Een geschikte standplaats voor bomen - Tom Joye. Foto Arthur De Haeck

Transcriptie

1

2 Een geschikte standplaats voor bomen - Tom Joye Foto Arthur De Haeck

3 Bomen en planning Openbare ruimte - zeker ondergronds - wordt geclaimd door veel gebruikers. Daarbij treden vaak conflicten op (bv. tussen wegen en bomen, nutsleidingen en bomen, ) Er is een verschil in snelheid tussen het leven van een boom en de opvolging van bestuurders, vernieuwing van infrastructuur, Toch moeten we bomen zo lang mogelijk behouden in goede conditie. Bij volwassen bomen daalt de onderhoudskost sterk, terwijl de kwaliteit vaak stijgt. Soms worden (uit onwetendheid?) oneerlijke keuzes gemaakt bij aanleg of heraanleg.

4 Boomsoortkeuze Niet uit gewoonte of omwille van esthetische kenmerken. Er is slechts één duurzame mogelijkheid: => Standplaats en eindbeeld vergelijken met de eigenschappen van de beschikbare boomsoorten

5 Eindbeeld Eindbeeld bestaat uit wat je zelf maar wilt, maar meestal: Boomgrootte (boven- en ondergronds) Kroonvorm Kroondichtheid Takvrije stamlengte Cultuurhistoriek, Ecologie, Esthetiek,

6 Eindbeelden vastleggen

7 Standplaatsvoorbereiding Zorg ervoor dat de plantplaats klaar is voor het ontvangen van de bomen Wat vragen bomen van hun standplaats? (zowel bij aanplant als tijdens hun verdere leven) Voldoende: Water Mineralen Zuurstof Ruimte om zich stabiel te kunnen verankeren Dus: luchtige, structuurrijke grond met voldoende organische stof

8 Wat bepaalt de standplaatskwaliteit? Textuur Structuur Bodemverdichting Bodemwater Bodemlucht Mineralen en ph Biologische kwaliteit Doorwortelbaar bodemvolume

9 Textuur

10 Structuur

11 Structuur

12 Bodemverdichting >1.5 MPa: geremde wortelgroei >3 MPa: wortelgroei onmogelijk

13 Bodemverdichting

14 Bodemverdichting

15 Bodemverdichting opheffen

16 Water

17 Gasuitwisseling

18 Gasuitwisseling CO 2 O 2

19 Gasuitwisseling Figuur Veldstra

20 Mineralen en ph

21 Aandachtspunt: zout

22 Zoutgevoeligheid van boomsoorten

23 Biologische kwaliteit Regenwormen Protozoa Nematoden Bacteriën Algen Schimmels (o.a. mycorrhizavormende schimmels)

24 Biologische kwaliteit Foto Iowa State University

25 Doorwortelbaar bodemvolume

26 Hoe ver strekken boomwortels zich uit? Bomen zijn doorgaans opportunistisch en lui Afhankelijk van de situatie minstens 1,5 keer de kroonstraal (opgepast met zuil- en schermvormige bomen)

27 Doorwortelbaar bodemvolume Grondwaterprofiel: 0,75 m³ grond/ m² kroonprojectie Hangwaterprofiel: 1,3 1,5 m³ grond/ m² kroonprojectie Dit betekent dat een boom van eerste grootte met een kroondiameter van 15 m (kroonprojectie 175 m²) op een grondwaterprofiel 130 m³ doorwortelbare grond nodig heeft en op een hangwaterprofiel tot 260 m³ (dit is onafhankelijk van de boommaat bij aanplanting!) Als dit bodemvolume niet beschikbaar is, komt de boom vroeg of laat in de problemen: Hij bereikt zijn normale grootte niet Hij staat onder constante stress, wat hem gevoelig maakt voor ziekten en aantastingen

28 Doorwortelbaar bodemvolume Foto Arthur De Haeck Foto Arthur De Haeck

29 Doorwortelbaar bodemvolume Foto Arthur De Haeck Foto Arthur De Haeck

30 Doorwortelbaar bodemvolume Foto Cornell University Foto Arthur De Haeck

31 Ondergrondse en bovengrondse boomgrootte Geef op plannen de reële (of uiteindelijke) grootte (boven- en ondergronds) weer van de bomen, zowel bij aanleg als heraanleg

32 Ondergrondse en bovengrondse boomgrootte Foto Eric Van Reusel

33 Technische aanpassingen aan de standplaats Wat met de standplaatsgechiktheid? Mogelijkheden genoeg: drainage, beluchting, watergift, bodemverbetering, Maar vaak hebben deze oplossingen slechts een geringe duurzaamheid en dan zijn ze niet echt verdedigbaar Dus enkel selectief en goed doordacht toepassen

34 Technische aanpassingen aan de standplaats Foto TGS

35 Drainage / beluchting / watergeefsysteem

36 Standplaatsvoorbereiding Maak een goede, voldoende grote plantput Heb aandacht voor de bodemkwaliteit op de volledige plantplaats (het benodigde doorwortelbaar volume) Extra aandachtspunt: natuurlijke drainage van de plantplaats Breek storende lagen en werk aan bodemverdichting vóór aanplanting van de bomen Gronduitwisseling?

37 Plantput plantplaats

38 Bloempoteffect

39 Standplaats Foto s AWV

40 Een groenconcept op bomenmaat Stap af van klassieke patronen Creatief ontwerpen kan bomen veel meer ruimte geven, zonder noemenswaardige meerkost Bundelen van beschikbare ruimte op pleintjes, straathoeken, etc.

41 Een groenconcept op bomenmaat

42 Een groenconcept op bomenmaat

43