voor jeugdzorg Passie en evidence-based werken in de jeugdzorg Huub Pijnenburg Lector HAN

Transcriptie

1 voor jeugdzorg Passie en evidence-based werken in de jeugdzorg Huub Pijnenburg Lector HAN

2 Passie: onontkoombaar fenomeen

3 Ook jeugdzorg in de ban CONGRES 30 JUNI 2009

4 én het onderwijs

5 Passie voor jeugdzorg?

6 Van Dale over passie 1. Lijdensgeschiedenis Christus 2. Hartstochtelijke genegenheid, zinnelijke liefde 3. Geval of object van hartstochtelijke verliefdheid 4. Heftige aandoening, onstuimige drang van de ziel of het gemoed 5. Drang die men niet kan weerstaan, waaraan men moet voldoen * Bron: Van Dale Groot Woordenboek (14 e druk)

7 Passie in de kunst Passie, obsessie - ik heb ze gekend en ik weet dat de scheidslijn even dun en wreed is als een Venetiaans mes. Een woord als passie leren we wel maar het blijft plat op het papier. Soms proberen we het om te draaien, te ontdekken wat er onder zit. We zijn bang voor passie en toch hunkeren we naar dat gevoel. Passie laat zich niet dwingen. Zij dwingt ons en maar zelden op de manier die wij zouden kiezen. Uit: Passie, Jeanette Winterson (1992).

8 Passie: zelfs bij Inspectie Jeugdzorg In de jeugdzorg werken mensen met passie en betrokkenheid voor de zorg voor kinderen en jongeren. De opgave waar deze mensen voor staan, kan met passie en betrokkenheid alleen niet worden uitgevoerd. Professionaliteit in de jeugdzorg is dus, nog meer dan voorheen, een noodzaak geworden. (Inspectie Jeugdzorg, Jaarverslag 2008, p.7)

9 Passie: zelfs bij Inspectie Jeugdzorg In de jeugdzorg werken mensen met passie en betrokkenheid voor de zorg voor kinderen en jongeren. De opgave waar deze mensen voor staan, kan met passie en betrokkenheid alleen niet worden uitgevoerd. Professionaliteit in de jeugdzorg is dus, nog meer dan voorheen, een noodzaak geworden. (Inspectie Jeugdzorg, Jaarverslag 2008, p.7)

10 Vanwaar die roep om passie? Reactie op maatschappelijke ontwikkelingen Jeugdzorg: werkdruk blijft groot* jeugdigen ontvingen jeugdzorg (+7%) beschermingsmaatregelen (+10%) AMK-meldingen (+5%) onderzoeken ingesteld (-5%) (en nog groeien de wachtlijsten) Imago slecht, status laag, angst groot Complex, overgereguleerd systeem loopt vast Opkomst richtlijnen/protocollen (EPB) * Bron: jaarcijfers MO-groep jeugdzorg 2008

11 Druk op jeugdzorg Rouvoet streng tegen provincies over wachtlijsten jeugdzorg Den Haag, 13 aug Amsterdam, 14 aug De provincies die volgende week niet aan Minister Rouvoet (Jeugd en Gezin, CU) kunnen uitleggen waarom bij hen méér kinderen op een wachtlijst voor jeugdzorg staan in plaats van minder*, kunnen erop rekenen dat de minister ingrijpt in het bestuur. *Limburg vormt een positieve uitzondering

12 De gevolgen van gezinsdrama s Niemand weet wat met Savanna is gebeurd Alphen a/d Rijn, 19 mei Maandagnacht werd het lichaam van een driejarige peuter levenloos aangetroffen in de kofferbak van de auto van de moeder. Gisteren is sectie verricht. De buren in de galerijflat van elf verdiepingen hadden geen contact met het echtpaar of met Savanna, de dochter uit een eerdere relatie van de vrouw Tolbert, 2006 Huissen, 2007 Middelburg, 2008 Roosendaal, 2009 Zwijndrecht,

13 Roep om tuchtrecht

14 Systemische problemen Verantwoording > kwetsbaarheid > strikte focus eigen taak Meer samenwerking > schakels/procesbewakers erbij Roep om transparantie, en mondigheid veeleisende burgers > klachtenprocedures/protocollen Ooit autonome professionals verschuilen zich daarachter Erosie afzonderlijke professionele verantwoordelijkheden Stimuleert vlucht in risicodempende collegialiteit Overleggen: geen doorzettingskracht, niet aanspreekbaar Gevolg: voorzichtigheid, besluiteloosheid, terughoudendheid om echt betrokken te zijn, zonodig de macht te grijpen Bureaucratisering is paradox, maar geen verklaring voor elkaar gijzelen Stelsel blijft intact : stelt gerust; ieder houdt budget en positie

15 Beleidsrespons Enkel evidence-based programma s en instrumenten zullen worden toegepast bij het ondersteunen van kinderen en jeugdigen. Van nu af aan zal het beleid veel meer uitkomstgericht zijn Staatssecretaris van VWS Clemence Ross, Brief aan de Tweede Kamer, 15 maart 2006

16 Nji Dossier Effectiviteit Jeugdinterventies Nieuwsbrief Jeugd:

17 Het dilemma van Alice Alice: Which way should I go from here? Cheshire Cat: That depends a good deal on where you want to get to. Rev. Charles Dodgson/Lewis Carroll (1865). Alice s adventures in wonderland

18 Dilemma voor praktijkonderzoek Enorme spanning tussen zorgvraag en -aanbod Transparantie en resultaten jeugdzorg bekritiseerd Wil onderzoek bijdragen aan verbetering: hoe dan? Dilemma: waarop moeten we onderzoek richten? Op ontwikkeling van meer bewezen effectieve (evidence based) interventies? Of op de werkzaamheid van heel andere factoren (zoals passie bijvoorbeeld)?

19 Wat voor evidence hebben we? Totaal aantal interventies jeugdzorg? N > 1000 Hoeveel daarvan deugdelijk onderzocht? < 10% (5%) Ecologische validiteit van onderzoek? veel vraagtekens; meestal research behandelingen Verschillen tussen interventies? Effectgrootte (ES) matig; verschillen klein

20 Wat draagt bij aan verandering bij cliënten? Hoop/verwachting ( placebo ) Specifieke en non-specifieke factoren Behandelingsmodel en technieken Client-/buitentherap. factoren Alliantie van cliënt en hulpverlener (Assay & Lambert, 1999; Duncan, Miller & Sparks, 2004; Lambert & Ogles, 2004; Wampold, 2001)

21 Naar verantwoorde en bezielde zorg: een complementaire visie imago, marketing, ontvangst steeds kleine stappen vooruit, (en stop op tijd); overdragen reële succesverwachting oog voor mogelijkheden (oplossinggerichtheid) opvoeden doe je samen: steun? niet vrijblijvende samenwerking (wraparound care) vroegsignalering+ funct.adm; info delen hoop, verwachting extratherap. factoren ROM = primair proces regie, regelgeving, beroepsorg s (alle partijen deel probleem/oplossing) hv = vak; hoge eisen aan staf/bestuur evidence/richtlijnen+pbe reflectie/feedbackcultuur long term follow-up vakkennis / opvoeder=voor kind kwaliteit/link opleiding vaardigheden wel de held (hart) client niet koning, ontwikkelen vertrouwen en profess. werkrelatie alliantie informatie verzamelen / communiceren ontwik. gezam. visie op vraag/doel/middel betrouwbaarheid, lef niet loslaten tot er goede hulp is / resultaten zijn (verbonden/benaderbaar)

22 Naar verantwoorde en bezielde zorg: een complementaire visie Professionals moeten positieve verwachting hebben van aanpak; belang van vertrouwen en empowerment vakkennis / vaardigheden extratherap. factoren Afstemming, regie, visie regelgeving (alle partijen zijn deel van probleem/oplossing) hoop, verwachting Opvoeder is er voor het kind Open oog/warm hart voor cliënten, dichtbij alliantie Match op niveau van persoonskenmerken Ontwikkelen vertrouwen en profess. werkrelatie Informatie verzamelen / communiceren Gezam. kijk op vraag/ verhaal /doel/middel Niet loslaten tot er goede hulp is / resultaten zijn Betrouwbaar, bereikbaar, lef

23 Opleidingsdilemma Kader: Actieplan Professionalisering in de Jeugdzorg (MBO-/HBO- raad, NJi, Mogroep, NIP, NVMW, Phorza, NVO, Movisie, NJi, 2007), dat moet leiden tot verbeterde beroepsuitoefening door beroepskrachten. Doelen en Deelprojecten: Beroepenstructuur ontwikkelen van 60 functies naar 2 competentie-/onderwijsuitstroom-profielen: - jeugdzorgwerker (ambulant/systeemgericht; instelling/pedagogisch gericht) - gedragswetenschapper Beroepsregisters en -verenigingen inrichten/versterken Beroepscode en tuchtrecht ontwikkelen Kennisopbouw en -ontwikkeling Knelpunten bij beroepsuitoefening inventariseren Opleidingen actualiseren/optimaliseren, en inrichten databank van geaccrediteerd na-/bijscholingsaanbod

24 Opleidingsdilemma s Ambitie: HAN/ISS wil (meestal jonge) mensen opleiden die gemotiveerd zijn, goed toegerust voor hun taak, en die niet binnen 2 jaar afbranden/verdwijnen uit de sector. Vraagt dat een breed of smal opleidingsprofiel? Wat lost die keuze wel/niet op: wat is haalbaar in initiële opleiding, wat moet later on the job? Rolverdeling hbo - praktijk bij duurzaam samenwerken ( ontwikkelpaden )? Moet HBO zich blijven richten op jonge mensen, of ook andere doelgroepen studenten (zij-instromers) gaan opleiden voor de jeugdzorg?

25

26 Positieve verhalen (NVMW, 2009)

27 Dank voor uw komst en bijdrage

28 Goed nieuws uit de jeugdzorg Aantal EB interventies stijgt Ontwikkeling richtlijnen/databanken Aanpak kindermishandeling succesvol Behandeltijd daalt bij gelijk/beter resultaat Ook Inspectie: uit waardering en tevreden cliënten (7,5-7,7) Veel toegewijde werkers, ondanks bad rep En inspirerende projecten met dito resultaten maar wie brengt het over?

29 Definitie Evidence-based practice (EBP) is the integration of the best available research (evidence guidelines, reviews, protocols) with clinical expertise in the context of patient characteristics, culture, and preferences. APA (2005)