Gemeente Leidschendam-Voorburg T.a.v. dhr. R. Bruin Koningin Wilhelminalaan BM LEIDSCHENDAM

Transcriptie

1 Gemeente Leidschendam-Voorburg T.a.v. dhr. R. Bruin Koningin Wilhelminalaan BM LEIDSCHENDAM Prohold BV Amorijstraat GJ Arnhem Tel: gjvanprooijen@telfort.nl Betreft: Second opinion Groot onderhoud van Deventerlaan Ons kenmerk: Datum: 20 januari 2016 Geachte meneer Bruin, Naar aanleiding van discussies over het geplande groot onderhoud aan de van Deventerlaan en de mogelijkheden voor behoud van de aanwezige bomen, heeft u Prohold BV gevraagd om een second opinion, op basis van de door Cobra Boomadviseurs BV uitgevoerde onderzoeken. Het gaat om rapport nr dd. 25 augustus 2014 en rapportnr dd. 29 september Doel van het groot onderhoud is om de riolering te vervangen en een deel van de kabels en leidingen te vernieuwen inclusief de huisaansluitingen. Daarbij wil de gemeente de straat zodanig inrichten dat gedurende de levenscyclus van de vernieuwde riolering, geen ingrijpend onderhoud nodig is. Toestand van de bomen De linden langs de van Deventerlaan verkeren voor het overgrote deel in een redelijke (normale) conditie. Enkele exemplaren hebben een verminderde conditie. Bij handhaving van de huidige situatie is op korte termijn geen grootschalige uitval van bomen te verwachten. Het merendeel van de bomen heeft in de huidige situatie een levensverwachting van meer dan 15 jaar. Rond de bomen is sprake van opdruk van de verharding. Richting de tuinen is zichtbaar dat bij periodiek herstraten de verharding steeds verder is opgehoogd, over de wortels die zich in de tuinen hebben ontwikkeld heen. De aanwezige tuinmuurtjes zijn op sommige locaties ontwricht als gevolg van deze wortelgroei. Afb 1 en 2: Ontwrichtte tuinmuren Ook zien we op diverse plaatsen opdruk van wortels onder de verharding van de rijbaan. Deze wortels lijken zich in veel gevallen richting de riolering te hebben ontwikkeld.

2 De wortelopdruk wordt vrijwel zeker veroorzaakt door de gebrekkige groeiplaats die de bomen bij aanplant hebben meegekregen. In de tijd waarop deze bomen zijn aangeplant was het niet gebruikelijk om op grote schaal groeiplaatsen in te richten en te verbeteren. De plantspiegels met goede grond bevatten minder dan 1 m 3 goede groeiruimte. Om die reden zijn de boomwortels al binnen enkele jaren uit de plantspiegel ontsnapt en pal onder de verharding doorgegroeid, zowel richting de aangrenzende tuinen als richting het huidige riool. Gevolgen gepland groot onderhoud Cobra Boomadviseurs BV heeft met behulp van grondradarbeelden steekproefsgewijs de bewortelingssituatie in beeld gebracht. Deze beelden geven een sterke indicatie van de aanwezige beworteling op een drietal diepten. Omdat geen aanvullend bewortelingsonderzoek is uitgevoerd, is de aard en omvang van op de beelden aangetroffen beworteling niet volledig duidelijk. Gekoppeld aan de diepte van het grondwater en de locaties waar wortelopdruk zichtbaar is, kan echter een betrouwbare inschatting gemaakt worden van de mate waarop schade aan beworteling is te verwachten. Als gevolg van de rioolvernieuwing zal aanzienlijke schade aan beworteling optreden. Daarnaast zal ook de vernieuwing van andere kabels en leidingen en de vernieuwing van de huisaansluitingen niet zonder enige schade uitgevoerd kunnen worden. Op een aantal locaties zijn bomen, straatkolken en trottoirbanden zo sterk met elkaar vergroeid dat het vrijwel niet mogelijk is om de situatie te herstellen met behoud van de bomen. Afb 3 en 4: Door wortels en stamvoet overgroeide straatkolken en trottoirbanden De geplande werkzaamheden leiden tot schade en hebben daarmee gevolgen voor de levensverwachting en de stabiliteit van de bomen. Bij een aantal bomen zal de schade zeer omvangrijk zijn zodat uitval op korte termijn (0 5 jaar) te verwachten is. Bij een aantal zal de schade minder omvangrijk zijn waardoor uitval op middellange termijn te verwachten is (5 10 jaar of jaar). Ook zullen er incidenteel bomen zijn waarbij de schade beperkter is, waarbij de bomen zich mogelijk van de schade kunnen herstellen en de levensverwachting van meer dan 15 jaar gehandhaafd blijft. De volgende vormen van schade treden als gevolg van de werkzaamheden op: Verlies van grote hoeveelheden opnamewortels wat op korte termijn leidt tot het afsterven van de boom. Verlies van een groot aantal dikke wortels, waardoor er een direct stabiliteitsrisico ontstaat Verlies van (enkele) dikke wortels. Hierdoor ontstaat geen direct stabiliteitsrisico maar het risico op infectie door houtparasitaire schimmels is groot. Dit leidt tot wortelrot en daarmee op termijn tot risico s voor de stabiliteit van de boom. Op basis van het onderzoek is te verwachten dat het grootste deel van de bomen aan de van Deventerlaan met de hierboven genoemde schade te maken krijgt.

3 Ontwikkelingen bij behoud van de aanwezige bomen Als bij het groot onderhoud bestaande bomen gehandhaafd blijven dan is het te verwachten scenario voor de ontwikkelingen aan de van Deventerlaan als volgt: Bij behoud van de bestaande bomen is het niet mogelijk om de groeiplaatsen, gekoppeld aan het groot onderhoud, duurzaam in te richten. Door de opgetreden schade zullen vrijwel jaarlijks bomen uit gaan vallen. Voor vervangende aanplant is het, om weerkerende problemen met wortelopdruk te voorkomen, noodzakelijk om de groeiplaats goed in te richten. Hierbij is een ondergrondse groeiruimte van ca. 10 tot 15 m 3 gewenst. Individuele inboet (vervangende aanplant) leidt tot hoge meerkosten en periodiek opbreken van delen van de straat en de trottoirs om de gewenste groeiplaatsverbetering (gronduitwisseling) te kunnen uitvoeren. Mede met het oog op de eventuele asbestverontreiniging levert dit nogal wat bijkomstige problemen en meerkosten. Bomen die zich van de opgetreden schade herstellen en de komende jaren dus niet uitvallen, zullen vervangende bewortelbare ruimte moeten vinden. Dit leidt tot hernieuwde wortelopdruk waardoor binnen 5 jaar nieuwe wortelopdruk in de omringende verharding is te verwachten. De bomen die zich van de schade herstellen zullen door verdere diktegroei van stam en wortels verder toenemende schade blijven veroorzaken enerzijds aan tuinmuren, anderzijds aan het wegdrukken van de nieuw gestelde trottoirband. Een gezonde linde heeft een diktegroei van 1 cm per jaar, waarbij op latere leeftijd de stamvoet zich extra sterk in de breedte gaat ontwikkelen. In de stamvoet zal deze diktegroei bij de huidige bomen jaarlijks ruim meer dan 1 cm per jaar bedragen door het breed afstempelen van de stamvoet en de wortelaanzetten wat bij oudere bomen gebruikelijk is. De breedte van het trottoir tussen tuinmuur en bomen, die nu op veel plaatsen al minder dan 1 meter bedraagt, zal door de diktegroei van de stamvoet en de wortelaanzetten verder afnemen. Dit leidt ertoe dat over enige jaren de toegankelijkheid van het trottoir voor rolstoelen en rollators vervalt. Het uitvoeren van groot onderhoud met behoud van de aanwezige bomen leidt tot toenemende problemen en weerkerend ingrijpen in de van Deventerlaan. De doelstelling om met de rioolvervanging een duurzaam te handhaven inrichting te krijgen zal niet behaald worden. Ontwikkelingen bij nieuwe aanplant Als bij het groot onderhoud de bestaande bomen komen te vervallen en vervangen worden door nieuwe aanplant is het mogelijk om de groeiplaats van alle bomen aan de van Deventerlaan optimaal en duurzaam in te richten. Ook kan er gekozen worden voor een boomsoort die beter afgestemd is op de maximaal te realiseren ondergrondse groeiruimte. Problemen met wortelopdruk van verharding en wortels die naar omringende tuinen groeien (en daarmee de tuinmuren ontwrichten) worden daarmee structureel voorkomen. Deze nieuwe inrichting zal gedurende de volledige levensduur van de nieuwe riolering goed kunnen blijven functioneren.

4 Conclusie Het uitvoeren van groot onderhoud aan de van Deventerlaan met als doel een duurzame inrichting die bij voorkeur gedurende de volledige levensduur van de riolering blijft functioneren, is niet mogelijk met behoud van de huidige bomen. Het handhaven van de huidige bomen leidt na groot onderhoud binnen enkele jaren tot weerkerende problemen, enerzijds door uitval van bomen, anderzijds door wortelopdruk, nog meer of nog verder weggedrukte tuinmuurtjes en verminderde begaanbaarheid van met name de trottoirs. Het handhaven van de huidige bomen belemmert een duurzame goede inrichting van groeiplaatsen en daarmee de mogelijkheid om fouten uit het verleden te herstellen.

5 Bijlage: Graafwerkzaamheden rondom de bomen