Richtlijnen boombescherming Bomentoets Groenconcept op bomenmaat Boomcontrole

Transcriptie

1 Richtlijnen boombescherming Bomentoets Groenconcept op bomenmaat Boomcontrole Bomen» kwaliteit omgeving Bomen planten» investeren op lange termijn Rendement» stabiele standplaatsomstandigheden > kosten jeugdfase (1520j) < kosten volwassen fase > aftakelingsfase Gemiddelde levensduur stadsboom 30j = hoge kosten weinig rendement = duur straatmeubilair Bomentijdrekening» continuïteit ruimte rust 1

2 Na de plannen de praktijk Beleidsplannen versus dagelijkse besluitvorming Afspraken tussen diensten integratie Wat hebben we? = preplanfase Eerlijke keuzes maken Doelstelling bomenbehoud vaak zonder praktische toets situatie en gevolgen van de werken nadelig voor huidige generatie gemiste kans toekomstige generatie(s) = korte termijn 2

3 3

4 gevolgen vaak pas op middellange termijn zichtbaar rechtstreeks verband miskend neerwaartse spiraal conditieverlies en aantastingen Infrastructuurwerken & grote bouwwerken 4

5 5

6 Indringingsweerstand: < 1,5MPa (= 15kgf/cm²) ph: 4,5 6,5 Grondwaterstand: max. 1030cm onder wortelzone Bodemzuurstof: 2025% (min. 15%) 6

7 Bodemverdichting maximaal vermijden Oprijplaat op fundering van zand op geotextiel, volgens berekende bodembelasting 7

8 Ophogen leidt tot zuurstoftekort Aërobe zone ca. 1m Kunstmatig beluchtingssysteem of grof zand/grind Afgraven / graven diepte beperkt stedelijk vaak assymetrisch! stabiliteit vanaf 5cm doorsnede ca. 3m v.d. stam Halfweg projectie 35% Tot kroonprojectie 20% 8

9 Kabels ideaal volledige scheiding persen, boren graven 9

10 Vb. boom 10m kroondiameter sleuf max breedte 3m bij persen = afstand 4m van de boom handmatig graven snoeien wortels machinaal graven 10

11 Bomentoets voor infrastructuur / grote bouwwerken 1. Inleiding Aanleiding opstellen bomentoets Vraagstelling of probleemstelling opdrachtgever Wat is de toestand en de levensverwachting van de bomen? Kan boom x verplant worden Standaardvraag Kan de boom, in het perspectief van de voorgenomen bouw of aanleg, in zijn huidige verschijningsvorm en op deze standplaats, duurzaam behouden blijven? Situatie en uit te voeren werk Gedetailleerde beschrijving van de voorgenomen werken en inplanting van de bomen (plan). 2. Beoordeling Bomentoets voor infrastructuur / grote bouwwerken Beleidsstatus Vergunningsplicht, bestemming, beschermd landschap Visuele beoordeling van conditie en de mechanische structuur Vakkennis (ETW/ETT) Toekomstverwachting in onveranderde of verbeterde omstandigheden Fase waarin het project zich bevindt: onomkeerbare besluiten? Gevolgen van het werk voor de boom Per bouwonderdeel/fase; bovengronds en ondergronds Alternatieven in uitvoering Meest boomvriendelijk alternatief: bv. handmatig graven, zwevende fundering, onderboren, retourbemaling 11

12 Bomentoets voor infrastructuur / grote bouwwerken 3. Conclusie Antwoord op de standaardvraag: duurzaam behoud boom op standplaats is mogelijk / onmogelijk Mogelijk randvoorwaarden uitvoering en beschermende maatregelen per bouwfase (te integreren in bestek!) Eindoordeel vraag / probleem opdrachtgever 4. Aanbevelingen Nader onderzoek: bv. indien nog niet alle elementen van project gekend zijn; controle op naleving beschermingsmaatregelen. Leidingwerken kroonprojectie uitgangsprincipe afspraken ter plaatse koppeling uniforme methode waardebepaling (vvog) in vergunningen 12

13 in vergunningen Stedenbouwkundige vergunning beschermingszone (parkeren, plaatsen materiaal ) koppeling uniforme methode Een groenconcept op bomenmaat 13

14 Nieuwe aanplant plannen Te weinig plaats (formule doorwortelbaar volume) Plantputten van 14m³ Smalle bermen + 2,5m (incl. leidingen) Stereotype straatbeeld? 14

15 Het concurrentiemodel Vaak bomen van 1e orde waar niet eens ruimte (en rust) is voor bomen van 3e orde 15

16 Ruimte bundelen Totale breedte = Is dubbel wandelpad langs erftoegangsweg noodzakelijk? 16

17 + Noodzaak/alternatieven lijnvormige openbare ruimte? 17

18 Kwaliteit in vlakvormige openbare ruimte 18

19 19

20 De juiste boom op de juiste plaats hoeveel ruimte is er beschikbaar en wat zijn de standplaatseigenschappen? Doorwortelbaar volume: Vuistregel: grondwaterprofiel 0,75m³/m² kroonprojectie (eindbeeld); hangwaterprofiel 1,4m³ Bv. zomereik of boom 1 grootte D12m, opp. R²π= 113m² hangwaterprofiel x 1,4m³ = ca. 12x12m grondwaterprofiel x 0,75m³ = ca. 9x9m = Boompje derde orde in de verharding & tussen de voertuigen! Doorwortelbare ruimte? Verdichting, stamschade 20

21 Oefening 1? Aanleg riolering en een vrijliggend fietspad aan twee zijden van de weg met behoud van de bomen Inleiding Aanleiding bomentoets Vraagstelling/probleemstelling Standaardvraag Situatie en uit te voeren werk 2. Beoordeling Beleidsstatus Visuele beoordeling Toekomstverwachting onveranderd / verbeterd Fase project Gevolgen voor de boom Alternatieven in uitvoering 3. Conclusie Antwoord standaardvraag Eindoordeel vraag / probleem 4. Aanbevelingen Oefening 1 Inleiding Aanleiding bomentoets Vraagstelling/probleemstelling Standaardvraag Situatie en uit te voeren werk 2. Beoordeling Beleidsstatus Visuele beoordeling Toekomstverwachting onveranderd / verbeterd Fase project Gevolgen voor de boom Alternatieven in uitvoering 3. Conclusie Antwoord standaardvraag Eindoordeel vraag / probleem 4. Aanbevelingen 21

22 Oefening 1 Inleiding Aanleiding bomentoets Vraagstelling/probleemstelling Standaardvraag Situatie en uit te voeren werk 2. Beoordeling Beleidsstatus Visuele beoordeling Toekomstverwachting onveranderd / verbeterd Fase project Gevolgen voor de boom Alternatieven in uitvoering 3. Conclusie Antwoord standaardvraag Eindoordeel vraag / probleem 4. Aanbevelingen Oefening 1 Inleiding Aanleiding bomentoets Vraagstelling/probleemstelling Standaardvraag Situatie en uit te voeren werk 2. Beoordeling Beleidsstatus Visuele beoordeling Toekomstverwachting onveranderd / verbeterd Fase project Gevolgen voor de boom Alternatieven in uitvoering 3. Conclusie Antwoord standaardvraag Eindoordeel vraag / probleem 4. Aanbevelingen voorbeeld 22

23 Oefening 1 variant 23

24 Oefening 1 variant Inleiding Aanleiding bomentoets Vraagstelling/probleemstelling Standaardvraag Situatie en uit te voeren werk 2. Beoordeling Beleidsstatus Visuele beoordeling Toekomstverwachting onveranderd / verbeterd Fase project Gevolgen voor de boom Alternatieven in uitvoering 3. Conclusie Antwoord standaardvraag Eindoordeel vraag / probleem 4. Aanbevelingen Oefening 2 24

25 Boomcontrole Aansprakelijkheid (BW 1382, 1383) Schade als gevolg van een fout of een gebrek aan de boom Oorzakelijk verband Bevrijdingsgrond? Vreemde oorzaak (bv wind) indien enige en volledige oorzaak Redelijkerwijze onvoorzienbaar en onvermijdbaar Vermijdbare schade voorkomen = visuele controle (event. vervolgonderzoek) nota s, boomfiche, bomenbeheerplan 25

26 VISUELE controle/beoordeling: conditie en structuur momentopname! verband conditie en structuur niet noodzakelijk 26

27 Hoe? bij voorkeur geautomatiseerd gegevensbestand link bomenbeheerplan individueel, zeker bij oude bomen geen hitech/dure apparatuur kennis standplaats, historiek referentie: boom zonder gebreken 27

28 Conditie bladgrootte, dichtheid, kleur vertakkingspatroon scheutlengte aantastingen (bv. insecten) schimmels/paddenstoelen droogte, vorst zout Structuur kroonstamwortels breukgevoeligheid en stabiliteit schimmels zwellingen bulten scheuren grondscheuren schade aan de wortels 28

29 29

30 Besluiten behouden en moment volgende controle behouden mits volgende verzorging (bv. dood hout) nader onderzoek: breukgevoeligheid, stabiliteit, standplaats uitvoeren standplaatsverbetering structurele versteviging / snoei verwijderen om veiligheidsredenen Elke boom, standplaats en context is verschillend (windbelasting, kroonvolume, aard verzwakking ) Meettechnieken, determinatiesleutels ed. zijn hulpmiddelen Absoluut veilige boom? Andere objecten (openbaar domein) waarvan we de voordelen waarderen ondanks de risico s 30