Voeding Prof.dr. Ron H.J. Mathijssen internist-oncoloog/ klinisch farmacoloog

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Voeding Prof.dr. Ron H.J. Mathijssen internist-oncoloog/ klinisch farmacoloog"

Melissa van Dam
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Voeding Prof.dr. Ron H.J. Mathijssen internist-oncoloog/ klinisch farmacoloog Landelijke donateursdag - 1 november 2017 ReeHorst Ede Chemotherapie Doelgerichte therapie Immunotherapie 1

2 Basisprincipes Klinische Farmacologie Farmacokinetiek = Wat het lichaam doet met het medicijn Farmacodynamiek = Wat het medicijn doet met het lichaam Basisprincipes Klinische Farmacologie 2

3 Therapeutisch venster 3

4 Ziekte gerelateerd? Lichaams kenmerken Lichaamsoppervlakte maten Blootstelling medicijn Genetische factoren Co-medicatie Lifestyle Ziekte gerelateerd? Lichaams kenmerken Orgaanfunctie Lichaamsoppervlakte maten Blootstelling medicijn Genetische factoren Co-medicatie Orgaanfunctie Lifestyle 4

5 Daling witte bloed cellen (%) Clin Cancer Res 2006 Clin Cancer Res

6 Gebruik alternatieve middelen Oncologist 2007 Irinotecan en St Janskruid 6

7 Irinotecan en St Janskruid -42% J Natl Cancer Inst 2002 Docetaxel en St Janskruid Clin Pharmacokinet

8 Docetaxel en Medicinale Cannabis Oncologist

Wietolie (ook) veilig? Kanker gerelateerde redenen voor CAM gebruik Problemen als angst en moeheid niet goed te behandelen met reguliere middelen.

9 Wietolie (ook) veilig? Kanker gerelateerde redenen voor CAM gebruik Problemen als angst en moeheid niet goed te behandelen met reguliere middelen. Vermoede effecten op de kanker zelf. Ter voorkoming van kanker. Meeste gebruik door: Hoger inkomen Hoger opleidingsniveau Jongere leeftijd Vrouw 9

10 Een bijzonder lijstje 1) Kauwtablet vitamine C-500 (Bonusan); 2) Anti-oxidant complex B018 (o.m. Calcium-Natriumascorbaat en ascorbinezuur + druif, citrus, groene thee, rode bosbes en superberry) 3) Garlic plus (knoflook) 4) Moducare (sitosterol en sitosteroline) 5) Resveratrol (druifextract) 6) Curcumine (geelwortel), met zwarte peper 7) Marine Omega-3 (Visolie) 8) Renal plus (o.m. Druif, Enchinacea, Magnesium, Thymusconcentraat). 9) CressanPure (Waterkers) 10) Magnesium lactaat 11) een eetlepel Immuno-Strength (siroop van vlierbes, blauwe druif). Dieet: minder (geen) vlees; veel vette vis; veel (biologische) rauwkost, groenten en fruit + supplementen. Effecten van CAM op enzymen en geneesmiddel transport Nat Rev Clin Oncol

11 Voeding Grapefruit: pas op! Grapefruit blokkeert werking enzymen in de lever. Gevolg: hogere concentraties van geneesmiddelen in het bloed; grotere kans op bijwerkingen. 11

12 Visolie/vette vis tijdens chemo? Muizen modellen: visolie + cisplatin chemo-resistentie Gezonde vrijwilligers: consumptie van vis/visolie concentratie 16:4(n-3) Advies: pas op met visolie/makreel/haring op de dagen met en rondom chemo. JAMA Oncol 2015 Kurkuma 12

13 Drank Alcohol: pas op! Alcohol activeert werking CYP3A in de lever. Rode wijn bevat flavonoiden kan geneesmiddel transport verstoren. 13

14 Hoe neemt u abiraterone (Zytiga) in? Optie A Optie B Optie C Lifestyle: Vette voeding J Clin Oncol

15 Lifestyle: voedingseffect Nat Rev Clin Oncol 2014 Inname pazopanib met of zonder eten? Volkskrant maart

16 Het ene ontbijt is het andere niet! + Is melk de oplossing? + 16

concentratie chemo in het bloed, maar concentratie in de tumor

Br J Pharmacol 2016 Irinotecan en dieet-restrictie 2017: studie

17 Beter helemaal niet eten?! Muizen-studie: vasten beschermt tegen bijwerkingen, vermindert concentratie chemo in het bloed, maar concentratie in de tumor blijft hetzelfde. Br J Pharmacol 2016 Irinotecan en dieet-restrictie 2017: studie gestart in patiënten die irinotecan therapie ondergaan. Synthetisch dieet gedurende 5 dagen (70% eiwit- en 30% caloriebeperkt). Br J Pharmacol

18 Ziekte gerelateerd? Lichaams kenmerken Lichaamsoppervlakte maten Blootstelling medicijn Genetische factoren Co-medicatie Lifestyle Ziekte gerelateerd? Lichaams kenmerken Orgaanfunctie Lichaamsoppervlakte maten Blootstelling medicijn Genetische factoren Co-medicatie Orgaanfunctie Lifestyle 18

19 Polyfarmacie en kanker OMS Richtlijn Polyfarmacie

20 Zuur remmers Hypothese: ph met zuurremmers. Gevolg: absorptie/oplosbaarheid Nat Rev Clin Oncol 2014 Lancet Oncol 2014 Effect van een zuur drankje (b.v. cola) cola 20

21 Erlotinib + zuur remmer + cola/water + + OR + 39% J Clin Oncol 2016 Ziekte gerelateerd? Lichaams kenmerken Lichaamsoppervlakte maten Blootstelling medicijn Genetische factoren Co-medicatie Orgaanfunctie Lifestyle 21

22 Ziekte gerelateerd? Lichaams kenmerken Lichaamsoppervlakte maten Blootstelling medicijn Genetische factoren Co-medicatie Orgaanfunctie Lifestyle Dank voor uw aandacht! Onderzoeksgroep Personalized Medicine 2017/

Vergelijkbare documenten

Medicijncombinatie kan kankerpatiënt schaden Kankerpatiënt slikt vaak riskante mix van medicijnen

Medicijncombinatie kan kankerpatiënt schaden Kankerpatiënt slikt vaak riskante mix van medicijnen Pas op met medicatie tijdens chemotherapie! Kankerpatiënten lopen risico dat medicijnen kanker behandeling