DE STANDENMAATSCHAPPIJ...

Transcriptie

1 Inhoudstafel 1. INLEIDING DE STANDENMAATSCHAPPIJ Orde en hiërarchie: de drie standen Van suzerein tot achterleenman Van kasteelheer tot dagloner De stateloze maatschappij Van Aqiuno en de philosophia christiana De allesomvattende christelijke levensbeschouwing Op weg naar het eeuwige leven Het lege glas De moeder van de middeleeuwen De vrije kunsten Het canoniek recht Een dure rekening Heilige opdracht Interne vijanden Verstokte ketters Inquisitie Vorst en kerk De sokkel en de titanenstrijd De steden Exclusieve rijkdom De oorkonden Het Middelnederlands Op en top De ambachten Van leerling tot deken Vuil verklaren i

2 DE KOMST VAN DE MASSADEMOCRATIE Van anarchisme tot fascisme Het neocorporatisme Het land van de familiale onderneming Kwalijke reputatie Stadsluft macht frei Ongelovige mohammedanen Een cocktail van conflicten DE BOURGONDISCH-HABSBURGSE DYNASTIE DER ZEVENTIEN PROVINCIËN Situering Los van Frankrijk De Zeventien Provinciën De Oostenrijkse Habsburgers De Spaanse Habsburgers Van een statenloze naar een staatsvormende maatschappij De Staten-Generaal Zoeken naar een evenwicht Blijde Inkomsten en Groot Privilege Bevelen in het Frans Een deftige taal DE SCHEIDING VAN DE NEDERLANDEN Een grotere versnelling De vernieuwing Desiderius Erasmus Lof der Zotheid Christelijke filosofie De reformatie Godsdienstvrijheid Van hoog tot laag Bloedplakkaat en Beeldenstorm De calvinistische republiek Antwerpen valt DE MODERNE TIJDEN De absolute en deugdzame vorst De verkeken kans Het rationalisme van Descartes De wetenschappelijke revolutie De boot van de moderniteit ii

3 INHOUDSTAFEL 6. DE ROOMS-KATHOLIEKE STAAT De Contrareformatie De verloedering van de Nederlandse standaardtaal Het ultramontaans denken en de katholieke verzuiling De gemene bussen VAN MODERN NAAR HEDENDAAGS Landbouw, demografie en industrie Het mercantilisme Een mondje meer Het liberalisme Landbouw en industrie De onzichtbare hand De rechtvaardige maatschappij De Engelse liberalen en de politieke theorieën Thomas Hobbes: Homo homini lupus John Locke: het volk is soeverein De verlichting In het licht der rede Het automatische geluk De belangrijkste Franse auteurs De Montesquieu: de trias politica Voltaire: het wapen van de pen en de thee Jean-Jacques Rousseau Twee eeuwen denken De god van de vrijmetselaars De bijbel van de satan DE STRIJD OM DE MACHT Wat is macht? Van hoge ambtenaren tot ongeschoolde arbeiders Conservatieve en progressieve groepen De vijand van mijn vijand is mijn vriend De revoluties: het volk doet mee In alle stilte DE OOSTENRIJKSE PERIODE Een plus een Jozef II: de verlichte despoot De keizer-koster Met de hakbijl iii

4 DE KOMST VAN DE MASSADEMOCRATIE 9.3. De Brabantse Revolutie van Een brug te ver Statisten en vonckisten Pro Aris et Focis DE VERENIGDE NEDERLANDSE STATEN DE FRANSE PERIODE: DE HEDENDAAGSE TIJD Situering Jacobijnen en girondijnen Les Sansculottes Robespierre en de terreur Napoleon grijpt de macht De rechtsgelijkheid en de rechtszekerheid De unitaire staat De inhumane kerkvervolging Actieve en passieve tolerantie Kwaad bloed Napoleon en de kerk Ambachten smoren Natie en identiteit Burgerlijke religie HET BELEID ONDER WILLEM I John Cockerill Het Filosofisch College DE BELGISCHE REVOLUTIE VAN Aanloop De middenklasse roert zich De taal is vrij De clerus verandert het geweer van schouder Strooibrieven en petities Verloop Anarchie De bankiers Verwarring alom Verstand DE WORDING VAN BELGIË Een neutraal statuut De Belgische grondwet en de vrijheidsrechten Wie is Leopold? iv

5 INHOUDSTAFEL Een mislukte staatsgreep De Tiendaagse Veldtocht DE BELGISCHE PARLEMENTAIRE MONARCHIE Het parlement of de wetgevende macht De uitvoerende macht Het formele koningsschap The king can do no wrong Le roi règne, mais ne gouverne pas De colloque singulier Dansen op een slappe koord DE ONTMASKERING VAN DE REVOLUTIES Het conservatieve denken DE JONGE BELGISCHE STAAT: HET UNIONISME The winner takes it all Het beperkte kiesrecht Kandideren zonder stemmen Het integraal tweekamerstelsel De late middeleeuwen herontdekt Onbedekt en onbevlekt Alcohol van miserie Met de vuilniskar De voedselrellen Taalkundige ongelijkheid Het Belgisch nationalisme Arm Vlaanderen DE LIBERALE PARTIJ IN DE NEGENTIENDE EEUW Het einde van het unionisme De liberale partij De lont van de loges en het liberale vuur We zijn vrij geboren De moraliteit van de arme Weinig en veel staat Lasten en baten Links liberaal DE KATHOLIEKE PARTIJ Het wettelijke land Het corporatisme v

6 DE KOMST VAN DE MASSADEMOCRATIE Het werkelijke land De Zwarte Internationale DE PRILLE VLAAMSE BEWEGING Definitie De geschiedenis van België De Meetingpartij De eerste taalwetten DE LEVENSBESCHOUWELIJKE BREUKLIJN Scheiding van kerk en staat? De liberalen en hun schoolpolitiek Gore verwijten DE SOCIALISTISCHE BEWEGING Het vroege socialisme ( ) Joseph Proudhon Onsamenhangend Karl Marx: geen socialisme zonder kapitalisme Proletariërs aller landen DE BELGISCHE WERKLIEDEN PARTIJ (BWP) Zij wel en wij niet De discussie tussen radicalen en reformisten Het revolutionair syndicalisme De sleutel tot het paradijs Het brood van Vooruit Met dank aan de loges Bende crapuul De Zwaan Stoute taal Een mix VAN CHRISTENDEMOCRATIE NAAR CHRISTELIJKE ARBEIDERSBEWEGING Rerum Novarum De interpretatiestrijd Jeune Droite Tot in Rome Het Mutualisme Syndicat à base multiple Niet van brood alleen Tegen de kar vi

7 INHOUDSTAFEL 25. DE WEG NAAR DE MASSADEMOCRATIE De kruistocht voor het stemrecht Een stem meer of minder VAN MEERDERHEID NAAR EVENREDIGHEID De vrijzinnige druk op de katholieke ketel DE VERZUILING De katholieke zuilvorming Strijd tegen de moderniteit Gesubsidieerde vrijheid Van geiten tot kippen De socialistische zuilvorming Het Gentse model Krentenbrood Kenmerken, doelstellingen en functies van de verzuiling Eigen leefwereld Wij samen op straat VLAANDEREN TEGENOVER WALLONIË In een stroomversnelling Meer dan taal alleen Het cultuurflamingantisme Avant-garde De drie kraaiende hanen De Waalse beweging Franskiljons Plaatsjesjagers Federalisme Wallinganten DE GROTE ANGST Het darwinisme Het sciëntisme De bloedhonden van het kapitaal De degeneratie Het sociaaldarwinisme De eugenetica De regeneratie Het nationalisme Zuiver bloed Het antisemitisme vii

8 DE KOMST VAN DE MASSADEMOCRATIE 30. DE SPIRITUELE ZOEKTOCHT De vrije wil Het uitdagende Duitsland Op verschillende manieren WIJ EN ZIJ Manisch depressief Inboorlingen Verwant De meerderheid heerst Verdrukte volkeren Latijns en Germaans ras BIBLIOGRAFIE viii