Medicijncombinatie kan kankerpatiënt schaden Kankerpatiënt slikt vaak riskante mix van medicijnen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Medicijncombinatie kan kankerpatiënt schaden Kankerpatiënt slikt vaak riskante mix van medicijnen"

Transcriptie

1

2 Medicijncombinatie kan kankerpatiënt schaden Kankerpatiënt slikt vaak riskante mix van medicijnen Pas op met medicatie tijdens chemotherapie! Kankerpatiënten lopen risico dat medicijnen kanker behandeling nadelig beïnvloeden

3 Kruiden- en voedingssupplementen tijdens chemotherapie: een veilige combinatie? Dr. K.D. Mooiman

4 Inhoud Introductie Achtergrond stofwisseling en wisselwerking Doel KFW studie In vitro studies Klinische studies Discussie

5 Interactieve vragen Download de app: Of ga naar m.socrative.com Vul vervolgens in: c1848aaa

6 Introductie CAM: complementaire & alternatieve middelen CAM gebruik door kankerpatiënten: 54-77% Reden voor het gebruik van CAM: kwaliteit van leven immuunsysteem bijwerkingen van chemotherapie

7 Vraag 1 Welke 3 CAM zijn het populairst onder uw patiënten?

8 Vraag 2 Vinden jullie dat kankerpatiënten naast hun chemotherapie CAM mogen gebruiken?

9 Veilige combinatie? Probleem = wisselwerking CAM oncolytica: bijwerkingen / toxiciteit effectiviteit Sint-Janskruid: veel onderzocht

10 Sint-Janskruid & irinotecan Aantal patienten = 5 Significante verlaging van de plasmaspiegel ( AUC 42%) Aanzienlijk minder beenmergsuppressie Mathijssen et. al. J. Natl. Cancer Inst., 94(16), 2002.

11 Sint-Janskruid & imatinib Aantal vrijwilligers = 12 Significante verlaging van de plasmaspiegel ( AUC 30-32%) Frye et. al. Clinical Pharmacology & Therapeutics, 76(4), 2004.

12 Stofwisseling

13 Wisselwerking Wisselwerking via: Cytochrome P450 (CYP) enzymen: - CYP3A4 - CYP2C9 Transporters: - P-glycoprotein (P-gp) - Breast Cancer Resistance Protein (BCRP) Consequenties: Onderbehandeling Verhoogd risico op bijwerkingen

14 Stofwisseling CAM Oncolytica CYP3A4 CYP3A4 Oncolytica inactivatie inactivatie effectiviteit toxiciteit

15 Stofwisseling CAM Oncolytica P-gp P-gp Oncolytica plasmalevel plasmalevel effectiviteit toxiciteit

16 KWF studie Doel: bepalen van de effecten van CAM op de activiteit van oncolytica Selectie van CAM: Mate van gebruik In vitro en klinische bewijs β-caroteen Echinacea Knoflook Ginkgo biloba Mariadistel Saw palmetto Sint-Janskruid Valeriaan Ginseng Vitamine B 6 Druivenpit extract Vitamine B 12 Groene thee Vitamine C

17 In vitro studies CYP3A4 CYP2C9 Transporters BCRP en P-gp

18 In vitro studie: CYP3A4 - methode Blootstelling van kankercellen aan: Bekende CYP3A4 : rifampicine, erlotinib of paclitaxel Bekende remmers van CYP3A4 : ketoconazole en A CAM Na 24 uur: meting van CYP3A4 expressie

19 In vitro studie: CYP3A4

20 In vitro studie: van CYP3A4

21 In vitro studie: CYP3A4 - methode Blootstelling van CYP3A4 aan: Midazolam en docetaxel CAM Geneesmiddelen die via CY3A4 inactief worden gemaakt Midazolam Cytarabine Docetaxel / paclitaxel Vincristine / vinblastine Imatinib / erlotinib Tamoxifen Busulfan Cyclofosfamide / ifosfamide Meting van inactivatie van midazolam en docetaxel

22 In vitro studie: CYP3A4 IC μg/ml IC μg/ml IC μg/ml

23 In vitro studie: conclusies CYP3A4 : β-caroteen Sint-Janskruid Echinacea Ginkgo biloba plasmaspiegel van o.a. midazolam en docetaxel Remmer CYP3A4 : mariadistel CYP3A4 : Groene thee Druivenpit Mariadistel plasmaspiegel van o.a. midazolam en docetaxel

24 Vraag 3 Wat is jullie advies als een kankerpatiënt sintjanskruid, mariadistel en Echinacea gebruikt tijdens chemotherapie met docetaxel?

25 In vitro studie: discussie Wat is de klinische relevantie van de in vitro resultaten? Verschillen tussen een cellijn en mens: Biologische beschikbaarheid Samenstelling van CAM producten In vitro resultaten: eerste indicatie voor klinische studies om CAM te selecteren

26 Combinatie in de mens? Echinacea & docetaxel: CYP3A4? Sint-janskruid & docetaxel: CYP3A4? Mariadistel & docetaxel: CYP3A4?

27 Docetaxel & Echinacea: klinisch

28 methode Bloedafname docetaxel 0-48 uur Bloedafname docetaxel 0-48 uur D1 D2 D3 D4-6 D7-21 D22 D23 D24 Cyclus 1 Docetaxel 135 mg, 60 min IV Inducer A. Vogel Echinaforce 3 maal daags 20 druppels Cyclus 2 Docetaxel 135 mg, 60 min IV

29 Vraag 4 Wat zal het effect zijn van Echinacea op de plasmaspiegel van docetaxel?

30 E. Purpurea & docetaxel - resultaten

31 Docetaxel & Sint-Janskruid: klinisch

32 methode Bloedafname docetaxel 0-48 uur Bloedafname docetaxel 0-48 uur D1 D2 D3 D4-6 D7-21 D22 D23 D24 Cyclus 1 Docetaxel 135 mg, 60 min IV Inducer Sint-Janskruid (Hyperiplant ) 3 x daags 1 tablet Cyclus 2 Docetaxel 135 mg, 60 min IV

33 Vraag 5 Wat zal het effect zijn van sint-janskruid op de plasmaspiegel van docetaxel?

34 Sint-janskruid & docetaxel - resultaten

35 Sint-janskruid & docetaxel - resultaten

36 Klinische studies conclusie Echinacea: Veilig in combinatie met docetaxel Waarschijnlijk ook veilig in combinatie met andere oncolytica Sint-janskruid: Afraden in combinatie met docetaxel en andere oncolytica Mariadistel: Klinisch effect is nog niet onderzocht: wat is het beste advies? Behoefte aan een klinische studie met mariadistel en orale oncolytica: - groter effect op CYP3A4 in de darmen - naast remming van CYP3A4, ook P-gp en BCRP remming verhoogde plasmaspiegels - mogelijk lagere dosering chemotherapie door mariadistel

37 Discussie: casus Een man van 56 jaar komt bij u op de afdeling voor een docetaxel + cisplatine kuur. Als u naar de thuismedicatie van meneer vraagt, geeft de patiënt aan al jaren sint-janskruid te slikken. Dit middel helpt hem helemaal van zijn depressieve buien af. Naast sint-janskruid gebruikt meneer sinds een aantal maanden mariadistel, omdat hij heeft gehoord dat dit goed is voor de lever.

38 Vraag 6 Wat adviseert u uw patiënt over het gebruik van sint-janskruid en mariadistel tijdens chemotherapie met docetaxel en cisplatine?

39 Take home message & CAM ONCO RISICO

40 Bedankt voor jullie aandacht!! Vragen?

41 Met dank aan... KWF Kankerbestrijding Prof. Dr. J.H.M. Schellens Prof. Dr. J.H. Beijnen Dr. Ir. I. Meijerman Drs. R.F.M. Maas-Bakker Dr. H. Rosing Mijn collega dr. A.K.L. Goey

Voeding Prof.dr. Ron H.J. Mathijssen internist-oncoloog/ klinisch farmacoloog

Voeding Prof.dr. Ron H.J. Mathijssen internist-oncoloog/ klinisch farmacoloog Voeding Prof.dr. Ron H.J. Mathijssen internist-oncoloog/ klinisch farmacoloog Landelijke donateursdag - 1 november 2017 ReeHorst Ede Chemotherapie Doelgerichte therapie Immunotherapie 1 Basisprincipes

Nadere informatie

ANTIOXIDANTEN BIJ KANKERTHERAPIEËN STANDAARD KANKERTHERAPIEËN GEEN ANTIOXIDANTEN BIJ CHEMOTHERAPIE ANTIOXIDANTEN BIJ KANKERTHERAPIEËN?

ANTIOXIDANTEN BIJ KANKERTHERAPIEËN STANDAARD KANKERTHERAPIEËN GEEN ANTIOXIDANTEN BIJ CHEMOTHERAPIE ANTIOXIDANTEN BIJ KANKERTHERAPIEËN? ANTIOXIDANTEN BIJ ANTAGONISME OF SYNERGISME? Een literatuurstudie Drs. L.K. de Munck-Khoe STANDAARD Behoefte aan: Selectiviteit Lage toxiciteit Goede tolerantie Lage resistentievorming Verlenging levensduur

Nadere informatie

Farmacologie en interacties van oncolytica

Farmacologie en interacties van oncolytica Farmacologie en interacties van oncolytica Een achtergrond, hoe te managen en een focus op TKIs Roelof van Leeuwen, ziekenhuisapotheker 10 e Nascholing Hematologie, 24 maart 2017 Wie ben ik? Roelof van

Nadere informatie

Voedingssupplementen in de oncologie

Voedingssupplementen in de oncologie Voedingssupplementen in de oncologie An Vandebroek ZNA Middelheim Medisch Oncologe 5 oktober 2013 Wie neemt voedingssupplementen? Gebruik bij kankerdiagnose >54-81%: vitaminen of supplementen >-77%: multivitaminen

Nadere informatie

Samenvatting Samenvatting Bij patiënten die met antikanker geneesmiddelen worden behandeld wordt een grote interindividuele variabiliteit gezien in de antitumor werking en de bijwerkingen. Naast klinische

Nadere informatie

8 e Post O.N.S. Meeting. Unraveling the mystery of the CYP450 pathway. Sophie Bunskoek, Verpleegkundig specialist, Medische oncologie, UMCG

8 e Post O.N.S. Meeting. Unraveling the mystery of the CYP450 pathway. Sophie Bunskoek, Verpleegkundig specialist, Medische oncologie, UMCG 8 e Post O.N.S. Meeting Unraveling the mystery of the CYP450 pathway Sophie Bunskoek, Verpleegkundig specialist, Medische oncologie, UMCG Wie heeft veel te maken met cytochroom P450 (CYP450) enzymen bij

Nadere informatie

Trends en uitdagingenbijde medicamenteuze behandeling van kanker

Trends en uitdagingenbijde medicamenteuze behandeling van kanker Trends en uitdagingenbijde medicamenteuze behandeling van kanker Apr Tine Van Nieuwenhuyse UZ Leuven ACHTERGROND - Veelbelovende evolutie - Nieuwe uitdagingen: Verantwoor delijkheid bij de patiënt? Nieuwe

Nadere informatie

Compliance en interactie door co-medicatie. Maja de Jonge Erasmus MC Kanker Instituut Rotterdam

Compliance en interactie door co-medicatie. Maja de Jonge Erasmus MC Kanker Instituut Rotterdam Compliance en interactie door co-medicatie Maja de Jonge Erasmus MC Kanker Instituut Rotterdam De oudere: wat getallen 60% patiënten met kanker > 65 jaar 80% 1 co-morbiditeit 78% van medicatie op recept

Nadere informatie

Voeding bij kanker: fabels en feiten. Dr. Sandra Beijer, diëtist-epidemioloog Afdeling onderzoek Integraal Kankercentrum Nederland

Voeding bij kanker: fabels en feiten. Dr. Sandra Beijer, diëtist-epidemioloog Afdeling onderzoek Integraal Kankercentrum Nederland Voeding bij kanker: fabels en feiten Dr. Sandra Beijer, diëtist-epidemioloog Afdeling onderzoek Integraal Kankercentrum Nederland 11 juni 2015 Website www.voedingenkankerinfo.nl Superfoods Kurkuma is

Nadere informatie

Geneesmiddelinteracties met orale antitumorale therapie (OAT)

Geneesmiddelinteracties met orale antitumorale therapie (OAT) Delphine Lesage Apotheek UZGent CASUS 1: vraag patiënt aan apotheker Geneesmiddelinteracties met orale antitumorale therapie (OAT) Mag ik Zyban of Champix innemen in combinatie met Nolvadex? Ik zou graag

Nadere informatie

Kanker en diabetes 19-11-2012. Introductie. Co-morbiditeit. Kanker en comorbiditeit. Kanker en diabetes

Kanker en diabetes 19-11-2012. Introductie. Co-morbiditeit. Kanker en comorbiditeit. Kanker en diabetes Kanker en diabetes Introductie Kanker en comorbiditeit Landelijk Overleg Oncologie Verpleegkundigen 8 november 2012 M. Zanders, arts-onderzoeker IKZ Kanker en diabetes Casuïstiek Dillemma s in de praktijk

Nadere informatie

CBG version PART 1B-1: SUMMARY OF PRODUCT CHARACTERISTICS. 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Laif 900 tabletten, filmomhulde tabletten 900 mg.

CBG version PART 1B-1: SUMMARY OF PRODUCT CHARACTERISTICS. 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Laif 900 tabletten, filmomhulde tabletten 900 mg. 1. PART 1B-1: SUMMARY OF PRODUCT CHARACTERISTICS 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Laif 900 tabletten, filmomhulde tabletten 900 mg. 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Per filmomhulde tablet: 900

Nadere informatie

Medicijnen en voedingssupplementen Tegelijk gebruiken?

Medicijnen en voedingssupplementen Tegelijk gebruiken? Medicijnen en voedingssupplementen Tegelijk gebruiken? Medicijnen en voedingssupplementen kunnen elkaar beïnvloeden. Door gebruik van bepaalde voedingssupplementen kunnen sommige medicijnen sterker of

Nadere informatie

Geneesmiddeleninteracties en ROTS

Geneesmiddeleninteracties en ROTS Geneesmiddeleninteracties en ROTS Dr.Stefanie De Waele Medische Oncologie ROTS Wat is ROTS Raadpleging voor patiënten op Orale anti-tumorale Therapie Sint-Lucas ROTS concept Patiënt Huisarts Apotheker

Nadere informatie

SAMENVATTING EN CONCLUSIES

SAMENVATTING EN CONCLUSIES SAMENVATTING EN CONCLUSIES De afgelopen 10 jaar hebben de taxanen paclitaxel (Taxol ) en docetaxel (Taxotere ) een belangrijke plaats verworven in de chemotherapeutische behandeling van kanker. Beide geneesmiddelen

Nadere informatie

Gevaarlijke combinaties

Gevaarlijke combinaties De zwarte kant van kruiden Gevaarlijke combinaties Het gros van alle kruidenpreparaten is ongevaarlijk. Toch kunnen sommige combinaties van kruiden en medicijnen gevaarlijk zijn. knoflook en cholesterol

Nadere informatie

SUMMARY OF PRODUCT CHARACTERISTICS

SUMMARY OF PRODUCT CHARACTERISTICS SUMMARY OF PRODUCT CHARACTERISTICS 1 NAAM VAN HET GENEESMIDDEL A.Vogel Hyperiforce, tabletten 2 KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Eén tablet (450 mg) bevat 66 mg ethanolextract van vers bloeiend

Nadere informatie

BIJSLUITER INFORMATIE VOOR DE GEBRUIK(ST)ER. Werkzaam bestanddeel: Droogextract van van Hypericum perforatum L. [Sintjanskruid]

BIJSLUITER INFORMATIE VOOR DE GEBRUIK(ST)ER. Werkzaam bestanddeel: Droogextract van van Hypericum perforatum L. [Sintjanskruid] Package Leaflet BIJSLUITER INFORMATIE VOOR DE GEBRUIK(ST)ER Laif 900 tabletten 900 mg filmomhulde tabletten Werkzaam bestanddeel: Droogextract van van Hypericum perforatum L. [Sintjanskruid] Lees de hele

Nadere informatie

Farmacologie en interacties van geneesmiddelen in de hemato-oncologie. Dr. Nicole Hunfeld, ziekenhuisapotheker 20 maart 2014

Farmacologie en interacties van geneesmiddelen in de hemato-oncologie. Dr. Nicole Hunfeld, ziekenhuisapotheker 20 maart 2014 Farmacologie en interacties van geneesmiddelen in de hemato-oncologie Dr. Nicole Hunfeld, ziekenhuisapotheker 20 maart 2014 Inhoud workshop Deel 1 (30 minuten): 1. Wat is farmacokinetiek? Nadruk op ouderen

Nadere informatie

Nieuwe middelen voor sarcomen

Nieuwe middelen voor sarcomen Nieuwe middelen voor sarcomen Anneke Westermann, internist-oncoloog AMC Amsterdam Contactdag Sarcomen 26 mei 2018 Vooruitgang behandeling wekedelensarcoom Vooruitgang behandeling botsarcoom Chemotherapie

Nadere informatie

Behandeling van patiënten met Hodgkin lymfoom: wikken en wegen? Josée Zijlstra Hematoloog Vumc j.zijlstra@vumc.nl

Behandeling van patiënten met Hodgkin lymfoom: wikken en wegen? Josée Zijlstra Hematoloog Vumc j.zijlstra@vumc.nl Behandeling van patiënten met Hodgkin lymfoom: wikken en wegen? Josée Zijlstra Hematoloog Vumc j.zijlstra@vumc.nl Wikken en wegen Wat is de beste behandeling? Beste behandeling? Grootste kans op genezing..

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/35283 holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/35283 holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/35283 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Charehbili, Ayoub Title: Optimising preoperative systemic therapy for breast cancer

Nadere informatie

VALDOXAN (agomelatine) Informatie voor beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg. Aanbevelingen met betrekking tot:

VALDOXAN (agomelatine) Informatie voor beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg. Aanbevelingen met betrekking tot: De Europese gezondheidsautoriteiten hebben bepaalde voorwaarden verbonden aan het in de handel brengen van het geneesmiddel Valdoxan 25 mg. Het verplicht plan voor risicobeperking in België, waarvan deze

Nadere informatie

Neurofeedback: een geschikte behandeling voor autisme?

Neurofeedback: een geschikte behandeling voor autisme? Neurofeedback: een geschikte behandeling voor autisme? Mirjam Kouijzer, MSc Radboud Universiteit Nijmegen Het programma Controversiële behandelingen Wat is biofeedback? Mijn onderzoek naar de effecten

Nadere informatie

Oncologische zorg bij ouderen

Oncologische zorg bij ouderen Oncologische zorg bij ouderen Balanceren tussen over- en onderbehandeling Johanneke Portielje, HagaZiekenhuis Kring ouderenzorg AMC & partners 12 juni 2013 mamma carcinoom

Nadere informatie

Geneesmiddel interacties met oncolytica Een achtergrond, hoe te managen en een focus op TKIs

Geneesmiddel interacties met oncolytica Een achtergrond, hoe te managen en een focus op TKIs Geneesmiddel interacties met oncolytica Een achtergrond, hoe te managen en een focus op TKIs Longkanker in perspectief, share the future 4 oktober 2017, Kasteel Oudaen, Utrecht Dr. Roelof W.F. van Leeuwen

Nadere informatie

NEDERLANDSE SAMENVATTING

NEDERLANDSE SAMENVATTING NEDERLANDSE SAMENVATTING In dit proefschrift worden zowel farmaceutische aspecten als ook anti-tumor activiteit en cardiotoxiciteit van het cytostaticum cyclopentenyl cytosine (CPEC) onderzocht. CPEC is

Nadere informatie

OLIJFdag 3 oktober 2015

OLIJFdag 3 oktober 2015 OLIJFdag 3 oktober 2015 Nieuwe behandelingen bij eierstokkanker Els Witteveen Internist-oncoloog Huidige en nieuwe inzichten Intraperitoneale toediening Toevoeging van bevacizumab Dose dense toediening

Nadere informatie

Alternatieve geneeswijzen. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg

Alternatieve geneeswijzen. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg Alternatieve geneeswijzen Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies Jouw gezondheid is onze zorg Inhoud Alternatieve geneeskunde 3 Homeopathie 5 Fytotherapie 9 Orthomoleculaire geneeskunde

Nadere informatie

Onderwerp: In gesprek over chemotherapie

Onderwerp: In gesprek over chemotherapie Onderwerp: Binnenkort heeft u een voorlichtingsgesprek met een verpleegkundige over de behandeling met chemotherapie. Deze folder geeft u een overzicht van hoe dit gesprek eruit zal zien. U kunt deze folder

Nadere informatie

LAMBERTS KRUIDENASSORTIMENT. Uitsluitend voor professioneel gebruik

LAMBERTS KRUIDENASSORTIMENT. Uitsluitend voor professioneel gebruik LAMBERTS KRUIDENASSORTIMENT Uitsluitend voor professioneel gebruik Dosering De hoeveelheid is een van de sleutels tot succes. Lamberts start bij de dosis. De filosofie van Lamberts is gebaseerd op deugdelijke

Nadere informatie

Interacties met Psychofarmaca. Drs. G. Nap, Ziekenhuisapotheker MHA Apotheek Parnassia Groep 14 november 2016

Interacties met Psychofarmaca. Drs. G. Nap, Ziekenhuisapotheker MHA Apotheek Parnassia Groep 14 november 2016 Interacties met Psychofarmaca Drs. G. Nap, Ziekenhuisapotheker MHA Apotheek Parnassia Groep 14 november 2016 Disclosure belangen spreker Gert Nap (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk

Nadere informatie

Toxiciteit bij hoge dosis chemotherapie. Lunchmeeting mogelijk gemaakt door EUSA Pharma

Toxiciteit bij hoge dosis chemotherapie. Lunchmeeting mogelijk gemaakt door EUSA Pharma Toxiciteit bij hoge dosis chemotherapie Lunchmeeting mogelijk gemaakt door EUSA Pharma 13.05-13.20 Algemene toxiciteit Maaike de Ruijter, vpk consulent hematologie Spaarne Ziekenhuis 13.20-13.40 Huidtoxiciteit

Nadere informatie

Risico-minimalisatiemateriaal betreffende Tasigna (nilotinib) voor voorschrijvers en apothekers

Risico-minimalisatiemateriaal betreffende Tasigna (nilotinib) voor voorschrijvers en apothekers Risico-minimalisatiemateriaal betreffende Tasigna (nilotinib) voor voorschrijvers en apothekers Introductie De risico-minimalisatiematerialen voor Tasigna (nilotinib) zijn beoordeeld door het College ter

Nadere informatie

Farmacokinetiek en dynamiek

Farmacokinetiek en dynamiek Farmacokinetiek en dynamiek Het toepassen van informatie uit het farmacotherapeutisch kompas Douwe van der Meer Ziekenhuisapotheker 20-03-2018 Wie schrijf het Kompas? VWS ZI Verzekeraars Wat is de bron?

Nadere informatie

Dexamethason - corticosteroïden in de palliatieve zorg - M.M.P.M. Jansen, ziekenhuisapotheker klinisch farmacoloog Elisabeth Tweesteden Ziekenhuis

Dexamethason - corticosteroïden in de palliatieve zorg - M.M.P.M. Jansen, ziekenhuisapotheker klinisch farmacoloog Elisabeth Tweesteden Ziekenhuis Dexamethason - corticosteroïden in de palliatieve zorg - M.M.P.M. Jansen, ziekenhuisapotheker klinisch farmacoloog Elisabeth Tweesteden Ziekenhuis Corticosteroïden Veel voorgeschreven in palliatieve fase

Nadere informatie

Barnidipine C08CA12, december Indicatie Barnidipine is geregistreerd voor de indicatie hypertensie.

Barnidipine C08CA12, december Indicatie Barnidipine is geregistreerd voor de indicatie hypertensie. Barnidipine C08CA12, december 2017 Indicatie Barnidipine is geregistreerd voor de indicatie hypertensie. Standpunt Ephor In het rapport over de calciumantagonisten van april 2013 wordt barnidipine door

Nadere informatie

Zorg door alternatieve geneeswijzen

Zorg door alternatieve geneeswijzen Zorg door alternatieve geneeswijzen Alternatieve geneeswijzen Inhoud Alternatieve geneeskunde 3 Homeopathie 6 Fytotherapie 8 Orthomoleculaire geneeskunde 10 Advies 11 Alternatieve geneeswijzen is een verzamelnaam

Nadere informatie

Bijwerkingen van psychotrope geneesmiddelen. Nikkie Aarts

Bijwerkingen van psychotrope geneesmiddelen. Nikkie Aarts Bijwerkingen van psychotrope geneesmiddelen Nikkie Aarts Afdeling Epidemiologie & Inwendige Geneeskunde 3 de Lustrum Farmacovigilantie Platform Nederland Dinsdag 19 mei 2015 Promotietraject In de dagelijkse

Nadere informatie

Doel van deze bijeenkomst

Doel van deze bijeenkomst Welkom Doel van deze bijeenkomst Achtergrond en doel van het onderzoeksproject Delen van ervaringen rondom innemen van medicijnen Discussie over het onderzoek over huidige en toekoms:ge richlijnen voor

Nadere informatie

Mabthera + CHOP PATIËNTENBROCHURE

Mabthera + CHOP PATIËNTENBROCHURE PATIËNTENBROCHURE Mabthera + CHOP TOON DEZE FOLDER AAN UW HUISARTS, HUISAPOTHEKER EN THUISVERPLEEGKUNDIGE www.ziekenhuisgeel.be 2 Behandelschema Deze kuur bestaat uit 1 monoklonaal antilichaam (Mabthera

Nadere informatie

Rol van de apotheker bij het afleveren van dure en speciale geneesmiddelen. Tine Hendrickx Dag van de Ziekenhuisapotheker Affligem, 22 februari 2011

Rol van de apotheker bij het afleveren van dure en speciale geneesmiddelen. Tine Hendrickx Dag van de Ziekenhuisapotheker Affligem, 22 februari 2011 Rol van de apotheker bij het afleveren van dure en speciale geneesmiddelen Tine Hendrickx Dag van de Ziekenhuisapotheker Affligem, 22 februari 2011 ROTS: Raadpleging voor patiënten op Orale anti-tumorale

Nadere informatie

Farmacogenetica is bloedstollend

Farmacogenetica is bloedstollend Farmacogenetica is bloedstollend Dr. Arne Risselada Ziekenhuisapotheker, epidemioloog, klinisch farmacoloog Wilhelmina Ziekenhuis Assen Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor

Nadere informatie

Paracetamol bij de patiënt met leverfunctiestoornissen. Mirjam Wikkerink, ANIOS IC

Paracetamol bij de patiënt met leverfunctiestoornissen. Mirjam Wikkerink, ANIOS IC Paracetamol bij de patiënt met leverfunctiestoornissen Mirjam Wikkerink, ANIOS IC Paracetamol Voor het eerst beschreven in 1886 1970 veilige dosering van 4d 1000 mg door FDA vastgesteld (deze dosering

Nadere informatie

Safety and Quality Management bij orale therapie

Safety and Quality Management bij orale therapie 18 juni 2008 Jaarbeurs Utrecht Safety and Quality Management bij orale therapie Desi van den Boogaard Verpleegkundig Specialist Oncologie Jeroen Bosch Ziekenhuis Petje op Petje af Voorbeeld van een orale

Nadere informatie

Hodgkin lymfoom. Elly Lugtenburg 11 de nascholing hematologie verpleegkundigen 16 Maart 2018

Hodgkin lymfoom. Elly Lugtenburg 11 de nascholing hematologie verpleegkundigen 16 Maart 2018 Hodgkin lymfoom Elly Lugtenburg 11 de nascholing hematologie verpleegkundigen 16 Maart 2018 11 de nascholing Hematologie verpleegkundigen 16 Maart 2018 Disclosure belangen: PJ Lugtenburg Voor bijeenkomst

Nadere informatie

NEDERLANDSE SAMENVATTING KANKER

NEDERLANDSE SAMENVATTING KANKER NEDERLANDSE SAMENVATTING KANKER Kanker is een ziekte die ontstaat door een opeenstapeling van beschadigingen (mutaties) in het DNA. Deze beschadigingen kunnen zowel erfelijk als verworven zijn. Voorbeelden

Nadere informatie

TEAMWORK! Voedingsstoffen werken beter in teamverband. Complexformules van VitOrtho en NOW voor uw gemak

TEAMWORK! Voedingsstoffen werken beter in teamverband. Complexformules van VitOrtho en NOW voor uw gemak TEAMWORK! Voedingsstoffen werken beter in teamverband Complexformules van VitOrtho en NOW voor uw gemak TEAMWORK! Voedingsstoffen werken beter in teamverband Voordelen Slikgemak: alle zinvolle stoffen

Nadere informatie

a. RR, pols, ah, temp, gewicht Dexamethason (thuis) (op dag 1,2,8,9,15,16,22,23)

a. RR, pols, ah, temp, gewicht Dexamethason (thuis) (op dag 1,2,8,9,15,16,22,23) Andromeda, -CyBorD, Arm B, inductiekuur cyclus 3 t/m 6 Therapielijst\ aftekenlijst\aanvraag cytostatica Patiëntgegevens: Datum aanvraag Afdeling IHMP 12-NAT: 02274 Lengte (cm) Gewicht (kg) Lich.opp (m²)

Nadere informatie

Geneesmiddelen tegen kanker, duur(zaam)?

Geneesmiddelen tegen kanker, duur(zaam)? Geneesmiddelen tegen kanker, duur(zaam)? voorjaarssymposium verpleegkundig specialisten oncologie, 24 maart 2016 Doorn Prof. dr. ir. Koos van der Hoeven Hoofd Afdeling Medische Oncologie Disclosure belangen

Nadere informatie

Begeleiding van patiënten in behandeling met perorale oncologische therapieën

Begeleiding van patiënten in behandeling met perorale oncologische therapieën Begeleiding van patiënten in behandeling met perorale oncologische therapieën Apr. Jana Bonte AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV 05/10/2017 INHOUD 1. Algemene achtergrond 2. Project Begeleiding Orale Antitumorale

Nadere informatie

Integratieve oncologie

Integratieve oncologie Integratieve oncologie Ines von Rosenstiel 8 maart 2018 Het kaf van het koren scheiden 2 Definitie 4 pijlers Patiënt-arts relatie is gebaseerd op partnership (arts als coach) Preventie en welzijn Aandacht

Nadere informatie

Voorlichtingsgesprek. chemo- en/of doelgerichte therapie. Dagbehandeling Oncologie

Voorlichtingsgesprek. chemo- en/of doelgerichte therapie. Dagbehandeling Oncologie 00 Voorlichtingsgesprek chemo- en/of doelgerichte therapie Dagbehandeling Oncologie De arts heeft met u gesproken over een behandeling met chemotherapie en/of doelgerichte therapie. Vóór het starten van

Nadere informatie

a. RR, pols, ah, temp, gewicht Dexamethason (thuis) (op dag 1,2,8,9,15,16,22,23)

a. RR, pols, ah, temp, gewicht Dexamethason (thuis) (op dag 1,2,8,9,15,16,22,23) Andromeda, Daratumumab-CyBorD, Arm B, inductiekuur cyclus 3 t/m 6 Therapielijst\ aftekenlijst\aanvraag cytostatica Patiëntgegevens: Datum aanvraag Afdeling IHMP 12-NAT: 02274 Lengte (cm) Gewicht (kg) Lich.opp

Nadere informatie

De farmacotherapeutische behandeling van patiënten met. Interacties en dubbelmedicatie bij poliklinische patiënten met kanker

De farmacotherapeutische behandeling van patiënten met. Interacties en dubbelmedicatie bij poliklinische patiënten met kanker oorspronkelijk artikel Interacties en dubbelmedicatie bij poliklinische patiënten met kanker Roelof W.F. van Leeuwen ab *, Eleonora L. Swart a, Frits A. Boom b, Martin G. Schuitenmaker b en Jacqueline

Nadere informatie

Farmacotherapie bij 80+ers. Cholinesteraseremmers bij M. Alzheimer. Waar zijn we eigenlijk mee bezig?

Farmacotherapie bij 80+ers. Cholinesteraseremmers bij M. Alzheimer. Waar zijn we eigenlijk mee bezig? Farmacotherapie bij 80+ers Cholinesteraseremmers bij M. Alzheimer Waar zijn we eigenlijk mee bezig? Cholinesteraseremmers bij M. Alzheimer Waar zij we eigenlijk mee bezig? David Jansen, AIOS klinische

Nadere informatie

VALDOXAN. (agomelatine) Informatie voor beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg: Aanbevelingen met betrekking tot:

VALDOXAN. (agomelatine) Informatie voor beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg: Aanbevelingen met betrekking tot: De Europese gezondheidsautoriteiten hebben bepaalde voorwaarden verbonden aan het in de handel brengen van het geneesmiddel Valdoxan 25 mg. Het verplicht plan voor risicobeperking in België, waarvan deze

Nadere informatie

Risico-minimalisatiemateriaal betreffende Tasigna (nilotinib) voor voorschrijvers en apothekers

Risico-minimalisatiemateriaal betreffende Tasigna (nilotinib) voor voorschrijvers en apothekers Risico-minimalisatiemateriaal betreffende Tasigna (nilotinib) voor voorschrijvers en apothekers Introductie De risico-minimalisatiematerialen voor Tasigna (nilotinib) zijn beoordeeld door het College ter

Nadere informatie

Kanker en vitaminen LWDO Standpunt: evidence based. Saskia Rulof Canisius Wilhelmina Ziekenhuis

Kanker en vitaminen LWDO Standpunt: evidence based. Saskia Rulof Canisius Wilhelmina Ziekenhuis Kanker en vitaminen LWDO Standpunt: evidence based Saskia Rulof Canisius Wilhelmina Ziekenhuis Inhoud Inleiding Voor- en nadelen van suppletie Noodzaak van suppletie Voorschrijfgedrag Veilige dosis en

Nadere informatie

SUMMARY OF PRODUCT CHARACTERISTICS

SUMMARY OF PRODUCT CHARACTERISTICS SUMMARY OF PRODUCT CHARACTERISTICS 1 NAAM VAN HET GENEESMIDDEL A.Vogel Echinaforce tabletten 400 mg 2 KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Een tablet ( 250 mg) bevat: Gedroogde extracten van de

Nadere informatie

Kanker natuurlijk anders

Kanker natuurlijk anders Kanker natuurlijk anders Kanker natuurlijk anders Marga Beukeboom Kanker natuurlijk anders Copyright 2017 Marga Beukeboom De informatie die in dit boek wordt gegeven, is niet bedoeld als vervanging van

Nadere informatie

Leflunomide Arava. Ziekenhuis Gelderse Vallei

Leflunomide Arava. Ziekenhuis Gelderse Vallei Leflunomide Arava Ziekenhuis Gelderse Vallei Het doel van deze folder is u praktische informatie te geven over het nieuwe medicijn dat u gaat gebruiken: leflunomide. Hoe werkt leflunomide? Bij patiënten

Nadere informatie

Wetenschappelijke conclusies

Wetenschappelijke conclusies Bijlage II Wetenschappelijke conclusies en redenen voor het positieve advies voor de handelsvergunning mits aan de voorwaarden wordt voldaan, en voor de wijziging van de samenvatting van de productkenmerken

Nadere informatie

Prostaatkanker. - Metastasen en dan? M. Berends Internist-oncoloog Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis

Prostaatkanker. - Metastasen en dan? M. Berends Internist-oncoloog Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis Prostaatkanker - Metastasen en dan? M. Berends Internist-oncoloog Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis Botmetastasen Lymfeklier-en levermetastasen Gemetastaseerd prostaatkanker Hormoongevoelig Hoeksteen van

Nadere informatie

CHAPTER 10. Nederlandse samenvatting

CHAPTER 10. Nederlandse samenvatting CHAPTER 10 Nederlandse samenvatting Om uit te groeien tot een kwaadaardige tumor met uitzaaiïngen moeten kankercellen een aantal karakteristieken verwerven. Eén daarvan is het vermogen om angiogenese,

Nadere informatie

Elke filmomhulde tablet bevat lapatinibditosylaatmonohydraat, overeenkomend met 250 mg lapatinib.

Elke filmomhulde tablet bevat lapatinibditosylaatmonohydraat, overeenkomend met 250 mg lapatinib. 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Tyverb 250 mg filmomhulde tabletten 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIVE SAMENSTELLING Elke filmomhulde tablet bevat lapatinibditosylaatmonohydraat, overeenkomend met 250 mg lapatinib.

Nadere informatie

Hormonale therapie bij prostaatkanker

Hormonale therapie bij prostaatkanker Hormonale therapie bij prostaatkanker Harm Westdorp internist i.o. Mette Benoist ziekenhuisapotheker i.o. 03-09-2015 Een farmacotherapeutische uitdaging Ins and outs Epidemiologie Primaire androgeen onderdrukkende

Nadere informatie

ERLOTINIB (TARCEVA ) KANKERCENTRUM. Ono_thor_017

ERLOTINIB (TARCEVA ) KANKERCENTRUM. Ono_thor_017 ERLOTINIB (TARCEVA ) KANKERCENTRUM Ono_thor_017 INHOUDSOPGAVE 01 Wat doet dit geneesmiddel? 3 02 Inname 3 03 Pletten / breken 3 04 Combinatie met andere geneesmiddelen 4 05 Bijzondere voorzorgsmaatregelen

Nadere informatie

TRIPLE NEGATIEF BORSTKANKER. Nieuwe ontwikkelingen en onderzoek. Rianne Oosterkamp, internist-oncoloog Medisch Centrum Haaglanden

TRIPLE NEGATIEF BORSTKANKER. Nieuwe ontwikkelingen en onderzoek. Rianne Oosterkamp, internist-oncoloog Medisch Centrum Haaglanden TRIPLE NEGATIEF BORSTKANKER Nieuwe ontwikkelingen en onderzoek Rianne Oosterkamp, internist-oncoloog Medisch Centrum Haaglanden Triple negatief borstkanker TNBC Geen ER Geen PR Geen HER2 (Nog) geen target

Nadere informatie

Translationele farmacologie van oraal gegeven taxanen

Translationele farmacologie van oraal gegeven taxanen Inzicht in mechanismen die biologische beschikbaarheid beperken Translationele farmacologie van oraal gegeven taxanen De biologische beschikbaarheid van oraal paclitaxel en docetaxel wordt beperkt door

Nadere informatie

Nieuwe ontwikkelingen binnen de GE Oncologie: wordt de behandeling te duur? Hanneke Wilmink Internist- oncoloog

Nieuwe ontwikkelingen binnen de GE Oncologie: wordt de behandeling te duur? Hanneke Wilmink Internist- oncoloog Nieuwe ontwikkelingen binnen de GE Oncologie: wordt de behandeling te duur? Hanneke Wilmink Internist- oncoloog Kosten kanker behandeling 2011 NL: 100.600 nieuwe gevallen kanker Vooral op oudere leedijd

Nadere informatie

Toedienlijst Cyclofosfamide: eurolupus schema

Toedienlijst Cyclofosfamide: eurolupus schema Toedienlijst Cyclofosfamide: eurolupus schema Therapielijst\aftekenlijst\aanvraag cytostatica Patiëntsticker: Datum aanvraag Afdeling Gefaxt naar apotheek Ja/Nee Lengte (cm) Gewicht (kg) Lich.opp (m²)

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Chapter 8: Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Colorectale kanker (kanker aan de dikke darm of endeldarm) is de belangrijkste oorzaak van uitzaaiingen (metastasen)

Nadere informatie

SUMMARY OF PRODUCT CHARACTERISTICS

SUMMARY OF PRODUCT CHARACTERISTICS SUMMARY OF PRODUCT CHARACTERISTICS 1 NAAM VAN HET GENEESMIDDEL A.Vogel Echinaforce Junior, tabletten 2 KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Een tablet (300 mg) bevat: Gedroogde extracten van de

Nadere informatie

Therapielijst\ aftekenlijst\aanvraag cytostatica Patiëntsticker: Datum aanvraag Afdeling 12-NAT: 02062

Therapielijst\ aftekenlijst\aanvraag cytostatica Patiëntsticker: Datum aanvraag Afdeling 12-NAT: 02062 In studieverband :.. Buiten studieverband HOVON 135 Fase 2, Arm A/B, DECITABINE dag 1 t/m 10, met of zonder IBRUTINIB Therapielijst\ aftekenlijst\aanvraag cytostatica Patiëntsticker: Datum aanvraag Afdeling

Nadere informatie

Afspraakcodes DC: DECITABINE: 2 uur. Dosisreductie:

Afspraakcodes DC: DECITABINE: 2 uur. Dosisreductie: In studieverband :.. Buiten studieverband HOVON 135 Fase 2, Arm A/B, DECITABINE dag 1 t/m 5, met of zonder IBRUTINIB Therapielijst\ aftekenlijst\aanvraag cytostatica Patiëntsticker: Datum aanvraag Afdeling

Nadere informatie

Mabthera + CHOP (rituximab + cyclofosfamide + doxorubicine + vincristine + prednisolone) PATIËNTENBROCHURE

Mabthera + CHOP (rituximab + cyclofosfamide + doxorubicine + vincristine + prednisolone) PATIËNTENBROCHURE PATIËNTENBROCHURE Mabthera + CHOP (rituximab + cyclofosfamide + doxorubicine + vincristine + prednisolone) TOON DEZE FOLDER AAN UW HUISARTS, HUISAPOTHEKER EN THUISVERPLEEGKUNDIGE www.ziekenhuisgeel.be

Nadere informatie

Targeted Therapy Casus Oesofaguscarcinoom. Dokter, dit is mijn tumor. Marion Stevense AIOS Interne Oncologie 31-3-2015

Targeted Therapy Casus Oesofaguscarcinoom. Dokter, dit is mijn tumor. Marion Stevense AIOS Interne Oncologie 31-3-2015 Targeted Therapy Casus Oesofaguscarcinoom Dokter, dit is mijn tumor Marion Stevense AIOS Interne Oncologie 31-3-2015 Disclosure Belangen (Potentiële) Belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting CHAPTER 7

Nederlandse samenvatting CHAPTER 7 Nederlandse samenvatting CHAPTER 7 Chapter 7 Chemotherapie is naast operatieve verwijdering en/of bestraling van tumoren de meeste toegepaste methode voor de behandeling van kanker bij kinderen. Hoewel

Nadere informatie

UW BEHANDELING MET GEMCITABINE CISPLATINE DEXAMETHASONE

UW BEHANDELING MET GEMCITABINE CISPLATINE DEXAMETHASONE UW BEHANDELING MET GEMCITABINE CISPLATINE DEXAMETHASONE KANKERCENTRUM UZ GENT Onco_hemato_057 INHOUDSTAFEL 01 Welke chemotherapie (= behandeling met cytostatica) krijgt u? 3 02 Hoe verloopt uw behandeling?

Nadere informatie

Alternatieve behandelmethoden Mening en ervaring van mensen met reuma

Alternatieve behandelmethoden Mening en ervaring van mensen met reuma Alternatieve behandelmethoden Mening en ervaring van mensen met reuma 4 juli 2014 Drs. Patrick Pijnenburg Senior Marktonderzoeker Reumafonds Achtergrond Onderzoek onder het Reumafonds Panel (3.742 leden)

Nadere informatie

Zijn distress en ziektestatus gerelateerd aan lichamelijke en emotionele problemen bij vrouwen met ovariumkanker?*

Zijn distress en ziektestatus gerelateerd aan lichamelijke en emotionele problemen bij vrouwen met ovariumkanker?* Zijn distress en ziektestatus gerelateerd aan lichamelijke en emotionele problemen bij vrouwen met ovariumkanker?* Floor Ploos van Amstel, RN, MSc, verpleegkundig expert, afd. Medische Oncologie Maaike

Nadere informatie

Praktisch combineren van voeding en suppletie bij medicijngebruik

Praktisch combineren van voeding en suppletie bij medicijngebruik Praktisch combineren van voeding en suppletie bij medicijngebruik Mogelijkheden en de aandachtspunten van het combineren van suppletie met reguliere medicatie. Drs Han Siem, complementair werkend apotheker

Nadere informatie

Biosimilars in de oncologie en hematologie Intraveneus of subcutaan. 3 e Nationale Biosimilar Symposium 12 april 2018 Dr. Lonneke Timmers, apotheker

Biosimilars in de oncologie en hematologie Intraveneus of subcutaan. 3 e Nationale Biosimilar Symposium 12 april 2018 Dr. Lonneke Timmers, apotheker Biosimilars in de oncologie en hematologie Intraveneus of subcutaan 3 e Nationale Biosimilar Symposium 12 april 2018 Dr. Lonneke Timmers, apotheker 1 Betaalbaarheid nodig voor beschikbaarheid 2 Herceptin

Nadere informatie

Voorlichtingsgesprek over uw behandeling met chemo- en/of immunotherapie

Voorlichtingsgesprek over uw behandeling met chemo- en/of immunotherapie Patiënteninformatie Voorlichtingsgesprek over uw behandeling met chemo- en/of immunotherapie rkz.nl Binnenkort heeft u een voorlichtingsgesprek met een oncologieverpleegkundige over uw behandeling met

Nadere informatie

Pharmacotherapie. Introductie- COIG-cursus. Prof. Dr. T. van Gelder (Teun) Internist klinisch farmacoloog Erasmus MC Rotterdam

Pharmacotherapie. Introductie- COIG-cursus. Prof. Dr. T. van Gelder (Teun) Internist klinisch farmacoloog Erasmus MC Rotterdam Pharmacotherapie Introductie- COIG-cursus Prof. Dr. T. van Gelder (Teun) Internist klinisch farmacoloog Erasmus MC Rotterdam vanaf 9.15 uur registratie en koffie/thee 10.00 10.15 uur opening en inleiding

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/33832 holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/33832 holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/33832 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Krens, Lisanne Title: Refining EGFR-monoclonal antibody treatment in colorectal

Nadere informatie

Mijn claudicatio patient is moe. Komt dit door zijn pillen? Workshop Dr. Ben Janssen UHD, Farmacoloog

Mijn claudicatio patient is moe. Komt dit door zijn pillen? Workshop Dr. Ben Janssen UHD, Farmacoloog Mijn claudicatio patient is moe. Komt dit door zijn pillen? Workshop Dr. Ben Janssen UHD, Farmacoloog b.janssen@maastrichtuniversity.nl 10-03-2016 Programma 1. Doel van de workshop 2. Presentatie casus

Nadere informatie

Samenvatting en conclusies

Samenvatting en conclusies 1 Chapter 5.2 Samenvatting en conclusies Introductie Ifosfamide is een alkylerend middel, dat toegepast wordt bij verschillende maligne aandoeningen bij zowel volwassenen als kinderen. Het gebruik van

Nadere informatie

nederlandse Samenvatting

nederlandse Samenvatting nederlandse Samenvatting In de strijd tegen kanker kunnen we meerdere aspecten onderscheiden: preventie, vroege diagnose, operatieve verwijdering, bestraling en behandeling met geneesmiddelen. Het uiteindelijke

Nadere informatie

Ontwikkelingen en behandelmogelijkheden bij de patiënt met oesofagus- of maagcarcinoom. 17-9-2015 dr. Marije Slingerland, internist-oncoloog

Ontwikkelingen en behandelmogelijkheden bij de patiënt met oesofagus- of maagcarcinoom. 17-9-2015 dr. Marije Slingerland, internist-oncoloog Ontwikkelingen en behandelmogelijkheden bij de patiënt met oesofagus- of maagcarcinoom 17-9-2015 dr. Marije Slingerland, internist-oncoloog Doelgerichte therapie bij het lokaal gevorderd en gemetastaseerd

Nadere informatie

Adjuvante systeemtherapie Patiënte: DM type 2

Adjuvante systeemtherapie Patiënte: DM type 2 Take home messages Een 59 jarige vrouw met mammacarcinoom en diabetes. An Reyners Internist-oncoloog UMCG Kankerbehandeling: houd rekening met bijwerkingen op korte en langere termijn Stem af wie waarvoor

Nadere informatie

Azathioprine Imuran, Azafalk

Azathioprine Imuran, Azafalk Azathioprine Imuran, Azafalk Ziekenhuis Gelderse Vallei Het doel van deze folder is u praktische informatie te geven over het nieuwe medicijn dat u gaat gebruiken: azathioprine. Hoe werkt azathioprine?

Nadere informatie

Andromeda, CyBorD, Arm A, inductiekuur Therapielijst\ aftekenlijst\aanvraag cytostatica Patiëntgegevens: Datum aanvraag Afdeling IHMP

Andromeda, CyBorD, Arm A, inductiekuur Therapielijst\ aftekenlijst\aanvraag cytostatica Patiëntgegevens: Datum aanvraag Afdeling IHMP Andromeda, CyBorD, Arm A, inductiekuur Therapielijst\ aftekenlijst\aanvraag cytostatica Patiëntgegevens: Datum aanvraag Afdeling IHMP 12-NAT: 02274 Lengte (cm) Gewicht (kg) Lich.opp (m²) Gefaxt naar apotheek

Nadere informatie

Behandeling op maat. Mammacarcinoom en targeted therapy 4 e mammacongres Harderwijk. Carolien P. Schröder, MD, PhD Internist oncoloog UMCG

Behandeling op maat. Mammacarcinoom en targeted therapy 4 e mammacongres Harderwijk. Carolien P. Schröder, MD, PhD Internist oncoloog UMCG Behandeling op maat Carolien P. Schröder, MD, PhD Internist oncoloog UMCG Mammacarcinoom en targeted therapy 4 e mammacongres Harderwijk C.P. Schröder internist oncoloog Mammacarcinoom en targeted therapy

Nadere informatie

Diabetes & Metabool Syndroom

Diabetes & Metabool Syndroom Diabetes & Metabool Syndroom Omkeerbaar zonder medicijnen Een complete gids voor therapeut & patiënt Hilde Maris Een woordje uitleg...9 1. Situering...11 1.1. Wat is diabetes?...12 1.2. Wat is Metabool

Nadere informatie

Nieuwe Orale Anticoagulantia (NOACs)

Nieuwe Orale Anticoagulantia (NOACs) Nieuwe Orale Anticoagulantia (NOACs) Regionaal Formularium Zwolle Daphne Bertholee, ziekenhuisapotheker i.o. Douwe van der Meer, coördinator Regionaal Formularium Zwolle FTO 15 oktober 2013 Isala Inleiding

Nadere informatie

Officiële titel: Pharmacologic optimization of voriconazole; a prospective cluster randomized controlled trial of therapeutic drug monitoring.

Officiële titel: Pharmacologic optimization of voriconazole; a prospective cluster randomized controlled trial of therapeutic drug monitoring. Onderzoek naar de effectiviteit van de behandeling met voriconazol op basis van de hoeveelheid voriconazol in bloed: vergelijking met standaarddosering voriconazol (dosering volgens bijsluiter). Officiële

Nadere informatie