VOOR EN MET ELKAAR. IlDERFENTFIT MFEI. n li IBTJDRAGEN!-> n n n n SAMENWERKEN-! De Wet raatsctappel-jke ondersteuning iwno) nsde inghm g»"i»au JOK

Transcriptie

1 G E M E E N T E N O O R D E N V E L D Raad d.d.\<^ fc.ln Aan de gemeenteraad Roden, 12 juni 2013 T Agendapunt: 6.1/ Documentor.: RV Onderwerp Visienota Wmo Onderdeel programmabegroting: Nee Voorstel De visienota Wmo 'Voor en met elkaar' vaststellen Inleiding De visienota Wmo heeft ter inspraak gelegen. Inwoners en organisaties hebben gebruik gemaakt van de mogelijkheid om in te spreken. Dit is verwerkt in een inspraaknota en heeft geleid tot een aantal aanpassingen in de visienota Wmo. VOOR EN MET ELKAAR I H H p i t. 'ontgroetiltig - ::::::m:i : i x::: 121 s: j;-.*era«d - "te '. aan tets scholesk ft "1 'JNHHHK f, IlDERFENTFIT MFEI n li IBTJDRAGEN!-> n n n n SAMENWERKEN-! samen <fe«choars8rsn ter *,.' v : 8 o A " N > ' « ii ejtn tracht rc.f lozen en :ozsrd fever II De Wet raatsctappel-jke ondersteuning iwno) nsde inghm g»"i»au JOK * >mri 1. Inleiding Op 13 februari 2013 heeft de gemeenteraad de Wmo visienota 'Voor en met elkaar' vrijgegeven voor inspraak. De inspraakperiode liep van 14 februari tot en met 4 april In de inspraakperiode is een aantal informatie- en inspraakavonden georganiseerd. De informatieavonden zijn goed bezocht. Van RV

2 de mogelijkheid om mondeling in te spreken op de inspraakavonden is door slechts twee mensen gebruik gemaakt. Er zijn 5 schriftelijke reacties binnengekomen. 2. Informatieavonden De informatieavonden werden ingeleid door wethouder G. Alssema. Hij vertelde dat meedoen, het doel van de Wmo, betekent dat iedereen (inwoners, gemeente en organisaties) bijdraagt, samenwerkt en meetelt. Dat meedoen iets van jezelf vraagt en van een ander en dat je meedoen kunt leren. Het vraagt een cultuuromslag om iedereen (dus weer inwoners, gemeente en organisaties) hiervan te doordringen. Het vraagt een cultuuromslag, omdat we in de afgelopen jaren gewend geraakt zijn aan een andere samenleving, een samenleving waarin voor het oplossen voor vele problemen een betaalde professional werd ingezet. Dat heeft er toe geleid dat we minder naar elkaar omkijken of elkaar een helpende hand bieden. Daarnaast ziet de samenleving er nu anders uit, er zijn gemiddeld minder jongeren en meer ouderen. Ook dit vraagt een andere kijk op de samenleving en een andere aanpak van de vraagstukken. Deze visie betekent niet alleen anders denken, maar ook anders doen. Het heeft niet alleen gevolgen voor het handelen van de gemeente, maar ook voor andere organisaties en voor de burgers, leder heeft zijn eigen rol in het geheel. Deze visie deelt de samenleving niet op in doelgroepen. Het is niet belangrijk of je jong of oud bent, wel of geen beperkingen hebt, het gaat er om of je (zelfstandig) in staat bent om mee te doen en als dat (tijdelijk) niet het geval is, kun je een beroep doen op de samenleving; Een samenleving die weet wat er van hem of haar verwacht wordt. Na de inleiding van de wethouder vertelde de teamleider van de vakgroep Welzijn, Onderwijs en Sport en Maatschappelijke ondersteuning over de ontwikkelingen in het sociale domein. Er gaat veel veranderen en dat brengt grote uitdagingen en bezuinigingen met zich mee. De centrale overheid wil een aantal taken bij de gemeente neerleggen. Die taken gaan met de budgetten over naar de gemeente, maar de gemeente ontvangt ongeveer 25% minder dan de centrale overheid nu uitgeeft voor die taken. Het gaat om de Jeugdzorg, AWBZ-begeleiding en de participatiewet. Het is de uitdaging om, ondanks de bezuiniging, de taken zo uit te voeren dat iedereen in Noordenveld mee kan (blijven) doen. In Noordenveld loopt sinds vorig jaar het project Noordenve/cfwer/cer. Wellicht dat dit model ingezet kan worden bij de uitdagingen waar de gemeente voor staat. Het model werkt vanuit de gedachte van De Kanteling. De Noordenve/cAver/cergaat samen met de inwoner aan de keukentafel in gesprek en op zoek naar het antwoord op de vraag. De oplossing wordt eerst dicht bij huis gezocht, in het netwerk van de vraagsteller, daarna wordt gekeken of een collectieve voorziening antwoord kan zijn op de vraag. Mocht dit niet tot het gewenste resultaat leiden, dan is de inzet van professionals een volgende mogelijkheid. Na het inleidende gedeelte werd de groep in tweeën gesplitst om te praten over 3 verschillende onderwerpen: Leefbaarheid, de Noordenveldwerker en wat betekent deze visie voor de nog te schrijven beleidsnota's. Deze onderwerpen werden verzorgd door vertegenwoordigers van een wijkof dorpsbelangenvereniging samen met medewerkers van WiN (leefbaarheid), een Noordenve/afvi/e/'/cer met de procescoördinator van het team Noordenve/c/wer/cers en door beleidsambtenaren. In elke gespreksronde was tijd om het onderwerp in te leiden om er vervolgens met elkaar over van gedachten te wisselen.

3 De avonden werden afgesloten met een Graagmuftr Deze 'muur' bestond uit 3 grote vellen waar de aanwezigen op konden schrijven waar de gemeenle mee zou moeten beginnen, mee door moet gaan of mee moet stoppen. De uitwerking van de Graagpnuur is opgenomen als bijlage. De avonden waren op 18 maart in de Winsinghof in Roden, 21 maart in de Brinkhof in Norg en 25 maart in café Boonstra in Peize. De avonden waren van half 8 tot half 10. Een hartelijk dank voor hun bijdrage is verschuldigd aan de vertegenwoordigers van de dorpsbelangenverenigingen Nieuw-Roden, Langelo en Peize. 3. Inspraakavonden Aansluitend op de informatieavonden waren er in dezelfde dorpen inspraakavonden. Op 27 maart was wethouder Alssema aanwezig in de Brinkhof in Norg, op 2 april wethouder Keizer in Roden en op 4 april wethouder Alssema in Peize. De inspraakavonden waren van tot uur. In Norg en in Roden kwam één persoon, in Peize kwam niemand. De persoon in Norg sprak haar zorgen uit over de ontwikkelingen in de zorg. Ze heeft zelf lange tijd in de zorg gewerkt en ziet een grote klus voor de gemeente Noordenveld. Ze hoopt dat de gemeente er in slaagt niemand buiten de boot te laten vallen. De persoon in Roden kwam zijn beklag doen over de bezuinigingsmaatregel die de gemeente onlangs getroffen heeft in het Wmo-vervoer en hem persoonlijk raakt. Dit valt niet te kwalificeren onder inspraak en wordt verder niet meegenomen in deze inspraaknota. 4. Schriftelijke inspraak Tijdens de inspraakperiode bestaat de mogelijkheid om schriftelijk een zienswijze kenbaar te maken. Twee personen hebben gebruik gemaakt van de mogelijkheid om dat via internet te doen. Het Wmoplatform en Humanitas hebben schriftelijk gereageerd op de visienota. WiN en Noordermaat hebben dat gezamenlijk gedaan. Deze adviezen zijn opgenomen als bijlage. Hoewel de reactie van Humanitas na de inspraakperiode binnenkwam (op 15 april 2013) is deze reactie toch meegenomen. De adviezen zijn opgenomen als bijlage. 4.1.Graagmuur Een aantal opmerkingen op de Graagmuur hebben betrekking op de visienota, anderen meer op bestaand of nog te schrijven beleid. De eerste worden meegenomen in deze inspraaknota, de anderen worden aan de betrokken ambtenaren doorgegeven. 5. Verwerking van de inspraak in de nota Inspraak is bedoeld om iedereen de mogelijkheid te bieden zijn of haar mening te geven, in dit geval over de visienota Wmo 'Voor en met elkaar'. De inspraak is ook bedoeld om de nota beter te maken. Hieronder de thema's die het vaakst aan bod zijn gekomen of die geleid hebben tot aanpassing van de nota. Als inspraak heeft geleid tot aanpassing dan wordt dat nadrukkelijk vermeld Communicatie en participatie Op de Graagmuur kwam vaak het thema communicatie en participatie voorbij, in vele verschillende varianten. Inwoners worden graag betrokken bij onderwerpen die hen aangaan en willen dat vaker

4 dan nu het geval is. Ze worden graag uitgenodigd om mee te denken. Ze vragen om open, eerlijke en duidelijke communicatie. In de visienota is de communicatie en participatie apart benoemd. Uit de opmerkingen op de Graagmuur blijkt dat de inwoners dat een goede zaak vinden. Ook het Wmo-platform benadrukt dat participatie van inwoners belangrijk is. Participatie kan naar hun mening het best worden bereikt door initiatieven vanuit de bevolking aan te moedigen en openlijk te waarderen Leefbaarheid Op de Graagmuur komt het onderwerp leefbaarheid ook aan bod. Degenen die hier iets over schrijven hebben het met name over voorzieningen zoals ontmoetingsplekken, de bibliotheek en het busvervoer. Maar ook het potentieel aan (talentvolle) vrijwilligers en mantelzorgers wordt genoemd. Deze groep is onmisbaar in een gekantelde samenleving. Maar, zo schrijft iemand op de Graagmuur, de overheid moet rekening houden met de grenzen van wat deze groep aan kan. De visienota is onder andere gebaseerd op de Barometer Leefbaarheid. Uit dat onderzoek blijkt dat de meeste inwoners (87%) van de gemeente Noordenveld tevreden zijn met hun woonplaats, dat de gemeente beschikt over veel voorzieningen, dat deze voorzieningen makkelijk te bereiken zijn en dat inwoners tevreden zijn met de voorzieningen. De onderzoekers bevelen de gemeente aan om bij de keuzes die gemaakt moeten worden vroegtijdig met de inwoners in gesprek te gaan. Het verdwijnen van voorzieningen, blijkt uit het onderzoek, doet namelijk pijn. Dit resultaat wordt bevestigd door de opmerkingen op de Graagmuur en ook de aanbeveling vindt respons op de Graagmuur Participatie in beleid Door een aantal bezoekers van de informatieavonden en ook door de schriftelijke insprekers is gezegd dat inspreken op een visienota niet makkelijk is. In een visienota staan weinig concrete voorbeelden waardoor het moeilijk is om voor te stellen wat deze visie voor het dagelijks leven zal betekenen. Een aantal geeft daarom aan graag mee te willen denken en in te willen spreken op de uitvoeringsnota's. In hoofdstuk 7 van de visienota wordt hier uitgebreid op ingegaan. Het is nadrukkelijk de bedoeling om inwoners te betrekken bij nieuw beleid, want ook dat is participatie. Het Wmo-platform ziet graag dat de nieuwe werkwijze zoals omschreven in hoofdstuk 7 van de nota, wordt toegepast bij meer dan in de nota genoemde beleidsagenda's. Het college heeft echter gekozen voor een beperkt aantal agenda's om eerst ervaring op te kunnen doen met de nieuwe werkwijze Noordenve/dWer/rer Het Wmo-platform is positief over het initiatief de Noordenve/c/iver/ce/", ook op de Graagmuur komt deze mening meermalen naar voren; De Noorden veldwerker staat in alle drie de dorpen onder het kopje Doorgaan. De stuurgroep Noorden veldwerker ziet graag dat het project voortgezet wordt en uitgebreid naar de hele gemeente Noordenveld.

5 Door de ontwikkelingen in het sociale domein komemyieer taken naar de gemeente waarvoor 'toegang' georganiseerd moet worden. Het projecj^oordenve/ofwer/cer kan daarvoor model staan. Het project levert in ieder geval zinvolle informatie voor de beeld- en besluitvorming ten aanzien van 'toegang' 5.5. Cultuuromslag In de inspraak wordt een aantal keer gezegd dat er nu ook veel mensen zijn die zich voor elkaar inzetten en dat de overheid er toch wel is om de burgers te beschermen. Uit deze opmerkingen blijkt dat in de visienota onvoldoende duidelijk is verwoord dat de overheid er wel is om burgers te beschermen, maar dat dat iets anders is dan alle problemen voor die burger op te lossen. Er zijn vraagstukken die de burger best zelf of met hulp van zijn omgeving kan oplossen. De overheid verwacht dat burgers dat (weer) meer gaan doen. De huidige inzet van vrijwilligers en mantelzorgers wordt zeer gewaardeerd door de gemeente Noordenveld. De gedachte van De Kanteling is dat van nog meer burgers een dergelijke inzet verwacht wordt, of dat er meer taken op een andere manier dan met betaalde krachten uitgevoerd kunnen worden. De opmerkingen hebben geleid tot de volgende aanpassingen in de visienota: Hoofdstuk 4, eerste alinea "Decennialang zijn burgers opgegroeid in de overtuiging dat de staat er was om hen te beschermen, problemen voor hen op te lossen. Langzaamaan sijpelde echter het besef door dat de bomen niet tot in de hemel groeien en dat er tegenover rechten ook plichten staan." Toevoeging in paragraaf 4.2 Ook zien we dat meer mensen neigen tot het uitgaan van de gedachte 'ik heb er toch recht op', zonder dat zij bij zichzelf te rade gaan of er andere oplossingen denkbaar zijn. Natuurlijk zijn er ook mensen die niet uitgaan van het gegeven dat de overheid al hun problemen op zal lossen, maar dit in eigen hand nemen of zich inzetten voor een ander. In de gemeente Noordenveld is een grote groep mensen die zich vrijwillig inzet voor een ander of een groot zelfoplossend vermogen hebben. De gemeente is trots op deze inwoners en waardeert hun inzet. Met het project De Kanteling wil de overheid meer mensen hiertoe aanzetten. Dit bespaart kosten, maar belangrijker nog: gebleken is dat mensen gelukkig worden van zelf keuzes mogen maken en beslissen over het eigen leven Integraal werken en samenwerken Het Wmo-platform merkt op dat niet iedereen in gezinsverband leeft. Hoewel dit in paragraaf 8.4 als voorbeeld is bedoeld, wordt de eerste zin van paragraaf 8.4 als volgt gewijzigd: Integraal betekent volledig of in zijn geheel. Integraal werken kan op verschillende terreinen: binnen het gezin of leefeenheid, tussen verschillende beleidsterreinen, tussen verschillende (maatschappelijke) organisaties of tussen de verschillende transities. Het platform ziet de organisaties waarmee samengewerkt gaat worden graag benoemd. In deze visienota is bewust niet gekozen voor het benoemen van organisaties, omdat dat het risico met zich brengt dat organisaties vergeten gaan worden. Als gekozen wordt voor het benoemen van

6 organisaties, dan zijn de beleidsagenda's meer de geëigende documenten voor. Ook de voorwaarden waar de organisaties aan moeten voldoen zal per beleidsagenda vermeld moeten worden Pgb Het persoonsgebonden budget (Pgb) is om verschillende redenen ingevoerd in de Wmo en de AWBZ. Een reden voor invoering is de mogelijkheid om meer keuzevrijheid voor de gebruiker van de voorziening te creëren. Het Pgb is echter fraudegevoeliger dan zorg in natura. Inmiddels worden er landelijk alternatieven bedacht en uitgeprobeerd die het voordeel van keuzevrijheid bieden, maar minder fraudegevoelig zijn. Op het moment van schrijven van de visienota was er onvoldoende informatie beschikbaar om een weloverwogen keuze te maken ten aanzien van het Pgb Regie bij de gemeente Een aantal insprekers benoemt de regie van de gemeente. Er zijn meerdere niveaus waarop de gemeente regie voert. Ze is uitvoerder van een onderdeel van de Wmo, bijvoorbeeld als het gaat om het verstrekken van voorzieningen en het geven van advies. De gemeente schept de voorwaarden waarmee de inwoners in staat gesteld worden regie over hun eigen leven te voeren. Dit niveau van regievoeren is gericht op de eigen werkzaamheden van de gemeente, de uitvoering van de Wmo door de gemeente. Daarnaast is de gemeente verantwoordelijk voor de samenhang in de uitvoering van de Wmo. Daarbij stuurt de gemeente, voert de regie over, andere organisaties en hun werkzaamheden. Ook deze organisaties moeten werken vanuit de gedachte van De Kanteling en het hebben of herwinnen van regie over het eigen leven bevorderen. Dat is een ander niveau van regievoeren. Deze vorm van regievoeren is belangrijk om de verantwoordelijkheid die de gemeente krijgt van de centrale overheid voor het uitvoeren van verschillende (nieuwe) taken te kunnen volbrengen binnen de door diezelfde centrale overheid gestelde voorwaarden en budgetten. Dit niveau van regievoeren zal per beleidsterrein dat de Wmo-visie als basis heeft, verder uitgewerkt worden.

7 Ter inzage liggende stukken - Visienota Wmo T Met vriendelijke groet, Burgemeester en Wethouders van de gemeente Noordenveld, J.H. van der Laan, burgemeester A.H. Doornbos, secretaris Overleg Raadscommissie Dit voorstel is besproken in de vergadering van de Raadscommissie van 5 juni De Commissie: kan zich in ruime meerderheid vinden in de Visienota vraagt om evaluatie van het participatietraject vraagt de burgers te betrekken bij de beleidsagenda's en om een planning daarvan vraagt aandacht voor een aantal ontbrekende elementen legt een verband tussen het abstractieniveau van de visie en de geringe belangstelling voor de inspraak vraagt om een definitie van het begrip regie De wethouder: definieert het begrip regie definieert het begrip uitvoeringsnota als beleidsagenda wil een beperkt aantal beleidsagenda's oppakken om vervolgens te evalueren stelt de tussenrapportage Noordenveldwerker in het vooruitzicht Deze nota wordt als een te bespreken punt geagendeerd voor de raadsvergadering van 19 juni M. Brink - Veerman, voorzitter W.F.C. Damman, griffier

8 No: 6.1/ Onderwerp: Visienota WMO De Raad van de gemeente Noordenveld, gelezen het voorstel van Burgemeester en Wethouders van 1 mei 2013; gelet op de bepalingen van de Gemeentewet; BESLUIT - de visienota WMO vast te stellen Roden, 19 juni 2013 De Raag O vin VI d gemeente Noordenveld, ar/ Voorzitter/ V _