LUISTER VIA DE KABEL CLASSIC FM APP PARTNER VAN ENJOY THE BEAUTY OF CLASSICAL MUSIC

Transcriptie

1 Woensdag 7 augustus 2019 Kleine Zaal uur Brodsky Kwartet Gina McCormack, viool Ian Belton, viool Paul Cassidy, altviool Jacqueline Thomas, cello Henry Purcell Chacony in g, Z 730 (1678) Karen Tanaka 1961 At the Grave of Beethoven (Reflecting on Beethoven, op. 18 nr. 3) (1999) First movement Second movement Felix Mendelssohn Zesde strijkkwartet in f, op. 80 (1847) Allegro vivace assai Allegro assai Adagio Finale: Allegro molto Ludwig van Beethoven Strijkkwartet in f, op. 95 Serioso (1810) Allegro con brio Allegretto ma non troppo Allegro assai vivace, ma serioso Larghetto espressivo - Allegretto agitato PAUZE Franz Schubert Quartettsatz in c, D 703, op. posth. (1820) Allegro assai Giacomo Puccini Crisantemi (1890)

2 TOELICHTING Henry Purcell is misschien wel de grootste Britse componist ooit, mede dankzij zijn opera Dido and Aeneas. Het hartverscheurende lamento Remember me waarin Dido haar afscheid van het leven bezingt, is een van de mooiste liefdesaria s uit de westerse muziekgeschiedenis. Purcells melancholieke Chacony in g doet sterk denken aan dit beroemde lamento. Niet alleen vanwege de vergelijkbare structuur een zich steeds weer herhalende baslijn met daarboven variaties op hetzelfde thema maar ook vanwege het dramatische karakter. Eerbetoon aan Beethoven De Japanse componiste Karen Tanaka schreef in opdracht van het Brodsky Kwartet een eerbetoon aan Beethovens Strijkkwartet in D, op. 18 nr. 3. In het eerste deel van At the Grave of Beethoven improviseert Tanaka op de eerste vier maten uit Beethovens kwartet. Het tweede deel refereert aan de gruwelijke burgeroorlog in Kosovo in 1999, waarbij de componiste ruimte overlaat voor hoop op betere tijden: Er kwamen beelden bij mij op van lotusbloemen die opengingen en mijn hoop op rust en vrede levend hielden. Beethovens Serioso Ludwig van Beethoven droeg zijn Strijkkwartet in f, op. 95 op aan een van zijn beste vrienden, de cellist Nikolaus Zmeskall von Domanovecz. De bijnaam Serioso is afkomstig van de componist zelf en past goed bij het ernstige karakter. Beethoven experimenteerde met gedurfde harmonieën en nieuwe structuren. Het stuk kent slechts enkele momenten van tederheid en ontspanning, bijvoorbeeld in het totaal onverwachte, optimistische en milde slot. ZOMERCONCERTEN.NL Schuberts onvoltooide strijkkwartet Franz Schubert schreef in 1820 het eerste deel van een nieuw strijkkwartet en de eerste paar maten van een langzaam tweede deel, maar hij zou het werk nooit voltooien. Was hij onzeker over het resultaat? Helaas bestaat daar geen duidelijkheid over, maar het is wel bekend dat 1820 een moeilijk jaar voor hem was. Hij kreeg maar weinig erkenning voor zijn werk en de zangeres Therese Grob, zijn grote jeugdliefde, trouwde met iemand anders. Dat verklaart wellicht de wanhopige, emotionele stemming van deze postuum uitgegeven Quartettsatz. Klagende melodieën van Puccini De beroemde Italiaanse operacomponist Giacomo Puccini schreef in totaal vier korte werken voor strijkkwartet: drie menuetten in 1881 en Crisantemi in Puccini vertrouwde zijn broer toe dat hij Crisantemi in één avond voltooide, ter nagedachtenis aan de net overleden Amedeo di Savoia, hertog van Aosta. De elegie, vernoemd naar de bloem die in Italië verwijst naar dood en rouw, bestaat uit twee klagende melodieën die allebei terugkeren in Puccini s tragische opera Manon Lescaut uit In memoriam van Mendelssohn Felix Mendelssohns zesde en laatste strijkkwartet is een in memoriam voor zijn geliefde zus Fanny, die in 1847 op 41-jarige leeftijd plotseling overleed aan een hersenbloeding. Mendelssohn verwerkte zijn boosheid en verdriet in dit grimmige strijkkwartet dat vol zit met ruige en agressieve klanken. Nauwelijks twee maanden nadat hij dit werk had voltooid kwam hij zelf te overlijden. Noortje Zanen

3 BIOGRAFIE SUMMARY Het Engelse Brodsky Kwartet werd in 1972 opgericht. Sindsdien maakt het naam als een kwartet dat niet alleen het klassieke repertoire beheerst, maar ook hedendaagse en vooral vernieuwende muziek. Sinds de oprichting heeft het kwartet meer dan drieduizend concerten gegeven op de grote podia van de wereld en meer dan zestig opnames uitgebracht. Daarnaast vonden diverse spraakmakende samenwerkingen plaats met popmusici als Paul McCartney, Sting, Björk en Elvis Costello. Het kwartet, dat zijn naam ontleent aan de Russische violist Adolf Brodsky, heeft in de loop der jaren complete cycli uitgebracht van strijkkwartetten van componisten als Schubert, Beethoven, Tsjaikovski, Britten, Zemlinsky, Webern en Bartók. Het bekendst werd het kwartet echter met zijn complete Sjostakovitsj-cyclus, in 2012 live opgenomen in de Queen Elisabeth Hall in Londen en in 2016 in het Muziekgebouw in Amsterdam. Het kwartet speelde deze cyclus over de hele wereld in de beroemdste concertzalen, maar bijvoorbeeld ook in afgelegen Noorse kerkjes. Van de oorspronkelijke kwartetleden spelen celliste Jacqueline Thomas en violist Ian Belton nog steeds mee. Altviolist Paul Cassidy is sinds 1992 lid van het kwartet. Sinds 2007 was de Brits-Nederlandse violist Daniel Rowland primarius. Afgelopen mei nam hij afscheid van het kwartet om meer tijd vrij te maken voor zijn solocarrière. Zijn opvolger is de Britse violiste Gina McCormack die eerder onder meer in het Sorrel Kwartet en het Maggini Kwartet heeft gespeeld. Henry Purcell s Chacony is strongly reminiscent of his celebrated lament, Remember me, from Dido and Aeneas. That s not only because it has a similar structure a repeating bass line with variations above but because it conveys the same dramatic character. The Brodsky Quartet commissioned composer Karen Tanaka to write a tribute to Ludwig van Beethoven s String Quartet in D major, op. 18 no. 3. The first movement is based on the first four measures of Beethoven s quartet and the second movement harks back to the atrocious civil war in Kosovo. In Beethoven s String Quartet in F minor, op. 95, the composer experimented with daring harmonies and innovative structures. The Quartetto serioso contains a few moments of tenderness, including the unexpected optimism at its peaceful conclusion. Franz Schubert s Quartettsatz, published posthumously, is a single-movement gem with a desperate, emotional voice at its core. The rest of the quartet was left unfinished, but the first movement says it all. Giacomo Puccini wrote Crisantemi in just one night to commemorate the death of Amedeo di Savoia, the Duke of Aosta. This elegy is named for the flower associated in Italy with death and mourning. Felix Mendelssohn s final string quartet is an in memoriam to his beloved sister Fanny. He processed his frustration and sorrow in this sombre quartet filled with raw and aggressive sonorities. Translation: Eileen Stevens

4 EN VERDER... Online Uw concertbezoek gaat online verder! Deel uw concertervaring op social media. Bekijk concertfragmenten op Facebook, beluister de mooiste muziek via onze Spotify-playlist, of neem een kijkje achter de schermen via Instagram. Tip: op concertgebouw.nl/ontdek gaat er een wereld voor u open. BankGiro Loterij Het Concertgebouw en de BankGiro Loterij zijn trots op hun jarenlange samenwerking. Sinds 2000 schenkt de loterij jaarlijks een substantieel bedrag; in 2018 was dat bijna 2 miljoen euro. Dit wordt onder meer besteed aan de verduurzaming van het gebouw. Nieuw vanaf dit jaar zijn de BankGiro Loterij ZomerConcerten: meer dan tachtig concerten in juli augustus, van klassiek en filmmuziek tot pop en jazz. Deelnemers van de BankGiro Loterij krijgen met hun VIP-KAART 50% korting. Kijk op zomerconcerten.nl. Optimaal genieten Veel van onze bezoekers willen optimaal van de muziek genieten door geconcentreerd en in stilte te luisteren. Wij vragen u daarom hinderlijke geluiden, zoals hoesten, zoveel mogelijk te vermijden.zet uw telefoon op stil en houd er rekening mee dat ook oplichtende schermen de concentratie kunnen verstoren. do 22/ uur Grote Zaal Concerttip Koninklijk Concertgebouworkest: Tsjaikovski en Bartók Tugan Sokhiev leidt vanavond het Koninklijk Concertgebouworkest. U hoort Tabea Zimmermann in Bartóks Altvioolconcert. Naast werk van Brahms klinkt van Tsjaikovski de expressieve Eerste symfonie Winterdromen. ZOMERCONCERTEN.NL

5 PLATTEGROND VAN HET CONCERTGEBOUW ZOMERCONCERTEN.NL

6 KLASSIEK VOOR IEDEREEN LUISTER VIA DE KABEL CLASSIC FM APP PARTNER VAN ENJOY THE BEAUTY OF CLASSICAL MUSIC