Vereniging tot Instandhouding van Scholen met de Bijbel te Molenaarsgraaf en omstreken

Transcriptie

1 Vereniging tot Instandhouding van Scholen met de Bijbel te Molenaarsgraaf en omstreken Onderzoek bestuur en school Vierjaarlijks onderzoek Datum vaststelling: 7 februari 2019

2 Samenvatting Minstens één keer in de vier jaar onderzoekt de onderwijsinspectie ieder schoolbestuur in Nederland. Het vierjaarlijks onderzoek is dit jaar uitgevoerd bij het bestuur van de Vereniging tot Instandhouding van Scholen met de Bijbel te Molenaarsgraaf en omstreken. We hebben onderzocht of het bestuur op zijn school zorgt voor onderwijs van voldoende kwaliteit en of het financieel in staat is om ook in de toekomst goed onderwijs te blijven verzorgen. Wat gaat goed? Het bestuur is van oudsher nauw betrokken bij het reilen en zeilen op CBS De Bron. Het betreft een hechte gemeenschap van mensen die elkaar in het dorp, in de kerk, in het verenigingsleven en ook op school treffen. Daardoor zijn er korte lijnen. De directie en het bestuur zijn zich bewust van het feit dat wanneer het goed gaat met de school, dit niet betekent dat men niet alert hoeft te zijn. Het team van CBS De Bron is een actief, betrokken en enthousiast team dat continu wil groeien in kwaliteit. Het financieel beheer van het bestuur is in orde. Het bestuur weet hoeveel geld het nu en in de toekomst nodig heeft voor het geven van goed onderwijs. Het bestuur verkrijgt en besteedt de middelen die het daarvoor van de rijksoverheid ontvangt in overeenstemming met de wettelijke eisen. Bestuur: De Vereniging tot Instandhouding van Scholen met de Bijbel te Molenaarsgraaf en omstreken Bestuursnummer: School onder bestuur: CBS de Bron Totaal aantal leerlingen: 190 BRIN: 08XF Wat moet beter? De scheiding tussen bestuur en toezicht is op dit moment niet goed geregeld. De uitgangspunten van de Code Goed Bestuur zijn onvoldoende herkenbaar in de manier waarop het bestuur georganiseerd is en hoe het werkt. Voor wat betreft het financieel beheer geldt dat voor een volledige verantwoording in het jaarverslag het nodig is dat de verplichte continuïteitsparagraaf alle benodigde onderdelen bevat. Een onderdeel van de verplichte continuïteitsparagraaf troffen we niet aan. Wat kan beter? Het bestuur hanteert een aantal vaste agendapunten als richtlijn voor het interne toezichtkader. Hoewel alle relevante onderwerpen op die manier jaarlijks besproken worden, kan dit beter doordacht en opgezet worden. INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - VIERJAARLIJKS ONDERZOEK 2/20

3 Daarnaast kan het bestuur in het volgende jaarverslag meer aandacht hebben voor de besteding en de verantwoording van het geld voor passend onderwijs. Vervolg In dit onderzoek is vastgesteld dat het bestuur niet voldoet aan een aantal wettelijke eisen voor de standaarden Kwaliteitscultuur en Financiële continuïteit. Hiervoor zijn herstelafspraken vastgelegd. INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - VIERJAARLIJKS ONDERZOEK 3/20

4 Inhoudsopgave 1. Opzet vierjaarlijks onderzoek 5 2. Resultaten onderzoek op bestuursniveau 8 3. Resultaten onderzoek op schoolniveau Reactie van het bestuur 18 INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - VIERJAARLIJKS ONDERZOEK 4/20

5 1. Opzet vierjaarlijks onderzoek De inspectie heeft in november 2018 een vierjaarlijks onderzoek uitgevoerd bij de Vereniging tot Instandhouding van Scholen met de Bijbel te Molenaarsgraaf en omstreken. In een vierjaarlijks onderzoek staat de volgende vraag centraal: is de sturing op kwaliteit op orde en is er sprake van deugdelijk financieel beheer? Het onderzoek wordt uitgevoerd aan de hand van vier deelvragen: 1. Heeft het bestuur doelen afgesproken met de school, heeft het voldoende zicht op de onderwijskwaliteit en stuurt het op de verbetering van de onderwijskwaliteit? 2. Heeft het bestuur een professionele kwaliteitscultuur en functioneert het transparant en integer? 3. Communiceert het bestuur actief over de eigen prestaties en ontwikkelingen en die van zijn school? 4. Is het financieel beheer deugdelijk? Werkwijze Het onderzoek is uitgevoerd op twee niveaus: op bestuursniveau en op schoolniveau. Op het niveau van het bestuur richt het onderzoek zich met de vier deelvragen op de standaarden binnen de kwaliteitsgebieden Kwaliteitszorg en ambitie en Financieel beheer. Standaard KA1 Kwaliteitszorg KA2 Kwaliteitscultuur Kwaliteitszorg en ambitie KA3 Verantwoording en dialoog FB1 Continuïeit FB2 Doelmatigheid FB3 Rechtmatigheid Financieel beheer Onderzocht Om deze standaarden te kunnen beoordelen doen we niet alleen onderzoek op het niveau van het bestuur, maar onderzoeken we tevens een deel van de onderwijskwaliteit van de school waarvoor het verantwoordelijk is. INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - VIERJAARLIJKS ONDERZOEK 5/20

6 Op schoolniveau hebben we onderzoek gedaan bij school CBS De Bron. We hebben dit onderzoek ingericht als een verificatieonderzoek. Het verificatieonderzoek is onderdeel van het onderzoek naar de kwaliteitszorg op bestuursniveau. We voeren het in de eerste plaats uit om vast te stellen of het kwaliteitsgebied Kwaliteitszorg en ambitie voldoende is; het onderzoek laat zien of het bestuur voldoende informatie heeft over de school en of sturing op de kwaliteit door het bestuur ook in de praktijk werkt. Het geeft ons in de tweede plaats zicht op de onderwijskwaliteit van de school. Standaard Onderwijsproces OP1 Aanbod OP2 Zicht op ontwikkeling OP3 Didactisch handelen Onderzocht Onderzoeksactiviteiten Om antwoord te geven op de onderzoeksvragen hebben we documenten geanalyseerd en gesprekken gevoerd met leerlingen en leraren. Daarnaast hebben we verschillende lessen bezocht. Wij richtten ons met name op de standaarden Aanbod (OP1), Zicht op ontwikkeling (OP2) en Didactisch handelen (OP3). De keuze voor deze standaarden is gemaakt in overleg met het bestuur en de directie en liggen in de lijn van de eigen aandachtsgebieden voor de huidige en komende planperiode. Daarbij hebben we op verzoek van het bestuur specifiek gekeken naar het thema Meer- en hoogbegaafden omdat dit een speerpunt binnen de organisatie is. Daarnaast hebben we de Kwaliteitszorg (KA1), de Kwaliteitscultuur (KA2) en de Verantwoording en dialoog (KA3) op schoolniveau meegewogen in ons oordeel op deze standaarden op bestuursniveau. Overige wettelijke vereisten De deugdelijkheidseisen die niet aan een standaard in het waarderingskader zijn verbonden vatten we samen onder de noemer overige wettelijke vereisten (zie Onderzoekskader). Wij hebben de volgende vereisten onderzocht: - Aanwezigheid schoolgids art. 16, lid 2 en 3, WPO; - Vrijwilligheid ouderbijdrage art. 13, lid 1 onder e, WPO. INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - VIERJAARLIJKS ONDERZOEK 6/20

7 Leeswijzer In hoofdstuk 2 staan de oordelen op de standaarden uit de kwaliteitsgebieden kwaliteitszorg en ambitie en Financieel beheer op bestuursniveau. Ook de afspraken over het vervolgtoezicht zijn opgenomen in hoofdstuk 2. Hoofdstuk 3 gaat in op de resultaten van het verificatieonderzoek op CBS De Bron. Legenda Beoordelingen zoals ze in de rapportages worden weergegeven: In hoofdstuk 4 is de reactie van het bestuur op het onderzoek en rapportage opgenomen. G V O K Goed Voldoende Onvoldoende Kan beter Kwaliteitsgebieden: Onderwijsproces Schoolklimaat Onderwijsresultaten Kwaliteitszorg en ambitie Financieel beheer INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - VIERJAARLIJKS ONDERZOEK 7/20

8 2. Resultaten onderzoek op bestuursniveau In dit hoofdstuk geven we de resultaten weer van het onderzoek op bestuursniveau: de oordelen op de standaarden in de gebieden Kwaliteitszorg en ambitie en Financieel beheer. In onderstaande figuur zijn de resultaten samengevat. Te zien is wat de oordelen zijn op de twee onderzochte kwaliteitsgebieden op bestuursniveau. In het eerste vierjaarlijks onderzoek op bestuursniveau geven wij in het funderend onderwijs geen oordeel op het kwaliteitsgebied Kwaliteitszorg en ambitie. Wij geven alleen een oordeel op de drie standaarden afzonderlijk. Tevens is weergegeven in hoeverre onze oordelen overeenkomen met het beeld dat het bestuur zelf heeft van de gerealiseerde kwaliteit op de school en in hoeverre het beleid van het bestuur doorwerkt tot op schoolniveau. Omdat Kwaliteitszorg en ambitie op bestuursniveau samenvalt met Kwaliteitszorg en ambitie op schoolniveau, laten we de beoordeling hiervan achterwege op schoolniveau. INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - VIERJAARLIJKS ONDERZOEK 8/20

9 Samenvattend oordeel Het bestuur van de Vereniging tot Instandhouding van Scholen met de Bijbel te Molenaarsgraaf en omstreken zorgt in nauwe samenwerking met de directeur van CBS De Bron actief voor onderwijs van voldoende niveau en zorgt voor een deugdelijk financieel beheer. Zowel het bestuur als de directie van de school geven aan dat dit een zeer stabiele situatie is, maar dat dit geenszins betekent dat de school achterover kan leunen als het gaat om standaard reguliere instroom van leerlingen en het realiseren van een goede kwaliteit van onderwijs. Het team professionaliseert zich regelmatig, waardoor belangrijke ontwikkelingen gevolgd worden. De inspectie ziet echter kansen om de sturing vanuit het bestuur meer structuur te geven. Nu volgt het meer de ontwikkelingen van de school, en is er minder sprake van sturing Kwaliteitszorg en ambitie In de onderstaande tabel geven wij de oordelen en/of waarderingen weer op de standaarden van het kwaliteitsgebied Kwaliteitszorg en ambitie, waarbij wij antwoorden geven op drie deelvragen. In het eerste vierjaarlijks onderzoek op bestuursniveau geven we in het funderend onderwijs geen oordeel op het kwaliteitsgebied Kwaliteitszorg en ambitie. We geven alleen een oordeel op de drie standaarden afzonderlijk. Aan de hand van deze oordelen geven we een kwalitatieve beschrijving van het kwaliteitsgebied. Heeft het bestuur doelen afgesproken met de school, heeft zij voldoende zicht op de onderwijskwaliteit en stuurt zij op de verbetering van de onderwijskwaliteit (KA1)? Deze standaard is als 'voldoende' beoordeeld. Het bestuur heeft weliswaar een Strategisch beleidskader geformuleerd, waarin de beleidsmatige aanpak op school en de periodieke verantwoording van de uitvoering van het beleid beschreven staat. Het bestuur heeft echter zelf geen doelen geformuleerd op de verschillende domeinen die een schoolorganisatie aangaan. Ze volgt de ontwikkelingen op deze gebieden op basis van regelmatig overleg met de directie van de school, welke steeds volgens vaste agendapunten verloopt. Zo heeft het bestuur zicht op bijvoorbeeld de resultaten, het didactisch handelen, het schoolklimaat, het personeel en de kwaliteitszorg. De INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - VIERJAARLIJKS ONDERZOEK 9/20

10 school werkt op basis van het schoolplan en de daaruit afgeleide jaarplannen. Het bestuur fungeert daarbij met name als sparringpartner en als critical friend. In gezamenlijkheid wordt besproken waar men tevreden over is en waar men kansen tot verbetering ziet. Hierdoor is het met name de directie die het bestuur informeert. Hoewel dit ongetwijfeld deugdelijke informatie betreft, zet het bestuur dit niet af tegen de eigen doelen, voortvloeiend uit zijn visie op goed onderwijs. De stabiele situatie van CBS De Bron zorgt er mede voor dat deze structuur op dit moment voldoende functioneert. De inspectie vraagt echter wel aandacht voor de risico's die zich kunnen voordoen wanneer het bestuur volledig vaart op de informatie die het van de school krijgt en niet zèlf regie voert op de informatie die nodig is om verantwoordelijk te kunnen zijn voor de kwaliteit van het onderwijs. Heeft het bestuur een professionele kwaliteitscultuur en functioneert het transparant en integer (KA2)? Deze standaard is als 'onvoldoende' beoordeeld. Het antwoord op deze vraag zou positief zijn wanneer de in de Code Goed Bestuur afgesproken scheiding tussen bestuur en toezicht gerealiseerd zou zijn. Zowel het team van CBS De Bron als de bestuursleden met wie de inspectie gesproken heeft, stralen een openheid uit op basis waarvan wij vaststellen dat het prettig werken is op de school. Men is gericht op blijvend leren en verbeteren en doet dat met een reële blik op de werkdruk en het werkplezier. In deze standaard onderzoeken we echter ook in hoeverre het bestuur een scheiding heeft gemaakt tussen de uitvoerende en de toezichthoudende taken. Uit de verschillende gesprekken blijkt dat deze scheiding op papier geregeld is, maar dat de praktijk nog gelijk is aan die van voor die scheiding. Het bestuur is vrij fors in omvang en kent drie leden van het uitvoerende bestuur en zes leden van het toezichthoudende bestuur. Het uitvoerende bestuur overlegt soms apart, maar het toezichthoudende deel van het bestuur niet. Nog steeds verlopen de bestuursvergaderingen als boven beschreven, waarbij het (gehele) bestuur als sparringpartner en critical friend voor de directie fungeert. Hierdoor zijn de uitgangspunten van de Code Goed Bestuur onvoldoende herkenbaar in de bestuurlijke inrichting en het bestuurlijk handelen. Hiervoor geeft de inspectie een herstelopdracht aan het bestuur. Communiceert het bestuur actief over de eigen prestaties en ontwikkelingen en die van zijn school (KA3)? Deze standaard is 'voldoende'. Het bestuur en de school leggen intern en extern verantwoording af over de doelen en de resultaten van het onderwijs. Dit gebeurt tijdens de ledenvergadering en in het jaarverslag. Een beknopte versie van dit jaarverslag verschijnt in de schoolkrant. Dit betreft met name het deel over de kwaliteit van het onderwijs. Het financiële jaarverslag wordt besproken in het volgende hoofdstuk. Daarbij blijkt dat het van belang is dat de verplichte continuïteitsparagraaf alle benodigde onderdelen bevat en dat dit INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - VIERJAARLIJKS ONDERZOEK 10/20

11 momenteel nog niet het geval is. Zowel het bestuur als de directie van de school spreken met de medezeggenschapsraad (MR). Het bestuur doet dat éénmaal per jaar en de directie van de school uiteraard vaker. Mooi om op te merken is dat de vergaderingen van de MR ook door andere ouders vaak en veel bezocht worden, er is een grote betrokkenheid van de ouders bij de school Financieel beheer Wij baseren ons oordeel over het kwaliteitsgebied Financieel beheer op de beoordeling van de onderliggende standaarden voor financiële continuïteit en rechtmatigheid. Financiële continuïteit In onderstaande tabel zijn de financiële kengetallen van het bestuur uit de jaarverslaggeving over de afgelopen en de toekomstige drie jaren afgezet tegen de signaleringswaarden ('indicatie') die wij gebruiken in onze jaarlijkse risicodetectie. Kengetallen Indicatie Realisatie Prognose Liquiditeit (current ratio) < 0,75 6,43 7,39 8,45 7,61 7,52 7,60 Solvabiliteit 2 < 0,30 0,91 0,91 0,92 0,92 0,92 0,92 Weerstandsvermogen < 5% 83,75% 89,39% 89,35% 89,02% 89,60% 87,39% Huisvestingsratio > 10% 3,90% 4,12% 4,34% nvt nvt nvt Rentabiliteit < 0% 10,73% 8,39% 5,65% 1,83% -0,75% 0,62% INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - VIERJAARLIJKS ONDERZOEK 11/20

12 Wij beoordelen de financiële continuïteit als 'voldoende'. De tabel bevat geen indicatie van financiële risico s voor de continuïteit van het onderwijs binnen nu en twee jaar. Ons onderzoek bevestigde dat beeld. Wel wijzen wij op enkele aandachtspunten. Tekortkomingen continuïteitsparagraaf Voor een volledige verantwoording in het jaarverslag is het nodig dat de verplichte continuïteitsparagraaf alle benodigde onderdelen bevat. De volgende onderdelen van de verplichte continuïteitsparagraaf troffen we niet aan in het jaarverslag over Verslag van de intern toezichthouder, waarin is opgenomen op welke wijze de toezichthouder het bestuur ondersteunt en/of adviseert over beleidsvraagstukken en financiële problematiek - wanneer dit aan de orde is en welk resultaat dit handelen heeft opgeleverd. -De rapportage over aanwezigheid en werking van het interne risicobeheersings- en controlesysteem. In deze rapportage moet het bestuur aangeven op welke wijze het interne risicobeheersingssysteem is ingericht en hoe dit in de praktijk functioneert. Daarbij wordt aangegeven welke resultaten met het systeem zijn bereikt en welke aanpassingen eventueel worden doorgevoerd in de komende jaren. We verzoeken het bestuur deze omissie te corrigeren in het eerstvolgende jaarverslag. Financiële doelmatigheid Wij geven geen oordeel over de financiële doelmatigheid. Wel gaan wij zo nodig het gesprek aan over onderwerpen die de doelmatigheid raken. Bij de Vereniging tot Instandhouding van Scholen met de Bijbel te Molenaarsgraaf en omstreken kwamen de volgende onderwerpen aan de orde: Verslag toezichthoudend bestuur over toezicht op doelmatig gebruik van rijksmiddelen: Het is de wettelijke taak van de Vereniging tot Instandhouding van Scholen met de Bijbel te Molenaarsgraaf en omstreken om onafhankelijk en deugdelijk intern toezicht mogelijk te maken. Bevoegdheden die hij moet beleggen bij het toezichthoudend bestuur zijn onder meer, dat deze moet toezien op de financiële doelmatigheid. De intern toezichthouder legt verantwoording af over de uitoefening van zijn bevoegdheden in het bestuursverslag. Deze verantwoording hebben wij niet aangetroffen in het bestuursverslag over Wij verzoeken de intern toezichthouder, aandacht te besteden aan de doelmatigheid van de besteding en de verantwoording van zijn toezicht daarop in de bestuursverslagen vanaf Dit aspect van het interne toezicht is op dit moment sectorbreed nog in ontwikkeling. Daarom vinden wij het vooralsnog INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - VIERJAARLIJKS ONDERZOEK 12/20

13 niet gepast om naast dit verzoek ook een uitdrukkelijke herstelopdracht te geven. Besteding middelen Passend Onderwijs Het bestuur ontvangt aan middelen passend onderwijs voor arrangementen en versterking van de basisondersteuning ,-. Het bestuur verantwoordt zich onvoldoende over de inzet van deze middelen. Deze informatie komt niet tegemoet aan de breed levende maatschappelijke behoefte op dit onderwerp. Wij geven het bestuur daarom in overweging, aandacht te besteden aan de besteding en de verantwoording van deze zorgmiddelen in de bestuursverslagen vanaf Meerjarenbegroting Naast de elementen die verplicht aanwezig moeten zijn op grond van de vereisten uit de Regeling Jaarverslaggeving Onderwijs, geven wij het bestuur in overweging de continuïteitsparagraaf te verbeteren door een duidelijke verbinding te maken tussen de meerjarenbegroting en de doelstellingen vanuit het strategisch beleid in de bestuursverslagen vanaf Financiële rechtmatigheid We beoordelen de financiële rechtmatigheid voor de Vereniging tot Instandhouding van Scholen met de Bijbel te Molenaarsgraaf en omstreken als 'voldoende'. Wij baseren ons hierbij op de bevindingen van de instellingsaccountants uit het eerstelijnstoezicht op de financiën van het onderwijs. Daarnaast speelt aanvullende informatie een rol, zoals signalen en (lopende) onderzoeken op het gebied van de financiële rechtmatigheid. In het onderzoek bij de Vereniging tot Instandhouding van Scholen met de Bijbel te Molenaarsgraaf en omstreken leidt de weging van de beschikbare informatie tot een positief oordeel. INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - VIERJAARLIJKS ONDERZOEK 13/20

14 2.3. Afspraken over vervolgtoezicht Tekortkoming Bestuur Financieel beheer Standaard FB01, art. 4 lid, 4 RJO. Kwaliteitszorg standaard KA2, art. 171, lid 1a, WPO. School 08XF-C1 CBS De Bron Onvolledigheid schoolgids. De resultaten die met het onderwijsleerproces worden bereikt zijn niet beschreven. (WPO art.13, lid 1a) Wat verwachten wij van het bestuur? Het bestuur dient de volgende onderdelen van de continuïteitsparagraaf in het jaarverslag op te nemen: - Een overzicht van de risico s en onzekerheden waarvoor het bestuur zich in de komende jaren ziet geplaatst, aangevuld met een beschrijving van de maatregelen om aan deze risico s en onzekerheden het hoofd te bieden. - Een Verslag van de intern toezichthouder waarin is opgenomen op welke wijze de toezichthouder het bestuur ondersteunt en/of adviseert over beleidsvraagstukken en financiële problematiek - wanneer dit aan de orde is en welk resultaat dit handelen heeft opgeleverd. We verzoeken het bestuur deze omissie te corrigeren in het eerstvolgende jaarverslag. Het jaarverslag bestaat tenminste uit de volgende onderdelen: a. een bestuursverslag als bedoeld in artikel 391 Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek waarin de door het bevoegd gezag gehanteerde Code voor Goed Bestuur wordt vermeld, alsmede ten minste verantwoording wordt afgelegd over de afwijkingen van die Code voor Goed Bestuur. Het bestuur draagt er zorg voor dat in de volgende versie van de schoolgids het nu ontbrekende onderdeel wel beschreven wordt. Wat doen wij? We stellen op basis van het jaarverslag 2018 vast of deze omissie gecorrigeerd is. We verwachten van het bestuur dat het de huidige werkwijze aanpast en verzoeken het ons voor het einde van schooljaar daarover te informeren. We stellen op basis van controle van de schoolgids vast of het ontbrekende onderdeel is opgenomen. INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - VIERJAARLIJKS ONDERZOEK 14/20

15 3. Resultaten onderzoek op schoolniveau In dit hoofdstuk beschrijven we de resultaten van het verificatieonderzoek dat op 26 november 2018 is uitgevoerd op CBS De Bron. Tijdens dit onderzoek zijn de volgende standaarden onderzocht: Aanbod (OP1); Zicht op ontwikkeling (OP2); Didactisch handelen (OP3). Het kwaliteitsgebied Kwaliteitszorg en ambitie is alleen op bestuursniveau beoordeeld. De reden hiervoor is dat de kwaliteitszorg op bestuursniveau nauw samenhangt met die op schoolniveau. Het beeld dat het bestuur heeft over de kwaliteit van de onderzochte standaarden op schoolniveau komt overeen met ons beeld CBS De Bron Christelijke basisschool De Bron is de basisschool in Molenaarsgraaf die ook bezocht wordt door kinderen uit Brandwijk. De school is sterk geworteld in de gemeenschap en staat daardoor als een stevige boom in het landschap. Voor velen als een vanzelfsprekendheid. Die rol vervult de school met verve. Aanbod in de basis op orde: beredeneerd aanbod voor groep 1-2 en voor meer- en hoogbegaafde leerlingen verdient aandacht. De standaard Aanbod (OP1) beoordelen we met een 'voldoende'. We constateren dat de school voldoet aan de basiskwaliteit, maar zien nog wel mogelijkheden voor verdere ontwikkeling. CBS De Bron verzorgt onderwijs met moderne methodes die passend zijn voor de kinderen die de school bezoeken. Het leerstofaanbod voldoet aan de kerndoelen en omvat de referentieniveaus voor taal en rekenen. Het aanbod is bovendien breed: Engels vanaf groep 1, ict met behulp van chromebooks en Ipads, milieu en duurzaamheid en extra aandacht voor expressievakken en muziek. INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - VIERJAARLIJKS ONDERZOEK 15/20

16 Wel vragen we aandacht voor het beredeneerde aanbod voor de groepen 1 en 2. Op dit moment is niet duidelijk in hoeverre het hele jaar door een aanbod gerealiseerd wordt dat gebaseerd is op een doordachte lijn met onderliggende doelen. Een ander aandachtspunt is het aanbod voor meer- en hoogbegaafde leerlingen. CBS De Bron heeft het onderwijs aan meer- en hoogbegaafde leerlingen als één van de speerpunten geformuleerd tijdens deze schoolplanperiode. Leerlingen die meer aankunnen krijgen wel extra werk, maar van een beredeneerd plusaanbod voor deze kinderen is nog geen sprake. Zicht op ontwikkeling: leerlingen zijn goed in beeld, analyse voor langere termijn en signaleren meer- en hoogbegaafde leerlingen kan nog verder worden ontwikkeld. De standaard Zicht op ontwikkeling (OP2) beoordelen we als 'voldoende'. Ook hier zien we mogelijkheden voor verdere ontwikkeling. CBS De Bron verzamelt vanaf het moment dat de leerlingen de school binnenkomen informatie over hun vorderingen. Dat gebeurt door observaties en het afnemen van toetsen voor taal, rekenen en sociale competenties. Deze informatie gebruikt de school bij de afstemming op het te geven onderwijs en om na te gaan of de vooraf bepaalde streefdoelen behaald zijn. Wanneer de informatie daartoe aanleiding geeft, maakt de leerkracht een analyse en bepaalt welke acties nodig zijn. Na afloop van deze acties volgt een evaluatie en eventueel een bijstelling. Verdere uitwerking verdient het beter in beeld brengen van vaardigheidsgroei in alle groepen over langere periodes, gekoppeld aan het verwachte niveau aan het einde van de basisschool. Wanneer de toetsscores per groep bekend zijn, is het aan te raden om alle groepen over meerdere jaren naast elkaar te bekijken. Zo wordt inzichtelijk hoe de vaardigheidsgroei van een bepaald cohort is. Op die manier is sneller op te merken waar eventuele stagnatie of achteruitgang in vaardigheidsgroei optreedt. Daarnaast wordt zo duidelijk wat er (extra) nodig is om het verwachte einddoel te behalen. Dit voorkomt dat op enig moment dit einddoel (naar beneden) aangepast wordt omdat dit niet meer haalbaar zou zijn. Een tweede punt van aandacht bij deze standaard is de signalering van meer- en hoogbegaafde leerlingen. Uit gesprekken maakten wij op dat de signalering van meer- en hoogbegaafde leerlingen zich nog in een pril stadium bevindt. Er is geen gezamenlijke opvatting over wanneer er sprake is van meer- en hoogbegaafdheid, de school hanteert hier geen schoolbrede criteria voor. Dat maakt signaleren lastig en leerkrachtafhankelijk. Bovendien werkt het onduidelijkheid en kansenongelijkheid in de hand. Wanneer de werkgroep Meer- en hoogbegaafde leerlingen duidelijk bepaalt wanneer sprake is van meer- en hoogbegaafdheid en welke criteria dat betreft, is dat niet INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - VIERJAARLIJKS ONDERZOEK 16/20

17 alleen voor het hele team, maar ook voor ouders en leerlingen duidelijk. Didactisch handelen ruim voldoende, nu inzetten op complexere leerkrachtvaardigheden. We beoordelen de standaard Didactisch handelen (OP3) als 'voldoende'. Het niveau van het didactisch handelen van de leerkrachten in de door ons geobserveerde lessen was voldoende. De lessen waren logisch van opbouw en de behandelde lesstof passend bij de leerlingen. De leerkrachten differentieerden in aanpak door makkelijker lerende leerlingen snel te laten starten met hun werk. Andere leerlingen kregen nog extra instructie of oefenden met de onderwijsassistent in een apart lokaal. Opvallend was de rustige, prettige sfeer in de groepen. Daarbij waren leerlingen taakgericht en betrokken aan het werk. Waar de school nog aan kan werken is het ontwikkelen van complexere leerkrachtvaardigdheden. Te denken valt aan moeilijkere vragen stellen aan leerlingen, niet direct gericht op het antwoord maar meer gericht op andere oplossingsstrategieën en gericht feedback geven op het proces en niet zozeer op het antwoord. Het is van belang om hiermee te starten, zeker omdat de school juist het onderwijs aan meer- en hoogbegaafde leerlingen steeds meer vorm wil geven. Deze versterkte didactische kwaliteiten kunnen betrokkenheid en motivatie bij de leerlingen verder verbeteren. Overige wettelijke vereisten Voor zover onderzocht hebben wij een tekortkoming geconstateerd bij overige wettelijke vereisten. In de schoolgids zijn de resultaten die met het onderwijsleerproces worden bereikt niet beschreven (WPO art.13, lid 1a). Hiervoor hebben we een herstelopdracht geformuleerd. INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - VIERJAARLIJKS ONDERZOEK 17/20

18 4. Reactie van het bestuur Wij (leden van het bestuur van de Vereniging tot Instandhouding van Scholen met de Bijbel te Molenaarsgraaf en omstreken) hebben kennis genomen van de inhoud van dit rapport als uitkomst van het vierjaarlijks onderzoek door de inspectie. De aandachtspunten die in het rapport worden genoemd herkennen wij, waarbij wij het volgende willen opmerken: 1) Resultaten onderzoek op bestuursniveau Naar onze mening hadden positieve punten zoals goede samenwerking tussen directie, uitvoerend en toezichthoudend bestuur en de betrokkenheid van het bestuur bij de school, wel meer in het rapport mogen worden belicht. Ook zijn we van mening dat het zicht vanuit het bestuur op de kwaliteit van onderwijs van de school afdoende is. Door de professionele cultuur met korte lijnen wordt de kwalitatieve onderwijsontwikkeling van de school goed gemonitord. 2) Resultaten onderzoek op schoolniveau De in het rapport genoemde aandachtspunten bieden de school voldoende mogelijkheden om zich nader te ontwikkelen. In paragraaf 2.3 worden een aantal tekortkomingen opgenoemd, die wij als volgt zullen opvolgen: Financieel Beheer De door de inspectie gesignaleerde tekortkomingen in ons jaarverslag aangaande 'het overzicht van risico s en tekortkomingen' en 'het verslag van de interne toezichthouder' zullen wij in het jaarverslag 2018 aanpassen. Kwaliteitszorg Wij herkennen dat de scheiding van bestuur en toezicht en specifiek het onafhankelijk functioneren van het toezichthoudend deel van het bestuur, explicieter gemaakt kan worden, waardoor de code Goed Bestuur in het Primair Onderwijs in onze bestuurlijke inrichting en ons bestuurlijk handelen meer zichtbaar wordt. In de komende maanden gaan we aan de slag met het doorontwikkelen van de vormgeving van bestuur, met specifieke aandacht voor het explicieter vormgeven van de scheiding van bestuur en toezicht en onafhankelijke rol van de intern toezichthouders. Als eerste stap zullen we met ingang van februari 2019 een knip aanbrengen in de vergaderagenda, waarbij toezichthoudend bestuur en uitvoerend bestuur eerst afzonderlijk vergaderen, voorafgaand aan de gezamenlijke vergadering. Ook zullen we meer aandacht besteden aan het expliciet vastleggen van vragen van de toezichthouder tijdens gezamenlijke vergaderingen en daaruit volgende acties en besluiten. Voor verdere vormgeving zullen we het onderwerp 'scheiding bestuur en toezicht' komende maanden op de INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - VIERJAARLIJKS ONDERZOEK 18/20

19 agenda van bestuursvergaderingen zetten om dit samen uit te werken. Ook zal aandacht aan dit onderwerp worden besteed in ons komende jaarverslag. Het bestuur neemt zich wel voor om dat wat goed gaat in de werkwijze van het bestuur te behouden, met name het deugdelijk blijven informeren door de directeur naar het bestuur toe en het zijn van sparringpartner en critical friend van het bestuur. Schoolgids Het bestuur draagt er zorg voor dat de resultaten die met het onderwijsleerproces worden bereikt in de schoolgids van worden beschreven. INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - VIERJAARLIJKS ONDERZOEK 19/20

20 Inspectie van het Onderwijs Postbus 2730, 3500 GS Utrecht T-algemeen T-loket (voor vragen)