Verslag aan de Provincieraad

Transcriptie

1 directie Welzijn, Gezondheid, Wonen, Jeugd en Ontwikkelingssamenwerking dienst Maatschappelijke Participatie dossiernummer: Verslag aan de Provincieraad betreft verslaggever Wonen - Impulsbeleid wonen-zorg-welzijn - nieuw subsidiereglement Reglement met betrekking tot het provinciaal impulsbeleid door het verlenen van projectsubsidies aan innoverende projecten wonen-zorg-welzijn Eddy Couckuyt Mevrouwen en mijne Heren, Situering Het provinciebestuur van Oost-Vlaanderen heeft in de afgelopen beleidsperiode werk gemaakt van een impulsbeleid met betrekking tot wonen en welzijn. In het kader van dit impulsbeleid wonen-welzijn verleende het provinciebestuur projectsubsidies aan innovatieve projecten binnen het territorium van de provincie. Het budget dat voor dit impulsbeleid werd ingezet was niet gereglementeerd (budgetcode 2013/649001/08/0629 Subsidies en prijzen/overig woonbeleid, actie Verlenen van projectsubsidies). De Provincieraad bepaalde elk jaar de grenzen waarbinnen het budget kon worden aangewend en kende de concrete projectsubsidies toe. Het provinciebestuur van Oost-Vlaanderen maakte in de afgelopen beleidsperiode ook werk van woonzorgzones en van een investeringsbeleid in de beleidsvelden welzijn en gezondheid. De budgetten die daarvoor werden ingezet waren evenmin gereglementeerd (respectievelijk budgetcode 2013/649001/08/0980/00 Subsidies en prijzen/sociale geneeskunde, gezondheidspromotie en ziektepreventie, actie Condities van wonen in combinatie met zorg verbeteren en optimaliseren in de ouderenzorg (woonzorg) en budgetcode 2013/649001/08/0900 Subsidies voor investeringen in de sectoren welzijn en gezondheid, actie Overig beleid directie Welzijn, Gezondheid, Wonen, Jeugd en Ontwikkelingssamenwerking (investeringssubsidies). Het provinciebestuur heeft de intentie om ook in de nieuwe beleidsperiode een provinciaal impulsbeleid te ontwikkelen in de beleidsvelden welzijn en zorg en het beleidsdomein wonen. Er zijn verschillende argumenten aan te voeren om het voornoemde provinciaal impulsbeleid te hervormen en beter op elkaar af te stemmen: 1. Interne staatshervorming

2 Motivering 2. Raakvlakken tussen wonen, welzijn en zorg 3. Budgetten bundelen voor krachtiger beleid 4. Verhogen van rechtszekerheid 1. Interne staatshervorming. Het beleidsdomein wonen heeft betrekking op grondgebonden materies en wordt dus niet gegrepen door de Interne staatshervorming. Het provinciaal woonbeleid wordt ontwikkeld vanuit verschillende invalshoeken (ruimte, welzijn, leefmilieu) en dit in het kader van een principieel open taakstelling. Niettemin werd op 19 september 2005 een Protocol inzake interbestuurlijke samenwerking woonbeleid afgesloten tussen het Vlaams Gewest, de VVP, de VVSG en alle Vlaamse Provincies (bijlage 1). Het voornoemde protocol definieert de intenties van de ondertekenaars om samen te werken aan de in het protocol omschreven gemeenschappelijke doelen. Het impliceert geenszins een gesloten taakstelling voor de provinciebesturen. In 2013 werd door alle partijen een nieuw protocol onderhandeld dat de eerder overeengekomen samenwerking in meer detail beschrijft en in werking zal treden op de datum van de ondertekening ervan door alle partijen (bijlage 2). Onder opschortende voorwaarde van goedkeuring, zijn de concrete domeinen van samenwerking: de ondersteuning van het lokaal woonbeleid, het bijdragen tot het oplossen van problemen op de private en de sociale huurmarkt, het verzamelen en uitwisselen van gegevens, het opzetten van nieuwe experimenten in het woonbeleid en het aanbieden van complementaire vormingsinitiatieven en verstrekken van gerichte informatie. De beleidsvelden welzijn en zorg hebben betrekking op persoonsgebonden materies en worden wel gegrepen door de Interne staatshervorming. Het provinciebestuur Oost-Vlaanderen zal vanaf 1 januari 2014 werken binnen de context van meer beperkte bevoegdheden binnen de beleidsvelden welzijn en zorg. Die worden gedefinieerd in Decreet van 31 mei 2013 houdende toekenning van bepaalde bevoegdheden aan de provincies in de aangelegenheden, vermeld in artikel 5 van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen: sociale kaart, ondersteuning sociale planning, stimuleren en ondersteunen van netwerken en voeren van een impulsbeleid ter uitvoering van het Vlaams beleid. De contouren van het provinciaal impulsbeleid binnen het beleidsveld welzijn en zorg werd vastgelegd in het Bestuursakkoord tussen het Vlaams Gewest, de Vlaamse Gemeenschap en de Provincie Oost-Vlaanderen zoals bedoeld in artikel 2 3 van het Provinciedecreet en waarvan kennisgenomen werd in de Provincieraad van 4 september 2013 (gerelateerd dossier met nummer ). Conform dit Bestuursakkoord kan het provinciebestuur op het vlak van welzijn en zorg een impulsbeleid ontwikkelen waarmee het invulling geeft aan volgende prioriteiten: het faciliteren van voldoende, kwaliteitsvol en toegankelijk welzijns- en zorgaanbod, het promoten van zorgberoepen, het stimuleren van participatief en inclusief werken, het stimuleren van de vermaatschappelijking van de zorg, het ontwikkelen van innovatieve projecten, het ondersteunen van lokale besturen in specifiek lokale of bovenlokale welzijns- en zorgdomeinen en het bewaken van de territoriale homogeniteit van het meso-bestuursniveau. In het licht van die herijking van provinciale bevoegdheden dringt een hertekening van het provinciaal impulsbeleid welzijn en zorg zich op.

3 2. Raakvlakken tussen wonen, welzijn en zorg Aspecten van wonen, zorg en welzijn wisselen doorheen het levenstraject. In 2008 werd deze visie reeds vorm gegeven in het Vlaams woonzorgdecreet. De optie was de mensen zo lang mogelijk in hun thuismilieu te houden en voor zover nodig bepaalde woon-, zorg- en welzijnsformules aan te reiken in de voortgang van hun levenstraject. Centraal staat de mens zelf met zijn of haar specifieke vragen, op dat ogenblik, in die omstandigheden, die levensfase met die behoeften. Het forum Bruggen bouwen tussen wonen, zorg en welzijn op dinsdag 12 juni 2012 leverde waardevolle inzichten en leerpunten voor de toekomst. Onder de deelnemers heerste er consensus over het idee dat de mens en zijn noden nog steeds het uitgangspunt moeten zijn. Dit mag echter niet leiden tot een in het wild groeiend aanbod dat zich ontwikkelt naar de noden en de beurs van de meest biedende. Er is een grote nood aan het bewaken van een voldoende kwantitatief en kwalitatief aanbod dat gekenmerkt wordt door differentiatie, complementariteit en, niet het minst, betaalbaarheid. Er is een grote nood aan het ontwikkelen van een meer integraal Vlaams beleid. Het provinciebestuur staat heel dicht bij wat er gebeurt binnen haar territorium. Het kent de problemen en de verzuchtingen van het werkveld. Het is dus heel goed geplaatst om de aandacht van de Vlaamse overheid te vragen voor relevante maatschappelijke problematieken. Het Oost-Vlaamse regionaal welzijnsoverleg (RWO) en de Provinciale Woonraad zijn goede voorbeelden van overleg waarbinnen regionale problematieken kunnen worden gesignaleerd, besproken en aangepakt. Met subsidies voor vernieuwende en soms experimentele oplossingen geeft het provinciebestuur daarenboven zuurstof aan potentiële oplossingen voor maatschappelijke noden. Dat impulsbeleid is echter in principe tijdelijk: op een bepaald moment verdwijnen de provinciale subsidies weer. Zowel het Protocol als het Bestuursakkoord leggen wat betreft innovatieve welzijnsprojecten en experimentele woonprojecten de nadruk op een goede afstemming tussen overheidsniveaus en aandacht voor oplossingen op de langere termijn. 3. Budgetten bundelen voor krachtiger beleid Om de slagkracht van het provinciaal impulsbeleid op het vlak van wonen, zorg en welzijn te verhogen is de bundeling van budgetten aanbevelenswaardig. De Deputatie stelt voor om in de Meerjarenplanning één budget te voorzien voor het financieren van innoverende projecten wonen-zorg-welzijn. Dat budget kan in de plaats komen van de middelen die in 2013 werden ingeschreven onder de budgetcode 2013/649001/08/0629 Subsidies en prijzen/overig woonbeleid, actie Verlenen van projectsubsidies ( ,00 EUR, projecten wonen en welzijn), budgetcode 2013/649001/08/0980/00 Subsidies en prijzen/sociale geneeskunde, gezondheidspromotie en ziektepreventie, actie Condities van wonen in combinatie met zorg verbeteren en optimaliseren in de ouderenzorg (80 000,00 EUR, woonzorg) en budgetcode 2013/649001/08/0900 Subsidies voor investeringen in de sectoren welzijn en gezondheid, actie Overig beleid directie Welzijn, Gezondheid, Wonen, Jeugd en Ontwikkelingssamenwerking (77 500,00 EUR, investeringssubsidies). 4. Verhogen rechtszekerheid

4 Om de rechtszekerheid te verhogen is het wenselijk om een subsidiereglement voor te bereiden dat aan potentiële indieners van projectvoorstellen duidelijkheid schept over de wijze waarop het provinciebestuur een impulsbeleid wonen-zorg-welzijn voorbereidt en met welk budget. Een nieuw subsidiereglement Het reglement heeft betrekking op nieuwe experimenten in het woonbeleid die nadien kunnen leiden tot een bijsturing van de regelgeving en/of ingeschakeld kunnen worden in regulier beleid, conform het Protocol. Daarenboven heeft de subsidieaanvraag betrekking op, hetzij een project dat past binnen de doelstellingen van het beleidsveld Welzijn en Zorg, maar op geen enkele manier een beroep kan doen op een bestaande subsidie van de Vlaamse overheid, hetzij een project dat voor een deel van de kosten een subsidie geniet van een andere overheid en waarbij de provincie eigen accenten kan leggen in het project. In het laatste geval is dubbelsubsidiëring uiteraard uitgesloten. Goedgekeurde projecten situeren zich op het terrein van de natuurlijke verwevenheid van het wonen met aspecten van zorg en/of welzijn. In de praktijk kunnen de projectdoelstellingen aspecten verenigen van wonen en zorg, van wonen en welzijn of van wonen, zorg en welzijn. De verwevenheid komt tot uiting in de projectinhoud en in het draagvlak van de partners die aan het project deelnemen. Projecten zijn innoverend omdat het experimenten zijn die voor een herkenbare maatschappelijke nood of lacune op het raakvlak tussen wonen-zorg, wonen-welzijn en/of wonen-zorg-welzijn een oplossing bieden, terwijl daar in de regelgeving nog geen ruimte voor is. De leefbaarheid op langere termijn kan gegeven zijn door het voortzetten van het project nadat het provinciaal subsidietraject is afgelopen (bijv. door een alternatief financieringsplan of een bijsturing van de regelgeving) of door het verder in Oost-Vlaanderen verbreiden van de kennis, methodieken of deskundigheid die in het kader van het project werden opgebouwd. De Deputatie adviseert dat projecten kunnen genieten van procesbegeleiding door het bestuur en dat de projectdoelstellingen kunnen omgezet worden in meetbare effecten. Samen met de projectaanvrager zal bekeken worden hoe de effectenmeting kan gebeuren. Zowel de geboden procesbegeleiding als de effectenmeting wordt gespecificeerd in een samenwerkingsovereenkomst per project. Zij omvat een nulmeting, de indicatoren op het vlak van wonen en van zorg en/of welzijn en de wijze waarop gemeten zal worden in welke mate de projectdoelstellingen worden gerealiseerd. Over de gemeten effecten wordt gerapporteerd in het verantwoordingsdossier over het project. De subsidieaanvrager is een rechtspersoon (voorbeelden: gemeente, ocmw, sociale woonactoren met rechtspersoonlijkheid, vzw of andere private rechtspersoon) die een projectsubsidie aanvraagt. De verwevenheid van het wonen met welzijns- en/of zorgaspecten komt zowel tot uiting in de projectinhouden als in het draagvlak van actoren die aan het project participeren. Procedure en timing Het nieuwe reglement zou in werking treden na de ondertekening van het Provincieraadsbesluit, dit om zo snel als mogelijk een oproep te lanceren in

5 functie van het budgetjaar Vanaf het budgetjaar 2015 zou de procedure de volgende stappen en timing hanteren. 1. De Deputatie lanceert jaarlijks een open oproep voor het indienen van projectvoorstellen; deze open oproep vindt plaats in het voorjaar van het voorafgaand jaar. 2. De inventaris van de ingediende nieuwe projectvoorstellen wordt in de zomer van het voorafgaand jaar voorgelegd aan de Deputatie. 3. De Deputatie stelt in de zomer van het voorafgaand jaar een adviescommissie samen die bestaat uit deskundigen; de adviescommissie verleent, per project, een gemotiveerd advies met betrekking tot een eventuele projectsubsidie. 4. De voorbereiding van de besluitvorming over de projectsubsidies gebeurt in de laatste maanden van het voorafgaand jaar. 5. Bij de aanvang van het budgetjaar wordt het volledige dossier voor besluitvorming voorgelegd aan Deputatie. Het dossier heeft betrekking op nieuwe projectaanvragen en vragen voor verlenging van eerder gesubsidieerde lopende projecten. 6. Wanneer de som van de ingediende projectsubsidieaanvragen het beschikbare budget overschrijdt, dan wordt steeds voorrang gegeven aan de eventuele verlenging van projecten die eerder gesubsidieerd werden in een jaar voorafgaand aan het budgetjaar. Daarna worden de aanvragen afgehandeld in volgorde van indiening en tot uitputting van het krediet. 7. De Deputatie neemt per budgetjaar een gemotiveerde beslissing over de te subsidiëren projecten. Voor nieuwe projecten doet ze dit na advies van de ad hoc adviescommissie. Voor verlengingen van projecten is er geen advies van de ad hoc adviescommissie nodig. 8. De projectduur van gesubsidieerde projecten bedraagt maximaal 3 jaar. De Deputatie kan de projectduur uitzonderlijk verlengen tot maximaal 6 jaar, nadat ze opnieuw advies heeft ingewonnen van de ad hoc adviescommissie. 9. De Provincie Oost-Vlaanderen sluit, per goedgekeurd project, een samenwerkingsovereenkomst af met de projectuitvoerder(s) en de eventuele partners. Het voorbereiden van de samenwerkingsovereenkomst gebeurt op maat van elk project. Naar aanleiding van de beoordeling van het verantwoordingsdossier kan de samenwerkingsovereenkomst worden bijgestuurd. 10. De Deputatie bepaalt, per project, de verdeelsleutel voor de aanwending van de subsidie voor personeelskosten, werkingskosten en/of investeringskosten. Deze verdeelsleutel wordt bepaald op basis van de projectdoelstellingen, het budget van het project, inclusief de eigen financiële inbreng en de eventuele cofinanciering, en de manier waarop het project zal worden uitgevoerd door de aanvrager en de eventuele partners. Indien er sprake is van cofinanciering, dan kan de subsidie uitsluitend worden aangewend voor de financiering van kosten die niet het voorwerp zijn van een andere subsidie.

6 11. De betalingsopdracht van een projectsubsidie gebeurt een maand nadat de beslissing werd genomen. 12. In het geval van projectverlenging, wordt in het begin van het budgetjaar een terugvorderbaar voorschot uitbetaald, in afwachting van de beoordeling van het verantwoordingsdossier over de projectsubsidie van het vorige budgetjaar. Pas nadat het verantwoordingsdossier over de projectsubsidie van het vorige budgetjaar in orde blijkt (Provincieraadsbesluit, art. 10), wordt de tweede helft uitbetaald van de projectsubsidie die verleend werd als projectverlenging. Indien blijkt dat het verantwoordingsdossier niet in orde is, dan wordt de tweede helft van deze laatste projectsubsidie niet uitbetaald. In dit geval kan ook de eerste helft van de projectsubsidie en zelfs de projectsubsidie uit het vorige budgetjaar gedeeltelijk worden teruggevorderd. Voorstellen De Deputatie stelt voor om het provinciaal impulsbeleid met betrekking tot welzijn-wonen, woonzorgzones en het provinciaal investeringsbeleid welzijn en gezondheid uit het verleden te hervormen tot een provinciaal impulsbeleid met betrekking tot innoverende projecten wonen-zorg-welzijn. De Deputatie stelt voor om het vernieuwde provinciaal impulsbeleid te regelen in een nieuw reglement met als titel 'Reglement met betrekking tot het provinciaal impulsbeleid door het verlenen van projectsubsidies aan innoverende projecten op het vlak van wonen-zorg-welzijn'. Kan de Provincieraad akkoord gaan met deze voorstellen? Kan de Provincieraad, indien akkoord, het bijhorende ontwerp van besluit laten ondertekenen? Gent,. namens de Deputatie: de provinciegriffier, Albert De Smet de bevoegde gedeputeerde, Eddy Couckuyt