VOORSTEL Het Wmo beleidsplan (De Beakens fersette, ek yn de Wmo) voor De Friese Meren vaststellen.

Transcriptie

1 RAADSVERGADERING VAN 31 OKTOBER Agendapunt: Correspondentienummer: ra Datum voorstel: 1 oktober Bijlagen: Wmo beleidsplan De Friese Meren Reactie Wmo adviesraden, OSS en maatschappelijk middenveld Portefeuillehouder: Mevrouw E. de Vrij Sector: Sociale Zaken, Werk en Inkomen Onderwerp: Wmo beleidsplan De Friese Meren Behandeld door: Ingrid Veenstra Telefoonnummer: i.veenstra@gaasterlan-sleat.nl VOORSTEL Het Wmo beleidsplan (De Beakens fersette, ek yn de Wmo) voor De Friese Meren vaststellen. TOELICHTING In maart hebben de gezamenlijke colleges en gemeenteraden ingestemd met het plan van aanpak De Friese Meren en de transities. In het plan van aanpak zijn vier transities uitgezet, namelijk de herdefiniëring van de compensatieplicht in de Wmo, de overheveling van de AWBZ begeleiding naar de Wmo, de transitie Jeugdzorg en de Wet Werken naar Vermogen. Dit advies gaat over de transitie De herdefiniëring van de compensatieplicht in de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Hiervoor is een kaderstellend Wmo beleidsplan voor De Friese Meren opgesteld. Uw opdracht was om een korte, bondige, concrete beleidsnotitie te maken. Het belangrijkste hoofdelement uit het Wmo beleidsplan is de realisering van de kanteling in de Wmo. Doel Het realiseren van een cultuuromslag van claim- en aanbodgericht werken (voorzieningen en hulpmiddelen) naar vraag- en resultaatgericht werken (participatie en zelfredzaamheid) centraal. Proces Stappen Omschrijving Acties Mijlpaal 1 Vaststelling Beleidsplan Visie op het Wmo beleidsplan September/ oktober 2 Uitwerking Wmo financiën Oktober 3 Jaarplan 2013 (uitvoeringsprogramma) Nadere uitwerking van de kadernota. Overzicht van de opnieuw vast te stellen verordeningen en besluiten, beleids- en uitvoeringsregels, uit te voeren aanbestedingen en contracten. Subsidierelaties, aanbesteden/inkoop Inrichtingsvoorstel (uitvoeringsorganisatie, samenwerkingsprocessen, indicatie, backoffice, financiële inrichting 4 Realisatie en invoering Uitwerken van het organisatiemodel en transformatie het gewenste organisatie model. Oktober Oktober

2 Instellingen aan de slag met de inhoudelijke omslag 5 Wmo verordening Vaststelling in de gemeenteraden November 6 Start implementatie traject November December Argumenten In het Wmo beleidsplan wordt de link gelegd met de visie van De Friese Meren, de overige transities en de andere prestatievelden van de Wmo. Bezuinigingen en kadernota In de kadernota is vastgesteld dat de herdefiniëring van de compensatieplicht samen moet gaan met een bezuiniging van ,- op de Wmo voor de Friese Meren in Echter vraagt deze kanteling eerst wel om een investering. Daarom is er voor 2013 en 2014 een bedrag van ,- beschikbaar gesteld. Wat is de kanteling? De kanteling in de Wmo betekent van aanbodgericht werken naar vraaggericht werken. Gekanteld werken betekent een cultuuromslag voor De Friese Meren en haar partners, maar ook voor de inwoners. Kantelen staat voor in gesprek gaan met de inwoner om, uitgaande van de eigen mogelijkheden, te komen tot ondersteuning die bijdraagt aan kunnen blijven meedoen in de samenleving. Zo kan de uitvoering van de compensatieplicht veel vaker leiden tot ondersteuning die gevonden wordt in de wijk, dichtbij huis en met vrijwillige inzet. Individuele voorzieningen worden pas verstrekt als er geen andere oplossingen zijn. Bij de Kanteling van de Wmo staat een omslag van claim- en aanbodgericht werken (voorzieningen en hulpmiddelen) naar vraag- en resultaatgericht werken (participatie en zelfredzaamheid) centraal. De focus verschuift van het verstrekken van (individuele) voorzieningen naar vraagverheldering en het ontwikkelen van nieuwe oplossingen. Het doel is dat inwoners beter en/of langer kunnen blijven meedoen in de samenleving. De Wmo gaat uit van de eigen kracht en verantwoordelijkheid van inwoners. De relatie tussen inwoner en gemeente wordt hiermee wederkerig. De kanteling gaat verder dan het anders inrichten van een Wmo dienstverlening. Het gaat nadrukkelijk over een nieuw samenspel met inwoners en partnerorganisaties. Deze kanteling vraagt om vernieuwing en verandering, oftewel de beakens moatte ferset wurde! Wmo beleidsplan De kern van het Wmo beleidsplan zijn de volgende drie pijlers: - Iedereen doet mee, de inclusieve samenleving - Eigen kracht en organiseren van zelf organiserend vermogen staat centraal - Invoering van de kanteling en de herdefiniëring van de compensatieplicht Inclusief beleid De Friese Meren vindt het belangrijk dat al haar inwoners mee kunnen doen in de gemeente. De Friese Meren streeft naar een samenleving die zodanig toegankelijk en bruikbaar is dat individuele compensatie zo weinig mogelijk nodig is. Dit wordt gerealiseerd door middel van inclusief beleid. Een beleid wat rekening houdt met de beperkingen en mogelijkheden van mensen. Het doel is een samenleving waarin niemand buiten de boot valt. Dat inwoners met

3 een beperking vanzelfsprekend en op gelijkwaardige manier kunnen deelnemen aan alle aspecten van het maatschappelijk leven. Eigen kracht en zelf organiserend vermogen Met eigen kracht wordt bedoeld, wat kan de inwoner zelf doen en organiseren om te blijven meedoen. Daarom wordt er in eerste instantie gekeken naar wat de inwoner wel kan en naar wat hij of zij in eigen directe omgeving aan ondersteuning kan organiseren. Hierdoor blijft de inwoner beter betrokken bij de samenleving. De Friese Meren werkt vanuit het zelf organiserend vermogen. Zelf organiserend vermogen is de eigen kracht die inwoners aanwenden om, samen met hun informele netwerken en organisaties, blijvend invulling te geven aan hun eigen leven. De kanteling en de herdefiniëring van de compensatieplicht De Friese Meren zet in op de Kanteling in de Wmo. Dit betekent dat de focus verschuift van het verstrekken van (individuele) voorzieningen naar vraagverheldering en het ontwikkelen van nieuwe oplossingen. Dit vraagt ook een kanteling bij de inwoner zelf. Het is niet langer de inwoner die een voorziening claimt en de gemeente die de aanvraag beoordeelt, maar de burger die samen met de gemeente in kaart brengt wat zijn mogelijkheden (en belemmeringen) zijn en met welke oplossingen hij zo nodig kan worden ondersteund. Dit maakt de relatie tussen inwoner en gemeente wederkerig. WETTELIJKE BASIS Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) FINANCIËLE ASPECTEN / DEKKING In het Wmo beleidsplan is een algemeen overzicht opgenomen van de Wmo budgetten per gemeente voor. De budgetten voor 2013 zijn op dit moment nog niet bekend. De specificatie van de Wmo budgetten is op dit moment verschillend ingevuld bij de verschillende gemeenten. Daarom is er afgesproken om in oktober een specificatie te maken van het Wmo budget voor De Friese Meren, in samenwerking met afdeling financiën. Wmo budget Het Wmo budget per gemeente voor, volgens de juni circulaire, is: Gemeente Budget Gaasterlân-Sleat Lemsterland Skarsterlân Bezuinigingen en kadernota Voor de herdefiniëring van de compensatieplicht is een bezuiniging opgevoerd voor De Friese Meren van ,- in De ervaring van de pilotgemeenten in Nederland leert dat met de kanteling geld te besparen is. Maar kantelen uit het oogpunt van kostenbesparing alleen volstaat niet. De kanteling betekent een fundamentele wijziging. Dit vraagt eerst om een investering. Daarom is er in de kadernota een bedrag van beschikbaar gesteld voor de invoering van de Kanteling.

4 Jaar Besparingen , , ,- Extra kosten Netto besparingen , , , ,- % Besparing op Wmo Budget - 1 % 4,7 % 6,8 % 7,8 % Het financieren van de vraag van de inwoner is goedkoper dan het financieren van het aanbod. Want hoe groter het aanbod is, hoe groter de vraag. Terwijl het te betwijfelen is of het aanbod aansluit bij de vraag van de inwoners. De gemeente financiert datgene wat er nodig is en daar gaat de compensatieplicht over. De besparing wordt gerealiseerd door de verbeterde, vernieuwde werkwijze bij onder andere het Wmo loket. De verwachting is dat het aantal beschikkingen voor ondersteuning daalt. Een besparingsgevolg hieruit is dat er minder gebruik wordt gemaakt van extern advies. Voor het dorpen- en wijkenbeleid is een structurele jaarlijkse bijdrage van ,- opgenomen in de kadernota. COMMUNICATIE De drie gemeenten hebben de communicatie met de Wmo adviesraden anders georganiseerd. Gaasterlân-Sleat en Lemsterland hebben een Wmo adviesraad. Skarsterlân heeft dit niet. Zij vragen incidenteel advies aan het OSS (Overleg Senioren Skarsterlân) en het SVOS (Samenwerkende Vrijwilligers Organisaties Skarsterlân). Omdat er geen tijd was om het concept beleidsplan breed te delen, is ervoor gekozen om aan de Wmo adviesraden Gaasterlân-Sleat en Lemsterland en OSS een advies op hoofdlijnen te vragen. Afgezien dat de Wmo adviesraden ruim een maand de tijd hadden om te reageren, is het niet gelukt om een reactie te ontvangen van de Wmo adviesraad Lemsterland. Dit in verband met ziekte. Op 19 september is er een bijeenkomst georganiseerd om het Wmo beleidsplan met de Wmo adviesraden en het maatschappelijk middenveld (zowel professionele als vrijwillige organisaties) te bespreken. Reactie Wmo adviesraad Gaasterlân-Sleat De Wmo adviesraad Gaasterlân-Sleat adviseert positief over het Wmo beleidsplan. Wij kunnen ons op hoofdlijnen vinden in het voorgestelde beleid. In het bijzonder zijn wij blij met de aangekondigde kanteling. Immers hierdoor wordt een omslag gerealiseerd van claim- en aanbod gericht werken naar vraag- en resultaatgericht werken. Belangrijk is wat kan de vrager zelf organiseren en wanneer wordt er een beroep gedaan op gemeentelijke voorzieningen. Door deze manier van werken wordt recht gedaan aan het individu en zijn of haar mogelijkheden. Wij gaan er van uit dat er nog nadere beleidsregels worden geformuleerd, waarin ondermeer vergoedingen en bedragen worden genoemd. Reactie Wmo adviesraad Lemsterland Nog geen reactie ontvangen.

5 Reactie OSS OSS geeft aan dat een prettig leesbaar stuk met goede intenties. Toch geeft het stuk ook veel vragen en kanttekeningen. Deze vragen zijn beantwoord tijdens de bijeenkomst van 19 september. Het is misschien niet duidelijk dat het Wmo beleidsplan een kadernota is. De beleidsregels en details komen na vaststelling van de kaders aan de orde in de jaarplannen en de verordening (uitvoeringsplan). De volledige reacties zijn toegevoegd in de bijlage. Referentiekader Voor het opstellen van het Wmo beleidsplan is een referentiekader (zie bijlage) opgesteld. Dit referentiekader is naar het maatschappelijk middenveld gestuurd voor een reactie. Het maatschappelijk middenveld bestaat uit Timpaan Welzijn, Miks Welzijn en Stichting Maatschappelijk werk Fryslân (SMWF). Timpaan en SMWF hebben een schriftelijke reactie gegeven op het referentiekader (zie bijlage). Miks heeft een mondelinge toelichting gegeven. De algemene reactie is dat de uitgangspunten van de het Wmo beleidsplan aansluiten bij de uitgangspunten van de organisaties. Dit kan dan ook meegenomen worden in de subsidieovereenkomsten. RISICO S EN BEHEERSMAATREGELEN Transities en de val van het kabinet Kabinet Rutte I heeft grote stelselwijzigingen aangekondigd in het sociale domein. Het gaat om de transitie van de jeugdzorg, de overheveling van de begeleiding uit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten en de Wet werken naar Vermogen. Hiermee komt de totale ondersteuning van kwetsbare burgers bij de gemeenten terecht (met uitzondering van de medische zorg). Ondanks de val van het kabinet is de verwachting dat de transities op later moment in een eventuele andere vorm doorgaan. De uitgangspunten van dit Wmo beleidsplan zijn leidend voor de uitgangspunten van de transities. Bijeenkomst Maatschappelijk middenveld Het Wmo beleidsplan is op 19 september besproken met het maatschappelijk middenveld. De reactie van de bijeenkomst is (nog) niet meegenomen in de kadernota. Burgemeester en wethouders van Lemsterland, de secretaris, de burgemeester, B.G.W. Siebers. D.J. Stellingwerf.

6 Besluit Vergadering: 31 oktober Correspondentienummer: ra De raad van de gemeente Lemsterland; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders overwegende, Het Wmo beleidsplan (De Beakens fersette, ek yn de Wmo) voor De Friese Meren vaststellen besluit: in te stemmen met het Wmo beleidsplan voor De Friese Meren Aldus besloten door de raad van de gemeente Lemsterland in zijn openbare vergadering van 31 oktober. De raad voornoemd, de griffier, de voorzitter, H.A. van Dijk-Beekman. D.J. Stellingwerf.