Opleiding voor palliatief referenten

Transcriptie

1 istock Opleiding voor palliatief referenten september - november 2019 Forum Palliatieve Zorg - Odisee Hogeschool - Erasmushogeschool Brussel

2

3 De basismodule palliatief referent, georganiseerd vanuit het Forum Palliatieve Zorg en de Brusselse hogescholen Erasmus en Odisee, is bestemd voor zorgverleners die reeds referent zijn in palliatieve zorg in hun setting of die dit willen worden. Je kan inschrijven als je een bachelor- of masterdiploma hebt binnen de zorgverlening. Ook als ASBO, 4de graad of HBO5 - verpleegkundige kan je toegelaten worden, mits voldoende motivatie. Na deze basismodule kan je desgewenst verder gaan met een verdiepingsmodule palliatief deskundige (samen vormt dit het postgraduaat palliatieve zorg). In acht volledige lesdagen (en een evaluatie- en terugkomdag) maken we de referent palliatieve zorg wegwijs in de relevante wetgeving en in de (verdere) uitbouw van de visie en structuur van palliatieve zorg in de eigen organisatie. Er wordt ook dieper ingegaan op aspecten van rouwzorg en voorafgaande zorgplanning, het omgaan met familie van zorgvragers, praktische aanpak van symptomen en symptoombestrijding enz. Van cursisten verwachten we een actieve inbreng aan de hand van onder meer casestudies.

4 DAG 1 Donderdag 19 september u 16.30u 1. Inleiding, leervragen, casuïstiek en kennismaking (Ann Jaques Odisee hogeschool, Dennis Demedts Erasmus en Eva Jacobs Forum Palliatieve Zorg) 2. Inleiding basismodule palliatief referent (Huisarts en CRA Sophie Tobback) 3. Historiek, evolutie en wetgeving van de palliatieve zorg in BelgIë (Ruddy Verbinnen, Algemeen coördinator UAB) 4. Basisconcepten palliatieve zorg, wetgeving en structuren (Vicky Van de Velde, psychologe Forum Palliatieve Zorg) 1. Tijdens deze eerste lesdag wordt het programma en de evaluatieopdracht ingeleid. 2. Daarna volgt een introductie in de referentenopleiding: wat houdt de functie van palliatief referent in? Wat wil ik graag realiseren in het woonzorgcentrum of in een andere setting? Wat zijn mijn ambities? Wat is mijn referentiekader? Wat is haalbaar? 3 en 4. We staan vervolgens stil bij de ontstaansgeschiedenis van palliatieve zorg, de evoluties die we intussen gekend hebben en de manier waarop palliatieve zorg momenteel ingebed is in Vlaanderen en Brussel. We overlopen de wet op palliatieve zorg, de wet op de patiëntenrechten en de euthanasiewetgeving en kijken hoe deze kan geïmplementeerd worden en welke de struikelblokken zijn.

5 DAG 2 Donderdag 26 september Training Voorafgaande Zorgplanning (Robert Geeraert, consulent woonzorg en levenseinde + actrice Inge Verhees) 2. Psychosociale benadering van de patiënt en zijn omgeving (Erik Verliefde, klinisch psycholoog) 1. Het continue proces over nadenken wat je wil of niet wil wanneer je ernstig ziek zou worden en je je wil niet langer kan uitdrukken, jezelf informeren, beslissingen nemen en voorbereiden, tijdig erover spreken met je zorgverleners en naasten en je beslissingen op papier zetten, noemt men voorafgaande zorgplanning. Het vastleggen van je wensen op papier gebeurt via voorafgaande wilsverklaringen. In deze vorming worden eerst de vijf correcte wilsverklaringen toegelicht en tot welke mogelijkheden ze leiden, voor wie ze zijn bestemd, met wie ze worden ingevuld, wie een vertegenwoordiger en vertrouwenspersoon is, welke de troeven en hindernissen van deze wilsverklaringen zijn, enz. Daarna wordt op een zeer interactieve manier a.h.v. rollenspelen met een acteur nagegaan hoe je hierover het best communiceert. 2. Palliatieve zorg heeft ook een diepe psychologische impact op de zorgvrager en zijn omgeving. Hoe laat je het leven eigenlijk los? Hoe verwerk je het verlies van zelfstandigheid en het afhankelijk worden (cognitief, functioneel, somatisch). Hoe ga je om met de emotionele belasting (angst, verdriet, depressie, woede, agressie, schuldgevoel, )? Welke noden bij zorgvrager en familie worden ineens belangrijk en hoe zoeken we het evenwicht tussen draaglast en draagkracht? De overgang van ziektebed naar sterfbed wordt nader bekeken vanuit de persoonlijke en professionele ervaringen van de deelnemers.

6 DAG 3 Donderdag 3 oktober 2019 Praktische aanpak van symptomen en symptoombestrijding (pijn, gastro-intestinaal, ) (Carmino Van Meerhaeghe, hoofdverpleegkundige palliatieve eenheid, AZ Damiaan Oostende) We gaan dieper in op de fysiologie van de pijn, de factoren die pijnbeleving kunnen beïnvloeden, de gevolgen van pijn en de ontkenning van de pijn door de zorgvrager, de zorgverlener en de arts. Verder kijken we hoe we pijn in kaart kunnen brengen middels het bekijken van pijnlokalisatie, pijnkarakter, pijnverloop en intensiteit. De verschillende pijnschalen worden daarbij overlopen. We gaan verder in op pijnmanagement en de palliatieve benadering van gastro-intestinale-, respiratoire-, lever- en urogynaecologische problemen. Ook wordt de voedsel- en vochttoediening in de palliatieve fase behandeld, evenals de palliatieve benadering van neuropsychologische stoornissen. DAG 4 Donderdag 10 oktober 2019 Basisvaardigheden communicatie met de zorgvrager (Jan Blockhuys, communicatiedeskundige Woordzorg) De medisch optimale outcome en de wens van de zorgvrager gaan niet altijd hand in hand. Zorgvragers en dierbaren reageren vaak zeer individueel en emotioneel en dat doen ze vanuit hun copingstijl. Wat zijn monitors en wat zijn blunters? We bekijken de meest voorkomende problemen i.v.m. communicatie met de zorgvrager. Wat wil de zorgvrager eigenlijk en hoe komen we dat te weten? Hoe ondersteunen we de zorgvrager in zijn/haar wensen en hoe verdedigen we ze samen met hem/haar tegenover anderen? Hoe komen we hier tot een consensus?

7 DAG 5 Donderdag 17 oktober Implementatie palliatieve zorg in een organisatie (Robert Geeraert, consulent woonzorg en levenseinde) 2. Existentiële en spirituele pijn en zorg (Kathleen Van Steenkiste, vrijzinnig humanistisch consulent huisvandemens Gent) 1. In deze module behandelen wij aan de hand van de bespreking van eigen ervaringen onder meer volgende thema s: het werken aan een cultuur van eindigheid en bewoners- of cliëntgerichte zorg de competenties van een goede palliatief referente de meerwaarde van een palliatief supportteam het belang van multidiscplinaire samenwerking het werken met individuele leefzorgplannen welke zijn de sterktes en zwaktes van de palliatieve werking van het eigen woonzorgcentrum (de eigen voorziening)? welke verbeterprojecten zouden wij kunnen uitvoeren? 2. Wat is spiritualiteit? Wat is existentiële pijn? Wat doet dit nu met mij? Hoe geven wij dit een plaats in palliatieve zorg? Durf ik daar vragen over stellen? Het is noodzakelijk om hier een taal voor te ontwikkelen en ons eigen te maken om de juiste vragen te kunnen stellen.

8 DAG 6 Donderdag 24 oktober Hoe ethisch zorgoverleg organiseren? Valkuilen en beperkingen (Jan Coel, verpleegkundige PXL) 2. Rouw (Annelien Tack, psychologe PST UZ Brussel) 1. Wat is ethiek in de palliatieve zorg? Hoe maken we ethiek concreter? Welke zijn mogelijke verschillende ethische benaderingen in de zorg? Welke is de visie op levenseinde van mijn organisatie? Aan de hand van eigen casussen bekijken we hoe we een ethisch zorgoverleg kunnen organiseren. 2. Wat is rouw en rouwverwerking? Hoe kijken we tegenwoordig naar verlies en rouw? En rouwen, hoe doen we dat? Als zorgverlener worden we onvermijdelijk geconfronteerd met deze vragen. In deze module worden verlies en rouw bij ziekte en na overlijden besproken. Afscheid nemen, hoe aanwezig te zijn, te steunen en te troosten bij een ingrijpende verlieservaring komen uitgebreid aan bod. We bekijken hoe een rouwende te begeleiden op een verlies- én herstelgerichte manier.

9 DAG 7 Donderdag 7 november Subcutane spuitaandrijver (Lindsay Cool, verpleegkundige Omega vzw) 2. Euthanasie en palliatieve sedatie (Wim Distelmans, radiotherapeut-oncoloog UZ Brussel) 1. Wat zijn indicaties voor het gebruik van de spuitaandrijver? We bespreken de voor- en nadelen. We bekijken welke medicatie al dan niet in de pomp mag. Nadien gaan we praktisch aan de slag en oefenen we aan de hand van casuïstiek. 2. Hoe verloopt een euthanasieprocedure, waarop moet men letten, Hoe kunnen we een echte vraag naar euthanasie van een pseudovraag onderscheiden? Hoe verloopt een euthanasie praktisch en medicotechnisch? Daarnaast wordt de praktijk van palliatieve sedatie toegelicht, en het verschil met euthanasie. In het bijzonder wordt aandacht besteed aan de communicatie met patiënt en familie.

10 DAG 8 Donderdag 14 november Cultuursensitieve palliatieve zorg (Hannie Van den Bilcke, coördinator Forum Palliatieve Zorg) 2. Zelfzorg en teamzorg (Caroline Damman, docent Odisee/Wijkplaats bvba) 1. (Palliatieve) zorg op maat geven is belangrijk, maar niet altijd evident. Hoe geef je goede zorg aan iemand die je nauwelijks kent? In deze les staan we stil bij wat je nodig kan hebben om met een zeer diverse groep van zorgvragers qua sociodemografische kenmerken, culturele achtergrond, leeftijd, enz. om te gaan en de hulpvraag en het zorgaanbod beter op elkaar af te stemmen. We gaan dieper in op thema s zoals kennis over de ander en onszelf, interculturele vaardigheden en attitudes, mogelijke verschillen in noden, aanpak bij diagnose en behandeling, etc. Aan de hand van praktijkvoorbeelden gaan we met elkaar in dialoog. 2. Waar ligt onze grens? Kennen we deze goed? Durven we die te bepalen en aangeven? Hoe gaan we daarmee om? Hoe kunnen wij goed voor onszelf zorgen? In deze module staat de zorgverlener centraal, met zijn emoties, angsten, persoonlijkheid, die in een palliatieve zorgen rouwfase zichzelf ook staande dient te houden (als professional, maar ook als persoon). DAG 9 Donderdag 9 januari 2020 Voormiddag: schriftelijk examen - namiddag: terugkommoment

11 Praktisch De lessen vinden plaats op Odisee Hogeschool, campus Brussel, Warmoesberg 26, 1000 Brussel. Deze campus ligt op wandelafstand van Brussel-Centraal. Een wegbeschrijving vind je via Er zijn vaste wekelijkse lesdagen op donderdag. Er zijn 8 opeenvolgende lesmomenten in het najaar 2019 en één evaluatie- en terugkomdag: 19/09/19, 26/09/19, 03/10/19, 10/10/19, 17/10/19, 24/10/19, 7/11/19, 14/11/19 en 09/01/20 (evaluatie). Kostprijs 550 euro per deelnemer (lunch, drank, cursusmateriaal inbegrepen). Opleidingscheques en Vlaams opleidingsverlof verlof zijn mogelijk. Het getuigschrift van palliatief referent wordt toegekend aan wie minimaal 90% van de lessen van de basismodule heeft bijgewoond én minimaal 50% behaald heeft voor de evaluatieopdracht. Wie niet aan deze voorwaarden voldoet, ontvangt een deelnameattest met vermelding van het effectief gevolgde programma. Info Meer informatie kan je verkrijgen bij Eva Jacobs, coördinator Vorming Forum Palliatieve Zorg, 02/ , vorming@forumpalliatievezorg.be. Voor administratieve inlichtingen kan je terecht bij Ann Jaques (02/ , ann.jaques@odisee.be). Inschrijven Inschrijven kan online via de website van Odisee: Na inschrijven wordt je aanvraagdossier gestart en ontvang je per mail een vragenlijst. De programmacoördinator van het postgraduaat (en ook van de basismodule) zal je aanvraag onderzoeken op basis van de toelatingsvoorwaarden. Na goedkeuring van je dossier wordt de factuur opgestuurd naar het door jou vermelde facturatieadres. Graag betalen voor aanvang van de vorming.

12 Opleiding voor palliatief referenten september - november 2019 in samenwerking met