3,3. Samenvatting door F. 992 woorden 22 juni keer beoordeeld. Geschiedenis 2.1. Bloeitijd gr: v Chr

Transcriptie

1 Samenvatting door F. 992 woorden 22 juni ,3 8 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats 2.1 Bloeitijd gr: v Chr Bloeitijd Atheense democratie: 5e en 4e eeuw v Chr. Veroveringen v Alexander de grote: 4e eeuw v Chr Romeinse rijk: 754 v Chr 476 n Chr Imperium Romanum (keizerrijk): 27 v Chr 476 n Chr Romeinse vrede/ Pax Romana: 1 e 2 e eeuw Griekse stadsstaten (= stad + land erom heen) Landbouwstedelijk samenleven Polis (mv Poleis): eigen bestuur, leger, wetten, munten Athene: Directe democratie: ong 1x per week vergaderde de mannen (in de praktijk maar ong 6000 man ze mochten stemmen over wetten, verbannen (schervengericht, stemmen op scherven) besturen) Zee Sparta: Tussen de bergen Aristocratie Spartaanse mannen: zware militaire opleiding vanaf 5 jaar Om sparta: slaven die sparta voorzagen Vrouwen leerde ook vechten Filosoof = leraar in de wijsheid, kennis en welsprekendheid (!), dat wat je nodig hebt om een leidende rol in een democratische maatschappij te kunnen spelen. Ze zochten rationele ipv mythologische verklaringen voor allerlei zaken. Daarbij moest alles kunnen worden beredeneerd, niet bewezen Kennis: wiskunde, literatuur, recht, staatkunde Welsprekendheid, mensen overtuigen Wijsheid: wanneer wat, goede moment, inzicht Pagina 1 van 5

2 Demogogen = wil zijn publiek voor zich winnen, doet een beroep op gezond verstand en logica, maar gebruikt misleidende argumenten en onwaarheden (volksmennerij). Politieke Filosofen: socrates (ahteens), plato Socrates: bleef eindeloos vragen stellen à twijfels Mensen wilden dus van hem af, critic op politici, bederven van de jeugd Verbanningà genade, x à doodstraf Tegen democratie à ruimte à demagogen Plato Ook tegen democratie à teveel ruimte, dus domste krijgt de macht Meerdere moeten macht krijgen à oligarchie, aristocratie Ideaal: oligarchie van Filosofen Literaire Filosofen: Herodotus: over landen (beschreef de aarde à plat, centrum gr) Sophokles, euripides: toneelstukken (tragedies) Wetenschappelijke filosofen: Aritoteles Archimedes: (eureka) kroon, zuiver?, in bad, was niet van zuiver goud Hoe groter de massa hoe meer water verplaatst Schroef v Archimedes (zie schrift) Pythagoras: stelling van Hippokrates: arts, kijken naar zieken Sofist: rondreizende filosoof die zich lieten betalen voor hun lessen in wijsheid. 2.2 Romeins imperium 754 v Chr 476 n Chr Rome begon als een stadsstaat 4 e 3 e eeuw v Chr heel italië verovert 3 e eeuw v Chr begin v veroveringen buiten italië 2 e eeuw v Chr Macedonië, Griekenland (leerde veel van de grieken) 146 v Chr vernietiging v Carthago (centrum censeo Carthaginem delendam esse à overigens ben ik van mening dat Carhago vernietigd moet worden) Pagina 2 van 5

3 1 e eeuw v Chr 1 e eeuw n Chr balkan, midden oosten, noord-afrika, gallië, Alpen, Brittanië (muur v hadrianus) Bestuur Koninkrijk: v Chr (Romulus en Remus) Republiek v Chr Senaat: (adel) patriciërs (machtigst) Consuls: leiders v/h leger, zo veel macht à mensen beetje bang dat er een persoon aan de macht komt Volksvergadering: parlement (comitia), hadden oorspronkelijk veel macht maar dat neemt sterk af SPQR: voor de senaat en voor het volk maar in de praktijk voor de senaat. De senaat en de consuls trekken steeds meer macht naar zich toe. Crassus (r.i.p.), Pompeius (r.i.p.), Caesar krijgt te veel macht à vermoord door Brutus en Cassius omdat ze bang waren dat hij koning zou worden. Keizerrijk 27 v Chr 476 n Chr (1 e keizer, octavianus/augustus) Imperium Romanum (romeinse keizerrijk) werd door octavianus gesticht waarna de Pax Romana begint Pax romana, (1e) 2 eeuwen lang rustig (relatieve vrede) door goede regeling vanuit Rome. Rijk was verdeeld in provincies en zette daar een gouveneur neer: opstand voorkomen, belasting innen namens de keizer. Belasting: betaling v leger en wegen De grieks romeinse cultuur De romeinen vergrieksen Meng cultuur ontstaat Romanisering (adel van provincies gaat meewerken en nemen romeinse dingen over) Bataafse opstand o.l.v. Julius Civilus, kennen de tactieken van het romeinse leger (hebben zelf in gediend) oorzaak: adel krijgt minder macht en voortgaande romanisering à inspiratie Bataafse republiek 1795 De Romeinen waren tolerant tegenover andere culturen. Onderworpen volken mochten hun cultuur en godsdienst behouden maar moesten daarnaast de Romeinse goden en keizer vereren. Hierdoor Romaniseerde de volken. Dit kwam vooral door het leger omdat veel mannen van andere volken hier dienst in namen (was gunstig omdat je na 25 jaar dienst het Romeins burgerrecht en een stuk grond kreeg) 2.3 Zuilen en tempels: zie stencil Grieken: Archaische periode 7 e /6 e eeuw v chr Invloed v/d egyptische kunst (stijf) Archaïsche glimlach (geen of alleen hoekjes) Man naakt, vrouw kleding Klassieke periode Pagina 3 van 5

4 4 e /5 e eeuw v chr (periode v Athene) Stijl wordt natuurlijker, anatomisch meer correct en beweeglijker Contrapost (gewicht op een been à schouders/benen zakken scheef à s vorm à illusie v beweging) gevolg: extra toevoegingen (bv boomstronk) om het beeld overeind te houden Streven naar perfectie Vb: parthenon: dikkere hoekpilaren, afstand aan de zijkant tussen de zuilen meer dan aan de voorkant, zuilen naar binnen om gebouw recht te doen lijken. Hellenistische periode 3 e /1 e eeuw Nog meer perfectie Romeinse overheersing 148 v Chr 476 n Chr (nemen griekse kunst uit hellenistische periode over en maken het grootser + realistischer) Politieke functie (zo ziet jouw keizer eruit, uniform benadrukt gezag) (munten) Gebruik v betonnen constructies (bogen en koepels) 2.4 Germaanse stammen: Bv. Kelten à Galliërs genoemd wonen in het Romeinse rijk Anderen woonden aan de grenzen (Limes) v/h Romeinse rijk (na slag bij teutoburgerwoud limes=rijn) Bv de bataven, canninefaten, friezen Limes Grensbewaking: mijlpalen gaven precies aan hoe ver de castella (forten) v elkaar verwijderd waren Relatie germanen romeinen Barbaren (woest onbeschaafd onverschrokken) Bondgenoten (bataven) à leverden soldaten voor het romeinse huurleger in ruil daarvoor hoefden ze geen belasting te betalen. Dreven handel met de romeinen aan de limes 2.5 Romeinse en Joodse godsdienst Joden: Monotheïsme Tenach (oude testament, Thora = 1 e 5 boeken (hoofdstukken) van de Tenach Naam komt van Judeërs (afstammelingen van Judea) Geloof in de Messia Christelijke Godsdienst: Monotheïsme Heilig boek = Bijbel (oude testament en nieuwe testament) Naam: christus = Jezus van Nazareth, Christos = verlosser Geloof wordt verspreid door de apostelen (12) Vervolging door Romeinen tot 312 n Chr Pagina 4 van 5

5 Aantrekkingskracht Iedereen kan Christen worden en iedereen is gelijk in gods ogen Keizer Constantijn 312 n Chr à godsdienstvrijheid Orthodoxe leer werd vastgelegd dmv concilies (vergadering met geestelijke (consilium)) Bv. Heilige drie-eenheid Jezus god of mens? Vader en de zoon zijn van dezelfde materie dus allebei goddelijk en later kwam daar de heilige geest nog bij 380 n Chr à staatsgodsdienst (gaan dan zelf ook vervolgen) Ketter: Jezus is menselijk want er is maar 1 god/ ongelovige Kalender: 45 v Chr: Juliaanse kalender (zonnejaar, dus gaat voorlopen) 525 n Chr: tellen vanaf de geboorte van Jezus 1582 n Chr: gregoriaanse kalender Correctie: schrikkeljaar Belangrijke punten De ontwikkeling van het wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap en politiek in de Griekse stadstaat De groei van het romeins imperium waardoor de Grieks-Romeinse cultuur izch in Europa verspreidde. De klassieke vormentaal van de Grieks-Romeinse cultuu de confrontatie tussen de Grieks-Romeinse cultuur en de Germaanse cultuur van Noordwest-Europa De ontwikkeling van het jodendom en het christendom als de eerste monotheïstische godsdiensten Pagina 5 van 5