Inhoudsopgave. Voorwoord / 5. Lijst van afkortingen / Inleiding / 17

Transcriptie

1 Groenewegen.book Page 7 Thursday, January 22, :41 AM Inhoudsopgave Voorwoord / 5 Lijst van afkortingen / 15 1 Inleiding / Algemene inleiding / Probleemstelling / Methode van onderzoek / Belang van het onderzoek / Wijze van behandeling / 19 2 Verhouding Rijk en gemeenten / Inleiding / Ontstaansgeschiedenis gemeenten / Verhouding rijk en gemeenten / Staatsrechtelijke positie en verdeling bevoegdheden tot 1798 / Staatsrechtelijke positie en verdeling bevoegdheden tot 1814 / Staatsrechtelijke positie en verdeling bevoegdheden tot 1848 / Staatsrechtelijke positie en verdeling bevoegdheden vanaf 1848 / Gemeenschapsrecht / Invloed Europese regelgeving / Implementatie Europese regelgeving / Europees Handvest voor de lokale autonomie en subsidiariteitsbeginsel / Kaderrichtlijn Water / Algemeen / Doel / Gevolgen gemeenten en waterschappen / Rechtstreekse werking Kaderrichtlijn Water / Samenvatting en conclusie / 42 3 Rijksmilieutaakstelling gemeenten / Inleiding / Nationale Milieubeleidsplannen / Nationaal milieubeleidsplan-1 / Nationaal Milieubeleidsplan-plus / Nationaal Milieubeleidsplan-2 / Nationaal milieubeleidsplan-3 / Nationaal Milieubeleidsplan-4 / Milieuprogramma s / Algemeen / Inventarisatie milieutaakstelling gemeenten / Samenvatting en conclusie / 56 Inhoudsopgave 7

2 Groenewegen.book Page 8 Thursday, January 22, :41 AM 4 Kosten gemeentelijke milieutaken / Inleiding / Nationaal Milieubeleidsplan-1 / Nationaal Milieubeleidsplan-plus / Notitie instrumentarium, handhaving en de uitbouw van de Wet algemene bepalingen milieuhygiëne / Nationaal Milieubeleidsplan-2 / Nationaal Milieubeleidsplan-3 / Nationaal Milieubeleidsplan-4 / Milieuprogramma s en Miljoenennota s / Algemeen / Milieuprogramma en Miljoenennota 1997 / Kosten en bekostiging / Bekostiging gewijzigde milieutaken / Miljoenennota 1997 / Milieuprogramma en Miljoenennota 1998 / Kosten en bekostiging / Bekostiging gewijzigde milieutaken / Miljoenennota 1998 / Milieuprogramma en Miljoenennota 1999 / Kosten en bekostiging / Bekostiging gewijzigde milieutaken / Miljoenennota 1999 / Milieuprogramma en Miljoenennota 2000 / Kosten en bekostiging / Bekostiging gewijzigde milieutaken / Miljoenennota 2000 / Milieuprogramma en Miljoenennota 2001 / Kosten en bekostiging / Bekostiging gewijzigde milieutaken / Miljoenennota 2001 / Milieuprogramma en Miljoenennota 2002 / Kosten en bekostiging / Bekostiging gewijzigde milieutaken / Miljoenennota 2002 / Overzichtsconstructies milieu vanaf 2003 / Kostenontwikkeling afzonderlijke gemeenten / Onderzoek gemeentelijke afvalstoffenheffingen Afval Overleg Orgaan/ SenterNovem / Samenvatting en conclusie / 89 5 Financiële verhouding Rijk en gemeenten / Inleiding / Aspiratieniveaus / Wetsgeschiedenis / Inleiding / Financiële verhouding tot 1851 / Financiële verhouding van 1848 tot 1897 / Financiële-verhoudingswet 1897 / Financiële-verhoudingswet 1929 / Financiële-verhoudingswet 1960 / Financiële-verhoudingswet 1984 / Financiële-verhoudingswet 1997 / Aanleiding / Inhoudsopgave

3 Groenewegen.book Page 9 Thursday, January 22, :41 AM Uitgangspunten nieuw verdeelstelsel / Verdeelmaatstaven / Flexibel en dynamisch systeem / Stand van zaken / Rapporten diverse commissies / Inleiding / Rapport commissie-oud / Rapport commissie-christiaanse / Rapport commissie-de Kam / Rapport Erasmus Studiecentrum Belastingen Lokale overheden / Inhoud rapport / Standpunt Vereniging van Nederlandse Gemeenten / Rapport vergroening van het fiscale en financiële stelsel; mogelijkheden voor gemeenten en provincies / Advies commissie-eenhoorn / Ontwikkelingen gemeentelijk belastinggebied / Inleiding / Gemeentewet van 1970 / Limitering OGB, leges en rechten / Invoering parkeerbelastingen en vereenvoudiging en vergroting gemeentelijke beleidsvrijheid / Vereenvoudiging regelgeving en vergroting van gemeentelijke en provinciale beleidsvrijheid / Wet materiële belastingbepalingen / Afschaffing preventief toezicht / Verruiming gemeentelijke beleidsvrijheid belastingschulden / Nieuwe comptabiliteitsvoorschriften gemeenten / Aanpassingswet Wet waardering onroerende zaken / Invoering lokale lastenverlichting (Zalmsnip) / Wijziging werktuigenvrijstelling / Besluit verhaal OZB / Wijziging vormgeving lokale lastenverlichting / Wijziging tariefdifferentiatie OZB / Vrijstelling substraatteelt / Wijziging Besluit gemeentelijke parkeerbelastingen / Afschaffing lokale lastenverlichting / Wijziging Wet waardering onroerende zaken in verband met doelmatige uitvoering / Wet werken aan winst / Basisregistratie WOZ / Maatschappelijk gebruik WOZ-gegevens / Afschaffing gebruikers-ozb op woningen en limitering tarieven / Invoering tariefdifferentiatie parkeerbelastingen / Vrijstelling precariobelasting ondergrondse infrastructuur / Wet bijzondere maatregelen grootstedelijke problematiek / Vervallen limitering tarieven OZB / Samenvatting en conclusie / Huidig gemeentelijk fiscaal bekostigingsinstrumentarium / Inleiding / Baatbelasting / Inleiding en wetsgeschiedenis / Aard en karakter / 171 Inhoudsopgave 9

4 Groenewegen.book Page 10 Thursday, January 22, :41 AM Belastingplicht / Voorwerp van de belasting / Belastbaar feit / Inleiding / Voorzieningen / Onderhoud, verbetering of vervanging / Kosten van voorzieningen / Kostentoerekening bovenwijkse voorzieningen / Gebate onroerende zaken / Baat complexe voorzieningen / Tijdstip beoordeling baat / Heffingsmaatstaf / Tarief en kostenverhaal / Algemeen / Tariefdifferentiatie / Tijdstip invoering heffing, belastingtijdvak en heffingssysteem / Bekostigingsbesluit / Algemeen / Aanduiding gebate gebied / Mate van kostenverhaal / Publicatie / Andere wijzen van kostenverhaal / Overgangsrecht / Kostenverhaal grondexploitatie / Aanleiding / Inhoud wetswijziging / Gevolgen baatbelasting / Aanpalende ontwikkelingen publiekrechtelijk kostenverhaal / Planschadevergoedingsovereenkomsten / Genotsrechten planschadeverzoeken en bestemmingsplan (leges) / Bijdrage bedrijfsgerichte gebiedsverbetering (Experimentenwet BGV-zones) / Rechten / Algemeen / Gebruiksrechten in het algemeen / Genotsrechten in het algemeen / Reinigingsrechten / Inleiding / Wetsgeschiedenis / Aard en karakter / Belastingplicht / Voorwerp van de belasting / Belastbaar feit / Heffingsmaatstaf / Tarief / Tijdstip heffing, belastingtijdvak en heffingssystemen / Rioolrechten / Inleiding / Aard en karakter / Belastingplicht / Voorwerp van de belasting / Belastbaar feit / Heffingsmaatstaf / Tarief / Tijdstip heffing, belastingtijdvak en heffingssystemen / Afvalstoffenheffing / Inhoudsopgave

5 Groenewegen.book Page 11 Thursday, January 22, :41 AM Inleiding / Aard en karakter / Wetsgeschiedenis / Belastingplicht / Voorwerp van de belasting / Inleiding / Het begrip perceel / Het begrip inzamelplicht / Belastbaar feit / Heffingsmaatstaf / Tarief / Tijdstip heffing, belastingtijdvak en heffingssystemen / Samenvatting en conclusie / Bekostiging als instrument van milieubeleid / Inleiding / Opvatting Rijk / Algemeen / Rapport Fiscale Vergroening; Een verkenning van de fiscale mogelijkheden om het milieu te ontlasten / Inventarisatie rijkswetgeving vergroening fiscale stelsel / Bekostigen of reguleren / Algemeen / Bekostigen: de vervuiler betaalt / Reguleren / Wet belastingen op milieugrondslag / Algemeen en wetshistorie / Innerlijk tegenstrijdige belastingen / Evaluaties en effecten / Vrijheid vaststellen heffingsmaatstaven / Inleiding / Wettelijk kader / Achtergrond/wetsgeschiedenis / Nieuwe vrijheid / Verbod heffing naar draagkracht / Maximale kostendekkendheid / Zienswijzen literatuur / Jurisprudentie na 1995 / Algemeen / Nieuwe vrijheid / Verbod heffing naar draagkracht / Maximale kostennorm / Analyse gelijkheids- en evenredigheidsbeginsel / Samenvatting en conclusie / Publiek- of privaatrechtelijk kostenverhaal / Inleiding / Onderscheid publiekrechtelijk en privaatrechtelijk kostenverhaal / Ontstaan publiekrechtelijke bevoegdheid / Ontwikkeling publiek- of privaatrechtelijke bevoegdheid / Toepassing op gemeenten / Maximale kostennorm publiekrechtelijk kostenverhaal / Algemeen / 293 Inhoudsopgave 11

6 Groenewegen.book Page 12 Thursday, January 22, :41 AM Welke kosten kunnen met rechten worden verhaald? / Welke kosten kunnen met baatbelasting worden verhaald? / Op welk niveau beoordelen kostennorm / Samenvatting en conclusie / Fiscaal milieukostenverhaal in de praktijk / Inleiding / Onderscheid (riool)gebruiks- en genotsrechten / Algemeen / Wetsgeschiedenis / Bestaat er verschil / Milieuleges / Algemeen / Kritiek op milieuleges / Heffingsmaatstaf en tariefstelling / Afschaffen milieuleges / Toepassing waterspoor / Algemeen en samenhang waterketen / Smal waterspoor / Breed waterspoor / Wenselijkheid waterspoor / Samenvatting en conclusie / (On)mogelijkheden vergroening gemeentelijke belastingen / Inleiding / Rapport Vergroening van het fiscale en financiële stelsel; Mogelijkheden voor gemeenten en provincies / Algemeen / Opties ter vergroening / Commentaar / Fiscaaljuridische (on)mogelijkheden vergroening gemeentelijke belastingen / Algemeen / Gelijkheids- en evenredigheidsbeginsel / (On)mogelijkheden vergroening gemeentelijke belastingen / OZB en roerende woon- en bedrijfdruimtenbelastingen / Baatbelasting / Forensenbelasting / Toeristenbelasting / Parkeerbelastingen / Hondenbelasting / Reclamebelasting / Precariobelasting / Rechten / Algemeen / Toepassing rechten en afvalstoffenheffing / Toepassing rioolbestemmingsheffing(en) / Samenvatting en conclusie / Ontwikkelingen bekostiging (afval)waterbeheer / Inleiding / Inhoudsopgave

7 Groenewegen.book Page 13 Thursday, January 22, :41 AM 11.2 Huidige belastingen op (afval)water / Algemeen / Gemeenten / Waterschappen / Provincies / Rijk / Kosten / Bekostiging waterketen en -systeemtaken / Algemeen / Rijksvisie Waterketen / Nationaal Bestuursakkoord Nederland leeft met water / Kabinetsstandpunt bekostiging regionaal waterbeheer / Standpunt Vereniging van Nederlandse Gemeenten / Standpunt Unie van Waterschappen / Kaderrichtlijn Water / Algemeen / Bevoegdheidsverdeling: gevolgen gemeenten / Kostenterugwinningdoelstelling en economische analyse / Handhaving en toezicht / Standpunt Vereniging van Nederlandse Gemeenten / Verbreed rioolrecht: rioolbestemmingsheffing(en) / Algemeen / Verschil met huidige rioolrechten en noodzaak invoering / Rioolbestemmingsheffing(en) / Algemeen / Essentialia / Kosten / Wet modernisering waterschapsbestel / Algemeen / Wijzigingen Waterschapswet / Algemeen / Taakomschrijving / Trits / Bestuurssamenstelling / Verkiezingen / Watersysteemheffing / De heffing ter bekostiging van het wegenbeheer / Wijzigingen Wet verontreiniging oppervlaktewater / Zuiveringsheffing indirecte lozingen (afvoeren) / Verontreinigingsheffing directe lozingen / Lastenverschuiving en efficiency / Samenvatting en conclusie / Samenvatting, conclusies en aanbevelingen / Samenvatting en conclusies / Ontwikkeling verhouding Rijk en gemeenten / Rijksmilieutaakstelling gemeenten / Bekostiging rijksmilieutaakstelling gemeenten / Ontwikkeling financiële verhouding Rijk en gemeenten / Relevante gemeentelijke belastingen / Fiscale bekostiging van gemeentelijke milieutaken als instrument van milieubeleid / Publiek- of privaatrechtelijk kostenverhaal / Fiscaal milieukostenverhaal in de praktijk / 393 Inhoudsopgave 13

8 Groenewegen.book Page 14 Thursday, January 22, :41 AM Vergroening gemeentelijke belastingen / Bekostiging (afval)water / Probleemstelling / Aanbevelingen / 398 Summary / 399 Introduction / 399 Summary / 399 Conclusions / 407 Recommendations / 409 Bijlage I. Inventarisatie gemeentelijke milieutaken / Milieuprogramma / Milieuprogramma / Milieuprogramma / Milieuprogramma / Milieuprogramma / Milieuprogramma / 431 Bijlage II. Inventarisatie bekostiging gemeentelijke gewijzigde milieutaken / Milieuprogramma / Milieuprogramma / Milieuprogramma / Milieuprogramma / Milieuprogramma / Milieuprogramma / 444 Bijlage III. Vragenlijst gemeenten inzake kostenontwikkeling inzameling en verwerking van huishoudelijke afvalstoffen (periode ) / 447 Lijst van geraadpleegde literatuur / 451 Jurisprudentieregister / 459 Curriculum vitae / Inhoudsopgave