Psychologische ondersteuning van patiënt, familie en hulpverlener. Inge Bossuyt, verpleegkundige palliatief support team UZ Leuven

Transcriptie

1 Psychologische ondersteuning van patiënt, familie en hulpverlener Inge Bossuyt, verpleegkundige palliatief support team UZ Leuven

2 Inhoud 1. Zorgattitude van alle hulpverleners 2. Hoe beleving en bekommernis verkennen? 3. Hoe kunnen we ermee omgaan? De patiënt De familie De hulpverlener zelf Het team

3 Presentatie is een getuigenis van een zoektocht een leerproces.. vanuit de patiënt, de familie vanuit mijn eigen team vanuit andere hulpverleners

4 Zorgspecifieke noden van pneumo- patiënt Ademen is leven longziekte is of voelt levensbedreigend beperkend -> behoud van functies? soms een dringend karakter: Bvb. opstoot bij COPD patiënt soms slechte prognose- dadelijk palliatieve therapie

5 Psychologische ondersteuning = zorg voor de beleving en voor de bekommernissen van de patiënt en zijn familie = taak van alle hulpverleners binnen een team = samen als team Zorgattitude

6 van winkelwagen..naar rugzak

7 Man van 40 jaar Tongcarcinoom Zelfstandig man, bedrijfsleider, alleenstaand Opgenomen op de palliatieve eenheid Kon niet meer praten, schreef Mondzorg startend verpleegkundige

8 En hij schreef 3 woorden op Eenzaamheid: Ik voel me eenzaam. Onmacht Ik voel je onmacht Aanvoelen Ik zou het fijn vinden als je leerde aanvoelen welke zorg ik nodig heb

9 Van winkelwagen uitgangspunt van onze zorg is onze professionele kennis: Ik weet wat deze patiënt nodig heeft onze inschatting van de zorgbehoefte van de patiënt professionaliteit voor ons uitduwend creëert een afstand

10 Naar rugzak Tochtgenoot Uitgangspunt van je zorg = de beleving van je patiënt, de zorgnood van de patiënt Je bagage is je persoon en je professionaliteit (betrokkenheid mag!!! ) Betrokkenheid is niet jezelf verliezen in je eigen gevoelens, maar is geraakt worden Patiënt kiest mee op welke manier hij wenst verzorgd te worden > zicht krijgen op beleving van patiënt

11 Zicht krijgen op beleving en bekommernis (B & B) Luisteren en helpen benoemen van B & B Verder verkennen van B & B Samen zoeken hoe patiënt hiermee wenst om te gaan

12 1. Luisteren, luisteren en gevoelens benoemen Hoe is het voor je om ziek te zijn? Wat doet dit met je? Hoe kijk je naar de toekomst? Ik voel dat je boos bent, ik hoor dat je nog wil vechten, ik zie dat je angstig bent is dit zo? Kan je me helpen begrijpen wat maakt dat je zo verdrietig, boos, vechtlustig bent?

13 2. Verder verkennen van die beleving, die gevoelens, die zorgen Bvb. angst verder verkennen angst om te stikken angst om niet meer te genezen angst om afhankelijk te worden angst om tot last te zijn Bezorgdheid voor anderen Leren omgaan met ander leven bvb. aanvaarden, loslaten, zo lang mogelijk alles zelf doen,

14 3. Samen zoeken hoe hiermee om te gaan Wat heb je nodig om verder te kunnen? Wat wil je dat ik hiermee doe? Bvb. angst om te stikken: zorgen voor aanwezigheid zorgen voor medicatie in dossier Hoe kan ik je verder helpen? Samen met de familie erover praten Gewoon luisteren Kan iemand anders je verder helpen? Doorverwijzen naar arts, sociaal werker, psycholoog,

15 Tijdig en continu B & B bewaken Neem zelf initiatief tot gesprek Vanaf diagnose- continu Verwachtingen van de therapie Levensverlengend Behoud van functies Kwaliteit van leven Op scharniermomenten ->

16 Op Scharniermomenten: kansen, momenten die je krijgt herkent - creëert om in het proces met de patiënt & familie een bocht te maken, te scharnieren stilstaan bij de therapie, bij de zorg samen zoeken: welke weg verder te gaan momenten van ethische reflectie, afwegen van waarden

17 Nood aan duidelijke communicatie op scharniermomenten Wat zijn de therapeutische mogelijkheden? Wat is uw draagkracht? Bv COPD patient met nieuwe opstoot Hoe wil je verder? Wat verwacht je van ons? Zorgafspraken maken Dnr beleid Wilsverklaring

18 Specifieke zorgnoden bij pneumopatiënten 1. Angst voor dyspnoe 2. Leren omgaan met functiebeperkingen 3. onduidelijke prognose: leren loslaten afronden

19 1. Angst voor dyspnoe bij patiënt en familie Belang van gebruik van morfine en anxiolytica Kan thuiszorg bemoeilijken duidelijke zorgafspraken subcutane katheter -> Maken van zorgafspraken Communicatie rond wat wel en wat niet Opstellen van documenten weerslag van communicatie

20

21 2. Leren omgaan met functiebeperkingen Door ziekte is er een wijziging van: Rol binnen gezin -> bezorgdheid voor anderen Professionele rol Sociale activiteiten Voor mij hoeft het niet meer als ik niet meer kan stappen, eten,.

22 3. Onduidelijke prognose 2 sporen beleid Hopen en vechten Durven benoemen van slechte afloop en verkennen van wensen van patiënt en familie Aanmoedigen om niet alles uit te stellen

23 Zorg voor de familie Ritme van de familie ritme patiënt in verwerking In uiten van emoties Noden van de familie noden van de patiënt nood aan communicatie nood aan informatie

24 Zorg voor de familie samen praten met patiënt en familie luisteren naar beleving & bekommernissen helpen afronden Wat heb jij nodig om verder te kunnen? onmacht benoemen en samen zoeken hoe familie toch iets kan betekenen Bvb. mondzorg, helpen wassen, aanwezig zijn, medicatie geven,

25 Zorg voor familie => zorg voor de patiënt Angstige patiënt Angstige familie

26 Omgaan met familie in crisis Familie in crisis -> gevaar! voor team -> team gaat mee in crisis Familie in crisis is geen lastige familie, maar is wel lastig -> begrip en erkenning van hun emoties -> duidelijke zorgafspraken -> aanspreekpersoon

27 Zorg voor de hulpverleners tijdsdruk Bezin voor je begint Moet alles wat we doen echt gedaan worden!?! complexiteit Meer ethisch complexe beslissingen Stoppen voeding vocht Stoppen therapie, afbouw therapie Grote therapie-eis en meer vragen rond levenseinde

28 Zorg voor jezelf Evenwicht zoeken tussen betrokkenheid en loslaten jezelf niet verliezen in je patiënt Eigen grenzen leren kennen buikgevoel durven voelen, het klopt niet gevoel Dank je voor je moed en je onmacht Hoe eigen grenzen verwoorden ethische intuïtie naar ethische reflectie

29 Zorg voor elkaar zoek bondgenoten help elkaar van ethische intuïtie (je buikgevoel, je emoties) naar ethische reflectie te komen. help elkaar grenzen verwoorden respecteer elkaars grenzen

30 Nog een fijne tocht!!!!