Gewijzigd raadsvoorstel (voorheen RA )

Transcriptie

1 Gewijzigd raadsvoorstel (voorheen RA ) jaar stuknr. Raad categorie/agendanr. stuknr. B. en W RA B 7 11/873 Onderwerp: Participatie- en re-integratiebeleid Portefeuillehouder: H.G. Jumelet Dienst Publiek Algemene zaken Brigitte Preijde, telefoon ((6591) ) Aan de gemeenteraad Voorgesteld besluit 1. Gelet op de wijzigingen in de sociale wetgeving en de daaraan gekoppelde drastische bezuinigingen van rijkswege die voor Emmen leidt tot vermindering van het beschikbare budget van ruim 13,5 miljoen naar ruim 6 miljoen, het gemeentelijke participatie- en re-integratiebeleid te herijken; 2. Het participatiebeleid vast te stellen als onderdeel van het meerjarig beleidskader arbeidsmarkt- en participatiebeleid ; 3. Het re-integratiebeleid Sociale Zaken vast te stellen; 4. Te kiezen voor scenario 4 in het kader van de ID- en Wiw-banen, waarbij vanaf 2012 structureel 1,2 miljoen uit de algemene middelen wordt bekostigd; 5. De bezuinigingsmaatregelen en de aanvullende middelen ad 1,2 miljoen mee te nemen in het totaal van de afwegingen over het meerjarenperspectief bezuinigingen zoals dat bij de raadsbehandeling van de begroting 2012 zal worden besproken.

2 -2- Samenvatting Binnen de sociale zekerheid vinden er grote veranderingen plaats die gepaard gaan met forse bezuinigingen. Om als gemeente Emmen hierop voorbereid te zijn is het noodzakelijk het huidige re-integratiebeleid te herzien. Naast het vaststellen van inhoudelijk beleid, waarbij rekening gehouden wordt met nieuwe wetgeving zoals de toekomstige Wet werken naar vermogen, is het uit financieel oogpunt ook noodzakelijk om op basis van het beschikbare budget keuzes te maken in het uit te voeren re-integratiebeleid. Uitgangspunt van ons participatiebeleid is dat niemand wordt afgeschreven en langs de kant staat. Iedereen verdient de kans het beste uit zichzelf te halen. We verwachten dat men zelf de verantwoordelijkheid neemt om aan het werk te komen of te participeren. Alleen als blijkt dat een klant niet in staat is op eigen kracht aan het werk te komen, zal ondersteuning vanuit de gemeente plaatsvinden. Vanuit de gedachte van wederkerigheid vragen wij in ruil voor deze ondersteuning een tegenprestatie. Bovenstaande uitgangspunten en de daaruit voortkomende keuzes zijn verwoord in de onderliggende beleidsnotities. Bijlagen: 1. Participatiebeleid als onderdeel van het meerjarig beleidskader Arbeidsmarkt- en participatiebeleid Hoofdlijnen huidig re-integratiebeleid ten opzichte van toekomstig re-integratiebeleid Stukken ter inzage: Collegevoorstel d.d. 22 september 2011 en de daarbij behorende stukken

3 -3- jaar stuknr. Raad categorie/agendanr. stuknr. B. en W RA B 7 11/ Aanleiding voor het voorstel Voor u liggen twee beleidsnotities die in onderlinge samenhang met elkaar gelezen dienen te worden. De eerste notitie betreft het participatiebeleid als onderdeel van het meerjarig beleidskader Arbeidsmarkt- en participatiebeleid (hoofdstuk 6 van het meerjarig beleidskader). Uit het kaderstellende participatiebeleid vloeien beleidsmaatregelen voort die van invloed zijn op de beleidsuitvoering van Sociale Zaken. In de notitie re-integratiebeleid worden deze beleidsmaatregelen verder vertaald naar de beleidsuitvoering van Sociale Zaken. Het gehele meerjarige beleidskader, inclusief het arbeidsmarktbeleid, zal eind december ter besluitvorming worden voorgelegd aan de raad. Er is bewust voor gekozen om het kaderstellende participatiebeleid en het daaruit voortvloeiende re-integratiebeleid eerder in behandeling te nemen. Er zijn namelijk landelijke beleidsontwikkelingen gaande, die vanaf 1 januari 2012 gevolgen hebben voor de uitvoering van ons re-integratiebeleid, zijnde de aanscherping van de Wet werk en bijstand (Wwb) per 1 januari 2012 en de invoering van de Wet werken naar vermogen per 1 januari Deze wijzigingen in sociale wetgeving gaan gepaard met grote bezuinigingen. De grootste klap vindt plaats in 2012, dan wordt het landelijke participatiebudget al met meer dan 40% verlaagd. Voor de gemeente Emmen betekent dit dat het budget wordt verlaagd van naar *. Dit maakt het van groot belang om tijdig een besluit te nemen over de voorgestelde maatregelen binnen het werkdeel van het participatiebudget, zodat we deze per 1 januari 2012 kunnen implementeren. Argumenten om het voorliggend voorstel voor te leggen aan de raad vooruitlopend op de begrotingsbehandeling zijn: Het beschikbare participatiebudget wordt in 2012 al met 40% verlaagd. Wanneer de noodzakelijke maatregelen, genoemd in het re-integratiebeleid, niet per 1 januari geïmplementeerd kunnen worden, heeft dit ernstige budgetoverschrijding tot gevolg; Inkoopcontracten eindigen per 1 januari Als de maatregelen later dan 1 januari 2012 ingaan, zullen de nieuwe inkoopcontracten op basis van huidig beleid moeten worden afgesloten, hetgeen ernstige budgetoverschrijdingen tot gevolg heeft; Naast financiële argumenten, is het ook van belang zorgvuldig om te gaan met de wijze waarop ID/Wiw-werknemers worden geïnformeerd over het nieuwe beleid. Als gemeente willen we ons niet neerleggen bij het feit dat door de aangekondigde rijksbezuinigingen deze banen in gevaar zouden kunnen komen. Het voorstel is dan ook om hier 1,2 miljoen uit algemene middelen voor te reserveren. Door tijdig hierover een besluit te nemen, zijn we in staat deze groep op een zorgvuldige wijze te informeren. 2. Argumentatie/beoogd effect Binnen de sociale zekerheid gaan grote veranderingen plaatsvinden die effect hebben op de wijze waarop uitvoering gegeven wordt aan het re-integratiebeleid van de gemeente Emmen. De landelijke overheid is voornemens de Wet werken naar vermogen in te voeren, waarin de verschillende regelingen aan de onderkant van de arbeidsmarkt (Wet werk en bijstand (Wwb), Wet investering jongeren (WIJ), Wet sociale werkvoorziening (Wsw) en Wajong) worden omgevormd tot één regeling. Het doel van deze regeling is dat meer mensen gaan participeren en budgetten gerichter en effectiever worden ingezet. Deze wijzigingen in het sociale stelsel

4 gaan gepaard met grote bezuinigingen. We zullen met minder geld een grotere doelgroep moeten bedienen. Dit stelt ons voor grote uitdagingen. -4- Om er voor te zorgen dat we binnen de beschikbare middelen zoveel mogelijk kansen bieden aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, zijn er binnen het nieuwe participatiebeleid de volgende uitgangspunten geformuleerd: Het hanteren van doelgroepenbeleid; Bevorderen eigen verantwoordelijkheid van de burger die aanspraak maakt op een uitkering; Focus op uitstroom naar betaald werk, waarbij een actieve werkgeversbenadering wordt gehanteerd; Vergroten samenwerking en partnerschappen; Professionalisering gemeentelijke uitvoeringsregie. Op basis van bovenstaande uitgangspunten én als gevolg van verlaging van het participatiebudget die al vanaf 2012 plaatsvindt, is het noodzakelijk het huidige reintegratiebeleid te herbezien. Hiervoor worden maatregelen binnen het werkdeel voorgesteld, die de noodzakelijke bezuinigingen moeten opleveren. Dit vraagt om soms pijnlijke maar noodzakelijke keuzes. Vanuit de visie dat het minimabeleid ondersteunend is aan de wijze waarop we de participatie van inwoners van de gemeente Emmen willen bevorderen, is binnen het voorgestelde reintegratiebeleid ook aandacht voor het nieuw vast te stellen minimabeleid. Bij de bestrijding van armoede en sociale uitsluiting wordt de bevordering van arbeidsparticipatie voorop gesteld. Deze keuze, maar ook nieuwe financiële kaders en negatieve effecten als bijvoorbeeld de armoedeval, maken een herijking van het minimabeleid op dit punt noodzakelijk. Waar voorheen de financiële positie van de klant als uitgangspunt werd genomen wordt nu uitgegaan van de eigen kracht van de burger en de lokale samenleving. Kinderen krijgen daarbij speciale aandacht. Het nieuwe minimabeleid wordt in december 2011 voorgelegd aan de gemeenteraad. 3. Relatie met bestaand beleid/eerder genomen besluiten Startnotitie Meerjarig beleidskader arbeidsmarkt- en participatiebeleid vastgesteld in het college d.d. 11 januari In deze notitie wordt verbinding gelegd tussen het versterken van de economie en de regionale arbeidsmarkt, het beschikbare aanbod van arbeidskrachten en de rol van het onderwijs. 4. Afstemming met externe partijen/communicatie Gedurende de totstandkoming van deze notities zijn diverse interne en externe partijen betrokken bij dit proces: De presentaties die de heer J. van Dijk en de heer R. Geerling aan de raad hebben gegeven, hebben mede input gegeven aan de beleidsvorming rondom arbeidsmarkt en participatie; Het participatiebeleid als onderdeel van het meerjarig beleidskader is besproken binnen een projectgroep, waarin verschillende betrokken partijen deelnemen zoals het Werkplein, en de gemeente Coevorden en Borger-Odoorn.; Tijdens een werkbijeenkomst op 23 juni jl. is de raad meegenomen in de denkrichtingen die ten grondslag liggen aan het voorgestelde re-integratiebeleid; Op 21 juli jl. zijn de twee beleidsnotities ter advies voorgelegd aan de cliëntenraad. De cliëntenraad WWB heeft de volgende reactie gegeven:

5 -5- De cliëntenraad ziet in dat de opgelegde bezuinigingen het komend beleid is van de overheid. Hij is van mening dat het ingezette gemeentelijk beleid vastgelegd in Samen investeren in de toekomst (bestuursakkoord ) dient te worden gehandhaafd. Alle positieve inzet en activiteiten binnen het participatie- en re-integratiebeleid welke bijdragen aan het vinden van duurzame arbeid dient vertrekpunt te zijn van beleid. Van belang is dat de armoedeval voorkomen wordt en dat er niet teveel gesleuteld wordt aan het minimabeleid en de bijstand. De cliëntenraad adviseert meer transparantie aan te brengen in de uitvoering van het beleid. Het opstellen van een persoonlijk portfolio van iedere cliënt en het formuleren van concrete resultaatafspraken in de vorm van kengetallen, zijn hierbij voorgestelde aanbevelingen van de cliëntenraad. Andere opmerkingen en aanbevelingen zijn: Ten aanzien van het re-integratiebeleid worden problemen voorzien ten aanzien van oudere mensen, omdat de werkgever hiervoor moet betalen; Stop mensen niet teveel in hokjes; de cliëntenraad pleit voor meer maatwerk; De cliëntenraad waarschuwt voor het dreigende draaideureffect van het TDC; het verdient aanbeveling het poortprogramma specifiek te maken voor de verschillende doelgroepen; De cliëntenraad ziet het aanbod voor zorgklanten graag meer uitgewerkt. Tot slot ziet de cliëntenraad de nieuwe rol van de klantmanager (dichterbij) als positief. Eigen verantwoordelijkheid van de cliënt is nu reeds vertrekpunt en de cliëntenraad betreft blijft dit zo. Vertrouwen boven wantrouwen dient centraal te staan. De cliëntenraad is ervan overtuigd dat, wanneer met behulp van de klantmanager het lukt voor een cliënt een werkplek te vinden, dat goed is voor de persoon als ook voor de samenleving. De cliëntenraad hoopt dat de politiek verstandige beslissingen gaat nemen en voorkomt dat onze cliënten helemaal buiten de samenleving komen te staan. De adviezen en aanbevelingen van de cliëntenraad zullen worden meegenomen in de operationele invulling van het nieuwe re-integratiebeleid. 5. Financiële consequenties/voorgestelde dekking Binnen ons financieel beleid (Bestuursakkoord ) is één van de uitgangspunten dat daling van rijksbedragen niet automatisch gecompenseerd wordt met gemeentelijke bijdragen. Doordat het participatiebudget in 2012 al meer dan 40% daalt (het beschikbare budget is vastgesteld op *), betekent dit dat we dienen te bezuiningen op de uitgaven uit het werkdeel (dat onderdeel is van het participatiebudget). Waar voor 2012 oorspronkelijk nog uitgegaan is van een prognose van voor uitgaven Werkdeel, is dit in de nieuwe prognose naar beneden bijgesteld tot In het re-integratiebeleid is dit uitgewerkt per soort uitgave (blz. 12 van het re-integratiebeleid Sociale Zaken ). Hierbij wordt ook verwezen naar het effect van het Regeerakkoord op het Werkdeel dat vermeld staat in de kadernota (blz. 31 van de Kadernota). In deze Kadernota is al aangegeven dat de aangekondigde korting op de uitkering van het Werkdeel van de Wet Werk en Bijstand zal moeten leiden tot een fundamentele heroverweging van het huidige beleid op dit terrein.

6 -6- * Hierbij moet worden aangetekend dat in het nabericht van het Rijk extra middelen ter hoogte van ,- zijn toegevoegd aan het oorspronkelijke bedrag. Dit zijn echter nog voorlopige bedragen. Wanneer de definitieve middelen voor het Werkdeel bekend zijn, zal worden bepaald op welke wijze deze middelen ingezet gaan worden binnen het nieuwe reintegratiebeleid. Een concept-besluit is bijgevoegd. Emmen, 22 september Burgemeester en wethouders van Emmen, de secretaris, de burgemeester, A.J. Mewe C. Bijl

7 -7- jaar stuknr. Raad categorie/agendanr. stuknr. B. en W RA B 7 11/873 Raadsbesluit De raad van de gemeente Emmen; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 22 september 2011, nummer: 11/873; b e s l u i t : 1. Gelet op de wijzigingen in de sociale wetgeving en de daaraan gekoppelde drastische bezuinigingen van rijkswege die voor Emmen leidt tot vermindering van het beschikbare budget van ruim 13,5 miljoen naar ruim 6 miljoen, het gemeentelijke participatie- en re-integratiebeleid te herijken; 2. Het participatiebeleid vast te stellen als onderdeel van het meerjarig beleidskader arbeidsmarkt- en participatiebeleid ; 3. Het re-integratiebeleid Sociale Zaken vast te stellen; 4. Te kiezen voor scenario 4 in het kader van de ID- en Wiw-banen, waarbij vanaf 2012 structureel 1,2 miljoen uit de algemene middelen wordt bekostigd; 5. De bezuinigingsmaatregelen en de aanvullende middelen ad 1,2 miljoen mee te nemen in het totaal van de afwegingen over het meerjarenperspectief bezuinigingen zoals dat bij de raadsbehandeling van de begroting 2012 zal worden besproken. Vastgesteld in de openbare vergadering van 27 oktober de griffier, de voorzitter, H.D. Werkman C. Bijl