3. Tussen idee en praktijk Nationalisme en Liberalisme p

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "3. Tussen idee en praktijk Nationalisme en Liberalisme p"

Transcriptie

1 3. Tussen idee en praktijk 3.1. Nationalisme en Liberalisme p

2 Instap Torre Bela kijkfragment De Anjerrevolutie in Portugal (1974) en de nieuwe samenleving op het landgoed Torre Bela Welke idealen streefde boerenleider Wilson na? Hoe zag zijn nieuwe samenleving er uit? Was er sprake van democratie? Waarom de terughoudendheid bij de boeren? theorie praktijk

3 Instap Torre Bela idee: opvatting, mening, plan ideaal: een situatie waar je naar streeft ideologie: opvattingen en ideeën, met de bedoeling een samenleving te organiseren wat met de praktijk? realiseerbaar?

4 Nationalisme Liberalisme

5 Socialisme Christendemocratie

6 Onderzoeksvragen Wat is de inhoud van deze ideologieën? Wat houdt de praktijk in?

7 Inhoud nationalisme kijkfragment voetbalmatch nationale Belgische ploeg, Wie ben ik? Beschrijf jezelf. eigen identiteit sociale identiteit nationale identiteit Voel je je Vlaming, Belg, Europeaan, Wereldburger?

8 Inhoud nationalisme natie = volk = een groep mensen met een aantal gemeenschappelijke kenmerken (taal, religie, tradities, cultuur,...) nationalisme = een volk streeft naar een eigen staat

9 Praktijk nationalisme nationalisme = een volk streeft naar een eigen staat Hoe ga je bewijzen dat je samen hoort en recht hebt op een eigen staat? bewijzen zoeken in het verleden herdenkingsmonumenten (Arminius, p. 51) historische boeken nationale vlag, munt, postzegels Hoe een eigen staat creëren? via overleg via oorlog

10 referendum over Schotse onafhankelijkheid, 2014.

11 Joegoslavische burgeroorlog, massa executie op moslimmannen en jongens in Srebrenica, 1995.

12 Praktijk nationalisme patriottisme racisme, volkerenmoord

13 Inhoud liberalisme kijkfragment over Bradley Manning die geheime overheidsinformatie lekt aan de onthullingssite WikiLeaks in 2009 en 2010 veroordeelt door militaire rechtbank voor spionage en diefstal wat met vrijheid van meningsuiting?

14 homohuwelijk in België sinds 2003

15 Inhoud liberalisme meningsuiting denken geloof handel vereniging vrijheid bestuursdeelname zoveel mogelijk vrijheid van het individu, zolang het een ander zijn vrijheid niet schaadt link met de Verlichting? deze vrijheden moeten vastgelegd worden in de grondwet

16 Praktijk liberalisme grondwet met vrijheden schaduwzijde van de persvrijheid p

17 3. Tussen idee en praktijk 3.2. Socialisme en Christendemocratie p

18 Instap hoofdstuk 1.2. Moeder waarom leven wij? proletarisering van de arbeiders onmenselijke werk-woon-en leefomstandigheden reactie: socialisten en christendemocraten: streven naar een rechtvaardige samenleving met gelijke kansen voor iedereen

19 Inhoud socialisme klassenstrijd internationale revolutie link met de Verlichting?

20 Proletariërs aller landen, verenigt u!

21

22 Praktijk socialisme streven naar gelijkheid moet via wettelijke weg (d.w.z. door deel te nemen aan de verkiezingen) volksvertegenwoordigers in het parlement kunnen dan sociale wetten doorvoeren = sociaal-democratie probleem: arbeiders hebben geen stemrecht streven naar AES wordt grootste agendapunt sociale wetgeving D4 p. 55

23 Inhoud christendemocratie standpunt kerk t.o.v. uitbuiting van de arbeiders: liefdadigheid/naastenliefde oproep tot spaarzaam en deugdzaam leven keerpunt: encycliek rerum novarum (1891 paus Leo XIII)

24 Adolf Daens ( ) Charles Woeste ( )

25 Inhoud christendemocratie encycliek rerum novarum: het antwoord van de kerk op het arbeidersvraagstuk - paus veroordeelt het socialisme en de klassenstrijd paus veroordeelt de misbruiken van het kapitalistische systeem paus pleit voor klassensamenwerking en sociale wetgeving (net zoals de sociaaldemocraten)

26 Praktijk christendemocratie Filmvoorstelling Daens encycliek rerum novarum is ruggensteun voor pastoor Daens oprichting eigen partij: Christene Volkspartij Daens pleit voor algemeen enkelvoudig stemrecht en sociale wetgeving om de positie van de arbeider te verbeteren

27 Historische beeldvorming Film als representatie van het verleden Historische werkelijkheid van ondergeschikt belang: Daens speelde geen eersterangsrol in de oprichting van de Christene Volkspartij Aangestuurd door Romantisering: Nette en Jan Personalisering: Daens Dramatisering: Daens versus Woeste Actualisering: sociale uitbuiting

28 3. Tussen idee en praktijk 3.3. De natiestaat België: idee en praktijk

29 Instap opfrissing nationalisme en liberalisme

30 Wat is de inhoud van het liberalisme en nationalisme in België? Bestaat België omdat er voor 1830 als sprake was van Belgen? Is België een constructie? Nationalisme: België werd het land van de Belgen Opdracht 1 : Hoe werd de Belgische nationale identiteit uitgedacht? p. 58

31

32

33 Wat is de inhoud van het liberalisme en nationalisme in België? liberalisme: België kreeg een grondwet met vrijheden en rechten voor haar burgers en een grondwettelijke vorst Leopold I opdracht 2: De Belgische grondwet p. 59 Werd België een democratie?

34 De praktijk van het liberalisme en nationalisme opdracht 1: de praktijk van de gelijkheid? cijnskiesstelsel

35 De praktijk van het liberalisme en nationalisme opdracht 2: de praktijk van de vrijheid? werkmansboekje verbod op vakbonden

36 De praktijk van het liberalisme en nationalisme opdracht 2: de praktijk van de volkssoevereiniteit? cijnskiesrecht evolutie van het stemrecht in België

4. De politieke en sociale ontvoogding. marxisme, socialisme, arbeidersbeweging en christendemocratie Pionier 5 p p.111

4. De politieke en sociale ontvoogding. marxisme, socialisme, arbeidersbeweging en christendemocratie Pionier 5 p p.111 4. De politieke en sociale ontvoogding marxisme, socialisme, arbeidersbeweging en christendemocratie Pionier 5 p. 98-107 + p.111 Instap kijkfragment: De Anjerrevolutie in Portugal in 1974 en een nieuwe

Nadere informatie

Secularisering en verzuiling. p

Secularisering en verzuiling. p Secularisering en verzuiling p. 108-117 Wereldjongerendagen Krakau, Polen, 2016. Speelt de Kerk een belangrijke rol in jouw leven? Instap/Actualiteit paus krijgt lachers op zijn hand in Philadelphia pausbezoek

Nadere informatie

Tijd van burgers en stoommachines De sociale kwestie.

Tijd van burgers en stoommachines De sociale kwestie. Onderzoeksvraag: Waardoor ontstonden het liberalisme en het socialisme, en hoe dachten liberalen en socialisten over de sociale kwestie? Kenmerkende aspect: De opkomst van de politiek maatschappelijke

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 3

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 3 Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 3 Samenvatting door een scholier 1365 woorden 30 mei 2012 0 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi 1 Democratie Democratie is historisch gezien een

Nadere informatie

De Verlichting. De Verlichting

De Verlichting. De Verlichting De Verlichting =18 de eeuwse filosofische stroming die de nadruk legt op rationaliteit (zelf nadenken), vrijheid en gelijkheid en dit toepast in alle maatschappelijke velden (politiek, economie, religie

Nadere informatie

2,1: Nederlands-Indië, 19 e eeuw

2,1: Nederlands-Indië, 19 e eeuw 2,1: Nederlands-Indië, 19 e eeuw 1830 1870: Javaanse boer werkt voor Nederlandse staat: - cultuurstelsel - Herendiensten van verliespost naar wingewest Vanaf 1870: modern imperialisme particuliere bedrijven

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Politiek

Samenvatting Maatschappijleer Politiek Samenvatting Maatschappijleer Politiek Samenvatting door een scholier 1031 woorden 22 juni 2007 7,7 12 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi Maatschappijleer samenvatting 1. Democratie Wetten:

Nadere informatie

2 keer beoordeeld 20 februari 2016

2 keer beoordeeld 20 februari 2016 5,4 Samenvatting door een scholier 1315 woorden 2 keer beoordeeld 20 februari 2016 Vak Maatschappijleer Methode Thema's maatschappijleer Maatschappijleer hoofdstuk 3 Parlementaire democratie Par. 1 wat

Nadere informatie

Een democratie is een staatsvorm waarbij de bevolking direct of indirect invloed uitoefent op de politieke besluitvorming.

Een democratie is een staatsvorm waarbij de bevolking direct of indirect invloed uitoefent op de politieke besluitvorming. Samenvatting door L. 1165 woorden 13 januari 2013 4,8 12 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Maatschappijleer Hoofdstuk 3: Parlementaire democratie Paragraaf 1 t/m 4 1; Wat is politiek? Deelvraag: Wat

Nadere informatie

Vak Maatschappijwetenschappen Thema Politieke besluitvorming (katern) Klas Havo 5 Datum december 2012. Hoofdstuk 8 Stromingen en partijen

Vak Maatschappijwetenschappen Thema Politieke besluitvorming (katern) Klas Havo 5 Datum december 2012. Hoofdstuk 8 Stromingen en partijen Vak Maatschappijwetenschappen Thema Politieke besluitvorming (katern) Klas Havo 5 Datum december 2012 Hoofdstuk 8 Stromingen en partijen maatschappijvisie een samenhangend aantal opvattingen, die men [als

Nadere informatie

5,4. Politiek. Wat is democratie? Aanvullende kenmerken van een parlementaire democratie. Samenvatting door een scholier 2462 woorden 1 april 2006

5,4. Politiek. Wat is democratie? Aanvullende kenmerken van een parlementaire democratie. Samenvatting door een scholier 2462 woorden 1 april 2006 Samenvatting door een scholier 2462 woorden 1 april 2006 5,4 23 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Sprekend verleden hfst 5 Hoofdstuk 5 Democratie en de ismen: begrippen blijven,

Nadere informatie

Arbeiders organiseert u! CNV Senioren 29 maart 2017

Arbeiders organiseert u! CNV Senioren 29 maart 2017 Arbeiders organiseert u! CNV Senioren 29 maart 2017 Industriële revolutie Engeland, Frankrijk en België ontwikkelen Nederland tot 1850 achtergebleven De arbeidersklasse Werken in fabrieken Arbeidersklasse

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 2 (Politieke Besluitvorming)

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 2 (Politieke Besluitvorming) Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 2 (Politieke Besluitvorming) Samenvatting door een scholier 2059 woorden 28 maart 2007 9 2 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Maatschappij, H2 Politieke Besluitvorming:

Nadere informatie

Examenopgaven VMBO-KB 2003

Examenopgaven VMBO-KB 2003 Examenopgaven VMBO-KB 2003 tijdvak 1 woensdag 21 mei 09.00-11.00 uur GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE KB GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING VBO-MAVO-C Gebruik het bronnenboekje. Dit examen bestaat uit

Nadere informatie

Tijd van pruiken en revoluties 1700 1800

Tijd van pruiken en revoluties 1700 1800 Onderzoeksvraag: Op welke gebieden wilden de Verlichtingsfilosofen de bestaande maatschappij veranderen? Rationalisme = het gebruiken van gezond verstand (rede/ratio) waarbij kennis gaat boven tradities

Nadere informatie

Tijd van burgers en stoommachines Emancipatie en democratisering. Onderzoeksvraag: Hoe werd de politiek gedemocratiseerd?

Tijd van burgers en stoommachines Emancipatie en democratisering. Onderzoeksvraag: Hoe werd de politiek gedemocratiseerd? Onderzoeksvraag: Hoe werd de politiek gedemocratiseerd? Kenmerkende aspecten: * Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en vrouwen aan het politiek proces. * De opkomst van

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 2

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 2 Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 2 Samenvatting door een scholier 2214 woorden 15 maart 2004 5,6 13 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi Maatschappijleer H2 2.1 t/m 2.4 Politieke

Nadere informatie

Tijd van burgers en stoommachines 1800 1900. 8.6 Emancipatie en democratisering. Onderzoeksvraag: Hoe werd de politiek gedemocratiseerd?

Tijd van burgers en stoommachines 1800 1900. 8.6 Emancipatie en democratisering. Onderzoeksvraag: Hoe werd de politiek gedemocratiseerd? Onderzoeksvraag: Hoe werd de politiek gedemocratiseerd? Kenmerkende aspecten: * Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en vrouwen aan het politiek proces. * De opkomst van

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Politieke besluitvorming

Samenvatting Maatschappijleer Politieke besluitvorming Samenvatting Maatschappijleer Politieke besluitvorming Samenvatting door een scholier 410 woorden 3 februari 2004 5,3 3 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi Aantekeningen Hoofdstuk 2 Politieke

Nadere informatie

waardigheid participatie gelijke rechten solidariteit individuele vrijheid

waardigheid participatie gelijke rechten solidariteit individuele vrijheid individuele vrijheid participatie gelijke rechten solidariteit waardigheid Basisrechten Santé België is een rechtsstaat en een democratie die ieders mensenrechten e De Staat garandeert de naleving van

Nadere informatie

SO 2 Tijdvak I AVONDMAVO 2012-2013. Staat en Natie. Dit SO bestaat uit 37 vragen. 29 openvragen en 8 meerkeuze vragen.

SO 2 Tijdvak I AVONDMAVO 2012-2013. Staat en Natie. Dit SO bestaat uit 37 vragen. 29 openvragen en 8 meerkeuze vragen. SO 2 Tijdvak I AVONDMAVO 2012-2013 Staat en Natie Dit SO bestaat uit 37 vragen. 29 openvragen en 8 meerkeuze vragen. In de 17 e en de 18 e eeuw ontstond er in Europa een politieke en filosofische stroming,

Nadere informatie

Hoofdzaken staatsinrichting

Hoofdzaken staatsinrichting Hoofdzaken staatsinrichting 1 staatsinrichtinghoofdpunten.doc 2 1 WAT IS POLITIEK? Politiek is alles wat met het besturen van een stad, land, gebied te maken heeft. In de politiek zijn verschillende groepen

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Politieke besluitvorming H9 en H10

Samenvatting Maatschappijleer Politieke besluitvorming H9 en H10 Samenvatting Maatschappijleer Politieke besluitvorming H9 en H10 Samenvatting door een scholier 1077 woorden 21 mei 2003 7,4 25 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Hoofdstuk 9 Knelpunten in het besluitvormingsproces

Nadere informatie

6,6. Samenvatting door een scholier 1139 woorden 2 mei keer beoordeeld. Maatschappijleer POLITIEK

6,6. Samenvatting door een scholier 1139 woorden 2 mei keer beoordeeld. Maatschappijleer POLITIEK Samenvatting door een scholier 1139 woorden 2 mei 2004 6,6 25 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer POLITIEK Politiek is de manier waarop voor een land besluiten worden genomen (de meeste besluiten worden

Nadere informatie

7,5. Samenvatting door Lisette 1239 woorden 18 april keer beoordeeld. Geschiedenis. Russische Revolutie

7,5. Samenvatting door Lisette 1239 woorden 18 april keer beoordeeld. Geschiedenis. Russische Revolutie Samenvatting door Lisette 1239 woorden 18 april 2017 7,5 7 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Russische Revolutie Meeste mensen zijn boeren/boerinnen in Rusland Ze waren straatarm, ze wisten niks en ze gingen

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Politieke besluitvorming Hoofdstuk 1 t/m 3

Samenvatting Maatschappijleer Politieke besluitvorming Hoofdstuk 1 t/m 3 Samenvatting Maatschappijleer Politieke besluitvorming Hoofdstuk 1 t/m 3 Samenvatting door een scholier 1155 woorden 5 februari 2006 6,4 37 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer

Nadere informatie

Filmvoorstelling Daens

Filmvoorstelling Daens VIRGO SAPIENS INSTITUUT LONDERZEEL Filmvoorstelling Daens Over sociaal onrecht, het ontstaan van de christendemocratie en het medium historische film. PAV, godsdienst en geschiedenis 5de jaar, schooljaar

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Politiek - Democratie en rechtstaat

Samenvatting Maatschappijleer Politiek - Democratie en rechtstaat Samenvatting Maatschappijleer Politiek - Democratie en rechtstaat Samenvatting door een scholier 1047 woorden 16 maart 2008 5,7 7 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Democratie en rechtstaat Hoofdstuk

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 2 Politieke Besluitvorming

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 2 Politieke Besluitvorming Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 2 Politieke Besluitvorming Samenvatting door een scholier 1381 woorden 10 december 2006 6,3 3 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Maatschappijleer Periode 2 Hoofdstuk

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 Samenvatting door een scholier 2342 woorden 16 maart 2003 7,4 33 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Geschiedenis, 5 Democratie en de ismen:

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6 Samenvatting door M. 804 woorden 17 juni 2013 5,5 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Bronnen Samenvatting geschiedenis Hoofdstuk 6 Burgers en stoommachines,

Nadere informatie

Maatschappijleer par. 1!

Maatschappijleer par. 1! Maatschappijleer par. 1 Iets is een maatschappelijk probleem als: 1. Het groepen mensen aangaat 2. Het samenhangt met of het is gevolg is van maatschappelijke verandering 3. Er verschillende meningen zijn

Nadere informatie

Sociale kwestie v456. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/100735

Sociale kwestie v456. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/100735 Auteur VO-content Laatst gewijzigd 31 mei 2017 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres https://maken.wikiwijs.nl/100735 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet.

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Politieke besluitvorming, paragraaf 1 t/m 6

Samenvatting Maatschappijleer Politieke besluitvorming, paragraaf 1 t/m 6 Samenvatting Maatschappijleer Politieke besluitvorming, paragraaf 1 t/m 6 Samenvatting door een scholier 1199 woorden 12 januari 2005 7,9 31 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Maatschappijleer Hoofdstuk

Nadere informatie

2.1 Omcirkel het juiste antwoord.

2.1 Omcirkel het juiste antwoord. 2.1 Vraag 1 Het Parlement in Nederland bestaat uit... A. Eerste en Tweede Kamer B. Tweede Kamer en Provinciale Staten C. Provinciale staten en Gemeenteraad D. Tweede Kamer en Gemeenteraad Vraag 2 Waarom

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 8: Tijd van burgers en stoommachines

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 8: Tijd van burgers en stoommachines Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 8: Tijd van burgers en stoommachines Samenvatting door Larissa 665 woorden 18 januari 2016 5,4 5 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Hoofdstuk 8: Tijd van

Nadere informatie

1.3.1. De samenleving is organisch 26 1.3.2. De nationalistische correctie van het sociaal contract 28

1.3.1. De samenleving is organisch 26 1.3.2. De nationalistische correctie van het sociaal contract 28 Inhoud Over deze analyse 13 De structuur van dit onderzoek 14 De bronnen en citaten 16 Referenties 17 Dankwoord 17 1. Inleiding. De Wever en de schaduw van Burke 19 1.1. Edmund Burke, een moderne held?

Nadere informatie

Tijdvak van burgers en stoommachines (1800 1900) / 19 e eeuw

Tijdvak van burgers en stoommachines (1800 1900) / 19 e eeuw Tijdvakken Tijdvak van burgers en stoommachines (1800 1900) / 19 e eeuw K.A. * De Industriële Revolutie die in de westerse wereld de basis legde voor een industriële samenleving * De moderne vorm van imperialisme

Nadere informatie

Inhoudsopgave Politiek en politieke wetenschap Staat en macht Breuklijnen en ideologieën

Inhoudsopgave Politiek en politieke wetenschap Staat en macht Breuklijnen en ideologieën 1 Politiek en politieke wetenschap 17 1.1 Politiek 17 1.2 Variaties in politiek 19 1.2.1 Politiek en territorium 20 1.2.2 De verschuivende culturele grenzen van de politiek 21 1.2.3 De vormen en structuren

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis 51 een nieuw koninkrijk - 52 liberale revolutie gelijkheid voor iedereen

Samenvatting Geschiedenis 51 een nieuw koninkrijk - 52 liberale revolutie gelijkheid voor iedereen Samenvatting Geschiedenis 51 een nieuw koninkrijk - 52 liberale revolutie 1848-53 gelijkheid voor iedereen Samenvatting door een scholier 2412 woorden 8 mei 2010 6,4 20 keer beoordeeld Vak Geschiedenis

Nadere informatie

De activiteit in het Brussels Parlement voorbereiden of verwerken in de klas? Niet verplicht, wel leuk!

De activiteit in het Brussels Parlement voorbereiden of verwerken in de klas? Niet verplicht, wel leuk! De activiteit in het Brussels Parlement voorbereiden of verwerken in de klas? Niet verplicht, wel leuk! Je vindt in dit document authentiek materiaal van het parlement waarmee je zelf aan de slag kan.

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer 1 Politiek

Samenvatting Maatschappijleer 1 Politiek Samenvatting Maatschappijleer 1 Politiek Samenvatting door een scholier 1057 woorden 17 maart 2016 7,8 8 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer 1 Hoofdstuk 1 In de politiek gaat het om keuzes maken. Dat

Nadere informatie

Toetsvragen Geschiedenis toelating Pabo. Tijdvak 7 Toetsvragen

Toetsvragen Geschiedenis toelating Pabo. Tijdvak 7 Toetsvragen Tijdvak 7 Toetsvragen 1 In de Tijd van Pruiken en Revoluties hielden kooplieden uit de Republiek zich bezig met de zogenaamde driehoekshandel. Tussen welke gebieden vond deze driehoekshandel plaats? A

Nadere informatie

DE DEMOCRATIE-INDEX GROEP 1: 1815-1848. 3. Hebben alle partijen min of meer gelijke kansen in de campagneperiode?

DE DEMOCRATIE-INDEX GROEP 1: 1815-1848. 3. Hebben alle partijen min of meer gelijke kansen in de campagneperiode? DE DEMOCRATIE-INDEX GROEP 1: 1815-1848 ACHTERGRONDINFORMATIE PERIODE 1815-1848 DE EERSTE JAREN VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN Tussen 1795 en 1813 was Nederland overheerst geweest door de Fransen. In

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Maatschappijleer voor jou Hoofdstuk 3 Politiek

Samenvatting Maatschappijleer Maatschappijleer voor jou Hoofdstuk 3 Politiek Samenvatting Maatschappijleer Maatschappijleer voor jou Hoofdstuk 3 Politiek Samenvatting door een scholier 1027 woorden 10 augustus 2010 5,3 17 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer 3. Politiek 3.1. Keuzes

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 3

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 3 Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 3 Samenvatting door A. 2210 woorden 6 mei 2017 5,5 1 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 3 1. Wat is politiek? Politiek:

Nadere informatie

5.9. Boekverslag door E woorden 23 oktober keer beoordeeld. Maatschappijleer Thema's maatschappijleer

5.9. Boekverslag door E woorden 23 oktober keer beoordeeld. Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Boekverslag door E. 2025 woorden 23 oktober 2014 5.9 8 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Paragraaf 1: wat leer je bij maatschappijleer? Iets is een maatschappelijk probleem

Nadere informatie

Proeftoets E2 havo

Proeftoets E2 havo Proeftoets E2 havo 5 2016 1. Een verdachte kan te maken krijgen met een aantal personen en instanties. Wat is de juiste volgorde? A. 1. de politie 2. de rechter 3. de officier van justitie. B. 1. de officier

Nadere informatie

Historische context. Verlich/ngsideeën en de democra/sche revolu/es

Historische context. Verlich/ngsideeën en de democra/sche revolu/es Historische context Verlich/ngsideeën en de democra/sche revolu/es 1650 1848 Kenmerkende aspecten 23. Het streven van vorsten naar absolute macht 26. Wetenschappelijke revolu/e 27. Ra/oneel op/misme en

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Parlementaire Democratie par. 1 t/m 3

Samenvatting Maatschappijleer Parlementaire Democratie par. 1 t/m 3 Samenvatting Maatschappijleer Parlementaire Democratie par. 1 t/m 3 Samenvatting door een scholier 2259 woorden 4 februari 2010 4,7 18 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer 1: Wat is Politiek 1.1 Waarom

Nadere informatie

S.O. 2 Tijdvak I AVONDMAVO 2014-2015

S.O. 2 Tijdvak I AVONDMAVO 2014-2015 S.O. 2 Tijdvak I AVONDMAVO 2014-2015 Dit S.O. bestaat uit 41 vragen. Je schrijft met een blauwe of zwarte pen. Schrijf netjes en duidelijk. Indien bij een vraag een verklaring wordt gevraagd en de verklaring

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 en 4

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 en 4 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 en 4 Samenvatting door een scholier 3179 woorden 4 april 2010 4 29 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Hoofdstuk 3 Paragraaf 6: veranderingen

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Politieke besluitvorming

Samenvatting Maatschappijleer Politieke besluitvorming Samenvatting Maatschappijleer Politieke besluitvorming Samenvatting door een scholier 2641 woorden 24 januari 2007 6,5 4 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Politieke besluitvorming Oriëntatie Politiek

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Nederland in de 19e eeuw

Werkstuk Geschiedenis Nederland in de 19e eeuw Werkstuk Geschiedenis Nederland in de 19e eeuw Werkstuk door een scholier 2435 woorden 22 januari 2005 6 108 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoud: Hoofdvragen: 1: Wat veranderde er in de 19e Eeuw met

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 3

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 3 Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 3 Samenvatting door M. 1798 woorden 20 januari 2014 5,9 2 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Paragraaf 1 Wat is politiek? Politiek

Nadere informatie

Filmvoorstelling Daens

Filmvoorstelling Daens VIRGO SAPIENS INSTITUUT LONDERZEEL Filmvoorstelling Daens Over sociaal onrecht, het ontstaan van de christendemocratie en het medium historische film. PAV, godsdienst en geschiedenis 5de jaar, schooljaar

Nadere informatie

De band heeft een mooi samenspel.

De band heeft een mooi samenspel. Groep 7 woordenschat thema 4 les 1 De geluidsinstallatie In een band spelen Het trio De drummer Het drumstel Het gehoor Het samenspel De straatmuzikant De toehoorder Een stel apparaten, zoals versterkers

Nadere informatie

Ideologieanalyse: Tocqueville als liberaal of conservatief?

Ideologieanalyse: Tocqueville als liberaal of conservatief? Ideologieanalyse: Tocqueville als liberaal of conservatief? Docent: Jelle de Bont F. de Kloe 444049 Postvak 54 Onderwijsgroep 3 25 februari 2008 Blok BA CW 1D, opdracht 3C Aantal woorden 2172 Van 1839

Nadere informatie

Democratie en ismen; begrippen blijven, hun inhoud verandert

Democratie en ismen; begrippen blijven, hun inhoud verandert Democratie en ismen; begrippen blijven, hun inhoud verandert Wat is democratie? In de 20e eeuw ontstonden er in een paar landen democratieën, burgers waren echter niet tevreden. Te weinig invloed op de

Nadere informatie

Hoger Onderwijs: van elitair naar massa-onderwijs Jef C. Verhoeven Centrum voor Onderwijssociologie KU Leuven

Hoger Onderwijs: van elitair naar massa-onderwijs Jef C. Verhoeven Centrum voor Onderwijssociologie KU Leuven Hoger Onderwijs: van elitair naar massa-onderwijs Jef C. Verhoeven Centrum voor Onderwijssociologie KU Leuven Lezing aan de Arteveldehogeschool 16 mei 2002 9 mei 2002 Hoger Onderwijs 1 - Beschrijving geven

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 2 politiek

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 2 politiek Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 2 politiek Samenvatting door een scholier 2236 woorden 13 januari 2005 7 39 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Samenvatting maatschappijleer: Hoofdstuk 2 Politieke

Nadere informatie

Parlementaire democratie!

Parlementaire democratie! Parlementaire democratie 1 wat is politiek? Politiek = de manier waarop een land bestuurd word. terreinen waarover voortdurend word besloten: - openbare orde en veiligheid (blauw op straat) - buitenlandse

Nadere informatie

STEMRECHT IN BELGIË HISTORISCH ONDERZOEK

STEMRECHT IN BELGIË HISTORISCH ONDERZOEK STEMRECHT IN BELGIË HISTORISCH ONDERZOEK 1. EEN WOORDJE UITLEG Tijdens het bezoek aan de Democratiefabriek, hebben jullie kunnen vaststellen dat bepaalde elementen essentieel zijn om tot een democratie

Nadere informatie

Beginselen van de politieke partijen die in 2006 in de Tweede Kamer vertegenwoordigd waren

Beginselen van de politieke partijen die in 2006 in de Tweede Kamer vertegenwoordigd waren Beginselen van de politieke partijen die in 2006 in de Tweede Kamer vertegenwoordigd waren Partij van de Arbeid (PvdA) Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD) Christen-democratisch Appèl (CDA) Democraten

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Rechtstaat en Democratie

Samenvatting Geschiedenis Rechtstaat en Democratie Samenvatting Geschiedenis Rechtstaat en Democratie Samenvatting door A. 1325 woorden 18 mei 2011 6,9 35 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Samenvatting Geschiedeniswerkplaats Rechtstaat

Nadere informatie

2014-2015 Cursus geschiedenis 6TSO Pagina 14

2014-2015 Cursus geschiedenis 6TSO Pagina 14 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 2014-2015 Cursus geschiedenis 6TSO Pagina 14 Partijen ontstaan uit conflicten Historici onderscheiden in de Belgische naoorlogse geschiedenis drie breuklijnen of conflictzones

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Parlementaire democratie

Samenvatting Maatschappijleer Parlementaire democratie Samenvatting Maatschappijleer Parlementaire democratie Samenvatting door een scholier 2087 woorden 13 januari 2011 7,8 5 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer 1. Wat is politiek? Politiek kan je het beste

Nadere informatie

Examenopgaven VMBO-GL en TL 2003

Examenopgaven VMBO-GL en TL 2003 Examenopgaven VMBO-GL en TL 2003 tijdvak 1 woensdag 21 mei 09.00-11.00 uur GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE GL EN TL GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING VBO-MAVO-D Gebruik het bronnenboekje. Dit examen

Nadere informatie

Samenvatting Economie H 6

Samenvatting Economie H 6 Samenvatting Economie H 6 Samenvatting door een scholier 977 woorden 10 mei 2002 5,8 40 keer beoordeeld Vak Economie Hfst. 6 6.1 - Ideaaltypische omschrijving: omschrijving van het volmaakte model * Vrije

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 1 t/m 9

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 1 t/m 9 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 1 t/m 9 Samenvatting door een scholier 3000 woorden 6 oktober 2009 6 2 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 1. Voor industrie was nodig: energiebronnen. grondstoffen.

Nadere informatie

1ste bach rechten. Politicologie. samenvatting. uickprinter Koningstraat Antwerpen. R12 5,50

1ste bach rechten. Politicologie. samenvatting. uickprinter Koningstraat Antwerpen.   R12 5,50 1ste bach rechten Politicologie samenvatting Q www.quickprinter.be uickprinter Koningstraat 13 2000 Antwerpen R12 5,50 Online samenvattingen kopen via www.quickprintershop.be 1 e bachelor Rechten UA samenvatting

Nadere informatie

Christelijk Sociaal Denken

Christelijk Sociaal Denken Christelijk Sociaal Denken Traditie - Actualiteit - Kritiek Onder redactie van CvE Boekenreeks 17 CvE Becker, christelijk sociaal denken 14-01.indd 3 19-01-2009 09:23:19 Inhoud Voorwoord 7 Maat houden:

Nadere informatie

3. De economisch-industriële transitie De kenmerken van de industriële samenleving

3. De economisch-industriële transitie De kenmerken van de industriële samenleving 3. De economisch-industriële transitie 3.3. De kenmerken van de industriële samenleving Instap/ actualiteit Chinese documentaire China Blue over de arbeidsomstandigheden in Chinese textielfabrieken in

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Politieke Besluitvorming

Samenvatting Maatschappijleer Politieke Besluitvorming Samenvatting Maatschappijleer Politieke Besluitvorming Samenvatting door een scholier 2429 woorden 17 november 2002 8,7 41 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi Hoofdstuk 2, Politieke besluitvorming.

Nadere informatie

De sociale kwestie, d.w.z. het vraagstuk van de slechte leef- woon- en werkomstandigheden van de (fabrieks)arbeiders en hun gezinnen.

De sociale kwestie, d.w.z. het vraagstuk van de slechte leef- woon- en werkomstandigheden van de (fabrieks)arbeiders en hun gezinnen. Hoofdstuk 2 De arbeiders lat van zich hor De historicus Brugman citeert in zijn boek Het ontwak der arbeidde klasse e dokter uit Gouda, die in 1842 schrijft over kinder van 7 jaar die in de textielindustrie

Nadere informatie

GROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1

GROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1 GROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1 Tijdvak Jagers en boeren; van de eerste mensen 3000 v. C. prehistorie; van de eerste mensen - 3000 v.c. Samenlevingstype: eerst jagers/verzamelaars,

Nadere informatie

Kijk er naar de film en noteer tijdens het kijken de namen van de karakters die een belangrijke rol spelen in de film en noteer een functie/beroep

Kijk er naar de film en noteer tijdens het kijken de namen van de karakters die een belangrijke rol spelen in de film en noteer een functie/beroep Filmverslag Geschiedenis Daens Filmverslag door N. 2167 woorden 10 juni 2014 5,5 33 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Kijk er naar de film en noteer tijdens het kijken de namen van de karakters

Nadere informatie

PROCESDOEL 3 HUMANISEREN VAN HET SAMENLEVEN MET ANDEREN

PROCESDOEL 3 HUMANISEREN VAN HET SAMENLEVEN MET ANDEREN PROCESDOEL 3 HUMANISEREN VAN HET SAMENLEVEN MET ANDEREN 3.1 Exploreren, verkennen en integreren van de mogelijkheden van de mens 3.2 Exploreren, verkennen en integreren van de grenzen van de mens 3.3 Ontdekken

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Samenvatting Staatsinrichting hoofdstuk 1 VMBO

Samenvatting Geschiedenis Samenvatting Staatsinrichting hoofdstuk 1 VMBO Samenvatting Geschiedenis Samenvatting Staatsinrichting hoofdstuk 1 VMBO Samenvatting door Marieke 1467 woorden 30 april 2015 7,4 34 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Hoofdstuk 1: Het

Nadere informatie

Wat is de Europese Unie?

Wat is de Europese Unie? Wat is de Europese Unie? De EU is Europees = gelegen in Europa De EU is een Unie = verenigt landen en mensen Laten we eens inzoomen: Wat hebben de Europeanen met elkaar gemeen? Hoe heeft de EU zich ontwikkeld?

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting door D. 971 woorden 31 mei 2013 5,7 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo 1848 Censuskiesrecht Grondrechten Ministeriele verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Het nationalisme. p

Het nationalisme. p Het nationalisme p. 32-43 Instap/Actualiteit Koppen reportage: Vlaams-nationalisme is weer hip (03/03/2011) Vlaams-nationalisme is weer hip postnationalisme? nationale staten verliezen bevoegdheden aan

Nadere informatie

Leopold III capituleert op eigen houtje Krijgsgevangen in België Leopoldisten: vooral Vlamingen en katholieken Anti-Leopoldisten: Walen en liberalen

Leopold III capituleert op eigen houtje Krijgsgevangen in België Leopoldisten: vooral Vlamingen en katholieken Anti-Leopoldisten: Walen en liberalen Boek p. 164-174 Leopold III capituleert op eigen houtje Krijgsgevangen in België Leopoldisten: vooral Vlamingen en katholieken Anti-Leopoldisten: Walen en liberalen Volksraadpleging 1950 Vlaanderen: 72%

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Parlementaire democratie - par 1t/m 6

Samenvatting Maatschappijleer Parlementaire democratie - par 1t/m 6 Samenvatting Maatschappijleer Parlementaire democratie - par 1t/m 6 Samenvatting door een scholier 1946 woorden 25 januari 2012 0 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Parlementaire democratie. 1 wat is

Nadere informatie

1. WAT VOORAFGING...1 2. HET CONGRES VAN WENEN...2 2.1. BESLISSINGEN...3 2.2. GEVOLGEN...6 2.3. BELANG VAN HET CONGRES VAN WENEN...

1. WAT VOORAFGING...1 2. HET CONGRES VAN WENEN...2 2.1. BESLISSINGEN...3 2.2. GEVOLGEN...6 2.3. BELANG VAN HET CONGRES VAN WENEN... HET CONGRES VAN WENEN 1. WAT VOORAFGING...1 2. HET CONGRES VAN WENEN...2 2.1. BESLISSINGEN...3 2.2. GEVOLGEN...6 2.3. BELANG VAN HET CONGRES VAN WENEN...7 3.1. Het Congres van Wenen en de restauratie Het

Nadere informatie

Proeftoets E2 vwo4 2016

Proeftoets E2 vwo4 2016 Proeftoets E2 vwo4 2016 1. Wat zijn de twee belangrijkste redenen om rechtsregels op te stellen? A. Ze zijn een afspiegeling van wat het volk goed en slecht vindt en zorgen voor duidelijke afspraken om

Nadere informatie

Tijd van burgers en stoommachines 1800 1900. 8.3 Nationalisme en Duitse eenwording.

Tijd van burgers en stoommachines 1800 1900. 8.3 Nationalisme en Duitse eenwording. Onderzoeksvraag: Hoe zorgden nationalistische gevoelens ervoor dat de Duitstalige gebieden één staat werden? Kenmerkende aspect: De opkomst van de politiek maatschappelijke stromingen nationalisme, liberalisme,

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Politieke Besluitvorming

Samenvatting Maatschappijleer Politieke Besluitvorming Samenvatting Maatschappijleer Politieke Besluitvorming Samenvatting door een scholier 3749 woorden 12 november 2003 8,6 37 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi Hoofdstuk 2 Politieke Besluitvorming

Nadere informatie

5,9. Samenvatting door een scholier 1608 woorden 12 januari keer beoordeeld. Maatschappijleer Thema's maatschappijleer

5,9. Samenvatting door een scholier 1608 woorden 12 januari keer beoordeeld. Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Samenvatting door een scholier 1608 woorden 12 januari 2015 5,9 2 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Maatschappijleer Toets P.D. par. 1 t/m par.6. Paragraaf Politiek

Nadere informatie

Module 7 Staatsinrichting en rechtsstaat

Module 7 Staatsinrichting en rechtsstaat Module 7 Staatsinrichting en rechtsstaat 7.1 Onze democratie Tekst 1: Wie is de baas in Nederland? Nederland is een democratie. Dat betekent: de bevolking is de baas. Maar je kunt niet 16,7 miljoen bazen

Nadere informatie

Examen HAVO en VHBO. Geschiedenis en staatsinrichting

Examen HAVO en VHBO. Geschiedenis en staatsinrichting Geschiedenis en staatsinrichting Examen HAVO en VHBO Vragenboekje Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Vooropleiding Hoger Beroeps Onderwijs HAVO Tijdvak 1 VHBO Tijdvak 2 Dinsdag 18 mei 9.00 12.00 uur 19

Nadere informatie

Definitie Kant: De bevrijding van de mens uit de onmondigheid waaraan hij zelf schuldig is.

Definitie Kant: De bevrijding van de mens uit de onmondigheid waaraan hij zelf schuldig is. Samenvatting door F. 1790 woorden 27 februari 2015 4.4 9 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Historische context: De verlichting 4.1 De verlichting (1650-1789) Definitie Kant: De bevrijding

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting door S. 1030 woorden 18 mei 2017 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Geschiedenis samenvatting H2 1: Wetenschappelijke Revolutie 17 e eeuw Kenmerken: Observeren

Nadere informatie

6,8. Samenvatting door een scholier 2639 woorden 16 januari keer beoordeeld

6,8. Samenvatting door een scholier 2639 woorden 16 januari keer beoordeeld Samenvatting door een scholier 2639 woorden 16 januari 2011 6,8 9 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Maatschappijleer Democratie politiek stelsel dat het mogelijk maakt op vreedzame wijze conflicten

Nadere informatie

wat is politiek? Boekverslag door J woorden 17 februari keer beoordeeld. Maatschappijleer Thema's maatschappijleer

wat is politiek? Boekverslag door J woorden 17 februari keer beoordeeld. Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Boekverslag door J. 1987 woorden 17 februari 2008 7.4 581 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Samenvatting maatschappijleer. PARLEMENTAIRE DEMOCRATIE 1 wat is politiek?

Nadere informatie

MODULE V. Ben jij nou Europees?

MODULE V. Ben jij nou Europees? MODULE V Ben jij nou Europees? V.I Wat is Europees? Wat vind jij typisch Europees? En wie vind jij typisch Europees? Dat zijn moeilijke vragen, waarop de meeste mensen niet gelijk een antwoord hebben.

Nadere informatie

Eureka 2M volledig herziene 5 e druk,

Eureka 2M volledig herziene 5 e druk, Eureka 2M volledig herziene 5 e druk, 2015-2016 Antwoordkernen zijn vrijwel nooit volledige zinnen. Antwoordkernen geven alleen aan, wat er beslist in het antwoord moet staan. De bedoeling is, dat je eerst

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1 Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1 Samenvatting door M. 1184 woorden 8 juni 2013 4 3 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi Hoofdstuk 1 De staat kan wetten maken, regels die voor alle

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Politieke beluistvorming

Samenvatting Maatschappijleer Politieke beluistvorming Samenvatting Maatschappijleer Politieke beluis Samenvatting door een scholier 1711 woorden 16 februari 2005 4,3 19 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Begrippen politieke beslui Trias politica = Driedeling

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 2 (Politieke Besluitvorming)

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 2 (Politieke Besluitvorming) Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 2 (Politieke Besluitvorming) Samenvatting door een scholier 1829 woorden 6 november 2004 7,8 8 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Maatschappijleer hdst. 2 Politieke

Nadere informatie