elimineer De Burger! When the winds of change are blowing some people are building shelters, while others are building windmills

Transcriptie

1 (tegenover de Tweede Kamer in Den Haag) elimineer De Burger! When the winds of change are blowing some people are building shelters, while others are building windmills Compactere overheid, sterkere inwoner Hoogleraar bestuurskunde Roel in t Veld: We hebben behoefte aan een participatieve democratie. Een samenleving waarin burgers, naast politici en professionals, scheppers van instituties en voorzieningen zijn. (Chinees gezegde) Dit leidt tot een compacte, slagvaardige en faciliterende overheid, een mondige, veerkrachtige samenleving, en zeggenschap van betrokkenen over de aard en inhoud van collectieve voorzieningen. 1

2 Participatie en dialoog Kortom, zowel bestuur als bevolking moeten uit: De Kracht van Overijssel Burgerparticipatie, dichter bij de burger: inwoners van Overijssel nodigen we actief uit hun deskundigheid, ideeën en verwachtingen ten aanzien van opgaven die de leefomgeving van Overijsselaars direct raken en waarvoor de provincie aan de lat staat met ons te delen. Daarvoor zoeken we al dan niet samen met collega-overheden actief en eigentijds (inclusief social media) de dialoog met Overijsselaars. Deze burgerparticipatie moet met name aan de voorkant van activiteiten invulling krijgen; dat is het moment waarop de inbreng maximaal betekenis kan krijgen. Waarom? Beter beleid, meer draagvlak Participatieladder Sociale vitaliteit Kosten efficiency ( het is niet mijn eigen geld ) andere vormen van financieren (crowdfunding, coöperaties) Legitimiteit Democratie? 66% van de Nederlanders heeft genoeg van democratisch geneuzel en wil een sterke man/vrouw (Volkskrant/VU oktober 2013) 2

3 Algemene uitgangspunten bepaal per project, per opgave, per onderwerp Doel en positie op de Participatieladder/trap Het verwachtingsmanagement De doelgroep(en) (partners en/of inwoners) Methoden & middelen Ook professionals onderling Versta je hetzelfde onder betrokkenheid/participatie? Zijn je kaders/uitgangspunten gelijk? Ken je ook deze doelgroep(en) echt? Denk (ook) aan nieuwe methoden en media om te delen/inspireren/informeren (LinkedIn, communities (Pleio), BaseCamp) Vaak prima traditionele participatie! Denken vanuit je eigen beleving Vooral bij infra-/ruimtelijke projecten: goed en zorgvuldig met veel kennis en ervaring (folders, websites, nieuwsbrieven, keukentafelgesprekken, info-avonden, inspraakrondes, focusgroepen, afstemming met belangengroepen en partners etc.) Burgerinitiatief Burgerpanel 3

4 Wantrouwen en vooroordelen Hoe wint het establishement weer vertrouwen? Top 3 van Nederland s meest onbetrouwbare beroepen/mensen: 1. Bankiers 2. Politici 3. Ambtenaren (bron: Motivaction, 2013) Doelgroepen: allemaal echte mensen Motivaction: 8 sociale milieus vaste normen en waarden: traditionele burgerij De traditionele burgerij De moderne burgerij Kosmopolieten Postmoderne hedonisten Nieuwe conservatieven Gemaksgeoriënteerden Opwaarts mobielen Postmaterialisten 4

5 nieuwe conservatieven moderne burgerij x gemaksgeoriënteerden opwaarts mobielen 5

6 kosmopolieten x postmaterialisten postmoderne hedonisten Overijssel vs. Nederland nieuwe conservatieven 6% NL 8% moderne burgerij 25% traditionele burgerij NL 22% 18% NL 16% postmaterialisten 7% NL 10% postmoderne hedonisten 7% NL 11% kosmopolieten 8% NL 10% opwaarts mobielen 15% NL 13% gemaksgeoriënteerden 12% NL 10% 6

7 8 milieu s: 4 burgerschapsstijlen Generaties Vooroorlogse generatie (geboren: ) Stille generatie (geboren: ) Protestgeneratie (geboren: ) Verloren generatie (geboren: ) Pragmatische generatie (geboren: ) Grenzeloze generatie (geboren na 1980) - Generatie Z (geboren na 2000) Generaties Burgerschapsstijlen tot

8 (even terug ) We hebben behoefte aan een participatieve democratie. Een samenleving waarin burgers, naast politici en professionals, scheppers van instituties en voorzieningen zijn. Motivaction onderzoek: Over 6 jaar is 66% van burgerschapsstijlen Buitenstaander en Pragmatist Volkskrant/VU onderzoek oktober 2013: 66% Nederlanders heeft genoeg van democratisch geneuzel en wil een sterke man/vrouw Loslaten in vertrouwen (RoB, december 2012) De vitale samenleving bestaat al in Nederland! Ruimte geven aan de vitaliteit van de samenleving vraagt om een urgente en radicale paradigmashift in de functie, rol en werkwijze van de politiek, het bestuur en het ambtelijke apparaat. Dat vraagt voor participatieve democratie een drastisch andere bestuursstijl/houding Overheidscommunicatie RoB: De klassieke leer: de overheid stuurt met geld, regels en communicatie. Vitale samenleving: Het eerste wordt schaarser Het tweede vraagt zelfbeperking Blijft over: Communicatie Dat stelt nieuwe, hoge eisen aan de communicatieve vaardigheden, van bestuurders, politici,projectleiders en ambtenaren. Bestuursstijlen Om de afstand kleiner te maken zullen politici,bestuurders en beleidsmakers meer dan nu, flexibel moeten zijn in hun rol en snel kunnen switchen van inhoud en (het controleren van het) bestuur, naar het leggen van contact met mensen. De communicatiefunctie van de politici/bestuurders wordt even belangrijk als hun controlerende/inhoudelijke functie. (Motivaction; bestuursstijlen notitie provincie Overijssel, februari 2013) 8

9 Differentiatie leiderschapsstijlen 9

10 Resultaten (Jong) Overijssel doet mee!: jongeren per jaar steeds meer volwassenen Eigen Kracht : 25 scholen meer dan 2000 jongeren gemiddeld 400 bezoekers per voorstelling/exhibitie bekendheid in 2 jaar 400 % gestegen JIJ & Fotografie natuurlijk! : 25 scholen meer dan 1000 jongeren gemiddeld 500 bezoekers per voorstelling/exhibitie provincie Overijssel biedt ondersteuning in: Coaching bij strategisch omdenken Doelgroep analyse Participatie strategie Cocreatie - en projectmanagement Cross-mediale communicatie JIJ & Overijssel platform (gratis!) Coproductie/cocreatie Pilots in de praktijk Succesvolle participatie is een bewuste houding, mentaliteit, state-of-mind, intern en extern is dynamisch, open tweerichtingsverkeer tussen de doelgroep(en) en leiding/bestuur/instituut/overheid is gebaseerd op wederzijds vertrouwen, echtheid en openheid The secret of change is to focus all of your energy, not on fighting The Old, but on building The New (Socrates) 10

11 Aanbevolen literatuur Loslaten in vertrouwen In het oog van de orkaan Society 3.0 Trendrede 2014 Easycratie Improviserende gemeenten 11