Praktische opdracht Muziek Chopin

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Praktische opdracht Muziek Chopin"

Transcriptie

1 Praktische opdracht Muziek Chopin Praktische-opdracht door een scholier 3942 woorden 24 oktober ,4 53 keer beoordeeld Vak Muziek Inhoudsopgave Inleiding Historisch kader - Zijn werken - Pianorepertoire - Kunstperiode - Tijdsbeeld Genre in de romantiek - Het opera - Het lied - Nieuwe genres Ontwikkeling van de romantiek Analyse Plaatsing in de tijd van ontstaan Vergelijking met een soortgelijk werk Vergelijkingen van twee uitvoeringen Mening Conclusie Bronnenvermelding Inleiding Het muziekstuk dat ik heb gekozen is de Minute Waltz Opus 64, No. 1 van Frederic Chopin. Ik heb dit stuk gekozen, omdat dit een van de weinige klassieke muziekstukken is dat ik ken én omdat ik het een bijzonder mooi vond. Verder vind ik een muziekstuk van Johannes Brahms. Waltz Opus 39, No. 15 AM. Dit stuk heb ik uiteindelijk wel gebruikt bij de vergelijkingsopdracht. Chopin is één van de grootste componisten aller tijden, daarom sprak het mij ook enorm aan. Ik wens U veel plezier met het lezen van mij Praktische Opdracht. Pagina 1 van 14

2 Historisch Kader Frédéric François Chopin( ) was een Poolse componist en pianist. Hij is bekend om zijn ballades, nocturnes, etudes, mazurka s, polonaises en walsen. In zijn mazurka s en polonaises zijn Poolse invloeden te vinden, hoewel hij zijn laatste 18 jaar heeft doorgebracht in Parijs. Men beweert, dat zijn heimwee naar zijn geboorteland goed te horen is in zijn muziek. Chopin kreeg de eerste pianolessen van zijn moeder. Toen hij zes jaar werd, kon zijn moeder hem niet veel meer leren. Daarom besloten ze dat hij professioneel les goed kon gebruiken. Wojchiech Zyweny was een Tsjechische violist en pianist en werd Chopin s leraar. Hij had niet bijzonder veel talent. Hij sprak met een mengelmoesje van Tsjechisch, Duits en Pools. Van Zyweny leerde Chopin beter spelen en zo raakte hij vertrouwd met werken met hoog niveau. Ook leerde hij door de muziek J.S. Bach W.A. Mozart, J. Haydn en nog anderen. Chopin s vader wilde hem graag naar een muziekopleiding sturen, maar hij moest eerst zijn school afmaken. Ondertussen kreeg hij privé les van Josph Elsner, een leerkracht van het Conservatorium. Na zijn school werd hij leerling van het Conservatorium. Zijn eerste concert in Frankrijk was op 26 februari Dit werd een groot succes. Chopin bleef in Parijs wonen en werd een beroemde pianist, componist en muziekpedagoog. Op 13 december 1836 ontmoet Chopin voor het eerst Aurore Dupin(George Sand). Chopin en Aurore Dupin verbleven vaak buiten haar kasteel, te midden van een kring van kunstenaren waaronder Liszt, Viardot en Delacroix Langzamerhand voelt Chopin zich minder aangetrokken tot de bekende schrijfster. Tenslotte komt er een volledige breuk tussen hun. En hierbij kwam ook nog zijn gezondheid om de hoek kijken. Zijn gezondheid werd elke maand slechter en kon vaak geen les geven. In het voorjaar van 1849 voelt Chopin zich iets beter. Maar in de zomer wordt het alleen maar weer slechter. Chopin had na een tijdje bijna geen geld meer. Tenslotte sterft Chopin op 17 oktober Zijn werken: - 2 Piano Concerten - 24 Preludes - 24 Etudes (etude is een instrumentaal muziekstuk) - 4 Impromptu (impromptu is een instrumentale compositie) - 4 Scherzo (Een vrolijk muziekstuk) - 19 Nocturnes (Een kort en vrij langzaam gespeeld stuk) - 4 Balladen (Een danslied; een soort volksdans ) - 51 Mazurka (Poolse spring en dansdans) Minute Waltz (1847) is een van de bekendste wals van Chopin en wordt gezien als het dierbaarste stuk van zijn repertoire. In de tijd van composeren was zijn gezondheid diep aan het dalen en zijn relatie met George Sand (bekend schrijfster van die tijd) was gebroken. Ondanks dit zit dit stuk vol energie. Pagina 2 van 14

3 Het thema van deze wals is bijzonder. Het begint alsof het alweer bijna sluit, maar dan, met de linkerhand houdt hij het walsritme aan, en met zijn rechterhand glijdt hij omhoog en omlaag en uiteindelijk met snel bewegende noten stijgt het tot het een hoogtepunt bereikt en dan daalt tot een slot. Dit stuk is ook bekend als de Dog Waltz, omdat bij sommigen het beeld opkomt van een hond die zijn staart achtervolgt. Piano repertoire - Ballades: Num1 in Gm, Op 23; Num2 in FM, Op 38; Num3 in Ab, Op 47; Num4 in F, Op 52 - Scherzos: Num1 inbm, Op 20; Num2 in Bbm, Op 31; Num3 in C#m, Op 39; Num4 in EM, Op 54 - Piano concerten: No. 1 in Em; No. 2 in Fm - Etudes: Op 10, No 1-11; Op 10, No 12; Op 25, No 1-12; Trois Nouvelles, No Preludes: Op 28, No 1,2,4-19,21-24; Op 28, No 3 in G; Op 28, No 20 in cm; Op 45, C#m; Postumous in AbM - Impromptus: Impromtu in AbM, Op 29; Impr in F#M, Op 36; Impr in GbM, Op 51; Fantasie-Impromtu in C#m, Op 66 - Nocturnes: Op 9, No 1; Op 9, No 2; Op 9, No 3; Op 15, No 1-3; Op 27, No 1-2; Op 32, No 1-2; Op 37, No 1-2; Op 48, No 1-2; Op 55, No 1-2; Op 62, No 1-2; Op 72; Nocturne in C#m; Nocturne in Cm - Mazurkas: Op 6, No 1-4; Op 7, No 1-5; Op 17 No 1-4; Op 24, No 1-2; Op 30, No 1-4; Op 33, No 1-4; Op 41, No 1-4; Op 50, No 1-3; Op 56, No 1-3; Op 59, No 1-3; Op 63, N 1-3; Op 67, No 1-4; Op 68, No 1-4 Kunstperiode: Romantiek ( ). De romantiek was een tijdperk van het Westen in de tijd van 18e en 19e eeuw. De romantiek werd beïnvloed door het denken van de Verlichting en de filosoof I. Kant. Oftewel, de subjectiviteit stond centraal. Het ging vooral om de emotie, de verbeelding en intuïtie. In de Romantiek nam de natuur een grote rol aan. Het werd gezien als een kunstvorm en werd bijna religieus. Vriendschap was volgens de Romantiek een erg belangrijke vorm van leven voor de mens. Opkomst industrie en de verstedelijking. Men vlucht uit deze alledaagse realiteit. Dit blijkt uit de waardering voor het landschap, de emotie, en religieuze ervaringen. Een hang naar het verleden en exotische culturen. Niet langer is de natuurgetrouwe afbeelding van belang, maar de creatieve schepping van de kunstenaar. Er ontstaat hierdoor een verering van het kunstenaarsgenie. Zelf was Chopin een erg romantisch mens. Een typisch kenmerk van de Romantiek is weemoed en dwang naar vrijheid (hij verlaat zijn vaderland). Liefde was de voornaamste bron van de romanticus en dit speelde altijd wel een rol. Tijdsbeeld: - Groeiende derde stand - Wener congres - De gevoelens overheersen - Vlucht uit de realiteit - Hang naar het geheimzinnige - Doorbreken van strakke vormen - Invloed van buitenmuzikale gegevens Pagina 3 van 14

4 - Individualisering van het kunstwerk - Virtuozendom - Andere positie van de kunstenaar * Ritmische, harmonische en melodische kenmerken - Melodie op basis van harmonische spanningen - Crescendo/decrescendo en ritenuto/accelerando om melodievoering gestalte te geven - Toenemende chromatiek, steeds verdergaande modulaties * Muzikale kenmerken - Loslaten van klassieke vormen - Romantische symfonie en sonate - Symfonisch gedicht - Kunstlied - Coloratuur in de opera - Dans: Wals, Polonaise, Bolero en Mazurka * Klankkleur - Van pianoforte naar de vleugel - Diverse kamermuziek-ensembles - Het romantische symfonieorkest Uitbreiding, nieuwe instrumenten (harp, sax) - Klankkleur als compositorisch element *Uitvoering - Theater, concertzaal, salon - Virtuoze uitvoeringstechnieken - Exact vanuit de notatie * Bekende namen - Franz Schubert ( ) - Felix Mendelssohn-Bartholdy ( ) - Frédéric Chopin ( ) - Robert Schumann ( ) - Hector Berlioz ( ) Programmamuziek - Franz Liszt ( ) Programmamuziek - Guiseppe Verdi ( ) Opera - Richard Wagner ( ) - Opera - Johannes Brahms ( ) Symfonisch - Anton Bruckner ( ) Symfonisch - César Franck ( ) Symfonisch - Gustav Mahler ( ) - Gabriel Fauré ( ) Pagina 4 van 14

5 * Nationale scholen - Edvard Grieg ( ) - Bedfich Smetana ( ) - Antonin Dvorak ( ) - Modest Moessorgski ( ) - Peter Tsjaikovsky ( ) - Isaac Albéniz ( ) - Manuel de Falla ( ) Genres in de Romantiek: * Het opera Het einde van de 19e eeuw gaat vooral om de opera. De opera krijgt Duitse en Italiaanse bekroning. Overeenkomsten tussen opera s uit verschillende landen: Opbouw van verschillende dramatische gebeurtenissen, die uiteindelijk eindigen in tragedie. Verschillen: Opera in Italië bouwde vooral door op de genres uit de 18e eeuw. De zang was hierbij het belangrijkst. Verdi legde in zijn opera s de nadruk op het menselijke drama en Puccini schepte vooral realistisch beelden van het alledaagse leven. In de Duitse opera ging het anders. Wagner is in de Duitse opera de belangrijkste componist. Het ideaal van Wagner: het Gesamtkunstwerk een schepping waarbij muziek, literatuur en beeldende kunsten zeer nauw met elkaar verbonden waren. Belangrijke componisten voor de opera: - Beethoven - Schubert - Chopin - Mendelssohn - Brahms - Verdi - Wagner De operette is een luchtigere versie van de opera. De teksten worden hierbij tussen de zangnummers gesproken. De melodie in een operette is gemakkelijker. * Het lied Dit is een gezongen gedicht. In de middeleeuwen, was het normaal dat de tekstschrijver en de componist bij elkaar hoorden. Hierdoor ontstond het gedicht tegelijk met de daarbij horende muziek. Er is dus een soort relatie tussen de muziek en de tekst. Verder in de tijd, verandert. Het gedicht en de muziek gaan andere wegen in, naarmate de cultuur in West-Europa zich ontwikkelt. Natuurlijk werd er wel eens geprobeerd om woord en muziek bij elkaar te Pagina 5 van 14

6 laten smelten, waarbij het woord en de muziek elkaar dan wat afwisselen. Jean-Antoine de Baïf, een Franse dichter in de 16e eeuw, vindt dat het gedicht moet worden geschreven zodat het goed bij de muziek hoort. Deze Franse dichter heeft hier regels voor opgesteld. Vele schrijvers en dichters gaan zich interesseren in gewone mensen. Vooral schrijvers Goethe en Herder stimuleren op die manier de muziek, om hun grenzen wat te verleggen. Ze willen op deze manier tekst en muziek volledig kunnen laten samensmelten. Franz Schubert schreef meer dan 600 liederen. Vluchten voor de werkelijkheid was een grote invloed op deze romanticus. Hij schreef ook volledige liederen, waarin de muziek veel verandert om de gemoedsbewegingen in de tekst over te laten komen. Hij zoekt het vaak in de dood. Gepassioneerd, individueel, verlangend naar het onbereikbare. Heel de 19e eeuw was Schubert een voorbeeld voor andere liedcomponisten. 3 vormen van het lied - het coupletlied; aantal coupletten met dezelfde melodie. - het gevarieerd coupletlied; aantal strofen met (de meeste) dezelfde melodie. - het doorgecomponeerde lied; strofen hebben steeds verschillende melodieën. Liederen hebben voornamelijk pianobegeleiding, maar wanneer een lied door het symfonieorkest wordt begeleid, noemen we het een orkestlied. Het begin van het lied De ballade. Dit is een lang gedicht met een verhaal en dialogen. Het gaat vooral om vreemde avonturen. De bedoeling van de componist was afwisseling in de muzikale begeleiding. Het lied werd vrijer en expressiever, omdat de tegenstelling in de tekst muzikaal ondersteund moesten worden. In het begin was de piano alleen bedoeld voor de begeleiding, en was dit dus niet erg belangrijk. Vanaf hier werd de begeleiding gelijkwaardig aan de zangstem. De piano werd interessanter, afwisselender en vooral zelfstandig. * Nieuwe genres in de Romantiek Het symfonisch gedicht Dit is een muzikaal werk voor orkest. Het thema kan verschillen. Het kan een sage zijn, een legende, een schilderij of een landschap. In de 19e eeuw is deze vorm van programmamuziek erg belangrijk in de romantische muziek en voor het ontstaan van de nationalistische school. De inhoud bestaat vooral uit handelingen, situaties, beelden of gedachten. Hieraan geeft de componist muzikale vormen en leidt daarmee de aandacht van de luisteraar een bepaalde weg in. Een symfonisch gedicht is ééndelig. Als de compositie bestaat uit meerdere delen, dan noemt men dit een suite in de romantische zin. Franz Liszt wordt gezien als de uitvinder van dit genre, omdat hij er dertien schreef. Ook veel werken van Richard Strauss worden tot dit genre gerekend. Ook werken vóór Liszt worden als symfonisch gedicht aangeduid. Roméo et Juliette van Berlioz is hier een voorbeeld van. Pagina 6 van 14

7 De programmatische symfonie Deze vorm pas ook in de romantische gedachtenwereld. Het gaat om instrumentale muziek met een buitenmuzikale inhoud, die herkenbaar wordt gemaakt door een titel of programma. Titels als étude (oefenstuk), nocturne, elegie(klaagzang), berceuse (wiegelied) wijzen op een functie, maar geven ook een karakter aan. Net zoals het symfonisch gedicht bestaat de inhoud uit handelingen, situaties, beelden of gedachten. De componist maakt muzikale vormen en leidt hiermee het voorstellingsvermogen een bepaalde richting in. Een belangrijk verschil met het symfonisch gedicht is dat de programmatische symfonie meerdelig is, en niet ééndelig, zoals het symfonisch gedicht dat is. Berlioz is een groot voorbeeld van programmatische symfonieën. Piano- en kamermuziek Kamermuziek is klassieke muziek voor kleine bezettingen. Men spreekt ook van een ensemble. Bij wijze van spreken, is het muziek die je in een huiskamer kunt spelen. Kamermuziek bestaat vanaf het tijdperk Barok. Je kunt ook spreken van een kamerorkest. Hier is een grotere kamer voor nodig, maar geen concertzaal. Het aantal leden van een kamerorkest is maximaal veertig leden. Dit genre speelt muziek die vooral is geschreven voor kleinere orkestbezettingen Pianomuziek, waarbij pianosonates afgewisseld werden met genres zoals: de wals, de polonaise, de mazurka, de ballade, de fantasie, de romance, de bagatelle, de impromptu, het capriccio, de prelude en het intermezzo. Belangrijk componisten van pianomuziek in de romantiek: Chopin, Brahms, Schubert, Schumann, Mendelssohn en Liszt. Ontwikkeling van de Romantiek De romantische stemming van de muzikale ontwikkelingen in de 19e eeuw is afkomstig uit de gedachte van vooruitgang van de Verlichting. Dit leidde tot steeds grotere werken, grotere orkesten, virtuozere speeltechnieken op betere muziekinstrumenten en complexere harmonische ontwikkelingen. Na Beethoven ( ) ontstaan stromingen in Frankrijk, Duitsland en Oostenrijk. De symfonie krijgt de grootste complexiteit en grootsheid door Schubert ( ), Bruckner ( ) en Gustav Mahler ( ). In Frankrijk werd Hector Berlioz ( ) de belangrijkste romanticus. De romantische kamermuziekcultuur werd belangrijk door Bartholdy ( ), Schumann ( ) en Johannes Brahms ( ). Schubert wordt de grondlegger genoemd van deze romantische kamermuziek. In Italië zijn de operacomponisten te vinden; Giuseppe Verdi en Giacomo Puccini. In Duitsland is dit Wagner ( ). Wagner opende een gehele nieuwe (muzikale) wereld met zijn opera s (Gesamtkunstwerken). In Rusland werd een Russische romantische stijl gebracht via Glinka, Modest Moessorgski, Nikolai Rimski-Korsakov en Borodin. Er werden ook westerse invloeden aan toegevoegd door Pagina 7 van 14

8 Tsjaikovski ( ). Nieuwe richtingen werden aangegeven door Camille Saint-Saëns, Bruckner en Mahler. Camille Saint- Saëns deed dit met zijn Danse Macabre en Carnaval des Animaux. Bruckner deed dit met zijn 9e symfonie in En Mahler deed dit met zijn 9e en 10e symfonie in 1909 tot De Romantiek leeft door tot laat in de 20e eeuw door Richard Strauss, Sibelius en Nielsen. Vele andere tijdgenoten hebben dit soort romantische gebruik van toonsoorten al weggegooid. De Romantiek, en het bijbehorende Victoriaanse tijdperk eindigen (in feite) in een wereldramp: de Eerste Wereldoorlog. Analyse tot en met maat 36 * Ritmische kenmerken Het stuk staat in driekwartsmaat. Dat betekent dus drie tellen in één maat. Het hele stuk door blijft het in driekwartsmaat staan. De aanduiding Molto Vivace betekent beweeglijk snel. Dit muziekstuk geeft een gevoel van onrust door deze enorme beweeglijkheid. Deze beweeglijkheid komt grotendeels door de grote hoeveelheid achtste noten. * Melodische kenmerken In dit muziekstuk zitten geen opvallende stijgingen of dalingen. Wel is er een mooie stijging te zien in maat 8, maat 16 en maat 28. Mooie dalingen zijn te vinden in maat 25 en 26 en maat 33 en 34. Verder blijft het de hele tijd rond dezelfde noten afspelen. * Dynamische kenmerken Er zitten niet erg veel verschillende dynamische tekens in dit stuk. Het opvallendste is dat er vijf mollen in dit stuk bestaan. De aanduiding leggiero in maat 1 betekent dat de tonen niet gebonden zijn, maar licht parelend worden gespeeld. Leggiero is een voordrachtsaanduiding, die tussen legato en staccato in ligt. Men ziet ook de bogen over de maten 1 tot en met 10, maten 11 tot en met 20 etc. Deze bogen noemt men fraseringsbogen. Deze bogen doen de muzikale zinnen en zinsdelen door middel van articulatie goed uitkomen. Fraseringsbogen worden over een groep noten heen getrokken (of eronder) om de frasering aan te geven. Deze bogen moet je niet verwarren met een tie (dit is een verbindsboog tussen noten). Verder zie je veel crescendo en decrescendo tekens. Bijvoorbeeld onder de maten 5 tot en met 8 zie je een crescendo teken. Crescendo betekent luider worden. Onder de maten 9 en 10 is decrescendo te vinden. Dit betekent zachter worden. Het wordt ook wel Pagina 8 van 14

9 diminuendo genoemd. Hier en daar zijn ook herstellingstekens te vinden. Deze worden gebruikt om een eerdere verhoging of verlaging van een noot met een kruis of mol (in dit geval de mol) te herstellen tot de stamtoon. Het teken is bijvoorbeeld te vinden in maat 1 bij de tweede noot. Het teken is afgeleid van de letter b, net zoals het teken voor de mol. Het mol-teken komt namelijk van de ronde b en het herstelteken is afgeleid van de vierkante b, die er eerder uitziet als een h. In de Duitse muzieknootbenaming noemen ze het daarom ook de H. In de maten 10, 12, 18 en 20 was een voor mij onbekend teken te zien. Na hevig zoeken kwam ik eruit dat dit een triller was. Dit is een versiering van een toon door een snelle, herhaalde afwisseling tussen de hoofdtoon en de daarboven/daaronder liggende toon. Oftewel de hoofdtoon wordt snel afgewisseld met een toon die hoger is (dit geldt meestal voor een secunde). In het Italiaans noemen ze dit tremolo. Deze aanduiding geeft de muziek een stormachtig en zeer onrustig karakter. Verder staan onder de maten (vanaf maat 5) steeds het woordje Ped en een sterretje. Het woordje Ped geeft aan dat het rechtse pedaal (het sustainpedaal) wordt ingedrukt. Met het sterretje wordt duidelijk gemaakt dat deze weer moet worden losgelaten. Het sustainpedaal is het meest gebruikt pedaal van een piano. Door dit pedaal in te drukken worden alle dempers van de snaren gehaald, waardoor eenmaal geraakte snaren blijven doorklinken. Vandaar het woord sustain, dat aanhouden betekent. Ook zullen boventonen van lage snaren de nu vrij hangende hogere snare in trilling kunnen brengen. Dit noemen ze resonantie. Ook al moest ik tot en met maat 36 analyseren, ik wil toch de aanduiding sostenuto uitleggen uit maat 38. Sostenere is een Italiaans woord dat aanhouden betekent. Sostenuto betekent dan het aanhouden van een noot, en dus niet het afdempen van een noot. * Harmonische kenmerken Het muziekstuk is in des majeur geschreven. Men kan dit zien aan de vijf mollen en aan de eerste en laatste maat. De vijf mollen geven aan dat de toonsoort des majeur of bes mineur is. Als men verder kijkt, ziet men dat de eerste maat (in dit geval de vijfde maat) in toonsoort des staat. Ook is de laatste maat van het muziekstuk geschreven in de toonsoort des. Al snel concluderen we dus, dat het muziekstuk in toonsoort des majeur is geschreven. Harmonisch schema/plattegrond Maat 1 Maat 2 Maat 3 Maat 4 Maat Des I Maat 6 Maat 7 Maat 8 Maat 9 Maat 10 Des Des Des As7 As7 Pagina 9 van 14

10 I I I V7 V7 Maat 11 Maat 12 Maat 13 Maat 14 Maat 15 As7 As7 Des Des Des V7 V7 I I I Maat 16 Maat 17 Maat 18 Maat 19 Maat 20 Des As7 As7 As7 As7 I V7 V7 V7 V7 Maat 21 Maat 22 Maat 23 Maat 24 Maat 25 As7 Bes mineur As7 Des Es mineur V7 VI V7 I II Maat 26 Maat 27 Maat 28 Maat 29 Maat 30 As7 As7 Des As Bes V7 V7 I V VI Maat 31 Maat 32 Maat 33 Maat 34 Maat 35 C Des Ges Des As7 VII I IV I V7 Maat 36 Des I * Klankkleur Dit muziekstuk wordt gespeeld door één piano. Natuurlijk is er ook begeleiding met de bassleutel. Dit wordt (uiteraard) gespeeld met de linkerhand op dezelfde piano. De klankkleur van deze piano klinkt rond. * Compositie technieken Er wordt gebruik gemaakt van sequensen. Een sequens betekent een op andere toonhoogte herhaalde melodie. Hierbij behoudt men de onderlinge lengteverhoudingen, onafhankelijk van het tempo. Er wordt ook gebruik gemaakt van variaties. Dus herhalingen van stukken in dit muziekstuk, met wat afwisseling/variatie. Er wordt ook goed gebruikt gemaakt van spanningsbouw. * Tonenmateriaal Pagina 10 van 14

11 De noten as, bes, c, des, es, f en ges worden gebruikt. Soms worden de tonen met een herstellingsteken weer teruggebracht naar de stamtoon. Bijvoorbeeld in de eerste maat van ges naar g. De notenwaarden zijn verschillend, maar vooral achtste noten. Er wordt ook gebruik gemaakt van kwartnoten en verder in het muziekstuk ook halve noten. Door de punt bij enkele noten ( zie bijvoorbeeld maat 9) wordt de noot verlengt met de helft van zijn oorspronkelijke waarde. Dit heet een gepunteerde noot. In maat 9 zie je een kwartnoot met een punt. Oftewel een gepunteerde kwartnoot. Een gepunteerde kwartnoot duurt dus 1 + 0,5 = 1,5 tel. * Toonsoort De toonsoort van dit stuk is Des majeur, zoals ik bij de harmonische kenmerken heb uitgelegd. Plaatsing in tijd van ontstaan Chopin leefde in de tijd van de Romantiek. Hij werd geboren in het jaar 1810 en stierf in het jaar Ook wordt Chopin genoemd als een van de belangrijkste componisten voor de pianomuziek in de tijd van de Romantiek. Een typisch kenmerk van de Romantiek is weemoed en dwang naar vrijheid. Een goed voorbeeld hiervan is zijn verlaten van zijn vaderland. Hij heeft in Parijs, Engeland, Schotland en Majorca gewoond. Ook was er in zijn muziek te horen dat hij verlangde naar zijn vaderland. Deze eenzaamheid en heimwee is vaak goed te horen in zijn muziek. Vergelijking met een soortgelijk werk Ik heb dit muziekstuk van Chopin vergeleken met een stuk van Johannes Brahms. Waltz Op 39, No. 15 AM. Johannes Brahms komt ook uit de tijd van de Romantiek en hij werd ook als jong talent ontdekt. * Overeenkomsten - Er wordt ook alleen gebruik gemaakt van de piano als begeleiding. - Er wordt ook veel gebruik gemaakt van achtste noten. - Er wordt ook enkele keren gebruikt gemaakt van herstellingstekens. - Het zijn beiden walsen. - Er wordt in beiden stukken gebruik gemaakt van een climax. Ze werken allebei naar het einde toe. - Ze hebben allebei dezelfde tijdsduur. Ongeveer 1minuut50. - Ze hebben dezelfde maatsoort. Driekwartsmaat. * Verschillen - Het muziekstuk van Chopin heeft een veel hoger tempo. - Het muziekstuk van Chopin heeft 5 mollen en Brahms 4 mollen. Pagina 11 van 14

12 - Het muziekstuk van Chopin heeft veel meer dynamische tekens en aanduidingen. - Het stuk van Chopin is veel ingewikkelder dan die van Brahms. - Het stuk van Brahms is rustig en langzaam. Het stuk van Chopin juist onrustig. - Bij Chopin wachten ze 4 maten voor de akkoorden. Bij Brahms wordt hier meteen gebruik van gemaakt. - Het muziekstuk van Brahms staat in As majeur en die van Chopin in Des majeur. Dit is te zien aan de hoeveelheid mollen, de eerste en de laatste maat. Vergelijkingen van twee uitvoeringen Ik heb twee verschillende uitvoeringen gevonden. De een is gespeeld door Ruth Laredo. Zij wordt America's First Lady of the Piano genoemd. Ze stierf aan kanker op 67-jarige leeftijd en wordt nog steeds herdacht. De ander is gespeeld door Artur Rubinstein( ). Hij was een beroemd Pools-Amerikaans pianist, vooral bekend door zijn uitvoeringen van muziek van Chopin. Hij was een Chopin-specialist en stelde met zijn interpretatie de standaard voor het uivoeren van de composities van zijn landgenoot. Ruth Laredo My First Recital Gepubliceerd: 15 juli 1993 Gecomponeerd in 1992/1993 Artur Rubinstein The Rubinstein Collection Vol 47 Gepubliceerd: 9 januari 2001 Gecomponeerd in 1916 * Verschillen - Overgang van Laredo is fijner gedaan dan de overgang van Rubinstein. - Laredo maakt het muziekstuk spannender (naar mijn smaak) en veel duidelijker. - De klemtonen bij Laredo zijn duidelijker, wat het muziekstuk een stuk intenser maakt. - Laredo lijkt het sneller te spelen. Het tempo is hoger dan dat van Rubinstein. - Laredo lijkt over haar piano te vliegen. Bij Rubinstein lijkt het meer stuk voor stuk te zijn gespeeld. * Mijn voorkeur Mijn voorkeur is dus overduidelijk het muziekstuk van Ruth Laredo. Ook al is er weinig verschil te bemerken, Laredo lijkt het muziekstuk veel spannender te maken. Hier blijft mijn concentratie dus het beste bij hangen. Naar mijn mening vind ik een hoger tempo ook veel lekkerder klinken in het oor. Ik vind dat Ruth Laredo het stuk intens heeft gemaakt. Ik wil er nog wel bij opmerken, dat ik het stuk van Artur Rubinstein ook erg mooi vind. Pagina 12 van 14

13 Mening Ik heb veel geleerd van het maken van dit werkstuk, ondanks dat ik dacht dat dit niet zou gebeuren. Ik weet vooral nu meer over de Romantiek en F. Chopin. Ik moet ook toegeven dat ik meer van klassieke muziek ben gaan houden. Ik zal nooit een fan worden, maar ik waardeer het nu veel meer. De analyse was behoorlijk moeilijk voor mij. Ik heb informatie gevonden op het internet die mij verder hielp en enkele muzikale mensen die mij het een en ander hebben uitgelegd. Dit vond ik erg fijn, want nu snap ik ook beter hoe men bijvoorbeeld de toonsoort kan vinden van een muziekstuk. Conclusie Dit werkstuk is voor mij erg leerzaam geweest. Ik heb erg lang gewerkt aan de analyse en ook aan het zoeken van informatie. Ik heb voor dit werkstuk alleen internetsites gebruikt, omdat dat voor mij het gemakkelijkst is. Ik heb ook gebruik gemaakt van Engelse sites die erg informatief waren. Dit was erg tijdrekkend voor mij, maar hopelijk wel de moeite waard. Bronnenvermelding nederrlands.html m#romantiek /ref=sr_1_7/ ?ie=UTF8&s=music Pagina 13 van 14

14 Het cultureel woordenboek; encyclopedie van de algemene ontwikkeling. Pagina 14 van 14

De symfonie. Welke symfonie hoor je? Schrijf de juiste volgorde in de kaders bij de cd-hoezen.

De symfonie. Welke symfonie hoor je? Schrijf de juiste volgorde in de kaders bij de cd-hoezen. De symfonie Welke symfonie hoor je? Schrijf de juiste volgorde in de kaders bij de cd-hoezen. Welke van deze symfonieën spreekt je het meest aan en waarom? Welke van deze symfonieën spreekt je het minst

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF, December 2015 NIEUWE PROGRAMMA S!!

NIEUWSBRIEF, December 2015 NIEUWE PROGRAMMA S!! NIEUWSBRIEF, December 2015 NIEUWE PROGRAMMA S!! In aansluiting op mijn reguliere series colleges Geschiedenis van de Klassieke Muziek, (voor lopende inschrijvingen zie website!!) heb ik een aantal nieuwe

Nadere informatie

5.3 Nicolai Paganini 19e eeuw deze Italiaanse violist was meester op het gebied van virtuositeit

5.3 Nicolai Paganini 19e eeuw deze Italiaanse violist was meester op het gebied van virtuositeit Samenvatting door een scholier 1490 woorden 18 januari 2011 3,2 10 keer beoordeeld Vak Methode Muziek Muziek op maat MUZIEK OP MAAT HOOFDSTUK 5 Romantiek (1815-1900) (bladzijde 77) Paragrafen op een rij

Nadere informatie

De symfonie. Welke symfonie hoor je? Schrijf de juiste volgorde in de kaders bij de cd-hoezen.

De symfonie. Welke symfonie hoor je? Schrijf de juiste volgorde in de kaders bij de cd-hoezen. De symfonie Welke symfonie hoor je? Schrijf de juiste volgorde in de kaders bij de cd-hoezen. Welke van deze symfonieën spreekt je het meest aan en waarom? Welke van deze symfonieën spreekt je het minst

Nadere informatie

Nakijkblad. Analyse opdrachten Schumann Wiegenliedchen Beluister het stuk

Nakijkblad. Analyse opdrachten Schumann Wiegenliedchen Beluister het stuk Nakijkblad Analyse opdrachten Schumann Wiegenliedchen Beluister het stuk Eenvoudig 1. Wat is de maatsoort? weekwarts maat 2. Wat is de toonsoort? G-majeur 3. Wat is het tempo in een italiaanse aanduiding?

Nadere informatie

ALGEMENE MUZIEKLEER VOOR HET B-EXAMEN

ALGEMENE MUZIEKLEER VOOR HET B-EXAMEN ALGEMENE MUZIEKLEER VOOR HET B-EXAMEN INHOUDSOPGAVE TEMPO AANDUIDINGEN... 3 INTERVALLEN... 4 MAATSOORTEN EN RITME TRIOLEN... 5 MAATSOORTEN EN RITME - SYNCOPEN... 6 MAATSOORTEN EN RITME - HET SWINGRITME...

Nadere informatie

neumenschrift notatie als geheugensteun met kleine tekentjes die enkel verloop melodie aangeven, maar geen ritme of absolute toonhoogte

neumenschrift notatie als geheugensteun met kleine tekentjes die enkel verloop melodie aangeven, maar geen ritme of absolute toonhoogte Muziekgeschiedenis samenvatting lessenserie 1 Les 1 Middeleeuwen (500 1450) 476 Val van westelijk Romeinse rijk Kerk neemt centrale rol in Feodaal stelsel (leenstelsel) ±600 paus Gregorius de Grote en

Nadere informatie

Impressionisme. Wanneer? Kenmerken van muziek uit het impressionisme

Impressionisme. Wanneer? Kenmerken van muziek uit het impressionisme Impressionisme Wanneer? Aan het einde van de negentiende eeuw lopen verschillende stijlen door elkaar. Je had de postromantiek in Duitsland, die verder gingen in romantische stijl met vooral Wagner als

Nadere informatie

Impressionisme. Wanneer? Kenmerken van muziek uit het impressionisme

Impressionisme. Wanneer? Kenmerken van muziek uit het impressionisme Impressionisme Wanneer? Aan het einde van de negentiende eeuw lopen verschillende stijlen door elkaar. Je had de postromantiek in Duitsland, die verder gingen in romantische stijl met vooral Wagner als

Nadere informatie

Bij het muzikaal spelen wordt gebruik gemaakt van dynamiek en articulatie.

Bij het muzikaal spelen wordt gebruik gemaakt van dynamiek en articulatie. Muzikaliteit en ritmiek Muzikaliteit is emotie toevoegen aan tonen en de verbanden van tonen. Emotie uit zich heel verschillend: van droevig tot agressief en van gevoelloos tot romantisch. Bij het muzikaal

Nadere informatie

algemene muziekleer voor het schriftelijke examen ALGEMENE MUZIEKLEER VOOR HET D-EXAMEN

algemene muziekleer voor het schriftelijke examen ALGEMENE MUZIEKLEER VOOR HET D-EXAMEN ALGEMENE MUZIEKLEER VOOR HET D-EXAMEN 1 INHOUDSOPGAVE MAATSOORTEN... 3 - ENKELVOUDIG SAMENGESTELD REGELMATIG en ONREGELMATIG... 3 VORMLEER - DE LIEDVORM... 4 VORMLEER - DE POPSONG... 5 VORMLEER - HET MENUET...

Nadere informatie

THEORIE A INHOUD. Hoofdstuk 1 Het muziekschrift blz. 2. Hoofdstuk 2 Notenwaarden en rusttekens blz. 2 / 3. Hoofdstuk 3 Maatsoorten I blz.

THEORIE A INHOUD. Hoofdstuk 1 Het muziekschrift blz. 2. Hoofdstuk 2 Notenwaarden en rusttekens blz. 2 / 3. Hoofdstuk 3 Maatsoorten I blz. THEORIE A INHOUD Hoofdstuk 1 Het muziekschrift blz. 2 Hoofdstuk 2 Notenwaarden en rusttekens blz. 2 / 3 Hoofdstuk 3 Maatsoorten I blz. 3 Hoofdstuk 4 Tempo blz. 4 Hoofdstuk 5 Dynamische tekens blz. 4 Hoofdstuk

Nadere informatie

Begrippenlijst muziektheorie

Begrippenlijst muziektheorie Begrippenlijst muziektheorie Hieronder staat de begrippenlijst muziektheorie. De meeste begrippen worden uitgelegd in diverse video s op pabowijzer als onderdeel van het boek Nieuw Geluid. ISBN: 978 90

Nadere informatie

Muziekgeschiedenis Essay Nieuwe Dansen en Karakterstukken Stan Kuunders -

Muziekgeschiedenis Essay Nieuwe Dansen en Karakterstukken Stan Kuunders - Muziekgeschiedenis Essay Nieuwe Dansen en Karakterstukken Stan Kuunders - www.degitarist.nl Essay nieuwe dansen en karakterstukken Stan Kuunders, www.degitarist.nl Nieuwe dansen In klassieke periode richtte

Nadere informatie

Classicisme is een korte tijdsperiode in de muziek. Ze loopt van 1750 tot 1810.

Classicisme is een korte tijdsperiode in de muziek. Ze loopt van 1750 tot 1810. Classicisme 1. Wanneer? Classicisme is een korte tijdsperiode in de muziek. Ze loopt van 1750 tot 1810. Dit is de periode van de industriële revolutie. De technologie en de wetenschap kennen een grote

Nadere informatie

De hele noot Deze noot duurt 4 tellen

De hele noot Deze noot duurt 4 tellen HERHALING KLAS 1. In de eerste klas heb je geleerd hoe je een melodie of een ritme moet spelen. Een ritme is een stukje muziek dat je kunt klappen of op een trommel kunt spelen. Een ritme bestaat uit lange

Nadere informatie

ETUDES VOOR DE CF TREKHARMONICA

ETUDES VOOR DE CF TREKHARMONICA ETUDES VOOR DE TREKHRMONI www.harry-dijkstra.nl ETUDE No. 1 REPETERENDE TONEN Doel van deze oefeningen: het verbeteren van de 'repeterendetonen' techniek. Deze techniek bestaat uit het herhalen van ETUDE

Nadere informatie

2 punten. 3 punten. 4 punten. 1 punt. 3 punten

2 punten. 3 punten. 4 punten. 1 punt. 3 punten Speel het vierde stuk uit één van je boeken. Hoeveel verschillende tonen kennen we. 1 2 Schrijf in ritme het woord pianoleerling in kwarten en achtsten. Is dit het ritme van Kortjakje, Vader Jacob, Zie

Nadere informatie

Lesweek 11: Overzicht. Vervolgcursus

Lesweek 11: Overzicht. Vervolgcursus Vervolgcursus Lesweek 11: Overzicht Inleiding Deze bonus lesweek krijgt u van onlinepianoles.nl omdat wij graag willen dat u in de toekomst nog veel meer gaat pianospelen en u zichzelf hierin verder ontwikkelt.

Nadere informatie

algemene muziekleer voor het schriftelijke examen ALGEMENE MUZIEKLEER VOOR HET A-EXAMEN

algemene muziekleer voor het schriftelijke examen ALGEMENE MUZIEKLEER VOOR HET A-EXAMEN ALGEMENE MUZIEKLEER VOOR HET A-EXAMEN 1 INHOUDSOPGAVE DE SLEUTELS... 3 DE NAMEN VAN DE NOTEN... 4 NOTEN EN RUSTEN... 5 VOORTEKENS... 6 HERHALINGSTEKENS... 7 HERHALINGSTEKENS - OVERZICHT... 8 DYNAMIEK...

Nadere informatie

Eindexamen Muziek vwo 2002-I

Eindexamen Muziek vwo 2002-I 3 Antwoordmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 punt toegekend. Josquin des Prez - Tu solus qui facis mirabilia 1 maat 6: een mol voor de e 2 parallel 3 per haak 1 4 A 5 stemparen

Nadere informatie

Examen VWO. muziek muziek. tijdvak 1 maandag 30 mei uur

Examen VWO. muziek muziek. tijdvak 1 maandag 30 mei uur Examen VWO 2011 tijdvak 1 maandag 30 mei 9.00-11.30 uur tevens oud programma muziek muziek Naam kandidaat Kandidaatnummer Aanwijzingen voor de kandidaat: 1 Geef niet meer antwoorden (redenen, voorbeelden

Nadere informatie

Romeo en Julia - Rotterdams Philharmonisch Orkest

Romeo en Julia - Rotterdams Philharmonisch Orkest 1 Op vrijdag 8 december bezoek je met je klas een muziekvoorstelling in de Doelen. Hier zullen jullie samen met een enthousiaste presentator, Martin Baai, en het Rotterdams Philharmonisch Orkest het muziekstuk

Nadere informatie

Analyse Door Stan Kuunders www.degitarist.nl

Analyse Door Stan Kuunders www.degitarist.nl Analyse Door Stan Kuunders www.degitarist.nl Naam: Die Post Componist: F.P. Schubert (1797-1828) Toonsoort: B-groot Tijdens de analyse is o.a. rekening gehouden met: 1. Harmonie (grote lijnen, toonsoorten

Nadere informatie

2,5. Samenvatting door een scholier 1026 woorden 27 juli keer beoordeeld

2,5. Samenvatting door een scholier 1026 woorden 27 juli keer beoordeeld Samenvatting door een scholier 1026 woorden 27 juli 2012 2,5 7 keer beoordeeld Vak Methode Muziek Muziek op maat H1 middeleeuwen Nieuwe ontwikkelingen in de middeleeuwen - Muziek werd gespeeld in kerken

Nadere informatie

EPTA. Muziektheorie A1-A2-B. MANSARDA - SINTRA muziekuitgaven. Landelijk Graadexamen Systeem. European Piano Teachers Association

EPTA. Muziektheorie A1-A2-B. MANSARDA - SINTRA muziekuitgaven. Landelijk Graadexamen Systeem. European Piano Teachers Association MANSARDA - SINTRA muziekuitgaven e-mail: mansarda-sintra@planet.nl internet: www.mansarda-sintra.com Rozenstraat 23 1271 NS Huizen tel: 035-5239454 Muziektheorie Landelijk Graadexamen Systeem A1-A2-B EPTA

Nadere informatie

Muziekgeschiedenis. Galant versus Gelehrt 1740. Stan Kuunders, www.degitarist.nl. Essay galant versus gelehrt 1740 Stan Kuunders, www.degitarist.

Muziekgeschiedenis. Galant versus Gelehrt 1740. Stan Kuunders, www.degitarist.nl. Essay galant versus gelehrt 1740 Stan Kuunders, www.degitarist. Muziekgeschiedenis Galant versus Gelehrt 1740 Stan Kuunders, www.degitarist.nl Essay galant versus gelehrt 1740 Stan Kuunders, www.degitarist.nl Galante Stijl versus Gelehrt De 18 e eeuw kenmerk zich als

Nadere informatie

Samenvatting Muziek Muziek theorie B-examen

Samenvatting Muziek Muziek theorie B-examen Samenvatting Muziek Muziek theorie B-examen Samenvatting door een scholier 640 woorden 5 april 2004 6,5 110 keer beoordeeld Vak Methode Muziek Centraal examen Theorie uit B- examen voor piano. Tempo: Zeer

Nadere informatie

algemene muziekleer voor het schriftelijke examen ALGEMENE MUZIEKLEER VOOR HET C-EXAMEN

algemene muziekleer voor het schriftelijke examen ALGEMENE MUZIEKLEER VOOR HET C-EXAMEN ALGEMENE MUZIEKLEER VOOR HET C-EXAMEN 1 INHOUDSOPGAVE VOORTEKENS... 3 DE KWINTENCIRKEL... 4 DE KWINTENCIRKEL - HULP... 5 ARTICULATIE... 5 INTERVALLEN CONSONANT EN DISSONANT... 7 DE STAMTONEN EN DE MAJEUR-

Nadere informatie

Eindexamen havo muziek 2013-I

Eindexamen havo muziek 2013-I Beoordelingsmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 scorepunt toegekend. Andrew Lloyd Webber - Evita, Rainbow High 1 maximumscore 1 2e gedeelte: regel 3 3e gedeelte: regel 5 4e gedeelte:

Nadere informatie

THEORIE B. Begrippen : toonsoort,toonladder,akkoord,drieklank,grondtoon,leidtoon. Een melodie die voorgespeeld wordt opschrijven (melodisch dictee).

THEORIE B. Begrippen : toonsoort,toonladder,akkoord,drieklank,grondtoon,leidtoon. Een melodie die voorgespeeld wordt opschrijven (melodisch dictee). THEORIE B Wat moet je leren : Basisstof (laatste twee bladen). Begrippen : toonsoort,toonladder,akkoord,drieklank,grondtoon,leidtoon. De grote terts toonladders t/m drie kruizen en mollen. Voortekens van

Nadere informatie

THEORIE C. Begrippen : toonsoort,toonladder,akkoord,drieklank,grondtoon,leidtoon

THEORIE C. Begrippen : toonsoort,toonladder,akkoord,drieklank,grondtoon,leidtoon THEORIE C Wat moet je leren : Basisstof (laatste twee bladen) Begrippen : toonsoort,toonladder,akkoord,drieklank,grondtoon,leidtoon De grote en kleine terts toonladders t/m drie kruizen en mollen De grote

Nadere informatie

Muziek. Elke tijd heeft zijn eigen vormen

Muziek. Elke tijd heeft zijn eigen vormen Muziek Elke tijd heeft zijn eigen vormen Klassieke Sonate / Symfonie Eerste deel; snel en dramatisch (met sonatevorm) Tweede deel; langzaam en lyrisch. Liedvorm of thema met variaties contrasterende toonsoort

Nadere informatie

De didactische analyse van partituren: Rococo-Concerto voor klarinet en piano Jurriaan Andriessen (1973) Eerste deel

De didactische analyse van partituren: Rococo-Concerto voor klarinet en piano Jurriaan Andriessen (1973) Eerste deel De didactische analyse van partituren: Rococo-Concerto voor klarinet en piano Jurriaan Andriessen (1973) Eerste deel A. Basisschema voor de analyse van de partituur 1. Macroscopisch A. Componist 1. Historische

Nadere informatie

Theorie A examen G I T A A R

Theorie A examen G I T A A R Theorie A examen G I T A A R De stemming van de gitaar is e b g D A E E E N P A A R S P E C I A L E E F F E C T E N Z I J N : G O L P E : T I K O P D E K L A N K K A S T G L I S S A N D O : H O O R B A

Nadere informatie

Voorwoord voor docenten

Voorwoord voor docenten Voorwoord voor docenten Dit is de eerste versie van de lesmethode van het Leerorkest in Amsterdam. In de toekomst willen we deze methode graag nog verder uitwerken met extra oefeningen, werkbladen en een

Nadere informatie

Een explosie van klankkleuren

Een explosie van klankkleuren Een explosie van klankkleuren 1. Historische achtergrond Hieronder staan enkele stellingen over eigenschappen van instrumenten of bezettingen. Wat zijn de gevolgen voor de componist? a. Op een klavecimbel

Nadere informatie

ROMANTIEK. het tijdperk van de. Romantiek & muziek

ROMANTIEK. het tijdperk van de. Romantiek & muziek ROMANTIEK het tijdperk van de Romantiek & muziek ROMANTIEK AFBAKENING FRANSE REVOLUTIE - PASTORALE VIER VOORBEELDEN VAN ROMANTISCHE COMPONISTEN EN HUN MUZIEK VIER VOORBEELDEN VAN ROMANTISCHE COMPONISTEN

Nadere informatie

Verdeling vakinhoud leerlijn muziek groep 1-8

Verdeling vakinhoud leerlijn muziek groep 1-8 Verdeling vakinhoud leerlijn muziek groep 1-8 Definities Puls: in de maat (in een vierkwartsmaat 1,2,3,4 en in een driekwartsmaat 1,2,3) Afterbeat: Op de beat speel je op de tellen 1 en 3 van de maat,

Nadere informatie

6,3. Werkstuk door een scholier 2562 woorden 29 april keer beoordeeld

6,3. Werkstuk door een scholier 2562 woorden 29 april keer beoordeeld Werkstuk door een scholier 2562 woorden 29 april 2007 6,3 270 keer beoordeeld Vak Muziek Piano 1. Inleiding Thuis hebben wij een piano. Toen ik een klein jongetje van 3 jaar was, begon ik al een beetje

Nadere informatie

Voorbereiding toets Muziekgeschiedenis Klas: AAT 2017/2018

Voorbereiding toets Muziekgeschiedenis Klas: AAT 2017/2018 Naam: Voorbereiding toets Muziekgeschiedenis Klas: AAT 2017/2018 Beantwoord de volgende vragen ter voorbereiding op de dossiertoets muziekgeschiedenis. Indien de opdracht Studie en Beroep onvoldoende wordt

Nadere informatie

Eindexamen vwo muziek I

Eindexamen vwo muziek I Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 scorepunt toegekend. A. Bruckner - Symfonie nr. 4, deel 1 1 maximumscore 1 één van de volgende: tremolo het snel op een snaar heen en weer bewegen

Nadere informatie

THEORIE EXAMEN A 2019

THEORIE EXAMEN A 2019 THEORIE EXAMEN A 2019 LUISTERVRAGEN VRAAG 1 Je hoort 4 grote tertstoonladders, geef aan of ze goed of fout klinken. Je hoort eerst een voorbeeld: Voorbeeld: goed fout Toonladder 1 goed fout Toonladder

Nadere informatie

Voorwoord voor docenten

Voorwoord voor docenten Voorwoord voor docenten Dit is de eerste versie van de lesmethode van het Leerorkest in Amsterdam. In de toekomst willen we deze methode graag nog verder uitwerken met extra oefeningen, werkbladen en een

Nadere informatie

Het verschil tussen mp en mf is niet erg groot. Het verschil tussen ppp en fff is heel groot!

Het verschil tussen mp en mf is niet erg groot. Het verschil tussen ppp en fff is heel groot! Week 7 Muziektekens Muziektekens In deze les laat ik je kennis maken met de meest voorkomende muziektekens. Je leert ze niet allemaal, want dat zou veel te moeilijk en te veel zijn. In deze les staan geen

Nadere informatie

Sonate Opus 10 Nr. 1 in c: Allegro con brio

Sonate Opus 10 Nr. 1 in c: Allegro con brio Sonate Opus 10 Nr. 1 in c: Allegro con brio Beethoven Klaviersonaten Band I: p.96-101 1. Expositie 1.1. Belangrijkste cesuren - FPC: maat 30 - MC: maat 56 - EEC: maat 94 1.2. Hoofdthema: muzikale zin Muzikale

Nadere informatie

Toonhoogte. Toonaarden Groot of klein

Toonhoogte. Toonaarden Groot of klein Toonhoogte Een klank ontstaat door trilling. Een snaar, een riet, een trommelvel, wordt aan het trillen gebracht, en deze trilling doet ook luchtdeeltjes trillen, waardoor het geluid zich voortplant. Hoe

Nadere informatie

a m m r a g rstellen p r o o vo

a m m r a g rstellen p r o o vo p r o g r a m m a voorstellen Een ander verhaal Van Haydn tot Xenakis: al eeuwenlang spreekt het strijkwartet bij alle mogelijke componisten tot de verbeelding. Het Dudok Kwartet brengt het verhaal in

Nadere informatie

Eindexamen muziek vwo 2007-I

Eindexamen muziek vwo 2007-I Beoordelingsmodel J.H. Schein - Da Jakob vollendet hatte 1 maximumscore 1 één van de volgende: Soms is het (eerste) interval stijgend, soms dalend. Soms is het interval een secunde, soms een terts. ook

Nadere informatie

Eindexamen muziek havo 2010 - I

Eindexamen muziek havo 2010 - I Beoordelingsmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend. Josquin Desprez - Adieu mes Amours 1 maximumscore 1 tenor 2 maximumscore 1 luit ook goed: gitaar 3 maximumscore

Nadere informatie

De namen van de noten komen uit het alfabet. We gebruiken de eerste zeven letters: A B C D E F G Na de G komt opnieuw de noot A.

De namen van de noten komen uit het alfabet. We gebruiken de eerste zeven letters: A B C D E F G Na de G komt opnieuw de noot A. blz. 1 Toonhoogte a Eeuwen lang hebben mensen gezocht naar een goede manier om muziek op te schrijven. De eerste voorbeelden van genoteerde muziek komen uit de 9e eeuw. Deze vorm van muziekschrift was

Nadere informatie

PROGRAMMAVOORSTELLEN 2015 2016

PROGRAMMAVOORSTELLEN 2015 2016 PROGRAMMAVOORSTELLEN 2015 2016 EEN ANDER VERHAAL HET DUDOK KWARTET ZOEKT NAAR CONTEXT EN BETREKT DE LUISTERAAR BIJ DIE ZOEKTOCHT Van Haydn tot Xenakis: al eeuwenlang spreekt het strijkkwartet bij alle

Nadere informatie

De Negentiende Eeuw - Onbekende Bekenden

De Negentiende Eeuw - Onbekende Bekenden De Negentiende Eeuw Onbekende Bekenden Met alle respect voor de voorafgaande en de eropvolgende eeuwen kan men toch stellen dat de negentiende eeuw nog steeds het basisrepertoire voor onze klassieke orkesten

Nadere informatie

Basale muziektheorie. Basale Muziek Theorie.

Basale muziektheorie. Basale Muziek Theorie. Basale muziektheorie Basale Muziek Theorie www.rogierijmker.nl 2 Inleiding 3 De notenbalk 4 Het systeem 4 De sleutels 5 De notennamen 5 Voortekens 6 Notenwaarden 8 Verbindingsbogen en legatobogen 10 Herhalingstekens

Nadere informatie

Een muziekles over Haydns Schöpfung (voorbeeldles basisschool)

Een muziekles over Haydns Schöpfung (voorbeeldles basisschool) Een muziekles over Haydns Schöpfung (voorbeeldles basisschool) Paul Knöps Dit materiaal is onderdeel van het compendium christelijk leraarschap dat samengesteld is door het lectoraat Christelijk leraarschap

Nadere informatie

Liedvormen. Liedvormen

Liedvormen. Liedvormen Liedvormen - Stel dat je maar een kort liedje mag zingen of spelen. Bij welk van deze stukken kan je maar een deel ervan zingen, zonder dat het vreemd klinkt? Duid deze onderverdelingen aan op de partituur.

Nadere informatie

Blackbird Arrangement: Daryl Runswick

Blackbird Arrangement: Daryl Runswick Blackbird Arrangement: Daryl Runswick Analyse voor de dlv Tijs Krammer Inleiding 2 Vormanalyse 2 Harmonische analyse 3 Startpunten 4 Dirigeerlijn 4 Interpretatie 5 Appendix het arrangement 6 INLEIDING

Nadere informatie

Hoe hoog of laag je de toon moet spelen kun je zien aan de plek van de noot op de notenbalk.

Hoe hoog of laag je de toon moet spelen kun je zien aan de plek van de noot op de notenbalk. Als je muziek gaat opschrijven moet je van elke toon het volgende aangeven: De toonhoogte: - Hoe hoog/laag moet je de toon spelen Het ritme: - Hoe lang moet je de toon laten doorklinken - Wanneer precies

Nadere informatie

Schrijven en Componeren

Schrijven en Componeren Schrijven en Componeren Muziek Havo 5 Naam.. Klas.. Wikipedia: Een componist(e) of toondichter(es) is een persoon die muziek componeert. Dit wil zeggen dat hij/zij deze bedenkt, creëert en meestal opschrijft.

Nadere informatie

OOST-VLAAMS SYMFONISCH ORKEST SPONSORDOSSIER 18.

OOST-VLAAMS SYMFONISCH ORKEST SPONSORDOSSIER 18. OOST-VLAAMS SYMFONISCH ORKEST SPONSORDOSSIER 18 info@ovso.be www.ovso.be OVSO IN T KORT Het Oost-Vlaams Symfonisch Orkest werd opgericht in 2008, door en voor gepassioneerde muzikanten die samen interessante

Nadere informatie

NOTEN LEZEN VOOR DUMMIES

NOTEN LEZEN VOOR DUMMIES NOTEN LEZEN VOOR DUMMIES Door Ingrid Brandse Beste Harlem Nocturners, Als nieuw redactielid van Jif & Vim werd mij onlangs gevraagd om het één en ander uit te leggen over het notenschrift. De bedoeling

Nadere informatie

Eindexamen Muziek havo 2003-I

Eindexamen Muziek havo 2003-I 3 Antwoordmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 punt toegekend. Silvia, mijn lief 1 cello/gamba 1 luit/gitaar 1 2 sopraan 1 tenor 1 3 per juiste regel 1 www. - 1 - 4 amineur Indien

Nadere informatie

Eindexamen muziek havo 2007-I

Eindexamen muziek havo 2007-I Beoordelingsmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend. Twee liederen uit een Haarlems liedboek uit 1643 1 maximumscore 1 tweestemmig 2 maximumscore 1 a a b Opmerking:

Nadere informatie

Correctievoorschrift examen VMBO-GL en TL 2003

Correctievoorschrift examen VMBO-GL en TL 2003 Correctievoorschrift examen VMBO-GL en TL 2003 tijdvak 1 MUZIEK CSE GL EN TL MUZIEK VBO-MAVO-D Inzenden scores Vul de scores van de alfabetisch eerste tien kandidaten in op de optisch leesbare formulieren

Nadere informatie

HOOFDSTUK 18 : INLEIDING TOT DE RITMIEK

HOOFDSTUK 18 : INLEIDING TOT DE RITMIEK HOOFDSTUK 18 : INLEIDING TOT DE RITMIEK Hierbij starten we met het 2de deel van deze gitaarcursus; de ritmiek. Het noteren van ritmische patronen is in de muzieknotatie als laatste ingevoerd, in het begin

Nadere informatie

Inleiding in de jazzharmonie op de piano

Inleiding in de jazzharmonie op de piano Inleiding in de jazzharmonie op de piano Masja van der Meer INLEIDING 3 HOE GEBRUIK JE HET BOEK? 4 Tijdsplanning studeren: 5 HOOFDSTUK 1: DE BASIS 6 Welke kennis en vaardigheden heb je nodig? 6 Notatie,

Nadere informatie

Twee Vijfjes oefenen.

Twee Vijfjes oefenen. Twee Vijfjes oefenen. Je komt ze in bijna alle liedjes tegen, deze akkoord volgorde : IIm7 V7. Vaak in een dalende reeks, bijvoorbeeld : Cm7 F7 Bbm7 Eb7. 2 akkoorden per maat, elk akkoord duurt maar twee

Nadere informatie

Het notenschrift De basis

Het notenschrift De basis Vervolgcursus Lesweek 1: Het notenschrift De basis Inleiding In deze eerste lesweek van de gevorderden cursus wordt de basis besproken van het notenschrift. Hoe ziet het notenschrift eruit en hoe kunt

Nadere informatie

Dit keer ga je aan de slag met het fantastische stuk River flows van Yurima waarin je zult ontdekken;

Dit keer ga je aan de slag met het fantastische stuk River flows van Yurima waarin je zult ontdekken; River flows Yiruma Dit keer ga je aan de slag met het fantastische stuk River flows van Yurima waarin je zult ontdekken; - dat het eigenlijk uit 2 thema s bestaat waarop gevarieerd wordt - de basistheorie

Nadere informatie

Hagelandse Academie voor Muziek en Woord THEORIE L2 NAAM:... Hagelandse academie voor muziek en woord - AMV L2 : Theorie p.

Hagelandse Academie voor Muziek en Woord THEORIE L2 NAAM:... Hagelandse academie voor muziek en woord - AMV L2 : Theorie p. Hagelandse Academie voor Muziek en Woord THEORIE L2 NAAM:... Hagelandse academie voor muziek en woord - AMV L2 : Theorie p. Wijzigingstekens 3 Toonladder van Fa groot 3-4 Fasleutel 4 Syncope 4 Triool 5

Nadere informatie

Vraag Antwoord Scores. Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 scorepunt toegekend. J. Haydn - Pianoconcert nr.

Vraag Antwoord Scores. Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 scorepunt toegekend. J. Haydn - Pianoconcert nr. Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 scorepunt toegekend. Blok 1 J. Haydn - Pianoconcert nr. 11, Rondo 1 maximumscore 1 terrassendynamiek ook goed: echodynamiek 2 D 3 maximumscore 1 en

Nadere informatie

Eindexamen Muziek vwo 2003-I

Eindexamen Muziek vwo 2003-I 3 Antwoordmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 punt toegekend. Orlandus Lassus - Osculetur me 1 onderdeel 4 2 twee van de volgende: Het onderdeel is volledig achtstemmig. Er wordt

Nadere informatie

7. Troisième choral!!!!!! C. Franck (1822-1890)!

7. Troisième choral!!!!!! C. Franck (1822-1890)! 7. Troisième choral C. Franck (1822-1890) Het populaire derde koraal (1890) is het laatste werk van de grote Franse meester. Het begint met gebroken accoorden quasi allegro, afgewisseld met brede, sonore

Nadere informatie

Orfeus in de onderwereld : French Cancan. sample. Noteer het ritme. ( Golden River Music

Orfeus in de onderwereld : French Cancan. sample. Noteer het ritme. ( Golden River Music 2. Orfeus in de onderwereld : rench ancan Jacques Offenbach 2 4 2 4 2 4 $ $ $ Noteer het ritme. ( 2 4 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 olden River Music LES 19 De hele toon = grote secunde

Nadere informatie

1643) 1. Introductie 2. Melodische aspecten 3. Belangrijke cadensen 4. Gebruikte toonvoorraad. Analyse door Stan Kuunders,

1643) 1. Introductie 2. Melodische aspecten 3. Belangrijke cadensen 4. Gebruikte toonvoorraad. Analyse door Stan Kuunders, Canzon Terza G. Frescobaldi (1583-1643) 1643) Analyse door Stan Kuunders, www.degitarist.nl Index 1. Introductie 2. Melodische aspecten 3. Belangrijke cadensen 4. Gebruikte toonvoorraad Introductie G.

Nadere informatie

De term barok wordt gebruikt voor kunst die gemaakt werd tussen 1600 en 1750.

De term barok wordt gebruikt voor kunst die gemaakt werd tussen 1600 en 1750. Barok 1. Wanneer? De term barok wordt gebruikt voor kunst die gemaakt werd tussen 1600 en 1750. Wat bestond er al? Scheepvaart. Verre afstanden moesten per boot afgelegd worden. Zelfs de duikboot bestond

Nadere informatie

Opnieuw, luid en duidelijk

Opnieuw, luid en duidelijk AFKORTINGEN Ter vereenvoudiging van het notenbeeld of om ruimte te sparen, worden een reeks conventionele afkortingen gebruikt. Herhalingsteken Het gedeelte van een werk dat tussen herhalingstekens staat,

Nadere informatie

Begintermen Basiscursus 1

Begintermen Basiscursus 1 Begintermen Basiscursus 1 noten kunnen lezen en benoemen in de vioolsleutel, met kruisen en mollen notenwaarden en rusten van hele t/m zestiende kunnen lezen en benoemen inzicht hebben in maatsoorten:

Nadere informatie

De variatievorm. Soorten variaties. Luistervoorbeelden. Johann Pachelbel: Canon in D

De variatievorm. Soorten variaties. Luistervoorbeelden. Johann Pachelbel: Canon in D De variatievorm Stel: je hebt een thema geschreven waar je erg tevreden over bent. Of je vindt een bestaand liedje prachtig. Dan kan je hierop variaties schrijven: je verandert het tempo, het ritme, de

Nadere informatie

Noten lezen voor gitaar

Noten lezen voor gitaar Noten lezen voor gitaar Voor leerlingen, die met gitaarlessen beginnen, maar nog niet met het notenbeeld bekend zijn. www.coumou.nl Vernieuwde editie: Tekst geredigeerd door H. Coumou-Gerbrandy. - 2 -

Nadere informatie

Muziekgeschiedenis lessenserie

Muziekgeschiedenis lessenserie Muziekgeschiedenis lessenserie 0 476 1450 1600 1750 1900 1815 NU Griekse periode Romeinse periode middeleeuwen renaissance barokklassieke romantiek 20 ste periode eeuw middeleeuwen (500-1450) renaissance

Nadere informatie

Eindexamen muziek havo 2005-I

Eindexamen muziek havo 2005-I 4 Beoordelingsmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend. J.H. Schein - Wir gläuben all an einen Gott een kruis voor de twee lage c s per voorteken 2 unisono 3 Het al

Nadere informatie

Eindexamen muziek havo I

Eindexamen muziek havo I Beoordelingsmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 scorepunt toegekend. W. A. Mozart - Symfonie nr. 40, Allegro assai 1 maximumscore 1 a b dynamiek piano forte bezetting deel van het

Nadere informatie

Eindexamen Muziek havo 2003-I

Eindexamen Muziek havo 2003-I Silvia, mijn lief cd1 track 2 De vragen 1 t/m 8 gaan over het lied Silvia, mijn lief en blokfluitvariaties daarop uit de zeventiende eeuw. Je hoort het gehele eerste couplet twee keer. 2p 1 Noem de twee

Nadere informatie

Algemene muziektheorie. Algemene. A-examen. Muziektheorie. Samenstelling: Hans Buld Hans Hilgerink Rob Holleman 1

Algemene muziektheorie. Algemene. A-examen. Muziektheorie. Samenstelling: Hans Buld Hans Hilgerink Rob Holleman 1 Algemene muziektheorie Algemene A-examen Muziektheorie Samenstelling: Hans Buld Hans Hilgerink Rob Holleman 1 Inhoud 1 Noten en notenbalken 3 2 Sleutels 4 4 De maat 6 5 Maatsoorten 6 6 De opmaat 7 7 Tempo

Nadere informatie

Toonladders en 3-klanken. Toonladders en 3-klanken. Toonladders en 3-klanken. PHCC-G Walk-in. Beginselen van muziek-theo-rie.

Toonladders en 3-klanken. Toonladders en 3-klanken. Toonladders en 3-klanken. PHCC-G Walk-in. Beginselen van muziek-theo-rie. Toonladders en 3-klanken PHCC-G Walk-in Beginselen van muziek-theo-rie Noodzakelijke kennis bij gebruik van muziekprogramma's Akkoorden-hulpje bij melodiën Theo Henrichs - 29 Toonladders en 3-klanken Agenda

Nadere informatie

?Theorie. Kort overzicht met de belangrijkste dingen die je wilt of moet weten over muzieknotatie.

?Theorie. Kort overzicht met de belangrijkste dingen die je wilt of moet weten over muzieknotatie. ?Theorie Kort overzicht met de belangrijkste dingen die je wilt of moet weten over muzieknotatie Deel2: Muziektheorie Tom Overtoom - De Muziekclub TH - pag 27 Noten en notatie = hele noot ( tellen) = hele

Nadere informatie

Aan de slag bij het orkest

Aan de slag bij het orkest Aan de slag bij het orkest Een introductie van het symfonieorkest Groep 7-8 en VO onderbouw Docentenhandleiding Vooraf Voor u ligt de docentenhandleiding bij de educatieve website Introductie van het symfonieorkest

Nadere informatie

Antwoorden CKV Katern muziek - opdracht 1, 4, 7, 13, 23 & 29

Antwoorden CKV Katern muziek - opdracht 1, 4, 7, 13, 23 & 29 Antwoorden CKV Katern muziek - opdracht 1, 4, 7, 13, 23 & 29 Antwoorden door een scholier 2197 woorden 6 maart 2005 4 6 keer beoordeeld Vak CKV Opdracht 1, 1. Elvis Costello bezocht concerten van het Brodsky

Nadere informatie

Co-creatie met basisschool De Ontdekking Groep 7-8

Co-creatie met basisschool De Ontdekking Groep 7-8 PAS OP JE TELLEN Werken met breuken, inhoud en oppervlakte m.b.v. muziek(les) GROEP 7-8 maatsoort, akkoordschema, vormschema Co-creatie met basisschool De Ontdekking Groep 7-8 Oktober/november 2015 1 Overzicht

Nadere informatie

Eindexamen muziek vwo I

Eindexamen muziek vwo I Beoordelingsmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend. F. Schubert - Wohin? 1 maximumscore 1 (a) - a - b - a - a 2 maximumscore 2 veel korte notenwaarden / triolen (of

Nadere informatie

Inleiding. Beste cursist, ... Waarom deze cursus?

Inleiding. Beste cursist, ... Waarom deze cursus? LEER NOTEN LEZEN INLEIDING Inleiding Beste cursist, Waarom deze cursus? Er kunnen verschillende redenen zijn waarom je wilt leren noten lezen: Misschien ben je een zanger(es) die het fijn vindt om mee

Nadere informatie

Lesweek 7: Het Notenschrift In the Hall of the Mountain King (Grieg) Vervolgcursus

Lesweek 7: Het Notenschrift In the Hall of the Mountain King (Grieg) Vervolgcursus Vervolgcursus Lesweek 7: Het Notenschrift In the Hall of the Mountain King (Grieg) Inleiding Deze lesweek staat in het teken van het muziekstuk In the Hall of the Mountain King van Edward Grieg. Ook deze

Nadere informatie

Bekijk het introductiefilmpje op de homepagina en lees het onderstaande verhaal hierbij.

Bekijk het introductiefilmpje op de homepagina en lees het onderstaande verhaal hierbij. Docentenhandleiding Vuurvogel Het Balletorkest Beste docent, Wat fijn dat u naar De Vuurvogel van Het Balletorkest komt kijken. In dit document vindt u de handleiding voor alle lessen rondom dit concert.

Nadere informatie

1. Het ritme wat ik voor ga spelen bestaat uit twee bouwstenen en extra halve noot. Schrijf de nummers van de goede bouwstenen op de juiste plek.

1. Het ritme wat ik voor ga spelen bestaat uit twee bouwstenen en extra halve noot. Schrijf de nummers van de goede bouwstenen op de juiste plek. Werkblad B Les 1 Naam:. 1. Het ritme wat ik voor ga spelen bestaat uit twee bouwstenen en extra halve noot. Schrijf de nummers van de goede bouwstenen op de juiste plek.. Het ritme wat ik voor ga spelen

Nadere informatie

ART HISTORY. de negentiende eeuw. H5 Blz.17 t/m 32 De Romantiek Eerste helft 19de eeuw

ART HISTORY. de negentiende eeuw. H5 Blz.17 t/m 32 De Romantiek Eerste helft 19de eeuw ART HISTORY de negentiende eeuw H5 Blz.17 t/m 32 De Romantiek Eerste helft 19de eeuw Romantiek Reactie op de verstedelijking en het rationalisme van de achttiende eeuw Zoektocht naar een betere wereld

Nadere informatie

De notenbalk met vijf lijntjes

De notenbalk met vijf lijntjes Klas 2 Het notenschrift Ieder land heeft zijn eigen taal. In Frankrijk spreken ze Frans, in Engeland Engels en in Nederland Nederlands. Er is één taal die in ieder land gesproken wordt: Het notenschrift!

Nadere informatie

Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 punt toegekend.

Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt 1 punt toegekend. Muziek havo 2-II 3 Antwoordmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt punt toegekend. Alfonso El Sabio Santa Maria, strela do dia unisono 2 de noot e 3 noten voorteken 2 4 maat 3, derde

Nadere informatie