IUC bijzondere bekwaamheid in de pelvische reëducatie en de perinatale kinesitherapie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "IUC bijzondere bekwaamheid in de pelvische reëducatie en de perinatale kinesitherapie"

Transcriptie

1 IUC bijzondere bekwaamheid in de pelvische reëducatie en de perinatale kinesitherapie Anatomie en fysiologie Registratie en administratie Verloop van de cursus Anatomie van de kleine bekkenstructuren prof. dr. JJ Wyndaele (bot, spieren, zenuwen, bloedvoorziening, lymfebanen) Anatomie van de bekkenbodem prof. dr. JJ Wyndaele lunch Fysiologie van de bekkenbodemspieren: een globaal beeld prof. dr. S. De Wachter Neurologie en biomechaniek van het kleinbekken pauze Anorectale anatomie en fysiologie dr. H. De Schepper Pelvische reëducatie: een overzicht prof. dr. A. Vermandel De kinesist voor pelvische reëducatie: profiel De eerste consultatie, ondervraging en kennismaking prof. dr. A. Vermandel Onderzoek van de bekkenbodem door de kinesist prof. dr. A. Vermandel Visuele observatie en palpatie Therapieplanning en uitleg aan de patiënt prof. dr. A. Vermandel Regels voor een goede praktijkvorming Motivatie van de patiënt en kinesist Biofeedback (incl. flow EMG) prof. dr. A. Vermandel lunch Electrostimulatie toegepast in de pelvische reëducatie J. Roenen Bekkenbodemspieroefeningen J. Roenen Pilates Inge Croux Epidemiologie en fysiopathologie van urinaire incontinentie prof. dr. H. Cammu en genitale prolaps/ menopauze pauze Urinaire klachten na gynaecologische chirurgie dr. Verhulst Vulvaire en vaginale pathologie dr. Verhulst lunch Diagnosestelling en onderzoek van urine incontinentie en dr. Pastyn genitale prolaps/ conservatieve behandeling en life style interventies bij genitale prolaps Heelkundige behandeling van urine incontinentie, genitale dr. Pastyn prolaps en hysterectomie. Complicaties voor de BKB en blaas Inspanningen en sporten postoperatief 1

2 Fysiologie van de perinatale periode Lesgevers : dr. M. Laubach, dr. M. Breugelmans, dr. M. Leyder Anatomie van het vrouwelijk bekken en het foetale hoofd Normaal verloop van een zwangerschap De normale partus Episiotomie, verloskundige rupturen Bewakingsmethoden tijdens een arbeid Liggingsafwijkingen Effect van een partus op het perineum Zwangerschapsdiabetes Fertiliteitsprogramma's: icsi, in vitro Prenatale testing Dysfuncties van de lager urinewegen bij volwassenen prof. dr. K. Everaert Urologische pathologie bij volwassenen prof. dr. K. Everaert Urineverlies vrouw: eerstelijnsonderzoek bij incontinentie prof. dr. K. Everaert Urodynamisch onderzoek Medische behandeling van incontinentie en mictieproblemen Nierproblemen bij kinderen prof. dr. Raes lunch Inleiding kinesitherapeutische aanpak bij B. Stockman urologische problemen De overactieve blaas bij de vrouw B. Stockman pauze Inspanningsgebonden urineverlies B. Stockman Gemengde incontinentie B. Stockman Functie van de lagere urinewegen bij kinderen prof. dr. Van Laecke Urinaire incontinentie bij kinderen met een mentale en/of prof. dr. Van Laecke motorische beperking Hulpmiddelen bij incontinentie R. Pieters Incontinentie en plasproblemen bij kinderen C. Renson Neuromodulatie C. Renson TENS-PENS 2

3 Dag van de prostaat! Deze cursusdag van de opleiding Pelvische reëducatie en Perinatale Kinesitherapie is een studiedag georganiseerd door de dienst opleiding in UZ Leuven. Let op: op donderdag! Inleiding K. Kerckhofs Anatomie - fysiologie dr. W. Everaerts Benigne prostaathypertrofie prof. dr. Van der Aa Verpleegkundige aandachtspunten M. Marant pauze Prostaatkanker: incidentie en diagnose dr. S. Joniau Therapie vroeg stadium prostaatkanker dr. S. Joniau open radicale prostatectomie radio- en brachytherapie, HIFU, actieve monitoring robot geassisteerde prostatectomie dr. B. Van Cleyenbreugel Medicamenteuze behandeling dr. W. Everaerts Verpleegkundige aandachtspunten J. De Messemaeker Incontinentie prof. dr. D. De Ridder pauze Impotentie dr. W. Everaerts Kinesitherapie prof. dr. M. Van Kampen Neurogeen lijden, sport en incontinentie Neurogeen blaaslijden prof. dr. D. De Ridder pauze De evidentie van kinesitherapie bij de neurogene blaas Inge Geraerts Casusgevallen neurogeen lijden Marijke Van Kampen Sport en incontinentie/ algemeenheden Marijke Van Kampen Afsluiting 3

4 Behandeling perinataal Posturale controle perinataal E. Appels Gewichtscontrole tijdens de zwangerschap E. Appels pauze Babybehandeling E. Appels Basisprincipes van oedeemtherapie voor de perinatale behandeling N. Devoogdt pauze De ontwikkeling van foetus tot baby K. Dupon Diastasis rectus abdominis C. Courant Zwangerschapsbegeleiding in het water: wetenschappelijke E. Huybrechts evidentie en basisprincipes voor in de praktijk Behandeling perinataal: het bekken Bekkenpijn perinataal A. Pool Bekkenpijn perinataal A. Pool Bekkenpijn perinataal: praktijk A. Pool pauze Bekkenpijn perinataal: praktijk A. Pool Anorectale dysfuncties Anorectale anatomie en fysiologie Prof. A. D'Hoore Constipatie en fecale incontinentie en medewerkers Chirurgie Darmkanker pauze Anorectale functiemetingen A. Vandenbossche Anorectale problemen bij het kind A. Teerlinch pauze Kinesitherapie bij anorectale problemen volwassenen Joëlle Roenen Afsluiting en evaluatie 4

5 Sport perinataal Evidence based perinatal physiotherapy Prof. M. Van Kampen Perinataal kinesitherapeutisch onderzoek C. Van de Putte pauze Perinatale training op de fitball C. Van de Putte lunch Conditietraining perinataal: wetenschappelijke evidentie en toepassingen Medical taping concept: toepassingen binnen de S. Vereecken perinatale behandeling Disorder of sexual development (DSD) prof. dr. Cools Neuromodulatie bij urinaire pathologie prof. dr. Everaert koffie Neuromodulatie bij faecale pathologie prof. dr. Van de Putte De psychologische begeleiding bij DSD mevr. Van Hoorde Kinesitherapeutische begeleiding bij DSD mevr. B. Stockman en vaginale dilatatie koffie Vulvaire vestibulitis prof. dr. Verstraelen Operatieve ingrepen bij DSD prof. dr. Weyers Operatieve ingrepen bij vulvaire investibulitis prof. dr. Weyers Psychologische begeleiding bij sexuele dysfuncties mevr. Van Hoorde Kinesitherapeutische aanpak bij sexuele dysfuncties B. Stockman lunch Zindelijkheidstraining door de kinesitherapeut C. Renson Urotherapie bij het jonge kind C. Renson en/of mentaal geretardeerde kind 5

6 behandeling perinataal Wetenschappelijke evidentie van de dra. H.Neels bekkenbodemkinesitherapie perinataal Kinesitherapie in het puerperium: perinatale kinesitherapie dra. H.Neels in het ziekenhuis Houdingen tijdens de bevalling en hun invloed op prof. dr. Y. Jacquamyn de bekkenbodemspieren Perinatale blaas- en bekkenbodemklachten E. Appels link tussen evidentie en praktijk Anatomische dissectie bekkenbodem Locatie: Diest Anatomie - 'Tannex' Gelieve een witte schort mee te brengen Zindelijkheid De weg naar zindelijkheid prof. dr. A. Vermandel Beschreven methoden van zindelijkheidstraining prof. dr. A. Vermandel Factoren die kunnen meespelen bij zindelijkheidstraining prof. dr. A. Vermandel pauze Resultaten onderzoek zindelijkheidstraining in kleuterklas prof. dr. G. Van Hal wetgeving en regelgeving zindelijkheidstraing in kleuterklas, kinderdagverblijk, ouders in België Zindelijkheidstraining: evolutie, vandaag, gevolgen prof. dr. A. Vermandel Zindelijkheidstraining en stoelgang dra. T. Van Aggelpoel Eliminatiesignalen, rijpheidsfactoren, leeftijd dra. K. Van der Cruyssen Problemen met zindelijkheidstraining prof. dr. A. Vermandel lunch Stoelgang en zindelijkheid dr. E. Van de Vijver Post Valve Bladder Syndrom dr. G. De Win pauze Wanneer doorsturen naar de pediater dr. G. De Win Vraagstelling, casussen prof. dr. A. Vermandel J. Roenen 6

7 UZA, auditorium Kinsbergen Examen Multiple Choice Indien geslaagd voor het theoretisch examen, mag de praktijkstage aangevat worden. 20 stagedagen Pelvische reëducatie + 5 stagedagen Perinatale kinesitherapie Planning van de stage dient te gebeuren in overleg met de verschillende stagebegeleiders Voeding en blaas dr. G. De Win Voeding en darm dr. H. De Schepper Voeding en prostaat dr. L. Hoekx Voeding en zwangerschap K. Wellens Borstvoeding M. Van Hoeck Plaskalender dra. T. Van Aggelpoel Pad-test dra. T. Van Aggelpoel Stoelgangkalender dra. T. Van Aggelpoel Gastro-colisch reflex bij kinderen dra. T. Van Aggelpoel Functionele constipatie kinderen: dra. T. Van Aggelpoel rol bekkenbodemtherapeuten Klein Bekken Kliniek Werking Klein Bekken Kliniek UZA prof. dr. A. Vermandel Beeldvorming in het klein bekken dr. M. Spinhoven Flatulentie vaginaal dra. H. Neels Prolaps en kinesitherapie dr. M. Slieker relatie darm/blaas prof. dr. S. De Wachter EMG, doorverwijzing kinesitherapie prof. dr. S. De Wachter pauze Triple therapie prof. dr. S. De Wachter Casus E. Stul 7

8 Mictiestoornissen bij mannen en vrouwen prof. dr. Michielsen Casusbespreking Prof. dr. H. Cammu Colorectale heelkunde, voedingsadvies en BKB dr. Willems lunch Bekkenbodemgerelateerde problemen bij MS dr. Cambron Slagen en falen van BKB reëducatie en therapietrouw A. Vertommen pauze Invloed van urologische en gynaecologische ingrepen K. Cardoen op de BKB Perineale problemen bij wielrensters prof. dr. Baeyens Sporten tijdens de zwangerschap en postpartum prof. dr. Baeyens Sporten en incontinentie Echografische controles bij zwangerschap + prenatale testing dr. Leyder Effect van zwangerschap en partus op het perineum en BKB pauze Fertiliteitsprogramma's dr. Schutyser Kanker en zwangerschap dr. Sileny Psychologische ondersteuning voor kinderen met C. Van Herzeele plasproblemen Hoe kine-behandeling opstarten bij disfunctionele mictie C. Renson pauze Perineale krampen bij kinderen C. Renson Dag-nachtwekkers C. Renson koffie Plasschool C. Renson Plaskamp C. Renson 8

9 De ouderdomsblaas prof. dr. Everaert neurologische veranderingen hormonale veranderingen gevolgen pauze Taken en werkveld incontinentie verpleegkundige, R. Pieters thuis en in de kliniek Kinesitherapeutische benadering bij ouderen B. Stockman met incontinentie Casus kinderen C. Renson pauze Casus kinderen C. Renson Incontinentie en seksuele disfunctie bij de man Mannelijke seksualiteit Maarten Albersen pauze Evidentie van kinesitherapie voor anorectale disfuncties Bary Berghmans Vrouwelijke seksualiteit in de praktijk Ellen Hawinkels Vrouwelijke seksualiteit in de praktijk Ellen Hawinkels Afsluiting en evaluatie Ultrasound en praktijk Ultrasound Ultrasound Praktijk: bekkenbodem, biofeedback, vaginale kegeltjes, US pauze Praktijk, NIET VERPLICHT, oefenen op elkaar Opmerking: de namiddag van deze cursusdag is niet verplicht. Deze namiddag kunnen de cursisten in groepen van 4 op elkaar oefenen. Zowel ultrasound, biofeedbacktraining, elektrostimulatie als palpatie komen aan de orde. 9

10 Prevalentie, oorzaken prof. dr. JJ. Wyndaele Neurofysiologie prof. dr. JJ. Wyndaele Psychologie van de pelvische pijn prof. dr. JJ. Wyndaele Diagnosestelling prof. dr. JJ. Wyndaele Medische en algemene behandeling prof. dr. JJ. Wyndaele Pelvische Pijn in het kader van Klein Bekken Kliniek Joëlle Roenen Kinesitherapeutische behandeling Anamnese Klinisch onderzoek pauze Relatie tussen rug- en bekkenklachten prof. dr. N. Roussel Evaluatie en kine behandeling Pelvische pijn in het kader van Klein Bekken Kliniek dr. J. Quaghebeur Klinisch onderzoek en behandeling bij CPPS pauze Gynaecologische pelvische pijn prof. dr. W. Tjalma lunch Proctologie en pijn prof. dr. De Schepper irritable bowel syndrome, haemorroiden, anale fissuren Multiculturele aspecten van zwangerschap en bevalling prof. dr. Y. Yacquemyn Voorstel beroepsverenigingen pauze Casusgevallen prof. dr. A Vermandel J. Roenen 10

11 Kinesitherapeutische zwangerschapsbegeleiding De rol van kinesitherapie na OASI, descensus perineum en dra. H. Neels coccygodenie, postpartum pauze Ademhaling tijdens arbeid en bevalling C. Van de Putte Arbeidshoudingen en massagetechnieken tijdens de arbeid C. Van de Putte Persen en houding C. Van de Putte Postnatale core training Inleiding tot core training C. Van de Putte Core training zonder materiaal C. Van de Putte Core training met Aquabal, bellicon, ballstep C. Van de Putte Core training met bobathbal en theraband, XCO Elke Appels Core training met bosu en agilityladder Elke Appels pauze Combinatieoefeningen binnen de core training Elke Appels Opstellen schema core training Elke Appels u CASUS volwassene Mevr. Stockman u koffiepauze u CASUS volwassene met stoelgangproblemen Mevr. Stockman u lunch u Psychologische aspecten omtrent genderdysforie Mevr. Elaut u Verpleegkundige aspecten bij operatieve ingrepen genderdysforie Mevr. Muller u koffiepauze u Kinesitherapeutische benadering genderdysforie Mevr. Stockman 11

12 Fysiologische veranderingen van de zwangerschap dr. Dehaene Biomechanica van de bevalling dr. Dehaene Fysiologische veranderingen in het postpartum dr. Dehaene en de borstvoedingsperiode Pijnstilling tijdens de arbeid Classificatie van bekkenpijn P. Moulaert pauze Case studies rond perinatale bekkenpijn P. Moulaert Seksuele disfuncties bij de vrouw Kinesitherapeutische benadering seksuele problematiek M. Van Kampen bij de man Kinesitherapie bij vervangblaas, nadruppelen M. Van Kampen en andere aandoeningen lunch Vrouwelijke seksualiteit Hilde Toelen pauze Kinesitherapeutische benadering seksuele problematiek Kim Sterckx bij de vrouw Anorectale disfunctie, prostaat en complicaties en pijn Kinesitherapie na prostaatoperatie, fysieke activiteit Inge Geraerts Kinesitherapie na darmkanker Inge Geraerts Pijn, verscheidenheid aan behandeling en trigger points Fetske Hogen Esch Casusgevallen pauze Pijn, verscheidenheid aan behandeling prof. dr. M. Van Kampen Casusgevallen + praktijk 12

13 UZA Examen Multiple Choice Eindwerk: Groepjes van 4 personen Maximum 30 pagina s Tekst + PPT Te kiezen uit een aantal opgegeven onderwerpen Deadline inleveren tekst + ppt (elektronisch aan de eindwerkbegeleider): 1 november jaar 2 Voorstelling eindwerken tijdens symposium: plaats en datum nog te bevestigen Stage: Student neemt contact op met de stagebegeleiding Te plannen: o 20 dagen pelvische reëducatie (verplicht 2 dagen aan elke universiteit en verplicht de eerste 2 dagen aansluitend) o 5 dagen perinatale kinesitherapie Deadline inlevering volledig ingevuld en ondertekend stagedossier: november jaar 2 Via te bezorgen aan liesbet.knaepkens@uza.be 13

Interuniversitaire cursus bijzondere bekwaamheid in de pelvische reëducatie en de perinatale kinesitherapie

Interuniversitaire cursus bijzondere bekwaamheid in de pelvische reëducatie en de perinatale kinesitherapie Interuniversitaire cursus bijzondere bekwaamheid in de pelvische reëducatie en de perinatale kinesitherapie Lokaal: Universitair Ziekenhuis Antwerpen - Auditorium Kinsbergen Dag 1 (dagverantwoordelijke:

Nadere informatie

08.30-10.15 Continentiemechanisme/soorten incontinentie/ Prof. Dr. D. De Ridder medicatiebeleid Diagnosestelling in de praktijk

08.30-10.15 Continentiemechanisme/soorten incontinentie/ Prof. Dr. D. De Ridder medicatiebeleid Diagnosestelling in de praktijk Bijzondere Bekwaamheid Pelvische reëducatie en Perinatale Kinesitherapie 2012 2013 Programma Leuven: Gasthuisberg Eerste cursusdag van de opleiding Pelvische Reëducatie en Perinatale Kinesitherapie is

Nadere informatie

Bijzondere Bekwaamheid Pelvische Reëducatie en Perinatale Kinesitherapie DAG 1: KINESITHERAPEUTISCH ONDERZOEK BINNEN DE PERINATALE

Bijzondere Bekwaamheid Pelvische Reëducatie en Perinatale Kinesitherapie DAG 1: KINESITHERAPEUTISCH ONDERZOEK BINNEN DE PERINATALE Bijzondere Bekwaamheid Pelvische Reëducatie en Perinatale Kinesitherapie 2012-2013 Deel Perinatale Kinesitherapie DAG 1: KINESITHERAPEUTISCH ONDERZOEK BINNEN DE PERINATALE Datum: donderdag 01/03/2012 Antwerpen

Nadere informatie

De bijzondere kwalificatieregels en criteria die de vroedvrouw toelaten de kennis en beheersing van de bekkenbodem uit te voeren: de basisopleiding

De bijzondere kwalificatieregels en criteria die de vroedvrouw toelaten de kennis en beheersing van de bekkenbodem uit te voeren: de basisopleiding De bijzondere kwalificatieregels en criteria die de vroedvrouw toelaten de kennis en beheersing van de bekkenbodem uit te voeren: de basisopleiding I. Inhoud Op 25 mei 2010 heeft de Federale Raad voor

Nadere informatie

De bekkenfysiotherapeut helpt met diagnostiek en behandeling van klachten in het gebied van buik, bekken, bekkenbodem en lage rug

De bekkenfysiotherapeut helpt met diagnostiek en behandeling van klachten in het gebied van buik, bekken, bekkenbodem en lage rug De bekkenfysiotherapeut helpt met diagnostiek en behandeling van klachten in het gebied van buik, bekken, bekkenbodem en lage rug folder voor verwijzers Bekkenfysiotherapie Als huisarts of specialist ziet

Nadere informatie

Bekkenfysiotherapie bij bekkenbodemklachten

Bekkenfysiotherapie bij bekkenbodemklachten Bekkenfysiotherapie bij bekkenbodemklachten Albert Schweitzer ziekenhuis Regionaal Bekkenbodem Centrum maart 2010 pavo 0682 Inleiding Problemen met de bekkenbodem beginnen vaak met kleine klachten. Licht

Nadere informatie

Bekkenfysiotherapie. bij bekkenbodemklachten. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op

Bekkenfysiotherapie. bij bekkenbodemklachten. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op Bekkenfysiotherapie bij bekkenbodemklachten Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding Problemen met de bekkenbodem beginnen vaak met kleine klachten. Licht urineverlies

Nadere informatie

De bekkenfysiotherapeut helpt met diagnostiek en behandeling van klachten in het gebied van buik, bekken, bekkenbodem en lage rug

De bekkenfysiotherapeut helpt met diagnostiek en behandeling van klachten in het gebied van buik, bekken, bekkenbodem en lage rug De bekkenfysiotherapeut helpt met diagnostiek en behandeling van klachten in het gebied van buik, bekken, bekkenbodem en lage rug folder voor verwijzers Bekkenfysiotherapie Als huisarts of specialist ziet

Nadere informatie

Sacrale neurostimulatie voor incontinentie. Week van de urologie Dr. M. Abasbassi

Sacrale neurostimulatie voor incontinentie. Week van de urologie Dr. M. Abasbassi Sacrale neurostimulatie voor incontinentie Week van de urologie Dr. M. Abasbassi 26-09-2018 SNS voor incontinentie Enkele feiten Diagnostiek Alternatieven Sacrale neurostimulatie Conclusie SNS voor incontinentie

Nadere informatie

Incontinentie na radicale prostatectomie

Incontinentie na radicale prostatectomie Incontinentie na radicale prostatectomie Kinesitherapeutische bijdrage. Geuns Annemie 1 I. Inleiding Radicale prostatectomie is in de laatste jaren een veel voorkomende ingreep geworden. In vele gevallen

Nadere informatie

DE BEKKENBODEM IN HIGH DEFINITION

DE BEKKENBODEM IN HIGH DEFINITION DE BEKKENBODEM IN HIGH DEFINITION De juiste diagnose & doelgerichte behandeling Met de MAPLe begrijpt u de bekkenbodem BEKKENFYSIOTHERAPIE IN HIGH DEFINITION Een doelgerichte en effectieve behandeling

Nadere informatie

DE BEKKENBODEM IN HIGH DEFINITION

DE BEKKENBODEM IN HIGH DEFINITION DE BEKKENBODEM IN HIGH DEFINITION De juiste diagnose & doelgerichte behandeling Met de MAPLe begrijpt u de bekkenbodem BEKKENFYSIOTHERAPIE IN HIGH DEFINITION Een doelgerichte en effectieve behandeling

Nadere informatie

Disclosure belangen spreker. (potentiële) belangenverstrengeling. Zie hieronder Voor bijeenkomst mogelijk relevante

Disclosure belangen spreker. (potentiële) belangenverstrengeling. Zie hieronder Voor bijeenkomst mogelijk relevante Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Zie hieronder Voor bijeenkomst mogelijk relevante Bedrijfsnamen relaties met bedrijven Sponsoring Sanofi Takeda Nederland BV Teva Nederland

Nadere informatie

Trans Obturator Tape (TOT) Urologie

Trans Obturator Tape (TOT) Urologie Trans Obturator Tape (TOT) Urologie Trans Obturator Tape Geachte patiënt Met deze informatiebrochure wensen wij u te informeren over TOT (Trans Obturator Tape), een kleine ingreep als behandeling van stress/inspanningsincontinentie.

Nadere informatie

Voorwoord 13. Hoofdstuk 1 Fysiologisch en anatomisch rappel 15

Voorwoord 13. Hoofdstuk 1 Fysiologisch en anatomisch rappel 15 Inhoudstafel Voorwoord 13 Hoofdstuk 1 Fysiologisch en anatomisch rappel 15 1.1 Menstruele cyclus 15 1.1.1 Ovulatie 15 1.1.2 Menstruele cyclus ter hoogte van het endometrium 17 1.2 Gametogenese 18 1.3 De

Nadere informatie

Plaats van bekkenfysiotherapie bij radicale prostatectomie. Jona Beckers Bekkenfysiotherapeut MUMC+ 2 november 2017

Plaats van bekkenfysiotherapie bij radicale prostatectomie. Jona Beckers Bekkenfysiotherapeut MUMC+ 2 november 2017 Plaats van bekkenfysiotherapie bij radicale prostatectomie Jona Beckers Bekkenfysiotherapeut MUMC+ 2 november 2017 Inhoud Inleiding Klachten Literatuur m.b.t. pre- en postoperatieve bekkenfysiotherapie

Nadere informatie

Academische bekkenzorg samen met de regio: Toegevoegde waarde

Academische bekkenzorg samen met de regio: Toegevoegde waarde Academische bekkenzorg samen met de regio: Toegevoegde waarde Symposium bekkenzorg in optima forma. Eindhoven 24 November 2017 Gommert van Koeveringe, MD, PhD, Fellow EBU, urologist Professor en afdelingshoofd,

Nadere informatie

Obstipatie bij kinderen. Dr. Ilse Hoffman Kindergastro-enterologie U.Z. Gasthuisberg, Leuven

Obstipatie bij kinderen. Dr. Ilse Hoffman Kindergastro-enterologie U.Z. Gasthuisberg, Leuven Obstipatie bij kinderen Dr. Ilse Hoffman Kindergastro-enterologie U.Z. Gasthuisberg, Leuven Normaal stoelgangspatroon postnataal: 99% defaecatie binnen 48 uren borstvoeding volwassenen: 3x/dag tot 3x/week

Nadere informatie

Michel Wyndaele Uroloog UMC Utrecht. Bijscholingsdag Urotherapie 22 maart 2019

Michel Wyndaele Uroloog UMC Utrecht. Bijscholingsdag Urotherapie 22 maart 2019 Michel Wyndaele Uroloog UMC Utrecht Bijscholingsdag Urotherapie 22 maart 2019 OPSLAG EVACUATIE *Embryologie *Anatomie *Innervatie *Fysiologie Laterza R., et al. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol, 2011 MainLineHealth.org

Nadere informatie

Geven voor kwaliteit van leven. STEUN UROLOGISCH ONDERZOEK IN HET LUMC cc

Geven voor kwaliteit van leven. STEUN UROLOGISCH ONDERZOEK IN HET LUMC cc Geven voor kwaliteit van leven STEUN UROLOGISCH ONDERZOEK IN HET LUMC cc Het Doelfonds Urologie van de Bontius Stichting De afdeling Urologie van het Leids Universitair Medisch Centrum zoekt naar nieuwe

Nadere informatie

Dr. Marijke C.Ph. Slieker-ten Hove. Bekkenfysiotherapeut

Dr. Marijke C.Ph. Slieker-ten Hove. Bekkenfysiotherapeut Naam Bekkenfysiotherapeut Titel proefschrift/thesis Samenvatting Dr. Marijke C.Ph. Slieker-ten Hove Ja Pelvic Floor Function and Disfunction in a general female population Algemeen Het hoofdonderwerp van

Nadere informatie

De bekkenfysiotherapeut. Helpt bij ongewild urineverlies, moeilijke stoelgang en pijn bij het vrijen

De bekkenfysiotherapeut. Helpt bij ongewild urineverlies, moeilijke stoelgang en pijn bij het vrijen De bekkenfysiotherapeut Helpt bij ongewild urineverlies, moeilijke stoelgang en pijn bij het vrijen Herkent u dit? Gaan de gewone dagelijkse dingen niet zoals ze zouden moeten gaan? U durft niet meer op

Nadere informatie

Reparatie van de vaginale prolaps. Dr Jochen Darras Uroloog AZ Damiaan

Reparatie van de vaginale prolaps. Dr Jochen Darras Uroloog AZ Damiaan Reparatie van de vaginale prolaps Dr Jochen Darras Uroloog AZ Damiaan Anatomie van het vrouwelijk bekken Wat is vaginale prolaps? verzakking van de blaas, baarmoeder en/of darm Types prolaps Voorste vaginaal

Nadere informatie

BBD: Bowel Bladder Dysfunction

BBD: Bowel Bladder Dysfunction BBD: Bowel Bladder Dysfunction Bladder Dysfunction Dr. Leen Geyskens Kinderarts, interesse in bedplassen en continentieproblematiek Symposium 5 jaar kindergeneeskunde 20/9/2014 Blaasdysfunctie: moeilijkheden

Nadere informatie

Inhoud. Deel I Urologie. Jakko Nieuwenhuijzen. Garry Pigot. 1 Benigne prostaathyperplasie (BPH), plasklachten en overactieve blaas (OAB)...

Inhoud. Deel I Urologie. Jakko Nieuwenhuijzen. Garry Pigot. 1 Benigne prostaathyperplasie (BPH), plasklachten en overactieve blaas (OAB)... VI Inhoud Deel I Urologie 1 Benigne prostaathyperplasie (BPH), plasklachten en overactieve blaas (OAB)... 3 Jakko Nieuwenhuijzen 1.1 Inleiding.... 5 1.2 Fysiologie en terminologie.... 5 1.3 LUTS, BPH,

Nadere informatie

Bekkenbodem Revalidatie. Dr. Pieter Theuniers Fysische Geneeskunde & Revalidatie

Bekkenbodem Revalidatie. Dr. Pieter Theuniers Fysische Geneeskunde & Revalidatie Bekkenbodem Revalidatie Dr. Pieter Theuniers Fysische Geneeskunde & Revalidatie Bekkenbodem (BB) problematiek bekeken vanuit een andere invalshoek Revalidatie houdt behandeling in waarbij herstel van functie

Nadere informatie

Inhoud. De gezonde vrouw 19. Factoren van de baring 31. Woord vooraf 13. Inleiding 15. uitdrijvingsfase 62 HOOFDSTUK Gezonde voeding 19

Inhoud. De gezonde vrouw 19. Factoren van de baring 31. Woord vooraf 13. Inleiding 15. uitdrijvingsfase 62 HOOFDSTUK Gezonde voeding 19 Inhoud Woord vooraf 13 Inleiding 15 HOOFDSTUK 1 De gezonde vrouw 19 1.1. Gezonde voeding 19 1.2. Gezonde psyche en gedrag van de vrouw tijdens de reproductieve leeftijd 22 1.3. Plaats van bevallen en zorgmodellen

Nadere informatie

Rugschool. hoe kan je jouw rug Minder belasten? Tips voor verbetering van jouw houding! s Herenbaan Rumst

Rugschool. hoe kan je jouw rug Minder belasten? Tips voor verbetering van jouw houding! s Herenbaan Rumst Rugschool s Herenbaan 172 2840 Rumst tel: 03 880 90 11 (algemeen) tel: 03 880 91 90 (afspraken) e-mail: info@hfr.be www.azheiligefamilie.be hoe kan je jouw rug Minder belasten? Tips voor verbetering van

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Kinesitherapie na bevalling

Patiënteninformatie. Kinesitherapie na bevalling Patiënteninformatie Kinesitherapie na bevalling Inhoud Inhoud... 2 Inleiding... 3 Informatie over de revalidatie... 3 Bekkenbodemspieren.... 3 Buikspieren... 4 Bekkenbodemspieroefeningen... 5 Buikspieroefeningen...

Nadere informatie

Mannen hebben ook een bekkenbodem

Mannen hebben ook een bekkenbodem Mannen hebben ook een bekkenbodem Problemen in de bekkenbodem? Dat is iets voor vrouwen. Mannen hebben daar geen last van. Dit vooroordeel bestaat bij veel mannen. Gevolg is dat ze er niet over praten.

Nadere informatie

Bekkenfysiotherapie. bij een overactieve bekkenbodem

Bekkenfysiotherapie. bij een overactieve bekkenbodem Bekkenfysiotherapie bij een overactieve bekkenbodem Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Een overactieve bekkenbodem Bekkenbodemspieren kunnen te zwak maar ook te gespannen

Nadere informatie

patiënteninformatie 2 Wat is bekkenfysiotherapie?

patiënteninformatie 2 Wat is bekkenfysiotherapie? Bekkenfysiotherapie Wat is bekkenfysiotherapie? Bekkenfysiotherapie is een erkende specialisatie binnen de fysiotherapie. Geregistreerde bekkenfysiotherapeuten hebben zich gespecialiseerd in het onderzoeken

Nadere informatie

Heb je een grote honger naar kennis en inzicht in het perinataal proces van de geboorte?

Heb je een grote honger naar kennis en inzicht in het perinataal proces van de geboorte? Omschrijving: Beste vroedvrouw, Heb je reeds twee jaar werkervaring in de verloskunde en ben je gefascineerd door de magie van "de geboorte"? Heb je een grote honger naar kennis en inzicht in het perinataal

Nadere informatie

Urine-incontinentie bij vrouwen

Urine-incontinentie bij vrouwen Urine-incontinentie bij vrouwen Urine-incontinentie bij vrouwen Urine-incontinentie is het ongewild verlies van urine. Het is een veel voorkomend probleem. Een op de vier vrouwen jonger dan 65 lijdt aan

Nadere informatie

1 Inleiding 1 1.1 Historie 1 1.2 Classificaties van revalidatieactiviteiten 1 1.3 Organisatie 2 1.4 Epidemiologie 3 Literatuur 7

1 Inleiding 1 1.1 Historie 1 1.2 Classificaties van revalidatieactiviteiten 1 1.3 Organisatie 2 1.4 Epidemiologie 3 Literatuur 7 Inhoud Woord vooraf bij de tweede, geheel herziene druk Auteurs I III 1 Inleiding 1 1.1 Historie 1 1.2 Classificaties van revalidatieactiviteiten 1 1.3 Organisatie 2 1.4 Epidemiologie 3 Literatuur 7 DEEL

Nadere informatie

Stoelgangreëducatie bij kinderen

Stoelgangreëducatie bij kinderen Stoelgangreëducatie bij kinderen Renson Catherine UZ Gent Bekkenbodemtherapie urotherapie 1 Pediatrisch Uro-Nefrologisch Centrum Kinder-bekkenbodemkinesisten Kinder-psychologen Pediatrische verpleegkundigen

Nadere informatie

BEKKENBODEMPATHOLOGIE EEN OVERZICHT. Frank van Sprundel dienst algemene heelkunde ZNA Stuivenberg

BEKKENBODEMPATHOLOGIE EEN OVERZICHT. Frank van Sprundel dienst algemene heelkunde ZNA Stuivenberg BEKKENBODEMPATHOLOGIE EEN OVERZICHT Frank van Sprundel dienst algemene heelkunde ZNA Stuivenberg Bekkenbodempathologie (pelvic floor disorders) uitgebreide variabiliteit aan klachten presenteert zich

Nadere informatie

Functionele problematiek van de bekkenbodem:

Functionele problematiek van de bekkenbodem: Functionele problematiek van de bekkenbodem: wat de algemeen gynaecoloog moet weten van de urogynaecologie Karlijn Schweitzer UMC Utrecht / Bergman Clinics Vrouwenzorg Disclosure belangen spreker (Potentiële)

Nadere informatie

Medische Publieksacademie. Buik- en bekkenbodemdisfunctie bij mannen & vrouwen. Wat is onze missie? Wie zijn er welkom: Wie zijn wij?

Medische Publieksacademie. Buik- en bekkenbodemdisfunctie bij mannen & vrouwen. Wat is onze missie? Wie zijn er welkom: Wie zijn wij? Medische Publieksacademie Wie zijn wij? Buik- en bekkenbodemdisfunctie bij mannen & vrouwen A.L. Stel W.H. de Muinck Keizer Urologen Gynaecologen MDL arts J. Stekelenburg H.J.A. Jebbink M. van Selm M.

Nadere informatie

Multiple sclerosis en incontinentie. Ondersteund door Prinses Beatrix Fonds

Multiple sclerosis en incontinentie. Ondersteund door Prinses Beatrix Fonds 1 Multiple sclerosis en incontinentie Dé vereniging voor mensen met MS en hun betrokkenen 3 De blaas De blaas is een spier die zorgt voor: De opslag van urine => 300 tot 500 ml Het lozen van urine man

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2

Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 179 In dit proefschrift werden de resultaten beschreven van studies die zijn verricht bij volwassen vrouwen met symptomen van bekkenbodem dysfunctie. Deze symptomen komen frequent voor en kunnen de kwaliteit

Nadere informatie

Urine-incontinentie bij vrouwen

Urine-incontinentie bij vrouwen Urine-incontinentie bij vrouwen Gynaecologie alle aandacht Urine-incontinentie bij vrouwen Urine-incontinentie is het ongewild verlies van urine. Het is een veel voorkomend probleem. Een op de vier vrouwen

Nadere informatie

K.B In werking B.S

K.B In werking B.S Artikel 9 VERLOSSINGEN K.B. 9.11.2015 In werking 1.2.2016 B.S. 9.12.2015 Wijzigen Invoegen Verwijderen c) wanneer daarvoor de bekwaming van geneesheer-specialist voor gynecologie en verloskunde (DG) vereist

Nadere informatie

Inhoud. Deel I Inleiding. Deel II Onderzoek en diagnose

Inhoud. Deel I Inleiding. Deel II Onderzoek en diagnose XI I Deel I Inleiding 1 Algemeen........................................................................... 3 1.1 Inleiding diagnostiek.................................................................

Nadere informatie

Bekkenfysiotherapie bij verstopping

Bekkenfysiotherapie bij verstopping Bekkenfysiotherapie bij verstopping Albert Schweitzer ziekenhuis Regionaal Bekkenboden Centrum juni 2010 pavo 0681 Inleiding In deze folder leest u meer over verstopping (obstipatie) en wat de bekkenfysiotherapeut

Nadere informatie

Bedplassen bij kinderen: Praktische aanpak. AZ Sint-Jan Brugge-Oostende Greet Pauwels

Bedplassen bij kinderen: Praktische aanpak. AZ Sint-Jan Brugge-Oostende Greet Pauwels Bedplassen bij kinderen: Praktische aanpak AZ Sint-Jan Brugge-Oostende Greet Pauwels Bedplassen 6 mythes 1. Bedplassen is een gedragsprobleem 2. Bedplassen is iemands schuld (ouders, kind, leerkrachten,

Nadere informatie

Radicale Prostatectomie. Incontinentie. na een. AZ Damiaan Oostende. Dr. Jochen Darras Dienst Urologie

Radicale Prostatectomie. Incontinentie. na een. AZ Damiaan Oostende. Dr. Jochen Darras Dienst Urologie Incontinentie na een Radicale Prostatectomie Dr. Jochen Darras Dienst Urologie AZ Damiaan Oostende Prostaatkanker Frequentst ontdekte kanker bij de man Tweede doodsoorzaak door kanker (na longkanker) Breed

Nadere informatie

Overactieve blaas en bekkenbodem bij MS

Overactieve blaas en bekkenbodem bij MS Overactieve blaas en bekkenbodem bij MS Frank Van der Aa, MD, PhD Functionele en Reconstructieve Urologie Neurourologie Departement Urologie, UZ Leuven Nationaal MS centrum Melsbroek hersenen blaas T10-L2

Nadere informatie

Sacrale Neurostimulatie voor Fecale Incontinentie.. Dr. Henk Thieren Dr.Jean-Marc Gillardin Abdominale Heelkunde AZ Sint-Lucas Brugge Overzicht : Definities + Scores. Cijfers bekkenbodempathologie. Geschiedenis

Nadere informatie

Samenwerking huisarts en kinesitherapeut

Samenwerking huisarts en kinesitherapeut Samenwerking huisarts en kinesitherapeut Lode Verreyen voorzitter WVVK UGent vakgroep huisartsgeneeskunde Inhoud v.d. workshop 1. Het voorschrift 2. Soorten voorschrift en aantal behandelingen 3. Het consultatief

Nadere informatie

HOOFDSTUK IV. - VERLOSSINGEN

HOOFDSTUK IV. - VERLOSSINGEN Deze versie treedt in voege vanaf 01/02/2016 (blz. 14) HOOFDSTUK IV. - VERLOSSINGEN Art. 9. Worden als verloskundige verstrekkingen aangezien : a) wanneer daarvoor de bekwaming van vroedvrouw vereist is

Nadere informatie

K.B In werking B.S

K.B In werking B.S Artikel 9 VERLOSSINGEN K.B. 19.5.2010 In werking 1.7.2010 B.S. 28.5.2010 Wijzigen Invoegen Verwijderen Worden als verloskundige verstrekkingen aangezien : a) wanneer daarvoor de bekwaming van vroedvrouw

Nadere informatie

MODULE 2 OBESITAS KINDEREN ZATERDAG 16/04/2016 DAG MODULE 2 OBESITAS KINDEREN DONDERDAG 28/04/2016 DAG

MODULE 2 OBESITAS KINDEREN ZATERDAG 16/04/2016 DAG MODULE 2 OBESITAS KINDEREN DONDERDAG 28/04/2016 DAG BASISMODULE 1 BEWEGING EN GEZONDHEID ZATERDAG 20/02/2016 DAG 1 09.00-17.00 BASISMODULE 1 BEWEGING EN GEZONDHEID DONDERDAG 03/03/2016 DAG 2 13.30-19.00 BASISMODULE 1 BEWEGING EN GEZONDHEID ZATERDAG 12/03/2016

Nadere informatie

HOOFDSTUK IV. - VERLOSSINGEN

HOOFDSTUK IV. - VERLOSSINGEN RODE markeringen gaan in voege vanaf 01/07/2010 (blz. 6 en 7) HOOFDSTUK IV. - VERLOSSINGEN Art. 9. Worden als verloskundige verstrekkingen aangezien : a) wanneer daarvoor de bekwaming van vroedvrouw vereist

Nadere informatie

Bekkenfysiotherapie. Gynaecologie

Bekkenfysiotherapie. Gynaecologie Bekkenfysiotherapie Gynaecologie BEKKENFYSIOTHERAPIE 1. Wat is bekkenfysiotherapie? 2. Wat is het verschil met gewone fysiotherapie? 3. Wanneer is bekkenfysiotherapie zinvol? 4. Hoe werkt de bekkenfysiotherapeut?

Nadere informatie

Bekkenbodemcentrum. Bekkenfysiotherapie

Bekkenbodemcentrum. Bekkenfysiotherapie Bekkenbodemcentrum Bekkenfysiotherapie 2009 NVOG Het copyright en de verantwoordelijkheid voor deze folder berusten bij de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG) in Utrecht. Leden

Nadere informatie

URODYNAMICA DAGEN donderdag 2 en vrijdag 3 februari 2017

URODYNAMICA DAGEN donderdag 2 en vrijdag 3 februari 2017 URODYNAMICA DAGEN donderdag 2 en vrijdag 3 februari 2017 Toelichting PAO Heyendael organiseert op donderdag 2 en vrijdag 3 februari 2017 in samenwerking met de Unit voor Functionele Urologie van het Radboudumc

Nadere informatie

VERLOSSINGEN Art. 9 pag. 1 officieuze coördinatie. 1. Inspuitingen : Inspuiting V Prenatale zorgen:"

VERLOSSINGEN Art. 9 pag. 1 officieuze coördinatie. 1. Inspuitingen : Inspuiting V Prenatale zorgen: VERLOSSINGEN Art. 9 pag. 1 "K.B. 20.8.1996" (in werking 1.7.1996) + "K.B. 10.6.1998" (in werking 1.7.1998) "HOOFDSTUK IV. - VERLOSSINGEN Art. 9. Worden als verloskundige verstrekkingen aangezien : a) wanneer

Nadere informatie

Multiple sclerose en blaasklachten

Multiple sclerose en blaasklachten Multiple sclerose en blaasklachten Zaterdag 8 februari 2014 Dr. Evert Koldewijn uroloog Catharina Ziekenhuis Eindhoven Vanuit dit gebied wordt de blaas en de plasbuis bestuurd f-mri beelden 4 Urine opslag

Nadere informatie

Bekkenfysiotherapie. Bij verstopping. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op

Bekkenfysiotherapie. Bij verstopping. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op Bekkenfysiotherapie Bij verstopping Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding In deze folder leest u meer over verstopping (obstipatie) en wat de bekkenfysiotherapeut

Nadere informatie

Zindelijkheid voor urine en ontlasting bij kinderen

Zindelijkheid voor urine en ontlasting bij kinderen Zindelijkheid voor urine en ontlasting bij kinderen Marion Salwegter, huisarts en kaderhuisarts urogynaecologie Edwin Knots, kinderarts CZE Bas Zegers, kinderarts-sociale pediatrie MMC Maar 80 minuten

Nadere informatie

Postgraduaat Voeding en Oncologie

Postgraduaat Voeding en Oncologie Postgraduaat Voeding en Oncologie Opleidingsprogramma: 21 SP OPO: De fundamentele aspecten van kanker en kankerbehandeling : 3 SP 1. Inhoud Fundamentele aspecten van kanker, kankerbehandeling en voedingsinterventies

Nadere informatie

De bekkenbodem Klachten

De bekkenbodem Klachten Bekkenfysiotherapie U heeft deze folder gekregen omdat u door uw arts verwezen bent naar een bekkenfysiotherapeut. Een geregistreerd bekkenfysiotherapeut is gespecialiseerd in bekkenbodemproblemen en kan

Nadere informatie

urineverlies bij vrouwen incontinentie

urineverlies bij vrouwen incontinentie patiënteninformatie urineverlies bij vrouwen incontinentie Met incontinentie wordt bedoeld: ongewild urineverlies. Veel vrouwen verliezen ongewild urine bij inspanning of hebben te vaak en te snel aandrang

Nadere informatie

3 e Post EAUN Meeting

3 e Post EAUN Meeting 3 e Post EAUN Meeting Lisette vd Bilt Verpleegkundig Specialist Catharinaziekenhuis Eindhoven Bekkenbodemspieroefeningen bij urine incontinentie Zin of Onzin? Zin of onzin? Definitie De ICS/IUGA definieert

Nadere informatie

FYSIOTHERAPIE. Urine-incontinentie

FYSIOTHERAPIE. Urine-incontinentie FYSIOTHERAPIE Urine-incontinentie Urine-incontinentie Urine-incontinentie is het ongewild verlies van urine. De hoeveelheid urineverlies kan verschillen: een druppeltje, een scheut, een straal of zelfs

Nadere informatie

urologische vragenlijst vrouw

urologische vragenlijst vrouw urologische vragenlijst vrouw VIGNET Mantelzorg: Beroep: Hobby s: Naam en adres van huisarts: Telefoon: Mutualiteit: Is er een systemische ziekte en zo ja welke? diabetes - AHT - hartfalen - Gewicht: kg

Nadere informatie

ZATERDAG 20/02/2016 DONDERDAG 03/03/2016 ZATERDAG 21/05/2016 DONDERDAG 02/06/2016 MODULE 2 OBESITAS KINDEREN ZATERDAG 08/10/2016 DAG

ZATERDAG 20/02/2016 DONDERDAG 03/03/2016 ZATERDAG 21/05/2016 DONDERDAG 02/06/2016 MODULE 2 OBESITAS KINDEREN ZATERDAG 08/10/2016 DAG BASISMODULE 1 BEWEGING EN GEZONDHEID ZATERDAG 20/02/2016 DONDERDAG 03/03/2016 DAG 1 09.00-17.00 DAG 2 13.30-19.00 ZATERDAG 12/03/2016 DAG 3 09.00-17.00 BASISMODULE 1 BEWEGING EN GEZONDHEID ZATERDAG 21/05/2016

Nadere informatie

EduWond Postgraduaat Stomatherapie en Wondzorg

EduWond Postgraduaat Stomatherapie en Wondzorg EduWond Postgraduaat Stomatherapie en Wondzorg Opleidingsbrochure 2016-2017 Inleiding Wondzorg is een belangrijke taak van verpleegkundigen en artsen in ziekenhuizen, woon- en zorgcentra en in de thuiszorg.

Nadere informatie

Gynaecologie/Bekkenbodemcentrum

Gynaecologie/Bekkenbodemcentrum Gynaecologie/Bekkenbodemcentrum Bekkenbodemfysiotherapie Deze brochure wordt u aangeboden door de afdeling Gynaecologie/Verloskunde. Wij vinden het belangrijk dat patiënten goede voorlichting krijgen.

Nadere informatie

Urologische vragenlijst

Urologische vragenlijst Urologische vragenlijst www.urologischcentrum.be Urologische vragenlijst Naam: Leeftijd: Geslacht: Datum: Is er een systemische ziekte en zo ja welke? Gewicht: BMI: Bladderscan: Neurologische en mentale

Nadere informatie

rond lage rug - bekken - bekkenbodem

rond lage rug - bekken - bekkenbodem congres Omgaan met pijn rond lage rug - bekken - bekkenbodem Dinsdag 15 november 2011, Jaarbeurs Utrecht Bestemd voor: fysiotherapeuten (algemeen-, manueel-, bekken-, sport-) en oefentherapeuten Mensendieck

Nadere informatie

De behandelmogelijkheden zijn: Bekkenfysiotherapie

De behandelmogelijkheden zijn: Bekkenfysiotherapie Bekkenfysiotherapie De bekkenfysiotherapeut Mignon Lamers-Bolk Wat is bekkenfysiotherapie? Bekkenfysiotherapie is een erkende specialisatie binnen de fysiotherapie, welke zich richt op klachten in of rondom

Nadere informatie

Stoelgang. die niet vanzelf gaat

Stoelgang. die niet vanzelf gaat Stoelgang die niet vanzelf gaat Beste ouders Uw kind is opgenomen omwille van een fecale impactie of obstipatie en een bijhorende darmspoeling. In deze brochure vindt u algemene informatie over het ziektebeeld,

Nadere informatie

CHAPTER 8. Samenvatting en conclusies (Summary and conclusions in Dutch)

CHAPTER 8. Samenvatting en conclusies (Summary and conclusions in Dutch) CHAPTER 8 Samenvatting en conclusies (Summary and conclusions in Dutch) 100 Samenvatting 8.1 SAMENVATTING EN CONCLUSIES 8.1.1 Inleiding 8.1.1.1 Incontinentie tijdens de zwangerschap en na de baring Bekkenbodem

Nadere informatie

Komt een man bij de dokter

Komt een man bij de dokter Komt een man bij de dokter Over PSA en mictieklachten 11 november 2014 Prostaat Specifiek Antigeen eiwit geproduceerd door prostaatepitheel verhoogd bij afwijkingen van de prostaat prostaatontsteking

Nadere informatie

KCE Report 194 & 226 Gelokaliseerde prostaatkanker 1 1. ALGORITME

KCE Report 194 & 226 Gelokaliseerde prostaatkanker 1 1. ALGORITME KCE Report 194 & 226 Gelokaliseerde prostaatkanker 1 1. ALGORITME 2 Gelokaliseerde prostaatkanker KCE Report 194 & 226 2. AANBEVELINGEN Het wetenschappelijk rapport met meer achtergrondinformatie en de

Nadere informatie

Aanvraag van een tegemoetkoming in de kosten van incontinentiemateriaal

Aanvraag van een tegemoetkoming in de kosten van incontinentiemateriaal Aanvraag van een tegemoetkoming in de kosten van incontinentiemateriaal Waarvoor dient dit formulier? Met dit formulier vraagt u een tegemoetkoming in de kosten van incontinentiemateriaal aan. Opgelet!

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Incontinentie

Patiënteninformatie. Incontinentie Incontinentie Patiënteninformatie Incontinentie Inhoudsopgave 1 Inleiding 1.1 Inspanningsincontinentie 1.2 Aandrangincontinentie 1.3 Gemengde incontinentie 2 Eerste consult 3 Onderzoek 4 Behandelingen

Nadere informatie

ZATERDAG 20/05/2017 DONDERDAG 01/06/2017 MODULE 3 OBESITAS VOLWASSENEN ZATERDAG 07/10/2017 DAG

ZATERDAG 20/05/2017 DONDERDAG 01/06/2017 MODULE 3 OBESITAS VOLWASSENEN ZATERDAG 07/10/2017 DAG BASISMODULE 1 BEWEGING EN GEZONDHEID ZATERDAG 20/05/2017 DONDERDAG 01/06/2017 DAG 1 09.00-17.00 DAG 2 13.30-19.00 ZATERDAG 10/06/2017 DAG 3 09.00-17.00 MODULE 2 OBESITAS KINDEREN EN ADOLESCENTEN ZATERDAG

Nadere informatie

ZATERDAG 16/03/2019 DONDERDAG 21/03/2019 MODULE 3 OBESITAS VOLWASSENEN ZATERDAG 12/10/2019 DAG

ZATERDAG 16/03/2019 DONDERDAG 21/03/2019 MODULE 3 OBESITAS VOLWASSENEN ZATERDAG 12/10/2019 DAG BASISMODULE 1 BEWEGING EN GEZONDHEID ZATERDAG 16/03/2019 DONDERDAG 21/03/2019 DAG 1 09.00-17.00 DAG 2 13.30-19.00 ZATERDAG 30/03/2019 DAG 3 09.00-17.00 MODULE 2 OBESITAS KINDEREN EN ADOLESCENTEN ZATERDAG

Nadere informatie

FRVV/2015/ADVIES-6 16/06/2015 CFSF/2015/AVIS-6

FRVV/2015/ADVIES-6 16/06/2015 CFSF/2015/AVIS-6 Bijlage I Richtlijn 2005/36/EG betreffende de en Verordening (EU) nr. 1024/2012 betreffende de administratieve samenwerking via het Informatiesysteem interne markt ( de IMIverordening ), gewijzigd door

Nadere informatie

KLACHTEN Klachten die goed behandeld kunnen worden door de bekkenfysiotherapeut:

KLACHTEN Klachten die goed behandeld kunnen worden door de bekkenfysiotherapeut: 1 KLACHTEN Mannen, vrouwen, kinderen en ouderen, iedereen kan problemen krijgen wanneer de bekkenbodem niet goed functioneert. Het niet goed functioneren kan ontstaan als men op een verkeerde manier plast

Nadere informatie

Bekkenfysiotherapie bij pijn in het bekkengebied

Bekkenfysiotherapie bij pijn in het bekkengebied Bekkenfysiotherapie bij pijn in het bekkengebied U heeft pijnklachten in uw buik- en/of bekkengebied. De bekkenfysiotherapeut kan u helpen om deze klachten te verminderen. Neem altijd uw verzekeringsgegevens

Nadere informatie

Medewerkerinformatie. Bekkenfysiotherapie. Wat is bekkenfysiotherapie? terTER_

Medewerkerinformatie. Bekkenfysiotherapie. Wat is bekkenfysiotherapie? terTER_ Medewerkerinformatie Bekkenfysiotherapie Wat is bekkenfysiotherapie? 1234567890-terTER_ Bekkenfysiotherapie Wat is bekkenfysiotherapie? Bij bekkenfysiotherapie leert u om de spieren van de bekkenbodem

Nadere informatie

Leeractiviteit werkvorm zelfstudie contact uur

Leeractiviteit werkvorm zelfstudie contact uur Klinisch redeneren 1. Introductie klinisch redeneren college 2. Introductie werkboek en responsiecollege werkcollege 3. Introductie patiëntbespreking werkcollege 4. Werkboek werkcollege 5. Responsiecollege

Nadere informatie

Gynaecologie. Bekkenbodemproblemen fysiotherapie. Afdeling: Onderwerp:

Gynaecologie. Bekkenbodemproblemen fysiotherapie. Afdeling: Onderwerp: Afdeling: Onderwerp: Gynaecologie 1 1. Wat is bekkenfysiotherapie? 2. Wat is het verschil met gewone fysiotherapie? 3. Wanneer is bekkenfysiotherapie zinvol? 4. Hoe werkt de bekkenfysiotherapeut? 5. Speciale

Nadere informatie

VROUWENZAKEN VERZAKKING EN INCONTINENTIE

VROUWENZAKEN VERZAKKING EN INCONTINENTIE VROUWENZAKEN VERZAKKING EN INCONTINENTIE Klaartje Manders, Gynaecoloog Elkerliek Bianca Versteijnen, Huisarts t Gasthuis Gemert Jeanne Strijbosch, Bekkenbodemfysiotherapeut Fysio & Zo VERZAKKING EN INCONTINENTIE

Nadere informatie

PowerPoint presentatie

PowerPoint presentatie PowerPoint presentatie Urine-incontinentie bij ouderen Doreth Teunissen huisarts/onderzoeker 2 december 2010, RAI Amsterdam Opzet - (patho)fysiologie continentie - prevalentie - wie zoekt hulp - behandelingsmogelijkheden

Nadere informatie

PERINATALE KINESITHERAPIE

PERINATALE KINESITHERAPIE PERINATALE KINESITHERAPIE PERINATALE KINESITHERAPIE De kleine gids voor uw thuiskomst MATERNITEIT Site St-Elisabeth 2 INLEIDING INLEIDING Beste patiënte, Het kinesistenteam wil u graag feliciteren met

Nadere informatie

Informatie over het verwijderen. vanwege kanker

Informatie over het verwijderen. vanwege kanker Informatie over het verwijderen van de prostaat vanwege kanker INFORMATIE OVER HET VERWIJDEREN VAN DE PROSTAAT VANWEGE KANKER De folder geeft u informatie over de volledige verwijdering van de prostaat

Nadere informatie

kinesiste gespecialiseerd in de pelvische reëducatie en plasgedrag Els De Deckere AZ Sint-Jan AV campus Brugge Blaastraining

kinesiste gespecialiseerd in de pelvische reëducatie en plasgedrag Els De Deckere AZ Sint-Jan AV campus Brugge Blaastraining Blaastraining en plasgedrag Els De Deckere kinesiste gespecialiseerd in de pelvische reëducatie AZ Sint-Jan AV campus Brugge De bekkenbodem 5 belangrijke functies van de bekkenbodemspieren Belang van

Nadere informatie

EPIDEMIOLOGIE VAN URINAIRE INCONTINENTIE TIJDENS DE ZWANGERSCHAP EN HET POSTPARTUM

EPIDEMIOLOGIE VAN URINAIRE INCONTINENTIE TIJDENS DE ZWANGERSCHAP EN HET POSTPARTUM Prevalence (%) 3/29/2012 EPIDEMIOLOGIE VAN URINAIRE INCONTINENTIE TIJDENS DE ZWANGERSCHAP EN HET POSTPARTUM Masterproef voorgelegd tot het behalen van de graad van Master in de Verpleegkunde en Vroedkunde

Nadere informatie

De cystectomie met. neo-blaas. Plan van aanpak voor de kinesitherapeut. Prof. Inge Geraerts

De cystectomie met. neo-blaas. Plan van aanpak voor de kinesitherapeut. Prof. Inge Geraerts De cystectomie met neo-blaas Plan van aanpak voor de kinesitherapeut Prof. Inge Geraerts Blaaskanker- wereldwijd Ferlay J et al. GLOBOCAN 2012 Blaaskanker- België Ferlay J et al. GLOBOCAN 2012 Blaaskanker-

Nadere informatie

Hopeloos moederschap, een verloskundig paradigma.

Hopeloos moederschap, een verloskundig paradigma. Hopeloos moederschap, een verloskundig paradigma. Dienst voor Perinatale Zorg Hôpital du Vésinet Frankrijk 1 ? Verloskunde? wanneer de medische zorg verzwaart door : dan. een belangrijke co morbiditeit

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Bekkenfysiotherapie

PATIËNTEN INFORMATIE. Bekkenfysiotherapie PATIËNTEN INFORMATIE Bekkenfysiotherapie Door middel van deze folder wil het Maasstad Ziekenhuis u enige informatie geven over bekkenfysiotherapie. Een bekkenfysiotherapeut kan u door middel van oefeningen

Nadere informatie

ZATERDAG 03/03/2018 DONDERDAG 15/03/2018 MODULE 3 OBESITAS VOLWASSENEN ZATERDAG 13/10/2018 DAG

ZATERDAG 03/03/2018 DONDERDAG 15/03/2018 MODULE 3 OBESITAS VOLWASSENEN ZATERDAG 13/10/2018 DAG BASISMODULE 1 BEWEGING EN GEZONDHEID ZATERDAG 03/03/2018 DONDERDAG 15/03/2018 DAG 1 09.00-17.00 DAG 2 13.30-19.00 ZATERDAG 24/03/2018 DAG 3 09.00-17.00 MODULE 2 OBESITAS KINDEREN EN ADOLESCENTEN ZATERDAG

Nadere informatie