De leden van de Gemeenteraad. College van Burgemeester en Wethouders. Stand van zaken Wmo/jeugd

Transcriptie

1 INFORMATIENOTITIE AAN VAN ONDERWERP De leden van de Gemeenteraad College van Burgemeester en Wethouders Stand van zaken Wmo/jeugd DATUM 16 juli 2019 KOPIE AAN BIJLAGE Aantallen indicaties per productgroep maatwerkvoorzieningen Wmo en jeugd (GEM /20779) Aanleiding Sinds 2015 is de gemeente verantwoordelijk voor de uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), de Jeugdwet en de Participatiewet. Deze zogenoemde decentralisaties in het sociaal domein gingen gepaard met nieuwe werkwijzen (bijvoorbeeld het keukentafelgesprek ), nieuwe samenwerkingsstructuren (sociaal wijkteam (swt)) en nieuwe systemen (Suite voor het berichtenverkeer). Doel is ondersteuning dichterbij te organiseren en gebruik van het eigen netwerk te stimuleren. De afgelopen jaren hebben in het teken gestaan van het voortdurend verbeteren en doorontwikkelen. De ambitie van het college is om fors in te zetten op het voortzetten van de transformatie van het sociaal domein: investeren in preventie, vroegsignalering, versterken van zelfredzaamheid en sociale samenhang en inzet van collectieve voorzieningen. We willen innoveren en gebruik maken van landelijk geslaagde aanpakken. Doel is dat we de zorg kunnen geven aan kwetsbare bewoners die het echt nodig hebben. Het is de uitdaging om deze ambitie met de landelijk gegeven budgetten te realiseren. Zoals afgesproken houden wij u met deze informatienotitie op de hoogte van de aanpak van de beleidsontwikkeling van Wmo en jeugdhulp en de evaluatie en verbetering van de integrale toegang (waaronder sociaal wijkteam, teams Wmo en jeugd). Tevens informeren wij u over de uitgavenontwikkeling op Wmo en jeugd in 2019, waarbij beheersing van de budgetten voor de toekomst een belangrijk onderdeel is. De genoemde onderwerpen vormen de drie pijlers van een programmatische aanpak. Afbakening: Wmo/jeugd versus sociaal domein Wmo en jeugdhulp maken deel uit van het sociaal domein. In de kadernota is het sociaal domein gedefinieerd als het totaal van Zorgzame stad en Sociale stad. Gezien de financiële urgentie ligt de focus van deze informatienotitie op de stand van zaken met betrekking tot Wmo en jeugdhulp. Bij de beleidsontwikkeling binnende WMO en jeugdhulp en het verder ontwikkelen van de integrale toegang wordt uiteraard naar het brede sociaal domein gekeken.

2 Vervolgblad Informatienotitie Pagina 2 Rol van de raad: begeleidingscommissie Naar aanleiding van het gesprek met uw werkgroep Sociaal domein op 11 juli jongstleden stelt het college voor een begeleidingscommissie van de raad te benoemen. De begeleidingscommissie denkt mee over het proces om te komen tot een nieuw beleidsplan en het uitvoeren van de evaluatie van de integrale toegang. De verdere invulling van de rol van de begeleidingscommissie wordt bepaald in overleg met de raad. Daarmee willen we de betrokkenheid en input van de raad op de programmatische aanpak borgen. Pijler 1: Beleidsontwikkeling De raad heeft op 30 maart 2017 ingestemd met een nieuwe werkwijze van beleidsontwikkeling in het sociaal domein waarbij wordt gestuurd op maatschappelijke effecten (outcomegericht werken). Er is gekozen voor een werkwijze die aansluit bij de huidige tijd waarin sprake is van complexe vraagstukken, gedeeld eigenaarschap met de stad, noodzaak tot samenwerking en een gezamenlijk proces met inbreng van gemeenteraad tot inwoners. Bij de beleidsontwikkeling gaan we uit van de volgende levensdomeinen: Opgroeien, Meedoen & ontmoeten, Zorgen voor, Leren, Wonen, Werken, Huishouden en Rondkomen. Deze werkwijze is toegepast op het thema Opgroeien 0-12 jaar en wordt op dit moment gebruikt voor het thema Rondkomen. De werkwijze kent kort samengevat de volgende stappen: Wat weten we?, Wat vindt de stad? (gesprekken met de stad) en Wat willen we bereiken? De opgehaalde input wordt vertaald naar een beleidskader. Het beleidskader wordt vastgesteld door de raad. Op basis van het vastgestelde kader gaan de partners vervolgens samen aan het werk om de ontwikkelagenda c.q. uitvoeringsagenda te maken. Daarin staat wie welke activiteiten gaat uitvoeren om de beoogde maatschappelijke effecten te bereiken. Tot slot worden afspraken gemaakt over de monitoring: Hoe we weten dat het goed gaat? We passen deze werkwijze toe voor de beleidsontwikkeling van Wmo en jeugdhulp. We zoomen in op de levensdomeinen Opgroeien, Meedoen & Ontmoeten, Zorgen voor en Huishouden. Voor een aantal onderdelen is al veel informatie verzameld. Ook zijn over meerdere jaren klantervaringsonderzoeken beschikbaar die aangeven hoe inwoners de hulp ervaren en waarvan de uitkomst kan worden samengevat als positief. Voor het einde van het jaar leggen we u een beleidskader voor. Wij organiseren een beeldvormende bijeenkomst in september, zodat de raad aan de voorkant haar input kan leveren. Planning Wat weten we? augustus/september 2019 Wat vindt de stad? oktober 2019 Wat willen we bereiken? november 2019 Voorstel kader naar de raad december 2019 Ontwikkelagenda opstellen januari mei 2020 Hoe weten we dat het goed gaat? juni - Juli 2020 Pijler 2: Evaluatie en verbetering integrale toegang We hebben inmiddels viereneenhalf jaar ontwikkeling en ervaring met de decentralisaties in het sociaal domein achter de rug. Er wordt samengewerkt met een groot aantal en zeer diverse organisaties. Bij de start van de decentralisatie is gekozen voor een sociaal wijkteam met gedetacheerde professionals afkomstig uit verschillende organisaties. De coördinatie van het sociaal wijkteam wordt door de gemeente ingevuld. Daarnaast zijn er teams Wmo, jeugd en minima/

3 Vervolgblad Informatienotitie Pagina 3 schuldhulpverlening waarvan de medewerkers in dienst zijn van de gemeente. Bewoners van Culemborg kunnen zich rechtstreeks melden bij zowel het sociaal wijkteam als bij de gemeentelijke teams. Het sociaal wijkteam geeft geen beschikkingen af, de gemeentelijke teams wel. Door alle teams wordt met een groot aantal organisaties samengewerkt, zowel in de nulde, 1 e als 2 e lijn. Voor alle teams en betrokkenen is sprake geweest van een continue zoektocht naar een efficiënte en effectieve invulling van taken en rollen. Met de opgedane ervaringen en de kennis van nu is het tijd om de samenwerking, structuur en verhoudingen tussen partijen te evalueren en te verbeteren. We kijken daarbij naar de driehoek beleid, uitvoering en financiën. We gaan de gekozen structuur en samenwerking van het sociaal wijkteam evalueren met alle betrokken professionals, partners en de adviesraad sociaal domein. Daarbij kijken we naar het doel en de uitgangspunten om een zo eenduidig mogelijk integrale toegang voor de bewoners van Culemborg te realiseren. Op korte termijn zetten we stappen in een strakkere invulling van de regierol op het opdrachtgeverschap en invulling van het sociaal wijkteam. Wij willen kort na de zomer met uw raad in gesprek hierover. Stappenplan Oriëntatie op huidige samenwerking en structuur juli augustus 2019 Voorstel verbetering opdrachtgeverschap sociaal wijkteam september 2019 Evaluatie sociaal wijkteam september - oktober 2019 Formuleren en uitwerken verbetervoorstellen november 2019 Informatienotitie implementatietraject naar de raad december 2019 Pijler 3: Stand van zaken financiën Wmo en jeugdzorg Bij het inzoomen op de financiën in het sociaal domein is een onderscheid in voorliggende voorzieningen en maatwerkvoorzieningen. De voorliggende voorzieningen worden geregeld via subsidieafspraken met een scala aan partners. De subsidies worden voor aanvang van het jaar vastgesteld door het college en zijn gebundeld in het Subsidieprogramma Culemborg De uitgaven voor de voorliggende voorzieningen liggen hiermee vast en bedragen respectievelijk voor Sociale stad en voor Zorgzame stad. De uitgaven voor maatwerkvoorzieningen fluctueren en zijn afhankelijk van het gebruik dat er wordt gemaakt van de voorzieningen. Voor jeugdhulp zijn we als gemeente verantwoordelijk voor het bieden van ambulante jeugdhulp, jeugd ggz, residentiele jeugdhulp, gesloten jeugdhulp en drang & dwang (jeugdbescherming en jeugdreclassering). Voor Wmo onderscheiden we: vervoer individueel, vervoer en hulpmiddelen, woningaanpassingen, hulp bij huishouden, thuisbegeleiding en Wmo-zorg 18+. Verwijzingen naar tweedelijnszorg worden door het sociaal wijkteam en de teams Wmo en jeugdhulp gedaan, maar ook door huisartsen en jeugdartsen. Financiële stand Inmiddels is er een goede en regelmatige koppeling tot stand gebracht tussen de twee financiële systemen te weten Suite (het zogenaamde berichtenverkeer ) en Key2Financien (ons financieel systeem). Omdat de facturen van zorgaanbieders achteraf worden ingediend, biedt de financiële stand onvoldoende voorspellende waarde. We werken toe naar een verplichtingenadministratie. Deze is naar verwachting per 1 januari 2020 operationeel. De zogenaamde naijlende effecten, facturen uit voorgaande jaren, behoren zo langzaamaan tot de verleden tijd.

4 Vervolgblad Informatienotitie Pagina 4 Voorspelling uitgaven eind 2019: p x q Voor de voorspelling van de uitgaven wordt gebruik gemaakt van een gemiddelde prijs per product op basis van de gegevens over Deze gegeven prijs is vervolgens gecorrigeerd voor inflatie en geïndexeerd naar Voor de aantallen indicaties is gebruik gemaakt van een analyse van de aantallen per maand vanaf januari 2018, zie bijlage. Voor de Wmo lijkt het aantal inwoners die gebruik maken af te vlakken met uitzondering van begeleiding, huishoudelijke hulp en de vervoersvoorziening. Voor de jeugdzorg is het beeld meer divers: op sommige producten neemt het gebruik af en op sommige producten neemt het gebruik toe. Toevoeging van een nieuw product dagbehandeling en een andere indeling van de zorgproducten over de grootboeknummers per januari 2019 maakt een analyse van de ontwikkeling van de aantallen extra complex. Met name het gebruik van jeugdzorg blijft moeilijk te voorspellen. Het kan bijvoorbeeld dat er een gezin in Culemborg komt wonen met een hoog zorggebruik die de kosten doet toenemen. Op basis van de huidig beschikbare informatie verwachten we voor de Wmo een tekort ten opzichte van de begroting van eind Voor jeugd bedraagt het verwachte tekort 1.1 miljoen. We verwachten som totaal een tekort tussen de 1 en 1,5 miljoen. Er is sprake van een prognose. Dit betekent dat de werkelijke uitgaven kunnen afwijken, zowel naar boven als naar beneden. Na het derde kwartaal ontvangt u een update van de verwachte uitgaven over Reserve sociaal domein en meiciculaire In de voorgaande jaren is met de overschotten in 2015 en 2016 een reservepositie in het sociaal domein opgebouwd. De stand van de reservepositie per 31 december 2018 bedraagt 4,4 miljoen. Het tekort op het sociaal domein van 2,0 miljoen wordt aan de reservepositie onttrokken, evenals een voorlopige geschatte onttrekking ten behoeve van 2019 van 1,1 miljoen. In de meicirculaire is voor het huidige en de komende twee jaar een eenmalige bijdrage opgenomen voor de tekorten in de jeugdzorg: voor 2019, voor 2020 en voor Deze bijdragen worden ingezet om de tekorten in het sociaal domein te dichten. Ontwikkeling dashboard In de afgelopen periode hebben we gewerkt aan het verbeteren van de grip op onze financiën. Dit heeft ertoe geleid dat we al een beter inzicht hebben. Van de uitvoering tot en met de beleidsadviseurs wordt het gesprek gevoerd waar kansen en mogelijkheden liggen om uitgaven te bepreken om zo de zorg toegankelijk te houden voor wie het echt nodig hebben. We hebben in beeld welke gezinnen het grootste zorgbeslag doen. Bij de jeugdhulp gaan we in gesprek met de zorgaanbieders die de grootste omzet draaien en op welke wijze het zorggebruik kan worden verminderd. Ook plannen we gesprekken in met de huisartsen om de beschikbare spiegelinformatie over hun verwijsgedrag te bespreken. Al deze gegevens combineren wij in een dashboard zodat er managementinformatie beschikbaar komt op basis waarvan beter het zorggebruik kan worden gestuurd.

5 Vervolgblad Informatienotitie Pagina 5 Extra middelen De programmatische aanpak en beschreven activiteiten met betrekking tot beleidsontwikkeling en evaluatie en verbetering van de integrale toegang vragen om inzet van capaciteit en middelen. In navolging van de adviezen van Berenschot zien wij daarnaast dat het nodig is de kwaliteit van de werkprocessen en het efficiënter en effectiever werken nog een verdere boost te geven. Voor de extra inzet van capaciteit en de kwaliteit, monitoring, controle en digitalisering verder te verbeteren denken wij voor de tweede helft van nodig te hebben. Voor de dekking van deze middelen willen gebruik maken van het innovatiebudget sociaal domein voor een bedrag van De resterende willen we halen uit de reservepositie sociaal domein. U ontvangt daarvoor na de zomer een voorstel.

6 Vervolgblad Informatienotitie Pagina 6 Bijlage Prognose maatwerkvoorzieningen Wmo en jeugd Begroot 2019 Prognose 2019 Verschil WMO Woningaanpassingen Vervoer- en hulpmiddelen WMO - Hulp bij het huishouden WMO - zorg ambulant WMO-zorg PGB Geescaleerde zorg Vervoer individueel Jeugd Jeugdambulant Jeugd GGZ (excl 24h verblijf ) PGB Maatwerkdienstverlening Jeugdhulp residentieel Jeugdzorgplus (incl vervoer) Jeugdbescherming,drang&dwang Totaal

7 Productcategorie jan-18 feb-18 mrt-18 apr-18 mei-18 jun (2015) ZV: wijk- of buurtteam (2015) ZV: ambulant aanbieder (2015) ZV: daghulp aanbieder (2015) ZV: netwerk jeugdige (2015) MV: overig residentieel Persoonlijke verzorging Dagbehandeling 42 - Vervoerdiensten Verblijf (incl. behandeling) Verblijf (excl. behandeling) Jeugdhulp ambulant Jeugdhulp crisis Jeugdreclassering Jeugdbescherming Act. preventief just. kader Generalistische basis-ggz Kindergeneeskunde Jeugd-ggz Landelijk ingekochte zorg Totaal JAN-18 FEB-18 MRT-18 APR-18 MEI-18 JUN-18

8 jul-18 aug-18 sep-18 okt-18 nov-18 dec-18 jan-19 feb-19 mrt-19 apr Indicaties JUL-18 AUG-18 SEP-18 OKT-18 NOV-18 DEC Dagbehandeling 45 - Jeugdhulp ambulant 53 - Kindergeneeskunde 54 - Jeugd-ggz Totaal

9 mei-19 jun JAN-19 FEB-19 MRT-19 APR-19 MEI-19 JUN-19

10 Productcategorie jan-18 feb-18 mrt-18 apr-18 mei-18 BG - BEGELEIDING HH - HULP BIJ HET HUISHOUDEN PK - GEHANDICAPTEN PARKEERKAART/PL PV - PERSOONLIJKE VERZORGING 1 1 RO - ROLSTOEL VB - VERBLIJF VV - VERVOERSVOORZIENING WV - WOONVOORZIENING TOTAAL JAN-18 FEB-18 MRT-18 APR-18 MEI-18 JUN-18 BG - BEGELEIDING HH - HULP BIJ H

11 jun-18 jul-18 aug-18 sep-18 okt-18 nov-18 dec-18 jan-19 feb-19 mrt Indicaties JUL-18 AUG-18 SEP-18 OKT-18 NOV-18 DEC-18 J ET HUISHOUDEN PK - GEHANDICAPTEN PARKEERKAART/PL RO - ROLSTOEL VV - VERVOERSVOORZIENING WV

12 apr-19 mei-19 jun JAN-19 FEB-19 MRT-19 APR-19 MEI-19 JUN-19 WV - WOONVOORZIENING TOTAAL

13