Richtlijn voor lage rug- en bekkenpijn gedurende de zwangerschap. Dr. Annelies Pool-Goudzwaard Afd. Neurowetenschappen ErasmusMC
|
|
- Juliaan van der Velde
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Richtlijn voor lage rug- en bekkenpijn gedurende de zwangerschap Dr. Annelies Pool-Goudzwaard Afd. Neurowetenschappen ErasmusMC
2 4 richtlijnen bekkenpijn NVOG 2006 Europese richtlijn (Eur-GL) 2008 Vleeming et al., 2008 KNGF 2009 Bastiaenen et al., 2009 ACPWH 2011 Coldron et al., 2011
3 Verschillen Doelgroep: verloskundigen (NVOG) vs fysiotherapeuten (KNGF, ACPWH) vs richtlijn ontwikkelaars/ patiënten en behandelaars (Eur.GL) Tijdsduur: verloskundige nazorg (NVOG, ACPWH) versus 3 maanden (KNGF) dan wel 1 jaar postpartum (EUR.GL)
4 Overeenkomsten Afbakening probleem Vrouwen met bekkenpijn tijdens zwangerschap/ partus ontstaan Herkenbaar vanwege Pijnlokalisatie Functieverlies en beperkingen
5 Functieverlies Gewicht-dragende activiteiten lopen van trappen, wandelen, schredestand Waggelen tijdens lopen Verminderde capaciteit staan Pijn gedurende activiteiten (KNGF wetenschappelijke onderbouwing zeer beperkt) In contrast NVOG nadruk op startpijn, sneller moe zijn en langzamer herstel van vermoeidheid
6 Verschillen Prevalentie: 4-76% (Eur.GL) vs 45-89% (KNGF) vs 50-70% waarvan en 14-22% serieuze klachten (ACPWH) en 8% ernstig beperkt Door: Jaar van publicatie Definitie probleem Pelvic girdle relaxation Pelvic girdle syndrome Perpartum low back and pelvic pain, etc.
7 Verschillen Ernst probleem: (KNGF) normaal verschijnsel is met een snelle afname van pijn kort na de bevalling (NVOG) normale rug/bekkenklacht hoort bij zwangerschap herstelt binnen 6 maanden common but not normal during pregnancy (ACPWH)
8 Risico factoren Overeenstemming: Rugklachten voor zwangerschap (OR ) Voorafgaand trauma aan het bekken (OR 2.8) Inconclusive : Vervolgzwangerschap Tekort aan lichaamsbeweging Op meerdere lokaties pijn Psychological stress Slechte spierfunctie bij aanvang zwangerschap Niet optimale ergonomische werkomstandigheden
9 Verschillen in aetiology Eur.Gl PGP is related to non-optimal stability of the pelvic girdle joints altered friction within the SIjoints KNGF tegenstrijdigheid in de literatuur, geen conclusie tot duidelijke aetiologie lijkt invloed te bestaan van psychosociale factoren NVOG verweking banden door hormonen, verkeerde houding geen balans in belasting en belastbaarheid ACPWH multifactorieel, abnormale biomechanica in het bekken, asymmetrie in SI beweeglijkheid
10 Standpunt mbt aetiologie is kenmerkend voor aangerade diagnostiek en interventie Level D kleuring van de commissie Health care provider beliefs
11 Biomechanische motorische invalshoek (ACPWH, NVOG, Eur.GL) Stabiliteit bekken?? Verweking Biomechanisch probleem asymmetrie beweeglijkheid Te weinig frictie Gebaseerd op modellen en experimenteel in vitro en in vivo onderzoek (n=6 n=36)
12 Definitie stabiliteit A proper timely load transfer to adjacent bone(s) within the physiological boundaries of a joint without (threatening) damage to structures in (near) surroundings of a joint American Association of Orthopaedic Surgeons 2001
13 Focus op sluiten van bekken - stoornis niveau ICF Zowel in diagnostiek als interventie Pijn uit gewricht of andere structuren? Functie musculatuur (Transversus Abdominus, Bekkenbodem) tijdens belasten
14 Diagnostiek - level D or best practice SI Pijn provocatie test- PPPP test (ACPWH, Eur GL) Symphyse pijn provocatie (ACPWH, Eur GL) Palpatie van een bandje Lig. dorsale longum (Eur.GL) ASLR (Eur. GL) Heup onderzoek (ACPWH) Bekkenband (ACPWH, NVOG, Eur.GL)
15 X-ray tijdens ASLR ASLR rechts ASLR links Geen stapje bij het dragen van een bekkenband van 100 N en bij band dragen minder pijn Mens et al., 2002,2006
16 Pelvic Belt test
17 Trainen van de inwendige bekkenband Statische stabiliteit Muscle corset creeert stijfheid fine tuning als in een orkest Bergmark 1989, Crisco & Panjabi 1990, 1991, Cholewicky & MacGill 1996, Kibler et al, 2005, Endleman & Critchley 2008, Borghuis et al. 2008
18 Focus op stabilisatie van de romp Co-activatie van diafragma, transverse abdominus en bekkenbodem Hides et al., 1994, 2004, 2006, Hodges et al.,2002,2003, 2005, Gandevia, 2000,Cholewicky 1999 From Edgepac
19 Is het creeren van stijfheid / sluiting wel wenselijk? Kan stijfheid een trauma voorkomen? Borghuis et al., 2008, Reeves et al. 2007, Hides et al, 1994, 1996, Hodges & Richardson 1996
20 Nieuwe inzichten stabiliteit Variabiliteit ipv een inwendige bekkenband! Mee kunnen veren is noodzakelijk tijdens ADL Dus niet alleen sluiten en alles op slot zetten Weerstand bieden aan de belasting Of meeveren en terugkeren naar balans positie Robustness and performance Reeves et al. 2007
21 Health care provider belief.. bekken is instabiel
22 ASLR score nog steeds 5
23 Over teveel beweeglijkheid gesproken
24 KNGF richtlijn loslaten biomechanisch model Bewijslast onvoldoende! Anamnese belangrijkste met hulpvraag pt Diagnostiek VAS, Roland disability, IPA (Impact particpation and Autonomy) (alle domeinen ICF) Geen fysieke diagnostische testen met voldoende betrouwbaarheid/ validiteit - Geen aanbeveling voor diagnostiek Geen onderliggend biomechanisch maar psycho-sociaal model invloed van cognities, illness beliefs en sociale omgeving op pijn is evident
25 Wat is waarheid? Zeer waarschijnlijk multifactorieel bio-psychosociaal aetiologisch model! Biologisch: SR mobiliteit symphyse Significant groter bij vrouwen met bekkenpijn, maar testen niet valide en betrouwbaar Mens & Pool-Goudzwaard et al ASLR sensitiviteit, specificiteit. Cut of point = 1 Mens et al., 2012 De associatie tussen bekkenpijn en veranderd motor control, kinematica en kinematische variabelen van het bekken is moderate SR Aldabe et al Simpel model van verlies sluitkracht bekken is niet evident vaak belief system van de therapeut/ verloskundige
26 Aanbevelingen begeleiding partus (NVOG) Geen redenen voor begeleiding gynaecoloog Geen indicatie voor keizersnede Geen medische indicatie voor bevalling Inleiding (38 wkn) alleen te overwegen bij extreme klachten Benen niet te ver naar buiten tijdens bevalling, evt met persen voeten op bed Vacuüm of tang verlossing indien geïndiceerd geen bezwaar
27 Advies aan patiënt (NVOG) Neem klacht serieus, acceptatie pijn en leer ermee omgaan Herstel balans belasting en belastbaarheid door kiezen voor activiteiten wisseling De volgende activiteiten kosten over het algemeen veel energie en leveren weinig spierkracht op: staan, trappen lopen en gebukt werken (stofzuigen, bedden opmaken, strijken, koken, kind verzorgen). Activiteiten als fietsen en zwemmen versterken juist de spieren. Rust, hulp regelen Bekkenband Evt. zittend trap af, kussen tussen benen s nachts
28 Aanbeveling interventie advies patiënt (KNGF) Het is aannemelijk dat oefentherapie tijdens de zwangerschap niet effectief is (niveau 2) (Postpartum) stabiliserende oefeningen en graded exposure alleen op korte termijn effectief bekkenband niet effectief Gezien aanwijzingen psychosociaal lijden advies en geruststelling, angst vermindering
29 Aanbeveling advies patiënt (ACPWH) Blijf actief binnen pijn grenzen Rust frequent maar blijf actief Vermijdt staan op 1 been Zoek naar oplossingen voor traplopen Plan de dag Ziet niet met benen gekruist Vermijdt eenzijdig reiken, trekken met arm Niet buigend draaien
30 Evident dat interventie gedurende zwangerschap onderling erg verschillen Geen, alleen advies en herstel functioneren (KNGF) Manuele therapie mobilisaties (ACPWH) Gerichte oefentherapie, motor control (ACPWH, Eur.GL) Acupunctuur Tens Dragen band Water gymnastics
31 Conclusie interventie huidige stand wetenschap Cochrane Systematic Review Penninck & Liddle examined pelvic pain (N = 661) 11 trials examined lumbo-pelvic (LBP and pelvic) pain (N = 2120) Pelvic pain Moderate quality evidence acupuncture > exercise > than usual care Rigid belt > sham for pain Lumbopelvic pain Moderate quality 8-20 week exercise program reduced risk on LBPP (16-20 weken, niet) > usual care. Low quality exercise reduced sick leave improved function > usual care. Acupuncture > usual care or sham on pain and function
32 Conclusie interventie huidige stand wetenschap Systematic Review (alleen zwangerschap, gericht op fysiotherapie) van Benthem et al., articles on 22 independent RCT s of overall moderate quality 4 different treatment modalities: Material support (1 study, n=115), Exercise therapy (9 studies, n=2059), Manual Therapy (5 studies, n=360) and Combination of modalities (7 studies, n=1543).
33 Conclusie interventie huidige stand wetenschap Systematic Review (alleen zwangerschap, gericht op fysiotherapie) van Benthem et al., 2013 Exercise therapy and education, present a positive effect on pain, disability and/or sick leave
34 Conclusie Op basis van nieuwe wetenschappelijke inzichten pleidooi voor ontwikkeling en update van richtlijn Multidisciplinair Waarbij duidelijke weging wordt gemaakt tussen health care provider beliefs en evidentie Dank voor uw aandacht
Gebaseerd op wat? Het bekken; stabiliteit bekeken vanuit een anatomisch en biomechanisch perspectief. Wat is (in)stability? Wat voelen we?
Het bekken; stabiliteit bekeken vanuit een anatomisch en biomechanisch perspectief Dr. Annelies Pool-Goudzwaard Department of Neuroscience Erasmus MC Rotterdam Wat is (in)stability? Termen gebruikt in
Nadere informatieInleiding Oorzaak Klachten
Bekkeninstabiliteit Inhoudsopgave Inleiding... 1 Oorzaak... 1 Klachten... 1 Wat kunt u aan de klachten doen... 2 Omgaan met pijn... 2 Houding- en bewegingsadviezen... 2 De bevalling... 4 Na de bevalling...
Nadere informatieInformatiebrochure Bekkenpijn, bekkeninstabiliteit en zwangerschap
Informatiebrochure Bekkenpijn, bekkeninstabiliteit en zwangerschap Ziekenhuis Maas en Kempen Wat nu? Pijn in de omgeving van het bekken komt vaak voor in de zwangerschap. Ongeveer de helft van de zwangere
Nadere informatieBekkenpijn en zwangerschap
Bekkenpijn en zwangerschap Bekkenpijn en zwangerschap Inleiding Pijn in de omgeving van het bekken is een veel voorkomend verschijnsel in de zwangerschap. Ongeveer de helft van de zwangere vrouwen heeft
Nadere informatieBekkeninstabiliteit en bekkenpijn
Bekkeninstabiliteit en bekkenpijn Pijn in de omgeving van het bekken komt vaak voor tijdens de zwangerschap. Ongeveer de helft van de zwangere vrouwen heeft last van bekkenpijn of lage rugpijn, veroorzaakt
Nadere informatieUw bekken beter belast bij zwangerschap
Uw bekken beter belast bij zwangerschap Tijdens de zwangerschap en na de bevalling is uw bekken minder stabiel dan u gewend bent. Samen met de bekkenfysiotherapeut vindt u manieren om uw kracht weer terug
Nadere informatieInhoud. Voorwoord 1. 4 Pathogenese 29 4.1 Inleiding 29 4.2 Verminderde passieve stabiliteit 29 4.2.1 De bevalling 29 4.2.
Inhoud Voorwoord 1 1 Anatomie 5 1.1 Inleiding 5 1.2 Bouw van het bekken 5 1.3 Relatie tussen bekken en rug 5 1.4 Beweeglijkheid van de bekkengewrichten 6 1.5 Bekkenpijn of rugpijn? 9 2 Wat is instabiliteit?
Nadere informatieHET WERKEN met GEZONDHEIDSPROFIELEN in de MANUELE THERAPIE
HET WERKEN met GEZONDHEIDSPROFIELEN in de MANUELE THERAPIE Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Vrije Universiteit Brussel UMC St Radboud, Nijmegen NPi, Amersfoort 1 NVMT 4e LUSTRUM VAN HARTE PROFICIAT 2 WAAROM
Nadere informatieProgramma. Kwetsbaarheid Fried. 2001. (geriatrie)fysiotherapie. Geriatriefysiotherapie. Diagnosticeren van en interveniëren bij sarcopenie
Geriatriefysiotherapie Diagnosticeren van en interveniëren bij sarcopenie Marjan Doves MPT Geriatriefysiotherapeut 24 maart 2015 Programma Sarcopenie vanuit fysiotherapeutisch perspectief (Geriatrie)fysiotherapeutische
Nadere informatieFysiotherapie na acceleratie deceleratie trauma. Fysiotherapie na acceleratie deceleratie trauma. Fysiotherapie na acceleratie deceleratie trauma
Hans Allaart Fysiotherapeut Sport Fysiotherapeut Orthopedische Manueel Th. Dryneedling Hans Allaart Fysiotherapeut Sport Fysiotherapeut Orthopedische Manueel Th. Dryneedling Fysiotherapie na acceleratie
Nadere informatieBEKKENPIJN, BEKKENINSTABILITEIT EN ZWANGERSCHAP
BEKKENPIJN, BEKKENINSTABILITEIT EN ZWANGERSCHAP 17993 Inhoudsopgave Inleiding... 3 Wat is bekkenpijn en bekkeninstabiliteit?... 3 Bouw van het bekken... 3 Welke klachten kunnen er zijn?... 4 Pijnklachten...
Nadere informatieMultidisciplinair. OMG artsen Reumatoloog Anesthesiologen MDT therapeuten MRI online
Multidisciplinair Neurologen OMG artsen Reumatoloog Anesthesiologen MDT therapeuten MRI online 1 Misverstanden Geen Pijnpoli Promoten niet perse operatie Promoten niet perse injectie 1,5 lijn 1 e lijn
Nadere informatieConclusies Orthopedie
Conclusies Orthopedie Grote interdokter variatie, bij vrijwel gelijke incidentie GC Marne is bovengemiddeld duur voor Z&Z : 8% duurder Hoge kosten orthopedie wordt veroorzaakt door: 34% meer verwijzingen
Nadere informatieVisual Analoge Scale (VAS)
Bijlage 3 Meetinstrumenten Bijlage 3.1 Visual Analoge Scale (VAS) De intensiteit van de pijn wordt gemeten met een VAS (100 mm) met betrekking tot de draaglijkheid van de pijn gedurende de afgelopen week
Nadere informatieBekkenpijn en zwangerschap
Bekkenpijn en zwangerschap Verloskunde alle aandacht Inleiding Pijn in de omgeving van het bekken is een veel voorkomend verschijnsel in de zwangerschap. Ongeveer de helft van de zwangere vrouwen heeft
Nadere informatieFysiotherapie en Benigne Pijn: Welke vraag?
Fysiotherapie en Benigne Pijn: Welke vraag? Prof. dr. Rob A.B. Oostendorp Nederlands Paramedisch Instituut Amersfoort UMC St Radboud, Nijmegen Werkgroep Onderzoek Kwaliteit AANDACHTSPUNTEN doel conventionele
Nadere informatieZwanger (geweest)? Spieren rondom uw bekken trainen? Klachten voorkomen en/of verminderen? voorkom bekkenpijn FYSIOHOLLAND
FYSIOHOLLAND voorkom bekkenpijn Zwanger (geweest)? Spieren rondom uw bekken trainen? Klachten voorkomen en/of verminderen? De therapeuten van FysioHolland geven tips. Veel vrouwen krijgen tijdens of na
Nadere informatieBekkenpijn, bekkeninstabiliteit en zwangerschap
Sophia Kinderziekenhuis In deze folder geven wij u informatie over bekkenpijn en bekkeninstabiliteit tijdens de zwangerschap: informatie over de eventuele klachten, oorzaak en wat u er zelf aan kunt doen.
Nadere informatieRapport Complicaties bij Zwangeren
Rapport Complicaties bij Zwangeren Barneveld november 2015 januari 2017 Karin Boone den Besten, verloskundige Jacqueline Kempen Nijhof, geregistreerd bekkenoefentherapeut + Alina Kooistra, geregistreerd
Nadere informatieWat te meten bij lage rugpijn
Wat te meten bij lage rugpijn Drs. François Maissan Drs. Edwin de Raaij Fysiotherapeuten Manueel therapeuten Gezondheidswetenschappers Doel Wat te meten bij lage rugpijn? 1 Master Orthopedische manuele
Nadere informatieWhitepaper aspecifieke lage rugpijn. Martijn Groot, orthopedisch manueel therapeut Daniel Righard, master manueel therapeut i.o.
Whitepaper aspecifieke lage rugpijn Martijn Groot, orthopedisch manueel therapeut Daniel Righard, master manueel therapeut i.o. (co-writer) Inhoud Inleiding De praktijk Het trainingsprogramma De ervaringen
Nadere informatieBekkenpijn, bekkeninstabiliteit en zwangerschap
Bekkenpijn, bekkeninstabiliteit en zwangerschap Inleiding Pijn in het bekken is een veel voorkomend verschijnsel in de zwangerschap. Ongeveer de helft van de zwangere vrouwen heeft in meer of mindere mate
Nadere informatieOnderzoek naar de oorzaak van (chronische) lage rugpijn
Onderzoek naar de oorzaak van (chronische) lage rugpijn In de laatste 13 jaar is er veel onderzoek gedaan naar de oorzaak van lage rugpijn. Voornamelijk het veelvuldig voorkomen van lage rugpijn en het
Nadere informatieParamedisch OnderzoekCentrum
Manueeltherapeutische classificaties voor lage-rugpijn: uitdaging voor de toekomst. Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Prof.dr. Janusz Bromboszcz Opbouw Relevantie van classificaties voor MT Profielen KNGF-richtlijn
Nadere informatieBiopsychosociaal model
Biopsychosociaal model binnen de behandeling van whiplash-patiënten Wendy Peeters, MScMT Dr. Arianne Verhagen Prof. dr. Rob Oostendorp 1 23-03-2001 Doel presentatie State of the art wetenschappelijke evidentie
Nadere informatieRoland Disability Questionnaire
Roland 1983 Nederlandse vertaling G.J. van der Heijden 1991 Naampatiënt...Datum:. Uw rugklachten kunnen u belemmeren bij uw normale dagelijkse bezigheden. Deze vragenlijst bevat een aantal zinnen waarmee
Nadere informatieEvidence based medicine proof oefentherapie voor lage rugpijn Prof. Dr. Ulrike Van Daele Vakgroep Movant opleiding Revaki
24 oktober 2015 Evidence based medicine proof oefentherapie voor lage rugpijn Prof. Dr. Ulrike Van Daele Vakgroep Movant opleiding Revaki 2 Lifetime prevalentie LRP: 84% Prevalentie chronische LRP: 23%
Nadere informatieRichtlijnen in de fysiotherapie: een internationaal perspectief
Richtlijnen in de fysiotherapie: een internationaal perspectief Philip van der Wees Nijkerk, 9 april 2015 Wat is een richtlijn? Een richtlijn is een document met aanbevelingen, gericht op het verbeteren
Nadere informatieHouding is een kunstige zaak
Contactdag Marfan, Fysiotherapie denker_small.jpg www.byrodin.nl 250x300 François Gérard, Portret van François Gérard, Portret van François Gérard, Portret van keizerin Joséphine.jpg www.artifex.nu Houding
Nadere informatieBack on Track: eerste ervaringen met geprotocolleerde pijnrevalidatie in de eerste lijn. Reni van Erp, MSc
Back on Track: eerste ervaringen met geprotocolleerde pijnrevalidatie in de eerste lijn. Reni van Erp, MSc Disclosure slide Companies No relations Research funding CZ Fonds Provincie Limburg Adelante epartment
Nadere informatieVictor Niemeijer Sportarts SMA Elkerliek
Victor Niemeijer Sportarts SMA Elkerliek Onderzoek lage rug en heup core stability The Fifa 11 + Epidemiologie - 60-90% van alle mensen maakt een keer een episode van aspecifieke lage rugpijn door - Incidentie
Nadere informatieCOMPRESSIE- of TRACTIETHERAPIE bij ASPECIFIEKE NEKPIJN: WAT HELPT?
Paramedisch OnderzoekCentrum POC COMPRESSIE- of TRACTIETHERAPIE bij ASPECIFIEKE NEKPIJN: WAT HELPT? Prof.dr. Rob Oostendorp Ann Pattyn MSc Dr. Wendy Scholten-Peeters Prof.dr. William Duquet Fysiotherapie
Nadere informatieNiets aan de hand toch
Niets aan de hand toch (Kinder-) Manuele Therapie Psychologie Nek- en hoofdpijn bij kinderen en jongeren met NAH Presentatie BAW 'Niets aan de hand toch' Opbouw van de Presentatie Verzoek aan jullie Vraagstelling
Nadere informatiePatient gegevens. Patiënt gegevens. Bakker, Sanne Adres: Spaarne 153
Patient gegevens Patiënt gegevens Naam: Bakker, Sanne Adres: Spaarne 153 Postcode: 2011CG Haarlem Geboortedatum: 5-6-1996 Leeftijd: 20 Geslacht: V Telefoon: 0616287075 Telefoon mobiel: Telefoon werk: Email:
Nadere informatieLAGE-RUGPIJN: parade van richtlijnen. Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp
LAGE-RUGPIJN: parade van richtlijnen Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp PARADE van RICHTLIJNEN KNGF-richtlijn MT en Lage-rugpijn, in druk Richtlijn Aspecifieke lage-rugklachten, 2003 KNGF-richtlijn Lage-rugpijn,
Nadere informatieRug- en bekkenpijn tijdens en na de zwangerschap
Rug- en bekkenpijn tijdens en na de zwangerschap Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Het bekken 1 Wat is bekkenpijn? 2 Welke klachten kun je hebben? 2 Welke klachten horen niet bij
Nadere informatieGebruik van meetinstrumenten bij whiplash: een casestudy
Gebruik van meetinstrumenten bij whiplash: een casestudy Wendy Scholten-Peeters Arianne Verhagen Karin Neeleman-vd Steen Rob Oostendorp 1 Doel Inzicht geven in bruikbaarheid vragenlijsten Hoe Wat Waarom
Nadere informatieStappenplan mobiliteit
Stappenplan - Het vaststellen van beperkingen in de - Het behouden de of voorkomen van achteruitgang in bij ouderen - Het verbeteren van de bij ouderen - Het voorkomen van samenhangende problemen zoals
Nadere informatieRugmanagement. Hoe kun je rugklachten in de hand houden. Mark Vongehr, Fysio-/Manueeltherapeut. Medisch Centrum Aarveld
Rugmanagement Hoe kun je rugklachten in de hand houden Mark Vongehr, Fysio-/Manueeltherapeut Rugmanagement Inleiding Anatomie en functie van de wervelkolom Belastingen van de wervelkolom tijdens houdingen
Nadere informatieADDENDUM 1: HAND-OUTS I
ADDENDUM 1: HAND-OUTS I Functionele syndromen Biomedisch en biopsychosociaal model Begrippenkaders ICF Patroonherkenning / patiëntprofiel Vlaggenparade Functionele syndromen Geen goede (medische) verklaring
Nadere informatieDrs. Nathan Hutting Dr. Sarah Detaille
Drs. Nathan Hutting Dr. Sarah Detaille Inhoud presentatie Aspecifieke KANS Project GRIP op KANS Ontwikkeling GRIP op KANS Inhoud programma Voorlopige resultaten A-specifieke KANS Aan werk of activiteiten
Nadere informatieMULTIDISCIPLINAIRE VISIE op DIAGNOSTIEK en BEHANDELING van het LUMBOSACRAAL RADICULAIR SYNDROOM
MULTIDISCIPLINAIRE VISIE op DIAGNOSTIEK en BEHANDELING van het LUMBOSACRAAL RADICULAIR SYNDROOM 1 HNP-onderzoek UMC St Radboud Evidence-based handelen bij postoperatief LRS: een uitdaging! Prof.dr. Rob
Nadere informatieCircuittraining Een nieuwe groepstraining met een functioneel karakter
Circuittraining Een nieuwe groepstraining met een functioneel karakter Drs. Lotte Wevers Dr. Ingrid van de Port Prof. Dr. Eline Lindeman Prof. Dr. Gert Kwakkel Kenniscentrum De Hoogstraat, Utrecht Overzicht
Nadere informatie25 jaar whiplash in Nederland
25 jaar whiplash in Nederland Vanuit een fysiotherapeutisch perspectief Maarten Schmitt M.Sc 1 2 Fysiotherapeut & manueeltherapeut Hoofd van de Divisie Onderwijs Stichting Opleidingen Musculoskeletale
Nadere informatieLage rugklachten. www.gzcdiemenzuid.nl
Lage rugklachten Introductie De lage rug is het gebied ter hoogte van de onderste 5 lendenwervels (lumbale wervels) en de overgang met het heiligbeen (lumbo-sacrale overgang). De lendenwervelkolom bestaat
Nadere informatieAdviezen voor zwangere vrouwen voor het veilig volgen van reguliere yogalessen.
Zwangerschap en yoga Adviezen voor zwangere vrouwen voor het veilig volgen van reguliere yogalessen. Als yogadocenten vinden we het belangrijk dat je op een veilige manier yogalessen kunt volgen, ook als
Nadere informatieDia-Fit: blended-care CGT voor chronische vermoeidheid bij diabetes type 1
Dia-Fit: blended-care CGT voor chronische vermoeidheid bij diabetes type 1 Effecten en verklarende mechanismen Juliane Menting Nivel, Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg NKCV, Nederlands
Nadere informatieFysiotherapie na een hernia-operatie
Fysiotherapie na een hernia-operatie Albert Schweitzer ziekenhuis maart 2015 pavo 0292 Inleiding U bent in het Albert Schweitzer ziekenhuis geopereerd aan een hernia in uw rug. In deze folder willen wij
Nadere informatieMyofasciaal Pijn Syndroom een analyse voor (para)medici
\ MPS en Dry Needling - 1 Myofasciaal Pijn Syndroom een analyse voor (para)medici Frank Timmermans, fysiotherapeut en manueel therapeut Uplands Physiotherapy Clinic, Penticton, B.C. Canada Inhoud presentatie
Nadere informatieMinder last van uw rug
Minder last van uw rug Hoe kunt u pijn onderin uw rug verminderen en nieuwe klachten voorkomen Rugklachten zelf onder controle Pijn in uw rug is lastig en vervelend. Om vele redenen. Uw humeur kan eronder
Nadere informatieDokter, ik ben zo moe. greta moorkens algemeen inwendige ziekten U Z Antwerpen
Dokter, ik ben zo moe greta moorkens algemeen inwendige ziekten U Z Antwerpen Oorzaken chronisch moeheid : > 50%(70%) psychiatrische (co)morbiditeit somatisch onderliggend lijden ( bvb cancerrelated fatigue)
Nadere informatieNVFB-ZwangerFit actief, modern, wetenschappelijk onderbouwd Dé peripartum begeleiding. Folder voor verwijzers
NVFB-ZwangerFit actief, modern, wetenschappelijk onderbouwd Dé peripartum begeleiding Folder voor verwijzers NVFB-ZwangerFit Dit is een eigentijdse actieve cursus waarin vrouwen gedurende de gehele peripartum
Nadere informatieMultiple Sclerose (fysiotherapeutische behandeling)
Multiple Sclerose (fysiotherapeutische behandeling) Remco Muller MNR, Fysiotherapeut Lid MS Zorgnet RMC Groot Klimmendaal Expertisecentrum voor volwassenen Inhoud Inleiding Evidence based practise Fysiotherapeutisch
Nadere informatieBekkenpijn, bekkeninstabiliteit en zwangerschap
1/8 Verloskunde Bekkenpijn, bekkeninstabiliteit en zwangerschap Inleiding Pijn in de omgeving van het bekken komt vaak voor in de zwangerschap. Ongeveer de helft van de zwangere vrouwen heeft last van
Nadere informatiePATIËNTENINFORMATIE BEKKENPIJN, BEKKENINSTABILITEIT EN ZWANGERSCHAP
PATIËNTENINFORMATIE BEKKENPIJN, BEKKENINSTABILITEIT EN ZWANGERSCHAP Inhoudsopgave Wat is bekkenpijn en bekkeninstabiliteit... 4 Bouw van het bekken... 4 Welke klachten kunnen er zijn... 6 Pijnklachten...
Nadere informatieDe bekkenfysiotherapeut helpt met diagnostiek en behandeling van klachten in het gebied van buik, bekken, bekkenbodem en lage rug
De bekkenfysiotherapeut helpt met diagnostiek en behandeling van klachten in het gebied van buik, bekken, bekkenbodem en lage rug folder voor verwijzers Bekkenfysiotherapie Als huisarts of specialist ziet
Nadere informatieInternationale week van de pijn : Rugpijn : wat werkt er? Oefenen of prikjes? Dr. K. Van Boxem, pijncentrum (SJK) Opereren?
Internationale week van de pijn : Rugpijn : wat werkt er? Oefenen of prikjes? Dr. K. Van Boxem, pijncentrum (SJK) Opereren? Dr. R. Rasschaert, neurochirurgie (UZA) of er mee leven? Mevr Batens, pijncentrum
Nadere informatieBekkenpijn, bekkeninstabiliteit en zwangerschap
1/9 Verloskunde Bekkenpijn, bekkeninstabiliteit en zwangerschap Inleiding Pijn in de omgeving van het bekken komt vaak voor in de zwangerschap. Ongeveer de helft van de zwangere vrouwen heeft last van
Nadere informatieKNGF-richtlijnen bij Lage-rugpijn: Fysiotherapie of Manuele therapie? Dr. Erik J.M. Hendriks Prof. Dr. Rob A.B. Oostendorp
KNGF-richtlijnen bij Lage-rugpijn: Fysiotherapie of Manuele therapie? Dr. Erik J.M. Hendriks Prof. Dr. Rob A.B. Oostendorp 1 2 Met dank aan de auteurs KNGF-richtlijn Manuele therapie (2003) Heijmans M,
Nadere informatieMyofasciaal Pijn Syndroom een analyse voor (para)medici
\ Myofasciaal Pijn Syndroom een analyse voor (para)medici Frank Timmermans,, fysiotherapeut en manueel therapeut Uplands Physiotherapy Clinic, Penticton, B.C. Canada Samenstelling Peter Bär,, fysiotherapeut
Nadere informatieFactsheet Manuele therapie en therapeutische mogelijkheden bij zuigelingen (0-1 jaar)
1/4 Manuele therapie en therapeutische mogelijkheden bij zuigelingen (0-1 jaar) Auteurs F. Driehuis, MSc, FT Prof. dr. M.W.G. Nijhuis - van der Sanden, KFT E. R. I. C. Saedt, MT B. H. van der Woude, MT
Nadere informatieCOMPUTERWERK. Multidisciplinaire Richtlijn NVAB. Dr. Erwin. M. Speklé, Eur.Erg. Voorzitter Human Factors NL
COMPUTERWERK Multidisciplinaire Richtlijn NVAB Dr. Erwin. M. Speklé, Eur.Erg. Voorzitter Human Factors NL PROGRAMMA Begripsbepaling computerwerk Uitgangspunten en doel Inhoud richtlijn Behandeling vragen
Nadere informatieIs de behandeling van lage rugklachten door middel van tractie evidence based? Dr Peter Verspeelt Fysische geneeskunde en revalidatie 24 oktober 2015
Is de behandeling van lage rugklachten door middel van tractie evidence based? Dr Peter Verspeelt Fysische geneeskunde en revalidatie 24 oktober 2015 Wat is de invloed van tractie op een lumbale
Nadere informatieBekkenpijn en bekkeninstabiliteit
Bekkenpijn en bekkeninstabiliteit Inhoudsopgave Inleiding...4 Wat is bekkenpijn en bekkeninstabiliteit?...4 Bouw van het bekken...5 Welke klachten kunt u ervaren?...7 Welke klachten horen niet bij de
Nadere informatieDurf te kiezen. Fydee Eindejaarscongres Geert van t Hullenaar Rughuis Kennis Academy
Durf te kiezen Fydee Eindejaarscongres Geert van t Hullenaar Rughuis Kennis Academy Het Rughuis Ernstige chronische bekken-, rug-, en nekpijn Specialistische tweedelijns GGZ instelling 5 locaties State
Nadere informatieFysiotherapie na hernia
Fysiotherapie na hernia Deze informatie gaat over fysiotherapie na een herniaoperatie in de lage rug. Hoewel deze operaties niet allemaal hetzelfde zijn, kan er toch een aantal oefeningen worden aangegeven
Nadere informatieFysius werkt samen met u aan een leven zonder rugpijn.
Rugpijn? Rugpijn is niet vanzelfsprekend Volgens het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) heeft 1 op de 5 volwassenen last van terugkerende rugklachten. Dit zijn 2,6 miljoen mensen die
Nadere informatieBekkenpijn, bekkeninstabiliteit en zwangerschap
Bekkenpijn, bekkeninstabiliteit en zwangerschap Afdeling Verloskunde/Gynaecologie Colofon Dit is een publicatie voor patiënten van het Waterlandziekenhuis Informatie www.waterlandziekenhuis.nl e-mailadres:
Nadere informatieStenose- en/of herniaoperatie Oefeningen voor herstel
Stenose- en/of herniaoperatie Oefeningen voor herstel H15.016-01 Inhoudsopgave Inleiding... 2 Vóór de operatie... 2 Thuis oefenen... 2 Lees deze adviezen vast goed door... 2 De dag van de operatie... 3
Nadere informatieWat beweegt de patiënt met MS? Vincent de Groot, revalidatiearts. Inhoud
Wat beweegt de patiënt met MS? Vincent de Groot, revalidatiearts Inhoud Multipele sclerose Overzicht behandelmogelijkheden Multidisciplinair revalidatieplan Casus Conclusie 1 Wat is MS? Typen MS Relapsing-Remitting
Nadere informatieBekkenpijn, bekkeninstabiliteit en zwangerschap
Bekkenpijn, bekkeninstabiliteit en zwangerschap We vinden het belangrijk dat u goede voorlichting krijgt. De belangrijkste voorlichting vindt plaats in de spreekkamer, tijdens uw gesprek met de gynaecoloog.
Nadere informatieBekkeninstabiliteit. Maatschap Gynaecologie IJsselland Ziekenhuis
Bekkeninstabiliteit Maatschap Gynaecologie IJsselland Ziekenhuis Inleiding Pijn in de omgeving van het bekken is een veel voorkomend verschijnsel in de zwangerschap. Ongeveer de helft van de zwangere vrouwen
Nadere informatiee-exercise bij knie en heup artrose
e-exercise bij knie en heup artrose Ontwikkeling, evaluatie en implementatie Corelien Kloek (TiU, NIVEL, UMCU, HU) Daniël Bossen (HvA), Joost Dekker (VUmc), Dinny de Bakker (TiU, NIVEL), Cindy Veenhof
Nadere informatieManuele therapie bij heupklachten
Manuele therapie bij heupklachten Informatie voor cliënten Manuele therapie bij heupklachten Pijn in de lies of opstartproblemen na een tijdje zitten. U kunt in uw dagelijks leven behoorlijk last hebben
Nadere informatieOmgaan met (onbegrepen) lichamelijke klachten. Prof. dr. Sako Visser Universiteit van Amsterdam Pro Persona GGZ Dr. Michel Reinders GGZinGeest
Omgaan met (onbegrepen) lichamelijke klachten Prof. dr. Sako Visser Universiteit van Amsterdam Pro Persona GGZ Dr. Michel Reinders GGZinGeest Van DSM IV naar DSM 5 DSM IV - somatisatie stoornis, - somatoforme
Nadere informatieBekkenpijn, bekkeninstabiliteit en zwangerschap. Patiënteninformatie
Patiënteninformatie Bekkenpijn, bekkeninstabiliteit en zwangerschap Informatie over de klachten, oorzaken en behandeling van bekkenpijn en bekkeninstabiliteit. Inhoudsopgave Bladzijde 1. Wat is bekkenpijn
Nadere informatieAspecifieke klachten aan arm, nek en/of schouder 1
Aspecifieke klachten aan arm, nek en/of schouder 1 blijven? In de linkerkolom vindt u de verschillende onderwerpen die in deze folder behandeld worden. Door te klikken op deze items gaat u direct naar
Nadere informatieOpleidingen en Cursussen Karin van Teeffelen-Lagerweij
Opleidingen en Cursussen Karin van Teeffelen-Lagerweij 1983 Bewijs van bevoegdheid van fysiotherapeut 1985-1990: Opleiding Pedagogiek 1986 Fysiotherapie in de pediatrie Bobath I Multiple Sclerose/Parkinson
Nadere informatieDryneedling bij bekkenproblemen postpartum
Dryneedling bij bekkenproblemen postpartum Een nuttige Interventie Cecile Röst Introductie In onze praktijk sinds 1996 ongeveer 800 nieuwe vrouwelijke bekkenpijnpatiënten per jaar 90% komt tijdens de zwangerschap,
Nadere informatieMyofasciaal Pijn Syndroom
Myofasciaal Pijn Syndroom een analyse voor (para)medici \ Frank Timmermans, fysiotherapeut en manueel therapeut Uplands Physiotherapy Clinic, Penticton, B.C. Canada MPS en Dry Needling - 1 Inhoud presentatie
Nadere informatiePre-& Postnataal Fitness. De bekkenbodem tijdens & na de zwangerschap
Pre-& Postnataal Fitness De bekkenbodem tijdens & na de zwangerschap Waar gaan we het in dit uur over hebben? Wat is de bekkenbodem? Anatomie & functie Wat zijn bekkenbodemklachten? Hoe train je de bekkenbodem?
Nadere informatieBalans en stabiliteitstraining een brede kijk op motorlearning
Balans en stabiliteitstraining een brede kijk op motorlearning Cursusprogramma Heerenveen Wij behouden ons het recht voor kleine wijzigingen aan te brengen in dit programma wanneer het leerproces dit vraagt.
Nadere informatieHOUDINGSTRAINING. Onderdeel van de fysieke voorbereiding. Dag van de Trainer (17/12/2016)
HOUDINGSTRAINING Onderdeel van de fysieke voorbereiding Dag van de Trainer (17/12/2016) Houdingstraining Wat? raakvlakken met stabilisatietraining hypes o.a., Core stability, Performance Stability, FMS,
Nadere informatieBekkenpijn, bekkeninstabiliteit en zwangerschap
Bekkenpijn, bekkeninstabiliteit en zwangerschap Inleiding Pijn in de omgeving van het bekken komt vaak voor in de zwangerschap. Ongeveer de helft van de zwangere vrouwen heeft last van bekkenpijn of lage
Nadere informatieFysieke fitheid, vermoeidheid en fysieke training bij sarcoïdose patiënten
Fysieke fitheid, vermoeidheid en fysieke training bij sarcoïdose patiënten 5 april 2017 Sarcoïdose ontsporing afweersyteem ophoping afweercellen: granulomen overal in lichaam: longen, lymfesysteem, huid,
Nadere informatieMuziektherapie in de oncologie
Muziektherapie in de oncologie Wetenschap en praktijk combineren Tom Abrahams 26 mei 2015 Wat is muziektherapie? Een vorm van vaktherapie Ervaringsgericht Interventies binnen muzikale context Waar wordt
Nadere informatieOverdracht Fysiotherapie na Spondylodese operatie bij NedSpine
Overdracht Fysiotherapie na Spondylodese operatie bij NedSpine Naam:... Kamer nr Datum operatie: / / Ontslag: / / Operatie: niveau Status bij ontslag: Bijzonderheden: Transfers / lopen Van lig tot zit
Nadere informatieBekkenpijn, bekkeninstabiliteit en zwangerschap. Afdeling Verloskunde/Gynaecologie
Bekkenpijn, bekkeninstabiliteit en zwangerschap Afdeling Verloskunde/Gynaecologie Inleiding Pijn in de omgeving van het bekken komt vaak voor in de zwangerschap. Ongeveer de helft van de zwangere vrouwen
Nadere informatieFysiotherapie na een hernia
Fysiotherapie na een hernia Oefeningen voor herniapatiënten Algemeen Deze informatie heeft betrekking op de fysiotherapeutische behandeling, die u krijgt na een hernia-operatie in de lage rug. Hoewel deze
Nadere informatieNederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie PATIËNTENVOORLICHTING. Bekkenpijn, bekkeninstabiliteit en zwangerschap No 16
NVOG Nederlandse Vereniging voor PATIËNTENVOORLICHTING Bekkenpijn, bekkeninstabiliteit en zwangerschap No 16 1998 NVOG Het copyright en de verantwoordelijkheid voor deze folder berusten bij de Nederlandse
Nadere informatieOefentherapie op maat bij patiënten met knieartrose en comorbiditeit
Oefentherapie op maat bij patiënten met knieartrose en comorbiditeit j 7 juni 2018 Dr. Mariëtte de Rooij Praktijk voorbeeld 65 rige mevrouw Knieartrose: knieklachten > 10 ar Nevendiagnose: Diabetes type
Nadere informatieZwanger en fit? www.mothersinmotion.nl
Zwanger en fit? Zwangerschapscursus Zwangerschap, bevallen en de eerste tijd samen met je baby zijn unieke ervaringen. Ze zijn mooi en positief maar ook zwaar en ingrijpend. Mothers in Motion helpt je
Nadere informatieFysiotherapie bij bekkenbodemproblemen
00 Fysiotherapie bij bekkenbodemproblemen aanvullende informatie bij de folder 'Bekkenbodemproblemen bij vrouwen' Poli Gynaecologie De inhoud van deze voorlichtingsfolder is mede samengesteld door de Nederlandse
Nadere informatieDe knie van diagnostiek naar behandeling
De knie van diagnostiek naar behandeling Marienke van Middelkoop Afdeling Huisartsgeneeskunde, Erasmus MC Rotterdam Knieklachten In 2012: 6.4% in fysiotherapie praktijk 13.7 per 1000 patiënten per jaar
Nadere informatieHOUDINGSTRAINING. Houdingstraining. Houdingstraining. Wat? 12-12-2014. Onderdeel van de fysieke voorbereiding. Dag van de Trainer (13/12/2014)
HOUDINGSTRAINING Onderdeel van de fysieke voorbereiding Dag van de Trainer (13/12/2014) Houdingstraining Wat? raakvlakken met stabilisatietraining hypes o.a., Core stability, Performance Stability, FMS,
Nadere informatieEvidence please! 27 juni 2013. Michiel Reneman REHABILITATION MEDICINE / CENTER FOR REHABILITATION
Evidence please! 27 juni 2013 Michiel Reneman REHABILITATION MEDICINE / CENTER FOR REHABILITATION Evidence please! 1. EBP 2. Hulpmiddelen en voorzieningen 3. Aanpassingen 4. Waarom? EBP: Extremely Boring
Nadere informatieGYNAECOLOGIE. In overleg met de gynaecologen hebben wij een oefenschema opgesteld om u zo snel mogelijk na de operatie te activeren.
GYNAECOLOGIE Oefenschema na gynaecologische operatie Het doel van de oefeningen In overleg met de gynaecologen hebben wij een oefenschema opgesteld om u zo snel mogelijk na de operatie te activeren. Bij
Nadere informatieWat is depressie? Oorzaak, omvang, gevolg
Wat is depressie? Oorzaak, omvang, gevolg Prof. Dr. Brenda Penninx Vakgroep psychiatrie / GGZ ingeest Neuroscience Campus Amsterdam Mental Health EMGO+ Institute for Health and Care Research b.penninx@vumc.nl
Nadere informatieHernia met een radiculair syndroom in de lage rug Adviezen & oefeningen. Afdeling Fysiotherapie IJsselland Ziekenhuis
Hernia met een radiculair syndroom in de lage rug Adviezen & oefeningen Afdeling Fysiotherapie IJsselland Ziekenhuis Inleiding U bent patiënt op de afdeling neurologie van het IJsselland Ziekenhuis. Er
Nadere informatie