De Borgh. Kwaliteitsonderzoek. vroegschoolse educatie

Transcriptie

1 De Borgh Kwaliteitsonderzoek vroegschoolse educatie Datum vaststelling: 28 januari 2019

2 Samenvatting De inspectie heeft op 8 oktober 2018 een onderzoek uitgevoerd in groep 1 en 2 van basisschool De Borgh. De reden voor dit onderzoek is dat de gemeente waarin de basisschool is gevestigd, meedoet aan een pilot. In deze pilot Herijken toezicht op voor- en vroegschoolse educatie (vve) en kinderopvang onderzoeken we onder andere of de gemeente en de schoolbesturen zicht hebben op de kwaliteit van de locaties en of zij zorgen voor verbetering van de kwaliteit. Met locaties bedoelen we kinderdagverblijven en de groepen 1 en 2 van basisscholen. Daarom hebben we op meerdere locaties in de gemeente Hengelo een onderzoek uitgevoerd. Wat gaat goed? De leraren van groep 1 en 2 werken goed samen en spannen zich in om de kleuters elke dag nieuwe dingen te leren. Dat doen ze door middel van een thema waarin veel aandacht is voor taal. De inrichting van de lokalen en het werken in kleine kringen stimuleert het actief leren van de kleuters. Ook leggen de leraren helder uit wat de bedoeling is van de les en betrekken ze alle kleuters daarbij. Dat maakt dat de kleuters zich veilig en prettig voelen op school. Bestuur: Dr. Schaepmanstichting Bestuursnummer: School: r.k.b.s. De Borgh Totaal aantal leerlingen: 161 Totaal aantal leerlingen in de groepen 1 en 2: 30 Percentage gewichtenleerlingen op de school 1 oktober 2017: 7% BRIN: 17KC De directeur van integraal kindcentrum (IKC) De Borgh werkt met haar team aan een nieuw onderwijsconcept, dat uitgaat van basisontwikkeling. Dat zien we al terug bij de kleuters en ook in de samenwerking met de voorschool. Er is, bij zowel ouders als team, veel draagvlak voor de koers die de school vaart. Wat kan beter? We vinden dat de inhoudelijke overgang van de peuters naar de kleuters nog beter kan. Dat geldt ook voor de in-en uitvoering van het registratiesysteem, dat onlangs is aangeschaft. Verder zien we dat de leraren nog veel zelf aan het woord zijn, terwijl er wel kansen liggen om de kleuters onderling meer te laten spreken en luisteren Wat moet beter? Er zijn geen punten die beter moeten. Aan alle wettelijke eisen is voldaan. Vervolg Binnen vier jaar voeren we opnieuw een onderzoek uit op basisschool De Borgh. Vanwege de pilot sturen we een afschrift van dit rapport INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - KWALITEITSONDERZOEK 2/11

3 naar de gemeente Hengelo. INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - KWALITEITSONDERZOEK 3/11

4 Inhoudsopgave 1. Opzet van het kwaliteitsonderzoek 5 2. Hoofdconclusie en vervolg 6 3. Resultaten van het onderzoek in de groepen 1 en Reactie van het bestuur 10 INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - KWALITEITSONDERZOEK 4/11

5 1. Opzet van het kwaliteitsonderzoek De inspectie van het Onderwijs onderzoekt bij een aantal kinderopvangvoorzieningen met gesubsidieerde voorschoolse educatie en op enkele basisscholen met veel doelgroepkinderen in groep 1 en 2 de educatieve kwaliteit, de resultaten en de kwaliteitszorg van deze locaties. Zo ook bij groep 1 en 2 van r.k.b.s. De Borgh. Werkwijze Wij vormen onze oordelen door de onderwijspraktijk van groep 1 en 2 school te toetsen aan de standaarden uit het Onderzoekskader 2017 Voorschoolse educatie en Primair Onderwijs. Standaarden voor de vroegschool OP1 Aanbod Onderwijsproces OP2 Zicht op ontwikkeling OP3 Didactisch handelen OP6 Samenwerking KA1 Kwaliteitszorg KA2 Kwaliteitscultuur Kwaliteitszorg en ambitie KA3 Verantwoording en dialoog Onderzocht Onderzoeksactiviteiten We hebben observaties uitgevoerd in de groepen 1 en 2, documenten geanalyseerd, gesprekken gevoerd met ouders, leraren groep 1 en 2, interne begeleiders en directieleden. Aan het eind van de onderzoeksdag hebben wij de resultaten van het onderzoek besproken met de directie van de school, de directie van Spring! en een vertegenwoordiger van het schoolbestuur. Leeswijzer In hoofdstuk 2 staan de oordelen, de conclusie en het vervolgtoezicht. Hoofdstuk 3 gaat verder in op de resultaten van het onderzoek op de onderzochte standaarden. In hoofdstuk 4 is de reactie van het bestuur op het onderzoek en het rapport opgenomen. Legenda Beoordelingen zoals ze in de rapportages worden weergegeven: O V G Onvoldoende Voldoende Goed INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - KWALITEITSONDERZOEK 5/11

6 2. Hoofdconclusie en vervolg In dit hoofdstuk geven we de oordelen en de conclusie van het onderzoek in groep 1 en 2 van r.k.b.s. De Borgh. Conclusie De vroegschoolse educatie in de groepen 1 en 2 van basisschool De Borgh is op de onderzochte standaarden van voldoende tot goede kwaliteit. De gehele kwaliteitszorg en ambitie waarderen we als 'goed', de overige standaarden zijn voldoende. Het team zorgt voor een prettige en positieve omgeving. Het aanbod sluit aan op de kenmerken van de leerlingenpopulatie en bereidt de kleuters voor op groep 3. De school zorgt voor een ononderbroken ontwikkeling van haar kleuters en het lesgeven stelt ze in staat tot leren en ontwikkelen. De school werkt voldoende samen met relevante partners en onder leiding van de directeur van het IKC werkt het team aan de professionalisering en verbetering van hun werk. Er liggen nog kansen in de verdere ontwikkeling van het concept basisontwikkeling en in de verdere samenwerking (aanbod, doorgaande lijn, afstemming) met de peuterspeelschool. Daartoe zijn de eerste stappen al gezet. Context Basisschool De Borgh vormt samen met peuterspeelschool De Borgh (Spring!) en de buitenschoolse opvang een integraal kindcentrum, gevestigd in één gebouw. De samenwerking wordt steeds meer geïntensiveerd. Voor leerlingen met een taalachterstand beschikt de school over een schakelklas waar leerlingen 1 of 2 dagdelen gebruik van maken. Basisschool De Borgh werkt vanuit een nieuwe visie, waarin vier pijlers centraal staan, te weten: Brede ontwikkeling van het kind; Zelfverantwoordelijkheid en zelfbewustzijn van het kind (persoonlijk leiderschap); Integratie van kennis en vaardigheden; Vorming van het integraal kindcentrum (IKC). Afspraken over vervolgtoezicht We onderzoeken elke vier jaar de kwaliteitszorg en het financieel beheer op bestuursniveau. Ook voeren we elke vier jaar een onderzoek uit op elke school. INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - KWALITEITSONDERZOEK 6/11

7 3. Resultaten van het onderzoek in de groepen 1 en 2 In dit hoofdstuk geven wij per kwaliteitsgebied de oordelen en de resultaten van het onderzoek in groep 1 en 2 van r.k.b.s. De Borgh Onderwijsproces: inhoudelijke kop Aanbod voldoende (OP1) De Borgh werkt vanuit de principes van basisontwikkeling, waarbij begrippen als nieuwsgierig, emotioneel vrij en zelfvertrouwen centraal staan. De leerdoelen van jonge kind (SLO) vormen de leidraad voor het doelgericht werken in groep 1 en 2. Vanuit verschillende bronnenboeken stelt het team, samen met de peuterspeelschool, de thema s samen van uit de kernconcepten. Daarbij zijn de doelen leidend en worden er activiteiten uitgevoerd, die in de loop van een jaar opklimmen in moeilijkheidsgraad. Het handelend bezig zijn staat centraal, waarbij er voldoende aandacht is voor de ontwikkelingsgebieden taal, rekenen, motoriek en sociaal-emotionele vaardigheden. Het aanbod aan de vve-leerlingen verschilt niet wezenlijk van de nietdoelgroepleerlingen. De school brengt voor elke kleuter de onderwijsbehoeften in beeld. De inrichting van de lokalen, gang en kleine ruimte (bibliotheek) is aantrekkelijk en uitdagend en draagt bij aan de kwaliteit van het onderwijs. Aandachtspunt is een betere aansluiting van het aanbod tussen de peuters en groep 1 en 2. Zicht op ontwikkeling voldoende (OP2) De school werkt met een programma dat een driedelige functie heeft, namelijk om de thema s doelgericht te ontwerpen, om in het dagboek per kleuter en activiteit bij te houden wat de ontwikkeling is en het logboek is het instrument om te plannen en te reflecteren. Met het systeem is de school in staat om de resultaten en de groei per kleuter inzichtelijk te krijgen. In groepsbesprekingen wordt elke kleuter besproken en bij specifieke zorg wordt tijdig opgeschaald. Het INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - KWALITEITSONDERZOEK 7/11

8 systeem werkt, maar is ook nog volop in ontwikkeling. Zo is het observeren en het meer doelgericht verwerken van de observatiegegevens een aandachtspunt dat nog van voldoende naar goed kan. Positief is dat de kleuters zelf al betrokken worden bij de ontwikkelgesprekken en dat de schakelklas kleuters helpt die extra aandacht nodig hebben voor hun taalontwikkeling. Didactisch handelen voldoende (OP3) De leraren van de groepen 1 en 2 werken vanuit de principes van basisontwikkeling en we zien tijdens de observaties dat er helder wordt uitgelegd wat de bedoeling van de les is. De kleuters zijn actief betrokken bij de meerdere activiteiten en ze doen concrete ervaringen op in de verschillende hoeken van waaruit ze werken. De leraar werkt intussen met enkele leerlingen in een kleine kring. De open-deurconstructie zorgt ervoor dat beide leraren overzicht hebben op alle kleuters van groep 1 en 2. Waar mogelijk wordt het spel verrijkt door voor- of meespelen. Wat wel opvalt is dat de leraren nog veel aan het woord zijn, terwijl er wel mogelijkheden waren om de interactie tussen de kleuters te bevorderen. Ook is meer differentiatie in de instructie mogelijk. Samenwerking (OP6) Alle doelgroepleerlingen die in groep 1 starten komen binnen na een warme overdracht. De Borgh maakt gebruik van de voorkennis die zij van de voorschool ontvangen om de onderwijsbehoeften van de leerling vast te leggen. De ouders die we gesproken hebben zijn tevreden over de samenwerking tussen de voor-en de vroegschool. Ze geven aan dat de overgang soepel verloopt. Verder worden ze betrokken bij de ontwikkeling van hun kind, maar ook bij het concept basisontwikkeling dat de school invoert. Door de IKC vorming is er nu één coördinator voor de zorg. De samenwerking met andere partners, zoals jeugdgezondheidszorg, logopedie, e.d, verloopt via incidentele en/of structurele overlegvormen Kwaliteitszorg en ambitie: inhoudelijke kop Kwaliteitszorg goed (KA1) Het bestuur zorgt voor een stelsel van kwaliteitszorg op De Borgh en de school voert dat adequaat uit. In het kader van dit onderzoek INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - KWALITEITSONDERZOEK 8/11

9 kijken we specifiek naar de onderbouw en ook daar zien we dat de cyclus van plannen, doen, evalueren en bijstellen werkt. Eén van de speerpunten uit het schoolplan was het ontwikkelen van een eigenstandige visie op kleuteronderwijs. Met het werken vanuit de principes van basisontwikkeling is dat nu gerealiseerd. We zien dat er regelmatig aan verbeterpunten wordt gewerkt en dat de directie de ontwikkelingen observeert, begeleidt en faciliteert. Om het proces optimaal te begeleiden wordt ook gebruik gemaakt van co-teaching, zodat leren voortdurend centraal staat. Het continu, zichtbaar en gericht verbeteren maakt dat deze standaard de waardering goed krijgt. De verantwoordelijkheidsverdeling is eveneens duidelijk en dat maakt een goede samenwerking tussen de voor- en de vroegschool mogelijk. Kwaliteitscultuur goed (KA2) Vanuit een gedeelde visie werkt het team samen aan verdere professionalisering en het gestalte geven aan kwalitatief goed onderwijs en IKC vorming. Dat daarbij de leerling ook actief wordt betrokken, maakt dat de kwaliteitscultuur goed is. Alle betrokkenen zijn er voortdurend op uit om het onderwijs beter te maken. Wij hebben gezien dat zich dat op vele terreinen afspeelt. Van de doorgaande lijn naar de inrichting en van de doelgerichte observaties tot het delen van inzichten met team, leerlingen en ouders. Het onderwijskundig leiderschap versterkt de kwaliteitscultuur en zorgt eveneens voor eigenaarschap bij de leraren. Volgens de school is het op meer structurele wijze gebruik maken van de expertise van de leraren een aandachtpunt. Dialoog en verantwoording goed (KA3) De Borgh legt toegankelijk en betrouwbaar verantwoording af over haar ambities en doelen. Een mooi voorbeeld daarvan is het document met vragen en antwoorden aangaande de onderwijsvisie van De Borgh. Alle betrokkenen worden met die notitie van alles op de hoogte gesteld. Ook de dialoog wordt actief gevoerd. De ouders die we spraken waren daarover zeer tevreden, ook omdat de school openstaat voor wensen en voorstellen van ouders. Ze voelen zich hierin zeer serieus genomen. INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - KWALITEITSONDERZOEK 9/11

10 4. Reactie van het bestuur Hieronder geeft het bestuur een reactie op de uitkomsten van het onderzoek en geeft het bestuur aan hoe de school hiermee ten aanzien van groep 1 en 2 mee aan de slag gaat. We sluiten ons aan bij de bevindingen van de inspecteurs die onze school en de peuterspeelschool hebben bezocht. We zitten in een transitiefase waarin we bezig zijn om onze hernieuwde visie te implementeren. Dit proces verloopt stapsgewijs en heeft tijd nodig. Er gaan al veel dingen goed, maar we realiseren ons ook dat we in ontwikkeling zijn en nog stappen moeten nemen. De vorming van een IKC is hier een onderdeel van. De samenwerking met de peuterschool is al geïntensiveerd, maar in de uitvoering, zoals het laten doorlopen van de leerlijnen (didactisch en pedagogisch) en het volgsysteem zullen nog meerdere acties ondernomen moeten worden. Hiervoor zijn inmiddels al initiatieven genomen. INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - KWALITEITSONDERZOEK 10/11

11 Inspectie van het Onderwijs Postbus 2730, 3500 GS Utrecht T-algemeen T-loket (voor vragen)