Beelden van de democratische rechtsstaat

Transcriptie

1 Marnixkade 109 Postbus MG Amsterdam E moti@motivaction.nl T +31 (0) F +31 (0) W Beelden van de democratische rechtsstaat Grafieken en regressietabellen, bijlage bij hoofdstuk 3: een kwantitatieve analyse van doelgroepen WODC, Ministerie van Justitie Amsterdam, januari 2006 Projectnummer: I0715 drs. Martijn Lampert drs. Bram van der Lelij Maartje Schenkels drs. Hakan Sahin Bankrelatie: Rabobank rek.nr Dossiernummer Motivaction International B.V. bij KvK Amsterdam: Prijsopgaven en leveringen geschieden conform de Leveringsvoorwaarden gedeponeerd ter Griffie van Arrondissementsrechtbank te Amsterdam.

2 ministerie van Justitie, Alle rechten voorbehouden.

3 Inhoudsopgave 1 De politieke pijler Vertrouwen in de regering Vertrouwen in politici Opkomst bij parlementsverkiezingen Direct gekozen minister-president 8 2 Wetgeving en straffen Vertrouwen in rechters Wetgeving versus eigen verantwoordelijkheid Wetgeving versus leiderschap Pleidooi voor strengere regels en wetten Herinvoering doodstraf 17 3 De maatschappelijk culturele pijler Belangrijkste doelen in Nederland De orde in het land handhaven Prijsstijgingen tegengaan Vrijheid van meningsuiting beschermen De inspraak van burgers vergroten Zelfbeschikking Islamitische imams Islam Intraceptie Tolerantie 33 4 Bijlage A: regressietabellen De politieke pijler De wetgevende pijler De maatschappelijk culturele pijler 45

4 1 De politieke pijler 1.1 Vertrouwen in de regering Wat de regering ook doet, voor het dagelijks leven heeft het weinig nut (n=2.060) Gemaksgeorienteerden 41,0% 59,0% Postmoderne hedonisten 76,8% 23,2% Kosmopolieten 62,4% 37,6% Traditionele burgerij 48,9% 51,1% Nieuw e conservatieven 72,7% 27,3% Postmaterialisten 75,8% 24,2% Opw aarts mobielen 48,8% 51,2% Moderne burgerij 36,8% 63,2% 1

5 Wat de regering ook doet, voor het dagelijks leven heeft het weinig nut (n=2.060) niet-gelovig 51,1% 48,9% gelovig 61,7% 38,3% Wat de regering ook doet, voor het dagelijks leven heeft het weinig nut (n=2.053) D 31,5% 68,5% C 42,7% 57,3% BO 53,2% 46,8% BB 61,8% 38,2% A 68,1% 31,9% 2

6 Wat de regering ook doet, voor het dagelijks leven heeft het weinig nut (n=2.055) Ik ben huisvrouw /huisman 41,4% 58,6% Ik studeer (nog) 63,4% 36,6% Ik oefen geen beroep uit, ik ben gepensioneerd, met de VUT of rentenierend Ik oefen geen beroep uit, ik ben w erkloos, w erkzoekend of op w achtgeld Ik oefen geen beroep uit, ik ben invalide of arbeidsongeschikt 49,1% 46,5% 42,3% 50,9% 53,5% 57,7% Ik oefen een beroep uit (parttime) 61,5% 38,5% Ik oefen een beroep uit (fulltime) 57,4% 42,6% Wat de regering ook doet, voor het dagelijks leven heeft het weinig nut (n=2.055) 70 tot 80 41,1% 58,9% 60 tot 69 45,4% 54,6% 50 tot 59 51,8% 48,2% 45 tot 49 58,2% 41,8% 35 tot 44 59,2% 40,8% 25 tot 34 59,8% 40,3% 15 tot 24 55,3% 44,7% 3

7 Wat de regering ook doet, voor het dagelijks leven heeft het weinig nut (n=2.055) ander niet-w esters land ander w esters land 62,5% 66,7% 37,5% 33,3% Indonesië Suriname Nederlandse Antillen /Aruba Marokko Ander Europees land Turkije Autochtoon 42,5% 54,1% 53,8% 37,7% 46,3% 29,6% 55,7% 57,5% 45,9% 46,2% 62,3% 53,7% 70,4% 44,3% 1.2 Vertrouwen in politici Politici zijn over het algemeen betrouwbaar en oprecht (n=2.058) Gemaksgeorienteerden 71,6% 28,4% Postmoderne hedonisten 68,9% 31,1% Kosmopolieten 52,1% 47,9% Traditionele burgerij 61,9% 38,1% Nieuw e conservatieven 53,7% 46,3% Postmaterialisten 53,1% 46,9% Opw aarts mobielen 60,4% 39,6% Moderne burgerij 70,5% 29,5% 4

8 Politici zijn over het algemeen betrouwbaar en oprecht (n=2.058) niet-gelovig 66,7% 33,3% gelovig 53,6% 46,4% Politici zijn over het algemeen betrouwbaar en oprecht (n=2.051) D 60,9% 39,1% C 69,4% 30,6% BO 63,8% 36,2% BB 60,1% 39,9% A 55,0% 45,0% 5

9 Politici zijn over het algemeen betrouwbaar en oprecht (n=2.054) ander niet-w esters land ander w esters land 62,5% 57,1% 37,5% 42,9% Indonesië 85,4% 14,6% Suriname 71,1% 28,9% Nederlandse Antillen /Aruba 57,7% 42,3% Marokko Ander Europees land Turkije Autochtoon 75,5% 68,5% 73,1% 61,3% 24,5% 31,5% 26,9% 38,7% 1.3 Opkomst bij parlementsverkiezingen Bij de tweedekamer verkiezingen ga ik altijd stemmen. n=2.254 Gemaksgeorienteerden 59,1 40,9 Postmoderne Hedonisten 34,0 66,0 Kosmopolieten 27,2 72,8 Traditionele Burgerij 18,3 81,7 Nieuw e Conservatieven 13,6 86,4 Postmaterialisten 12,6 87,4 Opw aarts mobielen 42,4 57,6 Moderne Burgerij 40,5 59,5 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 9 6

10 Bij de tweedekamer verkiezingen ga ik altijd stemmen. n=2.254 Wetenschappelijk onderw ijs 17,2 82,8 Hoger beroepsonderw ijs Hoger Algemeen en voorbereidend w etenschappelijk onderw ijs 17,0 28,3 83,0 71,7 Middelbaar Beroepsonderw ijs 32,6 67,4 Middelbaar Algemeen 32,5 67,5 Lager Beroepsonderw ijs 43,9 56,1 Lager Onderw ijs 33,5 66,5 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100 % Bij de tweedekamer verkiezingen ga ik altijd stemmen. n= thru 80 21,7 78,3 60 thru 69 19,7 80,3 50 thru 59 25,1 74,9 45 thru 49 17,0 83,0 35 thru 44 28,0 72,0 25 thru 34 41,8 58,2 15 thru 24 51,8 48,2 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 9 7

11 Bij de tweedekamer verkiezingen ga ik altijd stemmen. N=2.254 niet stedelijk 27,2 72,8 w einig stedelijk 23,8 76,2 matig stedelijk 34,3 65,7 sterk stedelijk 33,9 66,1 zeer stedelijk 37,4 62,6 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Direct gekozen minister-president De minister-president moet rechtstreeks door de kiezer gekozen worden (n=2.052) D 24,7% 75,3% C 16,1% 83,9% BO 25,3% 74,7% BB 32,1% 67,9% A 43,5% 56,5% 8

12 De minister-president moet rechtstreeks door de kiezer gekozen worden (n=2.059) Gemaksgeorienteerden Postmoderne hedonisten Kosmopolieten Traditionele burgerij Nieuw e conservatieven Postmaterialisten Opw aarts mobielen Moderne burgerij 26,2% 36,0% 27,7% 26,4% 44,1% 34,6% 18,1% 22,0% 73,8% 64,0% 72,3% 73,6% 55,9% 65,4% 81,9% 78,0% De minister-president moet rechtstreeks door de kiezer gekozen worden (n=2.059) niet-gelovig 23,9% 76,1% gelovig 36,0% 64,0% 9

13 De minister-president moet rechtstreeks door de kiezer gekozen worden (n=2.054) 70 tot 80 29,3% 70,7% 60 tot 69 29,2% 70,8% 50 tot 59 25,7% 74,3% 45 tot 49 28,7% 71,3% 35 tot 44 23,6% 76,4% 25 tot 34 28,3% 71,8% 15 tot 24 32,1% 67,9% De minister-president moet rechtstreeks door de kiezer gekozen worden (n=2.026) niet stedelijk 28,1% 71,9% w einig stedelijk 22,4% 77,6% matig stedelijk 29,0% 71,0% sterk stedelijk 25,2% 74,8% zeer stedelijk 33,3% 66,8% 10

14 2 Wetgeving en straffen 2.1 Vertrouwen in rechters Waarheid spreken of niet rechters Leeftijdscategorie n= tot 24 7,7% 92,3% 25 tot 34 12,2% 87,8% 35 tot 44 9,9% 90,1% 45 tot 49 12,0% 88,0% 50 tot 59 16,2% 83,8% 60 tot 69 19,7% 80,3% 70 tot 80 21,0% 79,0% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 9 Spreken niet de w aarheid Spreken de w aarheid Waarheid spreken of niet rechters Opleiding n=2.292 Wetenschappelijk onderw ijs 12,5% 87,5% Hoger beroepsonderw ijs 7,3% 92,7% Hoger Algemeen en voorbereidend w etenschappelijk onderw ijs 13,4% 86,6% Middelbaar Beroepsonderw ijs 11,3% 88,7% Middelbaar Algemeen 15,6% 84,4% Lager Beroepsonderw ijs 12,5% 87,5% Lager Onderw ijs 31,1% 68,9% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100 % Spreken niet de w aarheid Spreken de w aarheid 11

15 Spreken rechters volgens u over het algemeen de waarheid? n=2.297 Ik ben huisvrouw /huisman 85,5% 14,5% Ik studeer (nog) 91,90% 8,10% Ik oefen geen beroep uit, ik ben gepensioneerd, met vut of rentenierend Ik oefen geen beroep uit, ik ben w erkloos, w erkzoekend of op w achtgeld Ik oefen geen beroep uit, ik ben invalide of arbeidsongeschikt 88,50% 86,50% 80,80% 11,50% 13,50% 19,20% Ik oefen een beroep uit (parttime) 88% 12% Ik oefen een beroep uit (fulltime) 87,20% 12,80% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100 % spreken de w aarheid spreken niet de w aarheid Waarheid spreken of niet rechters Mentality n=2.298 Gemaksgeorienteerden 18,4% 81,6% Postmoderne Hedonisten Kosmopolieten 12,3% 11,4% 87,7% 88,6% Traditionele Burgerij Nieuw e Conservatieven 9,7% 17,7% 90,3% 82,3% Postmaterialisten Opw aarts mobielen 7,8% 13,3% 92,2% 86,7% Moderne Burgerij 12,0% 88,0% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 9 Spreken niet de w aarheid Spreken de w aarheid 12

16 2.2 Wetgeving versus eigen verantwoordelijkheid Er zijn teveel wetten en regels, mensen moeten zelf hun verantwoordelijkheid nemen. N= tot 80 45,9 54,1 60 tot 69 33,7 66,3 50 tot 59 42,6 57,4 45 tot 49 50,0 50,0 35 tot 44 52,8 47,2 25 tot 34 62,2 37,8 15 tot 24 65,9 34,1 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 9 Er zijn teveel wetten en regels, mensen moeten zelf hun verantwoordelijkheid nemen n=2.342 Wetenschappelijk onderw ijs 55,4 44,6 Hoger beroepsonderw ijs Hoger Algemeen en voorbereidend w etenschappelijk onderw ijs 53,8 59,7 46,2 40,3 Middelbaar Beroepsonderw ijs 56,9 43,1 Middelbaar Algemeen 54,7 45,3 Lager Beroepsonderw ijs 43,4 56,6 Lager Onderw ijs 37,7 62,3 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100 % 13

17 Er zijn teveel wetten en regels, mensen moeten zelf hun verantwoordelijkheid nemen n=2.342 ander w esters land Indonesië Suriname Nederlandse Antillen /Aruba 36,2 40,6 49,1 50,0 63,8 59,4 50,9 50,0 Marokko Ander Europees land 62,5 64,4 37,5 35,6 Turkije Autochtoon 50,0 52,3 50,0 47,7 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Wetgeving versus leiderschap Wat we nodig hebben zijn minder wetten en instellingen en meer toegewijde leiders waar het volk vertrouwen in kan hebben (n=2.056) 70 tot 80 9,3% 90,7% 60 tot 69 20,4% 79,6% 50 tot 59 29,5% 70,5% 45 tot 49 32,7% 67,3% 35 tot 44 47,6% 52,4% 25 tot 34 49,6% 50,4% 15 tot 24 57,0% 43,0% 14

18 Wat we nodig hebben zijn minder wetten en instellingen en meer toegewijde leiders waar het volk vertrouwen in kan hebben (n=2.061) Gemaksgeorienteerden 41,2% 58,8% Postmoderne hedonisten 59,2% 40,8% Kosmopolieten Traditionele burgerij Nieuw e conservatieven Postmaterialisten Opw aarts mobielen Moderne burgerij 39,9% 28,8% 42,9% 49,0% 33,0% 33,6% 60,1% 71,2% 57,1% 51,0% 67,0% 66,4% Wat we nodig hebben zijn minder wetten en instellingen en meer toegewijde leiders waar het volk vertrouwen in kan hebben (n=2.054) D 19,6% 80,4% C 31,6% 68,4% BO 38,5% 61,5% BB 44,6% 55,4% A 46,6% 53,4% 15

19 Wat we nodig hebben zijn minder wetten en instellingen en meer toegewijde leiders waar het volk vertrouwen in kan hebben (n=2.060) vrouw 40,4% 59,6% man 37,3% 62,7% 2.4 Pleidooi voor strengere regels en wetten Mentality-milieu Score op law & order Moderne Burgerij 3,46 Opwaarts mobielen 3,23 Postmaterialisten 2,80 Nieuwe Conservatieven 3,27 Traditionele Burgerij 3,58 Kosmopolieten 3,01 Postmoderne Hedonisten 2,69 Gemaksgeorienteerden 3,23 Scores variëren van 1 (zeer laag) tot 4 (zeer hoog) Totaalgemiddelde 3,22 16

20 Sociale klasse Score op law & order A 3,02 BB 3,15 BO 3,27 C 3,36 D 3,46 Scores variëren van 1 (zeer laag) tot 4 (zeer hoog) Totaalgemiddelde 3, Herinvoering doodstraf Het zou mischien goed zijn als voor bepaalde misdrijven de doodstraf weer zou worden ingevoerd. n= Gemaksgeorienteerden 33,5% 66,5% Postmoderne Hedonisten 71,1% 28,9% Kosmopolieten 59,2% 40,8% Traditionele Burgerij 43,8% 56,2% Nieuw e Conservatieven 55,3% 44,7% Postmaterialisten 79,4% 20,6% Opw aarts mobielen 37,3% 62,7% Moderne Burgerij 35,8% 64,2% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 9 On 17

21 Het zou mischien goed zijn als voor bepaalde misdrijven de doodstraf weer zou worden ingevoerd. n= Ik ben huisvrouw /huisman 47,9% 52,1% Ik studeer (nog) 55,8% 44,2% Ik oefen geen beroep uit, ik ben gepensioneerd, met vut of rentenierend Ik oefen geen beroep uit, ik ben w erkloos, w erkzoekend of op w achtgeld Ik oefen geen beroep uit, ik ben invalide of arbeidsongeschikt 53,8% 53,4% 50,4% 46,2% 46,6% 49,6% Ik oefen een beroep uit (parttime) 54,2% 45,8% Ik oefen een beroep uit (fulltime) 42,8% 57,2% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100 % On Eens Het zou mischien goed zijn als voor bepaalde misdrijven de doodstraf weer zou worden ingevoerd. n= D 54,3% 45,7% C 38,9% 61,1% BO 45,8% 54,2% BB 53,4% 46,6% A 61,2% 38,8% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 9 On Eens 18

22 Het zou mischien goed zijn als voor bepaalde misdrijven de doodstraf weer zou worden ingevoerd. n= niet stedelijk 44,6% 55,4% w einig stedelijk 43,5% 56,5% matig stedelijk 44,8% 55,3% sterk stedelijk 53,1% 46,9% zeer stedelijk 57,5% 42,5% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 9 On Eens Het zou mischien goed zijn als voor bepaalde misdrijven de doodstraf weer zou worden ingevoerd. n= niet-gelovig 47,1% 52,9% gelovig 53,9% 46,1% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 9 On Eens 19

23 3 De maatschappelijk culturele pijler 3.1 Belangrijkste doelen in Nederland De orde in het land handhaven De orde in het land handhaven Mentality n=1.859 Gemaksgeorienteerden 50,9% 49,1% Postmoderne Hedonisten 69,1% 30,9% Kosmopolieten Traditionele Burgerij Nieuw e Conservatieven 31,0% 39,8% 53,4% 69,0% 60,2% 46,6% Postmaterialisten 69,4% 30,6% Opw aarts mobielen Moderne Burgerij 44,9% 40,6% 55,1% 59,4% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 9 Niet gekozen Wel gekozen 20

24 De orde in het land handhaven Leeftijdcategorie n= tot 80 34,0% 66,0% 60 tot 69 44,4% 55,6% 50 tot 59 45,6% 54,4% 45 tot 49 58,1% 41,9% 35 tot 44 46,7% 53,3% 25 tot 34 50,1% 49,9% 15 tot 24 56,9% 43,1% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 9 Niet gekozen Wel gekozen De orde in het land handhaven n=1.854 Ik ben huisvrouw /huisman 46,6% 53,4% Ik studeer (nog) 53,3% 46,7% Ik oefen geen beroep uit, ik ben gepensioneerd, met de VUT of rentenierend Ik oefen geen beroep uit, ik ben w erkloos, w erkzoekend of op w achtgeld Ik oefen geen beroep uit, ik ben invalide of arbeidsongeschikt 36,0% 39,7% 64,6% 64,0% 60,3% 35,4% Ik oefen een beroep uit (parttime) 52,6% 47,4% Ik oefen een beroep uit (fulltime) 49,8% 50,2% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100 % Niet gekozen Wel gekozen 21

25 De orde in het land handhaven Sociale klasse n=1.856 D 44,1% 55,9% C 50,3% 49,7% BO 43,5% 56,5% BB 50,0% 50,0% A 47,3% 52,7% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 9 Niet gekozen Wel gekozen Prijsstijgingen tegengaan Prijsstijgingen tegengaan Mentality n=1.858 Gemaksgeorienteerden 70,9% 29,1% Postmoderne Hedonisten Kosmopolieten Traditionele Burgerij Nieuw e Conservatieven Postmaterialisten Opw aarts mobielen Moderne Burgerij 87,1% 86,2% 87,9% 93,8% 88,1% 80,9% 77,6% 12,9% 13,8% 12,1% 6,2% 11,9% 19,1% 22,4% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 9 Niet gekozen Wel gekozen 22

26 Prijsstijgingen tegengaan Leeftijdcategorie n= tot 80 84,4% 15,6% 60 tot 69 86,5% 13,5% 50 tot 59 88,6% 11,4% 45 tot49 80,0% 20,0% 35 tot 44 86,2% 13,8% 25 tot34 80,3% 19,7% 15 tot 24 76,5% 23,5% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 9 Niet gekozen Wel gekozen Prijsstijgingen tegengaan Werkzaam binnen beroep/bedrijf n=1.854 Ik ben huisvrouw /huisman 76,6% 23,4% Ik studeer (nog) Ik oefen geen beroep uit, ik ben gepensioneerd, met de VUT of rentenierend Ik oefen geen beroep uit, ik ben w erkloos, w erkzoekend of op w achtgeld Ik oefen geen beroep uit, ik ben invalide of arbeidsongeschikt 82,4% 87,9% 72,2% 82,8% 17,6% 12,1% 27,8% 17,2% Ik oefen een beroep uit (parttime) 85,9% 14,1% Ik oefen een beroep uit (fulltime) 84,5% 15,5% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100 % Wel gekozen Niet gekozen 23

27 Prijsstijgingen tegengaan Sociale klasse n=1.857 D 80,6% 19,4% C 77,2% 22,8% BO 83,9% 16,1% BB 85,7% 14,3% A 91,2% 8,8% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 9 Niet gekozen Wel gekozen Vrijheid van meningsuiting beschermen Vrijheid van meningsuiting beschermen n=1.860 Gemaksgeorienteerden 89,1% 10,9% Postmoderne Hedonisten Kosmopolieten Traditionele Burgerij Nieuw e Conservatieven Postmaterialisten Opw aarts mobielen Moderne Burgerij 61,3% 75,7% 82,8% 83,4% 61,7% 85,8% 90,2% 38,7% 24,3% 17,2% 16,6% 38,3% 14,2% 9,8% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 9 Niet gekozen Wel gekozen 24

28 Vrijheid van meningsuiting beschermen. n=1.852 Ik ben huisvrouw /huisman 87,7% 12,3% Ik studeer (nog) 72,6% 27,4% Ik oefen geen beroep uit, ik ben gepensioneerd, met de VUT of rentenierend Ik oefen geen beroep uit, ik ben w erkloos, w erkzoekend of op w achtgeld Ik oefen geen beroep uit, ik ben invalide of arbeidsongeschikt 83,2% 86,1% 82,6% 16,8% 13,9% 17,4% Ik oefen een beroep uit (parttime) 75,6% 24,4% Ik oefen een beroep uit (fulltime) 80,4% 19,6% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100 % Niet gekozen Wel gekozen De inspraak van burgers vergroten Politieke inspraak van burgers vergroten n=1.854 Ik ben huisvrouw /huisman 89,0% 11,0% Ik studeer (nog) 91,5% 8,5% Ik oefen geen beroep uit, ik ben gepensioneerd, met de VUT of rentenierend Ik oefen geen beroep uit, ik ben w erkloos, w erkzoekend of op w achtgeld Ik oefen geen beroep uit, ik ben invalide of arbeidsongeschikt 77,2% 92,7% 94,8% 22,8% 7,3% 5,2% Ik oefen een beroep uit (parttime) 86,2% 13,8% Ik oefen een beroep uit (fulltime) 85,3% 14,7% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100 % Niet gekozen Wel gekozen 25

29 Politieke inspraak van burgers vergroten Mentality n=1.857 Gemaksgeorienteerden Postmoderne Hedonisten Kosmopolieten Traditionele Burgerij Nieuw e Conservatieven Postmaterialisten Opw aarts mobielen Moderne Burgerij 89,1% 82,5% 84,7% 89,7% 91,7% 80,3% 88,8% 91,6% 10,9% 17,5% 15,3% 10,3% 8,3% 19,7% 11,2% 8,4% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 9 Niet gekozen Wel gekozen 3.2 Zelfbeschikking Ik wil helemaal zelf bepalen hoe ik leef (n=12.018) niet-gelovig 7,2% 92,8% gelovig 16,4% 83,6% 26

30 Ik wil helemaal zelf bepalen hoe ik leef (n=16.158) Gemaksgeorienteerden Postmoderne hedonisten Kosmopolieten Traditionele burgerij Nieuw e conservatieven Postmaterialisten Opw aarts mobielen Moderne burgerij 9,1% 11,7% 8,3% 20,3% 14,3% 10,3% 8,1% 10,7% 90,9% 88,3% 91,7% 79,7% 85,7% 89,7% 91,9% 89,3% Ik wil helemaal zelf bepalen hoe ik leef (n=16.131) Randgemeenten van Den Haag, Rotterdam en Amsterdam 8,6% 91,4% Zeeland, Noord-Brabant, Limburg 11,2% 88,8% Overijssel, Gelderland, Flevoland 15,3% 84,7% Groningen, Friesland, Drenthe 14,7% 85,3% Rest West (zonder 3 grote steden & hun randgemeenten) 11,2% 88,8% Den Haag, Rotterdam, Amsterdam 8,6% 91,4% 27

31 3.3 Islamitische imams Islamitische imams (geestelijk leiders) hebben het recht om met een beroep op hun geloof van de Nederlandse samenleving te zeggen wat zij willen (n=2.060) Gemaksgeorienteerden Postmoderne hedonisten Kosmopolieten Traditionele burgerij Nieuw e conservatieven Postmaterialisten Opw aarts mobielen Moderne burgerij 71,4% 70,1% 70,9% 83,4% 81,4% 72,0% 70,4% 87,4% 28,6% 29,9% 29,1% 16,6% 18,6% 28,0% 29,6% 12,6% Islamitische imams (geestelijk leiders) hebben het recht om met een beroep op hun geloof van de Nederlandse samenleving te zeggen wat zij willen (n=2.053) D 57,0% 43,0% C 79,9% 20,1% BO 78,7% 21,3% BB 79,1% 20,9% A 74,2% 25,8% 28

32 Islamitische imams (geestelijk leiders) hebben het recht om met een beroep op hun geloof van de Nederlandse samenleving te zeggen wat zij willen (n=2.056) ander niet-w esters land 86,7% 13,3% ander w esters land Indonesië 66,7% 73,2% 33,3% 26,8% Suriname 52,6% 47,4% Nederlandse Antillen /Aruba 76,9% 23,1% Marokko 24,5% 75,5% Ander Europees land 77,8% 22,2% Turkije 26,9% 73,1% Autochtoon 80,5% 19,5% Islamitische imams (geestelijk leiders) hebben het recht om met een beroep op hun geloof van de Nederlandse samenleving te zeggen wat zij willen (n=2.056) Ik ben huisvrouw /huisman 81,6% 18,4% Ik studeer (nog) Ik oefen geen beroep uit, ik ben gepensioneerd, met de VUT of rentenierend Ik oefen geen beroep uit, ik ben w erkloos, w erkzoekend of op wachtgeld 61,5% 78,9% 78,2% 38,5% 21,1% 21,8% Ik oefen geen beroep uit, ik ben invalide of arbeidsongeschikt 89,4% 10,6% Ik oefen een beroep uit (parttime) 79,3% 20,7% Ik oefen een beroep uit (fulltime) 76,5% 23,5% 29

33 Islamitische imams (geestelijk leiders) hebben het recht om met een beroep op hun geloof van de Nederlandse samenleving te zeggen wat zij willen (n=2.060) niet-gelovig 79,6% 20,4% gelovig 73,1% 26,9% 3.4 Islam De islam is een achterlijke godsdienst (n=2.014) Gemaksgeorienteerden 61,6% 38,4% Postmoderne hedonisten 79,6% 20,4% Kosmopolieten 81,6% 18,4% Traditionele burgerij 76,6% 23,4% Nieuw e conservatieven 74,8% 25,2% Postmaterialisten 86,0% 14,0% Opw aarts mobielen 66,7% 33,3% Moderne burgerij 69,4% 30,6% 30

34 De islam is een achterlijke godsdienst (n=2.014) vrouw 77,8% 22,2% man 69,9% 30,1% De islam is een achterlijke godsdienst (n=2.004) ander niet-w esters land ander w esters land Indonesië Suriname Nederlandse Antillen /Aruba Marokko Ander Europees land Turkije Autochtoon 85,7% 77,8% 83,3% 79,2% 86,7% 100,0% 83,1% 89,5% 72,4% 14,3% 22,2% 16,7% 20,8% 13,3% 16,9% 10,5% 27,6% 31

35 De islam is een achterlijke godsdienst (n=2.005) niet-gelovig 69,2% 30,8% gelovig 76,9% 23,1% 3.5 Intraceptie Sociaal kapitaal Intraceptie-score Ondergemiddeld sociaal netwerk 2,83 Bovengemiddeld sociaal netwerk 3,15 Scores variëren van 1 (zeer laag) tot 4 (zeer hoog) Totaalgemiddelde 3,01 Mentality-milieu Intraceptie-score Moderne Burgerij 2,82 Opwaarts mobielen 3,05 Postmaterialisten 3,33 Nieuwe Conservatieven 3,06 Traditionele Burgerij 2,95 Kosmopolieten 3,25 Postmoderne Hedonisten 3,05 Gemaksgeoriënteerden 2,78 Scores variëren van 1 (zeer laag) tot 4 (zeer hoog) Totaalgemiddelde 3,01 32

36 Geslacht Intraceptie-score man 2,93 vrouw 3,08 Scores variëren van 1 (zeer laag) tot 4 (zeer hoog) Totaalgemiddelde 3, Tolerantie Mentality-milieu Tolerantie-score Moderne Burgerij 1,83 Opwaarts mobielen 2,10 Postmaterialisten 2,80 Nieuwe Conservatieven 2,05 Traditionele Burgerij 1,97 Kosmopolieten 2,48 Postmoderne Hedonisten 2,49 Gemaksgeoriënteerden 1,95 Scores varieren van 1 tot 4: zeer kleine tot zeer grote tolerantie ten opzichte van andersdenkenden. Totaalgemiddelde 2,15 Etniciteit Tolerantie-score Autochtoon 2,10 Turkije 2,62 Ander Europees land 2,24 Marokko 2,89 Nederlandse Antillen /Aruba 2,48 Suriname 2,68 Indonesië 2,30 ander westers land 2,21 ander niet-westers land 2,55 Scores varieren van 1 tot 4: zeer kleine tot zeer grote tolerantie ten opzichte van andersdenkenden. Totaalgemiddelde 2,15 33

37 Sociaal kapitaal Tolerantie-score Ondergemiddeld sociaal netwerk 2,04 Bovengmiddeld sociaal netwerk 2,23 Scores lopen van 1 tot 4: zeer kleine tot zeer grote tolerantie ten opzichte van andersdenkenden. Totaalgemiddelde 2,15 34

38 4 Bijlage A: regressietabellen 4.1 De politieke pijler 35

39 Wat de regering ook doet, voor het dagelijks leven heeft het weinig nut Mee model 1 wald likelihood sig. model 2 wald likelihood sig. model 3 wald likelihood sig. mentality 152, ,00 mentality 112,7 121,6 0,00 mentality ,3 0,00 sociale klasse 30,2 30,6 0,00 sociale klasse 29,4 23,4 0,00 kerkelijke gezindte 19,4 19,7 0,00 verklaarde variantie (nagelkerke R square) 10,8% 12,7% 13,8% model 4 wald likelihood sig. model 5 wald likelihood sig. model 6 wald likelihood sig. mentality 107,2 115,9 0,00 mentality 107,2 115,8 0,00 mentality 109,5 118,3 0,00 werksituati kerkelijke werksituatie e 26,7 27,3 0,00 27,8 28,5 0,00 gezindte 22,3 22,5 0,00 sociale sociale sociale klasse klasse 23,3 23,6 0,00 22,7 23 0,00 klasse 19,5 19,7 0,00 kerkelijke kerkelijke werksituatie gezindte 19,5 19,8 0,00 gezindte 20,8 21,2 0,00 17,9 18,2 0,01 allochtoon / autochtoon 5,2 5,2 0,02 leeftijdcategorie 13,6 13,7 0,03 allochtoon / autochtoon 5,9 5,9 0,02 verklaarde variantie (nagelkerke R square) 15,5% 15,8% 16,6% 36

40 Politici zijn over het algemeen betrouwbaar en oprecht likelihood Δ Sig. model 2 wald likelihood model 1 wald Δ Sig. kerkelijke gezindte 23,87 23,81 0,00 mentality 36,12 36,78 0,00 kerkelijke gezindte 20,94 20,90 0,00 verklaarde variantie (Nagelkerke R square) 1,6% 4,0% model 3 wald likelihood Δ Sig. model 4 wald likelihood Δ Sig. mentality 37,88 38,60 0,00 mentality 28,98 29,32 0,00 kerkelijke gezindte 22,89 22,87 0,00 kerkelijke gezindte 22,57 22,56 0,00 etniciteit 11,33 12,22 0,00 etniciteit 10,88 11,72 0,001 sociale klasse 9,94 9,99 0,04 verklaarde variantie (Nagelkerke R square) 4,8% 5,5% 37

41 Bij de tweede kamer verkiezingen ga ik altijd stemmen model 1 wald likelihood Sig. model 2 wald likelihood Sig. model 3 wald likelihood Sig. mentality 173,5 199,84 0,00 mentality 136,2 153,76 0,00 leeftijd 107,1 116,74 0,00 leeftijd 71,5 75,51 0,00 opleiding 81,0 87,57 0,00 mentality 78,5 85,56 0,00 verklaarde variantie (Nagelkerke R square) 11,5% 15,7% 20,3% model 4 wald likelihood Sig. model 5 wald likelihood Sig. leeftijd 106,0 115,90 0,00 mentality 79,4 86,80 0,00 opleiding 81,6 88,60 0,00 opleiding 72,3 77,86 0,00 mentality 78,1 85,02 0,00 leeftijd 69,4 76,17 0,00 stedelijkheid 33,0 33,88 0,00 stedelijkheid 33,1 34,00 0,00 werksituatie 13,4 13,32 0,038 verklaarde variantie (Nagelkerke R square) 22,1% 22,8% 38

42 De minister president moet rechtstreeks door de kiezer gekozen worden Mee model 1 wald likelihood sig. model 2 wald likelihood sig. model 3 wald sociale sociale klasse 78,4 84,9 0,00 klasse 77,8 84,2 0,00 likelihood sig. sociale klasse 54,1 57,7 0,00 kerkelijke gezindte 29,9 29,7 0,00 mentality 34,6 35,1 0,00 kerkelijke gezindte 29,4 29,3 0,00 verklaarde variantie (nagelkerke R square) 5,8% 7,8% 10,2% model 4 wald likelihood sig. model 5 wald likelihood sig. model 6 wald likelihood sig. sociale klasse 59,3 0,00 sociale klasse 56,5 60,2 0,00 sociale klasse 55,2 58,8 0,00 mentality 40,1 41,2 0,00 mentality 40,6 41,5 0,00 mentality 38,3 39,2 0,00 kerkelijke gezindte 27,9 27,8 0,00 kerkelijke gezindte 29,9 30,0 0,00 kerkelijke gezindte 32,3 32,3 0,00 leeftijd 17,3 17,5 0,01 leeftijd 20,5 20,7 0,02 leeftijd 20,5 20,8 0,01 sociaal stedelijkheid netwerk 8,0 8,0 0,05 13,1 13,3 0,03 sociaal netwerk 8,0 8,0 0,02 verklaarde variantie (nagelkerke R square) 11,3% 11,8% 12,7% 39

43 4.2 De wetgevende pijler Kunt u van de volgende beroepen aangeven of u er over het algemeen op vertrouwt dat zij de waarheid spreken? Rechters Ja, spreken de waarheid. model 1 wald likelihood sig. model 2 wald likelihood sig. opleidingsniveau 56,7 54,2 0,00 opleidingsniveau 37,9 38,7 0,00 leeftijds-categorie 18,1 19,5 0,00 verklaarde variantie (nagelkerke R square) 4,4% 5,9% model 3 wald likelihood sig. model 4 wald likelihood sig. leeftijdscategorie 38,0 40,0 0,00 leeftijds-categorie 45,6 48,6 0,00 opleidingsniveau 36,6 37,5 0,00 opleidingsniveau 31,1 31,3 0,00 werksituatie 23,6 25,9 0,00 werksituatie 26,2 28,9 0,00 mentality 21,2 21,4 0,00 verklaarde variantie (nagelkerke R square) 7,9% 9,6% 40

44 Er zijn te veel wetten en regels, mensen moeten zelf hun verantwoordelijkheid nemen model 1 wald likelihood Sig. model 2 wald likelihood Sig. model 3 wald likelihood Sig. leeftijd 81,9 85,38 0,00 leeftijd 86,0 89,82 0,00 leeftijd 68,8 71,14 0,00 etniciteit 8,8 8,80 0,003 opleiding 17,0 17,15 0,009 etniciteit 10,4 10,44 0,001 verklaarde variantie (Nagelkerke R square) 4,9% 5,4% 6,4% 41

45 Wat we nodig hebben zijn minder en instellingen en meer toegewijde leiders waar het volk vertrouwen in kan hebben Mee model 1 wald likelihood sig. model 2 wald likelihood sig. leeftijd 143,6 169,7 0,00 leeftijd 140,1 165,1 0,00 mentality 49,4 51,0 0,00 verklaarde variantie (nagelkerke R square) 10,8% 13,9% model 3 wald likelihood sig. model 4 wald likelihood sig. leeftijd 137,1 160,0 0,00 leeftijd 131,6 151,9 0,00 mentality 50,1 51,8 0,00 mentality 39,2 40,4 0,00 geslacht 4,7 4,7 0,03 sociale klasse 11,0 11,5 0,02 geslacht 5,8 5,8 0,02 verklaarde variantie (nagelkerke R square) 14,2% 14,9% 42

46 Law and Order model 1 betagewicht sig. model 2 betagewicht sig. model 3 postmoderne postmoderne hedonisten -0,27 0,00 hedonisten -0,30 0,00 sig. postmoderne hedonisten -0,27 0,00 postmaterialisten -0,25 0,00 postmaterialisten -0,26 0,00 leeftijdscategorie 0,19 0,00 verklaarde variantie (R square) 7,2% 13,4% 17,0% betagewicht model 4 betagewicht sig. model 5 betagewicht sig. model 6 postmoderne postmoderne hedonisten -0,29 0,00 hedonisten -0,28 0,00 betagewicht sig. postmoderne hedonisten -0,24 0,00 postmaterialisten -0,28 0,00 postmaterialisten -0,26 0,00 postmaterialisten -0,22 0,00 leeftijdscategorie 0,18 0,00 leeftijdscategorie 0,16 0,00 leeftijdscategorie 0,15 0,00 kosmopolieten -0,17 0,00 kosmopolieten -0,15 0,00 kosmopolieten -0,11 0,00 traditionele burgerij 0,10 0,00 traditionele burgerij 0,15 0,00 moderne burgerij 0,12 0,00 verklaarde variantie (R square) 19,7% 20,5% 21,5% 43

47 Het zou misschien goed zijn als voor bepaalde misdrijven de doodstraf weer zou worden ingevoerd Mee model 1 wald likelihood sig. model 2 wald likelihood sig. model 3 wald likelihood sig. mentality 192,7 218,1 0,00 mentality 196,4 223,7 0,00 mentality 163,7 183,7 0,00 werksituatie 24,3 24,7 0,00 werksituatie 28,7 29,3 0,00 sociale klasse 20,2 20,3 0,00 verklaarde variantie (nagelkerke R square) 13,7% 15,2% 16,3% model 4 wald likelihood sig. model 5 wald likelihood sig. mentality 163,2 59,3 0,00 mentality 155,9 60,2 0,00 werksituatie 26,4 41,2 0,00 werksituatie 24,1 41,5 0,00 sociale sociale klasse klasse 20,0 27,8 0,00 18,7 30,0 0,00 kerkelijke stedelijkheid gezindte 6,2 17,5 0,01 12,6 20,7 0,01 kerkelijke gezindte 7,8 8,0 0,01 verklaarde variantie (nagelkerke R square) 16,7% 17,4% 44

48 4.3 De maatschappelijk culturele pijler Wat is volgens u de belangrijkste taak van de overheid? Orde in het land handhaven model 1 wald likelihood sig. model 2 wald likelihood sig. mentality 104,5 112,1 0,00 mentality 94,6 101,4 0,00 leeftijdscategorie 19,9 20,1 0,00 verklaarde variantie (nagelkerke R square) 7,9% 9,3% model 3 wald likelihood sig. model 4 wald likelihood sig. mentality 92,3 98,7 0,00 mentality 97,1 104,3 0,00 leeftijdscategorie 20,4 20,7 0,00 leeftijdscategorie 18,8 19,0 0,00 werksituatie 14,9 15,3 0,02 werksituatie 14,7 15,0 0,02 sociale klasse 11,1 11,2 0,02 verklaarde variantie (nagelkerke R square) 10,3% 11,1% 45

49 Wat is volgens u de belangrijkste taak van de overheid? Prijsstijgingen tegengaan model 1 wald likelihood sig. model 2 wald likelihood sig. mentality 46,0 50,3 0,00 mentality 35,2 37,7 0,00 sociale klasse 17,3 18,1 0,00 verklaarde variantie (nagelkerke R square) 4,5% 6,1% model 3 wald likelihood sig. model 4 wald likelihood sig. mentality 33,0 35,0 0,00 mentality 22,0 23,1 0,00 sociale klasse 14,3 15,0 0,01 leeftijdscategorie 16,3 16,6 0,01 werksituatie 14,4 14,2 0,03 werksituatie 16,8 16,3 0,01 sociale klasse 14,0 14,6 0,01 verklaarde variantie (nagelkerke R square) 7,3% 8,8% 46

50 Wat is volgens u de belangrijkste taak van de overheid? De vrijheid van meningsuiting beschermen model 1 wald likelihood sig. model 2 wald likelihood sig. mentality 120,9 129,6 0,00 mentality 109,8 118,6 0,00 werksituatie 12,5 12,9 0,04 verklaarde variantie (nagelkerke R square) 10,5% 11,5% Wat is volgens u de belangrijkste taak van de overheid? De politieke inspraak van burgers vergroten model 1 wald likelihood sig. model 2 wald likelihood sig. werksituatie 25,8 29,0 0,00 werksituatie 21,4 24,2 0,00 mentality 18,3 18,4 0,01 verklaarde variantie (nagelkerke R square) 2,9% 4,8% 47

51 Ik wil helemaal zelf bepalen hoe ik leef model 1 kerkelijke gezindte wald likelihood Sig. model 2 wald likelihood Sig. model 3 wald kerkelijke 106,4 116,64 0,00 gezindte 89,1 96,37 0,00 likelihood Sig. kerkelijke gezindte 86,6 93,52 0,00 mentality 64,5 63,28 0,00 mentality 63,6 62,31 0,00 Nielsen-regio 34,3 38,15 0,00 verklaarde variantie (Nagelkerke R square) 3,5% 5,5% 6,6% model 4 wald likelihood Sig. model 5 wald likelihood Sig. model 6 wald likelihood sig. kerkelijke kerkelijke kerkelijke gezindte 87,8 94,87 0,00 gezindte 93,3 100,98 0,00 gezindte 95,7 103,70 0,00 mentality 66,5 65,21 0,00 mentality 77,1 76,30 0,00 mentality 70,3 69,91 0,00 Nielsen regio 34,5 38,26 0,00 Nielsen-regio 33,2 36,76 0,00 Nielsen-regio 32,9 36,32 0,00 leeftijd 11,2 11,16 0,001 leeftijd 17,3 17,53 0,008 leeftijd 20,1 20,26 0,002 geslacht geslacht 13,5 13,47 0,00 geslacht 10,8 10,77 0,001 sociaal netwerk 8,5 8,51 0,004 verklaarde variantie (Nagelkerke R square) 7,0% 7,5% 7,8% 48

52 Islamitische imams (geestelijk leiders) hebben het recht om met een beroep op hun geloof van de Nederlandse samenleving te zeggen wat zij willen model 1 wald likelihood Δ Sig. model 2 wald likelihood Δ Sig. model 3 wald likelihood Δ Sig. mentality 55,6 61,23 0,00 mentality 51,3 56,14 0,00 mentality 53,2 58,03 0,00 etniciteit 20,5 19,55 0,00 sociale klasse 23,7 22,26 0,00 etniciteit 19,7 18,80 0,00 verklaarde variantie (Nagelkerke R square) 4,5% 5,9% 7,5% model 4 wald likelihood Δ Sig. model 5 wald likelihood Δ Sig. mentality 56,9 61,93 0,00 mentality 46,7 49,98 0,00 sociale klasse 24,3 22,83 0,00 sociale klasse 23,1 22,04 0,00 etniciteit 18,3 17,39 0,00 etniciteit 16,7 15,97 0,00 kerkelijke gezindte 12,9 12,73 0,00 werksituatie 14,3 15,02 0,02 kerkelijke gezindte 12,4 12,24 0,00 verklaarde variantie (Nagelkerke R square) 8,5% 9,5% 49

53 De islam is een achterlijke godsdienst model 1 wald likelihood Δ Sig. model 2 wald likelihood Δ Sig. mentality 43,87 47,38 0,00 mentality 43,01 46,24 0,00 geslacht 18,92 19,01 0,00 verklaarde variantie (Nagelkerke R square) 3,5% 4,8% model 3 wald likelihood Δ Sig. model 4 wald likelihood Δ Sig. mentality 43,76 46,87 0,00 mentality 44,20 47,80 0,00 geslacht 20,05 20,16 0,00 geslacht 19,32 19,42 0,00 etniciteit 11,28 13,14 0,00 etniciteit 10,38 12,00 0,001 kerkelijke gezindte 7,90 7,86 0,005 verklaarde variantie (Nagelkerke R square) 5,8% 6,3% 50

54 Intraceptie model 1 betagewicht sig. model 2 sociale netwerken 0,34 0,00 betagewicht sig. model 3 sig. sociale netwerken 0,33 0,00 sociale netwerken 0,31 0,00 postmaterialisten 0,16 0,00 postmaterialisten 0,18 0,00 kosmopolieten 0,12 0,00 verklaarde variantie (R square) 11,7% 14,3% 15,6% betagewicht model 4 betagewicht sig. model 5 sociale netwerken 0,32 0,00 betagewicht sig. model 6 betagewicht sig. sociale netwerken 0,31 0,00 sociale netwerken 0,30 0,00 postmaterialisten 0,16 0,00 postmaterialisten 0,14 0,00 postmaterialisten 0,14 0,00 kosmopolieten 0,10 0,00 kosmopolieten 0,08 0,00 kosmopolieten 0,08 0,00 gemaksgeorienteerden -0,92 0,00 gemaksgeorienteerden -0,11 0,00 gemaksgeorienteerden -0,12 0,00 moderne burgerij -0,10 0,00 moderne burgerij -0,11 0,00 geslacht 0,93 0,00 verklaarde variantie (R square) 16,4% 17,3% 18,2% 51

55 Tolerantie (onderstroom) model 1 betagewicht sig. model 2 betagewicht sig. model 3 betagewicht sig. model 4 betagewicht sig. postmaterialisten 0,32 0,00 postmaterialisten 0,34 0,00 postmaterialisten 0,37 0,00 postmaterialisten 0,37 0,00 kosmopolieten 0,20 0,00 kosmopolieten 0,23 0,00 kosmopolieten 0,23 0,00 postmoderne hedonisten 0,23 0,00 postmoderne hedonisten 0,24 0,00 autochtoon - 0,16 0,00 verklaarde variantie (R square) 10,2% 14,3% 19,6% 22,3% model 5 betagewicht sig. model 6 betagewicht sig. model 7 betagewicht sig. postmaterialisten 0,36 0,00 postmaterialisten 0,36 0,00 postmaterialisten 0,34 0,00 kosmopolieten 0,21 0,00 kosmopolieten 0,21 0,00 kosmopolieten 0,20 0,00 postmoderne hedonisten 0,23 0,00 postmoderne hedonisten 0,23 0,00 postmoderne hedonisten 0,20 0,00 autochtoon -0,16 0,00 autochtoon -0,13 0,00 autochtoon -0,12 0,00 sociaal netwerk 0,11 0,00 sociaal netwerk 0,11 0,00 sociaal netwerk 0,10 0,00 marokkaans 0,51 0,00 marokkaans 0,09 0,00 moderne burgerij 0,09 0,00 verklaarde variantie (R square) 23,4% 24,2% 25,0% 52