VDL Nedcar de heer K. Engelen Dr. H. van Doorneweg RD Born

Transcriptie

1 datum: ons kenmerk: behandeld door: uw brief van: uw referentie: bijlage(n): betreft: 18 december BORSH doc M.M. Peeters datumoffaanvraag KENMERK Adviesdocument Archeologisch onderzoek plangebied Shelter Zuid - VDL Nedcar te Born, gemeente SittardGeleen VDL Nedcar de heer K. Engelen Dr. H. van Doorneweg RD Born Geachte heer K. Engelen Hierbij hebben wij het genoegen u het adviesdocument aan te bieden van het archeologisch onderzoek bij het plangebied Shelter Zuid - VDL Nedcar te Born, gemeente Sittard-Geleen. Overeenkomstig de gemaakte afspraken worden voor dit adviesdocument kosten in rekening gebracht. De rekening hiervoor zal separaat worden toegestuurd. Wij beschouwen het onderzoek hiermee als afgerond. Mocht u nog vragen hebben dan kunt u natuurlijk altijd contact met ons opnemen. Met vriendelijke groet, Mijke Peeters Projecteider, RAAP zuid-nederland Bijlagen: adviesdocument RAAP Hoofdkantoor T RAAP Noord-Nederland RAAP Oost-Nederland RAAP Zuid-Nederland RAAP West-Nederland Leeuwenveldseweg 5b F De Kiel 11 Postbus 222 De S. Lohmanstraat 11 Postbus LV Weesp E raap@raap.nl 9206 BG Drachten 7200 AE Zutphen 6004 AM Weert 2301 RA Leiden Postbus 5069 KvK T T T T GB Weesp ING F F F F ABN AMRO E raapnnl@raap.nl E raaponl@raap.nl E raapznl@raap.nl E raapwnl@raap.nl

2 Adviesdocument 729 Project: Archeologisch onderzoek (verkennend booronderzoek) plangebied Shelter Zuid - VDL Nedcar te Born, gemeente Sittard-Geleen Projectcode: 22458BORSH Medewerker: M. Ruijters MA Contactpersoon: Ir. M.M. Peeters (tel.nr ) Opdrachtgever: VDL Nedcar Datum: 18 december 2014

3 INLEIDING 1.1 Administratieve gegevens Type onderzoek: verkennend booronderzoek Bevoegde overheid: gemeente Sittard-Geleen Onderzoekskader: aanvraag omgevingsvergunning Datum veldonderzoek: Locatie (figuur 1): - naam plangebied: Shelter Zuid - VDL Nedcar - plaats: Born - gemeente: Sittard-Geleen - provincie: Limburg - oppervlakte plangebied: Circa 1440 m² (mondelinge informatie VDL Nedcar) - kaartblad topografische kaart Nederland 1:25.000: 60A - centrumcoördinaten (X/Y): / ARCHIS-vondstmeldingsnummers: niet van toepassing ARCHIS-waarnemingsnummers: niet van toepassing ARCHIS-onderzoeksmeldingsnummer: Aanleiding en doelstelling VDL Nedcar heeft het voornemen om op het fabrieksterrein een luifel en opstelplaats te realiseren. De ingrepen die hiermee gepaard gaan, zijn als volgt: - De luifel wordt op palen gefundeerd. De palen (en bijbehorende paalfundering) zorgen slechts voor beperkte bodemverstoring (ca. 100 bij 100 cm). De palen worden bovendien ver uit elkaar gezet. - Daarnaast wordt er een asfaltvloer onder de luifel gestort. Hiertoe wordt gegraven tot circa 60 cm Mv (mondelinge informatie dhr. Eggen, VDL Nedcar). Met name de aanleg van de asfaltvloer is mogelijk bedreigend voor eventuele archeologische resten. In het kader van de Archeologische MonumentenZorg is conform de richtlijnen van de bevoegde overheid (Gemeente Sittard-Geleen: archeologisch adviesnr. MP14a17; opgesteld d.d en goedgekeurd d.d ) een verkennend booronderzoek uitgevoerd. Het doel van dit onderzoek was het verkrijgen van inzicht in de bodemgesteldheid van het plangebied (ophogingspakket aanwezig of niet). Vervolgens zijn de beoogde plannen hieraan getoetst. 1.3 Onderzoeksvragen Hoe ziet de bodemkundige opbouw van het plangebied eruit? Is er daadwerkelijk een stollaag (of ander ophogigingspakket) aanwezig? Worden eventuele archeologische resten bedreigd door de geplande ontwikkeling? Adviesdocument RAAP Archeologisch Adviesbureau 1

4 1.4 Randvoorwaarden Het onderzoek is uitgevoerd volgens de normen van de archeologische beroepsgroep (zie artikel 24 van het Besluit archeologische monumentenzorg). De Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie (KNA, versie 3.2), beheerd door de Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer (SIKB; geldt in de praktijk als richtlijn. RAAP beschikt over een opgravingsvergunning, verleend door de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Adviesdocument RAAP Archeologisch Adviesbureau 2

5 ACHTERGRONDINFORMATIE (ZIE MP14A17) Archeologische verwachting plangebied Volgens de archeologische verwachtings- en beleidsadvieskaart van de gemeente Sittard-Geleen ligt het plangebied in een archeologisch interessant gebied (Verhoeven en Ellenkamp, 2010). Het plangebied ligt binnen een straal van 75 meter vanaf een archeologische vindplaats. Het betreft ARCHIS-waarnemingsnummer (resten van een nederzetting uit de IJzertijd). Bij ARCHIS is geen verdere informatie over deze vindplaats bekend ( Infodesk ARCHIS, d.d ). Op basis van landschappelijke en historische gegevens, in combinatie met de bekende archeologische vindplaats in het plangebied, geldt voor het plangebied een hoge archeologische verwachting. In het plangebied moet vooral rekening worden gehouden met de aanwezigheid van nederzettingsterreinen met bijbehorende grafvelden ( droge archeologie ). Bodemkundige situatie Volgens de bodemkaart is het plangebied niet gekarteerd vanwege de ligging binnen het bebouwde gebied (bedrijventerrein). Op basis van extrapolatie van het omringende gebied, lijkt het aannemelijk dat in het plangebied ooivaag-/poldervaaggronden voorkomen (DLO-Staring Centrum, 1993). Het betreft een dun pakket leem in situ, met oude rivierklei of grof zand/grind in de ondergrond (code Ld5g en Ln5m). Aangezien een jong afdekkend pakket (zoals een colluviumpakket) ontbreekt, worden goed bewaarde archeologische sporen en resten direct on der de bouwvoor (30 cm Mv) verwacht. Reeds bekende verstoringen / ophogingen - Het plangebied was in het verleden nagenoeg geheel bebouwd (kantoorgebouw). Dit kantoorgebouw was gefundeerd op randbalken van beton (mondelinge informatie dhr. Eggen, VDL Nedcar). - Bovendien is in de ondergrond mogelijk een stollaag aanwezig tot 1 meter Mv (mondelinge informatie dhr. Eggen, VDL Nedcar). In het nieuw op te stellen bestemmingsplan voor het VDL-Nedcar terrein geldt als uitgangspunt dat als 2 maal gebouwd is op dezelfde plek (bouw, sloop, bouw), een gebied verstoord is. Daarnaast kan uit oude bouwtekeningen en funderingstekening blijken dat er sprake is van omvangrijke diepe verstoringen. Aangezien dit op de huidige locatie niet het geval is, wordt er vooralsnog vanuit gegaan dat eventueel aanwezige archeologische resten grotendeels intact kunnen zijn. Bestemmingsplan / beleid - Volgens het vigerende bestemmingsplan (Industriepark Swentibold / N297n) zijn bodemingrepen in het plangebied aanlegvergunningplichtig vanwege de aanwezige archeologische vindplaats (mondelinge informatie dhr. E. Evers, gemeente Sittard-Geleen). - Volgens het beleid van de gemeente Sittard-Geleen is nagenoeg het gehele plangebied ingedeeld in beleidscategorie 2 (Gemeente Sittard-Geleen, 2012; bekende vindplaatsen met buffer). Voor Adviesdocument RAAP Archeologisch Adviesbureau 3

6 deze beleidscategorie geldt, dat bodemverstoringen die groter zijn dan 50 m² en dieper gaan dan 30 cm Mv onderzoeksplichtig zijn. Advies gemeente op basis van eerste quickscan De bodemingrepen die met de realisatie van de luifel en de opstelplaats gepaard gaan zijn aanlegvergunningplichtig vanwege de aanwezige archeologische vindplaats (resten van een nederzetting uit de IJzertijd). Uit beschikbare gegevens blijkt echter dat het plangebied mogelijk reeds is verstoord en/of dat er een stollaag in het gebied aanwezig is tot circa 1 meter Mv. De beoogde ingrepen zouden in dit geval geen verstoringen van het archeologisch bodemarchief met zich meebrengen. De paalfundering is dermate extensief van aard dat deze zonder meer kan worden uitgevoerd. De aanleg van de asfaltvloer beslaat echter het gehele terrein. Aangezien de graafwerkzaamheden ten behoeve hiervan dieper dan 30 cm onder het huidige maaiveld gaan, heeft de gemeente aan VDL Nedcar verzocht om een archeologisch onderzoek te laten uitvoeren. Dit onderzoek kon in eerste instantie beperkt worden tot een verkennend booronderzoek. Indien het gebied inderdaad reeds volledig verstoord is, of er is sprake van een dikke stollaag, dan kon worden afgezien van verder archeologisch onderzoek. In het volgende hoofdstuk zijn de resultaten van dit verkennend booronderzoek beschreven. Adviesdocument RAAP Archeologisch Adviesbureau 4

7 RESULTATEN VERKENNEND BOORONDERZOEK Methode Het inventariserend veldonderzoek (IVO) bestond uit een verkennend booronderzoek en had tot doel het verkrijgen van inzicht in de bodemgesteldheid en mate van bodemverstoring in het plangebied. Daartoe zijn 5 boringen gezet evenredig verspreid over het plangebied (figuur 2). Dit komt neer op een boordichtheid van 28 boringen per hectare. Er is geboord tot maximaal 160 cm -Mv met een Edelmanboor met een diameter van 7 cm. De boringen zijn tijdens het veldwerk lithologisch conform NEN 5104 (Nederlands Normalisatie-instituut, 1989) digitaal beschreven in het boorbeschrijvingssysteem van RAAP (Deborah2; bijlage 1) en met GPS ingemeten (x/y/z-coördinaten). Resultaten In overeenstemming met wat werd verwacht, bleek tijdens het veldwerk dat in het plangebied een dik zandig ophogingspakket aanwezig is. Pas op een diepte van 90 tot 110 cm Mv zijn de oorspronkelijke afzettingen aangetroffen. Deze oorspronkelijke afzettingen bestaan uit leem, zand en grind en zijn geïnterpreteerd als rivierafzettingen (eventueel met een dun laagje löss). Voordat het terrein werd opgehoogd is de oude bouwvoor afgegraven. Bij 3 boringen is nog een (klein) restant (5 tot 15 cm) van de voormalige bouwvoor (A-horizont) aangetroffen. Deze A-horizont was in alle gevallen verstoord. Hieronder is de onverstoorde C-horizont aangetroffen. Bij de andere 2 boringen gaat het ophogingspakket direct over in deze C-horizont. Zowel de voormalige A- als de C-horizont zijn volledig gereduceerd en zijn daardoor (donker)blauwgrijs van kleur. Dit is het gevolg van de zandige ophoging en het stagnerende regenwater hieronder. Conclusies De bodemingrepen die met de aanleg van de asfaltvloer gepaard gaan (tot 60 cm Mv) blijven beperkt tot de ophogingslaag. De oorspronkelijke bodem wordt door de werkzaamheden niet geraakt. RAAP ziet vanuit archeologisch oogpunt dan ook geen restricties ten aanzien van de verdere planvorming/- uitvoering. Dit rapport geeft een selectieadvies. Om deze te laten bekrachtigen in een selectiebesluit, kan contact worden opgenomen met de bevoegde overheid (gemeente Sittard-Geleen). Indien u vragen heeft kunt u contact opnemen met de contactpersoon van dit project, ir. M.M. Peeters ( ). Adviesdocument RAAP Archeologisch Adviesbureau 5

8 OVERIG Bronnen - ARCHIS (ARCHeologisch Informatie Systeem, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed) - DLO-Staring Centrum, Bodemkaart van Nederland 1: Herziene uitgave blad W/O. 68 West Sittard. 68 Oost Sittard. DLO-Staring Centrum, Wageningen. - Gemeente Sittard-Geleen, Beleidsnota Archeologie en Monumenten, gemeente Sittard- Geleen. Bijlage 4B (archeologische beleidskaart). - Gemeente Sittard-Geleen, Archeologisch adviesnr. MP14a17 (archeologische beoordeling schetsplan luifel en opstelplaats VDL Nedcar).. - Verhoeven, M.P.F. & G.R. Ellenkamp, Een archeologische verwachtings- en beleidsadvieskaart voor de gemeente Sittard-Geleen. RAAP-rapport RAAP Archeologisch Adviesbureau, Weesp. Figuren en bijlagen Figuur 1. Figuur 2. Ligging plangebied (rode lijn); inzet: ligging in Nederland (ster). Boorpuntenkaart Bijlage 1. Boorbeschrijvingen Adviesdocument RAAP Archeologisch Adviesbureau 6

9 Bijlage 1. Boorbeschrijvingen (inclusief lithologisch profiel) Adviesdocument RAAP Archeologisch Adviesbureau 7

10 boring: BORSH-1 beschrijver: MRU, datum: , X: ,54, Y: ,15, precisie locatie: 1 cm, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, kaartblad: 60A, hoogte: 32,65, precisie hoogte: 1 cm, referentievlak: Normaal Amsterdams Peil, methode hoogtebepaling: GPS, boortype: Edelman-7 cm, doel boring: archeologie - verkenning, landgebruik: grasland, vondstzichtbaarheid: geen, provincie: Limburg, gemeente: Sittard-Geleen, plaatsnaam: Born, opdrachtgever: VDL Nedcar bv, uitvoerder: RAAP Zuid, opmerking: ondoordringbaar, grind 0 cm -Mv / 32,65 m +NAP Lithologie: leem, sterk zandig, zwak grindig, bruingrijs 20 cm -Mv / 32,45 m +NAP Lithologie: zand, zwak siltig, zwak grindig, bruingrijs, kleibrokken, uiterst grof 45 cm -Mv / 32,20 m +NAP Lithologie: leem, sterk zandig, zwak grindig, donkergrijs, kleibrokken Opmerking: bruin gevlekt 70 cm -Mv / 31,95 m +NAP Lithologie: zand, zwak siltig, zwak grindig, lichtgeel, matig grof 90 cm -Mv / 31,75 m +NAP Lithologie: zand, sterk siltig, zwak grindig, lichtgrijs, zeer fijn Bodemkundig: C-horizont, enkele Fe-vlekken, volledig gereduceerd 105 cm -Mv / 31,60 m +NAP Lithologie: zand, kleiig, lichtgrijs, matig fijn Bodemkundig: C-horizont, enkele Fe-vlekken, volledig gereduceerd 130 cm -Mv / 31,35 m +NAP Lithologie: zand, kleiig, lichtgrijs, enkele kleilagen, matig fijn Bodemkundig: C-horizont, enkele Fe-vlekken, volledig gereduceerd Einde boring op 145 cm -Mv / 31,20 m +NAP boring: BORSH-2 beschrijver: MRU, datum: , X: ,99, Y: ,32, precisie locatie: 1 cm, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, kaartblad: 60A, hoogte: 32,78, precisie hoogte: 1 cm, referentievlak: Normaal Amsterdams Peil, methode hoogtebepaling: GPS, boortype: Edelman-7 cm, doel boring: archeologie - verkenning, landgebruik: grasland, vondstzichtbaarheid: geen, provincie: Limburg, gemeente: Sittard-Geleen, plaatsnaam: Born, opdrachtgever: VDL Nedcar bv, uitvoerder: RAAP Zuid 0 cm -Mv / 32,78 m +NAP Lithologie: leem, sterk zandig, zwak grindig, bruingrijs 45 cm -Mv / 32,33 m +NAP Lithologie: zand, zwak siltig, zwak grindig, bruin, matig grof 90 cm -Mv / 31,88 m +NAP Lithologie: leem, sterk zandig, matig grindig, donkerblauwgrijs Bodemkundig: A-horizont, volledig gereduceerd, interpretatie: verstoord 105 cm -Mv / 31,73 m +NAP Lithologie: zand, uiterst siltig, zwak grindig, lichtgrijs, zeer fijn Bodemkundig: C-horizont, volledig gereduceerd 130 cm -Mv / 31,48 m +NAP Lithologie: leem, sterk zandig, zwak grindig, lichtgrijs Bodemkundig: C-horizont, enkele Fe-vlekken, volledig gereduceerd Einde boring op 160 cm -Mv / 31,18 m +NAP boring: BORSH-3 beschrijver: MRU, datum: , X: ,87, Y: ,74, precisie locatie: 1 cm, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, kaartblad: 60A, hoogte: 32,70, precisie hoogte: 1 cm, referentievlak: Normaal Amsterdams Peil, methode hoogtebepaling: GPS, boortype: Edelman-7 cm, doel boring: archeologie - verkenning, landgebruik: grasland, vondstzichtbaarheid: geen, provincie: Limburg, gemeente: Sittard-Geleen, plaatsnaam: Born, opdrachtgever: VDL Nedcar bv, uitvoerder: RAAP Zuid 0 cm -Mv / 32,70 m +NAP Lithologie: leem, sterk zandig, zwak grindig, bruingrijs 45 cm -Mv / 32,25 m +NAP Lithologie: zand, zwak siltig, zwak grindig, bruin, matig grof 70 cm -Mv / 32,00 m +NAP Lithologie: zand, zwak siltig, lichtgeel, matig grof 95 cm -Mv / 31,75 m +NAP Lithologie: zand, uiterst siltig, zwak grindig, lichtgrijs, zeer fijn Bodemkundig: C-horizont, volledig gereduceerd 110 cm -Mv / 31,60 m +NAP Lithologie: zand, kleiig, zwak grindig, lichtgrijs, matig fijn Bodemkundig: C-horizont, enkele Fe-vlekken, volledig gereduceerd Einde boring op 120 cm -Mv / 31,50 m +NAP 1

11 boring: BORSH-4 beschrijver: MRU, datum: , X: ,33, Y: ,70, precisie locatie: 1 cm, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, kaartblad: 60A, hoogte: 32,80, precisie hoogte: 1 cm, referentievlak: Normaal Amsterdams Peil, methode hoogtebepaling: GPS, boortype: Edelman-7 cm, doel boring: archeologie - verkenning, landgebruik: grasland, vondstzichtbaarheid: geen, provincie: Limburg, gemeente: Sittard-Geleen, plaatsnaam: Born, opdrachtgever: VDL Nedcar bv, uitvoerder: RAAP Zuid, opmerking: ondoordringbaar, grind 0 cm -Mv / 32,80 m +NAP Lithologie: leem, sterk zandig, zwak grindig, bruingrijs Archeologie: fragmenten bouwpuin (onbepaald) 45 cm -Mv / 32,35 m +NAP Lithologie: zand, zwak siltig, zwak grindig, bruin, matig grof 60 cm -Mv / 32,20 m +NAP Lithologie: zand, zwak siltig, lichtgeel, matig grof 85 cm -Mv / 31,95 m +NAP Lithologie: zand, zwak siltig, zwak grindig, bruin, matig grof 110 cm -Mv / 31,70 m +NAP Lithologie: zand, uiterst siltig, zwak grindig, donkerblauwgrijs, zeer fijn Bodemkundig: A-horizont, volledig gereduceerd, interpretatie: verstoord 115 cm -Mv / 31,65 m +NAP Lithologie: zand, uiterst siltig, zwak grindig, lichtgrijs, zeer fijn Bodemkundig: C-horizont, volledig gereduceerd 125 cm -Mv / 31,55 m +NAP Lithologie: zand, uiterst siltig, matig grindig, lichtgrijs, zeer fijn Bodemkundig: C-horizont, volledig gereduceerd Einde boring op 135 cm -Mv / 31,45 m +NAP boring: BORSH-5 beschrijver: MRU, datum: , X: ,93, Y: ,76, precisie locatie: 1 cm, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, kaartblad: 60A, hoogte: 32,82, precisie hoogte: 1 cm, referentievlak: Normaal Amsterdams Peil, methode hoogtebepaling: GPS, boortype: Edelman-7 cm, doel boring: archeologie - verkenning, landgebruik: grasland, vondstzichtbaarheid: geen, provincie: Limburg, gemeente: Sittard-Geleen, plaatsnaam: Born, opdrachtgever: VDL Nedcar bv, uitvoerder: RAAP Zuid, opmerking: ondoordringbaar, grind 0 cm -Mv / 32,82 m +NAP Lithologie: leem, sterk zandig, zwak grindig, bruingrijs Archeologie: fragmenten bouwpuin (onbepaald) 45 cm -Mv / 32,37 m +NAP Lithologie: zand, zwak siltig, zwak grindig, bruin, matig grof 75 cm -Mv / 32,07 m +NAP Lithologie: zand, zwak siltig, lichtgeel, matig grof 110 cm -Mv / 31,72 m +NAP Lithologie: zand, uiterst siltig, zwak grindig, donkerblauwgrijs, zeer fijn Bodemkundig: A-horizont, volledig gereduceerd, interpretatie: verstoord 115 cm -Mv / 31,67 m +NAP Lithologie: zand, uiterst siltig, matig grindig, lichtgrijs, zeer fijn Bodemkundig: C-horizont, volledig gereduceerd Einde boring op 140 cm -Mv / 31,42 m +NAP 2

12 Holtum A2 Wolfrath Langereweg N OpenStreetMap.org onder CC-BY-SA 2.0 licentie, 2011, 2014 V e n k e b e e k D e R o l l e n Figuur 1. Ligging plangebied (rode lijn); inzet: ligging in Nederland (ster).

13 legenda boring (met een Edelmanboor diam. 7 cm) overig boring 5 boringnummer grens plangebied gebouw VDL-Nedcar D r. H u b v a n D o o r n e w e g m 1: MR1/borsh_mr Figuur 2. Boorpuntenkaart.