Stapt cultuuronderwijs uit de schaduw van taal en rekenen?
|
|
- Jan Boender
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Stapt cultuuronderwijs uit de schaduw van taal en rekenen? Kwaliteit van cultuuronderwijs op de basisschool Door Eeke Wervers Cultuureducatie hoort thuis in het hart van het onderwijs: daar wordt het fundament gelegd voor de culturele ontwikkeling van kinderen. Cultuuronderwijs staat echter nog altijd in de schaduw van vakken als taal en rekenen. Leerkrachten voelen zich niet deskundig genoeg en de culturele sector waar ze op leunen, is versnipperd. Versterken van de kwaliteit is hoognodig. Het belang van cultuureducatie staat buiten kijf. Zo noemt minister Bussemaker cultuuronderwijs een onlosmakelijk onderdeel van de brede vormende opdracht van het onderwijs. Volgens de bewindsvrouw gaat cultuuronderwijs ook om meer dan kunstvakken alleen: Het laat kinderen kennismaken met schoonheid en draagt bij aan het historisch besef van kinderen en jongeren. Het daagt hen ook uit om een creatieve, onderzoekende houding te ontwikkelen (Bussemaker & Dekker 2014). Cultuureducatie met Kwaliteit De laatste jaren is er steeds meer aandacht voor de kwaliteit van de cultuureducatie. Op verzoek van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap schreven de Onderwijsraad en de Raad voor Cultuur in 2012 het advies Cultuureducatie: leren, creëren, inspireren! De raden adviseerden cultuureducatie in het hart van het onderwijs te plaatsen en basisscholen te ondersteunen bij de invulling ervan. De aanbevelingen kregen vorm in het programma Cultuureducatie met Kwaliteit, dat loopt van 2013 tot en met Met dit programma heeft de rijksoverheid een nieuwe koers ingezet. Lag voorheen de nadruk op het scheppen van randvoorwaarden, het nieuwe programma legt het accent op inhoudelijke kwaliteit. Cultuureducatie met Kwaliteit heeft vier speerpunten: het ontwikkelen van leerlijnen deskundigheidsbevordering van leerkrachten en educatie medewerkers ontwikkeling van instrumenten voor beoordeling van leerlingen het stimuleren van een duurzame samenwerking tussen scholen en culturele instellingen. Belangrijk onderdeel van het landelijke programma is de Matchingsregeling Cultuureducatie met Kwaliteit, bedoeld om scholen en culturele instellingen op lokaal niveau te ondersteunen bij de versterking van de kwaliteit van het leergebied kunstzinnige oriëntatie. Daarnaast is er de tijdelijke regeling flankerend (aanvullend) beleid voor projecten die het programma Cultuureducatie met Kwaliteit ondersteunen. Het programma wordt voor een groot deel uitgevoerd door het Fonds voor Cultuurparticipatie (FCP). Ook het LKCA is nauw betrokken. In de landelijke, provinciale en gemeentelijke cultuurbegrotingen is, ondanks forse bezuinigingen op kunst en cultuur, financiële ruimte gereserveerd voor realisering van Cultuureducatie met Kwaliteit. Toch is de financiële toekomst van het programma in veel gevallen ongewis.
2 Culturele instellingen worden geconfronteerd met forse bezuinigingen. En ook al blijft het budget voor cultuureducatie meestal gespaard, ook op dit vlak bestaat onzekerheid. Zo tekenden de provincies Drenthe en Noord-Holland weliswaar in december 2013 het Bestuurlijk kader Cultuur en Onderwijs, maar ziet het er nog geen jaar later naar uit dat verdergaande bezuinigingen toch nodig zijn. Ook gemeentelijke cultuurcoaches die werken als intermediair tussen school en culturele instelling, zijn vaak niet zeker van het voortbestaan van hun functie. Dit komt de opbouw van duurzame verbindingen niet ten goede. Cultuureducatie uit de schaduw Een van de achtergronden voor Cultuureducatie met Kwaliteit was de constatering van de Onderwijsraad en de Raad voor Cultuur in 2012 dat cultuureducatie een marginale plek inneemt in het curriculum van basisscholen. Ook nu, twee jaar later, is dit een belangrijk discussiepunt. Want nog altijd bevindt cultuureducatie zich in de schaduw van de vakken taal en rekenen. Het voorgeschreven percentage uren dat op Nederlandse basisscholen moet worden besteed aan taal en rekenen, is inmiddels het hoogste van Europa. Beide vakken worden ook als enige door de Onderwijsinspectie bekeken al is de Inspectie inmiddels gevraagd ook de kwaliteit van de kunstvakken in het basisonderwijs in kaart te brengen. Het ministerie van OCW houdt vooralsnog vast aan de ingezette koers. Zo schrijft de Inspectie van het Onderwijs in het Onderwijsverslag 2012/2013 (2014) dat de aandacht voor taal en rekenen er niet toe heeft geleid dat de andere vakken minder tijd toebedeeld krijgen. Het ministerie wil verder een verplichte eindtoets taal en rekenen instellen. Ook staan beide vakken centraal in het plan Leraar een krachtig beroep!, dat zich richt op de professionalisering van leerkrachten en schoolleiders in het primair onderwijs (Van Bijsterveldt & Zijlstra 2011). De Onderwijsraad pleit voor een bredere focus in het basisonderwijs, de afgelopen jaren was de aandacht te eenzijdig gericht op meetbare doelen. Een ander geluid kwam in 2013 van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR). De Raad vindt dat de pendule in Nederland te veel naar de cognitieve kant zwaait en pleit voor meer aandacht voor de sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen (Naar een lerende economie, 2013). De Wetenschappelijke Raad concludeert dat nu vooral ingezet moet worden op leren, op inventiviteit, op talenkennis en op het vermogen goed om te gaan met een veelheid van situaties. Daarmee lijkt de Raad een steun in de rug te geven aan minister Bussemaker, die vindt dat het onderwijs zorg moet dragen voor een brede vorming. Ook de Onderwijsraad pleit voor een bredere focus in het basisonderwijs, zoals recent in de publicatie Een eigentijds curriculum (2014). De Onderwijsraad vindt dat er onvoldoende aandacht is voor een systematische vernieuwing van het curriculum en de noodzakelijke (vak)vernieuwingen. Ook signaleert de Raad onvoldoende samenhang in het curriculum, zowel tussen vakgebieden als tussen onderwijssectoren. In een eerder advies Een smalle kijk op onderwijskwaliteit (2013) schreef de Raad dat de aandacht in het onderwijs te eenzijdig gericht is op meetbare doelen, in het bijzonder op het verhogen van taal- en rekenprestaties. Het beleid
3 had in de afgelopen periode te weinig aandacht voor een brede vorming, een breder vakkenaanbod en beroepspraktijkvorming. In juli 2014 sloten de PO-Raad - de besturenvereniging van het basisonderwijs - en de staatssecretaris van OCW een bestuursakkoord over een kwaliteitsimpuls voor basis- en speciaal onderwijs. Professionalisering van teams en talentontwikkeling van alle leerlingen zijn belangrijke onderdelen. Kinderen met excellente talenten worden uitgedaagd. Het gaat daarbij niet alleen om taal- en rekentalent, maar ook om creatieve, sociale, onderzoekende en praktische vaardigheden. Het is cruciaal dat schoolleiders zich zichtbaar hard maken voor investeringen in cultuuronderwijs. De praktijk op school Het lijkt erop dat ook de scholen meer tijd en aandacht willen geven aan andere vaardigheden dan taal en rekenen. Op het gebied van cultuureducatie zijn interessante verschuivingen zichtbaar. Inmiddels beschikken de meeste scholen over een cultuurcoördinator. Die heeft voor zijn school doorgaans een cultuurbeleidsplan gemaakt. Ook is hij voor externen de eerste contactpersoon waar het gaat om inhuur of inkoop van cursussen of activiteiten. Op scholen die participeren in Cultuureducatie met Kwaliteit zijn de cultuurcoördinatoren vaak het meest direct betrokken bij het ontwikkelen van een leerplan op maat. Het blijkt van cruciaal belang dat schoolleiders zich niet alleen op de achtergrond maar ook zichtbaar hard maken voor investeringen (in tijd, aandacht en liefst ook in geld) in cultuuronderwijs. Schoolleiders bepalen grotendeels het gezicht en de uitstraling van de school. Wanneer zij ervan overtuigd zijn dat leerlingen baat hebben bij goed cultuuronderwijs, is de kans groot dat alle betrokkenen (leerkrachten, leerlingen, culturele instellingen, zzp ers, ouders) ook gemotiveerd zijn om hieraan bij te dragen. In 2004 startte het ministerie van OCW de regeling Versterking cultuureducatie primair onderwijs, waarmee de school of het bestuur rechtstreeks per leerling per schooljaar 10,90 ontving, met het doel cultuuronderwijs een steviger plek in het onderwijs te geven. Sinds 2012 maakt het budget voor cultuureducatie deel uit van de prestatiebox en is niet langer geoormerkt. De schoolleiding heeft de belangrijkste stem in de besteding van de financiën, en het ministerie gaat er vanuit dat schoolbesturen het geld investeren om hun ambities te realiseren. Schoolbesturen kunnen het geld daarmee naar eigen inzicht besteden. Dit kán betekenen dat het bedrag nog steeds wordt gebruikt voor cultuuronderwijs, maar ook dat het ten goede komt aan taal, rekenen, wetenschap of techniek. Vraagstukken voor de nabije toekomst De belangrijkste kwesties die naar verwachting (blijven) spelen zijn de volgende: 1. Het beoordelen van kwaliteit Iedere school mag op zijn eigen manier inhoudelijk invulling geven aan cultuuronderwijs, en het lesprogramma hoeft op dit moment niet aan kwaliteitseisen te voldoen. Het wordt voor scholen en voor de Inspectie een lastige opgave om hanteerbare criteria vast te stellen voor de beoordeling van de kwaliteit. De verschillen tussen scholen zijn immers groot en ook afhanke-
4 lijk van de culturele omgeving. Denk daarbij aan de opleiding van leerkrachten, de aanwezigheid van vakleerkrachten of de positie van cultuuronderwijs binnen het hele lesprogramma. Toenmalig staatssecretaris Halbe Zijlstra schreef in 2011 (de brief Meer dan kwaliteit, een nieuwe visie op cultuurbeleid) dat veel initiatieven los van elkaar bestaan en de nadruk sterk ligt op een eerste kennismaking met cultuur. Scholen en instellingen werken vaak met incidentele projecten die vooral op vernieuwing gericht zijn. Daardoor zijn er grote verschillen in werkwijze en aanpak ontstaan, leren scholen niet genoeg van elkaars ervaringen en is er te weinig aandacht voor inhoudelijke samenhang. Een kwestie die cultuuronderwijs parten speelt, is dat leerkrachten te weinig grip hebben op de inhoud en zich niet deskundig genoeg voelen. Het is de vraag of de inspanningen die tijdens de huidige beleidsperiode worden verricht (leerplankaders, Cultuureducatie met Kwaliteit, de verplichting voor kunstinstellingen om aan educatie te doen) hierin verandering brengen. Voorlopig lijkt het erop dat de verschillen per regio en per school steeds groter worden en afhankelijk zijn van de prioriteiten van individuele vertegenwoordigers van de overheid, culturele instellingen en het onderwijs zelf. 2. De vakbekwame leerkracht Deskundigheidsbevordering bij aankomende en zittende leraren is nodig om ervoor te zorgen dat iedere school voldoende cultuureducatieve expertise in huis heeft. Er zijn in deze beleidsperiode verschillende initiatieven gestart op dit gebied, zowel voor cultuurcoördinatoren, zittende leerkrachten als voor starters. Maar er is nog een wereld te winnen. In de praktijk is het voor scholen én culturele instellingen soms lastig om te bepalen wat cultuureducatie en/of cultuuronderwijs inhoudt. Worden daar de kerndoelen van het Leergebied kunstzinnige oriëntatie mee bedoeld? Of vallen er meer of andere vakken onder? En aan welk kerndoel besteedt een leerkracht aandacht, wanneer hij een middag met een groep een bibliotheek of een molen bezoekt? Een andere kwestie die cultuuronderwijs parten speelt, is dat leerkrachten te weinig grip hebben op de inhoud en zich niet deskundig genoeg voelen. De traditionele kunstvakken draaien om materie die zij zich op de pabo slechts mondjesmaat hebben eigengemaakt. Ook voor een vakoverstijgende aanpak voelen zij zich onvoldoende toegerust. Inmiddels wordt gewerkt aan de inhoudelijke uitwerking van de kennisbases voor de kunstvakken op de pabo, maar het oorspronkelijke idee om een kennisbasis cultuureducatie te formuleren, lijkt definitief van de baan. Op basisscholen ontstaat steeds meer behoefte aan vakoverstijgend werken. Voorlopig is het onderwijs nog aangewezen op bestaande methodes en is begeleiding nodig bij een eventuele vakoverstijgende invulling van cultuuronderwijs. Wie kan deze integrale deskundigheid bieden? Vakleerkrachten en medewerkers van kunstinstellingen hebben doorgaans een specifiek kunstvak als achtergrond. Bovendien: er is meestal meer dan voldoende te doen in het eigen vakgebied, of dit nu erfgoed, muziek, beeldend, dans of drama is. Aan de schoolleider de taak om ervoor te zorgen dat hij beschikt over een deskundig team
5 waarin de leden elkaar aanvullen. Van de schoolleider mag worden verwacht dat hij een visie heeft op de samenstelling van het docententeam: is het nodig dat iedere leerkracht alle vakken op alle niveaus beheerst? Wie heeft welke bijscholing nodig? En waar kan ik die vinden? Kan dat via collegiale samenwerking worden opgelost, of moet er buiten school worden gezocht naar een cursus of opleiding? 3. De kwaliteit van de externe aanbieder Scholen maken voor hun lessen regelmatig gebruik van externen, ook voor cultuuronderwijs. Dat kunnen vakleerkrachten zijn of medewerkers van culturele instellingen. Van deze groepen mag de school in beginsel verwachten dat zij professioneel zijn en op de hoogte zijn van de wensen en behoeften van de school. Toch blijkt het in de praktijk lastig om de kwaliteit van externe aanbieders te garanderen. In veel regio s wordt bezuinigd op centra voor de kunsten, muziekscholen en andere cultuurinstellingen. Vaak zetten eenmaal ontslagen docenten hun lespraktijk als zzp er of in klein groepsverband voort. Dat maakt de culturele sector onoverzichtelijk en versnipperd. Een school moet de keuze maken uit een groeiend aantal personen dat zijn diensten aanbiedt en heeft weinig garantie op kwaliteit en een duurzame samenwerking. Culturele instellingen zijn voor hun voortbestaan ook steeds vaker afhankelijk van de inzet van vrijwilligers, niet alleen voor taken als de kassa, de horeca of de bewaking, maar voor de uitvoering van educatiebeleid. Ook van ouders wordt meer en meer verwacht dat zij inbreng hebben in het lesaanbod. Het blijkt een delicate kwestie om eisen te stellen aan vrijwilligers die bereid zijn hun vrije tijd te investeren in educatieve activiteiten met kinderen. Aan kennis ontbreekt het meestal niet, maar op didactisch gebied is soms een flinke kwaliteitsslag te maken. Als kritische consument zouden scholen hier wel op moeten aandringen. Spelers in het veld In de wet op het primair onderwijs staan voor de diverse bestuursorganen de verantwoordelijkheden beschreven. Het ministerie van OCW is verantwoordelijk voor de bekostiging van het onderwijs en voor de kerndoelen en eindtermen van alle vakken en leergebieden. Daarnaast kan het ministerie via verschillende vormen van subsidies of stimuleringsmaatregelen ontwikkelingen of goede voorbeelden in het leergebied Kunstzinnige oriëntatie of cultuuronderwijs stimuleren. Ook stuurt OCW de Inspectie aan bij het toezien op de kwaliteit van het onderwijs. De aandacht bij het ministerie ligt, zoals hierboven al beschreven, de huidige beleidsperiode sterk op opbrengstgericht werken en het meten van de voortgang van leerlingen. De Vereniging Hogescholen (voorheen de HBO-Raad) is verantwoordelijk voor het vaststellen van de kennisbases voor alle vakken, daarmee ook voor de inhoud van de kunstvakken op zowel de pabo als de lerarenopleiding. Op de pabo is er, net als in het basisonderwijs, de afgelopen periode meer aandacht voor taal en rekenen gekomen. Dat is ten koste gegaan van de overige vakken, waaronder de kunstvakken. Wanneer in het curriculum van de pabo (weer) meer aandacht en tijd komt voor de kunstvakken, zullen leerkrachten met meer kennis en vaardigheden van deze vakken het onderwijs instromen. De besturen van basisscholen zijn wettelijk verantwoordelijk voor de kwaliteit van het onderwijs op hun school of scholen, en daarmee ook voor de kwaliteit van Kunstzinnige oriëntatie. Tenslotte kunnen ouders invloed uitoefenen op inhoud en aanpak op de basisschool van hun
6 kinderen, dat geldt ook voor de kunstvakken. Literatuur Bogaart, A. & Horst, A. van der (2011). Bezuinigingen van gemeenten en provincies op kunst en cultuur. Amsterdam: DSP groep. Bussemaker, J. e.a. (2013). Bestuurlijk kader Cultuur en Onderwijs. Bussemaker, J. & Dekker, S. (2014) Voortgangsrapportage cultuuronderwijs. Den Haag: Ministerie van OCW. [Brief van 20 juni 2014 aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal van de minister en staatssecretaris van OCW]. Bijsterveldt, M. van (2012, 27 januari). Regeling prestatiebox primair onderwijs. Staatscourant, Bijsterveldt, M. van & Zijlstra, H. (2011). Basis voor presteren. Den Haag: Ministerie van OCW. [Bijlage bij de brief van 23 mei 2011 aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal van de minister en de staatssecretaris van OCW]. Bijsterveldt, M. van & Zijlstra, H. (2011). Leraar 2020 een krachtig beroep! [Bijlage bij de brief van 23 mei 2011 aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal van de minister en de staatssecretaris van OCW]. Commissie Kennisbasis Pabo (2012). Een goede basis. Advies van de Commissie Kennisbasis Pabo. Den Haag: HBO-Raad. Greven, J. & Letschert, J. (2006) Kerndoelen primair onderwijs. Den Haag: Ministerie OCW. Hagenaars, P. & Hoorn, M van. (2012). Kunstzinnige oriëntatie: de kwaliteit van de leerkracht. In: M. van Hoorn (Ed.), Cultuureducatie: een kwestie van onderwijskwaliteit (pp ). (Cultuur+Educatie 33). Utrecht: LKCA. Hoeven, M.J.A. van der (2006, 9 mei). Wijziging Regeling versterking cultuureducatie primair onderwijs en (voortgezet) speciaal onderwijs Staatscourant, 90, 10. Hoorn, M. van, Hagenaars, P. & Meewis, V. (2014). Cultuureducatie in de weerbarstige praktijk van het basisonderwijs. In T. IJdens, M. van Hoorn, A. van den Broek & Ch. van Rensen (Eds.), Jaarboek Actieve Cultuurparticipatie Koers kiezen onder wisselende omstandigheden (pp ). Utrecht: LKCA/FCP. Inspectie van het Onderwijs (2014). De staat van het onderwijs. Onderwijsverslag 2012/2013. Utrecht: Inspectie van het Onderwijs. Gedeputeerde Staten Provincie Noord-Holland (2014). Kaderbrief SLO (z.d.). Leerplankader kunstzinnige oriëntatie. Ministerie van OCW (2012). Cultuureducatie met Kwaliteit in het primair onderwijs. Bestuurlijk kader. Den Haag: Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. SLO (z.d.). De publicatie Cultuur in de Spiegel en het Leerplankader kunstzinnige oriëntatie. Een korte notitie over de inhoud en de onderlinge verhoudingen. Onderwijsraad & Raad voor Cultuur (2012). Cultuureducatie: leren, creëren, inspireren! Den Haag: Onderwijsraad/Raad voor Cultuur. Onderwijsraad (2014). Een eigentijds curriculum. Advies. Den Haag: Onderwijsraad. Onderwijsraad (2013). Een smalle kijk op onderwijskwaliteit. Advies. Den Haag: Onderwijsraad. Riensema, E. (2013, 19 december). Drentse kunstencentra willen fusie. Staatssecretaris van OCW & PO-Raad (2014). Bestuursakkoord voor de sector primair onderwijs.
7 Wervers, E. (Ed.) (2013). Inventarisatie cultuurcoaches. Rapportage. Utrecht: LKCA. Wet op het basisonderwijs (1981). Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (2013). Naar een lerende economie. Investeren in het verdienvermogen van Nederland. Amsterdam: University Press. Zijlstra, H. (2011) Meer dan kwaliteit, een nieuwe visie op cultuurbeleid. Den Haag: Ministerie van OCW.
Bestuurlijk kader Cultuur en Onderwijs
Bestuurlijk kader Cultuur en Onderwijs Cultuuruitingen spelen een belangrijke rol in de samenleving en in het leven van mensen. Cultuur vertegenwoordigt daarbij zowel een maatschappelijke, een artistieke
Nadere informatieDe voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag
a 1 > Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag www.rijksoverheid.nl
Nadere informatieOver doorgaande leerlijnen en talentontwikkeling binnen kunst en cultuur Bureau BABEL, 's-hertogenbosch
Over doorgaande leerlijnen en talentontwikkeling binnen kunst en cultuur Bureau BABEL, 's-hertogenbosch Beschrijving van het arrangement voor talentontwikkeling Bureau Babel is een intermediair tussen
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal Vergaderjaar 0 03 3 80 Nieuwe visie cultuurbeleid Nr. 68 BRIEF VAN DE MINISTER EN STAATSSECRETARIS VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN WETENSCHAP Aan de Voorzitter van de Tweede
Nadere informatieBrabantse aanpak Cultuureducatie met Kwaliteit
Brabantse aanpak Cultuureducatie met Kwaliteit Hoe breng je meer lijn en structuur in je cultuureducatie en hoe werk je gericht aan de persoonlijke (creativiteits)- ontwikkeling van leerlingen? Basisscholen
Nadere informatie2017 2020 en verder. 2.1 Cultuureducatie en -participatie
2017 2020 en verder 2.1 Cultuureducatie en -participatie Cultuureducatie draait om het verwerven van culturele competenties. Competenties die mensen nodig hebben om volwaardig deel te nemen aan onze samenleving.
Nadere informatieDatum 23 mei 2011 Betreft Aanbieding Actieplannen Primair Onderwijs, Voortgezet Onderwijs en Leraren
a 1 > Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer Postbus 20018 2500 EA Den Haag Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag www.rijksoverheid.nl Contactpersoon
Nadere informatieDatum Betreft Bestuursakkoord PO-Raad-OCW 2012-2015. Geacht schoolbestuur,
a 1 > Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag www.rijksoverheid.nl Onze referentie 349195 Datum Betreft Bestuursakkoord PO-Raad-OCW 2012-2015 Geacht
Nadere informatieScholen en culturele instellingen vinden elkaar. Goed cultuuronderwijs. partnerschap. Foto s kinderen en Paul Loermans: Hans Roggen
Scholen en culturele instellingen vinden elkaar Goed cultuuronderwijs dankzij partnerschap 12 Foto s kinderen en Paul Loermans: Hans Roggen Muziek, dans en drama zijn goed voor de ontwikkeling van het
Nadere informatieKunstgebouw Beleidsplan 2013-2016
Kunstgebouw Beleidsplan 2013-2016 Kunstgebouw Broekmolenweg 16 2289 BE Rijswijk www.kunstgebouw.nl B e l e i d s p l a n 2 0 1 3-2 0 1 6 Z I C H T B A AR M AK E N W AT E R I S, S T I M U L E R E N W AT
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA..DEN HAAG. Datum 24 oktober 2014 Betreft Impuls cultuuronderwijs
>Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA..DEN HAAG Erfgoed en Kunsten IPC 3300 Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 31 293 Primair Onderwijs 32 820 Nieuwe visie cultuurbeleid Nr. 216 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN WETENSCHAP Aan de Voorzitter
Nadere informatieAls je te weinig van een kind verwacht, komt er niet uit wat er in zit. Onderwijsminister Marja van Bijsterveldt INTERVIEW
INTERVIEW Auteur: René Leverink Fotografie: Rijksoverheid Onlangs hebben minister Van Bijsterveldt en staatssecretaris Zijlstra van OCW drie actieplannen gelanceerd, gericht op een ambitieuze leercultuur
Nadere informatieHandreiking. Basis voor. Cultuureducatie
Handreiking Basis voor Cultuureducatie Handreiking Basis voor Cultuureducatie Over het LKCA Het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA) is het landelijk kennisplatform voor professionals,
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2013 2014 32 820 Nieuwe visie cultuurbeleid Nr. 108 BRIEF VAN DE MINISTER EN STAATSSECRETARIS VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN WETENSCHAP Aan de Voorzitter van
Nadere informatieCultuureducatie in het basisonderwijs
Cultuureducatie in het basisonderwijs Gemeente Westland Nulmeting Inleiding Teneinde aan het einde van het programma Cultuureducatie met Kwaliteit (CMK) vast te kunnen stellen wat de bereikte resultaten
Nadere informatieCultuuronderwijs in school
Cultuuronderwijs in school Handreiking voor het schrijven van een beleidsplan cultuuronderwijs Het Motto Een motto of beweegreden is een korte tekst die de bedoeling van iets weergeeft. In dit geval een
Nadere informatieRegeling versterking cultuureducatie in het primair onderwijs 2007-2008
Algemeen Verbindend Voorschrift Betreft de onderwijssector(en) Informatie CFI/ICO Primair Onderwijs po 079-3232.333 Regeling versterking cultuureducatie in het primair onderwijs 2007-2008 Bestemd voor
Nadere informatiePrimair Onderwijs po 079-3232.333 Voorgezet onderwijs vo 079-3232.444
Voorlichtingspublicatie Betreft de onderwijssector(en) Informatie CFI/ICO Primair Onderwijs po 079-3232.333 Voorgezet onderwijs vo 079-3232.444 Wet van 9 december 2005, houdende opneming in de Wet op het
Nadere informatieDe omslag van aanbod- naar vraaggericht werken
De omslag van aanbod- naar vraaggericht werken Professionele culturele instellingen en de kwaliteit van cultuureducatie Door Melissa de Vreede Professionele kunstinstellingen zoals musea, theaters en concertgebouwen
Nadere informatieKunstgebouw Beleidsplan
Kunstgebouw Beleidsplan 2017-2020 Kunstgebouw Broekmolenweg 20 2289 BE Rijswijk www.kunstgebouw.nl Beleidsplan 2017-2020 ZICHTBAAR MAKEN WAT ER IS, STIMULEREN WAT ER KAN ZIJN Inleiding Kunstgebouw is expert
Nadere informatie1. Het Lokaal convenant cultuur en onderwijs Leiden, juni 2015 vast te stellen waarin een visie op cultuuronderwijs,
B en W nummer 15.0439; besluit d.d. 19 5 2015 Onderwerp Lokaal convenant cultuur en onderwijs Leiden, 1 juni 2015 Besluiten: 1. Het Lokaal convenant cultuur en onderwijs Leiden, juni 2015 vast te stellen
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20017 2500 EA..DEN HAAG. Datum 20 juni 2014 Voortgangsrapportage cultuuronderwijs
>Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20017 2500 EA..DEN HAAG Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag www.rijksoverheid.nl
Nadere informatieBasispakket Kunst- en Cultuureducatie. Naam spreker: Dick Bentvelzen Functie spreker: beleidsadviseur Jeugd en Onderwijs Amsterdam, 20 maart 2013
Basispakket Kunst- en Cultuureducatie Naam spreker: Dick Bentvelzen Functie spreker: beleidsadviseur Jeugd en Onderwijs Amsterdam, 20 maart 2013 Voor alle kinderen in Amsterdam Een gemeenschappelijke visie
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 1714 27 januari 2012 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 15 december 2011, nr. WJZ/343240
Nadere informatieKUNST- EN CULTUUREDUCATIE VOOR HET ONDERWIJS IN OOSTSTELLINGWERF
Uitgewerkt door: Thijs Oud kunst- en cultuurcoördinator Kunst & COO Langezwaag, juni 2011 KUNST- EN CULTUUREDUCATIE VOOR HET ONDERWIJS IN OOSTSTELLINGWERF De opdracht voor Kunst & COO INHOUDSOPGAVE 1.
Nadere informatieCULTUUREDUCATIE BOVEN
CULTUUREDUCATIE BOVEN KCE ZEEUWS- VLAANDEREN WIE KCE ZEEUWS-VLAANDEREN HET PROGRAMMA Van 13.30 tot 14.15 uur Presentatie Van 14.15 tot 14.30 uur Van 14.30 tot 15.00 uur Koffie en thee in de foyer Dansduet
Nadere informatieBeweging die nu te zien is m.b.t. cultuureducatie binnen het primair onderwijs
Bijlage 2 Aanvraag Cultuureducatie met Kwaliteit in het Primair Onderwijs 2013 2016 Opgesteld door Cultura in samenwerking met de en besproken met Fonds Cultuurparticipatie. Lokale Situatie en context
Nadere informatieONDERWIJS. Vlaardingse Schatten. Cultuurlijn 2015/2016
O ONDERWIJS Vlaardingse Schatten Cultuurlijn 2015/2016 Vlaardingse Schatten Cultuurlijn 2015/2016 Beste mensen, Ik ben verheugd u de Cultuurlijn 2015-2016 aan te mogen bieden. Cultuureducatie is één van
Nadere informatieAlvast hartelijk dank voor het invullen! De teams van Kunststation C, IVAK de Cultuurfabriek, Cultuur Educatie Stad en Museumhuis Groningen
Wij verzoeken u vriendelijk de volgende vragen over cultuureducatie op uw school te beantwoorden. Uw antwoorden zijn voor ons van groot belang om de ondersteuning van cultuureducatie op de scholen de komende
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 30 234 Toekomstig sportbeleid 31 293 Primair Onderwijs Nr. 143 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN WETENSCHAP Aan de Voorzitter
Nadere informatieCultuur op school; een hele kunst
G:\Beleid & Regelingen\Beleid\Cultuur op school een hele kunst.doccultuur op school; een hele kunst - 1 - ONDERWIJSPR PR1MAIR Openbaar Primair Onderwijs Krimpenerwaard, Montfoort & Oudewater Cultuur op
Nadere informatieRAADSINFORMATIEBRIEF. TITEL Implementatie Cultuureducatie met Kwaliteit (schooljaar 2013-2014)
RAADSINFORMATIEBRIEF Van : Burgemeester en Wethouders Reg.nr. : 4426490 Aan : Gemeenteraad Datum : 5 juli 2013 Portefeuillehouder : Wethouder P. van den Berg/ C. van Eijk Programma : 9. Cultureel klimaat
Nadere informatieBrief van de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
31293 Primair Onderwijs 32820 Nieuwe visie cultuurbeleid Nr. 216 Brief van de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 24 oktober
Nadere informatieKunst in het hart van het basisonderwijs
20 Boekman 100 Kunst in en buiten de klas Kunst in het hart van het basisonderwijs Ineke van Hamersveld In het basisonderwijs wordt weinig gedaan aan artistieke talentontwikkeling. Het accent ligt op passieve
Nadere informatieDe voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA..DEN HAAG
>Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA..DEN HAAG Primair Onderwijs Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 32 820 Nieuwe visie cultuurbeleid Nr. 70 LIJST VAN VRAGEN EN ANTWOORDEN Vastgesteld 14 december 2012 De vaste commissie voor Onderwijs, Cultuur
Nadere informatieCurriculumontwikkeling in de praktijk 4
Curriculumontwikkeling in de praktijk 4 DEEL 1 HOE STEL JE ALS SCHOOL EEN GOED CURRICULUM SAMEN? VERA MEEWIS (LKCA) VIOLA VAN LANSCHOT HUBRECHT (SLO) Curriculumontwikkeling vindt plaats op verschillende
Nadere informatieWat komt er nu werkelijk terecht van cultuuronderwijs op school?
DEEL 6 HOE ZIET CULTUURONDERWIJS IN HET PRIMAIR EN VOORTGEZET ONDERWIJS VIOLA VAN LANSCHOT HUBRECHT, PASCAL MARSMAN (SLO) RONALD KOX (LKCA) Wat komt er nu werkelijk terecht van cultuuronderwijs op school?
Nadere informatieHet belang van burgerschapsvorming
ONTWIKKELINGEN CULTUUREDUCATIE IN HET MBO BURGERSCHAPSVORMING Het belang van burgerschapsvorming De WEB (Wet Educatie en Beroepsonderwijs) legt sinds 1996 vast dat het mbo zijn studenten niet alleen voorbereidt
Nadere informatieKWALITEITSAKKOORD BASISONDERWIJS DRENTHE 2010 en 2011
KWALITEITSAKKOORD BASISONDERWIJS DRENTHE 2010 en 2011 A. Inleiding De gedeputeerden van de 3 noordelijke provincies en de staatssecretaris voor primair onderwijs en kinderopvang hebben de Inspectie van
Nadere informatieTeamtrainingen & ouderavond
Teamtrainingen & ouderavond Een teamtraining is een bijeenkomst van 1,5 tot 2 uur voor een heel schoolteam. Op actieve en enthousiasmerende wijze verdiep je je samen in een onderwerp. Er zijn verschillende
Nadere informatieVeel gestelde vragen aanvragen Cultuureducatie met Kwaliteit
Veel gestelde vragen aanvragen Cultuureducatie met Kwaliteit Met deze vragenlijst proberen we antwoord te geven op vragen die er over de regeling Cultuureducatie met Kwaliteit (CmK) en het aanvragen daarvan
Nadere informatie30234 Toekomstig sportbeleid Primair Onderwijs. Brief van de staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
30234 Toekomstig sportbeleid 31293 Primair Onderwijs Nr. 143 Brief van de staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 29 januari
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG
>Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Primair Onderwijs Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag
Nadere informatieCultuureducatie, geen vak apart
Cultuureducatie, geen vak apart Uitvoeringsplan Theo Thijssen Inleiding Op Educatief Centrum Theo Thijssen wordt gewerkt aan een ononderbroken ontwikkeling van kinderen van 0-13 jaar. Het ondernemend leren
Nadere informatieCultuureducatie in het PO en SO
Cultuureducatie in het PO en SO 04-10-2015/JD Inhoud Introductie 1. PR8cultuurprogramma 2. Expertisecentrum Kunst en Scholen 3. Cultuureducatie met Kwaliteit 4. Aanvullende educatieve projecten Introductie
Nadere informatieOktober 2016 Bureau ART Peter van der Zant
Oktober 2016 Bureau ART Peter van der Zant Cultuuronderwijs in stadsdeel Centrum Eindrapportage in opdracht van Cultuurschakel Den Haag, over de ontwikkeling van cultuuronderwijs bij de scholen voor primair
Nadere informatieKleine Gartmanplantsoen 21 1017 RP Amsterdam T 020 620 9567 info@mocca-amsterdam.nl www.mocca-amsterdam.nl. Stappenplan cultuureducatiebeleid
Kleine Gartmanplantsoen 21 1017 RP Amsterdam T 020 620 9567 info@mocca-amsterdam.nl www.mocca-amsterdam.nl Stappenplan cultuureducatiebeleid Inleiding Dit stappenplan is een handreiking om te komen tot
Nadere informatieDatum Uitnodiging subsidieaanvraag Regeling versterking samenwerking lerarenopleidingen en scholen
a 1 > Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag Aan: penvoerders opleidingsscholen en contactpersonen lerarenopleidingen Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag www.rijksoverheid.nl Onze
Nadere informatieM CCA EXPERTISENETWERK CULTUUREDUCATIE
Keizersgrach T 020-6 info@mocca-amsterdam.nl Factsheet Basispakket, Overgangsregeling Kunstkijkuren en de Cultuurbus Amsterdam Juli 2014 Inhoud Het Basispakket Kunst- en Cultuureducatie 2 MoccaAcademie
Nadere informatieHet kader voor de evaluatie van de regeling Cultuureducatie met Kwaliteit
Het kader voor de evaluatie van de regeling Cultuureducatie met Kwaliteit 1. Aanleiding voor het evaluatiekader Zoals overeengekomen in de bestuurlijke afspraak die ten grondslag ligt aan de regeling Cultuureducatie
Nadere informatieMuziekonderwijs door centra en muziekscholen in het basisonderwijs
Muziekonderwijs door centra en muziekscholen in het basisonderwijs Een stand van zaken! Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst Utrecht, mei 2014 Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie
Nadere informatieNieuwsbrief kultuurkonnekt
Nieuwsbrief kultuurkonnekt Bezoekadres: Kleine Plantage 1a, Postadres: Postbus 250 4000 AG TIEL Pagina 1 Rechtstreeks telefoonnummer: 044 64069 Mail: mkoehoorn@plantage.info miriam@kultuurkonnekt.nl In
Nadere informatieZonder kwaliteit kunnen aanbieders van kunsteducatie het schudden
Zonder kwaliteit kunnen aanbieders van kunsteducatie het schudden De kwaliteitskwestie voor kunsteducatie in de vrije tijd Door Piet Hagenaars Nu aanbieders van kunst- en cultuureducatie steeds meer op
Nadere informatieCKE koers 2014. van care naar share. Eindhoven, september 2011
CKE koers 214 van care naar share Eindhoven, september 211 Doelstellingen CKE heeft in mei deze verkenning gestart naar aanleiding van de druk op het subsidie en de wens adequaat in te kunnen spelen op
Nadere informatieOnsOnderwijs2032: Het domein Taal & Cultuur de (on)mogelijkheden
OnsOnderwijs2032: Het domein Taal & Cultuur de (on)mogelijkheden 29 september 2016 Netwerkdag Taalcoördinatoren en -specialisten Stéfanie van Tuinen SLO Opbouw workshop OnsOnderwijs2032 Cultuuronderwijs
Nadere informatieOverheidsbeleid Cultuuronderwijs
Overheidsbeleid Cultuuronderwijs 174 De rijksoverheid hecht grote waarde aan kunst en cultuur bij de vorming van kinderen. Cultuureducatie is een onlosmakelijk onderdeel van de brede vormende opdracht
Nadere informatiecultuuronderwijs: het onderwijs gericht op het bereiken van de kerndoelen in het leergebied Kunstzinnige oriëntatie van het primair onderwijs;
Tijdelijke Regeling Flankerende Projecten Cultuureducatie met Kwaliteit 2014 Fonds voor Cultuurparticipatie Maart 2014 Het bestuur van de Stichting Fonds voor Cultuurparticipatie, Gelet op artikel 3 van
Nadere informatieBudget cultuureducatie per leerling PO en VO in de 35 grootste gemeenten (G35) in de periode 2013-2014
Budget cultuureducatie per leerling PO en VO in de 35 grootste gemeenten (G35) in de periode 2013-2014 14821 008 Rapport Cebeon, 24 oktober 2014 I Inhoudsopgave 1 Inleiding... 5 2 Vertrekpunten onderzoek...
Nadere informatieCKV Festival 2012. CKV festival 2012
C CKV Festival 2012 Het CKV Festival vindt in 2012 plaats op 23 en 30 oktober. Twee dagen gaan de Bredase leerlingen van het voortgezet onderwijs naar de culturele instellingen van Breda. De basis van
Nadere informatieAanbod Kunst- en Cultuureducatie voor de basisscholen in De Lier
Aanbod Kunst- en Cultuureducatie voor de basisscholen in De Lier Dario Fo, ondernemers in de kunst Poeldijk, 13 december 2012 Inleiding Op de vraag van de gezamenlijke basisscholen uit De Lier voor een
Nadere informatieBezuinigingen muziekonderwijs
Muziek en cultuur bezuinigingen & nieuw beleid 7 november 2012 Bezuinigingen muziekonderwijs Begrotingsbehandeling november 2011: Afschaffen subsidie muziekschool Muziekles t/m 18 jaar tegen gereduceerd
Nadere informatieNotitie. Herijking Muziekonderwijs. Datum Afdeling. Publiekszaken en Sociaal Domein. Printdatum: :09:00
Notitie Herijking Muziekonderwijs Datum 27-10-2016 Afdeling Publiekszaken en Sociaal Domein Printdatum: 17-11-2016 10:09:00 Samenvatting toekomstig muziekonderwijs Gemeente Bellingwedde Gemeente kiest
Nadere informatie1 en 2 oktober 2013. Bezoek aan Groningen
1 en 2 oktober 2013 Bezoek aan Groningen programma 1-2 oktober 2013 www.cultuurindespiegel.be 1. Stavaza van CIS Nederland 2. Emiel Copini (14-18jaar) en Theisje van Dorsten (4-10 jaar) 3. Astrid Rass
Nadere informatieDatum 1 april 2019 Betreft Kamervragen over kindermishandeling (ingezonden 5 februari 2019)
>Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag Aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 20018 2500 EA DEN HAAG Voortgezet Onderwijs Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500
Nadere informatieMet deze brief breng ik u op de hoogte van het plan van aanpak voor Engels in het primair onderwijs. 1
>Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA..DEN HAAG Primair Onderwijs IPC 2400 Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ
Nadere informatieFactsheet: financiering voor cultuur op school
Factsheet: financiering voor cultuur op school Alle mogelijkheden per 1 januari 2019 Je wilt cultuur een stevige plek geven op school. Maar dat kost geld, en waar haal je dat vandaan? Welke geldstromen
Nadere informatieWelkom bij De provinciale staat van cultuurbeleid! Tilburg, 4 maart 2015
Welkom bij De provinciale staat van cultuurbeleid! Tilburg, 4 maart 2015 Loek Sijbers Dagvoorzitter twitter mee via #PS15 Ocker van Munster Directeur LKCA Brigite van Haaften-Harkema Gedeputeerde provincie
Nadere informatie1. De opbrengsten van de aanbevelingen van de commissie Bruijn
Bestuurlijke afspraken tussen de HBO-raad en de Minister van Onderwijs Cultuur en Wetenschap, naar aanleiding van het advies Vreemde ogen dwingen van de Commissie externe validering examenkwaliteit hoger
Nadere informatieWORKSHOP LEERLIJNEN. Dag van de Cultuureducatie: workshop leerlijnen
WORKSHOP LEERLIJNEN Welkom en inleiding Wat is een leerlijn? Voorbeelden en achtergronden van leerlijnen cultuuronderwijs Leerlijnen in Flevoland: KIDD en De Culturele Haven Hoe bouw je een leerlijn? WORKSHOP
Nadere informatieVerslag internetconsultatie wetsvoorstel bovenbouw havo-vwo. (edoc 512410, projectgroep Profielen)
Verslag internetconsultatie wetsvoorstel bovenbouw havo-vwo (edoc 512410, projectgroep Profielen) 1 Verslag internetconsultatie wetsvoorstel bovenbouw havo-vwo 1. Inleiding Op 20 september 2012 is de openbare
Nadere informatieConvenant Cultuur en Primair Onderwijs Haarlem
Bijlage A bij nota Convenant Cultuur en primair onderwijs Haarlem, december 2014 Convenant Cultuur en Primair Onderwijs Haarlem 2014 2022 1. Inleiding Waarom dit convenant: Sinds een aantal jaren maken
Nadere informatieSubsidie CemK aanvragen: scenario s en format
Subsidie CemK aanvragen: scenario s en format In deze paragraaf wordt een format beschreven dat de Drentse basisscholen kunnen hanteren bij het aanvragen van subsidie Cultuureducatie met kwaliteit 2013-2016
Nadere informatieSTAATSCOURANT. Nr. 1627
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 1627 23 januari 2015 Regeling van de Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 12 januari 2015, nr. VO/F-669126,
Nadere informatieDe Blauwe Schuit Onderwijs, gemaakt als onderdeel van het project Cultuleren.
Welkom bij CULTUURspoor, een instrument om in 5 stappen cultuurbeleid te maken. De uitkomst van deze handleiding leidt tot een kader waarmee je als school keuzes maakt uit het culturele aanbod. Zo heb
Nadere informatieKEK DE FRIESE MEREN: VINDBAARHEID EN VERBONDENHEID
KEK DE FRIESE MEREN: VINDBAARHEID EN VERBONDENHEID Aanleiding: Scholen in de regio hebben geen behoefte aan een verruiming van het aanbod, maar aan het inzichtelijk maken van het aanbod en de keuzemogelijkheden,
Nadere informatielogoocw De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag BVE/IenI/2006-43667
logoocw De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Den Haag Ons kenmerk BVE/IenI/2006-43667 Onderwerp Inspectierapport 'Nederlands in het mbo' Bijlage(n) Rapport
Nadere informatieUitvoeringsprogramma Kunst en Cultuur Velsen 2014-2017
Beleidsspeerpunt Wat willen we bereiken? Wat gaan we daarvoor doen en wie Cultuureducatie Meer kinderen maken kennis met amateurkunst/ kunsteducatie en worden lid van een amateurkunstvereniging Verbetering
Nadere informatieKWALITEITSAKKOORD BASISONDERWIJS PROVINCIE GRONINGEN 2010 en 2011
KWALITEITSAKKOORD BASISONDERWIJS PROVINCIE GRONINGEN 2010 en 2011 Partijen, De schoolbesturen van de basisscholen in de provincie Groningen, hierna te noemen: de schoolbesturen. De Provincie Groningen,
Nadere informatieOnderzoek naar. cultuureducatie in het voortgezet onderwijs. Welke rol kan Mocca spelen bij cultuureducatie in het voortgezet onderwijs in Amsterdam?
Onderzoek naar cultuureducatie in het voortgezet onderwijs Welke rol kan Mocca spelen bij cultuureducatie in het voortgezet onderwijs in Amsterdam? Onderzoek uitgevoerd in opdracht van Mocca april - augustus
Nadere informatiePresentatie Regionale bijeenkomst Cultuureducatie met Kwaliteit (CMK) in Parkstad
Presentatie Regionale bijeenkomst Cultuureducatie met Kwaliteit (CMK) in Parkstad 2017-2020 16 juni 2016 Femke Smeets Hoofd educatie SCHUNCK* Wat is SCHUNCK*? We schakelen over naar de film > SCHUNCK*
Nadere informatieNieuwe ogen. kijken naar De Cultuur Loper. } auteur Ria Timmermans, KPC Groep
nieuwe ogen Hoe kijken scholen, aanbieders en gemeenten die niet met De Cultuur Loper werken naar de effecten van het programma? Eind 2016, begin 2017 hebben niet-deelnemers een blik geworpen op wat De
Nadere informatieHoofdlijnen van de landelijke monitoring en evaluatie van de matchingsregeling
Matchingsregeling Cultuureducatie met kwaliteit in het primair onderwijs Hoofdlijnen van de landelijke monitoring en evaluatie van de matchingsregeling Waarom monitoren en evalueren? Het Fonds voor Cultuurparticipatie
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2008 2009 31 332 Doorlopende Leerlijnen Taal en Rekenen Nr. 8 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARISSEN VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN WETENSCHAP Aan de Voorzitter van
Nadere informatieCultuureducatie met kwaliteit
Cultuureducatie met kwaliteit Beleidskader 1. Inleiding In zijn uitgangspuntennota voor het cultuurbeleid Meer dan kwaliteit kondigde de staatssecretaris voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) het
Nadere informatieDoorgaande leerlijnen cultuureducatie, hoe werkt dat in de praktijk?
Doorgaande leerlijnen cultuureducatie, hoe werkt dat in de praktijk? www.kunstedu.nl info@kunstedu.nl 06 11322235 www.kunstedu.nl Cultuureducatie denkkader: VISIE verankering cultuurmenu verankering cultuurmenu
Nadere informatieInventarisatieformulier basisonderwijs in West- Friesland
Inventarisatieformulier basisonderwijs in West- Friesland Inventarisatie van de stand van cultuurbeleid in het basisonderwijs van West-Friesland voor het project Cultuleren 2017-2020. Stap 1 van 12 8%
Nadere informatieVroeg vreemdetalenonderwijs. Visiedocument
Vroeg vreemdetalenonderwijs Engels Visiedocument Inhoudsopgave Inleiding 3 Van good naar great vroeg vreemdetalenonderwijs 4 Taskforce vroeg vreemdetalenonderwijs 5 Vroeg vreemdetalenonderwijs in 2025
Nadere informatieSamen werkt het beter? De samenwerking tussen scholen en de culturele omgeving
Samen werkt het beter? De samenwerking tussen scholen en de culturele omgeving DEEL 5 HOE KUNNEN SCHOLEN EN CULTURELE INSTELLINGEN OP EEN GOEDE MANIER SAMENWERKEN? KARIN HOOGEVEEN EN SANDRA BEEKHOVEN (SARDES)
Nadere informatieAB/ De I Cultuur. 3zos> 1. we 44 W. Loper. Betere cuüuureducatie voor Brabantse \eerhngen
k De I Cultuur Loper we 44 W 5 nu 3zos> 1 Betere cuüuureducatie voor Brabantse \eerhngen AB/019785 Bereik 'De Cultuur Loper helpt scholen hun ambitie met betrekkingtot cultuureducatie te te formulerenen
Nadere informatieKWALITEITSCRITERIA FONDS CULTUUREDUCATIE ZWOLLE
KWALITEITSCRITERIA FONDS CULTUUREDUCATIE ZWOLLE Fonds Cultuureducatie Zwolle en kwaliteit cultuuronderwijs De gemeente Zwolle wil dat alle basisschoolleerlingen een stevige culturele basis krijgen. Hiervoor
Nadere informatiein het mbo Werken aan uitstroom - instroom
ONTWIKKELINGEN CULTUUREDUCATIE IN HET MBO ONDERWIJSVERNIEUWING Onderwijsvernieuwing in het mbo Onderwijs 2032, nieuwe speerpunten voor het kunstvakonderwijs én binnen het mbo een eigen verklaring over
Nadere informatieBasispakket Kunst- en Cultuureducatie
Basispakket Kunst- en Cultuureducatie Convenant Basispakket Kunst- en Cultuureducatie Het Basispakket Cultuureducatie: Biedt een kader voor het invullen van de landelijke kerndoelen voor cultuur educatie
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 10073 14 april 2015 Regeling van de Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 2 april 2015, FenV/732728,
Nadere informatieSamen. stevige. ambities. werken aan. www.schoolaanzet.nl
Samen werken aan stevige ambities www.schoolaanzet.nl School aan Zet biedt ons kennis en inspiratie > bestuurder primair onderwijs Maak kennis met School aan Zet School aan Zet is de verbinding tussen
Nadere informatieVerslag van het Symposium 'Nut en Nadeel van Geschiedenisonderwijs: aanzetten voor een nieuw curriculum' 8 juni 2018 in Amsterdam
Verslag van het Symposium 'Nut en Nadeel van Geschiedenisonderwijs: aanzetten voor een nieuw curriculum' 8 juni 2018 in Amsterdam Aanleiding voor het symposium Onder de vlag van Curriculum.nu buigen in
Nadere informatieColumn Rein Munniksma Lokaal Educatieve Agenda (LEA), Beilen, 24 mei Dames en heren,
Column Rein Munniksma Lokaal Educatieve Agenda (LEA), Beilen, 24 mei 2011 Dames en heren, Vijf jaar LEA: Lokale samenwerking om tot een samenhangende aanpak te komen om het jeugd- en onderwijsbeleid goed
Nadere informatielogoocw Aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag 24 februari 2005 DK/CS/2005/6720
logoocw Aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Den Haag Ons kenmerk 24 februari 2005 DK/CS/2005/6720 Onderwerp Actualisatie voortgangsbrief d.d. 4 juni
Nadere informatie