provincie jjqlland ZUID

Transcriptie

1 Gedeputeerde Staten provincie jjqlland ZUID Contact Mw. E.M. van Dam T e.van.dam@p2h.ni Mw. F. P.A. Huisman - Maessen T fpa.huisman@pzh.nl Deltacommissaris De heer drs. W.J. Kuijken Postbus LR Den Haag Postadres Provinciehuis Postbus LP Den Haag T Datum Onderwerp Reactie Zuid-Holland voor de tweede consultatieronde Deltaprogramma 2015 Ons kenmeric DOS Uw kenmerk Bijlagen Geachte heer Kuijken, Bezoekadres Zuid-Hollandplein AW DenHaag Tram 9 en de buslijnen 90, 385 en 386 stoppen dichtbij het provinciehuis. Vanaf station Den Haag CS Is het tien minuten lopen De parkeen-uimte voor auto's is twperkt Graag geven wij u onze reactie op de conceptteksten voor de deltabeslissingen en voorkeursstrategieën van het nationale Deltaprogramma, die ter consultatie aan ons zijn voorgelegd via de voorzitter van de Stuurgroep Rijnmond-Drechtsteden. In onze vorige consultatiereactie (verzonden 19 maart 2014) zijn wij ingegaan op de breedte van het hele Deltaprogramma. Daarbij hebben wij ook onze visie gegeven op de volgende fase van het Deltaprogramma, nadat de Deltabeslissingen zijn genomen. Deze tweede consultatieronde zien wlj als aanvullend ten opzichte van de eerste ronde. Daarom beperken wij ons nu tot onze aandachtspunten bij de nu vooriiggende conceptteksten. Ook geven wij u onze visie op de eindadviezen van Rijnmond-Drechtsteden en de Zuidwestelijke Delta. Uitwerking van de Deltabesiissingen: adaptief en integraal We onderschrijven de belangrijkste successen van de generieke deltabeslissingen: de risicobenadering en meeriaagse aanpak in het waterveiligheidsbeleid, het komen tot voorzieningenniveaus voor zoetwater en de gezamenlijke ambitie voor een meer waterrobuuste en klimaatbestendige ruimtelijke inrichting. Ook delen we de mening dat een adaptieve en integrale aanpak bij de verdere uitwerking van deze beslissingen noodzakelijk is. Vooral voor de complexere wateropgaven voorzien wij een nadere uitwerking in gebiedsplannen. Hierin worden de verschillende ruimtelijke opgaven, waaronder de wateropgaven, adaptief met elkaar verbonden. Omdat deze opgaven kunnen verschillen naar schaal, tijd en tempo, is flexibiliteit nodig in de planning en financiering van de wateropgaven. Programmering in het HWBP biedt hiervoor nog onvoldoende ruimte. Graag denken wij met u mee hoe de benodigde flexibiliteit in de vervolgfase gerealiseerd kan worden.

2 HOLLAND Waterveiligheid De overstap naar een risicobenadering, waardoor het mogelijk wordt om gerichter en effieciënter in waterveiligheid te investeren, zien wij als belangrijkste succes van deze deltabeslissing evenals het bieden van de mogelijkheid voor slimme combinaties. Voor de realisatie van deze successen hebben wij nog wel een aantal aandachtspunten. Dit betreft de recente voorstellen voor de nonnspecificaties, de C-keringen en het benutten van kansen voor meeriaagsveiligheid. A/ormspec///caf/es De onlangs gepresenteerde nonnspecificaties zijn uitgedrukt in middenkansen. Gelet hierop hebben wij bedenkingen tegen de normklasse 1/300 per jaar. De middenkans is een signaalwaarde die aangeeft dat een verbeterproject gestart moet worden. Er wordt vanuit gegaan dat het vervolgens nog 15 tot 20 jaar kan duren voordat de waterkering is versterkt. Gedurende deze tijd mag de waarde van 1/300 per jaar worden overschreden tot een maximaal toelaatbare overstromingskans van ca. 1/150 per jaar. Deze overstromingskans dit vinden wij te groot. Voor een aantal trajecten in het invloedsgebied van de ruimte voor de rivier maatregel "Waterberging Volkerak-Zoommeer", zijn de normspecificaties voor overstromingskansen getalsmatig groter dan de inzetfrequentie van het bergingsgebied. Zo lijkt het of de zuidkant van de Hoekse Waard vaker mag overstromen dan dat berging op het Volkerak-Zoommeer wordt ingezet, waarmee de Hoekse Waard de bergingsfunctie van het Volkerak-Zoommeer overneemt. Wij nemen aan dat dit niet de bedoeling is en verzoeken u de normspecificaties voor wateri^eringstrajecten en het inzetprotocol van de waterberging in samenhang te beschouwen. C-keringen Hollandsche Ussel Het Deltaprogramma Veiligheid heeft een advies uitgebracht over een nieuwe norm voor de zogeheten A-keringen, maar nog geen advies voor de C-keringen. Voor een aantal C-keringen geeft het Deltaprogramma aan dat zij zeker hun primaire status zullen behouden, zoals langs het getijdendeel van de Hollandsche Ussel. Voor andere keringen, zoals de Diefdijk (Alblassenwaard), is dit nog niet duidelijk. Voor deze keringen dringen wij aan op een spoedig advies over de status en normhoogte, omdat onduidelijkheid hierover een voortvarende aanpak van de verdere gebiedsuitwerkingen die hier zullen plaatsvinden in de weg staat. Specifiek voor de C-keringen langs het getijdendeel van de Hollandsche Ussel geldt dat deze als A-keringen moeten worden behandeld, omdat deze keringen buitenwater keren dat in open verbinding staat met de Nieuwe Maas. Meer/aagsve/7/g/?e/c/ Om kansen voor slimme combinaties van meeriaagse maatregelen ook in de toekomst optimaal te kunnen benutten, zijn vervolgafspraken nodig over de spelregels en rolverdeling bij meeriaagsveiligheid. Voor gebieden waar reeds kansrijke opties voor meeriaagse maatregelen in beeld zijn, zoals op het Eiland van Dordrecht, moeten de normvoorstel len voor de primaire keringen passen bij de totale oplossing voor waterveiligheid in het gebied. Ook voor gebieden waar momenteel geen slimme combinaties in onderzoek zijn, willen wij de optie voor (toekomstige) meeriaagse maatregelen openhouden - zeker in gebieden waar de mogelijkheden voor dijkversterking tegen grenzen aanlopen en er maatschappelijk draagvlak is voor altematieven. Dit speelt mogelijk in gebieden met veel bebouwing op of direct aan de dijk, zoals in de AlblassenA/aard en de KrimpenenA/aard. Programmering en prioritering van dijkversterking in 2/6

3 HOLLAND het HWBP mag de ruimte voor eventuele alternatieve, integrale oplossingen in de gebieden niet in de weg staan. Zoetwater Het deelprogramma Zoetwater heeft de zoetwateropgaven de afgelopen vier jaar goed op de kaart gezet. De urgentie en knelpunten zijn duidelijk in beeld, zo ook de maatregelen die moeten worden genomen om ons op de toekomst voor te bereiden. Wij zien de nationale verdeling van zoetwater als een blijvend aandachtspunt en dringen er bij het rijk op aan om bij toekomstige ontwikkelingen altijd een brede afweging te maken waarin regionale effecten worden meegenomen. Voorz/en/ngenn/veat/ Het concept van het voorzieningenniveau vinden wij een belangrijke uitkomst van het Deltaprogramma. Met het voorzieningenniveau wordt een relatie tussen water en ruimtelijke ordening gelegd: de beschikbaarheid van zoetwater wordt gerelateerd aan de gebruiksfuncties en daarmee de ruimtelijke ontwikkeling van een gebied. Deze relatie komt in de huidige tekstvoorstellen echter niet goed terug. Wij verzoeken u om deze relatie weer duidelijker in de tekst op te nemen. De provincie Zuid-Holland heeft het belang voor de zoetwatervoorziening en de relatie daarvan met de gebruiksfuncties onderkend. Wij hebben daarom in de concept Visie Ruimte en Mobiliteit opgenomen dat wij de uitwerking van het voorzieningenniveau gaan oppakken. Uiteraard doen we dit in gezamenlijkheid met de waterschappen. Duidelijke afspraken met het rijk over de aanvoer van zoetwater via het hoofdwatersysteem vinden wij hiervoor noodzakelijk, met name ten aanzien van de zoutindringing via de Nieuwe Waterweg. Voor de uitwerking van het voorzieningenniveau gaan wij een plan van aanpak opstellen. Kijkend naar de verschillende opgaven zien wij urgentie in de greenports (beheergebied Rijnland en Delfland) en de relatie met het hoofdwatersysteem (consequenties verdieping haven Rotterdam). Het verheugt ons te constateren dat de concept deltabeslissing mimte laat voor maatwerk, dat nationale afstemming plaatsvindt en dat in 2018 een eerste evaluatie komt. Wederkerigheid Wij onderschrijven de gezamenlijke verantwoordelijkheid bij het voorkomen van watertekorten. Bij de totstandkoming van de voorstellen voor maatregelen en bijbehorende financiering voor de Zuidwestelijke Delta, West Nederiand en Rivierengebied is al invulling gegeven aan deze verantwoordelijkheid. In het tekstvoorstel voor de deltabeslissing wordt gesproken over 'wederkerigheid naar belang'. Wij verzoeken u deze formulering te verduidelijken, zodat het voor iedereen duidelijk is wat hiermee wordt bedoeld. Zoetwaterbeschikbaarheidsprogramma Wij vinden het belangrijk dat er passende governance-afspraken komen voor het vervolg op de deltabeslissing voor zoetwater. De inhoudelijke opgaven zijn hierbij sturend voor de vorm. In de nationale stuurgroep Deltaprogramma van 24 april jl. is uitgesproken dat een zoetwaterbeschikbaarheidsprogramma in analogie met het HWBP niet aan de orde zal zijn. Mede gelet op de rol van de regionale overheden en gebmikers, naast rijk en waterschappen.

4 onderschrijven wij die keuze. We achten het wel noodzakelijk om helder af te spreken wie beslist over de prioritering van de zoetwatermaatregelen. Wij stellen voor om het Bestuuriijk Platform Zoetwater (BPZ) hierin een sterke adviesrol te geven, adviserend aan het Rijk en gevoed vanuit de zoetwaterregio's. Daarnaast vinden wij het belangrijk dat er een programmabureau blijft functioneren ter ondersteuning van het BPZ. Dit programmabureau kan mede zorgdragen voor een nationale, procesmatige afstemming betreffende de uitwerking van de voorzieningenniveaus. Ruimtelijke Adaptatie ln de Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie is de ambitie opgenomen dat Nederiand in 2050 zoveel als mogelijk klimaatbestendig en waterrobuust is ingericht, en dat beleid hiervoor in 2020 is ontwikkeld en geïmplementeerd. Deze ambitie kunnen we onderschrijven. In onze vorige consultatiereactie hebben wij aangegeven dat wij, voor zover het onze provinciale verantwoordelijkheid betreft, zelf beleid hiervoor formuleren. Waar wij dat voor het bereiken van de ambitie passend en doelmatig vinden, zullen wij de voorgestelde werkwijze (de stappen weten, willen en werken) benutten. Wij hebben u in onze vorige reactie kenbaar gemaakt dat wij geen centrale sturing accepteren, noch bindende afspraken willen maken over de werkwijze en het hanteren van generieke uitgangspunten hiervoor. Voor de nog te maken bestuuriijke afspraken over Ruimtelijke Adaptatie gaan we er vanuit dat we voor het bereiken van de gezamenlijke ambitie kiezen voor samenwerking op basis van onderiing vertrouwen, en elkaar niet formeel gaan aanspreken op werkwijze of resultaten. Wij venwachten dat deze notie goed terugkomt in de uiteindelijke deltabeslissing. Wat betreft de vitale en kwetsbare functies verzoeken wij u om de geformuleerde ambitie te herzien. Voor prioritaire functies, zoals het electriciteitsnetwerk, enrisicovollefuncties als de BRZO-bedrijven, vinden wij de voorgestelde planning gericht op 2020 en 2050 weinig ambitieus. Voorkeu rsstrateg leën Gebiedsgerichte uitwerking van de voorkeursstrategieën De regionale voorkeursstrategieën geven een goed inzicht in de wateropgaven voor de verschillende gebieden. Aandachtspunt vinden wij wel dat de voorkeursstrategieën zoals die er nu liggen, voor de waterveiligheidsopgaven nog een nadere uitwerking verdienen. Dit vooral met het oog op de verbinding van deze opgaven met andere ruimtelijke opgaven. Wij vinden dat, volgend op de voorkeursstratiegieën, nog een fase van vervolgonderzoek nodig is. Dit ven/olgonderzoek moet leiden tot een onderscheid tussen enkelvoudige dijkversterkingsopgaven enerzijds, en meer complexe waterveiligheidsopgaven die om een meer integrale gebiedsuitwerking vragen anderzijds. In het vervolgtraject moet daar ruimte voor zijn. Wanneer de waterveiligheidsopgaven nu direct worden vertaald naar concrete maatregelen en geprogrammeerd in het HWBP, voorzien wij dat de verdere uitwerking te sectoraal vanuit waterveiligheid wordt aangepakt en kansrijke alternatieven uit het zicht raken. Gebiedsgerichte vervolgonderzoeken zijn binnen de provincie in ieder geval aan de orde voor het Eiland van Dordrecht, de AlbassenA/aard-Vijfheerenlanden (met de Merwedes) en de 4/6

5 provincie fjqlland ZUID Krimpenerwaard (met de Hollandsche Ussel en Lek). Na de fase van vervolgonderzoek kunnen de enkelvoudige dijkversteri<ingsopgaven binnen deze gebieden worden geprogrammeerd in het HWBP. De verdere uitwerking van de meer complexe waterveiligheidsopgaven, waaronder ook voorstellen voor riviervermimende maatregelen, willen wij oppakken in integrale gebiedsplannen. De uitwerking van deze gebiedsplannen willen wij aansluiten op de MIRT-systematiek. Dit vergroot de mogelijkheid om kansen voor meeriaagse veiligheidsoplossingen te benutten en een betere koppeling van water en ruimte te realiseren. Organisatie gebiedsuitwerkingen Voor de govemancevraag, ofwel de organisatie van de regionale vervolgopgaven, onderschrijven wij het uitgangspunt dat de stmctuur volgend is op de aard van de opgaven, naar inhoud en schaalniveau. Voor Rijnmond-Drechtsteden betekent dit dat de structuur passend moet zijn op de voorziene uitwerking in de genoemde gebieden. Voor de regionale vervolgonderzoeken in de AlblassenA/aard-Vijfheerenlanden en de Krimpenerwaard (inclusief de aangrenzende riviertakken), vinden wij een trekkende rol van de provincie passend, gelet op provinciale ruimtelijke belangen. De organisatievorm moet daarbij aansluiten op de gewenste samenwerking tussen de betrokken gebiedspartners. Voor de Zuidwestelijke Delta voorzien wij nadere uitwerking van de opgaven per waterbekken in gebiedscoöperaties. Kust Het kustgebied heeft een groot economisch en ecologisch potentieel. En goede samenwerking tussen de verschillende partijen vinden wij daarbij van groot belang. Niet alleen tussen overheden, maar juist ook met maatschappelijke organisaties en regionale kennisinstellingen en bedrijven. We onderschrijven dan ook het belang van een goede structuur voor het vervolg op de gebiedssamenwerking (de 'kustcommunity') en zullen hier een proactieve rol in spelen. Hierbij zullen we, vanuit de wens tot het verminderen van de bestuurtijke drukte, ook kritisch kijken naar de relatie met de verschillende bestuuriijke gremia en de afstemming hiertussen. Eindadviezen regionale deelprogramma's Eindadvies Rijnmond-Drechtsteden Het eindadvies Rijnmond-Drechtsteden is in goede samenwericing en overieg tot stand gekomen. Wij kunnen het advies op hoofdlijnen onderschrijven. Een aantal aandachtspunten voor het vervolg hebben wij hierboven reeds benoemd. Deze betreffen vooral de wens tot nadere gebiedsuitwerkingen, inclusief een fase van vervolgonderzoek voorafgaand aan programmering in het HWBP (en/of MIRT). Daamaast onderschrijven wij de in het eindadvies geconstateerde noodzaak van flexibiliteit in programmering en financiering van de wateropgaven. Wij beschouwen het eindadvies als richtinggevend voor de nadere uitweridng van de water(veiligheids)opgaven in de gebieden. Voor de uiteindelijke keuzes voor concrete maatregelpakketten en de ruimtelijke inpassing hiervan voorzien wij nadere uitwerkingen in gebiedsvisies of-plannen. De voorziene gebiedsuitwerkingen voor Dordrecht, Alblasserwaard- Vijfheerenlanden en de Krimpenerwaard nemen wij op in ons Programma Ruimte van de Visie Ruimte en Mobiliteit 5/6

6 P^gj'j^iJ HOLLAND Eindadvies Zuidwestelijke Delta Ook het eindadvies voor de Zuidwestelijke Delta is in goede samenwericing tussen rijk en regionale partijen tot stand gekomen. De integrale voorkeursstrategie van de Stuurgroep Zuidwestelijke Delta geeft niet alleen invulling aan de klimaatopgave. maar heeft ook aandacht voor sociaal-economische en ecologische knelpunten in de regio. De integrale voorkeursstrategie werkt toe naar een klimaatbestendig veilig, economisch vitaal en ecologisch robuust deltagebied. Wij onderstrepen het belang van een blijvende beschikbaarheid van voldoende zoetwater als onderdeel van de integrale voorkeursstrategie. Maatregelen om de beschikbaarheid van zoetwater te behouden en te optimaliseren zijn dan ook geprogrammeerd via het Deelprogramma Zoetwater. De optie watertderging op de Grevelingen is niet langer onderdeel van de voorkeursstrategie. Eventuele mimtelijke reserveringen die daarmee samenhangen zijn niet meer aan de orde. Aandachtspunt vinden wij de samenhang tussen de inzet van waterberging op het Volkerak-Zoommeer en de normspecificaties van de omliggende dijktrajecten. zoals we hierboven reeds hebben vermeld (zie Waterveiligheid - normspecificaties). Wij zijn van mening dat de Zuidwestelijke Delta bij uitstek illustreert dat waterveiligheid, zoetwater en waterkwaliteit onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden. De waterkwaliteitsproblemen in dit gebied vinden immers hun oorsprong in een te eenzijdige waterveiligheidsbenadering uit het verieden. Bijsturen door innovatieve ingrepen (toelaten van zout en getijde) kan daarom ook gezien worden als innovatie van klassieke veiligheidsoplossingen en adaptief deltamanagement. De Zuidwestelijke Delta biedt volgens ons de kans om het Nederiandse watennanagement op hoog niveau - en in de intemationale belangstelling - te houden. Mochten er nog vragen zijn naar aanleiding van onze reactie dan zijn wij van harte bereid deze toe te lichten. Hoogachtend. Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland, secretaris, voorzitter, mw. drs. J.A.M. Hilgersom drs. J. Smit In afschrift aan: Dhr. A. Aboutaleb. voorzitter van de stuurgroep Rijnrtiond Drechtsteden, p.a. postbus 556, 3000 AN Rotterdam. 6/6