Bouwagenda: De Revolutie ontketend

Transcriptie

1 Bouwagenda: De Revolutie ontketend

2 Koene Talsma, Taskforce Bouwagenda Marc Unger, AT Osborne O.l.v. Ad van Leest, CROW

3 De Bouwagenda: Op weg naar een duurzame gebouwde omgeving en 30% productiviteitsgroei Noot: Duurzaam = Energieneutraal, Circulair en Klimaatbestendig

4 De Bouwagenda: Op weg naar een duurzame gebouwde omgeving en 30% productiviteitsgroei Anders Aanbesteden en Anders Samenwerken CROW - Nationaal Congres Aanbesteden en Contracteren 22 mei 2019 Koene Talsma Lid Taskforce Bouwagenda k.w.talsma@gmail.com

5 ONZE AMBITIE (VANUIT HET PERSPECTIEF VAN DE BOUWAGENDA): Tempo verduurzaming bestaande woningen naar woningen per jaar Binnenklimaat alle scholen gezond Elk jaar nieuwe energie-neutrale woningen gebouwd Innovatieve, duurzame en toekomstbestendige vervanging infra-eigendommen Samenwerking kennisinstellingen >> BTIC Digitaliserings-sprong in de sector Human Capital agenda met oog op nieuwe banen Anders Aanbesteden & Anders Samenwerken Institutionele belemmeringen weggenomen Nieuwe financierings- en investeringsarrangementen 1 nationaal icoonproject per jaar 5

6 Voorbeeld Road Map 1: Bruggen en Sluizen, rode draad in de aanpak Kennisagenda Kennisagend a programmere n en uitvoeren Stimulerende aanbestedingsvormen Een Cultuuromslag in Aanbestedings- en Innovatiearrangementen (Prototype) Projecten Van prototypeprojecten opschalen naar een multiopdrachtgever projectaanpak Institutionele prikkels Institutionele prikkels, bijv. door invoering van een doorontwikkelde Nota Kapitaalgoederen

7 ANDERS AANBESTEDEN EN ANDERS SAMENWERKEN (1) De Bouwagenda geeft de volgende richting: Parijs 2050 verplicht ons tot energieneutraal en circulair bouwen en gebruiken. Verduurzaming en vervanging is alleen betaalbaar bij forse productiviteitsgroei. Dáárom is innovatie in producten en processen cruciaal; om nu nog onmogelijke zaken mogelijk te maken èn om de opgave betaalbaar en bemensbaar te maken. Innovatie moet lonen, d.w.z. er moet perspectief zijn op aantallen en terugverdienen >>> opschaling nodig! >> Het aanbesteden moet hier dienend aan zijn.

8 ANDERS AANBESTEDEN EN ANDERS SAMENWERKEN (2) Kortom: Naast Compliance en Doelmatigheid moeten Innovatie en Samenwerken bovenaan het aanbestedingsbeleid komen te staan.

9 ANDERS AANBESTEDEN EN ANDERS SAMENWERKEN (3) Voorbeeld van ambitie, opschaling, innovatie en kostendaling: Bovenbouw HSL Zuid: van een productie van 153 m /dag (aanbesteden in Duitsland) naar 287 m /dag (DBFM in Nederland)

10 ANDERS AANBESTEDEN EN ANDERS SAMENWERKEN (4) De Bouwagenda wil naar een Convenant met de volgende kenmerken: 1. Alleen een combinatie van innovatie en schaalsprong gaat de kostprijs van verduurzaming (en vervanging) verlagen. 2. Een top down koerswijziging in het aanbesteden moet leiden tot in een andere wijze van aanbesteden op alle werkvloeren. 3. Opdrachtgevers moeten hun regisserende en programmerende rol concreet invullen en heldere ambities formuleren. 4. Marktpartijen moeten hun reserves opzij zetten, gaan beseffen dat kennisdeling leidt tot kennisvermenigvuldiging en hun (keten)samenwerking professionaliseren. 5. Er is al veel: er liggen tal van oplossingen op tafel die breed in de sector gehanteerd moeten gaan worden (maar zorg voor een zorgvuldige invoering).

11 ANDERS AANBESTEDEN EN ANDERS SAMENWERKEN (5) Maar er is momenteel ook veel zorg en gedoe : 1. Er worden nog steeds onverantwoord lage aanbiedingen gedaan. 2. De hele grote projecten worden te complex en te risicovol. 3. De markt moet echt gaan innoveren, maar opdrachtgevers zijn wel de aanjager. 4. Behoefte aan de juiste prikkels in tenders en contracten (vb. Schrijf BIM voor!). 5. Productinnovaties haperen door lange doorlooptijd van de acceptatie en door zorg over gebrek aan bescherming van patenten. 6. De bouwbedrijven liggen achter in het professionaliseren van hun ketensamenwerking. 7. Problemen op projecten worden niet tijdig aangepakt en opgelost.

12 ANDERS AANBESTEDEN EN ANDERS SAMENWERKEN (6) Er gloren ook initiatieven tot verandering: White Paper RWS: Perspectief op de uitdagingen en verbetermogelijkheden in de GWW-sector Spoorboekje voor betere werkprocessen, samen innoveren, en kostenreductie (inmiddels ondertekend door een aantal MKBbedrijven en diverse steden) Hans Ruiter: Naar een evenwicht in sturen op het contract naar sturen op de samenwerking. Hans Moll: D&C is goed, maar de D&C opgaven zijn complex en daarop moeten we ons beter organiseren en bemensen!

13 En ja! Dit is zware kost! Aanbesteden en projecten/contracten managen is namelijk een vak. 13

14 CROW Nationaal Congres Aanbesteden en Contracteren Samenwerken zichtbaar maken Het Contracteren van een Ambitie 22 mei 2019 Marc Unger 14

15 Inhoudsopgave > Wie ben ik? > Hoe en waarom ben ik tot de visie gekomen? > De visie > Best practices > Vragen? / Discussie 15

16 Wie ben ik? Civiel ingenieur 25+ jaar ervaring als - Projectleider - Adviseur - Columnist - Spreker - Onderzoeker - Manager - Directeur - Bestuurder Enkele projecten: - Polderbaan op Schiphol - Realisatie nieuwe hoofdstations 7 jaar Chief Procurement Officer geweest 50/50 ProRail en Royal Schiphol Group

17 Inhoudsopgave > Wie ben ik? > Hoe en waarom ben ik tot de visie Contracteren van een Ambitie gekomen? > De visie > Best practices waarin de samenwerking zichtbaar gemaakt is. > Vragen? / Discussie 17

18 Hoe en waarom van de visie Vaak worden ambities die op bedrijfsniveau worden uitgesproken, maar slechts beperkt door gevoerd in projecten en programma s. Soms nemen (project)manager of andere medewerkers moedige beslissingen om innovaties door te voeren in projecten. Vaak echter stranden die na één keer, omdat er vooraf geen follow up is geborgd. Soms stranden initiatieven in pilots. Soms is het grootste risico van een innovatie in een project dat die een succes wordt, omdat daar v.w.b. de inkoop vooraf geen of onvoldoende rekening mee is gehouden. Waardoor de innoverende partij geen vervolgopdracht kan krijgen. Bijvoorbeeld als gevolg van een potentiële wezenlijke wijziging. Of van een extra opdracht die niet uitgeschreven kan worden i.v.m. drempels. Dit kan en moet anders, dacht ik! 18

19 Inhoudsopgave 19

20 Inhoudsopgave > Wie ben ik? > Hoe en waarom ben ik tot de visie gekomen? > De visie > Best practices waarin de samenwerking zichtbaar gemaakt is. > Vragen? / Discussie 20

21 kwaliteitsniveau De visie Project 1 Project 2 Project 3 tijd 21

22 kwaliteitsniveau De visie Raamovereenkomst 1 Raamovereenkomst 2 tijd 22

23 kwaliteitsniveau De visie Ambitie tijd 23

24 kwaliteitsniveau De visie Ambitie NOK KPI s NOK KPI s NOK KPI s 1 e jaar SOK tijd 24

25 kwaliteitsniveau De visie Ambitie NOK -/- % NOK -/- % KPI s NOK -/- % KPI s KPI s SOK tijd 25

26 Opdrachtgever én opdrachtnemer hebben allebei belang bij innovaties! > Innovatie is vaak nodig om de ambities van de opdrachtgever mogelijk te maken, waardoor hij een strategische voorsprong krijgt en/of invulling geeft aan beleid. > De opdrachtnemer heeft juist belang bij goede referenties en/of introducties tot nieuwe klanten en de bereidheid van de opdrachtgever om als launching costumer op te treden voor het toepassen van innovaties die ook bij derden toegepast kunnen en mogen worden. > Indien innovaties en verbeteringen tot structurele kostenverlaging leiden, dient de opdrachtnemer hiervoor (financieel) beloond te worden. Transparantie over de gemaakte kosten, zowel van de opdrachtnemer zelf, als van toeleveranciers is een voorwaarde. > Innoveren betekent feitelijk het creëren van een systematische leeromgeving met een belangrijk accent op implementeren: (data-gestuurd) onderzoeken, bedenken, ontwikkelen, testen, live testen, implementeren, opschalen en verder verbeteren. Verbeteringen en innovaties vormen een structureel onderdeel van de gemeenschappelijke agenda, er wordt structureel tijd en mankracht voor vrijgemaakt, er wordt structureel op gerapporteerd. Zowel op de voorwaardelijke kant, als op de input, throughput, output en outcome. > Daarbij is het van belang dat the voice of the costumer een structurele plek in de omgeving krijgt, met een doorkijk naar de (eind)gebruiker. 26

27 Inhoudsopgave > Wie ben ik? > Hoe en waarom ben ik tot de visie gekomen? > De visie > Best practices waarin de samenwerking zichtbaar gemaakt is. > Vragen? / Discussie 27

28 Best Practices: Full automatic passenger bridge Full electric busses Terminal Complex

29 Koene Talsma, Taskforce Bouwagenda Marc Unger, AT Osborne O.l.v. Ad van Leest, CROW