Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5

Transcriptie

1 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 Samenvatting door Sophie 1766 woorden 27 februari ,2 24 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Romeinse Koninkrijk (500) voor Chr. Stichting Rome 753 voor Chr. Rome groeide uit tot een grote stad 7e eeuw voor Chr. Romulus was eerste koning. Romulus en Remus stichten Rome. Romeinse Republiek voor Chr. Verovering van het Italiaanse vasteland tussen 500 en 275 voor Chr. Punische Oorlogen tegen Carthagers. Burgeroorlog in 130 voor Chr. Senaat Volkstribunen Consuls Patriciërs, Plebejers en Slaven. Nobiles en Proletariërs. Julius Caesar. Octavianus Keizerrijk Romeinse Keizerrijk 27 voor Chr. 47 naar Chr. Pax Romana (31 voor Chr. 192 naar Chr.) Pagina 1 van 7

2 Octavianus = Augustus = eerstekeizer Stierf in 14 na Chr. Kreeg de macht van de senaat nadat hij eerst terug wilde geven. 395 : splitsing Oost en West Jezus Christus Christendom Constantijn = eerste christelijke keizer. Vervolgingen van Christenen, totdat constantijn christen werd en het christendom toestand. Later gingen de christenen zelf de ketters en ongelovigen vervolgen, dat was nadat het christendom door Theodosius tot staatsgodsdienst was gemaakt. Onderwijs, Recht, Cultuur, Literatuur Werd ontwikkeld. 476 : val West-Romeinserijk. Van Dorp tot Imperium De Romeinse samenleving was evenals de Griekse gelaagd. Uit welke lagen bestond de Romeinse samenleving in de eerste eeuwen? Patriciërs Plebejers Slaven Tussen 500 en 275 voor Chr. Veroverden de Romeinen het grondgebied van de andere volken in Italië. Het laatste volk dat zij onderwierpen, waren de Grieken. Die hadden in het zuiden van Italië koloniën gesticht. In de twee Punische oorlogen in de 3de eeuw voor Chr. Veroverden de Romeinen al het grondgebied van Carthago buiten Afrika. In de laatste twee eeuwen voor Chr. Breidden de Romeinen hun macht verder uit in het gebied rond de Middelandse Zee. De Romeinen noemden hun rijk Ímperium Romanum. Het Romeinse Bestuur Belangrijke ambtenaren in de Romeinse Republiek waren de consuls en de volkstribunen. - De consuls waren de aanvoerders van het leger. Ze mochten wetten voorstellen. En ze haaden het recht van veto ten opzichte van elkaar. - De volkstribunen verdedigden de belangen van de plebejers. Ze hadden het recht van veto over besluiten van ambtenaren en mochten wetten voorstellen. De senaat had het recht alle ambtenaren en de volkstribunen raad te geven. Ook bepaalde de senaat of een voorstelaan de volksvergadering werd voorgelegd. De senaat kreeg in de loop van de tijd de meeste macht in Rome. Pagina 2 van 7

3 Oorzaken daarvan waren: - De senaat bestond uit zeer ervaren mensen. - De senatoren bleven hun leven lang lid van de senaat Twee groepen hadden in de Romeinse geschiedenis helemaal geen invloed op het bestuur Rome: 1. Vrouwen 2. Slaven Gevolg van de veroveringen Belangrijke gevolgen van de veroveringen waren: Gevolg 1: Er werden provincies ingevoerd. Gevolg 2: De invloed van de Griekse cultuur werd zo sterk dat men de cultuur van het Romeinse rijk de Grieks- Romeinse cultuur is gaan noemen. Gevolg 3: Er onstond een nieuwe benedenlaag van proletariërs. Door de vele veroveringsoorlogen waren veel dienstplichtige boeren gedwongen hun land te verkopen. Zij trokken naar de steden/ Rome en vormden daar samen met arme plebejers een nieuwe benedenlaag. Patriciërs en rijke plebejers vormden een nieuwe bovenlaag: de nobiles. Gevolg 4: In het leger namen beroepssoldaten de plaats in van dienstplichtige burgers. Dat kwam omdat de dienstplichtige burgers hun eigen wapenrusting niet meer konden betalen. Gevolg 5: Het aantal rijke mensen groeide dankzij buit en het recht om belasting te heffen. Gevolg 6: Slaven namen in aantal toe. Dat kwam door het grote aantal krijgsgevangenen. Onder leiding van Augustus komt het keizerrijk tot stand Na de moord op Caesar ontstond een strijd om de macht. Als winnaar kwam tevoorschijn: Octavianus. Hij veranderede zijn naam in Augustus. Dat betekent de verhevene. Hij wilde boven alle partijen staan. De naam Octavianus herinnerde teveel aan de burgeroorlog. Augustus deed alsof hij geen alleenheerser wilde zijn. Waaruit blijkt dat. - Hij liet bestaan: de senaat, de volksvergadering en de ambten als consul en volkstribunen. - Hij bleef de senaat om raad vragen. - Hij gaf zichzelf de titel princeps = eerste burger. Augustus wilde wel alleenheerser zijn. Waaruit blijkt dat? - Augustus liet zichzelf steeds meer macht geven. - Hij liet zich in het hele rijk vereren met standbeelden. - Buiten Italië bevorderde hij zelf dat hij als god werd vereerd. Waarom gaven de senatoren alle macht aan Augustus? Pagina 3 van 7

4 - De senatoren kregen van Augustus belangrijke taken. - De senatoren waren bang dat Augustus geweld tegen hen zou gebruiken. De soldaten bleven Augustus trouw, omdat - Zij betere grond of meer geld dan vroeger kregen; - Augustus bevelhebbers uit famielies benoemde die hem trouw waren. De Pax Romana De Pax Romana is een periode van vrede. In het Romeinse rijk die van 30 voor tot 192 na Chr. duurde. Het overgrote deel van de bevolking bleef werkzaam in de landbouw. De meeste grond was in handen van grootgrondbezitters. Een klein deel van de grond behoorde aan vrije boeren. Er werd buiten het Romeinse rijk handel gedreven met China, India, Afrika ten zuiden van de Sahara. Door de handel groeide ook de nijverheid. Daardoor nam ook het aantal inwoners in de steden toe en ontstonden nieuwe steden. Tijdens de Pax Romana kregen steeds meer inwoners van het Romeinse rijk het Romeinse burgerrecht. De voordelen van het burgerrecht waren: 1. Men viel onder de Romeinse rechtspraak; 2. Men had kans op een plaats in het Romeinse bestuursapparaat. Het burgerrecht kon je alleen maar krijgen vals je voldoende was geromaniseerd. Met romaniseren wordt bedoeld: Het overnemen van het Romeinse cultuur. De Romeinen drongen hun cultuur niet op. Toch werden veel volken geromaniseerd. Dit Romaniseren hield in op het gebied van: - De godsdienst: het vereren van de Romeinse goden. - De rechtspraak: toepassing van Romeinse rechtsregels. - Onderwijs en literatuur: dezelfde taal leren / werken van de bekendste schrijvers lezen / dezelfde idealen hebben. Het recht Op onze rechtspraak hebben de Romeinen nog steeds grote invloed. Twee belangrijke Romeinse ideeën over de rechtspraak: - Alle rechten en plichten van mensen moeten in wetten worden vastgelegd; - Alle wetten moeten voor iedereen gelijk zijn. De ondergang van het West-Romeinse rijk Keizer Constantijn maakte in de 4de eeuw Byzantium hoofdstad van het Romeinse rijk. Hij deed dat, omdat het oosten welvarender was en beter verdedigd kon worden. Pagina 4 van 7

5 Het West-Romeinse rijk was sinds de 3de eeuw langzaam aan het uiteenvallen. Dat kwam door de volgende vijf oorzaken: 1. Romeinse legers en vloot werden zwakker. 2. De Romeinen konden de steeds hogere belastingen niet meer betalen. 3. Er kwam minder handel en nijverheid door toenemende onveiligheid. 4. Steeds mee mensen verloren het vertrouwen en het Romeinse rijk. Men ging zich alleen zorgen maken over de eigen omgeving. Het Christendom Het christendom kwam voort uit het jodendom. De joden gingen in een door God gezonden verlosser geloven, toen zij telkens door andere volken werden overheerst. Sommige de stichter van het christendom. De godsdienstige opvattingen van de joden staan in het Oude Testament. De godsdienstige opvattingen van de christenen staan in de bijbel. Die bestaat uit twee delen, nemelijk het Oude en het Nieuwe Testament. Waarom werden veel armen en onderdrukten in de Romeinse samenleving christen? - Jezus predikte dat alle mensen gelijk waren voor God. - Jezus beloofde een beter leven na de dood. Waarom waren de Romeinen alleen tegenover de christenen niet verdraagzaam? - De keizers merkten dat een christen in de eerste plaats christen was. Daarom vreesden zij dat christenen de Romeinse regering niet zouden gehoorzamen. - De christenen gedroegen zich anders(namen geen deel aan godsdienstige feesten ter ere van Romeinse goden, zie eenheid) Het christendom werd tenstlotte toch de enig toegestane godsdienst. Waarom veranderde de houding van de Romeinse overheid? - De keizers merkten dat de vervolgingen niet hielpen. En zij zagen dat de aanhang van het christendom groeide. 753 v. Chr. = Stichting Rome 500 v. Chr. = Rome wordt republiek 500 v. Chr v. Chr. = Verovering vasteland 264 v. Chr v. Chr. = Punische Oorlogen 264 v. Chr v. Chr. = Eerste Punische Oorlog 218 v. Chr v. Chr. = Tweede Punische Oorlog 73 v. Chr v. Chr. = Spartacus en de slavenopstand Pagina 5 van 7

6 44 v. Chr. = Moord op Julius Caesar, lijkrede van Marcus Antonius 30 v. Chr. = Slag bij Actium, Augustus wordt keizer 30 v. Chr = Pax Romana 1 = Begin christelijke jaartelling 29 = Terechtstelling Christus 313 = Christendom toegestaan 395 = Splitsing Oost- en West-Romeinse Rijk 476 = Laatste West-Romeinse keizer afgezet 1453 = Val Oost-Romeinse Rijk Apostelen = belangrijkste volgelingen van Jezus Christus, die als eersten zijn ideeën onder de mensen verbreidden. Christenen = de volgelingen van Jezus Christus. Christendom = Godsdienst van de volgelingen van Jezus Christus. Consul = belangrijkste ambtenaar in de Romeinse republiek. Er waren per jaar twee consuls. De consuls waren de aanvoerders van het leger. Ze mochten wetten voorstellen en hadden het recht van veto ten opzichte van elkaar. Evangeliën = vier verhalen over het leven van Jezus Christus en over wat hij predikte. Ze staan in het nieuwe testament. Forum = belangrijkste in een Romeinse stad. Aan het forum stonden de belangrijkste gebouwen. Kooplieden kwamen er met hun wagen en allerlei andere bijeenkomsten vonden er plaats. Imperium = een rijk dat bestaat uit de oorspronkelijke staat en een verzameling onderworpen staten. Jodendom = De godsdienstige opvattingen van de Joden Ketter = Christen die over belangrijke geloofszaken anders dacht dan de Christelijke leiders. Nieuwe Testament = Boek waarin de leer van Jezus Christus is vastgelegd. Het Nieuwe Testament en het Oude Testament vormen samen de bijbel van de Christenen Nobiles = Patriciërs en rijke plebejers die samen een nieuwe bovenlaag in het Romeinse rijk gingen vormen. nijverheid = alle bedrijfjes van handwerklieden bij elkaar. De handwerkslieden bewerkten grondstoffen zijde, wol, leer enzovoort. Oude testament = Boek met de godsdienstige opvattingen van de joden. Het Oude Testament vormt samen met Nieuwe Testament de bijbel van de Christenen. Patriciërs = een groep rijke families in de stad Rome die in de eerste eeuwen van de Romeinse republiek de baas was. Pax Romana = letterlijk: 'Romeinse vrede'. De lange periode van vrede in het Romeinse rijk tussen 30 voor Chr. en 192 na Chr. Pagina 6 van 7

7 plebejers = bevolkingsgroep die in de eerste eeuwen van de Romeinse republiek op de tweede plaats kwam, na de patriciërs. Proletariërs = grote bevolkingslaag van zeer arme plebejers en vroegere boeren in Rome. Provincie = Deel van het Romeinse rijk buiten Italië, onder een Romeins bestuur met een gouverneur aan het hoofd, en met Romeinse troepen. Pyrrhusoverwinning = een overwinning waarbij de verliezen zo groot zijn dat ze tot eigen ondergang leiden (genoemd naar koning Pyrrhus van Epirus). recht van veto = letterlijk:'ik verbied'. Het recht (de uitvoering van) een voorstel of maatregel te verbieden. republiek = een regering zonder koning of keizer Romaniseren = de Romeinse cultuur overnemen. sage = een verhaal uit de (vroegste) geschiedenis van een volk, waarvan lang niet alles waar is. senaat = in het Romeinse rijk: raadgevende vergadering van honderden personen die de hoogste ambten hadden bekleed. De senaat had lange tijd de meeste macht en het grootste aanzien in Rome. senator = een lid van de senaat Tien Geboden = regels uit het Oude Testament, waaraan joden en Christenen zich moeten houden. tribuniaal = een rechtbank die bijzondere rechtszaken behandelt. volkstribuun = hoge ambtenaar in de Romeinse republiek die tot taak had de belangen van de plebejers te beschermen. Pagina 7 van 7