lezen. Dan kies je ijvooreeld een zielig verhaal of een spannend verhaal. Of iets om te lachen. Je wilt iets lezen wat met jouw interesse te maken heeft. Bij het leesdoel zin om te lezen passen teksten als: verhalen strips moppen en raadsels gedichten en liedjes Deze teksten horen ij de tekstsoort plezierteksten. Je kunt je leesdoel nog duidelijker maken. Stel jezelf de vraag: wat ga ik na het lezen met de tekst doen? Wil je een tekst lezen voor jezelf? Wil je een tekst lezen om erover te vertellen? Wil je iemand de tekst aanraden? Wil je er iets over schrijven? Moeilijke woorden het zelfportret = een schilderij dat de schilder van zichzelf heeft gemaakt de inspiratie = goede ideeën om iets te doen of te maken, ijvooreeld een schilderij geërgerd = een eetje oos de suppoost = een ewaker in een museum / 4

8 0 Dat is vlug verdiend! Ik klieder en ik kladder ik krael en ik kras en maak het allermooiste kunstwerk van de hele klas. En vraagt de juf dan: jongen, wat en jij toch aan het doen? Dan zeg ik: in een echt museum kost dit tien miljoen. 2 Op de foto met Van Gogh Benjamin, Hannah, Jasmijn en Wilert uit groep 6 maken een verslag over een kunstenaar. Ze gaan samen naar het museum om meer te weten te komen over Vincent van Gogh. Als eerste zien ze een zelfportret van hem hangen Jasmijn doet een stap naar achteren, wacht even tot een Japans echtpaar is doorgelopen en neemt dan de foto. Die kunnen we ij ons verslag plakken. Dat dit schilderij miljoenen euro s waard is. Benjamin staat er ijna met zijn neus tegenaan. Ik vind er eigenlijk niks aan. Dat zelfportret van jou was eter! Jasmijn lacht. Ik had gewoon geen inspiratie, mompelt Benjamin. Wie he ik dat pas ook horen zeggen? Wilert krat achter zijn oor en kijkt vragend naar de meiden. Ik zie De Aardappeleters! Geschrokken slaat Hannah haar hand voor d r mond als ze ziet dat sommige mensen haar geërgerd aankijken. Waar? Jasmijn haalt haar fototoestel weer tevoorschijn. Daar wil ik echt een foto van heen. Als ze wacht tot er niemand in de weg staat, wordt ze op haar schouder getikt. Een man met een streng gezicht kijkt haar aan. D. van Harmsen suppoost, staat op het kaartje dat hij op zijn jasje draagt. Je mag hier niet fotograferen. 0 3 Een grazende koe tekenen Jantje moet van zijn meester een grazende koe tekenen. Een paar seconden later is hij klaar. De meester kijkt naar de tekening en zegt: Ik zie helemaal geen gras. Dat klopt, zegt Jantje. Dat heeft de koe opgegeten. De meester vraagt: Waar is de koe dan? Zegt Jantje: Denk je dat die koe lijft staan als er geen gras meer is? 2 / 4

9 Maak de vragen Bekijk de teksten op ladzijde 2. a Wat voor teksten zie je? Kruis aan. tekst tekst 2 tekst 3 mop gedicht verhaal Hoe noem je dit soort teksten? Streep de foute antwoorden door. Het zijn instructieve teksten / plezierteksten / reclameteksten. 2 Stel, jij wilt iets grappigs lezen. Welke tekst ga jij dan lezen? Vul in. Tekst, want Bijvooreeld: 3, want dat is een mop en moppen zijn vaak grappig. 3 Lees tekst. a Voor wie is tekst een goede tekst? Kruis aan. Ik he zin om iets Ik he zin om een Ik he zin om iets engs te lezen. strip te lezen. moois te lezen. Waaraan zie je dat tekst een gedicht is? Kruis twee antwoorden aan. Aan de korte zinnen. Aan de rijmwoorden. Aan de titel. Aan het plaatje. 4 Lees tekst 2. a Wat voor soort verhaal is tekst 2? Streep de foute antwoorden door. Een grappig / eng / spannend verhaal. c Tekst 2 komt uit een oek. Stel, jij het dit oek gelezen. Je gaat het aan iemand aanraden. Wat vertel je dan niet? Kruis aan. Hoe het verhaal afloopt. Waar het oek over gaat. Wat jij van het verhaal vond. Wie het oek geschreven heeft. Bij vraag 4 zie je drie dingen die je kunt vertellen als je een oek aan iemand aanraadt. Wat vertel je nog meer? Schrijf op. Bijvooreeld: hoe het oek heet. Of: hoe dik het oek is. 3 / 4

10 Lees tekst 3. a Welk leesdoel past het est ij tekst 3? Streep de foute antwoorden door. Ik he zin om te griezelen / huilen / lachen / zingen. Wat kun je na het lezen met deze tekst doen? Kruis het este antwoord aan. Ik houd een spreekeurt over de tekst. Ik schijf een oze rief aan Jantje. Ik schrijf een verslag over de tekst. Ik vertel de tekst na aan een vriendje. 6 Stel, jij gaat lezen voor je plezier. Welke tekst kies jij:, 2 of 3? Vul in. Ik kies tekst, omdat Bijvooreeld: 3, omdat ik moppen heel grappig vind. Maak de vragen 7, 8 en 9 op een apart laadje. 7 Lees tekst nog een keer. a Teken een eigen kunstwerk. Schrijf er een gedicht ij van minstens vier zinnen. Kies zelf een onderwerp. Je mag ook zelf kiezen of het gedicht grappig, mooi of zielig wordt. Zorg ervoor dat de laatste woorden rijmen. Laat het kunstwerk en het gedicht aan andere kinderen in jouw klas zien. Kunnen zij aan het kunstwerk en het gedicht zien of het grappig, mooi of zielig is? 8 Lees tekst 2 nog een keer. a De mensen kijken geërgerd naar Hannah als ze iets door het museum roept. Waarom zou het in een museum altijd stil zijn? Je leest dat Jasmijn geen foto s mag maken in het museum. Waarom is dat, denk je? Tip: het heeft te maken met de flits. 9 Lees tekst 3 nog een keer. a Zou jij deze mop vertellen aan iemand? Waarom wel of niet? Bedenk zelf een mop over Jantje. Zorg ervoor dat in je mop ook een tekening of schilderij voorkomt. Tip: je mag een mop geruiken die je een keer van iemand het gehoord. Wat he je geleerd? Deze les ging over het leesdoel zin om te lezen. Bij dit leesdoel passen plezierteksten. Het is ook handig alvast te edenken wat je na het lezen met de tekst wilt doen. Dan weet je je leesdoel nog eter. 4 / 4