Leerlingenprognose VO

Transcriptie

1 [Geef tekst op] - Leerlingenprognose VO 2018/'19 Onderzoek, Informatie en Statistiek

2 In opdracht van: Onderwijs, Jeugd en Zorg Projectnummer: Manilde van der Oord Soufyan Ahamiane Simone Wesseling Lotje Cohen Bezoekadres: Oudezijds Voorburgwal 300 Telefoon Postbus 658, 1000 AR Amsterdam Amsterdam, maart 2018 Foto voorzijde: Brederocollege, fotograaf E. van Eis (12 mei 2008) 2

3 Inhoud Samenvatting 4 Inleiding 5 1 Leerlingenprognose 2018/ De leerlingenprognose VO 2018/ Leerlingenprognose 2018/ 19 per schoolsoort Leerlingenprognose 2018/ 19 per windrichting en stadsdeel Recent gestarte scholen 9 2 VO basisgeneratie Prognose van de VO basisgeneratie VO basisgeneratie per stadsdeel 12 3 Vergelijking leerlingenprognose 2017/ 18 en telling Werkwijze leerlingenprognose VO 2018/ Algemene uitgangspunten 17 Bijlage Specificatie veronderstellingen 19 Aanpassingen vooraf toegepast 19 Aannames in softwarepakket G4PRO voor de langetermijnprognose 20 Aannames in softwarepakket G4PRO voor de kortetermijnprognose 21 Aannames bij handmatige aanpassing prognose OIS 21 3

4 Samenvatting Uit de jongste leerlingenprognose VO 2018/ 19 van OIS blijkt dat het leerlingenaantal naar verwachting zal groeien met ongeveer leerlingen op het toppunt 2023/ 24: van in schooljaar 2018/ 19 naar in 2023/ 24 (+3,7%). Daarna zal het leerlingenaantal dalen tot in 2031/ 32 (-1,4%) en zal dan weer stijgen naar leerlingen in 2034/ 35 (+0,7%). Figuur S.1 Leerlingenprognose VO 2018/ 19 in vergelijking met leerlingenprognose VO 2017/ 18 en de basisgeneratie havo/vwo (aantallen) feitelijk leerlingenaantal prognose leerlingenaantal 2017/'18 prognose leerlingenaantal 2018/'19 feitelijk basisgeneratie prognose basisgeneratie 2018 prognose basisgeneratie 2019 bron: OIS Voor de leerlingenprognose vormt de VO basisgeneratie het uitgangspunt. Voor de havo en/of vwo scholen is dat 70 procent van de 12 jarigen en alle 13 tot en met 18 jarigen, voor de vmbo scholen 70 procent van de 12 jarigen en alle 13 tot en met 16 jarigen. Bij de 18-jarigen zijn bewoners van studentencomplexen niet meegeteld; zij behoren immers niet meer tot de doelgroep voor VO scholen. De prognose van de VO basisgeneratie komt voort uit de doorrekening van huidige en toekomstige demografische ontwikkelingen. De belangrijkste ontwikkeling voor de VO scholen is dat de leeftijdsgroep van 12 tot en met 18 jaar de komende jaren zal blijven groeien en vanaf 2026 gaat afnemen. Deze afname wordt voornamelijk veroorzaakt door het verder toegenomen vertrek uit de stad van gezinnen met jonge kinderen sinds In de OIS bevolkingsprognose van 2019 wordt rekening gehouden met meer nieuwe woningen dan in de vorige prognose. Voor de periode houdt OIS rekening met een toename van woningen. In de vorige prognose waren dat er De extra woningen die op korte termijn (tot 2020) gebouwd worden zorgen voor een verwachte groei van de VO basisgeneratie vanaf Dit effect wordt echter geremd door het toegenomen vertrek van jonge gezinnen uit de stad. 4

5 Inleiding Sinds enkele jaren maakt Onderzoek, Informatie en Statistiek (OIS) in opdracht van Onderwijs, Jeugd en Zorg (OJZ) Amsterdamse leerlingenprognoses voor het PO, VO en SO 1. De leerlingenprognose geeft inzicht in hoeveel leerlingen scholen mogen verwachten op basis van de gesignaleerde demografische ontwikkelingen. Deze prognose wordt onder meer gebruikt voor de planning van huisvesting van scholen. OIS gebruikt het programma G4pro van het bedrijf Pronexus om de leerlingenprognose te maken. Gegevens die dit programma gebruikt voor de VO prognose zijn de bevolkingsprognose over de omvang van de bevolking naar leeftijd en stadsdelen (OIS), de integrale 1 oktobertelling van de aantallen leerlingen per school per leeftijd en het woonstadsdeel van de leerlingen (DUO/ERISA). In opdracht van OJZ heeft OIS voor schooljaar 2018/ 19 voor de zesde keer een leerlingenprognose gemaakt, die in deze rapportage wordt weergegeven. In het eerste hoofdstuk wordt de nieuwe leerlingenprognose gepresenteerd en volgt een korte analyse van de verwachte ontwikkelingen per schoolsoort en windrichting. In het tweede hoofdstuk wordt de basis van de leerlingenprognose, de jongste prognose van de VO basisgeneratie (de groep Amsterdammers in de leeftijd van 12 tot en met 18 jaar), besproken en vergeleken met de bevolkingsprognose van Dit geeft inzicht in welke stadsdelen er veranderingen in het aantal jongeren worden verwacht. Vervolgens wordt de leerlingenprognose van 2017/ 18 over schooljaar 2018/ 19 vergeleken met de leerlingentelling van 1 oktober Op deze manier worden de verschillen tussen de geprognotiseerde aantallen en de feitelijke tellingen duidelijk en wordt inzichtelijk of en waar er grote verschillen zijn. Deze vergelijkingen hebben waar nodig tot aanpassingen in de aannames van de nieuwe leerlingenprognose geleid. In het laatste hoofdstuk beschrijven we hoe de leerlingenprognose 2018/ 19 tot stand is gekomen en welke aanpassingen er zijn gedaan. Ten slotte staat in de bijlage een gedetailleerde specificatie van de aanpassingen in de leerlingenprognose beschreven. 1 OIS, Leerlingenprognose 2017/ 18 BO, Amsterdam, maart 2018 & OIS, Leerlingenprognose 2017/ 18 VO, Amsterdam, maart 2018 & OIS, Leerlingenprognose speciaal onderwijs 2017/ 18, Amsterdam, april

6 1 Leerlingenprognose 2018/ 19 In dit hoofdstuk bespreken we de leerlingenprognose 2018/ 19 (paragraaf 1.1), de leerlingenprognose per schoolsoort (paragraaf 1.2) en in de derde paragraaf per windrichting en stadsdeel. 1.1 De leerlingenprognose VO 2018/ 19 De huidige prognose laat zien dat het leerlingenaantal naar verwachting zal groeien met ongeveer leerlingen op het toppunt 2023/ 24: van in schooljaar 2018/ 19 naar in 2023/ 24 (+3,7%). Daarna zal het leerlingenaantal dalen tot in 2031/ 32 (-1,4%). Deze afname wordt voornamelijk veroorzaakt door het vertrek uit de stad van gezinnen met jonge kinderen sinds Het leerlingenaantal zal vervolgens weer iets stijgen naar leerlingen in 2034/ 35 (+0,7%). Dit is een gevolg van de nieuwe woningen die op korte termijn (tot 2020) gebouwd zullen worden. In vergelijking met de vorige prognose is de voorspelde stijging tot het schooljaar 2023/ 24 iets minder sterk. Daarnaast voorspelde de vorige prognose dat het leerlingenaantal redelijk stabiel zou blijven vanaf 2031/ 32, terwijl de huidige prognose juist een stijging voorspelt. Vergeleken met de vorige prognose leidt dit tot 170 leerlingen minder in 2023/ 24 en ongeveer 840 leerlingen meer in 2033/ 34. Figuur 1.1 laat duidelijk zien dat de huidige leerlingenprognose, de prognose van de basisgeneratie volgt. Figuur 1.1 Leerlingenprognose VO 2018/ 19 in vergelijking met leerlingenprognose VO 2018/ 19 en de basisgeneratie VO havo/vwo (aantallen) feitelijk leerlingenaantal prognose leerlingenaantal 2017/'18 prognose leerlingenaantal 2018/'19 feitelijk basisgeneratie prognose basisgeneratie 2018 prognose basisgeneratie

7 Natuurlijk zijn er verschillen tussen scholen. Als scholen het afgelopen jaar zijn gedaald, dan wordt dit meegenomen in hun prognose voor de toekomst. Van de recent gestarte scholen verwachten wij dat zij de komende periode bovengemiddeld zullen groeien omdat zij nog ruimte hebben voor groei. In onderstaande figuur zijn de scholen te zien die opvallen vanwege een groei (ver) boven of een daling (ver) onder het gemiddelde van de stad (gemiddeld blijven scholen stabiel: 0,1% in de komende 10 jaar). Figuur 1.2 Verwachte ontwikkeling leerlingenaantallen VO scholen tussen 2018/ / 29 bron: OIS 1.2 Leerlingenprognose 2018/ 19 per schoolsoort In de huidige prognose wordt verwacht dat het leerlingenaantal de komende tien jaar stabiel zal blijven; van leerlingen in 2018/ 19 naar leerlingen in 2028/ 29. Verwacht wordt dat het leerlingenaantal op de vmbo scholen (-1,9%, 20 scholen) en de categorale vwo scholen ( - 2,1%; zeven scholen) iets zal dalen. Daarnaast zal het leerlingenaantal op de twee categorale havo scholen (+11,8%) en op de internationale school AICS (+8,6%) juist toenemen. Het aantal leerlingen op scholengemeenschappen stijgt licht (+1,3%, 18 scholen). De ontwikkeling van de leerlingenaantallen op de havo/vwo scholen (11 scholen), praktijkonderwijsscholen (vijf scholen) en de zeven vmbo-t(en havo) scholen volgt het stedelijk gemiddelde en blijft stabiel. 7

8 Figuur 1.3 Leerlingenprognose VO 2018/ 19, per schoolsoort (aantallen) scholengemeenschappen havo/vwo scholen vmbo scholen vwo scholen vmbo-t/(en havo) scholen praktijkonderwijs havo scholen internationaal onderwijs bron: OIS 1.3 Leerlingenprognose 2018/ 19 per windrichting en stadsdeel Op de scholen in Noord is in leerlingaantallen sprake van de grootste verwachte groei, namelijk met bijna +15% van in 2018/ 19 tot in 2028/ 29 (zie figuur 1.4). Dit betekent een toename van 718 leerlingen. Deze groei komt grotendeels voort uit de bouw van nieuwe woningen. In windrichting Centrum/Zuid zal het leerlingenaantal op de scholen naar verwachting dalen, namelijk met -2,2% tot en met schooljaar 2028/ 29, wat neerkomt op ongeveer 400 leerlingen minder. Als we de stadsdelen Centrum en Zuid apart bekijken zien we dat voor stadsdeel Centrum juist een stijging (+5,9%) van het leerlingenaantal wordt verwacht op de drie scholen, waarvan de recent gestarte Cartesius 2 en de Vinse School die sterk groeit. Dit zorgt in Centrum voor 80 leerlingen meer in 2028/ 29. In Zuid daalt het aantal leerlingen op de 26 scholen (-2,8%, 480 leerlingen minder). Op de scholen in windrichting West zal het aantal leerlingen naar verwachting met -1,9% dalen van in schooljaar 2018/ 19 tot ongeveer in 2028/ 29. Dit leidt tot ongeveer 185 leerlingen minder. Als we de stadsdelen West en Nieuw-West apart bekijken, blijkt dat de daling van het leerlingenaantal voortkomt uit de scholen in West; hier daalt het leerlingenaantal met - 6,6%. Het aantal leerlingen in Nieuw-West zal stabiel blijven de komende tien jaar. Ook in windrichting Oost/Zuidoost zal het aantal leerlingen op de scholen licht dalen (-0,9%), met als gevolg ongeveer 80 leerlingen minder. Als we naar de stadsdelen apart kijken, komt naar 8

9 voren dat het leerlingenaantal op scholen in Oost redelijk stabiel zal blijven (-0,5%) en in Zuidoost zal dalen (-1,6%). Figuur 1.4 Leerlingenprognose VO 2018/ 19, naar windrichting (aantallen) Centrum/Zuid Oost/Zuidoost West Noord bron: OIS 1.4 Recent gestarte scholen In de huidige prognose worden ook een aantal recent gestarte scholen meegenomen. Bij het toewijzen van leerlingen aan de recent gestarte scholen zijn we uitgegaan van een instroom die afhangt van het deelnamepercentage van het gebied. Als het deelnamepercentage in het gebied niet omhoog kan, kunnen we de recent gestarte scholen in de prognose niet verder laten toenemen. Het verder laten toenemen van recent gestarte scholen leidt dan namelijk tot een daling van leerling op andere Amsterdamse scholen. Welke scholen dat zullen zijn wordt pas na de instroom van nieuwe leerlingen duidelijk. Na de plaatsing is zichtbaar welke Amsterdamse scholen hebben geconcurreerd met de recent gestarte scholen. De Centrale loting en matching vindt plaats in mei/april. De plaatsing is daardoor nog niet beschikbaar bij het opstellen van deze prognose in januari/februari. Indien het deelnamepercentage in het herkomstgebied wel omhoog kon, hebben we deze leerlingen toegewezen aan de recent gestarte scholen. In stadsdeel Oost zijn twee recent gestarte scholen; Kiem en De Amsterdamse Mavo. Kiem, voorheen Metis Mavo, heeft in het huidige schooljaar een instroom van 28 leerlingen. Deze school heeft leerlingen van de Metis Mavo overgenomen en heeft daardoor leerlingen in alle vier leerjaren. De huidige instroom is lager dan vorig jaar, terwijl de uitstroom van leerlingen iets hoger is, hierdoor verwachten we dat het leerlingenaantal op Kiem iets zal afnemen. 9

10 De Amsterdamse Mavo heeft alleen het 4 e leerjaar nog te vullen en heeft dit schooljaar met 47 leerlingen een lager instroom dan vorig schooljaar (62 leerlingen). Omdat er vanaf volgend schooljaar een 4 de klas bij komt en het herkomstgebied het toeliet, zijn er nog ongeveer 50 leerlingen bijgeteld voor de prognose op korte termijn. Spinoza20first is een recente gestarte scholengemeenschap in Zuid, die sinds de start een hoge instroom heeft. Dit schooljaar zijn er 116 leerlingen bij gekomen en heeft de school in drie leerjaren kinderen. De herkomstgebieden hebben weinig ruimte in het deelnemerspercentage, waardoor er maar 50 leerlingen bijgeteld konden worden voor de prognose op korte termijn. De recent gestarte havo/vwo school Cartesius 2 staat op dit moment in Centrum. Deze school gaat verhuizen naar Zeeburgereiland en heeft net als het Spinoza20first vanaf de start een hoge instroom van ongeveer 100 leerlingen. Veel van deze leerlingen komen uit IJburg en de stadsdelen Oost en West en ook, maar met een kleiner aantal, uit Centrum. Met de verhuizing naar het Zeeburgereiland verwachten we dat de populatiegroei van dat gebied effect zal hebben op het leerlingaantal van de school. Op dit moment wonen er ongeveer VO havo/vwo basisgeneratie leerlingen op het Zeeburgereiland. Dit aantal zal langzaam toenemen tot in 2024 en verder groeien naar in Voor het Cartesius 2 betekent dit dat voor de prognose op de korte termijn slechts een beperkt aantal leerlingen aan de school kon worden toegewezen. De recent gestarte School voor Persoonlijk Onderwijs (SvPO) is gestart in schooljaar 2017/ 18 in stadsdeel Noord. Deze school heeft de afgelopen twee jaar een instroom van 80 leerlingen. In de huidige prognose is geprobeerd deze instroom zoveel mogelijk door te zetten zonder het deelnamepercentage van de herkomstgebieden te hoog in te stellen. Dit leidt tot een stijging van 160 leerlingen in de komende vijf jaar. In stadsdeel Nieuw-West in de nieuwe wijk Bedrijventerrein Sloterdijk staat het Cornelius Haga Lyceum, dat gestart is in het schooljaar 2017/ 18. In het eerste schooljaar had deze school een lage instroom met 45 leerlingen. In het tweede schooljaar is de instroom sterk gestegen naar 106 leerlingen en was er ook zij-instroom. De huidige prognose voorspelt voor de komende vijf jaar een verdubbeling van het leerlingenaantal; van 175 leerlingen naar ongeveer 340 leerlingen in 2024/ 25. Omdat het deelnamepercentage uit de herkomstgebieden al hoog is, groeit deze school niet zo sterk in de prognose als in het huidige schooljaar is gebeurd. 10

11 2 VO basisgeneratie De leerlingenprognose is gebaseerd op de prognose van de VO basisgeneratie, die bestaat uit 70 procent van alle 12-jarigen plus alle 13 tot en met 18-jarigen, mits ze niet in een studentencomplex staan ingeschreven. In de eerste paragraaf van dit hoofdstuk wordt de jongste prognose van de VO basisgeneratie besproken. In paragraaf 2.2. wordt de VO basisgeneratie havo/vwo per stadsdeel bekeken. In de laatste paragraaf wordt de leerlingenprognose van 2017/ 18 vergeleken met de DUO-telling van 1 oktober Prognose van de VO basisgeneratie Voor het maken van de leerlingenprognose vormt de VO basisgeneratie het uitgangspunt. Voor de havo en/of vwo scholen is de VO basisgeneratie 70 procent van de 12-jarigen en alle 13 t/m 18-jarigen, voor de vmbo scholen 70 procent van de 12-jarigen en alle 13 t/m 16-jarigen. Bij de 18-jarigen zijn bewoners van studentencomplexen niet meegeteld. De prognose van de VO basisgeneratie vloeit direct voort uit de jaarlijkse Amsterdamse bevolkingsprognose. Hierin worden op basis van recente ontwikkelingen aannames gedaan over de toekomstige trends rond geboorte, sterfte en migratie. Ook het toekomstig aantal woningen in de stad speelt een rol bij het opstellen van de bevolkingsprognose. De belangrijkste ontwikkeling voor de havo/vwo scholen is dat de leeftijdsgroep van 12 tot en met 18 jaar de komende jaren zal blijven groeien en vanaf 2026 gaat afnemen (zie figuur 2.1). Vanaf 2032 is de verwachting dat het aantal kinderen in de VO basisgeneratie havo/vwo weer gaat stijgen. In januari 2018 bestond de VO basisgeneratie voor havo/vwo-scholen uit kinderen. In 2025 zijn dat er naar verwachting en voor 2035 wordt een aantal van kinderen verwacht. Figuur 2.1 VO basisgeneratie, feitelijk (tot 2018) en volgens prognose (aantallen) 60 x basisgeneratie havo/vwo basisgeneratie vmbo bron: OIS bevolkingsprognose,

12 De ontwikkeling van de VO basisgeneratie voor vmbo-scholen (12 tot en met 16 jaar) verloopt volgens een vergelijkbaar patroon. Sinds 2012 neemt de VO basisgeneratie voor vmbo-scholen toe. Op 1 januari 2018 stond de teller op kinderen, bijna 200 meer dan het jaar daarvoor. Dit aantal neemt volgens de nieuwe prognose toe tot in Vanaf 2025 gaat het aantal kinderen in de VO basisgeneratie voor vmbo-scholen naar verwachting afnemen, om vervolgens vanaf 2032 weer te stijgen. In 2035 staat de teller op kinderen. De afname van het aantal kinderen in de VO basisgeneratie vanaf 2025/2026 is een gevolg van het steeds verder toegenomen vertrek uit de stad van gezinnen met jonge kinderen sinds In de periode vertrokken jaarlijks zo n Amsterdammers naar een woonplaats elders in Nederland. In 2014, toen de woningmarkt weer aantrok, waren dat er ruim In de jaren daarna bleef het vertrek toenemen tot in 2018 (gebaseerd op voorlopige cijfers). In de bevolkingsprognose wordt rekening gehouden met de bouw van nieuwe woningen. Op 1 januari 2018 telde de stad woningen. Naar verwachting neemt dit toe tot bijna woningen in 2025, meer dan in In 2035 verwachten we volgens de nieuwste prognose woningen; ruim meer dan in de vorige prognose verwacht werd. De extra woningen die op korte termijn (tot 2020) gebouwd worden, zorgen voor een verwachte groei van de VO basisgeneratie vanaf Dit effect wordt echter geremd door het toegenomen vertrek van jonge gezinnen uit de stad. 2.2 VO basisgeneratie per stadsdeel De ontwikkeling van de VO basisgeneratie voor vmbo-scholen (12 tot en met 16 jaar) en de VO basisgeneratie voor havo/vwo-scholen (waarbij ook de 17 en 18 jarigen worden meegeteld) verlopen volgens eenzelfde patroon. In deze paragraaf wordt daarom de ontwikkeling beschreven aan de hand van de VO basisgeneratie voor havo/vwo-scholen. In figuur 2.2 is de verwachte ontwikkeling van de VO basisgeneratie voor havo/vwo-scholen (kinderen van 12 tot en met 18 jaar) per stadsdeel weergegeven. Het gaat hier om het stadsdeel waarin het kind woont. Voor alle stadsdelen behalve Noord en Oost wordt op de lange termijn een afname van de VO basisgeneratie verwacht. Grotendeels is deze afname het resultaat van het toegenomen vertrek van gezinnen met jonge kinderen sinds In Oost neemt het aantal kinderen in de VO basisgeneratie de laatste jaren sterk toe. Grotendeels wordt deze groei veroorzaakt doordat de kinderen die sinds 2005 opgroeien op IJburg de overstap maken naar de middelbare school. Ook voor de komende jaren wordt nog groei verwacht. Op 1 januari 2018 telde Oost kinderen in de VO basisgeneratie. In 2024 zijn dat er naar verwachting In de jaren daarna volgt een lichte afname tot in 2029 doordat de grote groep kinderen die sinds 2005 op IJburg woont, ouder wordt en uitstroomt. In de jaren daarna neemt het aantal kinderen in de VO basisgeneratie weer toe. In 2035 staat de teller op , mede door de nieuwbouw in de periode Ook in Noord wordt een groei van de VO basisgeneratie verwacht. In 2018 telt Noord kinderen in de VO basisgeneratie. Dat aantal gaat toenemen tot in Deze groei komt 12

13 grotendeels voort uit de bouw van nieuwe woningen tot In de prognose is rekening gehouden met extra woningen tussen 2018 en 2022 in Noord. Figuur 2.2 VO basisgeneratie havo/vwo naar stadsdeel, prognose 2018 (aantallen) 14 x Nieuw-West Oost Noord Zuidoost Zuid West Centrum bron: OIS bevolkingsprognose, 2019 In Nieuw-West is de VO basisgeneratie het grootst; op 1 januari 2018 stond de teller op Dit aantal neemt naar verwachting toe tot in In de jaren daarna verwachten we een afname van het aantal kinderen in de VO basisgeneratie tot in In 2035 telt Zuidoost kinderen in de VO basisgeneratie; in 2018 zijn dat er nog Tussen 2021 en 2026 wordt er nog een toename verwacht van het aantal kinderen, van in 2021 tot in Hierna neemt het aantal kinderen weer af. Voor Zuid neemt het aantal kinderen in de VO basisgeneratie naar verwachting tot 2023 toe, van kinderen op 1 januari 2018 naar kinderen in Vanaf dan wordt er een afname verwacht tot kinderen in In West zal het aantal kinderen in de VO basisgeneratie afnemen van in 2018 tot naar verwachting kinderen in Voor Centrum geldt dat het aantal kinderen in de VO basisgeneratie naar verwachting gaat afnemen van kinderen op 1 januari 2018 tot kinderen in

14 In tabel 2.3 staat een overzicht van de toe- en afname per stadsdeel uitgedrukt in een index. Een indexcijfer boven de 100 maakt duidelijk dat er in 2035 een procentuele stijging is ten opzichte van het basisjaar Een indexcijfer onder de 100 vertelt dat er sprake is van een procentuele daling ten opzichte van Het aantal kinderen in de VO basisgeneratie havo/vwo in heel Amsterdam blijft in de periode nagenoeg gelijk. In de meeste stadsdelen is er echter sprake van een krimp. In het Centrum is de afname van de VO basisgeneratie het sterkst: 27 procent. Voor het stadsdeel Oost is de verwachting dat de VO basisgeneratie juist toeneemt met 19 procent. Voor Noord verwachten we een toename van 28 procent. Tabel 2.3 Toe- of afname van de VO basisgeneratie havo/vwo (12 t/m 18 jaar) per stadsdeel, stadsdeel Index 2035 (2018=100) Centrum 73 West 86 Nieuw-West 95 Zuid 91 Oost 119 Noord 128 Zuidoost 93 Amsterdam 100 bron: OIS, bevolkingsprognose,

15 3 Vergelijking leerlingenprognose 2017/ 18 en telling 2018 In de laatste leerlingenprognose werd er een stijging voorzien van het leerlingenaantal, deze stijging is ook gerealiseerd. In totaal zijn er 14 leerlingen minder geprognotiseerd dan er daadwerkelijk op school bleken te zitten. In deze paragraaf bespreken we de verschillen per stadsdeel tussen de telling van 1 oktober 2018 en het eerder geprognotiseerde aantal. Wat valt er op in de stadsdelen Op de scholen in West is het aantal leerlingen gedaald (-4,1%) in plaats van stabiel gebleven (+0,2%). In Centrum, Noord, Oost, Zuid en Zuidoost zijn de verschillen marginaal. In Nieuw-West is de groei juist sterker dan verwacht (+3,3% in plaats van 2,2%). Tabel 3.1 Verschil tussen geprognotiseerde leerlingenaantal en leerlingenaantallen in 2018 naar stadsdeel Stadsdeel 2015/' /' /'18 prognose 2018/'19 telling 2018/'19 verschil Centrum Nieuw-West Noord Oost West Zuid Zuidoost Amsterdam bron: OIS/DUO Aantal leerlingen op scholen die een hoog niveau aanbieden stabiel gebleven Het leerlingenaantal op scholen die een hoog niveau aanbieden is de afgelopen jaren gestegen. Om deze reden werd verwacht dat deze stijging zich zou voortzetten, maar uit de tellingen blijkt dat deze stijging niet is gerealiseerd. De scholen die een hoog niveau aanbieden zijn stabiel gebleven ten opzichte van het vorige schooljaar. Vooral de havo/vwo scholen (-122), vmbo-t (en havo) scholen (-90) en vwo scholen (-72) hebben minder leerlingen dan geprognotiseerd. Terwijl de scholengemeenschappen (+218) en havo scholen (+85) juist meer leerlingen hebben dan eerder geprognotiseerd. Een verklaring zou kunnen zijn dat de scholen die een hoog niveau aanbieden op hun maximale capaciteit zitten of de keuze maken om niet nog verder te groeien, waardoor deze leerlingen terecht komen op scholengemeenschappen die ook het hoge niveau aanbieden. 15

16 Tabel 3.2 Vergelijking 1 oktober telling 2018 en vorige leerlingenprognose voor 2018/ 19 naar schoolsoort schoolsoort 2016/' /'18 prognose 2018/'19 telling 2018/'19 verschil praktijkonderwijs vmbo vmbo-t/(en havo) havo havo/vwo vwo internationaal scholengemeenschap Amsterdam

17 4 Werkwijze leerlingenprognose VO 2018/ 19 In dit hoofdstuk beschrijven we hoe de leerlingenprognose 2018/ 19 tot stand is gekomen. Bij de berekeningen is gebruik gemaakt van het softwarepakket G4PRO 2. We starten met een beschrijving van de algemene uitgangspunten en eindigen met de veronderstellingen die we hebben gebruikt bij het handmatig aanpassen van de prognose. 4.1 Algemene uitgangspunten Als basis zijn per middelbare school de leerlingenaantallen van de afgelopen drie jaar ingevoerd. Hiervoor zijn de in december door DUO op de website beschikbaar gestelde gegevens gebruikt. In de prognose houden we rekening met nieuwe scholen, recent gestarte scholen en fusies. In de bijlage staan deze en de vooraf toegepaste aanpassingen beschreven. De eerste stap in het maken van de leerlingenprognose VO is het definiëren van de herkomstgebieden waaruit de leerlingen van een school komen. Voor afbakening van herkomstgebieden wordt voor het VO de indeling van de stadsdelen gevolgd en worden buurgemeenten van Amsterdam in zijn geheel als herkomstgebied meegenomen. Per school wordt het voedingsgebied berekend. Elke school heeft een eigen voedingsgebied op basis van de waargenomen herkomst (woonlocatie) van zijn leerlingen. Een gebied behoort tot het herkomstgebied van de school als tenminste vijf leerlingen of minimaal 5% van de leerlingen naar de school gaan. Het voedingsgebied bestaat uit die verzameling herkomstgebieden (stadsdelen) van waaruit ongeveer 80% van de leerlingen afkomstig is. Op basis van de VO-basisgeneratie (70% van de 12 + alle 13 t/m 18 jarigen) en het voedingsgebied wordt per school een prognose van de leerlingaantallen berekend. Hierbij wordt het aantal leerlingen dat voortvloeit uit de basisgeneratie verdeeld over de scholen. Deze verdeling gebeurt op basis van de belangstellingspercentages van de basisgeneratie voor de school. Hierbij nemen we de ontwikkeling van de afgelopen jaren per school mee waarbij we uitgaan van een afvlakkende trend van drie jaar: groeide een school de afgelopen jaren, dan blijft de school dit de komende drie jaar ook nog doen, alhoewel de groei iets afgevlakt zal worden. Hetzelfde geldt voor krimpende scholen. Als we verwachten dat groei of krimp van een school door zal zetten (bijvoorbeeld in het geval van een nieuwe school), dan hebben we handmatige aanpassing gedaan om de groei bij te stellen. 2 Dit programma voldoet aan het Programma voor het opstellen van leerlingenprognoses van de VNG. 17

18 De belangrijkste stap om tot handmatige aanpassingen te komen is een vergelijking tussen de korte- en langetermijnprognose van de school, en tussen de langetermijnprognose van vorig jaar en van het huidige prognosejaar. Voor de kortetermijnprognose gebruiken we een instroomdoorstroommodel: op basis van gelijkblijvende instroom in het 1 e leerjaar worden de komende jaren aan de hand van de laatste doorstroompercentages (percentage van de leerlingen dat bijvoorbeeld van het 2 e naar het 3 e leerjaar doorstroomt) doorgerekend. OIS heeft na het maken van de eerste langetermijnprognose voor alle scholen de lange- en kortetermijnprognoses vergeleken. Daarnaast zijn ook de deelnamepercentages van de stadsdelen bekeken. 18

19 Bijlage Specificatie veronderstellingen Bij het maken van de leerlingenprognose voorgezet onderwijs 2018/ 19 zijn er verschillende veronderstellingen gedaan. In deze bijlage beschrijven we deze veronderstellingen: allereerst de aanpassingen die we vooraf hebben toegepast, daarna de aannames van het G4PRO programma voor de langetermijnprognose en voor de kortetermijnprognose. Aanpassingen vooraf toegepast In de prognose houden we rekening met (geplande) nieuwe scholen, verhuizingen en scholen die zullen sluiten. Dit jaar zijn er geen nieuwe scholen gepland waar rekening mee gehouden kan worden in de prognoses en is per 2018/ 19 de Wissel in Nieuw-West gesloten. Van een aantal scholen is wel duidelijk dat zij op termijn (binnen de komende 2-3 jaar) gaan verhuizen. In een aantal gevallen is er sprake van een korte verhuisafstand die weinig invloed heeft op het voedingsgebied. Verplaatsingen die wel invloed hebben op de prognose zijn: Damstede II/Elzenhagen: verhuizing van tijdelijke locatie Schoenerstraat naar nieuwbouw Elzenhagen. Gepland Spinoza20First: verhuist van hun tijdelijke locatie aan het Martin Luther Kingpark naar een nieuwbouw locatie op de Weespertrekvaart. Gepland Cartesius II: verhuist naar Zeeburgereiland. Gepland Denise: verhuist naar de Piet Mondriaanstraat. Gepland AICS-South East: is gestart met een nieuwe dislocatie aan de President Brandstraat (tijdelijke huisvesting), in 2019 zal deze school verhuizen naar de tijdelijke huisvesting in Zuidoost (Darlingstraat) en in 2022 verhuizen naar zijn permanente huisvesting in het Zandkasteel (Bijlmerplein). Daarnaast is er een aantal recent gestarte scholen waar we in de prognose rekening mee houden: School voor Persoonlijk Onderwijs (SvPO) Amsterdam [St. Tjalling Koopman College] is gestart in stadsdeel Noord op de Meeuwenlaan. Het is een school met een havo/vwo aanbod. Het Cornelius Haga Lyceum van Stichting Islamitisch Onderwijs Amsterdam en omstreken (SIO) is gestart aan de Naritaweg in de wijk Bedrijventerrein Sloterdijk in stadsdeel Nieuw-West. Het is een brede scholengemeenschap. KIEM van MSA is gestart in schooljaar 2017/ 18 in Oost aan de Tweede Oosterparkstraat. Het volraken van deze recent gestarte scholen kan leiden tot een daling van leerlingaantallen op andere Amsterdamse scholen. Bij het toewijzen van leerlingen aan de nieuwe scholen zullen we uitgegaan van een instroom per jaar die afhangt van het deelnamepercentage van het gebied. 19

20 Samengaan van brinnummer: Het Rosa Beroepscollege gaat samen met het Waterlant College IJdoorn. De school heet vanaf 2017 Amsterdams Beroepscollege Noorderlicht en is gevestigd in een nieuwgebouw op de Rode Kruisstraat 14. Voor de prognose is het brin-nummers 17VF01 samengevoegd met 17VF02. Het METIS bestaat uit twee BRIN s (16PS07 en 16PS16) op twee tijdelijke locaties. In overleg met OJZ is daarom besloten om voor 2015/ 16 en 2016/ 17 alvast uit te gaan van de samengevoegde situatie. Per schooljaar 2017/ 18 heeft de METIS II (Mavo) een doorstart gemaakt onder de nieuwe naam KIEM. Vanaf 2017/ 18 zijn de twee brinnummers daarom apart gehouden. Voor deze prognose hebben we gebruik gemaakt van de woonplaatsen van leerlingen uit DUO gegevens (postcode-vier) omdat dat voldoende informatie leverde over herkomstgebieden naar stadsdelen en volledig aansluit bij de DUO teldata. Omdat een aantal postcode-vier gebieden stadsdeeloverstijgend zijn, is voor deze gebieden Erisa data gebruikt. Om een volledig beeld te hebben van de totale groep VO scholieren zijn in deze prognose de MBO scholen die vmbo aanbieden meegenomen. Deze scholen vallen qua huisvesting niet onder de gemeente. Het gaat om de volgende scholen: Het Wellant College Sloten (01OE22) en Linnaeus (01OE23), het Mediacollege (02PA00) en het Clusius College (25EF03). Als input voor de leerlingenprognose voor de leerlingen die niet in Amsterdam wonen maar in omringende gemeentes gebruiken we de bevolkingsprognose van Pronexus oktober Aannames in softwarepakket G4PRO voor de langetermijnprognose De eerste stap in G4PRO is het bepalen van de basisgeneratie uit de bevolkingsprognose van OIS. Voor het VO zijn er twee basisgeneraties. Een voor de VMBO scholen (70% van de 12- jarigen en alle 13 t/m 16-jarigen) en een voor de brede scholengemeenschappen en de HAVO en/of VWO scholen (70% van de 12-jarigen en alle 13 t/m 18 jarigen). Vervolgens wordt informatie over het leerjaar van de leerling (uit DUO gegevens) omgezet naar leeftijd (zodat het gebruikt kan worden als match met de basisgeneratie). Voor het VO worden alle leerlingen van 19 jaar en ouder opgeteld bij de 18-jarigen en de leerlingen van 11 jaar en jonger opgeteld bij de 12-jarigen. Op basis van de herkomst van de leerlingen wordt per school een voedingsgebied vastgesteld. In de huidige leerlingenprognose is het gebied onderdeel van het herkomstgebied van de school als tenminste vijf leerlingen of minimaal 5% van de leerlingen uit een bepaald gebied naar de school gaan. Het voedingsgebied van de school dat zo is bepaald bestaat uit die verzameling herkomstgebieden (stadsdelen) van waaruit ruim 88% van de leerlingen afkomstig is. Uitzonderdering hierop zijn recent gestarte scholen deze scholen hebben een lager percentage van minimaal 70%. Op basis van de voedingsgebieden van de scholen worden vervolgens belangstellingspercentages voor de scholen per herkomstgebied (stadsdeel) bepaald. Per herkomstgebied wordt een overzicht gegeven van de belangstellingspercentages van alle scholen die hier leerlingen uit betrekken. Hier kunnen we zien welke gevolgen het heeft als de belangstelling van de scholen verandert. Op basis van de belangstellingspercentages per herkomstgebied en de basisgeneratie per herkomstgebied wordt vervolgens de langetermijnprognose per school berekend. Hier gaan 20

21 we uit van een afvlakkende trend van drie jaar. De belangstelling van het eerste prognosejaar is het laatst waargenomen belangstellingscijfer plus het gemiddelde verschil van de laatste drie jaar. Die van het tweede prognosejaar is de helft van het verschil plus het belangstellingspercentage van het eerste prognosejaar, etc. Op deze manier ontstaat een afvlakkende lijn die op korte termijn rekening houdt met trends uit het recente verleden. Aannames in softwarepakket G4PRO voor de kortetermijnprognose Voor het maken van de kortetermijnprognose zijn we in principe uitgegaan van een gelijkblijvende instroom in de brugklas van het laatste jaar. Daarnaast hebben we de doorstroompercentages (hoeveel procent van de kinderen bijv.van de 2e naar de 3e gaan) van het laatste jaar de komende jaren doorgetrokken. Voor nog niet volledig gevulde scholen hebben we de doorstroompercentages aangepast zodat die zich in de kortetermijn verder vullen. Aannames bij handmatige aanpassing prognose OIS Op basis van de vergelijking tussen de korte en de lange termijnprognoses hebben we de belangstelling voor scholen waar de korte termijnprognose lager was dan de lange termijnprognose aangepast. Omdat we verwachten dat de deelname in de herkomstgebieden ongeveer gelijk zal blijven heeft een toename van het belangstellingspercentage van de ene school, een afname van de belangstelling van een andere school tot gevolg. Om de deelnamepercentages per gebied in totaal ongeveer stabiel te houden zijn de belangstellingspercentages van andere scholen die uit hetzelfde gebied leerlingen trekken handmatig aangepast. Bij het toewijzen van leerlingen aan de nieuwe dan wel nog niet volledig gevulde locaties van scholen zijn we uitgegaan van een instroom per jaar die afhangt van het deelnamepercentage van het gebied. 21

22 [Geef tekst op]