Hof van Cassatie van België

Transcriptie

1 9 NOVEMBER 2007 C F/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C F SALVINVEST, besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid, Mr. Pierre Van Ommeslaghe, advocaat bij het Hof van Cassatie, tegen BELGISCHE STAAT, minister van Financiën, Mr. Antoine De Bruyn advocaat bij het Hof van Cassatie. I. RECHTSPLEGING VOOR HET HOF Het cassatieberoep is gericht tegen het arrest, op 10 november 2005 gewezen door het Hof van Beroep te Brussel. Afdelingsvoorzitter Claude Parmentier heeft verslag uitgebracht. Advocaat-generaal André Henkes heeft geconcludeerd.

2 9 NOVEMBER 2007 C F/2 II. CASSATIEMIDDELEN De eiseres voert twee middelen aan ; Eerste middel Geschonden wettelijke bepalingen - de artikelen 49, 52, 53, 55, 56 en 340 van het Wetboek der Inkomstenbelastingen 1992; - artikel 7 van het koninklijk besluit ter uitvoering van het Wetboek der Inkomstenbelastingen 1992; - de artikelen 1349 en 1353 van het Burgerlijk Wetboek. Aangevochten beslissingen Onder verwijzing naar de regel volgens welke aftrekbare uitgaven die zijn welke inherent zijn aan de uitoefening van het beroep en noodzakelijkerwijs verband houden met de werkzaamheden van haar vennootschap, beslist het arrest dat de interest op de lening die de eiseres had aangegaan voor de aankoop van de aandelen van de vennootschap Findaure, geen aftrekbare uitgaven waren. Het beslist aldus op de volgende gronden : De administratie voert, zonder op dat punt te worden tegengesproken, aan dat de hierboven omschreven oorspronkelijke overdracht ten dele een verkoop is van een belastbare grondslag ; Het blijkt immers dat de [eiseres], die een holding is, deel uitmaakt van de informele groep SNGI-FLETIREC die een aantal holdingmaatschappijen in Frankrijk en België omvat en onder toezicht staat van de Crédit agricole Indosuez. Het aan het hof (van beroep) voorgelegde geschil houdt wezenlijk verband met het geheel van de als één enkele operatie te beschouwen verkoop van een belastbare grondslag. Het heeft dus slechts in schijn alleen betrekking op de (eiseres) en, ofschoon het in schijn enkel betrekking heeft op de aftrekbaarheid van de na die overdracht gedane uitgaven, kan de aftrekbaarheid van die uitgaven enkel worden onderzocht binnen het kader van de gehele operatie waarvan elk van de contracten slechts een schakel vormt die onontbeerlijk is voor de verwezenlijking van haar doel de verdeling van de belastbare grondslag tussen de vorige aandeelhouders van de b.v.b.a. Night Music en de huidige aandeelhouders van de [eiseres] ; Het zou onnatuurlijk zijn om, zoals de (eiseres doet), een ononderbroken aaneenschakeling van verrichtingen die alle bedoeld zijn om dezelfde belastbare grondslag aan de belastingen te onttrekken, op te splitsen en ze als aparte verrichtingen te beschouwen die alleen op zich betekenis hebben.

3 9 NOVEMBER 2007 C F/3 De door de administratie bekritiseerde verrichting heeft als enig doel de belastbare grondslag te verdelen tussen de huidige en de vroegere aandeelhouders van de b.v.b.a. Night Music die met het oog op dat doel de (eiseres) geworden is. De verrichtingen van 30 september 1996, 3 oktober 1996, 4 oktober 1996, 9 december 1996, 19 december 1996, 17 september 1997, 23 oktober 1997 en 29 december 1997 kunnen dus niet los van elkaar worden beschouwd zonder de wil van de medecontractanten te miskennen. De contracten kunnen immers slechts als één geheel worden begrepen. Het nagestreefde en erkende doel bestaat erin een belastbare grondslag aan de belastingen te onttrekken en de hiervan verhoopte winst te verdelen ten nadele van de Belgische Staatskas. Daaruit volgt dat de b.v.b.a. Night Music weliswaar een portefeuillevennootschap of holding geworden is, doch enkel vanaf 9 december 1996, dus na de verkoop van de aandelen en de verdeling van de hiervan verwachte belastingwinst, die moest voortvloeien uit de onttrekking van de belastbare grondslag van de b.v.b.a. Night Music aan de belastingen. De wijziging van het doel van de vennootschap is dus slechts één van de manipulaties die nodig waren voor de verkrijging van de reeds verdeelde winst die voortvloeide uit de onttrekking van de belastbare grondslag van die vennootschap aan de belastingen. Wanneer de toestand vanuit dat oogpunt wordt bekeken, kan (de eiseres) zich niet op de verandering van het doel van haar vennootschap beroepen zonder zich te beroepen op haar eigen bedrog, dat zij trouwens niet verbergt en dat de verkoop van de aandelen en alle daaropvolgende verrichtingen ongeldig maakt, aangezien de b.v.b.a. Night Music op de dag van de verkoop van de aandelen geen holding was. De door de nieuwe aandeelhouders overgenomen vennootschap heeft haar werkzaamheden pas volledig gewijzigd en zij is pas een holding geworden na de verdeling van de belastbare grondslag tussen de vorige aandeelhouders van de b.v.b.a. Night Music en de naamloze vennootschap Montego, die de aandelen heeft overgenomen, zulks ter uitvoering van het vooraf opgemaakte plan. Bijgevolg moet de rechter, om te oordelen of de verkoop en de aankoop van de aandelen aan het doel van de vennootschap van de [eiseres] beantwoorden, de dag van de verkoop van de aandelen door de aandeelhouders van de b.v.b.a. Night Music, namelijk 3 oktober 1996, in aanmerking nemen; op dat tijdstip evenwel beantwoordden de aankoop en de verkoop van aandelen niet aan het doel van de vennootschap. De nieuwe activiteit waarbij de [eiseres] participaties kan nemen in verschillende vennootschappen en met dat doel leningen kan aangaan, heeft derhalve geen invloed op de oplossing van het geschil.

4 9 NOVEMBER 2007 C F/4 Grieven Eerste onderdeel Krachtens artikel 49, eerste lid, van het Wetboek der Inkomstenbelastingen 1992 zijn als beroepskosten aftrekbaar de kosten die de belastingplichtige in het belastbare tijdperk heeft gedragen en waarvan hij de echtheid en het bedrag verantwoordt door middel van bewijsstukken of, ingeval zulks niet mogelijk is, door alle andere door het gemeen recht toegelaten bewijsmiddelen, met uitzondering van de eed. Natuurlijk dient de rechter de datum waarop die kosten zijn gemaakt in aanmerking te nemen om te oordelen of zij voldoen aan de aftrekbaarheidsvereisten, met name om te beslissen of zij al dan niet verband houden met de werkzaamheden van de vennootschap van de belastingplichtige. Het hof van beroep oordeelt dat de interesten, die de eiseres heeft betaald op de lening die zij op 19 december 1996 heeft aangegaan om dezelfde dag de aandelen van de vennootschap Findaure aan te kopen, niet aftrekbaar waren op grond dat de vroegere aankopen en verkopen van effecten op die dag niet beantwoordden aan het doel van de vennootschap van de eiseres. Uit de vaststellingen van het arrest volgt evenwel dat het doel van de vennootschap van de eiseres op de dag waarop de aandelen van de vennootschap Findaure werden aangekocht en de lening werd aangegaan om laatstgenoemde aankoop te financieren, sedert 9 december 1996 was uitgebreid tot dat van een portefeuillemaatschappij die uiteraard de verkoop en aankoop van aandelen behelst. Aangezien het arrest, teneinde te oordelen of de litigieuze interesten aftrekbaar zijn, niet de toestand van de eiseres op de dag waarop die kosten werden gemaakt, namelijk tussen 19 december 1996 en 30 oktober 1997, nadat het doel van de vennootschap van de eiseres gewijzigd was in dat van een portefeuillemaatschappij, in aanmerking neemt maar verrichtingen die dagtekenen van vóór de bovengenoemde lening, schendt het de in het middel aangegeven bepalingen van het Wetboek der Inkomstenbelastingen en van het desbetreffende uitvoeringsbesluit.

5 9 NOVEMBER 2007 C F/5 III. BESLISSING VAN HET HOF Beoordeling Eerste middel Eerste onderdeel De uitgaven van een handelsvennootschap kunnen als beroepskosten worden beschouwd wanneer zij inherent zijn aan de uitoefening van het beroep, dat wil zeggen wanneer zij noodzakelijkerwijs verband houden met de werkzaamheden van de vennootschap. Uit de vaststellingen van het bestreden arrest blijkt dat een complexe fiscale constructie is opgezet waarbij de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid Night Music, de vroegere benaming van de eiseres, al haar activa en al haar deelbewijzen heeft afgestaan, dat die constructie onder meer erin bestond dat op 9 december 1996 de naam Night Music werd gewijzigd in Salvinvest en dat het doel van de vennootschap werd gewijzigd teneinde haar onder meer in staat te stellen participaties in haar portefeuille op te nemen door op 19 december 1996 aandelen van de vennootschap naar Frans recht Findaure aan te kopen en op dezelfde datum een lening aan te gaan met die aandelen als onderpand en dat de constructie opgevat werd als één enkele verkoopoperatie van een belastbare grondslag, die één geheel vormde waarvan elk van de contracten slechts een schakel vormt die onontbeerlijk is voor de verwezenlijking van haar doel, namelijk de belastbare grondslag aan de belastingen te onttrekken en de hiervan verwachte winst te verdelen ten nadele van de Staatskas. Het bestreden arrest leidt, zonder op dat punt te worden bekritiseerd, uit zijn analyse van de verschillende verrichtingen die aan de constructie ten grondslag lagen, af dat de wijziging van het doel van de vennootschap [ ] slechts één van de manipulaties is die nodig waren voor het verkrijgen van de reeds verdeelde winst die voortvloeide uit de onttrekking van de belastbare grondslag van (de vennootschap Night Music) aan de belastingen en dat de eiseres zich niet op de verandering van het doel van haar vennootschap kan beroepen zonder zich te beroepen op haar eigen bedrog, dat zij trouwens niet verbergt en dat de verkoop

6 9 NOVEMBER 2007 C F/6 van de aandelen en alle daaropvolgende verrichtingen ongeldig maakt, aangezien de b.v.b.a. Night Music op de dag van de verkoop van de aandelen geen holding was, en het beslist bijgevolg dat de rechter, om te oordelen of de interest op de door de eiseres aangegane lening moeten worden belast, de dag van de verkoop van de aandelen door de aandeelhouders van de vennootschap Night Music, namelijk 3 oktober 1996, in aanmerking moet nemen, dat is een tijdstip waarop activiteiten zoals het nemen van participaties in verschillende vennootschappen en het aangaan van leningen met dat doel niet het doel van haar vennootschap waren. Het bestreden arrest verantwoordt aldus naar recht zijn beslissing waarbij de aftrek van de interest die de eiseres moest betalen voor de terugbetaling van de in december 1996 aangegane lening verworpen wordt. Het onderdeel kan niet worden aangenomen. Dictum Het Hof, Verwerpt het cassatieberoep. Veroordeelt de eiseres in de kosten. Aldus geoordeeld door het Hof van Cassatie, eerste kamer, te Brussel, door afdelingsvoorzitter Claude Parmentier, de raadsheren Didier Batselé, Albert Fettweis, Sylviane Velu en Martine Regout, en in openbare terechtzitting van negen november tweeduizend en zeven uitgesproken door afdelingsvoorzitter Claude Parmentier, in aanwezigheid van advocaat-generaal André Henkes, met bijstand van griffier Marie-Jeanne Massart. Vertaling opgemaakt onder toezicht van afdelingsvoorzitter Edward Forrier en overgeschreven met assistentie van griffier Philippe Van Geem. De griffier, De afdelingsvoorzitter,