Digitaal samenwerken aan de wijk

Transcriptie

1 VERSLAG THEMABIJEENKOMST: Digitaal samenwerken aan de wijk DATUM 26 januari 2017 GASTGEMEENTE Gemeente Nijmegen VERSLAG D.D. 27 januari 2017 AUTEURS Mark van Gurp, Ineke Westerbroek Welkom Ineke Westerbroek heet iedereen van harte welkom bij de gemeente Nijmegen. De digitale mogelijkheden op pc en smartphone maken het mogelijk op een meer directe en voor velen ook prettigere manier te communiceren over ideeën en ontwikkelingen in de wijk. Dat is wat bewoners en ondernemers misschien ook wel verwachten van de gemeente. Met dit doel liet de gemeente Nijmegen het platform mijnwijkplan.nl ontwikkelen. Mijnwijkplan (MW) is het digitale platform voor de Nijmeegse wijkbeheerplannen. In deze plannen werken bewoners, ondernemers en de gemeente samen aan ideeën en plannen voor de openbare ruimte. Voorstelronde (Ineke Westerbroek CROW) Na een korte toelichting op de opzet en werkwijze van het netwerk CROW Levende Stad, wordt een korte voorstelronde gehouden. De deelnemers stellen zich voor en vertellen met welke vraag zij vandaag naar de bijeenkomst zijn gekomen. Gemeente Rhenen: De gemeente Rhenen heeft veel met participatie te maken. De gemeente is op dit moment bezig met het betrekken van bewoners bij plannen van de gemeente. Het gaat hier vooral om participatie in de vorm van bijeenkomsten/bewonersavonden. De gemeente vraagt zich af welke tools er nog meer zijn om bewoners te betrekken en wat de digitale mogelijkheden zijn? Gemeente Apeldoorn: De gemeente is bezig met het opzetten van gebiedsactiviteitenplannen die in een toegankelijke tool terecht moeten komen. Deze tool zal openbaar gesteld worden voor bewoners. De gemeente vraagt zich af hoe een instrument te ontwikkelen dat niet alleen door de gemeente gebruikt wordt, maar ook door bewoners, zodat het een interactieve tool wordt. Cell-0: Het bedrijf Cell-0 is gespecialiseerd in het ontwikkelen van ICT-projecten en heeft voor de gemeente Nijmegen het platform Mijn Wijkplan ontworpen. Het bedrijf is benieuwd hoe andere gemeenten tegen participatie en Mijn Wijkplan aan kijken. Hof van Twente: De gemeente is ter inspiratie voor het opstellen van meerjarenplannen al eens eerder op bezoek geweest in Nijmegen. Mede op basis van de ervaringen van Nijmegen heeft de gemeente meerjarenplannen ontwikkeld. De vraag is hoe je vervolgens bewoners, onder andere bij de meerjarenplannen, actiever kunt betrekken? Gemeente Ede: De gemeente is op zoek naar hoe meer mensen te betrekken bij projecten op het gebied van verkeer en hoopt hiervoor tijdens deze bijeenkomst inspiratie op te doen. Gemeente Enschede: De gemeente Enschede is bezig met het opstellen van stadsdeelagenda s waarbij samen met bewoners en ondernemers speerpunten voor een wijk worden bepaald. De speerpunten worden concreet uitgewerkt tot fysieke aanpassingen in de openbare ruimte. Er is een wijkbudget (beheerd door de wijkraden zelf) beschikbaar voor initiatieven van bewoners. De gemeente voert gesprekken met de wijkraden. Er is grote diversiteit in behoefte van bewoners als het gaat om participatie. Hoe bereik je de verschillende doelgroepen?

2 Gemeente Pijnacker-Nootdorp Nootdorp: De gemeente komt gemeentebreed steeds meer in contact met de samenleving. De gemeente zoekt naar wat werkt en wat niet werkt. Als gemeente ben je veel bezig met zenden door middel van de bekende methoden. Een digitaal platform is er nog niet, maar is mogelijk een welkome aanvulling. Gemeente Den Bosch: Voorheen kende de gemeente wijkbeheerplannen, maar inmiddels zijn deze vervangen door een geheel nieuw beleidsplan, welke onlangs is vastgesteld.. De vraag is wat zet je wel en niet in het beleidsplan? Hoe communiceer je naar bewoners? Welke verwachtingen schep je bij bewoners? Kortom: de gemeente is op zoek naar handvatten. Gemeente Molenwaard: De gemeente Molenwaard is een gemeente met veel kleine kernen die allemaal een eigen dorpsraad hebben. Vooral op het gebied van beheer van de openbare ruimte zijn bewoners actief. Daarnaast zijn er ook projecten waar bewoners over mee denken. Op dit moment is de ontwikkeling van een meerjarenplanning actueel. De gemeente zoekt naar hoe de bewoners hier ook bij te betrekken. Informeren is vaak eenzijdig, terwijl het grote invloed heeft op een dorp. Norminstituut Bomen: Het Norminstituut Bomen is geïnteresseerd in waar het heen gaat met burgerparticipatie. Het Norminstituut Bomen krijgt vaak vragen over wanneer het bedrijf zelf ook iets met participatie gaat doen. Lansingerland: De gemeente is vandaag aanwezig om inspiratie op te doen. Mijn wijkplan gemeente Nijmegen Jos van der Meer (gemeente Nijmegen) en Rick Fleur (PLAN terra) Aanleiding Jos van der Meer was Bureauhoofd van de afdeling Regie en één van de initiatiefnemers van MW. Jos vertelt dat er voorheen eens in de vijf jaar een wijkplan werd opgesteld. Deze kwam tot stand middels een fietstocht door de wijk samen met bewoners, waarbij werd opgeschreven wat er moest gebeuren. Dat zijn nog steeds hele goede instrumenten. Bewoners worden jaarlijks per brief geïnformeerd over de stand van zaken. De gemeente constateerde echter dat vaak dezelfde mensen uit de wijk mee rondfietsten en om tafel zaten met de gemeente. De gemeente wilde meer en andere belanghebbenden betrekken, om zo meer burgers, maar ook ondernemers de ruimte te geven. De openbare ruimte is niet alleen van de gemeente. De belangrijkste redenen tot het ontwikkelen van mijn wijkplan zijn: 1. Als instrument voor verbreding van participatie. 2. Als sturingsinstrument voor de gemeente: waar liggen de wensen van bewoners? 3. Als verbindingsinstrument om intern afdelingen met elkaar te verbinden. Een belangrijke functie van MW is het faciliteren van draagvlak. Vaak komt een initiatief van een klein groepje bewoners vandaan. MW maakt draagvlak inzichtelijk en stimuleert op een facebookachtige wijze dat ideeën geliked kunnen worden. Belangrijk randvoorwaarde is dat er bewoners zijn die draagvlak kunnen creëren. Het is een olievlek dat zich steeds verder ontwikkeld. Jos benadrukt dat een participatiemiddel als MW een aanvulling is op de bestaande participatiemiddelen, zoals bijeenkomsten, rondfietsen met bewoners e.d. Als gemeente zal je dus alle andere participatiemiddelen vast moeten houden. Nijmegen is trots en gelooft in MW. Het leukste is dat er al ideeën op MW zijn geplaatst die inmiddels in de openbare ruimte tot uitvoering zijn gekomen. Rondleiding door mijn wijkplan ( Rick Fleur: PLAN terra adviesbureau OR. Rick heeft zich de afgelopen jaren veel bezig gehouden met het digitaliseren van participatie, en is dan ook nauw betrokken geweest bij de ontwikkeling van MW. Belangrijk uitgangspunt is dat je twee doelgroepen kunt onderscheiden die gebruik kunnen maken van het digitale platform: De bewoner die een idee heeft en daarbij zowel de gemeente als medebewoners erbij wil betrekken! De gemeente, die bewoners wil informeren en betrekken. 2

3 Bewoners en gemeente plaatsen ideeën en plannen. Vervolgens kunnen bewoners deze ideeën raadplegen (niet ingelogd) of liken (alleen als je ingelogd bent). Vragen en discussie naar aanleiding van de presentatie: Hoeveel likes zijn er nodig om een idee daadwerkelijk tot uitvoering te brengen? Bij 10 of 500 likes? Stuur je daarbij als gemeente op wat je als gemeente belangrijk vindt? Want als het vervangen van riolering niet geliked wordt, moet het toch gebeuren De gemeente Nijmegen heeft geen vaste criteria als het gaat om aantallen likes. Ieder idee of plan is maatwerk. Een project zoals het vervangen van riolering is een gegeven. Maar daar waar de straat toch al open gaat liggen mogelijkheden om bewoners te vragen: wat wilt u nog meer? Hoe ga je om met ideeën die niet direct uitgevoerd kunnen worden? Bijvoorbeeld, wanneer door verschillende factoren en besluiten van de gemeente, bewoners jaar moeten wachten op de uitvoering van een idee? Als de uitvoering van een idee bijvoorbeeld voor over 2 jaar op de planning staat, kan je het gesprek aangaan met de bewoners. Daarnaast is het belangrijk om je te realiseren wat de omvang van een wens is. De toegevoegde waarde van Mijn wijkplan is dat je transparant inzicht kan geven in de plannen van de gemeente. Maar je mag zelf als gemeente ook nog nee zeggen tegen een idee. Het aantal likes is niet leidend, ook 700 likes niet. Maar, het aantal likes biedt wel aanknopingspunten om het gesprek met bewoners aan te gaan. Daar is de ideeënmodule voor bedoeld. Wat is de reactietermijn van gemeente op ideeën van bewoners? Met MW zet de gemeente inderdaad een kanaal open waar je verwachtingen van bewoners mee schetst. Je moet dus feedback geven en reageren op elk idee. Dat kan overigens ook direct op mijn MW. De gemeente Nijmegen realiseert zich dat op de site nog beter beschreven moet worden wat bewoners kunnen verwachten van de site. De gemeente kan ook best discussies laten gaan en niet overal direct op reageren. Loslaten, wat overigens niet betekent negeren. Kun je iets zeggen over hoe massaal bewoners MW gebruiken? Is dat 10% van de bewoners? In oktober 2016 is MW pas gelanceerd voor vijf verschillende wijken. Belangrijk is op dit moment om bekendheid genereren. Om dat te bewerkstelligen heeft de gemeente een ansichtkaart rondgestuurd met de uitnodiging om mee te doen op MW. Inmiddels kent de site 200 geregistreerde gebruikers, maar het aantal kijkers (die niet actief mee willen doen) is veel hoger. Aanleiding om iets op MW te plaatsen kan tweeledig zijn: informeren over wat je gaat doen. Of zaken ophalen uit wijken waarvoor je als gemeente in principe geen plannen hebt om iets te gaan doen. Jos: Het is een instrument waarvan wij denken dat we participatie faciliteren, De wereld (van aanpak) verandert niet. We blijven andere vormen participatie ook nog benutten. Maar je vangt hier belangrijke signalen mee op. Hoe reageert Nijmegen op het volgende voorbeeld? Er ligt een drempel waarover slechts één bewoner klaagt. Vervolgens is de praktijk nog wel eens dat de drempel wordt weggehaald, zonder de aanleiding voor de drempel uit te zoeken. Nijmegen zou daar als volgt op reageren: We plaatsen het voorstel op MW en laten bewoners op het idee reageren. Hier is een belangrijke taak weggelegd voor de wijkbeheerder, door de sturen en bewoners te stimuleren. Er zit overigens een archieffunctie in MW gebouwd, zodat eerdere ideeën en besluiten blijven opgeslagen en niet verloren gaan. Er bestaan al verschillende platforms voor en door bewoners. Zou je deze ook kunnen gebruiken? Denk bijvoorbeeld aan Facebook, twitter enz. In theorie is dat mogelijk, maar het gevaar bestaat dat plannen van de gemeente of bewoners tussen de verdwenen katjes komen te staan. Je krijgt op dergelijke platforms niet de aandacht die het verdient. Het voordeel van MW is dat dit platform een duidelijk focus op de openbare ruimte heeft. Is het de bedoeling om MW in de toekomst te verbreden naar bijvoorbeeld sociaal? De gemeente Nijmegen wil voorkomen dat het te breed wordt, zoals in het hiervoor genoemde voorbeeld. Maar sociale problemen binnen een idee, worden uiteraard opgepakt. Wie reageert er vanuit de gemeente Nijmegen op ideeën van bewoners? Het platform is ontwikkeld vanuit stadsbeheer. In principe is de wijkbeheerder dan ook verantwoordelijk voor het reageren op initiatieven. Het is dus niet de afdeling communicatie die reageert. Wat gebeurt er als de gemeente vergeten is om een idee te plaatsen? Jos geeft aan dat hij graag wil bereiken dat de gemeente er last van krijgt als ideeën niet geplaatst zijn. Want dat zou aangeven dat MW leeft. De verantwoordelijke krijgt er dan zelf belang bij om ideeën en informatie op MW te plaatsen. 3

4 Centrale discussie De deelnemers zijn in vier verschillende groepen uiteen gegaan om in twee verschillende rondes te discussiëren. In de eerst ronde was de opdracht om te denken vanuit de burger: wat wil ik eigenlijk allemaal weten van de gemeente en wat heb ik daar voor nodig? In de tweede ronde werd juist gediscussieerd vanuit het perspectief van de gemeente. Onderstaand de belangrijkste conclusies. De foto s van de flipovervellen zijn achteraan het verslag toegevoegd. Ronde 1: Bewonersperspectief: Conclusies: De bewoner heeft vooral behoefte aan praktische informatie. Waarom moet ik zelf als bewoner informatie halen? Waarom kan de gemeente de informatie niet brengen? Bewoners willen zelf bepalen via welk kanaal zij informatie tot zich nemen: dus naast MW ook kanalen als sociale media, digitale nieuwsbrief, wijkkranten etc Bewoners willen graag een terugkoppeling vanuit gemeente! Wat is er met een idee gedaan? Mailalert voor MW is wenselijk: een melding als er mutaties zijn, bijvoorbeeld bij een nieuw idee. Dan hoef je niet zelf actief op zoek. Heldere afstemming tussen de gemeentelijke website en MW is belangrijk: Wat vind ik waar? Of toch ook bij een loket blijven? Waarom is gekozen voor een aparte website? En niet op huidige website van de gemeente? Er is in Nijmegen gediscussieerd welke platform te gebruiken, maar op alle platforms ontbreekt FOCUS. Daarnaast is het ook een bewuste keuze geweest om blanco te kunnen beginnen. Meer samenwerking tussen overheden onderling. Iemand die in het buitengebied woont, heeft bijvoorbeeld naar de gemeente ook te maken met het waterschap. Als burger weet je vaak niet wie waarvoor verantwoordelijk is. Ronde 2: Gemeenteperspectief: Conclusies: Afstemming van kanalen. Meer interne afstemming. Gebruik MW niet alleen extern, maar ook intern kan MW leiden tot betere samenwerking. Betere interne afstemming, zorgt ook voor een beter verhaal naar buiten. Meerjarenplan beter onder de aandacht kunnen brengen. Primair: informatie delen. Bewoners betrekken in alle fasen. Leefstijlen: wie is de bewoners? Meerdere laagdrempelige kanalen. Jos van der Meer licht toe dat MW een poging van de gemeente Nijmegen is met veel verwachtingen er omheen. Je bent bezig en dan komen er mensen die zeggen: waarom doe je dit? Nijmegen hoopt dat door de gezamenlijke ontwikkeling, handvatten geboden worden om de bestuurder of raad te kunnen informeren over hoe het proces doorlopen is. Afsluiting Ineke sluit de bijeenkomst af met dank aan alle deelnemers. Heb je nog vragen of ideeën voor een volgende themabijeenkomst, laat het ons weten. Van de bijeenkomst wordt een verslag gemaakt dat ook op de website van CROW Levende Stad geplaatst wordt. Gevraagd wordt of het mogelijk is het verslag te liken op de site? Ineke legt uit dat dit helaas nog niet kan, maar CROW is druk bezig om meer dynamiek rondom (voor en na) bijeenkomsten te genereren. Een interactieve website hoort daar bij. We zullen dan ook gaan communiceren over het vervolg van dit initiatief in Nijmegen, zodat iedereen hierover mee kan denken en praten. De sprekers worden bedankt met een speciale CROW Levende Stad netwerk mok en er is een speciale dank aan de gemeente Nijmegen voor de gastvrijheid. Graag tot ziens op een van de volgende themabijeenkomsten van CROW Levende Stad! 4

5 Foto Foto s flipovervellen 5

6 6