Vergadering van De Statencommissie Verkeer en Milieu. 20 september 2017 SC VM. Status verslag Concept. AANWEZIG: mevrouw Oosterop-van Leussen

Transcriptie

1 Verslag Vergadering van De Statencommissie Verkeer en Milieu Vergaderdatum Kenmerk 20 september 2017 SC VM Status verslag Concept Verslaglegging door Telefoonnummer Mevrouw N. Kwekkeboom Verslag van de openbare vergadering van de Statencommissie Verkeer en Milieu, gehouden op 20 september 2017 in het provinciehuis te Den Haag AANWEZIG: Voorzitter: Griffier: mevrouw Oosterop-van Leussen de heer Duizer VVD PvdA PVV CDA SP D66 GroenLinks SGP&CU 50PLUS Partij voor de Dieren de heer Paymans, de heer Weide de heer Minderhout de heer Privé, de heer Groenendijk de heer Van der Bent, de heer De Haan mevrouw Van Aelst, de heer Slooter de heer Kasmi, mevrouw Wijbenga de heer Potjer de heer Scheurwater, de heer Van der Velden de heer Bakx mevrouw Van Viegen AFWEZIG MET KENNISGEVING: de heer Canton AANWEZIGE GEDEPUTEERDEN: de heer Janssen (tot uur) en de heer Vermeulen Agenda 2. Opening overlegvergadering 2a. Mededelingen 2b. Vaststellen van de agenda 2c. Spreekrecht 2d. Rondvraag 3. Verslag vorige vergadering 3a. Conceptverslag Statencommissie Verkeer en Milieu 30 augustus Besluitenlijst vorige vergadering 4a. Conceptbesluitenlijst Statencommissie Verkeer en Milieu 30 augustus Bespreekstukken 5a. Najaarsnota 2017 Pagina 1/15

2 6. Sluiting 2. Opening overlegvergadering De VOORZITTER opent de overlegvergadering om uur. 2a. Mededelingen De VOORZITTER deelt mee dat er een bericht van verhindering is ontvangen van de heer Canton. 2b. Vaststellen van de agenda De agenda wordt ongewijzigd vastgesteld. 2c. Spreekrecht Er hebben zich geen insprekers aangemeld. 2d. Rondvraag Er zijn geen vragen voor de rondvraag. 3 Verslag vorige vergadering 3a. Conceptverslag Statencommissie Verkeer en Milieu 30 augustus 2017 Het verslag wordt ongewijzigd vastgesteld. 4. Besluitenlijst vorige vergadering 4a. Conceptbesluitenlijst Statencommissie Verkeer en Milieu 30 augustus 2017 De besluitenlijst wordt ongewijzigd vastgesteld. 5. Bespreekstukken 5a. Najaarsnota 2017 De VOORZITTER deelt mee dat de heer Janssen als eerste de vragen zal beantwoorden, zodat hij daarna kan gaan deelnemen aan de IPObestuursconferentie in Arnhem. De heer GROENENDIJK deelt mee dat de PVV verbaasd is over de najaarsnota. Hij constateert dat de doelstellingen onder het niveau van de nulmetingen uitkomen en dat er 17,9 miljoen euro aan de reserves wordt toegevoegd. Hij stelt dat de provincie begroot om belastinggeld uit te geven aan veiligheid, bereikbaarheid en een betere leefomgeving voor de inwoners. De PVV kan zich niet vinden in de voorliggende nota. De fractie verzoekt het college om vooral aandacht te hebben voor het bereiken van de doelstellingen en te voorkomen dat de Staten tevreden zijn met uitkomsten die onder het niveau van de nulmetingen uitkomen. De PVV denkt dat de provincie accurater kan begroten. Pagina 2/15

3 De heer PAYMANS concludeert uit wat hij heeft gelezen in de najaarsnota, dat als men de opcenten verlaagt, er meer geld binnenkomt. Zijn fractie wil graag dat dit beleid wordt voortgezet. De VVD wil dat de gedeputeerde de gelegenheid wordt gegeven om een verklaring af te leggen over zeer veel doorgeschoven geld. De heer Paymans denkt dat alle commissieleden zich afvragen of de provincie genoeg doet. Hij denkt dat een algemeen antwoord op die vraag de najaarsnota in het juiste daglicht kan plaatsen. De heer SCHEURWATER geeft een compliment voor de nota, die hij zeer goed leesbaar vindt. Hij heeft een aantal vragen: Wat gaat de provincie doen om uiteindelijk de aan het begin van het jaar gestelde doelen te halen? Waar zal de provincie waarschijnlijk in december uitkomen en wat zal er dan waarschijnlijk zijn uitgegeven? Waarom zijn sommige bedragen niet uitgegeven? Wat kan er gedaan worden om te voorkomen dat volgend jaar dezelfde discussie gevoerd wordt? Welke kritische prestatie-indicatoren kunnen we met elkaar gaan afspreken? Wat gaan de inwoners van de provincie zien, als ze kijken naar de onderliggende cijfers? Heeft de provincie een pas op de plaats gemaakt en gaat ze volgend jaar versnellen of liggen we flink op stoom? Wat doet de provincie aan verkeersveiligheid? Hoe belangrijk vinden we dat? Hoe is dat terug te zien in de maatregelen, zowel op pedagogischdidactisch als op technisch gebied? Mevrouw WIJBENGA onderschrijft de vragen die gaan over het procesmanagement. Haar fractie is tevreden over de najaarsnota. Ze merkt op dat meer dan de helft van Nederland gevoelig is voor overstroming. In Doel 1-1 wordt aangegeven wat de provincie doet om de inwoners duurzaam te beschermen tegen overstromingen en wateroverlast. In de nota staat dat de indicatoren op enkele punten zijn bijgesteld. Daarover heeft ze enkele vragen: In de ingekomen stukken 19 en 20 is te zien dat 872 km regionale waterkering niet aan de veiligheidsnormen voldoet. Ze vraagt of de heer Janssen kan toelichten waarom bij Doel 1-1 geen effectindicatoren staan, terwijl ze wel in de begroting stonden en waarom er structureel 0,5 miljoen euro verschuift van Doel 1-1 naar Doel 1-2. Bij Doel 1-6 staat bij de effectindicator 1.6.a dat mensen zijn blootgesteld aan risicovolle activiteiten. Bij de jaren 2017 en verder staat 0%. In een technische sessie is haar uitgelegd dat de gedeputeerde er waarschijnlijk naar streeft om dit aantal terug te brengen naar 0%. Ze vraagt of dit klopt en of dit realistisch is. Ze vindt de nota goed leesbaar. Ze wijst erop dat het goed zou zijn om een overzicht te hebben waarin staat wat het was, wat het wordt en waarom, maar ze begrijpt dat dit soort financiële stukken moeten voldoen aan bepaalde eisen qua vorm. De heer MINDERHOUT constateert dat er rekening wordt gehouden met mogelijke beleidsintensiveringen, als er eenmaal weer een kabinet in het Binnenhof is dat kan regeren. Zijn fractie zal hierop terugkomen bij de behandeling van de begroting. Hij constateert dat er hier en daar iets wordt Pagina 3/15

4 bijgeplust, zoals bij MRDH. Hij vraagt waardoor deze uitgave wordt gedekt en wat precies de beleidsintensiverende werking ervan is. De heer VAN DER BENT deelt mee dat zijn fractie in grote lijnen kan aansluiten bij de vorige sprekers. Zijn fractie constateert dat de realisatie van voornemens achterblijft. Zijn fractie constateert net als D66 dat de structurele uitgaven voor Doel 1-1 worden bijgesteld. Hij vraagt zich af of er niet genoeg te doen is op het gebied van het beschermen tegen overstromingen en wateroverlast. Het CDA vindt het jammer dat het Fietsplan naar achteren verschuift. Hij wijst erop dat het bij het Revolverend Verenfonds niet zo hard gaat als werd aangenomen. Tot slot vraagt hij of de gedeputeerde er zicht op heeft wat de potentiële vraag is van de veren. De heer POTJER sluit zich aan bij de opmerkingen over de waterkeringen van D66 en het CDA en bij de opmerkingen van SGP/ChristenUnie over processen. Hij wijst erop dat in de bestuurlijke inleiding wordt aangegeven dat er meer en zwaardere auto s in Zuid-Holland komen en dat er ook minder onbelaste auto s zijn. Hij neemt aan dat de luchtvervuiling daardoor toeneemt, omdat schone auto s onbelast zijn. Hij merkt op dat het college de ontwikkeling van het wagenpark als positief ziet. Hij vraagt wat daar positief aan is. Hij heeft gezien dat het Fietsplan naar achteren verschuift. Wat GroenLinks betreft zou het Fietsplan juist naar voren moeten worden geschoven. De fractie vraagt zich af of de ambities in dit plan wel worden gehaald. Hij vraagt welke mogelijkheden het college ziet om het gebruik van het openbaar vervoer verder te doen toenemen. Aangezien er budget over is, vindt GroenLinks dat dit daaraan goed besteed zou zijn. GroenLinks vindt CLINCH een mooi project. Spreker wijst erop dat er inmiddels elektrische schepen worden ontwikkeld. Hij vraagt in hoeverre iets dergelijks ook binnen het CLINCH-project gebeurt. Hij hoopt dat wordt voorkomen dat er straks schonere schepen zijn met een achterhaalde techniek. Hij heeft in de krant gelezen dat de rechter een lagere boete moest opleggen aan een bedrijf, omdat DCMR onvoldoende duidelijk was geweest in de aansturing. Hij begreep uit de media dat dit was na het verschijnen van het rapport van de Onderzoeksraad voor de Veiligheid, terwijl hij van de gedeputeerde had gehoord dat DCMR er sinds die tijd meer bovenop zit. Hij vraagt daarom of de gedeputeerde een nadere toelichting kan geven op de vraag hoe het gaat met toezicht en handhaving. GroenLinks heeft daarover schriftelijke vragen gesteld. Daarop is wel een reactie gekomen, maar deze vond GroenLinks onbevredigend. GroenLinks wil graag antwoorden op de gestelde vragen. In de reactie stond dat er geen capaciteitsgebrek is bij Toezicht en Handhaving, omdat er extra mensen kunnen worden ingehuurd, als het nodig is. GroenLinks denkt dat er dan wel een capaciteitsgebrek is. Spreker vraagt of hiervoor niet extra budget moet worden gereserveerd. Hij heeft gelezen dat er budget vrijkomt met betrekking tot de luchtkwaliteit, terwijl de rechter heeft gezegd dat luchtkwaliteit een issue is. Volgens hem gaat de gedeputeerde van Gelderland hiermee anders om. Deze zegt dat de provincie schonere lucht wil en dat de provincie zich daarvoor gaat inzetten. Hij vraagt of de gedeputeerde van Zuid-Holland schonere lucht wil voor de inwoners van de provincie Zuid-Holland. Mevrouw VAN AELST memoreert dat er vorig jaar al uitgebreid is gesproken over strakker en realistischer plannen. Ze wil niet in herhaling vallen. Er zijn toezeggingen gedaan op dit gebied. Ze kan zich voorstellen dat hieraan wordt Pagina 4/15

5 gewerkt. Ze vindt de uitleg bij de verschillende verschuivingen helder. Ze neemt aan dat investeringen die worden doorgeschoven, zo snel mogelijk worden gedaan. De SP heeft ideeën over de doelen waaraan het geld kan worden besteed, dat overblijft. Als voorbeeld noemt ze het openbaar vervoer. De SP wil hierover graag in november spreken bij de behandeling van de begroting. De SP heeft enkele vragen en een opmerking: Er is een daling in inkomsten omdat het grondwatertarief stevig is verlaagd. Waarom is het grondwatertarief verlaagd? De MRDH krijgt ongeveer euro als een soort subsidie. Wat is daarvan de reden? Ze kan zich voorstellen dat de provincie het fijner had gevonden als er minder auto s zouden zijn. Waarom vinden GS de ontwikkeling dat er dat er meer en zwaardere auto s in Zuid-Holland komen, positief? In reactie op wat door het CDA naar voren is gebracht over de veren, wijst ze erop dat er 65 veren in Zuid-Holland zijn. Daarmee is Zuid- Holland de provincie met de meeste veren. Ze stelt dat de veren een belangrijk deel van het vervoersnetwerk vormen. Mevrouw VAN VIEGEN stelt namens de PvdD een aantal vragen: Bij Doel 2-1 wordt een groot aantal doelen gesteld, terwijl het aantal indicatoren beperkt is. Hoe wordt gemeten of de doelen zijn behaald? Het oppervlaktewater moet voldoen aan de Kaderrichtlijn Water (KRW) in Hoe gaan we die doelen halen? Hoe wordt de doelstelling bereikt om de vraag naar mobiliteit af te stemmen op het aanbod? Heeft dit gevolgen voor de ruimtelijke ordening en als dit het geval is, welke gevolgen? Er zijn extra investeringen gepland in een slimmer, schoner en sterker Zuid-Holland. Deze zijn vooral gericht op vervoer en niet op natuur, zoals schoon water en schone lucht. Waarom is er gekozen om extra investeringen te doen op een gebied dat al op orde is en niet op een gebied dat nog lang niet op orde is? De heer BAKX heeft gelezen dat er wordt ingezet op de verhoging van de voorspellende waarde om in te spelen op maatschappelijke ontwikkelingen. Hij neemt aan dat dit niet is gelukt, omdat er 17,9 miljoen euro over is. 50PLUS vindt dat er beter moet worden geanticipeerd op wat er in de samenleving aan de hand is. Hij onderschrijft de vragen van mevrouw Wijbenga. Zijn fractie maakt zich ernstige zorgen over de kwaliteit van het drinkwater. Hij vraagt of de gedeputeerde de middelen die hij beschikbaar heeft, inzet om de controle te intensiveren. Wat Doel 2-1 betreft, vindt de fractie het jammer dat het Fietsplan naar achteren is geschoven. De fractie vraagt extra aandacht voor de veiligheid op de fietspaden. Er is een voorlichtingsbijeenkomst geweest bij Nedcargo over transport, logistiek en innovatie. Hij hoorde daar dat er bijna geen aanlegplaatsen zijn voor boten die goederen vervoeren. De heer JANSSEN zal het compliment dat SGP/ChristenUnie gaf, doorgeven aan de ambtelijke organisatie. Op de vraag van SGP/ChristenUnie over procesmanagement antwoordt hij dat iets soms een langere aanlooptijd heeft dan gewenst is. Dat is bijvoorbeeld het geval bij de sanering van het EMK-terrein in Krimpen aan den IJssel. Daar zal Pagina 5/15

6 binnenkort mee worden begonnen. Het heeft een langere aanlooptijd gehad dan GS wilden. GS zijn ook volop bezig met de andere locaties. Op de eerste vraag van mevrouw Wijbenga antwoordt hij dat er een verschuiving is van geld van Doel 1-1 naar Doel 1-2, omdat er bij Doel 1-1 een bedrag overbleef nadat een concreet project was afgelopen en er bij Doel 1-2 een structureel tekort was bij het afromen van de voorziening van de grondwaterheffing. Op de vraag van mevrouw Van Aelst waarom het grondwatertarief is verlaagd, antwoordt hij dat er een voorziening was getroffen om eventuele problemen op te lossen. GS vinden dat het niet goed is om het geld op te potten. Daarom willen GS niet meer heffen dan het bedrag dat strikt noodzakelijk is. Dit is uitgebreid gemeld aan PS. Op de tweede vraag van mevrouw Wijbenga antwoordt hij dat het aantal inwoners in Zuid-Holland toeneemt en dat het aantal economische activiteiten toeneemt. GS hebben zich ten doel gesteld ervoor te zorgen dat, ondanks deze toenames het aantal blootgestelden aan risicovolle activiteiten niet stijgt. Daar hebben ze hun handen vol aan. De heer POTJER vindt dat de provincie zou moeten sturen op groei op een manier die minder risico s met zich meebrengt. De heer JANSSEN wijst erop dat GS dat willen, maar dat, als GS de best beschikbare technieken voorschrijven, het tijd kost om deze in te voeren. Hij is het ermee eens dat het doel moet zijn om het aantal blootgestelden aan risico s omlaag te brengen, maar hij wijst erop dat GS er hun handen vol aan hebben om het aantal niet te laten groeien. Op de vraag van mevrouw Wijbenga waarom bij Doel 1-1 geen effectindicatoren staan, terwijl ze wel in de begroting stonden, antwoordt hij dat de oorspronkelijke effectindicator (het aantal dodelijke slachtoffers) geen inzicht gaf in verbeteringen die worden gedaan door de provincie. Waterveiligheid wordt opgenomen in de provinciale monitoring voor de ruimtelijke adaptatie. De commissie is hierover geïnformeerd in op 6 januari De eerste uitkering uit het verenfonds is toegekend aan het veer Erimar. Het komende jaar worden meerdere aanvragen verwacht. Er is met instemming van PS een wijziging aangebracht: het kan ook gaan om tweedehands veren. Hij kan niet precies zeggen wie op welk moment hoeveel aanvraagt. De heer VAN DER BENT vindt dat de gedeputeerde een tamelijk afwachtende houding aanneemt. Hij zou graag een duidelijk overzicht willen zien van het aantal aanvragen, ook van de aanvragen die verwacht worden en hij zou graag zien dat de gedeputeerde zich assertiever zou opstellen. De heer JANSSEN deelt mee dat de provincie belt, mailt, op bezoek gaat en er alles aan doet om iedereen op de hoogte te houden van de kansen die het fonds biedt. Sommige ondernemers geven zelf aan dat ze het verenfonds niet nodig hebben. Het fonds is bedoeld voor ondernemers van veren die moeilijk kunnen lenen, terwijl de provincie graag wil dat de betreffende veren in stand worden gehouden. Deze ondernemers worden actief benaderd door de provincie. Hij raadt de heer Van der Bent aan de berichten hierover op de website te volgen. CLINCH is een monitoringprogramma. De provincie draagt bij aan het ombouwen van schepen. De kern van het Europese project is dat de provincie real life data gaat verzamelen. GS willen dat over een aantal jaren te zien is wat het betekent Pagina 6/15

7 als een hybride schip of een dieselschip of een nabehandeld schip stroomafwaarts gaat, zodat Europa over meerdere jaren voorschriften kan opleggen. GS willen daar zo veel mogelijk schepen bij betrekken. De provincie is bezig om het schip Bon Jovi, dat recent is gedoopt, daarbij te betrekken. Dit schip is modulair opgebouwd. Er zitten nog steeds dieselgeneratoren in, maar op het moment dat de nieuwe techniek beschikbaar komt, kunnen ze worden omgebouwd. De schepen vormen een onderdeel van de groene corridor, waarmee GS samen met de partners bezig zijn om ervoor te zorgen dat het vervoer van de Heinekenfabriek naar de Rotterdamse haven CO 2 -neutraal wordt. GS willen de Bon Jovi hierbij betrekken. Er is door de rechter een uitspraak gedaan met betrekking tot Aluchemie. GS vinden dat daarbij een niet helemaal juist beeld is ontstaan. DCMR heeft daarop gereageerd richting de pers. Het ging over emissie-eisen en mogelijkheden om te handhaven. Het had te maken met beschikbare technieken en begunstigingstermijnen. Hij zegt toe om de feiten hierover voor PS op een rij te zetten. De heer BAKX heeft gelezen dat door verruiming van de Europese regelgeving de uitstoot groter mocht zijn. Hij vraagt of deze constatering juist is. De heer JANSSEN zal de beantwoording van deze vraag meenemen in het overzicht dat hij gaat maken. Hij wijst erop dat het vaak geen kwestie is van willen maar van kunnen. Hij vindt het jammer dat de schriftelijke vragen van GroenLinks niet naar tevredenheid beantwoord zijn. Hij stelt voor om als algemene regel aan te nemen dat, wanneer fracties aanvullende vragen hebben nadat schriftelijke vragen zijn beantwoord, ze contact opnemen met de griffie, zodat alle vragen en antwoorden op een voor iedereen navolgbare manier gebundeld kunnen worden. Op de vraag over een eventueel capaciteitsgebrek antwoordt hij dat er geen capaciteitsgebrek is, maar dat er soms extra capaciteit nodig is, bijvoorbeeld als zich drie incidenten tegelijk voordoen. GS willen schonere lucht voor de provincie, net als GS van Gelderland dat willen voor hun provincie. GS en PS hebben de rapportage over luchtkwaliteit met elkaar behandeld. Hij zal daarop terugkomen, mede naar aanleiding van de mondelinge vragen die zijn gesteld. Er zal bekeken worden of er extra opgaven voortkomen uit de WHO-normen. GS zullen van tevoren bekijken wat er kan en wat er moet gebeuren. Op de vraag van mevrouw Van Viegen over de KRW antwoordt hij dat het principe van one out all out geen goed beeld geeft van de vorderingen. Er gebeurt zeer veel, maar als er hard aan gewerkt wordt om een aantal punten binnen een indicator op groen te krijgen maar er staat er nog een op rood, dan komt er nog steeds een rood kruis te staan. Er zijn grote opgaven. GS doen er alles aan om te proberen de doelen die gesteld worden door de KRW, te halen. Soms is een ecologisch effect gewenst, dat niet snel wordt behaald. Mevrouw VAN VIEGEN vraagt of bekend is in hoeverre er wordt voldaan aan de normen van de KRW. Ze zou daar graag inzicht in willen hebben. Ze wil graag weten welke inzet wordt gepleegd om doelen die iedere keer niet worden gehaald, te halen. De heer JANSSEN neemt aan dat mevrouw Van Viegen impliciet verwijst naar de middelen die worden gebruikt in de agrarische sector. Hij deelt mee dat daar veel op wordt ingezet. Volgens hem is er ook een andere rapportage dan de one out Pagina 7/15

8 all out -rapportage. Hij weet niet wanneer deze weer komt. Hij belooft daarop terug te zullen komen. Mevrouw VAN VIEGEN vindt het vooral belangrijk dat er wordt gekeken in hoeverre de provincie voldoet aan de normen. Volgens de heer JANSSEN zijn de rapportages waarover hij sprak eerder gedeeld met PS en zijn ze ook besproken met PS. Hij zegt toe op een rij te zetten wanneer er is gerapporteerd en wanneer de nieuwe rapportage naar PS komt. Hij benadrukt dat hij niet heeft gezegd dat de provincie overal grotendeels aan voldoet, maar dat hij heeft gezegd dat one out all out vaak geen goed beeld geeft van de inspanningen die gepleegd zijn en de daardoor behaalde resultaten. Wat drinkwater betreft, deelt hij mee dat hij het belangrijk vindt dat dit veilig is en blijft. PS worden steeds geïnformeerd over wat de provincie wel en niet kan. Soms kunnen GS wensen van PS niet vervullen omdat wetten en regels in de weg staan. Hij vindt dat men moet oppassen dat zaken niet een principediscussie worden. De provincie is gebonden aan het feit dat, als met betrekking tot de emissie van bepaalde stoffen aan de Europese normen wordt voldaan, ze niet zelf andere normen kan opleggen. GS beklimmen samen met het Rijk de berg op richting Europa om ervoor te zorgen dat er iets aan het systeem wordt gedaan met betrekking tot hoe stoffen op de markt komen. Voordat er iets is veranderd op dit gebied doen hij en de heer Vermeulen er alles aan om de mogelijkheden die er zijn, te benutten. Op de vraag van de heer Bakx over Nedcargo antwoordt hij dat er bij de binnenvaart twee zaken spelen. De eerste is dat binnenvaartschepen in havens soms een beetje worden achtergesteld ten faveure van zeeschepen. Daar worden gesprekken over gevoerd. De tweede zaak is dat er binnen ruimtelijke ordening wordt bekeken of watergebonden bedrijvigheden in sommige gevallen kunnen worden verplaatst. De heer BAKX heeft tijdens een werkbezoek van een ondernemer gehoord dat deze een hub wilde realiseren in Alphen aan den Rijn, maar dat hij veel last ondervond van de regels. De heer JANSSEN is niet bekend met die locatie. Mevrouw VAN AELST is blij dat de provincie gesprekken voert met de Rotterdamse haven en dat de provincie haar best doet om watergebonden bedrijventerreinen te behouden voor watergebonden bedrijvigheid. Ze mist daarin de spitssluitingen van bruggen, die nog steeds voorkomen in de provincie. Enkele jaren geleden is afgesproken dat daar een evaluatie over zou komen. Er zou bij één brug bekeken worden waarom deze dicht gaat tijdens de spits en of het effect heeft. Ze vraagt of deze evaluatie binnenkort gehouden wordt. Ze merkt op dat onderzoek laat zien dat spitssluitingen vervoer over water ontmoedigen. Het lijkt haar goed om hierop een keer dieper in te gaan. De heer JANSSEN deelt mee dat er in het kader van groene golven volop wordt bekeken hoe alles wat over water gaat en wat over bruggen gaat, goed kan worden geregeld. Dat is zeker het geval op drukke vaarwegen, zoals de Gouwe. De heer SCHEURWATER vraagt wat er is geleerd voor nieuwe projecten. Hij had het mooi gevonden als was meegenomen in de najaarsnota wat er niet goed is Pagina 8/15

9 gegaan en als er zou zijn gekeken naar de vorming van het proces. Hij doelt daarbij op processing en timemanagement. De heer POTJER heeft behoefte aan iets meer uitleg rondom luchtkwaliteit. Hij heeft de gedeputeerde horen zeggen dat GS van Zuid-Holland net als GS van Gelderland willen dat de luchtvervuiling afneemt. Hij heeft in de najaarsnota gelezen dat er geld overblijft op het gebied van de maatregelen die genomen worden om de luchtkwaliteit te verbeteren. Hij vraagt hoe zich dat verhoudt tot de ambitie om te versnellen, die PS en GS hebben. De heer JANSSEN herinnert eraan dat in een technische vraag die door de PvdD is ingediend, werd gevraagd waarom iets op nul gesteld is. Het betrof groene doelen. Als het goed is, hebben PS het antwoord op die vraag ontvangen. Het antwoord hield in dat de betreffende doelen na 2018 worden gerealiseerd en niet in Daarom zijn die doelen op nul gezet voor De provincie coördineert het programma Luchtkwaliteit voor het Rijk. Er bleef geld over uit een project rond verduurzaming van de waterbussen. De provincie had dit geld min of meer ontvangen voor dit project. Om te voorkomen dat het geld teruggestort moest worden naar het Rijk, is het overgeboekt naar Rotterdam, om daar extra maatregelen te nemen. Het is niet zo dat de doelen naar beneden zijn bijgesteld, maar dat er soms iets overblijft. Hij wijst er in dit verband op dat een najaarsnota een wijzigingennota is. Op de vraag van de heer Scheurwater antwoordt hij dat de provincie leert van nieuwe projecten. Een van de dingen die de provincie meer en meer leert is dat er vanaf het begin van een project met verschillende partijen samen wordt gezocht naar mogelijkheden die tot win-winsituaties kunnen leiden. Als voorbeeld noemt hij de Delftse Schie. Daar is een zachte oever die moet worden vervangen of hersteld. Er kan worden bekeken of het misschien beter is om er een harde oever van te maken en of dat leidt tot een win-winsituatie. De provincie stuurt niet altijd op op tijd en binnen het budget. Soms gaat de voorkeur uit naar duurder en beter, bijvoorbeeld als daardoor verhoudingsgewijs een grotere meerwaarde wordt bereikt. Daarvoor is het belangrijk om vroeg in het traject met veel partijen om de tafel te gaan zitten. GS zien dat als een belangrijk leerpunt. De VOORZITTER concludeert dat de gedeputeerde twee toezeggingen heeft gedaan: 1. GS zullen de feiten ten aanzien van de luchtkwaliteit op een rij zetten, wat betreft de uitspraak van de rechter en wat de provincie kan doen en kon doen. 2. GS zullen de rapportage met achterliggende cijfers van de vorderingen met betrekking tot de KRW Grondwaterlichamen en oppervlaktelichamen opnieuw aan PS zenden. De heer JANSSEN vult aan: 1. Met betrekking tot de eerste toezegging deelt hij mee dat het vooral gaat om een overzicht van hoe het is gegaan. Het gaat niet om wat de provincie nu kan doen, maar wat er destijds is gebeurd en de feitelijkheden rondom de vergunningverlening. 2. Met betrekking tot de tweede toezegging: GS zullen PS ook informeren over wanneer er een nieuwe rapportage verwacht wordt. De heer JANSSEN verlaat de vergadering om naar Arnhem te gaan. Pagina 9/15

10 De heer VERMEULEN constateert dat een aantal vragen is gesteld over planning en hoe het zit met doorgeschoven prestaties. Hij wijst erop dat dit een terugkomend vraagstuk is. Hij verzoekt PS daarover niet te somber te zijn. In de commissie Bestuur en Middelen is gesproken naar aanleiding van gesprekken met de accountant. De accountant zei dat het vaak voorkomt dat provincies achterblijven met prestaties. Spreker vindt dat de provincie beter moet voorspellen. Hij wijst erop dat het bij investeringen altijd lastig is om alles volgens planning te doen. Aan de andere kant zijn er soms onverwachte inkomsten. PS kunnen dan nieuwe ambities opstellen. Dat kan bij de behandeling van de begroting en ook daarna. Hij vindt het belangrijk om te beseffen hoe groot de realisatiekracht is van de provincie en van de partners. Als bijvoorbeeld gemeentes achterblijven bij de realisatie van het project Fiets, kan de provincie het geld niet overmaken. Er is een aantal financiële verschuivingen, onder andere door nieuwe regelgeving op het gebied van de beleidsnota Investeringen, waardering en afschrijving. Er zijn wijzigingen op concernniveau met betrekking tot PZG. Er zijn verschuivingen binnen het bestedingsplan Mobiliteit. Hij vindt dat er niet kan worden gezegd dat het allemaal geweldig gaat. Hij vindt dat de realisatiekracht van de provincie moet verbeteren en dat GS PS daarover goed moeten informeren. Hij vindt het interessant dat de heer Paymans zegt dat men meer binnenkrijgt als de opcenten worden verlaagd. Hij stelt dat dit een manier is waarop men ernaar kan kijken. Aan de andere kant heeft hij de heer Potjer horen zeggen dat GroenLinks het positief vindt dat de opcenten stijgen. Hij wijst erop dat de politieke leider van GroenLinks in een gesprek met mevrouw Baarsma, een bekende econoom, heeft gezegd dat GroenLinks de ambitie heeft om te vergroenen en om daarom onder andere, belastingen op gebruik wil verhogen. Belasting op gebruik is vaak bedoeld om het gebruik te doen dalen. Mevrouw Baarsma vroeg toen: Wat nu, als dit succesvol is? Spreker stelt dat de leider van GroenLinks op die vraag eigenlijk geen antwoord had. De overheid wil niet dat er veel auto s bij komen. Aan de andere kant heeft de overheid er voordeel van als meer mensen een auto kopen. Hij denkt dat de heer Paymans hierop een andere visie heeft. De heer PAYMANS deelt mee dat hij geen andere visie heeft. Hij wijst erop dat de werkelijke reden van de hogere inkomsten van opcenten is dat de provincie aan ontgroening heeft gedaan doordat de eigenaren van hybride voertuigen vanaf 1 januari opeens volledig de opcenten en de wegenbelasting moesten gaan betalen. Hij vindt dat de perverse impuls die er was, groter is geworden door minder groen te gaan doen, waardoor de provincie meer inkomsten heeft ontvangen. Hij hoopt dat de gedeputeerde dit kan bevestigen. De heer VERMEULEN antwoordt bevestigend. Hij neemt aan dat de partij van de heer Paymans zich heeft beklaagd bij de staatssecretaris die daarvoor verantwoordelijk is. De heer PAYMANS deelt mee dat hij zich hierover ook in het provinciehuis heeft beklaagd, temeer daar de wandcontactdozen in de kelder nog steeds niet functioneren. De heer VERMEULEN heeft begrepen dat de wandcontactdozen inmiddels functioneren. Hij heeft de nieuwe portefeuillehouder Middelen op haar eerste Pagina 10/15

11 werkdag de suggestie aan de hand gedaan om hierover spoedig een brief te sturen aan PS. Mevrouw WIJBENGA vraagt of de gedeputeerde het met haar eens is dat het niet zou moeten gaan om de centen, maar dat het meer zou moeten gaan om duurzaam transport. Ze stelt dat de modaliteit van het vervoer waarvoor mensen kiezen, een beetje meer gestuurd zou kunnen worden. Ze ziet graag dat mensen meer gebruikmaken van het openbaar vervoer en minder van de auto. De heer VERMEULEN is het met mevrouw Wijbenga eens dat het debat meer over de inhoud moet gaan. GS stellen zich volledig achter de constatering dat de wegen dichtslibben, dat het openbaar vervoer dichtslibt als er niets aan gedaan wordt en dat het op fietspaden niet goed gaat en dat daarom investeringen in alle modaliteiten noodzakelijk zijn. Het gaat er niet om dat de ene modaliteit wordt bevoorrecht ten opzichte van de andere. Het gaat er vooral om dat de mobiliteit van mensen wordt gegarandeerd. Mensen gaan meer reizen. Dat komt door de nieuwe economie. Hij stelt dat de provincie dat moet faciliteren. Hij wijst erop dat op het platteland behoefte is aan een andere manier van ov dan in drukbevolkte gebieden. De provincie blijft investeren in mobiliteit in het algemeen. Volgens de heer POTJER heeft de gedeputeerde de woorden van de heer Klaver verkeerd geïnterpreteerd. Hij stelt dat, wanneer de belastingen goed worden ingericht, ongewenst gedrag afneemt en men daarin niet meer hoeft te investeren. Hij wijst erop dat tweederde deel van het budget van de provincie wordt uitgegeven aan wegen. Volgens hem kunnen er veel kosten worden bespaard. Hij denkt dat, als de opcenten worden verhoogd, de modaliteiten anders kunnen worden ingericht. Hij stelt dat, als een autoweg wordt veranderd in een fietspad, er geen capaciteitsgebrek meer is voor fietsers. Hij vindt het belangrijk dat er wordt gestuurd op bepaalde doelen. Hij is het met mevrouw Wijbenga eens dat dit leidend moet zijn en dat het niet zo moet zijn dat men staat te juichen als er meer auto s komen omdat dit meer inkomsten betekent. Hij vraagt wat de gedeputeerde gaat doen om de modaliteitshift te bereiken. De heer VERMEULEN wijst erop dat mevrouw Baarsma, de econoom, zei: Met Jesse ben je dubbel de sjaak. Hij stelt dat een automobilist in eerste instantie meer gaat betalen voor gebruik. Als het vervolgens lukt om het gebruik terug te dringen, moet dezelfde automobilist weer andere belasting gaan betalen, omdat er minder geld binnenkomt. Los daarvan, denkt hij dat in Zuid-Holland door de automobilist een zeer grote bijdrage wordt geleverd, ook aan andere doelen. Het algemene dekkingsmiddel opcenten gaat niet alleen naar wegen, maar ook naar andere doelen. De capaciteitsanalyse die pas geleden is gedaan, maakt duidelijk dat bij alle modaliteiten te weinig capaciteit is. Er zijn onderzoeken gaande, zoals het MIRTonderzoek Rotterdam-Den Haag, het MIRT-onderzoek Goederencorridors, analyses naar hoe er in de provincie in de toekomst kan worden omgegaan met het openbaar vervoer. Hij hoopt dat met een nieuw kabinet afspraken te maken zijn, niet alleen over vervoer over de weg en over vervoer over water, maar ook over noodzakelijke investeringen in het openbaar vervoer en de fiets. Hij wacht met spanning af of een nieuw kabinet de bereidheid van GS om te financieren wil matchen. Pagina 11/15

12 Mevrouw WIJBENGA heeft de gedeputeerde horen zeggen dat de opcenten ook voor andere doelen worden gebruikt dan voor wegen. Dit doet haar denken aan de accijnzen op tabak. Die worden ook gebruikt voor andere doelen. Ze vraagt of hij het met haar eens is dat dit niet wil zeggen dat het goed is om te roken. De heer VERMEULEN is het daarmee eens, als oud-bestuurslid van het Longfonds, maar het college is het absoluut niet eens met de suggestie dat autorijden niet goed zou zijn. Dat komt omdat voor zeer veel mensen de auto de aangewezen manier van vervoer is. De heer POTJER verzoekt de gedeputeerde zich te onthouden van negatieve kwalificaties met betrekking tot politieke uitspraken vanuit GroenLinks die buiten de vergaderzaal van de commissie Verkeer en Milieu zijn gedaan. Hij deelt mee dat hij zelf ook professoren kan citeren die vinden dat men onder Mark Rutte dubbel de sjaak is. Hij wijst erop dat de luchtvervuiling, met name in Den Haag en Rotterdam, bij drukke verkeersaders ernstig is. Hij stelt dat de heer Vermeulen als oudbestuurslid van het Longfonds moet erkennen dat luchtvervuiling voor een groot deel samenhangt met autorijden en dat fietsers in het algemeen gezonder zijn dan automobilisten, omdat ze meer bewegen. De heer VERMEULEN vindt het terecht dat de heer Potjer hem heeft gevraagd zich te onthouden van negatieve kwalificaties met betrekking tot politieke uitspraken vanuit GroenLinks die buiten de vergaderzaal van de commissie Verkeer en Milieu zijn gedaan. Met betrekking tot de tweede opmerking van de heer Potjer, stelt hij dat de provincie een opgave heeft ten aanzien van de luchtkwaliteit. Hij wijst erop dat daaraan hard wordt gewerkt. Dat betekent dat ten aanzien van mobiliteit, ook in binnensteden, goed moet wordt bekeken hoe dit op een zo duurzaam mogelijke manier gebeurt. Hij deelt mee dat in het kader van de weg van de energietransitie in het Westland, een vergunning is verleend aan de aannemer BAM voor groot onderhoud aan de N211. Deze weg wordt CO 2 -negatief. Dat betekent dat hij meer CO 2 opneemt dan dat hij uitstoot. Hij wijst erop dat als de provincie serieus aan de slag gaat met burgerparticipatie, projecten meer tijd kosten. Hij stelt dat PS zich goed moeten afvragen in welke fase burgerparticipatie nog realistisch is en in welke fase niet meer. Aan de andere kant stelt hij dat het altijd beter is om iets te realiseren met meer draagvlak dan met minder draagvlak. Op de vraag van SGP/CU wat de provincie doet aan verkeersveiligheid en de vraag waar het bedrag van euro voor MRDH naartoe gaat, antwoordt hij dat de provincie met MRDH samenwerkt op het gebied van verkeersveiligheid in het ROVZH (Regionaal Overleg Verkeersveiligheid Zuid-Holland). Deze week is de Verkeersveiligheidsweek. De provincie wil naar nul verkeersslachtoffers in Zuid-Holland. De provincie zet zich daarvoor in, ook financieel. Hij is het met de heer Van der Bent eens dat geprobeerd moet worden om het Fietsplan te versnellen. De vertragingen komen door projecten die door de regio s moeten worden gedaan. De provincie heeft de gemeenten daarop aangesproken. In antwoord op de opmerkingen van de heer Potjer over het gebruik van het ov, deelt hij mee dat er wordt geïnvesteerd in HOV en in R-net en dat er meer treinen rijden dan voorheen tussen Rotterdam en Gouda. Hij wijst mevrouw Van Aelst op de brief over brugopeningen die verstuurd is naar aanleiding van vragen van de gemeenteraden van Leiden en Voorschoten rond het project Rijnlandroute. Als de commissie bestaande situaties nog een keer wil Pagina 12/15

13 bespreken, is hij daartoe bereid. Hij denkt dat het goed is als de commissie alle partijen die daarmee te maken hebben, zoals weggebruikers en vaarweggebruikers, een keer uitnodigt bij een commissievergadering en vervolgens het debat hierover aangaat met het college. Op de vraag van mevrouw Van Viegen over implicaties voor ruimtelijke ordening van de toenemende vraag naar mobiliteit en het bieden van meer aanbod, antwoordt hij dat GS geen infrastructuur aanleggen omdat ze dat leuk vinden, maar omdat GS vinden dat ze dat moeten doen. Investeringen in wegen en ov worden gedaan op basis van netwerkanalyses. Investeringen in vervoer volgen altijd op ruimtelijke investeringen, zoals woningbouw. Vorig jaar is er bij kaderbesluit besloten om 94 miljoen euro extra voor een aantal projecten te reserveren binnen het programma Infrastructuur. Mevrouw VAN VIEGEN wijst erop dat PS veel doelen willen bereiken. Ze vraagt hoe ermee wordt omgegaan dat de indicatoren daar in sommige gevallen niet goed op aansluiten. De heer VERMEULEN constateert dat indicatoren een terugkerend thema vormen. Het lijkt hem goed om weer eens een keer met elkaar te bekijken of de indicatoren nog voldoen. Tweede termijn De heer SCHEURWATER bedankt de gedeputeerde voor de heldere beantwoording. Hij constateert dat er een aantal leermomenten is. Hij vraagt of de gedeputeerde het met hem eens is dat het mooi zou zijn als in de najaarsnota zou staan wat GS hebben geleerd. De VOORZITTER vraagt of dat alleen geldt voor het programma Verkeer. De heer SCHEURWATER antwoordt ontkennend. De VOORZITTER kan zich voorstellen dat de heer Scheurwater dit meer een onderwerp vindt om in de Staten te bespreken. De heer SCHEURWATER is het daarover eens met de voorzitter. Hij wijst erop dat ervoor is gekozen om de najaarsnota te bespreken in vier commissies. Hij vindt het vervelend om er pas volgende week mee te komen omdat er dan misschien wordt gezegd dat hij het nu had kunnen zeggen. Hij wil graag dat er serieus wordt gekeken naar leermomenten omdat de provincie aan de ene kant rekening moet houden met efficiency en effectiviteit en aan de andere kant met transparantie richting de burgers. Hij heeft de heer Janssen en ook de heer Vermeulen horen zeggen dat de spinoff zo goed mogelijk moet worden gebruikt. Hij vraagt de heer Vermeulen of hij mogelijkheden ziet om een spin-off te realiseren voor de bedragen, die door de veranderde systematiek van begroten vrijvallen. Mevrouw WIJBENGA bedankt de gedeputeerden voor de beantwoording en de ambtenaren voor de goede voorbereiding. De heer POTJER deelt mee dat zijn fractie de discussie over de belastinggrondslag niet opnieuw wil voeren. Hij denkt dat het goed is om er toch een opmerking aan te wijden. GroenLinks vindt het belangrijk dat de provincie dat Pagina 13/15

14 belast wat ze niet wil en niet belast wat ze wel wil. Hij vindt het interessant om te horen dat de VVD daar schijnbaar anders over denkt. Mevrouw VAN AELST heeft de gedeputeerde trots horen spreken over een CO 2 - negatieve weg die er binnenkort komt. Ze kan zich een discussie in de Statenvergadering herinneren over een stille asfaltsoort, waar iedereen trots op was, die uiteindelijk in onderhoud veel duurder bleek te zijn dan het zoab (zeer open asfalt beton) wat de provincie gebruikte en dat zoab veel duurder in onderhoud bleek te zijn dan het asfalt wat daarvoor werd gebruikt. Ze is benieuwd welke implicaties deze ontwikkeling zal hebben voor beheer en onderhoud. De heer BAKX nodigt de gedeputeerde uit om op vrijdagmiddag op het binnenplein deel te nemen aan de scootmobielveiligheidstraining om eens te ervaren hoe het is om in een scootmobiel te rijden. Hij nodigt ook zijn collegacommissieleden hiertoe uit. De VOORZITTER weet niet of ze komt. De heer VERMEULEN heeft de uitnodiging gezien. Hij heeft op vrijdagmiddag al een andere afspraak. Hij kan daarom niet komen. Hij komt graag een andere keer. In antwoord op de vraag over leermomenten deelt hij mee dat hij vindt dat men een goede balans moet zoeken tussen zelfkastijding en realistisch bekijken wat er beter kan. Hij is het eens met de heer Scheurwater dat de provincie daar, waar lessen kunnen worden geleerd, dat moet blijven doen. De provincie wil een lerende organisatie zijn. Hij vindt dat dit in de cultuur van de organisatie moet zitten. Volgens hem stralen het college, de Staten en de organisatie dat ook uit. Dat betekent dat, als iets anders gaat dan gepland was, daarvan wordt geleerd. Soms gaan projecten beter dan was verwacht. Ook daarvan wordt geleerd. Hij vindt dat men daarmee eigenlijk moet beginnen, omdat dit een positief effect is. Hij wijst erop dat in het afgelopen jaar een aantal sessies is geweest ten aanzien van infrastructuur, waarbij de organisatie samen met externe partners heeft gekeken naar wat er van bepaalde projecten is geleerd. De organisatie en hij hebben deze sessies als zeer positief ervaren. Hij denkt dat, als er nog een keer dergelijke sessies worden gehouden, misschien ook Statenleden kunnen worden uitgenodigd. Op de vraag over vrijvallende bedragen antwoordt hij dat hij vindt dat, als GS iets kunnen doen om extra inpassing noodzakelijk te maken in lopende projecten, ze het altijd moeten doen. Volgens hem ging de vraag die de heer Scheurwater stelde, daarover. In een dergelijk geval komt er een voorstel. Er kan altijd een afweging worden gemaakt over de behoefte die PS en GS voelen om dat te doen. Hij bedankt mevrouw Wijbenga voor de complimenten. Hij constateert dat de heer Potjer geen nieuwe discussie wil voeren over de belastinggrondslag, maar dat wel doet. Hij wijst erop dat het vooral een politieke discussie is. Hijzelf vertegenwoordigt samen met zijn collega de mening van het college. Hij wijst erop dat er op verschillende manieren kan worden gekeken naar grondslagen. Hij citeert de accountant: De belasting verhogen of verlagen is een politieke afweging, die uiteindelijk door de Staten wordt gemaakt. Hij vindt de opmerking van mevrouw Van Aelst over beheerslasten zeer terecht. De provincie zit daar bovenop. De provincie is bezig met twee pilotwegen. Ze is de eerste gebruiker van bepaalde innovaties. Het kan iets duurder uitvallen dan was verwacht, maar deze pilots zijn minder breed dan het programma over stil asfalt. Deze vorm van investeren zal goed bekeken worden en goed geëvalueerd Pagina 14/15

15 worden. De provincie wil uiteindelijk naar volledig CO 2 -neutrale wegen in heel Zuid-Holland. Er moet wel bekeken worden hoe de provincie dat gaat betalen. Vooralsnog zijn de investeringskosten 10 à 15% hoger. GS hebben van PS middelen ontvangen vanuit het programma Energietransitie om dat te dekken, maar GS kunnen dat nog niet voor alle infrastructuur doen. De VOORZITTER deelt mee dat het stuk wordt geagendeerd voor de vergadering van PS van 11 oktober. 6. Sluiting De VOORZITTER bedankt de aanwezigen voor hun inbreng en sluit de vergadering om uur. Pagina 15/15