Jaarverslag Volwasseneneducatie en inburgering. MBO College Hilversum ROC van Amsterdam

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Jaarverslag 2012. Volwasseneneducatie en inburgering. MBO College Hilversum ROC van Amsterdam"

Transcriptie

1 Jaarverslag 2012 Volwasseneneducatie en inburgering MBO College Hilversum ROC van Amsterdam 1

2 Inhoudsopgave Pagina Woord vooraf 2 Inleiding 3 Hoofdstuk 1. Algemene gegevens Totaal aantal deelnemers Deelnemers per stroom Deelnemers per locatie 7 Hoofdstuk 2. Demografische gegevens deelnemers Land van herkomst / nationaliteit Verdeling allochtoon / autochtoon Indeling naar geslacht Leeftijdsopbouw Woongemeente 10 Hoofdstuk 3. Educatietrajecten van ROC van Amsterdam MBO College 11 Hilversum zorgen voor betere taalbeheersing, plek in de samenleving en op de arbeidsmarkt bij inwoners Door Prof. Maurice de Greef Hoofdstuk 4. Prestaties Per deelnemersprofiel Samenvatting en conclusies Hoofdstuk 5. Verantwoording en rapportage Intakes Toetsing en resultaten Uitstroomredenen Aangeboden uren en verzuim 18 Hoofdstuk 6. Interviews Interview met Ibrahim Shindes Interview met ex-cursist inburgering Vit Bachtik 22 2

3 Woord vooraf Het valt ons zwaar te moeten constateren dat er een grote vraag is naar goed taalonderwijs. Taalonderwijs dat bijdraagt aan de participatie in de samenleving. Taalonderwijs dat in veel gevallen bijdraagt aan de stap naar (betaalde) arbeid. Die zwaarte heeft te maken met de enorme terugloop in budgetten voor zowel inburgering als cursussen volgens de Wet Educatie Beroepsonderwijs. Wij zien dat in de nabije toekomst veel volwassenen in achterstandsposities geen onderwijs krijgen. Nu nog volgen honderden deelnemers ons onderwijs. Wij blijven dat met volle inzet doen omdat iedere deelnemer telt. Ik wil de medewerkers van de afdeling Educatie hartelijk danken voor hun nimmer aflatende inzet, ondanks het feit dat velen een andere arbeidsplek krijgen of de organisatie verlaten. De concentratie van de uitvoering van het onderwijs is nodig om zoveel mogelijk middelen voor de uitvoering van de lessen over te houden. Graag bedank ik de gemeenten in de regio, met name de politiek verantwoordelijke en de ambtelijke staf voor de samenwerking en de uitvoering van de taken in het kader van de WEB middelen W.A.M. te Riele Voorzitter directie MBO College Hilversum ROC van Amsterdam 3

4 Inleiding De opleiding Volwasseneneducatie en Inburgering van het MBO College Hilversum, onderdeel van het ROC van Amsterdam, heeft in 2012 aan 786 deelnemers allerlei trajecten aangeboden. We hebben een goed aanbod tot stand kunnen brengen, ondanks dat er de laatste jaren een sterke daling van het educatiebudget heeft plaatsgevonden. Er vonden op de locaties Hilversum, Bussum, Weesp en Huizen weer verschillende succesvolle maatwerktrajecten plaats op zowel NT-2 alsook NT-1 gebied. Zo waren er alfabetiseringstrajecten, trajecten voor laag-, midden- en hoogopgeleiden, examentrainingen en duale trajecten. Onze deelnemers waren afkomstig uit veel verschillende landen en culturen en van verschillende leeftijden, zoals u ook in hoofdstuk 2 kunt lezen. Veel van onze deelnemers behaalden het staatsexamen en inburgeringexamens. Een hoge score ten opzichte van het landelijk gemiddelde. Uit onderzoek blijkt dat de deelnemers uiterst tevreden zijn over onze opleidingen. In hoofdstuk 3 volgt een verslag over het belang van educatietrajecten. Educatietrajecten van het MBO College Hilversum zorgen voor een betere taalbeheersing, een betere plek in de samenleving en een betere plek op de arbeidsmarkt voor inwoners van de regio Gooi en Vechtstreek! De afdeling educatie is een bijzonder en waardevol onderdeel van het MBO College Hilversum. Natuurlijk bieden we een plek waar deelnemers graag de taal willen leren met onderdelen als lezen, spreken, luisteren, schrijven en taalstages. Ook is het een plek waar de deelnemers elkaar ontmoeten, waar de taal ook in de gesprekjes in de pauze geleerd wordt en waar de docenten soms ook vertrouwenspersonen zijn. Een plek waar kennis gemaakt wordt met diverse culturen, waar vriendschappen worden gesloten en waar deelnemers kunnen opbloeien en werken aan een nieuwe toekomst. In hoofdstuk 6 leest u twee succesverhalen van deelnemers aan opleidingen Educatie en Inburgering. Ook de docenten blijven met grote betrokkenheid hun taak professioneel uitvoeren, alleen worden het er noodgedwongen steeds minder. De toekomst van educatieonderwijs in deze vorm is uiterst onzeker. Om mensen in achterstandsituaties kansen te blijven bieden voor de toekomst is educatie, in het bijzonder taal- en rekenvaardigheden, erg belangrijk. In nauwe samenwerking met de gemeenten blijven we alles in het werk stellen om educatie voor volwassenen te blijven aanbieden. Ik hoop dat u dit jaarverslag met aandacht zal lezen en nodig u van harte uit één van onze lessen bij te wonen. Zo kunt u zelf ervaren wat het belang is van onze educatielessen in de regio Gooi en Vechtstreek op het MBO College Hilversum. U bent van harte welkom! Peter Bon Opleidingsmanager Volwasseneneducatie, inburgering en Entreeopleidingen MBO College Hilversum 4

5 Hoofdstuk 1: Algemene gegevens 1.1 Totaal aantal deelnemers dat gebruik heeft gemaakt van het onderwijsaanbod van de opleiding Educatie Totaal aantal deelnemers De trend sinds 2001 levert het volgende beeld op: vanaf 2001 is het aantal deelnemers met een kwart teruggelopen in 2005 (index = 74, 2001 = 100) en bijna met 60% gedaald in 2010 (index = 41, 2001 = 100). Oorzaak hiervan zijn de verminderde rijksbijdragen, waardoor er een teruggang in het aantal Educatietrajecten is. In 2011 en 2012 zet de daling zich verder voort. Verdeling WEB/WI Jaar WEB WI Het aantal WI-deelnemers is sinds 2009 gestaag stijgend en vormt de belangrijkste groep in Het aantal WEB-deelnemers vertoont sinds 2010 een sterke daling en is meer dan gehalveerd. 5

6 1.2 Het onderwijsaanbod van de afdeling Educatie over het jaar 2012 Aantal deelnemers per groep jan 1-apr 1-okt 31-dec C Q X Y Z Groepen 0 C-Groepen* Q-Groepen X-Groepen Y-Groepen Z-Groepen NT2, Inburgering en examentraining voor Staatsexamen Programma I Nt1, Sherpa NT2, Alfabetisering, laagopgeleiden niveau 0 t/m B1 NT2, midden- en hoogopgeleiden niveau 0 t/m B2 NT2, Duaal Zorg *De C-stroom omvat in zijn geheel Spreken met vrijwilligers, loopbaanoriëntatie, examentraining voor Staatsexamen Programma I (en onder de WI:) KNS, TGN & EPE & assessments & Portfolio De daling van het totaal aantal deelnemers over 2012 zien we ook terug bij het aantal deelnemers per stroom. In absolute aantallen daalt de X-stroom het sterkst ( -162 deelnemers), ook de Y-stroom raakt meer dan een derde van zijn deelnemers kwijt. De Q-stroom en de Z-stroom zijn aan het einde van het kalenderjaar vrijwel niet bestaand. 6

7 1.3 Aantal deelnemers verspreid over de verschillende locaties, over 2012 Aantal deelnemers per locatie over 2012 (WEB) jan 1-apr okt 31-dec Arena Bussum Huizen Weesp Locatie 7 De locatie Arena in Hilversum verliest over het jaar 2012, tussen april en december 120 deelnemers. Huizen en Bussum blijven over het jaar vrijwel gelijk. De locatie Bussum is in 2012 opgeheven evenals al eerder de locatie de Geus in Hilversum, die komt dus niet meer in de statistieken voor. 7

8 Hoofdstuk 2: Demografische gegevens van de deelnemers 2.1 Land van herkomst Deelnemers naar land van herkomst, op volgorde van 2012 (Alleen opgenomen bij 10 of meer deelnemers in 2012) Deelnemers naar geboorteland, 2011 en Marokko Polen Nederland Irak Somalië Afghanistan China Turkije Thailand Brazilië Soedan Bulgarije Iran Geboorteland Opvallend was dat de groep deelnemers met Marokko en Nederland als geboorteland verreweg de grootste was in Ze vertonen beiden een scherpe daling in Alle geboortelanden dalen licht met uitzondering van Thailand (gelijk) en Brazilië (een lichte stijging). 2.2 Verdeling deelnemers allochtoon/ autochtoon Verdeling deelnemers autochtoon/allochtoon Autochtoon Allochtoon Allochtonen vormden in 2011 de grootste groep in 2012 is het aantal deelnemers uit die groep licht gedaald. Het aantal autochtonen is scherp gedaald in één jaar tijd. 8

9 2.3 Indeling naar geslacht Verdeling deelnemers naar geslacht Man Vrouw Opvallend is dat de daling van het aantal vrouwen veel groter is dan de daling van het aantal mannen. Vrouwen vormen in 2012 nog steeds de meerderheid met iets meer dan 60%. 2.4 Leeftijdsopbouw Leeftijdsopbouw deelnemers (in %) 35,0 30,0 30,2 28,4 25,0 23,7 23,3 20,0 15,0 15,9 19,4 20,2 12, ,0 7,7 7,4 5,0 0,0 4,1 2,8 3,4 1,2 0,2 0,2 16 en jonger 17 t.e.m t.e.m t.e.m t.e.m t.e.m t.e.m en ouder Tussen 2011 en 2012 lijkt het erop dat de groep deelnemers steeds jonger wordt. Over het algemeen een stijging van de groep deelnemers tussen 17 en 39 jaar. We zien een daling van 40 tot 65 jaar, met een opvallend scherpe daling tussen de 50 en 65. 9

10 2.5 Naar woongemeenten Deelnemers naar woongemeente Gemeente Blaricum 12 8 Bussum Eemnes Hilversum Huizen Laren Muiden/Muiderberg 9 2 Naarden Weesp Wijdemeren Anders Totaal Deelnemers naar woongemeente Blaricum Bussum Eemnes Hilversum Huizen Laren Muiden/Muiderberg Naarden Weesp Wijdemeren Anders Het aantal deelnemers is in alle gemeenten dalend. Het meest opvallend is de daling in absolute zin van het aantal deelnemers uit Hilversum. 10

11 Hoofdstuk 3 Educatietrajecten van ROC van Amsterdam MBO College Hilversum zorgen voor betere taalbeheersing, plek in de samenleving en op de arbeidsmarkt bij inwoners Door Dr. Maurice de Greef In het schooljaar is onder 81 deelnemers aan educatieve trajecten van het ROC van Amsterdam MBO College Hilversum een vragenlijst afgenomen om het effect van de cursussen educatie in beeld te kunnen krijgen. Het betrof de deelnemers aan taal- en basisvaardigheidstrajecten bij de afdeling Educatie van het ROC van Amsterdam MBO College Hilversum. Er zijn 2 meetmomenten geweest, T0 en T1. Het eerste meetmoment was in het najaar van 2011 en het tweede meetmoment was in het voorjaar van De centrale vraag is of in de regio Gooi en Vechtstreek de deelnemers een betere plek in de samenleving hebben gekregen. Het werd duidelijk dat op alle gebieden van sociale inclusie en arbeidsontwikkeling een deel van het aantal deelnemers na deelname aan educatie een groei heeft doorgemaakt. De trajecten educatie blijken dus een effect te hebben. De grootste effecten zijn te constateren bij de vaardigheden met betrekking tot de Nederlandse taal, vreemde taal, assertiviteit, opvoedingsen arbeidsvaardigheden, vrijwilligerswerk en wijkvaardigheden en het verbeteren van het contact met anderen. Daarnaast zien we ook dat een groot deel van de deelnemers meer aan natuur- en sportactiviteiten en kunst- en cultuuractiviteiten deelneemt en uit een sociaal isolement komt. Voor wat betreft de overige variabelen van sociale inclusie zien we dat circa 40% tot 50% van het aantal deelnemers een groei doormaakt (met uitzondering van het verbeteren van het aangaan van een lidmaatschap). Ten slotte is er ook sprake van een effect op het gebied van arbeidsontwikkeling. Circa 25% functioneert beter in of vindt een baan met begeleiding en circa 15% vindt een betaalde baan of functioneert beter op de werkplek. Daarnaast gaat circa 25% vrijwilligerswerk doen, circa 35% stage lopen en circa 30% een baan zoeken. Hoge resultaten Volgens Kirwan en Birchall (2006) blijkt uit onderzoek dat medewerkers slechts 10% tot 20% van de kennis en vaardigheden uit scholing implementeren in de praktijk. Hoewel de onderwijssetting verschilde, stond ook in ons onderzoek het leereffect centraal. Voor de trajecten van Educatie van het ROC van Amsterdam MBO College Hilversum in de regio Gooi en Vechtstreek zijn de meeste percentages veel hoger. Daarnaast is er in 2009 een eerste onderzoek gedaan naar effecten onder deelnemers van volwasseneneducatie. Ook daar liggen de percentages van de trajecten in de regio Gooi en Vechtstreek veel hoger (m.u.v. de variabele digitale vaardigheden ). Kijkend naar de neveneffecten op het gebied van arbeidsontwikkeling kan geconstateerd worden dat deze vrij groot zijn. Na deelname aan de educatietrajecten van ROC van Amsterdam MBO College Hilversum is circa 25% beter gaan functioneren in of heeft een betaalde baan met begeleiding gevonden of is vrijwilligerswerk gaan doen. Daarnaast is circa 30% een baan gaan zoeken en circa 35% stage gaan lopen. Op basis van de resultaten zien we dat circa 50%van de deelnemers uit een isolementspositie is gekomen en dus van trede 1 naar trede 2 is gestegen op de participatieladder. Aansluitend kunnen we concluderen, dat circa 45% is gestegen van trede 2 naar 3 op de participatieladder op basis van de scores met betrekking tot de variabele Ontmoeten & ondernemen. Daarnaast blijkt vervolgens, dat circa 55% van de mensen meer is gaan 11

12 deelnemen aan georganiseerde activiteiten, zoals natuur- en sportactiviteiten. Voor wat betreft de stijging naar trede 4, 5 of 6 zien we dat circa 25% vrijwilligerswerk is gaan doen en circa 62% beter is gaan functioneren als vrijwilliger. Ten slotte blijkt dat 25% van de deelnemers beter is gaan functioneren in of een betaalde baan met begeleiding heeft verkregen en dus is gestegen naar trede 5 en dat 15% van de deelnemers is gestegen naar trede 6, omdat ze een betaalde baan hebben verkregen of beter zijn gaat functioneren in een betaalde baan. Samenvattend kan men zeggen dat een groot aantal deelnemers in de regio Gooi en Vechtstreek een betere plek in de samenleving krijgt na deelname aan een educatief traject zeker in vergelijking met het landelijk onderzoek van 2009 en het onderzoek van Kirwan en Birchall (2006). Maar er liggen ook kansen op het gebied van werk. Een deel van de deelnemers verbetert haar positie op de arbeidsmarkt en dat terwijl dit in feite geen vooropgezet doel is. Educatie zou dus ook gezien kunnen worden als een voorziening voor laagopgeleiden om hun positie op de arbeidsmarkt te verbeteren. Dus educatie werkt voor een groot aantal deelnemers in de regio Gooi en Vechtstreek. Vooral de vooropgestelde doelstelling (verbeteren van taalbeheersing) wordt bereikt, nl. onder 66,7% van de deelnemers en daarnaast krijgt een groot gedeelte een betere plek in de samenleving en een kleiner deel als neveneffect een betere plek op de arbeidsmarkt, wat uiteindelijk ook een stijging op de treden van de participatieladder tot gevolg heeft. Artéduc, s-hertogenbosch Referenties Josten, E. (2010). Minder werk voor laagopgeleiden? Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau. Kirwan, C. & Birchall, D. (2006). Transfer of learning from management development programmes: testing the Holton model. International Journal of Training and Development, 10:

13 Hoofdstuk 4: Prestaties 4.1 per deelnemersprofiel De volgende opleidingen zijn in 2012 verzorgd: Profiel 1.Sociale Redzaamheid niveau 1 (alfabetiseren en laaggeletterde anderstaligen) Daggroepen: 10xHilversum,3xBussum,3xHuizen,3xWeesp Totaal groepen Uren p.week Aantal weken Uren totaal 19 6, ,50 Avondgroepen: 3xHilversum 3 4, Sociale Redzaamheid niveau 1,2/ Professionele Redzaamheid ongekwalificeerd niveau 1,2 (laagopgeleide anderstaligen en Nederlandstaligen) 4873,50 Verstandelijk gehandicapten, lezen/ schrijven 3 2, ,50 Laaggeletterdheid Nt1 2 4, Module gespreksvaardigheden Nt2 1 2, ,5 Module schrijfvaardigheden Nt2 1 2, ,5 769,50 3.Sociale Redzaamheid niveau 3/ Professionele redzaamheid ongekwalificeerd niveau 3 (laag-midden opgeleide anderstaligen) Nt2, begin en helft van het niveau dag 1 6, ,50 Nt2, begin en helft van het niveau avond 1 4, Professionele Redzaamheid ongekwalificeerd niveau 3 (midden opgeleide anderstaligen) Nt2 examentraining Staatsexamen 1 2 2, Professionele Redzaamheid ongekwalificeerd en gekwalificeerd niveau 3 (midden opgeleide anderstaligen en Nederlandstaligen) Horecatraject niveau Mentoraat horecatraject Schakeltraject, voorbereidend op Zorg Mentoraat schakeltraject Zorg ,50 6.Professionele Redzaamheid ongekwalificeerd 724 niveau 4 Nt2 A1/A2 dag 1 6, ,50 Nt2 B1 dag Nt2 B1 avond Nt2 B2 incl. examentraining dag 1 6, ,50 Nt2 B2 incl. examentraining avond 2 4, Nt2 examentraining staatsexamen 2 1 2, ,50 7.Overige activiteiten (geldt voor alle profielen) 1282,50 Aantal Intake deelnemers (1,5 uur per deelnemer) 150 deelnemers Trajectbegeleiding 439 deelnemers uren

14 Totalen Deelnemersprofiel Aantal uren 1.Sociale redzaamheid (alfabetisering anderstaligen) 4873,50 2.Sociale redzaamheid niveau 1 en 2; laagopgeleide anders- en Nederlandstaligen 769,50 3.Sociale redzaamheid niveau 3 (laag en midden opgeleide anderstaligen) 427,50 4.Ongekwalificeerde professionele redzaamheid (midden opgeleid) 171,00 5.Professionele redzaamheid gekwalificeerd en ongekwalificeerd (midden opgeleide 724,00 anderstaligen en Nederlandstaligen) 6.Sociale en professionele redzaamheid niveau 4 (hoogopgeleid) 1282,50 7.Voor alle profielen: trajectbegeleiding en remediërend leren 739,00 Totaal gerealiseerde uren 8986, Samenvatting en conclusies 2012 Gerealiseerd aantal uren in vergelijking tot de in de prestatieovereenkomst vastgestelde uren. Activiteit Gerealiseerd in 2012 Volgens prestatieovereenkomst 2012 Totaal aantal uren 8986, ,00 uren Conclusies educatiejaar 2012 Het aantal uren is in overeenstemming met de prestatieovereenkomst 2011 gerealiseerd met een (positief) verschil van 16,50 uren. Verklaring: Trajecten die niet zijn uitgevoerd uit prestatieovereenkomst: - schakeltraject voorbereidend op beroepsopleiding handel niv.2 = 288 uren - mentoraat schakeltraject handel = 38 uren + Totaal niet uitgevoerd = 326 uren Trajecten die extra uit prestatieovereenkomst zijn uitgevoerd: - extra groep NT-1 deelnemers in de avond in Hilversum = 171 uren - extra avondgroep laaggeletterden in Hilversum = 171 uren + Totaal extra uitgevoerde uren = 342 uren Verschil: positief: 16,50 uren 14

15 Hoofdstuk 5 Verantwoording en rapportage 5.1 Intakes In 2012 is veel tijd besteed aan zorgvuldige intakes. Deze intakes zijn van groot belang om samen met de toekomstige deelnemers te onderzoeken welk opleidingstraject het meest geschikt is. En of de deelnemer überhaupt voor een opleiding in aanmerking komt. Een verschijnsel dat zich de laatste jaren aandient, is het wegblijven van deelnemers die zich voor een intake hadden aangemeld. Dit is vooral het geval als er langere tijd zit tussen de aanmelding en de datum van intake. Als redenen worden genoemd een verhuizing, een plotselinge veranderde situatie (werk, ziekte of zwangerschap) of terugkeer naar het land van herkomst. Vaak is de reden niet te achterhalen omdat er geen contact meer is met betrokkenen. Hieronder het overzicht van de intakes over 2012: Intakes 2012 totaal niet geweest afgemeld geplaatst overige Hilversum Overige redenen: Geen verblijfsvergunning, buiten de regio, wachtlijst, doorverwezen, informatie verstrekt of geen geschikt aanbod. 15

16 5.2 Toetsing en resultaten Bij de toetsing en resultaten wordt een speciale plaats ingenomen door de alfabetiseringstrajecten. De vorderingen van deelnemers worden gemeten aan de hand van leerstof gebonden toetsen. De neerslag vindt meer en meer plaats middels portfolio s. Het eindniveau is vaak niet in een NT2- niveau uit te drukken (de vorderingen liggen tussen niveau 0 en 1). Een gemiddeld alfabetiseringstraject duurt 3 jaar, vandaar dat na het eerste jaar vaak nog geen sprake is van een meetbaar op weg naar niveau 1 resultaat (zit men nog op het begin van het niveau). Dit wil niet zeggen dat er geen voortgang is geboekt op het gebied van alfabetisering. In de volgende tabel zijn de alfabetiseringsgroepen buiten beschouwing gelaten. In het schooljaar 2012 zijn voor de overige NT2-groepen de volgende niveautoetsen afgenomen (in 2 toetsronden). Toetsing en resultaten NT2-niveau 2012 A1 1 A2 2 B1 3 B2 4 resultaat resultaat resultaat resultaat Lezen Aantal Aantal Aantal Aantal Begin van het niveau A 81 A 0 A 37 A 12 Op weg naar het niveau B 64 B 0 B 25 B 0 Niveau behaald C 50 C 22 C 34 C 9 Schrijven Aantal Aantal Aantal Aantal Begin van het niveau A 69 A 0 A 16 A 20 Op weg naar het niveau B 80 B 4 B 38 B 6 Niveau behaald C 41 C 19 C 40 C 0 Spreken Aantal Aantal Aantal Aantal Begin van het niveau A 57 A 1 A 15 A 3 Op weg naar het niveau B 56 B 9 B 25 B 14 Niveau behaald C 38 C 15 C 56 C 9 Luisteren Aantal Aantal Aantal Aantal Begin van het niveau A 60 A 0 A 26 A 11 Op weg naar het niveau B 97 B 3 B 39 B 10 Niveau behaald C 32 C 25 C 27 C 5 16

17 5.3 Uitstroomredenen We onderscheiden de volgende redenen waarom deelnemers voortijdig uitstromen: Verdeling uitstroomredenen 2012 Andere opleiding past beter 1 Andere route met goedkeuring gemeente 1 Deelnemer is nooit gestart (inschrijving teruggetrokken) 1 Emigratie/remigratie 4 Liever werken 11 Maatwerktraject met succes afgerond 22 Naar andere exp. opleiding 1 Niet voldoende gemotiveerd 11 Niveau opleiding te hoog 11 Reden onbekend (deelnemer laat niets van zich horen) 17 Relationele problemen/thuissituatie 1 Veelvuldig ongeoorloofd verzuim 3 Veelvuldige lesuitval 5 Verhuizen 3 Vrijgesteld door Gemeente 6 Werken en leren te zwaar 5 Ziekte 7 Zorgtaken/geen kinder opvang 1 Zwangerschap 1 17

18 5.4 Aangeboden uren en verzuim Aangeboden uren per groep over Uren totaal C C Q Q X X Y Y Z Groepen C-Groepen* Q-Groepen X-Groepen Y-Groepen Z-Groepen NT2, Inburgering en examentraining voor Staatsexamen Programma I Nt1, Sherpa NT2, Alfabetisering, laagopgeleiden niveau 0 t/m B1 NT2, midden- en hoogopgeleiden niveau 0 t/m B2 NT2, Duaal Zorg *De C-stroom omvat in zijn geheel Spreken met vrijwilligers, loopbaanoriëntatie, examentraining voor Staatsexamen Programma I (en onder de WI:) KNS, TGN & EPE & assessments & Portfolio De terugval in aantal aangeboden uren verschilt aanzienlijk per stroom. De belangrijkste groep blijft nog steeds de X-groepen, NT2 van niveau 0 tot B1. De daling in het aantal aangeboden uren is in deze stroom echter sterk, evenals bij de Y-groepen. Relatief de grootste daling vindt plaats in de Q-stroom (NT1 en Sherpa). Daar blijft maar ongeveer een derde van over. De Z-groepen zijn opgeheven. Kortom sterke daling van het aantal aangeboden uren verdeeld over alle groepen. 18

19 Presentie per groepen in % over C C Q Q X X Y Y Z Groepen C-Groepen* Q-Groepen X-Groepen Y-Groepen Z-Groepen NT2, Inburgering en examentraining voor Staatsexamen Programma I Nt1, Sherpa NT2, Alfabetisering, laagopgeleiden niveau 0 t/m B1 NT2, midden- en hoogopgeleiden niveau 0 t/m B2 NT2, Duaal Zorg *De C-stroom omvat in zijn geheel Spreken met vrijwilligers, loopbaanoriëntatie, examentraining voor Staatsexamen Programma I (en onder de WI:) KNS, TGN & EPE & assessments & Portfolio Opvallend is de lage presentie bij de C-groepen en over het algemeen stijging van de presentie over het jaar De Q-groepen scoren relatief hoog en de C-groepen relatief laag. Van elke deelnemer wordt de presentie/absentie per dagdeel geregistreerd door de betreffende docent. Dit gebeurt tijdens de les op presentielijsten, die later digitaal worden verwerkt. Absentieredenen worden voor zover bekend aangegeven (bijvoorbeeld ziekte). Is een deelnemer zonder reden absent, dan neemt de docent telefonisch contact op met de deelnemer. Lukt dat niet, dan wordt een verzuimbrief gestuurd. Blijft de deelnemer ook daarna absent, dan wordt hij/zij uitgeschreven door de trajectadviseur. Hiervoor zijn protocollen opgesteld voor de docenten, zodat een uniforme werkwijze gevolgd wordt. Bij frequente absentie wordt door de docent/begeleider altijd een verzuimgesprek gevoerd. De gemiddelde afwezigheid in 2012 was 32%, in 2011 was dat 31%. Landelijk gezien zijn dit toch goede gemiddelden. Hoewel wij veel doen om verzuim te voorkomen, is het percentage afwezigheid relatief hoog. Redenen hiervoor zijn: -veel deelnemers combineren de cursus met een baan. Vooral in combinatie met een avondcursus wordt dit als zwaar ervaren; -veel deelnemers zijn moeder van soms jonge kinderen. Als er iets met deze kinderen aan de hand is kunnen deze moeders vaak niet komen; 19

20 -sommige deelnemers zijn gedurende een langere tijd in hun vaderland. Zij zijn dan afwezig; -het is een bekend verschijnsel dat voornamelijk laagopgeleiden zich vaker ziek melden. Dit geldt zowel bij de allochtone als autochtone deelnemers. Een strikte en verbeterde registratie van aan- en afwezigheid zorgt ervoor dat we iedere absentie ook daadwerkelijk registreren. Om uitval te voorkomen wordt het leerproces van de deelnemer gevolgd en twee maal per jaar komt de voortgang in een studiebegeleiding gesprek aan de orde. Op basis van deze gesprekken worden deelnemers soms overgeplaatst naar een ander traject (meer/minder intensief, in een snellere/langzamere groep). Tussentijdse gesprekken en overplaatsingen vinden plaats in overleg met een trajectadviseur indien en wanneer dit wenselijk wordt geacht door deelnemer of docent. Indien een deelnemer gedurende langere tijd afwezig is, zal de docent altijd contact zoeken en de deelnemer uitnodigen voor een gesprek. 20

21 Hoofdstuk 6: Interviews 6.1 Interview met Ibrahim Shindes Ibrahim is in Somalië geboren, 26 jaar oud, en sinds 6 jaar woonachtig in Nederland. Ze moest vluchten uit haar land, en nu is ze hier helemaal alleen. Haar ouders en drie broertjes zijn in Somalië gebleven. In het asielzoekerscentrum begon Ibrahim met het leren van de Nederlandse taal en het Latijnse alfabet. Een goede vriendin heeft haar hiermee geholpen, omdat er geen NT2- cursus in het AZC werd gegeven. De taal oefende ze vooral door naar TV programma s te kijken en de kranten te lezen. Eind 2010 is Ibrahim naar Hilversum verhuisd en hier heeft ze zich direct ingeschreven bij het MBO College Hilversum voor de inburgeringcursus. Binnen twee jaar heeft zij het inburgeringexamen gehaald en nu is zij van plan door te studeren, zodat ze een MBO opleiding Zorg en Welzijn kan gaan doen. Hiervoor moet ze wel eerst niveau B1 gehaald hebben. De lessen bij het ROC zijn goed voor mij. Vroeger kende ik geen Nederlands. Nu kan ik goed Nederlands spreken zegt Ibrahim. Ze vindt de docenten lief en weet niet eens wat er eventueel verbeterd zou kunnen worden aan de lessen. Ibrahim zegt dat ze de beste is in haar groep wat spreekvaardigheid betreft. Toch blijft het moeilijk voor haar, omdat ze de grammatica van het Nederlands zeer gecompliceerd vindt. Vandaar dat Ibrahim tevreden is met het nieuwe studieboek, Stap 3, dat veel grammaticaregels behandelt. Het vorige boek, de IJsbreker, vond ze ook super leuk, omdat er veel verschillende thema s aan bod kwamen: dit is weer heel goed voor de woordenschat. Vanaf het begin wist Ibrahim dat ze een opleiding zou gaan doen, maar wat voor opleiding heeft ze pas besloten toen ze voor het inburgeringtraject een stage moest lopen. Haar stage liep ze als zorgverlener bij het Gooiers Erf, een bejaardenhuis in Hilversum. Stage lopen vond ze ontzettend leuk, omdat ze veel nieuwe mensen heeft leren kennen, met leuke collega s heeft gewerkt en tegelijkertijd ook nog eens de Nederlandse taal kon oefenen. Haar droom is nu niveau B1 te halen zodat ze de tweejarige opleiding Zorg en Welzijn bij het MBO College Hilversum kan gaan doen. Waarom wil je juist in de zorg gaan werken? vroeg ik Ibrahim. Omdat ik oude mensen helpen goed vind, antwoordde ze. Anastasiya Polozun De interviewer van Ibrahim is Anastasia Polozun uit Rusland. Zij is een oud cursiste van de afdeling Educatie. Zij heeft in cursusjaar 2005/2006 Nederlandse les gehad en de cursus afgesloten met een Staatsexamen II certificaat. Op dit moment studeert zij aan de Rijksuniversiteit van Utrecht Taalwetenschappen. In dat verband loopt ze op dit moment stage bij Educatie. 21

22 6.2 Interview met ex-cursist inburgering Vit Bachtik Als docent maakte ik Vit Bachtik (26) mee in de laatste maanden van zijn tweejarig verblijf bij de afdeling Educatie. Hij zat in een inburgeringtraject, door de gemeente Wijdemeren doorgestuurd naar de afdeling Educatie van MBO College Hilversum. Hij was een snelle cursist, haalde zijn inburgeringcertificaat in één keer; een centraal examen en een praktijkexamen. Tijdens zijn periode dat hij bij Educatie zat, verruilde hij zijn schoonmaakbaantje voor een baan als reparateur en installateur bij een computerbedrijfje. Aan het eind van zijn traject bespraken we de mogelijkheden van een vervolgopleiding. We kwamen uit op een opleiding bij ICT, vanwege zijn werkzaamheden bij een ICT bedrijfje en omdat computeren al heel lang zijn hobby was. Hij liet er geen gras over groeien en begon vrijwel direct aan de niveau 3 opleiding bij de afdeling ICT. Helaas kon hij met zijn huidige werk geen BBL traject volgen, dus besloot hij om de BOL opleiding te volgen. Nu, na 6 maanden opleiding, tijd om eens bij te kletsen! Vit is goed verstaanbaar, duidelijk en kiest zijn woorden zorgvuldig. Na drie jaar in Nederland zoekt hij regelmatig naar uitdrukkingen en een goede manier om zijn antwoorden te geven. Hij weegt zijn woorden op een weegschaaltje om geen fouten te maken. Ik heb zijn verhaal in eigen woorden vertaald. W. Eerdmans - docent nt2 afdeling Educatie Kun je vertellen hoe je in Nederland en bij ons terecht bent gekomen? Ik kwam naar Nederland 3 jaar geleden. Mijn moeder woonde al in Nederland. Ik was niet tevreden met mijn leven in Tsjechië en mijn moeder kon een baantje voor me krijgen. Mijn moeder was al sinds 2008 in Nederland met mijn broertje en zij was begonnen met de inburgeringcursus. Na twee maanden kon ik beginnen doordat de gemeente Wijdemeren) mij de gelegenheid gaf om in te burgeren. Ik was daar wel blij mee, want ik kon alleen een beetje Engels. Hoe heb je het inburgeringtraject ervaren? Ik heb het erg naar mijn zin gehad. Het was makkelijk voor mij. Het was gezellig met de andere deelnemers uit verschillende landen. De lesstof werd goed uitgelegd. We hebben veel gelachen met Annemiek en met jou. Het was meer een feestje dan school, maar er werd ook hard gewerkt tijdens de les. Vond je de lessen die vooral op praktijksituaties gericht waren wel een goede manier om Nederlands te leren? Ik moet hard werken aan grammatica op mijn opleiding. De tijden, verleden tijd, tegenwoordige tijd en zo zijn erg moeilijk. Maar ik vond de manier van lesgeven wel goed. Veel deelnemers vinden het erg moeilijk. Het is wel goed om eerst praktijksituaties te leren. Het is tenslotte een inburgeringcursus. Situaties als bankzaken, huisvesting, politiek etc. zijn dan belangrijk. Ik heb ze meteen kunnen gebruiken in situaties met de gemeente e.d. Om later pas grammatica te geven vind ik wel goed. Zeker voor de deelnemers die het toch al heel moeilijk vinden. Je doet nu een opleiding in hetzelfde gebouw bij de opleiding Medewerker Beheer ICT. Hoe is de overgang verlopen? Ik wilde eerst de BBL opleiding doen, maar het bedrijf waar ik werk kon niet als stage-werkbedrijf fungeren. Ik moest een toets doen voor Nederlands en die ging goed. Alle schriftelijke dingen gaan meestal goed, maar praten vind ik moeilijker. Ik mis nog een stuk grammatica. We hebben nu een programma op de computer (de Studiemeter). Daar moet ik mijn niveau mee verbeteren. Gelukkig houden de docenten er rekening mee dat ik nog niet lang in Nederland ben. Ik weet al veel op praktisch gebied door mijn werk. Ik kan dan andere deelnemers helpen. Mijn broertje van 13 is al wat langer in Nederland en hij is een goede leraar voor me thuis. 22

23 Heb je al een uitslag van de toetsen die je de afgelopen weken hebt gemaakt? Ik ben geslaagd voor alles! Rekenen 9,6 & 8,4 Nederlands 6,7 Cisco (netwerk technologie) 84,6%. Als alle andere ingeleverde onderdelen ook in orde zijn, krijg ik woensdag een voldoende rapport. 23

Door dr. Maurice de Greef

Door dr. Maurice de Greef Educatietrajecten van ROC ID College zorgen voor betere taalbeheersing, plek in de samenleving en op de arbeidsmarkt onder inwoners in de regio Holland-Rijnland Door dr. Maurice de Greef In de regio Holland-Rijnland

Nadere informatie

Educatietrajecten in Den Haag zorgen voor betere taalbeheersing, plek in de samenleving en op de arbeidsmarkt bij inwoners

Educatietrajecten in Den Haag zorgen voor betere taalbeheersing, plek in de samenleving en op de arbeidsmarkt bij inwoners Educatietrajecten in Den Haag zorgen voor betere taalbeheersing, plek in de samenleving en op de arbeidsmarkt bij inwoners Door dr. Maurice de Greef De gemeente Den Haag heeft participatie hoog in het

Nadere informatie

De gemeente Huizen, Graaf Wichman 10, 1276 KB Huizen, te dezen rechtsgeldig vertegenwoordigd door de burgemeester, hierna te noemen opdrachtgever

De gemeente Huizen, Graaf Wichman 10, 1276 KB Huizen, te dezen rechtsgeldig vertegenwoordigd door de burgemeester, hierna te noemen opdrachtgever 1 PRESTATIE-OVEREENKOMST 2014 Registratienr: 13.0008127 De gemeente Huizen, Graaf Wichman 10, 1276 KB Huizen, te dezen rechtsgeldig vertegenwoordigd door de burgemeester, hierna te noemen opdrachtgever

Nadere informatie

tieve En Ect Educa traj

tieve En Ect Educa traj Educatieve trajecten Educatieve trajecten In opdracht van gemeentes verzorgt het ROC Kop van Noord- Holland opleidingen voor volwassenen om participatie in de samenleving of op het werk te vergroten: de

Nadere informatie

Evaluatieonderzoek project Taal voor het Leven. Prof. Dr. M. Segers

Evaluatieonderzoek project Taal voor het Leven. Prof. Dr. M. Segers Evaluatieonderzoek project Taal voor het Leven Prof. Dr. M. Segers Taal voor het Leven Taal voor het Leven creëert een netwerk en infrastructuur in de regio om laaggeletterden taal, digitale vaardigheden

Nadere informatie

3 Doelstelling Het afsluiten van een overeenkomst met ROC Nijmegen voor de uitvoering van de opleidingen educatie zoals bedoeld in de WEB.

3 Doelstelling Het afsluiten van een overeenkomst met ROC Nijmegen voor de uitvoering van de opleidingen educatie zoals bedoeld in de WEB. Collegevoorstel Openbaar Onderwerp Overeenkomst met ROC Nijmegen Educatiemiddelen 2014 Programma / Programmanummer Onderwijs / 1073 BW-nummer Portefeuillehouder R. Helmer-Englebert Samenvatting De gemeente

Nadere informatie

Informatie voor doorverwijzers Aanbod taalcoaching

Informatie voor doorverwijzers Aanbod taalcoaching Informatie voor doorverwijzers Aanbod taalcoaching Taal doet meer Taal doet meer heeft een niet meer weg te denken rol in de Utrechtse samenleving op het gebied van integratie en participatie. Door taal

Nadere informatie

Juridische medewerker

Juridische medewerker 28-11-2013 Sectorwerkstuk Juridische medewerker Temel, Elif HET ASSINK LYCEUM Inhoudsopgave Inhoud Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 Hoeveel procent van de opleiding bestaat uit stage?... 6 o Begeleiding...

Nadere informatie

Informatie voor doorverwijzers Aanbod taalcoaching

Informatie voor doorverwijzers Aanbod taalcoaching Informatie voor doorverwijzers Aanbod taalcoaching Taal doet meer Taal doet meer heeft een niet meer weg te denken rol in de Utrechtse samenleving op het gebied van integratie en participatie. Door taal

Nadere informatie

Voorstel programma educatie

Voorstel programma educatie Voorstel programma educatie 2013 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Landelijke ontwikkelingen 3. Regio Rivierenland 4. Opdracht ROC Rivor 5. Opleidingsbehoefte per gemeente 6. Voorwaarden cursusaanbod 2013

Nadere informatie

Monitoring Sociale Inclusie via SIT-systeem

Monitoring Sociale Inclusie via SIT-systeem Monitoring Sociale Inclusie via SIT-systeem In dit document bevinden zich twee lijsten. Op onderdeel 2 na, zijn ze identiek. De eerste lijst kan gebruikt worden om te kijken wat iemand kan en doet voor

Nadere informatie

Domein Eindrapportage

Domein Eindrapportage 2 0 1 1 Domein Educatie & Oriëntatie Eindrapportage Alphen aan den Rijn Educatie concentreert zich op kernactiviteiten Eind 2010 heeft het domein Educatie, mede als gevolg van structurele negatieve resultaten,

Nadere informatie

De gemeente Huizen blijft in de rol van centrumgemeente van de gemeenschappelijke regeling de contractvoorbereiding doen.

De gemeente Huizen blijft in de rol van centrumgemeente van de gemeenschappelijke regeling de contractvoorbereiding doen. TOELICHTING OP DE PRESTATIE-OVEREENKOMST 2014 Registratienr: 13.0008128 1. Inleiding Als bijlage treft u de prestatieovereenkomst educatie voor het jaar 2014 aan. Omdat het gemeenschappelijke orgaan educatie

Nadere informatie

academie voor Zelfstandigheid: Nieuwe kansen voor leren Maurice de Greef Vrije Universiteit Brussel

academie voor Zelfstandigheid: Nieuwe kansen voor leren Maurice de Greef Vrije Universiteit Brussel academie voor Zelfstandigheid: Nieuwe kansen voor leren Maurice de Greef Vrije Universiteit Brussel Shift Happens https://www.youtube.com/watch? v=pczg51il9no We hebben een probleem (1)! ü 15% van de inwoners

Nadere informatie

Inhoud educatie-opleidingen, toetsing en certificering

Inhoud educatie-opleidingen, toetsing en certificering Inhoud educatie-opleidingen, toetsing en certificering In iedere FAQ-lijst vindt u eerst de lijst met vragen, zodat u de voor u interessante vragen en antwoorden op de pagina s hierna makkelijk terug kunt

Nadere informatie

inburgering.graafschapcollege.nl

inburgering.graafschapcollege.nl Inburgeren bij het Graafschap College Bij de Taalschool van het Graafschap College zijn alle inburgeraars welkom. De Taalschool geeft lessen op drie verschillende taalniveaus. De Taalschool kijkt wat voor

Nadere informatie

Maastricht University, Educational Research & Development (ERD) School of Business and Economics. Dr. Maurice de Greef Prof. Dr. Mien Segers

Maastricht University, Educational Research & Development (ERD) School of Business and Economics. Dr. Maurice de Greef Prof. Dr. Mien Segers Eerste tussenevaluatie landelijke implementatie taaltrajecten Taal voor het Leven door Stichting Lezen & Schrijven op het gebied van sociale inclusie en leesvaardigheid Landelijke uitrolfase Dr. Maurice

Nadere informatie

Cursussen voor volwassenen

Cursussen voor volwassenen Groningen Drenthe Overijssel 26 2014-2015 Cursussen voor volwassenen www.alfa-college.nl U volgt uw cursus bij het Alfa-college Het Alfa-college is het regionaal opleidingen centrum voor Noorden Oost-Nederland,

Nadere informatie

Taalles werkt! Een fotoserie in het kader van de Week van de Alfabetisering 2013

Taalles werkt! Een fotoserie in het kader van de Week van de Alfabetisering 2013 Taalles werkt! Een fotoserie in het kader van de Week van de Alfabetisering 2013 Deze fotoserie is ontwikkeld in het kader van de Week van de Alfabetisering 2013. In Utrecht wonen zo n 30.000 mensen die

Nadere informatie

Beginnerslessen. Lesbrief 42. Het inburgeringsexamen

Beginnerslessen. Lesbrief 42. Het inburgeringsexamen Beginnerslessen Lesbrief 42. Het inburgeringsexamen Wat leert u in deze les? Gesprekken over het inburgeringsexamen begrijpen. Welke examens bij het inburgeringsexamen horen. Waar u kunt oefenen met de

Nadere informatie

Maastricht University, Educational Research & Development (ERD) School of Business and Economics. Dr. Maurice de Greef Prof. Dr. Mien Segers

Maastricht University, Educational Research & Development (ERD) School of Business and Economics. Dr. Maurice de Greef Prof. Dr. Mien Segers Eerste tussenevaluatie landelijke implementatie taaltrajecten Taal voor het Leven door Stichting Lezen & Schrijven op het gebied van sociale inclusie en leesvaardigheid Landelijke uitrolfase Dr. Maurice

Nadere informatie

Werken aan taal is werken aan geluk!

Werken aan taal is werken aan geluk! Werken aan taal is werken aan geluk! www.volwassenenleren.nl Maurice de Greef Vrije Universiteit Brussel We hebben een probleem! Circa 77% van ons werkloosheidsbestand is laag- of middelbaar opgeleid (CBS,

Nadere informatie

Domein Eindrapportage

Domein Eindrapportage 2 0 1 1 Domein Educatie & Oriëntatie Eindrapportage Zoetermeer Educatie concentreert zich op kernactiviteiten Eind 2010 heeft het domein Educatie, mede als gevolg van structurele negatieve resultaten,

Nadere informatie

Vrijwilligerswerk, mantelzorg en sociale contacten

Vrijwilligerswerk, mantelzorg en sociale contacten Vrijwilligerswerk, mantelzorg en sociale contacten Gemeente s-hertogenbosch, afdeling Onderzoek & Statistiek, februari 2019 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Vrijwilligerswerk... 4 3. Mantelzorg... 8

Nadere informatie

Domein Eindrapportage Lisse/Katwijk

Domein Eindrapportage Lisse/Katwijk 2 0 1 1 Domein Educatie & Oriëntatie Eindrapportage Lisse/Katwijk Educatie concentreert zich op kernactiviteiten Eind 2010 heeft het domein Educatie, mede als gevolg van structurele negatieve resultaten,

Nadere informatie

Geletterdheid in Nederland: Status quo onderzoeksresultaten

Geletterdheid in Nederland: Status quo onderzoeksresultaten Geletterdheid in Nederland: Status quo onderzoeksresultaten Maurice de Greef Vrije Universiteit Brussel We hebben een probleem in Nederland Circa 77% van ons werkloosheidsbestand is laag- of middelbaar

Nadere informatie

Vereniging ABC, belangenbehartiging laaggeletterden

Vereniging ABC, belangenbehartiging laaggeletterden Vereniging ABC, belangenbehartiging laaggeletterden Aan de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Mw. Mr. Drs. I.K van Engelshoven Postbus 16375 2500 BJ Den Haag Tilburg 23 januari 2019 Laaggeletterdheid

Nadere informatie

10. Veel ouderen in de bijstand

10. Veel ouderen in de bijstand 10. Veel ouderen in de bijstand Niet-westerse allochtonen ontvangen 2,5 keer zo vaak een uitkering als autochtonen. Ze hebben het vaakst een bijstandsuitkering. Verder was eind 2002 bijna de helft van

Nadere informatie

Maatschappelijke Ontwikkeling Ingekomen stuk D6 (PA 17 april 2013) Beleidsontwikkeling. Datum uw brief

Maatschappelijke Ontwikkeling Ingekomen stuk D6 (PA 17 april 2013) Beleidsontwikkeling. Datum uw brief Ingekomen stuk D6 (PA 17 april 2013) Aan de gemeenteraad van Nijmegen Korte Nieuwstraat 6 6511 PP Nijmegen Telefoon 14024 Telefax (024) 323 59 92 E-mail gemeente@ nijmegen.nl Postadres Postbus 9105 6500

Nadere informatie

1. Wat zijn de SiSa-indicatoren die nu worden gevraagd en hoe gaat de verantwoording er vanaf 1 januari 2013 uitzien?

1. Wat zijn de SiSa-indicatoren die nu worden gevraagd en hoe gaat de verantwoording er vanaf 1 januari 2013 uitzien? Inkoop, contractafspraken en verantwoording In iedere FAQ-lijst vindt u eerst de lijst met vragen, zodat u de voor u interessante vragen en antwoorden op de pagina s hierna makkelijk terug kunt vinden.

Nadere informatie

Informatie voor doorverwijzers. Aanbod ISKB taalcoaching

Informatie voor doorverwijzers. Aanbod ISKB taalcoaching Informatie voor doorverwijzers Aanbod ISKB taalcoaching 25 jaar ISKB Taal en meer In 2011 vierde de ISKB met vrijwilligers, cursisten en leerlingen haar 25 jarig bestaan. We hebben een niet meer weg te

Nadere informatie

Domein Eindrapportage

Domein Eindrapportage 2 0 1 1 Domein Educatie & Oriëntatie Eindrapportage Gouda Educatie concentreert zich op kernactiviteiten Eind 2010 heeft het domein Educatie, mede als gevolg van structurele negatieve resultaten, van

Nadere informatie

Rapportage Dariuz Wegwijzer

Rapportage Dariuz Wegwijzer Inleiding Onderstaand is een verslag van de intake die is afgenomen bij mevrouw de Wijzer. Mevrouw de Wijzer is aangemeld bij de gemeente vanwege de aanvraag voor een uitkering. Alvorens overgegaan wordt

Nadere informatie

BEANTWOORDING SCHRIFTELIJKE VRAGEN. Datum. 8 november Onderwerp. Ons kenmerk. Taaleis BSW/ RIS294999

BEANTWOORDING SCHRIFTELIJKE VRAGEN. Datum. 8 november Onderwerp. Ons kenmerk. Taaleis BSW/ RIS294999 Datum 8 november 2016 BEANTWOORDING SCHRIFTELIJKE VRAGEN Onderwerp Taaleis RIS294999 De raadsleden mevrouw Van der Gaag en de heer Kapteijns hebben op 9 september 2016 een brief met daarin dertien vragen

Nadere informatie

TRAININGSCENTRUM. Schakel naar een passend vervolgtraject. Voor jongeren met een licht verstandelijke beperking in de leeftijd van 16 tot 23 jaar

TRAININGSCENTRUM. Schakel naar een passend vervolgtraject. Voor jongeren met een licht verstandelijke beperking in de leeftijd van 16 tot 23 jaar TRAININGSCENTRUM Schakel naar een passend vervolgtraject Voor jongeren met een licht verstandelijke beperking in de leeftijd van 16 tot 23 jaar Wat is een Trainingscentrum? Bij de Trainingscentra van Lijn5

Nadere informatie

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4

Nadere informatie

Entree NT2: Inburgeren en opleiding, succesvol integreren betekent geïntegreerde aanpak t

Entree NT2: Inburgeren en opleiding, succesvol integreren betekent geïntegreerde aanpak t Entree NT2: Inburgeren en opleiding, succesvol integreren betekent geïntegreerde aanpak t Intake en start Inburgering Intake Informatievoorziening geïntegreerde opleiding Leerroute Start inburgering Verlengde

Nadere informatie

Klanttevredenheid. Vereenzaming Ouderen Soest VOS

Klanttevredenheid. Vereenzaming Ouderen Soest VOS 2011 Klanttevredenheid Vereenzaming Ouderen Soest VOS Stichting Welzijn Ouderen Soest Molenstraat 8c 3764 TG Soest 035 60 23 681 info@swos.nl www.swos.nl KvK 41189365 Klanttevredenheidsonderzoek Vereenzaming

Nadere informatie

Uitstroommonitor praktijkonderwijs 2013-2014 Samenvatting van de monitor 2013-2014 en de volgmodules najaar 2014

Uitstroommonitor praktijkonderwijs 2013-2014 Samenvatting van de monitor 2013-2014 en de volgmodules najaar 2014 monitor praktijkonderwijs 2013-2014 Samenvatting van de monitor 2013-2014 en de volgmodules najaar 2014 Platform Praktijkonderwijs Rotterdam, 29 december 2014 1 Introductie In de periode 1 september 31

Nadere informatie

Inhoud educatie-opleidingen, toetsing en certificering

Inhoud educatie-opleidingen, toetsing en certificering Inhoud educatie-opleidingen, toetsing en certificering In iedere FAQ-lijst vindt u eerst de lijst met vragen, zodat u de voor u interessante vragen en antwoorden op de pagina s hierna makkelijk terug kunt

Nadere informatie

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd.

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd. Voorwoord In dit boek staan interviews van nieuwkomers over hun leven in Nederland. Ik geef al twintig jaar les aan nieuwkomers. Al deze mensen hebben prachtige verhalen te vertellen. Dus wie moest ik

Nadere informatie

leerlingen sociale veiligheid

leerlingen sociale veiligheid Verslag vragenlijst voor leerlingen over sociale veiligheid juni 2011 OBS De Rolpaal Samenvatting Eens in de 2 jaar wordt er een vragenlijst afgenomen over de sociale veiligheid op school. Dit is in 2009

Nadere informatie

Servicedocument wijziging regelgeving Educatie

Servicedocument wijziging regelgeving Educatie Servicedocument wijziging regelgeving Educatie In het actieplan mbo Focus op vakmanschap 2011-2015 is een aantal wijzigingen van wet- en regelgeving aangekondigd over het educatiebeleid van OCW die in

Nadere informatie

READER 2015/2016 TALENCENTRUM Deel A

READER 2015/2016 TALENCENTRUM Deel A READER 2015/2016 TALENCENTRUM Deel A naam opleiding e-mail 2 INHOUD DEEL A Algemene informatie 1 Startpagina... 3 2 Hoe je leert bij het Talencentrum... 4 3 Examen doen in het Talencentrum....5 4 Dyslexie?...

Nadere informatie

Deel 2. Gevolgd onderwijs pag. 9 2.1 onderwijs op dit moment pag. 10

Deel 2. Gevolgd onderwijs pag. 9 2.1 onderwijs op dit moment pag. 10 Van: Klas: 1 Inhoud: Handleiding Portfolio pag. 3 Deel 1. Dit ben ik pag. 6 Deel 2. Gevolgd onderwijs pag. 9 2.1 onderwijs op dit moment pag. 10 Deel 3. Ervaringen pag. 11 3.1 stage (binnen schooltijd)

Nadere informatie

Weinig mensen sociaal aan de kant

Weinig mensen sociaal aan de kant Weinig mensen sociaal aan de kant Tevredenheid over de kwaliteit van relaties Hoge frequentie van contact met familie en vrienden Jongeren spreken of schrijven hun vrienden elke week 15 Drie op de tien

Nadere informatie

Bijlagen. Tevredenheid van potentiële werknemers

Bijlagen. Tevredenheid van potentiële werknemers Bijlagen Tevredenheid van potentiële werknemers Evaluatie Pastiel Bijlagen Tevredenheid van potentiële werknemers Pastiel Drs. Jan Dirk Gardenier MBA Erik Geerlink, MSc Lotte Piekema, MSc Februari 2014

Nadere informatie

ALTRA COLLEGE NOORD / ZUIDOOST. Leren en werken voor je toekomst WWW.ALTRA.NL

ALTRA COLLEGE NOORD / ZUIDOOST. Leren en werken voor je toekomst WWW.ALTRA.NL ALTRA COLLEGE NOORD / ZUIDOOST Leren en werken voor je toekomst WWW.ALTRA.NL Beste leerling, welkom bij Altra College! Mentor Goedemorgen, goed dat je er bent! We zijn blij dat je er bent. Bij de beroepsopleiding

Nadere informatie

Onderwijsassistent (niveau 4 BOL, 3 jaar) Wat zijn mijn taken als onderwijsassistent?

Onderwijsassistent (niveau 4 BOL, 3 jaar) Wat zijn mijn taken als onderwijsassistent? Onderwijsassistent Onderwijsassistent (niveau 4 BOL, 3 jaar) Een school, een groepsleraar en een lokaal met vaak 25 of meer kinderen. Dat kan heel gezellig zijn voor de leerlingen, maar voor de leraar

Nadere informatie

Hans van Rooij VERSTAG

Hans van Rooij VERSTAG Hans van Rooij VERSTAG Colofon Eindredactie Joost Pool Redactie Boris Goddijn Vormgeving Pien Vermazeren Fotografie Boris Goddijn Beeldbewerking Pien Vermazeren Copyright en disclaimer Het overnemen van

Nadere informatie

Sectorgids Educatie OnderwijsBoulevard 2015-2016

Sectorgids Educatie OnderwijsBoulevard 2015-2016 : specialisten in maatwerk Sectorgids Educatie 2015-2016 Sector Educatie - 2 Inhoudsopgave pagina Inleiding 1 BasisEducatie in de 2 Nederlands als tweede Taal (NT2) en inburgering in de 3 4 6 3 MBO opleidingen

Nadere informatie

Startnotitie implementatie Wet Participatiebudget Inclusief toelichting op de prestatie-overeenkomst 2010

Startnotitie implementatie Wet Participatiebudget Inclusief toelichting op de prestatie-overeenkomst 2010 Startnotitie implementatie Wet Participatiebudget Inclusief toelichting op de prestatie-overeenkomst 2010 1. Inleiding Bijgaand treft u de prestatie-overeenkomst educatie voor het jaar 2010 aan. Omdat

Nadere informatie

jaarrapportage examenbureau KCE

jaarrapportage examenbureau KCE jaarrapportage examenbureau KCE maart 2013- maart 2014 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Aantal aanmeldingen 4 3. Uitslag examen 6 4. Aantal afgenomen examens per onderdeel 7 5. Examencommissie / examinatoren

Nadere informatie

Informatie over naturalisatie en inburgering

Informatie over naturalisatie en inburgering ( november 2012) Dit is het schema zoals dat vanaf 1 januari 2013 zal gelden. Wijziging: de inburgeringstaken worden per 1 januari 2013 overgeheveld van de gemeente naar DUO. Tot 1 januari 2015 zijn er

Nadere informatie

Veel gestelde vragen

Veel gestelde vragen 1. Welke cursussen biedt Ad Appel Taaltrainingen? Er zijn cursussen Inburgering en Nederlands als Tweede Taal op alle niveaus van A1 tot C1. U kunt lessen volgen voor alle vaardigheden of voor één vaardigheid

Nadere informatie

IN OPDRACHT VAN GEMEENTES VERZORGT HET ROC KOP VAN NOORDHOLLAND OPLEIDINGEN VOOR VOLWASSENEN OM PARTICIPATIE IN DE

IN OPDRACHT VAN GEMEENTES VERZORGT HET ROC KOP VAN NOORDHOLLAND OPLEIDINGEN VOOR VOLWASSENEN OM PARTICIPATIE IN DE V N I T T C A C J U A D TR DUCATIV TRAJCTN IN OPDRACHT VAN GMNTS VRZORGT HT ROC KOP VAN NOORDHOLLAND OPLIDINGN VOOR VOLWASSNN OM PARTICIPATI IN D SAMNLVING OF OP HT WRK T VRGROTN: D ZOGNOMD DUCATIV TRAJCTN.

Nadere informatie

LelyStadsGeluiden. De mening van de jongeren gepeild. School en werk 2007

LelyStadsGeluiden. De mening van de jongeren gepeild. School en werk 2007 LelyStadsGeluiden De mening van de jongeren gepeild School en werk 007 In 007 hebben.37 jongeren meegewerkt aan de jongerenenquête. Het onderzoek had als doel om in kaart te brengen wat jongeren doen,

Nadere informatie

Factsheet Toelatingstoets PABO

Factsheet Toelatingstoets PABO Pabo-opleidingen zitten in de lift De pabo s hebben de afgelopen jaren veel stappen gezet om de kwaliteit verder te versterken, onder meer door de invoering van de toelatingstoetsen. Deze maatregelen betalen

Nadere informatie

Inburgeringsexamen: voorwaarde voor naturalisatie in het buitenland

Inburgeringsexamen: voorwaarde voor naturalisatie in het buitenland Inburgeringsexamen: voorwaarde voor naturalisatie in het buitenland 1. Waarom deze publicatie? U moet het inburgeringsexamen halen om Nederlander te kunnen worden. Dit geldt ook als u in het buitenland

Nadere informatie

EEN LEVEN LANG LEREN

EEN LEVEN LANG LEREN EEN LEVEN LANG LEREN Martin van der Dong, 48 allround operator mengvoeder Agrifirm, Meppel Waarom ben je een EVC-traject gaan volgen? Wat was je motivatie? Mijn werkgever Agrifirm besloot om voor alle

Nadere informatie

Uit huis gaan van jongeren

Uit huis gaan van jongeren Arie de Graaf en Suzanne Loozen Jaarlijks verlaten bijna een kwart miljoen jongeren het ouderlijk huis. Een klein deel van hen is al vóór de achttiende verjaardag uit huis gegaan. De meeste jongeren gaan

Nadere informatie

KWALITEITSHANDVEST EDUCATIE 2009-1010

KWALITEITSHANDVEST EDUCATIE 2009-1010 KWALITEITSHANDVEST EDUCATIE 2009-1010 Het Albeda College wil goed onderwijs geven. Om dit te kunnen doen hebben we regels. In dit kwaliteitshandvest lees je wat die regels zijn. Je leest wat de school

Nadere informatie

Vakantiewerkonderzoek 2014 FNV Jong

Vakantiewerkonderzoek 2014 FNV Jong Vakantiewerkonderzoek 2014 FNV Jong Leon Pouwels 11 juni 2014 Achtergrond Achtergrond 2 Achtergrond - onderzoeksopzet Doelstelling Steekproef Methode De doelstelling van dit onderzoek is het verkrijgen

Nadere informatie

De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Gelet op artikel 3.1.1, vierde lid, van het Uitvoeringsbesluit WEB; Besluit:

De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Gelet op artikel 3.1.1, vierde lid, van het Uitvoeringsbesluit WEB; Besluit: Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap inzake nadere voorschriften voor de contacturen (Regeling contacturen opleidingen educatie) Gelet op artikel 3.1.1, vierde lid, van het Uitvoeringsbesluit

Nadere informatie

Inburgeringsexamen: voorwaarde voor naturalisatie in het buitenland

Inburgeringsexamen: voorwaarde voor naturalisatie in het buitenland Inburgeringsexamen: voorwaarde voor naturalisatie in het buitenland 1. Waarom deze publicatie? U moet het inburgeringsexamen halen om Nederlander te kunnen worden. Dit geldt ook als u in het buitenland

Nadere informatie

Voortgangscijfers inburgering Totaal Nederland

Voortgangscijfers inburgering Totaal Nederland Voortgangscijfers inburgering Totaal Nederland Nieuwkomers die in Nederland moeten inburgeren zijn verplicht Nederlands te leren en zich te verdiepen in de Nederlandse samenleving, waarden en normen. Ook

Nadere informatie

Enquête leerlingtevredenheid onderbouw DL jan.15

Enquête leerlingtevredenheid onderbouw DL jan.15 Enquête leerlingtevredenheid onderbouw DL jan.15 1. Vorig schooljaar was ik leerling in de afdeling: Respondenten 191 A. Havo 102 53% B. Atheneum 73 38% C. Gymnasium 16 8% 2. Dit jaar zit ik in klas: Respondenten

Nadere informatie

Ombudslijn MBO. Jaarrapportage

Ombudslijn MBO. Jaarrapportage Dit document betreft de jaarrapportage van Ombudslijn MBO. Naast een weergave van het aantal klachten die in het digitale klachtensysteem geregistreerd zijn, zijn ook de telefonische en klachten via e-mail

Nadere informatie

taal in veenendaal verbeter je nederlands Hollandaca ögrenmek istiyorsaniz Wanaaji Holandeeskaaga

taal in veenendaal verbeter je nederlands Hollandaca ögrenmek istiyorsaniz Wanaaji Holandeeskaaga taal in veenendaal verbeter je nederlands Hollandaca ögrenmek istiyorsaniz Wanaaji Holandeeskaaga Verbeter je Nederlands! Wil jij ook beter Nederlands leren? Ga dan naar de bibliotheek in De Cultuurfabriek.

Nadere informatie

Studenten aan lerarenopleidingen

Studenten aan lerarenopleidingen Studenten aan lerarenopleidingen Factsheet januari 219 In de afgelopen vijf jaar is het aantal Amsterdamse studenten dat een lerarenopleiding volgt met ruim 9% afgenomen. Deze daling is het sterkst voor

Nadere informatie

Analyse van de vooraanmeldingen voor de lerarenopleidingen

Analyse van de vooraanmeldingen voor de lerarenopleidingen Analyse van de vooraanmeldingen voor de lerarenopleidingen Aanmelding voor opleidingen tot vo docent steeds vroeger, pabo trekt steeds minder late aanmelders juni 2009 Inleiding Om de (toekomstige) leraartekorten

Nadere informatie

Inburgeringsexamen: voorwaarde voor naturalisatie in het buitenland

Inburgeringsexamen: voorwaarde voor naturalisatie in het buitenland Inburgeringsexamen: voorwaarde voor naturalisatie in het buitenland Inhoudsopgave 1. Waarom deze publicatie? 2. Hoe ziet het inburgeringsexamen eruit? 3. Wanneer hoef ik het inburgeringsexamen niet te

Nadere informatie

Steeds meer niet-westerse allochtonen in het voltijd hoger onderwijs

Steeds meer niet-westerse allochtonen in het voltijd hoger onderwijs Steeds meer niet-westerse allochtonen in het voltijd hoger onderwijs Esther van Kralingen Tussen studiejaar 1995/ 96 en 21/ 2 is het aandeel van de niet-westerse allochtonen dat in het hoger onderwijs

Nadere informatie

Tevredenheidsonderzoek. Rapportage over de tevredenheid van de jongeren die een programma volgen bij Prins Heerlijk.

Tevredenheidsonderzoek. Rapportage over de tevredenheid van de jongeren die een programma volgen bij Prins Heerlijk. Tevredenheidsonderzoek Rapportage over de tevredenheid van de jongeren die een programma volgen bij Prins Heerlijk. Stichting Buitengewoon leren & werken Prins Heerlijk Juni 2013 Stichting Buitengewoon

Nadere informatie

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Een land waar mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Lilian (48) vraagt haar zoontje om even een handje te komen geven. Dat doet hij en dan gaat hij weer lekker verder spelen. Wij nemen plaats aan

Nadere informatie

Met een startkwalificatie betere kansen op de arbeidsmarkt

Met een startkwalificatie betere kansen op de arbeidsmarkt Met een startkwalificatie betere kansen op de arbeidsmarkt Ingrid Beckers en Tanja Traag Van alle jongeren die in 24 niet meer op school zaten, had 6 procent een startkwalificatie, wat inhoudt dat ze minimaal

Nadere informatie

Mona geeft naailes in buurthuis De Meeuw.

Mona geeft naailes in buurthuis De Meeuw. Mona geeft naailes in buurthuis De Meeuw. Ik ben Mona, ben geboren in Egypte. Ik heb daar basisschool gedaan. Daarna een opleiding voor zuster. Ik woon 6 jaar in Nederland. Mijn man is overleden. Ik zorg

Nadere informatie

Statushouders. Stand van zaken. 1 Regio Gooi en Vechtstreek

Statushouders. Stand van zaken. 1 Regio Gooi en Vechtstreek Statushouders Stand van zaken 1 Regio Gooi en Vechtstreek Inhoud programma 1. Taakstelling 2016-2020 2. Arbeidsparticipatie 3. Eerste opvangonderwijs 2 Regio Gooi en Vechtstreek Huisvesting taakstelling

Nadere informatie

Borgloschool, locatie Groenewold, Deventer, Leerlingen

Borgloschool, locatie Groenewold, Deventer, Leerlingen Borgloschool, locatie Groenewold, Deventer, Leerlingen Aantal respondenten: 60 01-04-2011 Borgloschool, locatie Groenewold, Deventer, Leerlingen 1 / 10 Welkomstblad Fijn dat je mee wilt werken aan dit

Nadere informatie

Ervaringen van mensen met verstandelijke beperkingen of psychiatrische problemen met zelfstandig wonen en deelname aan de samenleving

Ervaringen van mensen met verstandelijke beperkingen of psychiatrische problemen met zelfstandig wonen en deelname aan de samenleving Een eigen huis.. Ervaringen van mensen met verstandelijke beperkingen of psychiatrische problemen met zelfstandig wonen en deelname aan de samenleving M.H. Kwekkeboom (red.) A.H. de Boer (SCP) C.van Campen

Nadere informatie

Tevredenheid van familieleden en mantelzorgers met casemanagement bij dementie

Tevredenheid van familieleden en mantelzorgers met casemanagement bij dementie Tevredenheid van familieleden en mantelzorgers met casemanagement bij dementie (in te vullen door mantelzorgers) Codering tevredenheidsonderzoek : _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ Datum verzending : _ _ - _ _ - _

Nadere informatie

Wat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst.

Wat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst. Interview op zaterdag 16 mei, om 12.00 uur. Betreft een alleenstaande mevrouw met vier kinderen. Een zoontje van 5 jaar, een dochter van 7 jaar, een dochter van 9 jaar en een dochter van 12 jaar. Allen

Nadere informatie

Opleidingsniveau stijgt

Opleidingsniveau stijgt Opleidingsniveau stijgt Grote doorstroom naar hogere niveaus Meer leerlingen vanuit vmbo naar havo Grote groep mbo ers naar het hbo 10 Jongens groeien gedurende hun onderwijsloopbaan Jongens na een diploma

Nadere informatie

Almelo, 8 juli 2015. En dat is niet zo makkelijk voor iedereen want de meeste kinderen zijn gewend aan school, vrienden, azc, enz, enz.

Almelo, 8 juli 2015. En dat is niet zo makkelijk voor iedereen want de meeste kinderen zijn gewend aan school, vrienden, azc, enz, enz. Almelo, 8 juli 2015 Onderwerp: Moeilijk verhuizen! Beste heer/mevrouw Ik ben (...) Ik ben 14 jaar oud. Ik woon met mijn ouders en mijn 2 kleine broertjes in azc Almelo. In deze vakantie moeten er ongeveer

Nadere informatie

Wat is duaal inburgeren?

Wat is duaal inburgeren? Wat is duaal inburgeren? Duaal is participeren Voldoende van Nederland en de Nederlandse taal leren om actief te kunnen deelnemen aan de Nederlandse samenleving Duaal is gelijktijdigheid Les en praktijk

Nadere informatie

Dienst / Sector: Samenleving en Economie Hengelo, 4 januari 2007 Registratienummer: Raadsvergadering d.d. 9 januari 2007 D.4.

Dienst / Sector: Samenleving en Economie Hengelo, 4 januari 2007 Registratienummer: Raadsvergadering d.d. 9 januari 2007 D.4. Dienst / Sector: Samenleving en Economie Hengelo, 4 januari 2007 Registratienummer: 132353 Raadsvergadering d.d. 9 januari 2007 Onderwerp: Volwasseneneducatie en het GSB-BDU-SIV Agendanummer: Portefeuillehouder:

Nadere informatie

Tussenevaluatie Taal op de Werkvloer

Tussenevaluatie Taal op de Werkvloer Tussenevaluatie Taal op de Werkvloer Onderdeel van het programma Tel mee met Taal van de Ministeries OCW, SZW & VWS Artist: Alicia Martin / Photographer: Maurice de Greef www.volwassenenleren.nl Dr. Maurice

Nadere informatie

U levert maatwerk, wij ook. Zakelijke taaltrainingen op maat.

U levert maatwerk, wij ook. Zakelijke taaltrainingen op maat. Klantbeoordelingen 2015 - zakelijke taaltrainingen januari t/m december 2015, n = 1.247 Klantenwaardering Vraagstelling Uitstekend Goed Voldoende Onvoldoende Slecht Wat vindt u van het gebruikte lesmateriaal?

Nadere informatie

Begeleiding. novacollege.nl/welzijn. Kinderopvang. Onderwijs. Sociaal werk. Welzijn 2016/2017

Begeleiding. novacollege.nl/welzijn. Kinderopvang. Onderwijs. Sociaal werk. Welzijn 2016/2017 novacollege.nl/welzijn Begeleiding Kinderopvang Onderwijs Sociaal werk Welzijn 2016/2017 Van jongs af weet ik al dat ik wil werken met verstandelijk beperkte jongeren. Dat is vanwege mijn broertje, ik

Nadere informatie

Educatie biedt kansen voor gezondheid. Maurice de Greef Vrije Universiteit Brussel

Educatie biedt kansen voor gezondheid. Maurice de Greef Vrije Universiteit Brussel Educatie biedt kansen voor gezondheid Maurice de Greef Vrije Universiteit Brussel Blijvende gezondheidsproblemen lage SES! Laagopgeleiden leven gemiddeld 6 jaar korter en 19 jaar minder in goed ervaren

Nadere informatie

Jongeren op de arbeidsmarkt

Jongeren op de arbeidsmarkt Jongeren op de arbeidsmarkt Tanja Traag In 23 was 11 procent van alle jongeren werkloos. Jongeren die geen onderwijs meer volgen, hebben een andere positie op de arbeidsmarkt dan jongeren die wel een opleiding

Nadere informatie

Groepstrainingen met open inschrijving. juli - december 2014

Groepstrainingen met open inschrijving. juli - december 2014 Universiteit van Amsterdam Groepstrainingen met open inschrijving juli - december 2014 Hoe schrijf ik mij in? via www.uvatalen.nl Noël Picard: Nooit gedacht dat ik met zo veel plezier zó snel resultaat

Nadere informatie

Ontwikkeling Ketenaanpak Taal en Activering voor Allochtone Vrouwen. InterConnect

Ontwikkeling Ketenaanpak Taal en Activering voor Allochtone Vrouwen. InterConnect Ontwikkeling Ketenaanpak Taal en Activering voor Allochtone Vrouwen InterConnect OKTAAV De overheid heeft de wens dat inburgeraars, naast hun inburgeringtraject, duurzaam participeren in de samenleving

Nadere informatie

Inburgerings- examen: voorwaarde voor naturalisatie

Inburgerings- examen: voorwaarde voor naturalisatie Inburgeringsexamen: voorwaarde voor naturalisatie Inburgeringsexamen: voorwaarde voor naturalisatie Deze brochure legt uit hoe het nieuwe inburgeringsexamen werkt. Vanaf 1 januari 2007 moet u dit examen

Nadere informatie

Zomerschool ROC van Twente

Zomerschool ROC van Twente 2014 Zomerschool ROC van Twente College voor Educatie ROC van Twente 27-3-2014 INHOUD aanleiding... 2 opzet zomercursussen... 3 programma zomercursussen... 4 financieel... 5 Pagina 1 AANLEIDING Het ROC

Nadere informatie

3 Hoogbegaafdheid op school

3 Hoogbegaafdheid op school 3 Hoogbegaafdheid op school Ik laat op school zien wat ik kan ja soms nee Ik vind de lessen op school interessant meestal soms nooit Veel hoogbegaafde kinderen laten niet altijd zien wat ze kunnen. Dit

Nadere informatie

Servicedocument wijziging regelgeving Educatie

Servicedocument wijziging regelgeving Educatie Servicedocument wijziging regelgeving Educatie In het actieplan mbo Focus op vakmanschap 2011-2015 is een aantal wijzigingen van wet- en regelgeving aangekondigd over het educatiebeleid van OCW. Op 19

Nadere informatie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie

Nadere informatie

Wat doe ik, wa ik en wat wil i

Wat doe ik, wa ik en wat wil i DC START Wat doe ik, wa ik en wat wil i VAN EN VOOR HEEL DRENTHE Drenthe College is een regionaal opleidingen centrum, een school voor middelbaar beroepsonderwijs (mbo), volwasseneneducatie, bedrijfsopleidingen

Nadere informatie

Oplegvel Collegebesluit

Oplegvel Collegebesluit Oplegvel Collegebesluit Onderwerp Beleid Wet Educatie en Beroepsonderwijs (WEB) 2013 en 2014 Portefeuille J. Nieuwenburg Auteur Mevr. J. van der Meer Telefoon 5115091 E-mail: jmeer@haarlem.nl SZ/JOS Reg.nr.2012/486546

Nadere informatie