Uitspraak van de Arbiter Bodembeweging van 28 september 2017

Transcriptie

1 uitspraak ARBITER BODEMBEWEGING Zaaknummer: 17/0033 Meldingsnummer: [ ] Uitspraak van de Arbiter Bodembeweging van 28 september 2017 inzake [NAAM], wonende te Spijk, eigenaren van het pand aan de [adres] te Spijk (hierna: het pand), hierna ook te noemen: de eigenaren, tegen de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid DE NEDERLANDSE AARDOLIE MAATSCHAPPIJ B.V., statutair gevestigd te Den Haag, vertegenwoordigd door het Centrum Veilig Wonen (het CVW), hierna ook te noemen: de NAM. Het verloop van de geschilbeslechtingsprocedure Het verloop van de procedure blijkt uit: - het aanmeldingsformulier van de eigenaren met stukken; - het verslag van de schouw en zitting van 17 augustus Vervolgens is uitspraak bepaald op heden. De feiten In deze procedure wordt uitgegaan van de volgende feiten: Het bouwjaar van het pand is De eigenaren hebben bij de NAM schade aan het pand door aardbevingen gemeld. Op 28 augustus 2015 heeft een schade-expert van Archipunt (hierna: de eerstelijnsexpert) in opdracht van het CVW het pand onderzocht. In het van dat onderzoek opgemaakte rapport van 20 april 2016 worden 49 schadenummers vermeld waarvan schadenummer 3 als A- schade (schade welke een direct gevolg is van de onderhavige aardbevingen), schadenummers 2, 5 tot en met 8, 11, 12, 15, 16, 18, 20 tot en met 22, 31 tot en met 33, 35 tot en met 41, 46 en 47 als B-schade (schade, reeds aanwezig voor, maar verergerd ten gevolge van aardbevingen) en schadenummers 1, 4, 9, 10, 13, 14, 17, 19, 23 tot en met 30, 34, 42, 44 en 45 als C-schade gekwalificeerd (schade die niet zelfstandig in verband kan worden gebracht met aardbevingen). Ten aanzien van de schadenummers 43, 48 en 49 vermeldt de eerstelijnsexpert dat geen schades zichtbaar zijn. Omdat de eigenaren het niet eens waren met de bevindingen van de eerstelijnsexpert, hebben

2 zaaknummer: 17/ zij door een contra-expert van Bouwadvies Beumer (hierna: de contra-expert) een contraexpertise aan het pand laten uitvoeren. De contra-expert heeft hierover op 2 juni 2016 gerapporteerd. In dit rapport van de contra-expert zijn de schadenummers 1 tot en met 3, 5 tot en met 8, 11 tot en met 18, 20 tot en met 23, 31 tot en met 33, 35 tot en met 41 en 45 tot en met 47 als A schade gekwalificeerd. De schadenummers 4, 9, 10, 19, 24 tot en met 30, 34, 42 en 44 zijn als C-schade gekwalificeerd. Ten aanzien van de schadenummers 43, 48 en 49 vermeldt de contra-expert dat geen schades zichtbaar zijn. In een door beide experts ondertekende combi-akte van 6 oktober 2016 wordt vermeld dat een akkoord is bereikt met betrekking tot de kwalificaties van schadenummers 1 tot en met 31, 33, 34, 39 tot en met 42 en 44 tot en met 47. Voor wat betreft de schadenummers 32 en 35 tot en met 38 is er geen akkoord bereikt over de kwalificatie en de herstelmethode. Uit het aanmeldingsformulier blijkt dat de eigenaren zich kunnen vinden in de combi akte. Nu beide experts schadenummers 43, 48 en 49 aanmerken als zijnde geen schade, neemt de arbiter deze schadenummers dan ook niet mee in het geschil. Voorts maken de schadenummers 1 tot en met 31, 33, 34, 39 tot en met 42 en 44 tot en met 47 geen onderdeel uit van het onderhavige geschil. Het geschil Tussen partijen is in geschil of schadenummers 32 en 35 tot en met 38 zijn ontstaan door ontzetting van de kastenwand dat op zichzelf ook is ontstaan of verergerd door aardbevingen, veroorzaakt door gaswinning. De eigenaren stellen dat schadenummers 32 en 35 tot en met 38 en de ontzetting van de kastenwand volledig zijn ontstaan door aardbevingen, veroorzaakt door gaswinning, en houden de NAM aansprakelijk voor deze schades en vorderen vergoeding daarvan. De NAM voert verweer, samengevat inhoudende dat de schadenummers 32 en 35 tot en met 38 door aardbevingen zijn verergerd, maar primair ontstaan zijn door een andere oorzaak dan door aardbevingen. Voorts stelt de NAM dat er geen sprake is van ontzetting van de kastenwand, veroorzaakt door aardbevingen, veroorzaakt door gaswinning. Op de stellingen van partijen zal de arbiter, voor zover nodig, hierna ingaan. De beoordeling Bewijsvermoeden Bij fysieke schade aan gebouwen en werken, die naar haar aard redelijkerwijs schade door beweging van de bodem als gevolg van de exploitatie van een mijnbouwwerk ten behoeve van het winnen van gas uit het Groningenveld zou kunnen zijn, wordt in gevolge het thans geldende artikel 6:177a lid 1 BW vermoed dat die schade veroorzaakt is door de exploitatie van dat mijnbouwwerk. De aardbevingen in de provincie Groningen veroorzaken veel voorkomende en vaak gelijksoortige schade, zoals scheuren in het metselwerk en de afwerkingen van gevels, binnenwanden en plafonds van woningen. Dit soort schade kan naar het oordeel van de arbiter in ieder geval worden aangemerkt als fysieke schade die naar haar aard redelijkerwijs schade door beweging van de bodem door gaswinning zou kunnen zijn. De arbiter is van oordeel dat de schadenummers 32 en 35 tot en met 38, bestaande uit scheurvorming, schade betreft die naar haar aard redelijkerwijs als gevolg van

3 zaaknummer: 17/ bodembeweging door mijnbouwwerkzaamheden ten behoeve van het winnen van gas zou kunnen zijn ontstaan. De arbiter hanteert dit bewijsvermoeden in elk geval voor de gehele provincie Groningen, omdat voldoende harde criteria voor een andere geografische afbakening ontbreken. Nu de schade(s) zich voordoet in de plaats Spijk, is de arbiter van oordeel dat de schade is ontstaan in het gebied waar zich bodembeweging kan voordoen als gevolg van gaswinning uit het Groningenveld. Hier vindt het wettelijk bewijsvermoeden dan ook toepassing. Het is dan ook aan de NAM om dit bewijsvermoeden ten aanzien van deze schade te weerleggen en wel in die mate dat de arbiter ervan overtuigd moet zijn dat een andere oorzaak dan aardbeving de meest aannemelijke is. Voor wat betreft de veronderstelde ontzetting van de kastenwand en het hierdoor naar buiten gedrukte binnenblad is de arbiter van oordeel dat deze schades los van schadenummers 32 en 35 tot en met 38 moet worden gezien. Immers hebben de schadenummers 32 en 35 tot en met 38 betrekking op de scheurvorming. Dat de ontzetting van de kastenwand mogelijk de oorzaak is van de scheurvorming doet hieraan niet af. De arbiter overweegt dat het bij de ontzetting van de kastenwand en het hierdoor naar buiten gedrukte binnenblad niet gaat om veel voorkomende en gelijksoortige door aardbevingen veroorzaakte schade. Naar het oordeel van de arbiter is dan ook geen sprake van fysieke schade die naar haar aard redelijkerwijs schade door beweging van de bodem als gevolg van gaswinning kan zijn. Ten aanzien van deze schade past de arbiter het bewijsvermoeden van artikel 6:177a lid 1 BW niet toe. Dat betekent dat het aan de eigenaren is om het causaal verband tussen aardbeving(en) en deze schade aannemelijk te maken. Schadenummers 32 en 35 tot en met 38 Vast staat dat partijen het eens zijn dat bevingen van invloed zijn geweest op het pand waar schadenummers 32 en 35 tot en met 38 zich bevinden. Ter zitting heeft de vervangende-eerstelijnsexpert gesteld dat de scheurvorming niets te maken heeft met het gewicht van de kastenwand. Het wordt volgens de vervangendeeerstelijnsexpert veroorzaakt door spatkrachten uit de kap. De kap rust op een gering stukje metselwerk. Het is niet vreemd dat het dan wat naar buiten wordt gedrukt. Dat heeft effect op de aansluiting met de kastenwand, dat gaat namelijk scheuren, aldus de vervangendeeerstelijnsexpert. De kastenwand staat volgens de vervangende-eerstelijnsexpert maar 0,4 graden scheef. Voorts stelt de vervangende-eerstelijnsexpert dat verse scheuren scherp zijn en dat de scheuren tientallen jaren oud zijn. De schades zouden volgens de vervangendeeerstelijnsexpert hersteld kunnen worden door de scheuren uit te snijden en metselspecie in te voegen. Dit zorgt voor een betere verlijming, aldus de vervangende-eerstelijnsexpert. Volgens de contra-expert is er sprake van A-schade. De contra-expert stelt dat de kastenwand is ontzet waardoor het binnenblad naar buiten is gedrukt. De kastenwand is volgens de contra-expert geheel ontzet, waardoor verlijmen geen geschikte herstelmethode is. De contra-expert stelt voorts dat de kastenwand en het binnenblad van de voorgevel gedemonteerd en opnieuw gebouwd moeten worden. De arbiter overweegt dat uit de ingebrachte stukken en de schouw en zitting blijkt dat de contra-expert en de eigenaren zich op het standpunt stellen dat de aanwezige scheurvorming in het geheel is veroorzaakt door (een) aardbeving(en). De NAM/CVW stellen zich op het standpunt dat de aanwezige scheurvorming is verergerd door aardbevingen veroorzaakt door de gaswinning, maar dat de scheurvorming oorspronkelijk is ontstaan als gevolg van een andere oorzaak dan door aardbevingen veroorzaakt door de gaswinning, namelijk door

4 zaaknummer: 17/ spatkrachten uit de kap. De arbiter heeft reeds geoordeeld dat het bewijsvermoeden voor wat betreft deze schades, nu het scheurvorming betreft, van toepassing is. Uit artikel 6:177a BW volgt dat bij schade die naar haar aard aardbevingsschade betreft, wordt vermoed dat die schade veroorzaakt is door aardbevingen. Nu de eigenaren zich op het standpunt stellen dat de scheurvorming geheel is veroorzaakt door aardbevingen, wordt op grond van het bewijsvermoeden dan ook vermoed dat de aanwezige scheurvorming, nu dit naar haar aard aardbevingsschade betreft, geheel is veroorzaakt door aardbevingen. Dit strookt ook immers met de schademelding waarin de gehele schade is opgenomen en niet de verergering, bijvoorbeeld een uitbreiding of verbreding van de aanwezige scheuren. Voor wat betreft schadenummers 32 en 35 tot en met 38 overweegt de arbiter dat naar zijn overtuiging onvoldoende aannemelijk is gemaakt dat de scheurvorming alleen door aardbevingen is verergerd en niet oorspronkelijk is ontstaan. Voor de schades is het in het algemeen gebleven bij stellingen die zijn gebaseerd op aannames. Zo is geen onderzoek gedaan naar werking van de kap op binnenblad van de voorgevel. De gestelde mogelijke oorzaken zijn dan ook niet, althans onvoldoende, onderbouwd. Ten aanzien van de schadenummers 32 en 35 tot en met 38 oordeelt de arbiter dan ook dat de NAM deze schade dient te vergoeden nu de eigenaren ter zitting geen herstel maar vergoeding hebben gevorderd. Ontzetting kastenwand/verplaatsing binnenblad Naar het oordeel van de arbiter zijn de eigenaren er niet in geslaagd het bestaan van het causaal verband tussen deze schade en beweging van de bodem als gevolg van de aanleg of de exploitatie van een mijnbouwwerk ten behoeve van het winnen van gas uit het Groningenveld aan te tonen. Naar het oordeel van de arbiter is dit bewijs niet door de eigenaren geleverd: niet door middel van het onvoldoende gemotiveerde contraexpertiserapport en evenmin door de aangedragen stelling van de eigenaren dat de schades door de bevingen zijn ontstaan dan wel verergerd. Naar het oordeel van de arbiter heeft de contra-expert onvoldoende in zijn rapport en ter schouw en zitting gemotiveerd waarom de veronderstelde ontzetting van de kastenwand enkel en alleen veroorzaakt is door aardbevingen. Gesteld noch gebleken is dat een grondig bouwkundig onderzoek naar de oorzaak van de schade heeft plaatsgevonden. Zo is een eventuele ontzetting niet gemeten. Daarbij komt nog dat de vervangende-eerstelijnsexpert gemotiveerd heeft weersproken dat er sprake is van ontzetting van de kastenwand. De stelling dat de kastenwand is ontzet en het binnenblad hierdoor naar buiten is gedrukt, is dan ook niet, althans onvoldoende, onderbouwd. Dit betekent dat de NAM niet aansprakelijk is voor vergoeding c.q. herstel van deze schade. Kosten van herstel De arbiter volgt de voorgestelde herstelmethode van het CVW, inhoudende het stucwerk uitkrabben en vullen met constructieve mortel nu de NAM niet aansprakelijk is voor de ontzetting van kastenwand en de verplaatsing van het binnenblad. Het is door de eigenaren dan wel de contra-expert onvoldoende aangevoerd waarom deze herstelmethode ongeschikt is voor herstel van de aanwezige scheurvorming. Het CVW zal de kosten van de bovenstaande herstelwijze calculeren. Dit bedrag zal door de NAM/het CVW aan eigenaren betaald worden. Ten aanzien van de reeds erkende en al door de eigenaren herstelde schades, de schades op fotonummers 95 tot en met 97, overweegt de arbiter dat deze schades eveneens gecalculeerd dienen te worden door het CVW. Dit bedrag zal door de NAM/het CVW aan de eigenaren betaald worden. De beslissing

5 zaaknummer: 17/ De arbiter: - stelt vast dat de NAM niet aansprakelijk is voor vergoeding/herstel van de ontzetting van de kastenwand en de verplaatsing van het binnenblad; - stelt vast dat de NAM aansprakelijk is voor vergoeding van de in deze procedure geconstateerde schades, genummerd 32 en 35 tot en met 38, tot ten hoogste de calculatie die door Bedrijfsburo JBG opgemaakt zal worden; - wijst af het meer of anders gevorderde. Aldus beslist door mr. P. Schulting, Arbiter Bodembeweging op 28 september 2017, bijgestaan door mr. D.L.M. Por, secretaris. secretaris arbiter