Voorstel aan Gemeenteraad

Transcriptie

1 Gemeente Sittard-Geleen Voorstel aan Gemeenteraad Reg.nummer: Leidend programma Omgeving Onderwerp Ondernemingsplan Cultuurbedrijf en financiële consequenties Voorstel 1. In te stemmen met het ondernemingsplan Cultuurbedrijf. 2. Geen wensen en bedenkingen uit te brengen over het voornemen van ons college om de drie gemeentelijke culturele instellingen uit de gemeentelijke organisatie te ontvlechten en op te laten gaan in het Cultuurbedrijf. 3. Vooruitlopend op het vaststellen van de gemeentebegroting 2015, akkoord te gaan met het beschikbaar stellen van een budget van (prijspeil 2014) voor het Cultuurbedrijf in 2015 en het budget dat uw raad in 2009 beschikbaar heeft gesteld voor de exploitatie van Ligne van vanaf 2016 aan de subsidie van het Cultuurbedrijf toe te voegen. 4. De financiële consequenties van het Cultuurbedrijf met inachtneming van de taakstelling van op cultuur uit Ombuigen met Visie meerjarig te verwerken in de begroting Een deel van het frictiebudget Ombuigen met Visie in te zetten voor: a. de frictiekosten voor de vorming van het Cultuurbedrijf van b. een risico-achtervang van maximaal voor de frictiekosten van de directeuren. Eerdere besluitvorming Ombuigen met Visie (gemeenteraad 22 maart 2012) Startnotitie en plan van aanpak Cultuurbedrijf (B&W 3 juli 2012 en raadscommissie SMCD 22 augustus 2012) Bestuursplan Cultuurbedrijf (B&W 21 mei 2013 en raadscommissie SMCD augustus 2013) Cultureel vastgoed en frictiekosten Cultuurbedrijf (B&W 19 augustus 2014) Aanleiding Financiële consequenties Juridische consequenties nee nee S ja, ten laste van het reguliere budget M ja ja, begrotingswijziging is toegevoegd Paraaf Burgemeester Secreftaris l \ drs. G.J.M. Cox. mr. J.H.J. Hopperjer / ' i / /! ƒ 1 ' 1 J ~r

2 realiseren van met behoud van kwaliteit van de culturele programmering in de stad en met een infrastructuur die past bij een centrumgemeente. Hiervoor is de ontwikkeling van het Cultuurbedrijf ingezet. De afgelopen twee jaren is er hard gewerkt aan de kaders die een sterke start van het Cultuurbedrijf op 1 januari 2015 mogelijk moeten maken. Daarbij is het van belang dat alle vijf de organisaties (twee stichtingen en drie gemeentelijke organisatieonderdelen) die opgaan in het Cultuurbedrijf schoon door de poort aan het Cultuurbedrijf worden overgedragen. Inmiddels zijn de contouren van het Cultuurbedrijf duidelijk geworden en wordt een ombuiging van op de cultuurbegroting gerealiseerd. We weten dat de programmering niet minder zal worden, maar meer en tegelijkertijd kostenefficiënt en dat de frictiekosten niet 1,80 miljoen maar 1,18 miljoen zullen bedragen. Bovendien kunnen we met ingang van 1 januari 2015 ook de vastgoedkaders die uw raad heeft vastgesteld ten aanzien van kostprijsdekkende huren voor het Cultuurbedrijf doorvoeren. Inleiding Samen met medewerkers van de betrokken instellingen Artamuse, BiblioNova, museum Het Domein, het Euregionaal Historisch Centrum en de Stadsschouwburg, heeft de in maart 2013 door de stichting Cultuurbedrijf aangestelde directeur/bestuurder een ondernemingsplan opgesteld voor de komende vier jaren. Dit ondernemingsplan voldoet aan de kaders die door eerder door uw raad zijn gesteld en zijn vastgelegd in het Bestuursplan Cultuurbedrijf. Het straalt bovendien de door onze gemeente gewenste ambitie uit op het gebied van cultuur. Het ondernemingsplan en de bijbehorende meerjarenbegroting geven het vertrouwen dat het Cultuurbedrijf zich de komende jaren op een financieel gezonde manier kan ontwikkelen en een stevige positie kan verwerven in de regio. Beoogd resultaat Met de oprichting van het Cultuurbedrijf wordt een creatieve infrastructuur beoogd, die een substantiële bijdrage levert aan de culturele vitaliteit van de stad en de omgeving. Daarbij wordt een efficiënte inzet van middelen nagestreefd, met een taakstellend nettoresultaat van per jaar (op de totale cultuurbegroting) per Argumenten 1. In te stemmen met het ondernemingsplan Cultuurbedrijf. 1.1 Het ondernemingsplan straalt ambitie en vernieuwing uit. Het ondernemingplan geeft duidelijk weer dat de sterke programmaonderdelen gecontinueerd worden en dat er ruimte wordt gecreëerd voor vernieuwing door een aantal huidige activiteiten niet meer of anders te realiseren. Bovendien is er ruim aandacht voor de facilitering van het culturele amateurveld, naast de programmering van professionele kunsten en stedelijke historie. De nieuwe manier van organiseren zoals voorgesteld in het ondernemingsplan biedt direct perspectief op sterkere stedelijke programmering en waardevolle cross overs tussen verschillende kunstdisciplines enerzijds en amateurs en professionals anderzijds. 1.2 Het ondernemingsplan voldoet aan de kaders die in eerdere besluitvorming zijn vastgesteld. Bij de bespreking van Ombuigen met Visie heeft uw raad het belang van kwaliteit onderstreept. In het bestuursplan zijn uw kaders door het college van B&W en de Raden van Toezicht van BiblioNova en Artamuse vastgelegd en zijn aanvullende kaders gesteld. In het ondernemingsplan zijn deze kaders vertaald naar de toekomst. Met name: a. De inhoudelijke kwaliteit van de programmering blijft gewaarborgd inclusief certificering van bibliotheekfunctie, muziekonderwijs en museale functies. Pagina 2 van 7

3 b. De huidige personeelsleden van de vijf organisaties behouden werkgelegenheid binnen het Cultuurbedrijf, behoudens de directeuren. c. Er is veel aandacht voor (de facilitering van) het amateurkunstenveld. 1.3 In totaal wordt een netto ombuiging op de cultuurbegroting gerealiseerd van In de begroting bij het ondernemingsplan is een ombuiging van op de culturele instellingen verwerkt. Aanvullend wordt vanaf 2015 conform Ombuigen met Visie op overige posten in de cultuurbegroting bezuinigd. De meerjarenbegroting die onder toezicht van de accountant van het Cultuurbedrijf (Koenen en Co) is opgesteld laat in meerjarenperspectief zien dat het Cultuurbedrijf zich met de beschikbare middelen kan ontwikkelen. Bovendien zijn voor het cultureel vastgoed kostprijsdekkende huren vastgesteld die in de begroting van het Cultuurbedrijf zijn verwerkt. 2. Geen wensen en bedenkingen uit te brengen over het voornemen van ons college om de drie gemeentelijke culturele instellingen uit de gemeentelijke organisatie te ontvlechten en op te laten gaan in het Cultuurbedrijf. 2.1 Het realiseren en organiseren van activiteiten op het gebied van kunst en cultuur is geen kerntaak van de gemeentelijke organisatie. Ons college is van mening dat - behalve de wettelijke archieftaken - het realiseren van activiteiten op het gebied van kunst en cultuur geen kerntaak is. Wel vinden wij het voor onze stad en haar inwoners van belang dat er een groot en kwalitatief sterk aanbod is van kunst en cultuur. Doordat wij als organisatie geen activiteiten meer zullen ontplooien op het gebied van de museale functie, schouwburgprogrammering en euregionaal historisch werk zijn wij voornemens de drie gemeentelijke culturele instellingen uit de organisatie te ontvlechten. Wij hebben hierover een adviesaanvraag ingediend bij de ondernemingsraad en zullen het overleg over een regeling met betrekking tot de personele gevolgen van deze operatie in de commissie voor Georganiseerd Overleg agenderen. 3. Vooruitlopend op het vaststellen van de gemeentebegroting 2015, akkoord te gaan met het beschikbaar stellen van een budget van (prijspeil 2014) voor het Cultuurbedrijf in 2015 en het budget dat uw raad in 2009 beschikbaar heeft gesteld voorde exploitatie van Ligne van vanaf 2016 aan de subsidie van het Cultuurbedrijf toe te voegen. 3.1 De gemeentebegroting 2015 wordt in november 2014 vastgesteld, terwijl het Cultuurbedrijf op 1 januari 2015 zal starten en tijdig zekerheid moet hebben over de subsidie De Raad van Toezicht van het Cultuurbedrijf zal op enig moment een besluit moeten nemen over het dienstverband van de 200 medewerkers die nu een dienstverband hebben bij Artamuse, BiblioNova of de gemeente. Dit besluit zal zij pas dan kunnen nemen wanneer zij zekerheid heeft over de subsidie 2015 aangezien de personeelslasten ruim 5,5 miljoen bedragen. Ook zullen huurcontracten met de gemeente voor de huur van het cultureel vastgoed aangegaan worden waarvoor zekerheid over de financiering noodzakelijk is. 3.2 Het voorgestelde budget voldoet aan de kaders die gesteld zijn bij Ombuigen met Visie. Op basis van Ombuigen met Visie zou het Cultuurbedrijf een totaal subsidie krijgen van miljoen in plaats van miljoen aan de afzonderlijke instellingen / gemeentelijke organisatieonderdelen. 3.3 In 2016 wordt Ligne geopend en zal de programmering van Filmhuis, kenniscentrum en museum hedendaagse kunst ingevuld moeten zijn passend bij de ambities van Ligne. Volgens planning zal voor de zomer 2016 Ligne opgeleverd worden. Na de zomervakantie Pagina 3 van 7

4 zal de programmering volop starten. Dat betekent dat - net als bij Volt - in de maanden daaraan voorafgaand de voorbereidingen getroffen moeten worden. Zo zal bijvoorbeeld tijdig een filmprogrammeur aangesteld moeten worden die zorg draagt voor de filmprogrammering 2016/2017 en zal ook de marketing van het filmhuis moeten starten. Ook zijn er mensen en middelen nodig om de transitie vorm te geven en de verhuizing te realiseren. De bibliotheek gaat in Ligne functioneren als een kenniscentrum, samen met de bibliotheekorganisatie van Zuyd Hogeschool. De openingstijden in Ligne zullen veel ruimer zijn dan tot nog toe in de hoofdvestiging van de regio het geval is. Omdat de aanloopkosten altijd stevig zijn en het publiek voorbereid moet worden op de veranderingen, is het logisch de daarvoor bestemde exploitatiemiddelen in het jaar van opening reeds aan de subsidie Cultuurbedrijf toe te voegen. 4 De financiële consequenties van het Cultuurbedrijf met inachtneming van de taakstelling van op cultuur uit Ombuigen met Visie meerjarig te vemerken in de begroting Maatregel 1 Cultuur uit Ombuigen met Visie leidt tot een nieuwe opzet van de gemeentebegroting op het gebied van Cultuur Er zal geen sprake meer zijn van subsidie aan drie instellingen en twee deelbegrotingen van gemeentelijke organisatieonderdelen. De subsidie aan het Cultuurbedrijf zal worden verleend op basis van het bijgaande ondernemingsplan en uitvoeringsovereenkomsten die worden gesloten tussen gemeente en Cultuurbedrijf. 4.2 De financiële consequenties hebben betrekking op de begroting en meerjarenraming die nog moet worden vastgesteld in de novemberraad Aangezien het financiële consequenties betreft die vanaf 2015 hun weerslag hebben is het logisch ze direct te verwerken in de concept gemeentebegroting 2015 met bijbehorende meerjarenraming die in november 2014 aan uw raad ter besluitvorming zal worden voorgelegd. 5 Een deel van het frictiebudget Ombuigen met Visie in te zetten voor: a. de frictiekosten voor de vorming van het Cultuurbedrijf van b. een risico-achtervang van maximaal voor de frictiekosten van de directeuren. 5.1 De totale frictiekosten voor de ontwikkeling van het Cultuurbedrijf bedragen De frictiekosten bestaan uit: Soort frictie Bedrag Opmerking Inkrimpen front office BiblioNova n.a.v. raadsbesluit oktober 2012 Ontwikkelbudgetten Artamuse n.a.v. raadsbesluit mei 2013 en overig Cultuurbedrijf personeel om formatie passend te maken totaal Deze kosten zijn het gevolg van de uitwerking bestuursopdracht bibliotheekwerk en conform raadsbesluit Randvoorwaarde aan het cultuurbedrijf was geen gedwongen ontslagen. Om mensen te kunnen bewegen naar andere functies binnen het Cultuurbedrijf zijn ontwikkelbudgetten nodig naast de regulier geplande opleidingsbudgetten in de exploitatiebegroting. Pagina 4 van 7

5 Ontvlechting Door de ontvlechting zal de gemeente geen diensten als HRM, ICT, Facilitaire Zaken meer verlenen t.b.v. de culturele functies. Er wordt twee jaar ruimte gecreëerd voor het daadwerkelijk inkrimpen van de gemeentelijke overhead. Na 2017 resulteert de ontvlechting in een extra organisatietaakstelling wanneer het inkrimpen niet (volledig) is gerealiseerd. Functionele investering Kapittelstraat 6 Overgangstermijn kostprijsdekkendheid Hanenhof Totale frictie / en per jaarschijf Bij het vaststellen van het Bestuursplan heeft het college besloten achterstallig onderhoud weg te werken en noodzakelijke functionele investeringen te doen De berekende huurprijs Hanenhof is marktconform, gebaseerd op de taxatiewaarde. Doorwerking van de taxatiewaarde wordt meegenomen in de integrale afweging sanering vastgoed en grondexploitatie en afgewogen in relatie tot de toekomstplannen voor de Hanenhof waarvoor uw raad 1 miljoen investeringsruimte beschikbaar heeft gesteld. 5.2 Er is een risico-achtervang nodig voor twee directeuren die vooralsnog in gemeentelijke dienst blijven. De directeur EHC is tevens de stadsarchivaris. Deze blijft in gemeentelijke dienst conform de Archiefwet. De personeelslasten van deze functionaris zijn verwerkt in de begroting Cultuurbedrijf en de kosten voor deze medewerker zullen dan ook door het Cultuurbedrijf worden vergoed. Hij zal zijn werkzaamheden wel binnen het Cultuurbedrijf uitvoeren, zodat ook archieven en cultureel erfgoed volwaardig onderdeel uitmaken van de programmering van het Cultuurbedrijf, met in achtneming van de wettelijke en gemeentelijke verantwoordelijkheden. De directeur schouwburg zal gedurende 9 maanden in gemeentelijke dienst blijven, alvorens met pensioen te gaan. De directeur van het museum blijft in gemeentelijke dienst en zal ondersteuning krijgen bij het vinden van een nieuwe werkplek. Beiden zullen tot het moment van vertrek in principe kostendekkend ingezet worden in de gemeentelijke organisatie via het mobiliteitsbureau. Voor het geval dat het niet (volledig) mogelijk blijkt deze medewerkers via het mobiliteitsbureau tijdelijk te plaatsen op (geheel) kostprijsdekkende projecten, komen deze kosten ten laste van het frictiebudget Ombuigen met Visie. Het maximale risico (bij geen enkele inzet) bedraagt Pagina 5 van 7

6 5.3 Bij het vaststellen van Ombuigen met Visie heeft uw raad een frictiebudget van 4,5 miljoen beschikbaar gesteld voor frictiekosten die noodzakelijk zijn om de geplande ombuigingen te halen. Eerder is aangegeven dat de maximaal noodzakelijke frictie voor de ontwikkeling van het Cultuurbedrijf 1,8 miljoen zou bedragen. Bovenstaand overzicht geeft de feitelijke fricties weer op basis van onderzoek en gebleken gevolgen. Voor de pensioenen van de medewerkers is geen frictiebudget opgenomen. Streven is met alle medewerkers aan te sluiten bij APG en mocht dit voor de bibliotheekmedewerkers niet mogelijk zijn zonder hoge frictiekosten, dan zullen deze medewerkers aangesloten blijven bij het Pensioenfonds Openbare Bibliotheken. De overige medewerkers (zowel gemeente als Artamuse) zijn nu ook al aangesloten bij APG. Kanttekeningen Daadwerkelijke realisatie van het Cultuurbedrijf op 1 januari 2015 is afhankelijk van de onderhandelingstrajecten met de medezeggenschapsorganen. Er zullen op basis van ondernemingsplan, organisatieplan en bedrijfseigen CAO voor het Cultuurbedrijf onderhandelingen gestart worden met de medezeggenschapsorganen van zowel gemeente als Artamuse en BiblioNova over de voorwaarden waaronder de 200 medewerkers uit dienst gaan bij de huidige werkgevers en in dienst treden bij de nieuwe werkgever. Elke werkgever is daarbij verantwoordelijk voor de onderhandeling in de eigen organisatie. Door te werken met een Bijzondere Ondernemingsraad (BOR) waarin de drie ondernemingsraden vertegenwoordigd zijn en deze BOR te betrekken bij de ontwikkeling van het Cultuurbedrijf, het ondernemingsplan en het organisatieplan, is vooraf zoveel mogelijk gewerkt aan draagvlak. Toelichting financiële consequenties Als gevolg van de samenvoeging van de 5 professionele culturele instellingen naar één Cultuurbedrijf wordt de taakstelling Cultuur uit Ombuigen met Visie gerealiseerd. Maatregel 1 Cultuur uit Ombuigen met Visie leidt tot een nieuwe opzet van de begroting Cultuur waarbij niet alleen de vijf professionele instellingen worden samengevoegd tot het Cultuurbedrijf, maar ook middelen zijn vrijgemaakt voor stedelijke programmering. De taakstelling Cultuur wordt voor gerealiseerd door de invoering van het Cultuurbedrijf en voor door verlaging van de overige gemeentelijke budgetten Cultuur (conform OmV). Toelichting juridische consequenties De Wet markt en overheid is niet van toepassing, niet in de relatie van de gemeente richting het Cultuurbedrijf (de door het Cultuurbedrijf aan ons te betalen huur is kostprijsdekkend/marktconform) noch in de relatie van het Cultuurbedrijf richting derden aangezien het Cultuurbedrijf geen overheidsstichting is. Er is geen sprake van ongeoorloofde staatssteun ten aanzien van de subsidiëring van het Cultuurbedrijf. Nagegaan wordt nog of melding van de subsidie noodzakelijk is. Pagina 6 van 7

7 Personeel en Organisatie Het dienstverband met de gemeente van de medewerkers van de huidige gemeentelijke organisatieonderdelen museum Het Domein, Euregionaal Historisch Centrum en Stadsschouwburg zal - na overeenstemming met Ondernemingsraad en Georganiseerd overleg - eindigen, direct aansluitend gevolgd met een nieuw dienstverband met de Stichting Cultuurbedrijf Westelijke Mijnstreek e.o. Dit geldt overigens niet voor de directeuren van deze gemeentelijke organisatieonderdelen (zie argument 5.2). Bijlagen 1. Ondernemingsplan Cultuurbedrijf Registratie Steller Danielle Arends Telefoon : danielle.arends@sittard-geleen.nl Reg. nummer : Reg. datum : 13 augustus 2014 Reg.nummer(s) bijlagen Portefeuillehouder: N.M.J.G. Lebens Griffie Burgemeester drs. G.J.M. Cox Secretaris mr. J.H.J. Höppener Pagina 7 van 7