Werkstuk Geschiedenis Gezin en samenleving, beroep huisvrouw
|
|
- Bram Adam
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Werkstuk Geschiedenis Gezin en samenleving, beroep huisvrouw Werkstuk door een scholier 3519 woorden 1 februari ,3 36 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Gezin en samenleving, beroep huisvrouw. Het gezin en de industriële revolutie en Engeland 1 Het gezin in de preïndustriële samenleving Hoe was het gezinsleven in de periode voorafgaand aan de industriële revolutie? Plattelandseconomie: Voor het midden van de achttinde eeuw leefden de Britten van de landbouw. Het hele gezin werkte regelmatig mee op de akker. Enclosure-movement: Gemeenschappelijk gronden werden omheind en onderling verdeeld. De grootgrondbezitters kochten kleien percelen op en vormden grote, welvarende landbouwbedrijven => arme boeren kregen maar weinig grond, of konden hun rechten niet bewijzen. Ze hielden dan te weinig over om van te bestaan, en trokken naar de stad. De boeren deden in de stad aan huisnijverheid. Alle gezinsleden werkten samen aan het inkomen. Ongezond leven: Mensen dronken te veel alcohol, door hun slechte situatie, en daar zijn veel slachtoffers bij gevallen. De huizen waren klein en smerig en er stond weinig meubilair in. Op het platteland => meestal hutten. Brandstof: koemest. Geen verlichting. Veel ziektes: Pokken, tyfus, dysenterie en vroedvrouwenkoorts eisten veel slachtoffers. De armen aten vooral meelspijzen, zoals brood en pudding en ook soep en hachee. Maar toch aten ze te weinig. Hoge kindersterfte, vele kinderen stierven bij de geboorte of tijdens de eerste levensjaren. Trouwen en houen: In de agrarische samenleving zoals die van het achttiende-eeuwse Engeland besloten de ouders over het huwelijk. Hogere standen: -Het ging hierbij om veel bezit en later een grote erfenis. Pagina 1 van 8
2 Een meisje kreeg een bruidschat mee. Het moest iemand uit dezelfde stand zijn. Gewone mensen (arbeidersklasse): -Hardwerkend + welgesteldheid, uiterlijk. Vrouwen moesten hardwerkend, zuinig, gezond en een gelijkmatig karakter hebben Trouw deed men tussen jaar. Ouders konden wel druk uitoefenen door: Geld te geven, of juist te weigeren, bijdragen aan de inrichting van het huis of zelfs de kinderen te onterven. Alleenstaande moeder: Schande. Moeders probeerden vaak abortus te plegen. Het kind had niet veel rechten. Man was de absolute baas in het gezin: mocht lijfstraffen uitoefenen, maar iedereen had wel in de gaten hoe belangrijk de vrouw was. Opvoeding en onderwijs: In het gezin was de vrouw de opvoeder. Grote verschillen tussen arm en rijk. Rijken => Grammar schools (deftige opleiding met Grieks en Latijn) Gewone mensen => kerken (plaats in de samenleving, Christendom) Redenen waarom veel arme kinderen niet naar school gingen: geen geld genoeg bleven thuis om een vak te leren ze konden dan niet werken, en dan liep het gezin inkomsten mis. Meisjes hoefden niet naar school. Zij werden dienstbode of winkelmeisje en later trouwden ze. Dat mensen alleen kinderen kregen om geld te verdienen is niet waar: Want kinderen kosten geld en er was een grote kans om te overlijden, en als een zoon later als leerling werd uitbesteed, ging hij uit huis en bracht geen geld in. Kinderen misschien wel als middel voor de oude dag: niet echt betrouwbaar. Ontwikkeling van de bevolking: Door de welvaart steeg, groeide de bevolking. Hoog sterftecijfer. Jongeren moesten eerst sparen, voordat ze een huishouden konden opzetten: Tijd waarin een vrouw vruchtbaar was, werd korter => minder kinderen geboren. Minder behoefte aan geboortebeperking. Welgestelde mensen trouwden vroeger: Konden zich een groot huishouden beter veroorloven. Hoe was het gezinsleven in de periode voorafgaand aan de industriële revolutie? Het gezin was erg afhankelijk van elkaar. Samen, de ouders en kinderen, moesten ze hard werken om hun geld te verdienen. Een vrouw kon wel zelfstandig een huishouden gaande houden, maar een man zonder vrouw niet. Ondanks dat hadden vrouwen niet veel rechten, en konden ze weinig beginnen zonder man. De vrouw was de centrale persoon binnen het gezin, en had het druk met de opvoeding, het huishoudelijke werk, het krijgen van kinderen en het werk op de akker. De kinderen moesten ook meewerken op de akker en hadden geen tijd voor school, of mochten niet van hun ouders. Omdat de man de absolute baas was van het gezin en lijfstraffen mocht geven aan vrouw en kinderen was het gezinsleven een gespannen leven Pagina 2 van 8
3 waarin hard gewerkt moest worden. 2 Naar de grote stad Welke invloed had de industriële revolutie omstreeks 1850 op de ontwikkeling van het gezin in Engeland? Economie in revolutie: Begin industriële revolutie omstreeks Nieuwe machines konden niet meer in woonhuis of boerderij staan: Men bouwde meer fabrieken => arbeiders buitenshuis werken: Gezin verloor functie als productieeenheid=> Verschuiving van gezinseconomie naar gezinslooneconomie. Arbeiders migreerden naar fabrieken en hadden voorzieningen nodig. Door industrialisatie=> urbanisatie. Kleine, goedkope arbeidershuizen: geen waterleiding, kleine ramen en vochtig. Heersende opvatting: Klassieke economie/economisch liberalisme. Hygiëne en gezonheid: Hoge bevolkingsdichtheid in buurt van fabrieken: gevaar volksgezondheid.kans op besmetting groot: bijv tubercolose verspreid door hoesten, insecten die op de vuilnis op straat afkomen en het water. Ontlasting van zieke mensen trok in de grond en besmette weer het grondwater,dus het drinkwater. Grote steden haalden water uit vervuilde rivierwater. Medische kennis beperkt. Ziekenhuizen deden meer hun best voor reinheid en ontsmetting.vanaf 1853 verplichte inenting voor pasgeborenen. Modernisering landbouw: betere oogsten:goedkoper voedsel. Spoorwegen: distributie voedingsmiddelen makkelijker. Trouwen in de stad: In de stad invloed familie veel minder geworden: In vrijheid huwelijkspartner kiezen. Ruimte voor romantische liefde. Victoriaanse tijd. In industrie: weinig scholing nodig: veel jongeren niet meer in leer. Na kinderarbeid vanzelf in volwassen baan terecht => meer verdienen.de periode van sparen na de puberteit was niet meer nodig: men trouwde gem. op jongere leeftijd.vrouw kreeg geen betere positie in het gezin nu ze buitenshuis werkte en een eigen inkomen had. Het loon was lager en het werd gezien als een aanvulling op het gezinsinkomen en de man kreeg het geld uitbetaald. Alcoholisme een van de meest oplopende problemen. Scheiden was moeilijk en ongebruikelijk en duur. Tot 1857: Toestemming van de kerk. Opvoeding en onderwijs: Veel kinderarbeid. Fabrikant hadden het liefst ongeschoolde krachten: Goedkoper. Vooral in textielindustrie: vrouwen en kinderen. Onaangename en ongezonde omstandigheden. Kregen de kinderen door industriële revolutie nou een veel slechter leven? In landbouw: in guur weer werken op akker, heel lang lopen naar markt. Maar het werk vond plaats in het gezin en de ouders konden de kinderen 'beschermen' tegen ergste nadelen. Toen de kinderen buitenshuis in de fabrieken ginegn werken was dit niet meer mogelijk. Veel jongeren volgden nog steeds niet het onderwijs. De bevolking groeit: Betere voedselvoorziening=> mensen algemeen minder kwetsbaar voor ziekten. Vooral op het platteland. Pagina 3 van 8
4 Maar nog steeds geen hoge leeftijden. Jongeren gingen eerder trouwen, dit leidde tot een langere periode van vruchtbaarheid. De bevolking groeide, maar het aantal geboorten bleef ongeveer gelijk => het aantal sterfgevallen zakte. De roep om geboortebeperking werd niet naar geluisterd. De jongeren leiten weinig achter op het platteland en gingen op zoek naar vertier en een partner. Hierdoor ontstonden grotere gezinnen in de steden. De omvang werd echter weer beperkt door de kindersterfte (1 op de 3 kinderen stierf voor het vijf jaar was). Welke invloed had de industriële revolutie omstreeks 1850 op de ontwikkeling van het gezin in Engeland? Door de industriële revolutie kwam de urbanistie op gang. Die ontwikkeling veranderde de leefomstandigheden van de gezinnen. Mensen gingen wonen in kleine en smerige huizen, zonder waterleiding en goede afvoer. Binnen de gezinnen steeg de angst voor ernstige ziektes. Het gezin verloor zijn functie als productie-eenheid. Het werd een eenheid van consumptie, betaald met het loon dat verschillende mensen (ouders en/of kinderen) buitenshuis verdienden. Dit betekende een verschuiving van de gezinseconomie naar de gezinslooneconomie. In de stad was de invloed van de familie en de vrienden op de jonge arbeiders gering. Er kwam meer ruimte voor de romantische liefde, hoewel de voorkeur nog steeds bestond naar iemand die gezond was, met een rustig karakter en zo mogelijk welvarend. Hierdoor bleef de situatie van de vrouw binnen in het gezin hetzelfde. De vrouw verdiende minder dan de man en werd gezien als aanvulling. Het buitenshuis werken van de vrouw leidde dus niet tot enige emancipatie. De man was nog steeds de baas in huis die steeds vaker wegvluchtte in de drank. Dit leverde extra spanningen op binnen het gezin, door middel van huishoudelijk geweld tegenover kinderen en vrouwen. Die kinderen hadden het zwaar op het werk, omdat ze buiten de bescherming van hun ouders werkten in de fabrieken. 3 Op weg naar de 'welfare state' Hoe paste de samenleving zich omstreeks 1900 aan aan de industriële revolutie? Economie: Na 1850: Engelse economie nog grotere bloei, vooral voor bedrijven die al machtig waren. Landbouw door efficiënte organisatie gouden tijden. Nieuwe werktuigen. Ook industriële revolutie groeide: dankzij nieuwe uitvindingen en uitbreiding Brits imperium=> koloniën: grondstoffen leveren en dienen als afzetgebied. Tijd van vrijhandel: ontbreken invoerrechten. Engeland kon dan goedkoop exporteren en liep voorop met goedkope, moderne productie. Arbeiders: Hoger loon en koopkracht steeg. Werkdagen werden korter, het werk minder vermoeiend en aandacht besteed aan werkomstandigheden en veiligheid begin Britse verzorgingsstaat wet op ouderdomspensioen. 1911: een soort ziekenfonds voor arbeiders en een werkloosheidsverzekering. Gezonder leven: Rijken bereid iets meer bij te dragen aan openbaar bestuur om ziektes zoals cholera te kunnen voorkomen door waterleidingen en rioleringen in grote steden.na 1870 leven in steden duidelijk verbeterd. Ook leven Pagina 4 van 8
5 arbeiders minder ongezond door betere watervoorzieningen en goedkope zeep en steenkool. Dankzij medische wetenschap: tal van nieuwe medicijnen ontwikkeld. Sommige arbeiders konden beter een huis kopen/huren, maar toch nog veel mensen in kleine, smerige, gehorige en vochtige 'huizen. 1921:1 op de 8 huizen hadden elektriciteit. Gezellig thuis: Verbetering lonen, huizen, gezondheid, materiële omstandigheden en kinderdaling: gezinsleven meer aandacht. Meer gezelligheid: traditionele arbeidersgezin. Uitjes nu ook voor hele gewone mensen betaalbaar. Huis ingericht met veel spulletjes. 'Mooie kamer' met heel veel fraaie spulletjes => symbool van de nieuwe welvaart. Man werkte, vrouw zorgde voor de kinderen en het huishouden, soms verdiende ze wel iets bij. Vrouw had ook invloed op beslissingen. Vrouwenbeweging: kreeg gedaan (1869) dat vrouwen mochten stemmen voor gemeenteraadsverkiezingen. Na WO1 ook voor het parlement. Allemaal naar school: Onderwijs ook beter verdeeld. Education Act 1870 gaf ieder kind recht op onderwijs. Plaatselijke overheden richtten overal schoolraden op: Deze richtten scholen op als er te weinig particuliere scholen in de gem. waren=> maatregen had effect %, in % naar school. Opvoedingstaak: van huisgezin naar school kinderen 5-10 jaar leerplichtig. 10 jaar later: gratis onderwijs voor kinderen wiens ouders het niet konden betalen. Er werd toch wel verzuimd: vooral op het platteland in de oogsttijd. Minder meisjes als jongens leerden door na de leerplichtige leeftijd. Bevolkingsaantallen: Aantal sterfgevallen nam af: Verbeterde gezondheidszorg en voeding. Malthusiaanse bond waarschuwde voor het gevaar van overbevolking en de nadelen van grote gezinnen en propageerden geboortebeperking. Vanaf 1870 anticonceptiemiddelen. Na 1875: Aantal geboorten in Engeland en Wals dalen van 35 per 1000(1875) tot 24 per 1000(1911). Het aantal sterfgevallen ook: 22 per 1000(1871) tot 14 per 1000(1911). Mensen leefden langer en de bevolking groeide: Mensen streefden naar een grotere welvaart voor het gezin door het kinderaantal te berperken en het aantal geboorten daalden door de introductie van methodes van geboortebeperking. daling sterftecijfer: Hoger inkomen, beter voedsel, beter behuizing, meer persoonlijke hygiëne en vooral de aanwezigheid van riolering en een goede drinkwatervoorziening. Goedverdienende arbeiders: lagere kindersterfte dan bij ongeschoolde arbeiders. Gezinnen werden kleiner. Demografische transitie. Hoe paste de samenleving zich omstreeks 1900 aan aan de industriële revolutie Door de steeds hoger wordende welvaart onder alle lagen van de bevolking, ging de mens meer gebruik maken van de mogelijken die de industriële revolutie meebracht. De man en vrouw kregen een aparte functie binnen het gezin. De man bracht het geld binnen (het werd not done om als vrouw te werken), terwijl de vrouw het huishouden en de opvoeding verzorgde. De vrouw kreeg meer invloed bij het maken van beslissingen. Deze tijd van hogere welvaart was ook het begin van de verzorgingsstaat ( welfare state ). Maar alleen de welvaart werd iets beter verdeeld, maar ook het onderwijs. Steeds meer kinderen konden naar school gaan. Langzamerhand werd ook de opvoedingstaak verschoven van het huisgezin Pagina 5 van 8
6 naar de school. Het doorleren na de leerplichtige leeftijd was niet gewoonlijk; het was voor meisjes ook nog minder gebruikelijk dan voor jongens. Niet alleen de scholen werden beter, maar ook de gezondsheidszorg. Hierdoor daalde het aantal sterfgevallen. Mensen leefden dus langer en de bevolkig groeide. Door de verbetering van de lonen, de huizen en de materiële omstandigheden en doordat het aantal kinderen daalde, kreeg het gezinsleven meer aandacht. De familie besteedde meer tijd in de kring van het huisgezin. 4 Beroep: Huisvrouw Bron 2 (blz 79, uit 1904) laat zien dat een huisvrouw werd gezien als iemand met veel taken in huis. Elke dag had zij veel te doen. Zelfs in het weekend en dus ook niet op zondag had zij geen vrij. Haar werk bestond uit huiselijke taken zoals: bedden opmaken, de tafel dekken, afwassen, schoonmaken, het zilver poetsen, het zeil boenen en nog veel meer dingen. Dat huisvrouwen ook het eten moesten kopen is te zien op bron 3 (blz79, uit 1917). Behalve taken met betrekking tot het verzorgen van het huis, ging zij ook over het geld. Zij had de taak dat er niet te veel geld aan licht en gas werd besteed. Het kan je afleiden uit bron 5 (blz 79, uit 1917). Het is een folder voor huisvrouwen met tips voor het zuinig omgaan met licht en warmte. Op bron 1 (blz 78, uit eind 19e eeuw) is te zien dat de huisvrouw van toen (aan het einde van de negentiende eeuw) veel tijd met wassen bezig was. Zij moest het immers met de hand doen; de wasmachine bestond toen immers nog niet. Aan de hand hiervan kan je zeggen dat de huisvrouw het druk had en lichamelijk zwaar werk moest doen. Bron 4 (blz 79, uit 1869) laat ook zien dat de huisvrouw het druk had, want er is één stoel onbezet. De huisvrouw heeft het dusdanig druk dat zij niet even kan gaan zitten. Bron 6 (blz 79, uit de tijd van de Nieuw Malthusiaanse Bond). Op het plaatje zijn er voorbehoedsmiddelen te zien. Deze konden niet door het gewone volk worden betaald. Enkel de wat rijkeren (een klein gedeelte van de bevolking) konden dat betalen. De gewone huisvrouw kon wat moeilijker aan geboortenbeperking doen. De huisvrouw moest ook een goede moeder zijn. Moeders schoot diende een beschermde plaats voor haar kinderen te zijn. De moeder moest altijd bereid zijn naar het kind te luisteren. Zij mocht niet belerend zijn of haar gezag laten zien. Vrouwen dienden in die tijd thuis te zijn en niet buitenshuis te werken. De dag begon voor de huisvrouw al vroeg in de negentiende eeuw. Zij ging meestal pas één uur `s nachts naar bed. Alleen stond ze dan iets later op. De vrouw moest behalve het huishouden doen ook nog werken voor de kost. Dat geeft mij het idee dat de vrouwen het toen erg druk hadden. De vrouw was er voor het huishouden en de kinderen en verder als wat bij het leven binnenshuis behoorde. De man was er voor het publieke leven. Hij kon gaan werken en de politiek in. Dat niet iedereen die mening deelde, is nogal logisch, vooral onder vrouwen. Vrouwen wilden algemeen kiesrecht krijgen op dezelfde voorwaarden als een man. Zij wilden dus actief en passief kiesrecht voor de vrouwen. Mannen kregen beide in 1917.(Vrouwen in 1919.) In de dossierbronnen is er geen sprake van een verschil van mening met betrekking tot het idee dat vrouwen veel aan het werk waren. Dat vrouwen veel aan het werk waren komt vooral duidelijk naar voren in de dossierbronnen 1,2,4. Pagina 6 van 8
7 In deze tijd komen er apparaten op de markt die het leven voor de huisvrouw makkelijker moeten maken. Bron 8 is een fragment uit De denkende huisvrouw (blz 80, uit 1928). De apparaten die genoemd worden, zijn de stofzuiger, een dweilapparaat, een bordenwasser en een stoomkoker. Om met deze apparaten te kunnen werken wordt er van een huisvrouw wel verwacht dat zij een beetje onderlegd zijn, want anders weten zij niet hoe de dingen werken. De omslag van het boekje waarin in bron 8 wordt geciteerd, is bron 7 (blz 80, uit 1928). Op het plaatje is te zien dat het huishouden door een paar technische snufjes er makkelijker op wordt. Het plaatje probeert te laten zien dat een stofzuiger toch echt veel makkelijker is dan het vegen. Bron 9 en 10 (blz 80, uit 1954) laat zien dat er hulpmiddelen (maar dan niet zoals in het vorige tijdvak) voor huisvrouwen komen. Huisvrouwen zijn verworden tot een doelgroep voor marketingdoeleinden. Het is mogelijk er geld aan te verdienen. De bladen van het mapje uit bron 9 (midden jaren vijftig van de twintigste eeuw) konden weliswaar gratis gespaard worden, maar je moest toch wel iets bij de slager kopen. Zo wist de slager de huisvrouw als klant zijnde aan zich te binden. Bron 10 (uit 1954) gaat over de Huishoudbeurs. Deze was er natuurlijk speciaal voor huisvrouwen. Dat is een bewijs, dat huisvrouwen een aparte doelgroep was. Via deze beurs kon men aan deze doelgroep verdienen. De nieuwstje dingetjes met betrekking tot het werk van huisvrouwen werden daar tentoongesteld. Bron 11 (uit 1956) gaat over het afschaffen van de handelingsonbekwaamheid van vrouwen. Deze bron is de voorkant van een brochure. In deze brochure worden de gevolgen uitgelegd. Het afschaffen van de handelingsonbekwaamheid van vrouwen is een stap vooruit in de vrouwenemancipatie. Hierdoor kon een vrouw -net zoals een man - bezitten, erven en een testament opstellen. Verder had een gehuwde vrouw niet meer de toestemming van haar man nodig om bijvoorbeeld een bankrekening te openen. Een vrouw hoefde ook niet meer per sé te trouwen, want ze was niet meer zo afhankelijk van een man. De enige bron in het boek is bron 12 (blz 81). Dat is een affiche uit ongeveer 1975, aldus het onderschrift. Als je de tekst leest, lijkt het net of huisvrouwen een lui leventje hebben, want dat staat er. Als je even verder leest, kun je lezen dat het sarcastisch bedoeld is. Er wordt verteld wat huisvrouwen alleen maar hoeven te doen. Zij hoeven alleen maar te koken, op te ruimen, te verzorgen, schoon te maken, te verstellen, te bedienen, op te voeden, te boekhouden en te babysitten. Dat is natuurlijk niet niks. De makers hebben hier mee willen aangeven dat huisvrouwen in die tijd wel degelijk wat te doen hebben en dat zij helemaal geen lui leventje hebben. Tegenwoordig zijn er niet meer zoveel vrouwen die alleen maar dingen binnenshuis doen. Een groot deel van de vrouwen werkt buitenshuis. Vrouwen werken vaker parttime en mannen meer fulltime. Verder bleek uit onderzoek dat vrouwen vaak meer taken in het huis hebben dan mannen (Volkskrant). Vaak doen vrouwen ook de zwaardere dingen in huis. Dit is ook zo als beide partners evenveel buitenshuis werken. Tegenwoordig kennen we ook het verschijnsel huisman. In dit geval zorgt de vrouw voor het geld en is zij de kostwinner en zorgt de man voor het huishouden. 5 Conclusie Hoe heeft de defenitie van het begrip huisvrouw zich in Nederland vanaf de achttiende eeuw ontwikkeld en wat verstaan we er nu onder? Pagina 7 van 8
8 Door de tijden heen is een huisvrouw een vrouw die voor het huishouden zorgt. Zij zorgt dat het huis schoon is en dat er eten is. Een andere taak van een huisvrouw is boekhouden. Verder dient zij de kinderen op te voeden. Toch zijn er ook verschillen in de loop van de tijd. Aan het eind van negentiende eeuw was het soort ideaal dat de vrouw niet meer buitenshuis te werken.(tegenwoordig zijn er niet veel mensen die het een schande vinden dat vrouwen buitenshuis werken; het is algemeen geaccepteerd.) Ook zou zij zich niet te veel met zaken als politiek moeten bemoeien. Dat was behouden aan de man. Er kwamen vrouwen die die opvatting niet hadden. Zij streden voor gelijkwaardigheid. Langzaam maar zeker kregen zij gelijk. Zo kregen de vrouwen in 1917 passief kiesrecht (het recht gekozen te worden) en in 1919 actief kiesrecht (recht te kiezen). In 1956 kwam er een wet die de handelingsonbekwaamheid van vrouwen ophief. Dat er aan huisvrouwen geld viel te verdienen, bleek al in de jaren twintig met de komst van allerlei huishoudelijke apparaten. Het ging toen economisch wat beter en er waren mensen die zich wat luxe konden permitteren. Ook komt er zoiets als een Huisvrouwenbeurs. Die heb je nu nog steeds. Nog steeds worden daar de nieuwstje snufjes op het gebied van huishouden daar gedemonstreerd. Het trekt nog steeds bezoekers. Mij lijkt het verplicht huisvrouw zijn voor de vrouwen uit het einde van de negentiende en het begin van de twintigste eeuw niet zo n geweldige zaak. Je zal als vrouw maar niet de kwaliteiten hebben die een huisvrouw moet hebben. Dus schoonmaken en koken zouden niet de sterkste punten zijn. Terwijl je wel een goed politica zou kunnen zijn. Het lijkt mij voor zo n vrouw niet erg prettig als zij zich niet optimaal kan ontplooien. In mijn ogen wordt zij dan beknopt en dat lijkt me vreselijk. Ook lijkt het mij niet zo leuk voor een man die heel graag voor het huishouden verantwoordelijk zou willen zijn. In mijn ogen is het nu beter, omdat er meer keuze-vrijheid voor beide geslachten is. Maar we zijn er nog lang niet. Een vrouw is niet op alle punten even gelijk aan de man. Er zitten relatief weinig vrouwen in de topfuncties van het bedrijfsleven. Ook zijn er nog steeds meer huisvrouwen dan huismannen. Het zegt genoeg dat er in het woordenboek staat onder huisvrouw; het vrouwelijke gezinshoofd, degene die voor het huishouden zorgt. Het woord huisman staat niet eens in het woordenboek. Pagina 8 van 8
Praktische opdracht Geschiedenis Rolverdeling in het gezin
Praktische opdracht Geschiedenis Rolverdeling in het gezin Praktische-opdracht door een scholier 2111 woorden 7 februari 2003 7,7 39 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding: Dit hoofdstuk gaat over
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Module 2, Gezin onder stoom
Samenvatting Geschiedenis Module 2, Gezin onder stoom Samenvatting door een scholier 2491 woorden 18 januari 2007 6,2 7 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Hoofdstuk 1 Het gezin in de pre-industriële
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis M2; Gezin en samenleving
Samenvatting Geschiedenis M2; Gezin en samen Samenvatting door een scholier 3015 woorden 14 januari 2004 7,3 20 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Geschiedenis module 2 Hoofdstuk1 het gezin
Nadere informatie1.1 Plattelandseconomie
Samenvatting door een scholier 2701 woorden 16 november 2003 5,5 26 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo 1.1 Plattelandseconomie Aanvankelijk werd op het platteland het zogenaamde "open field
Nadere informatieIn 18e eeuwse agrarische samenleving in Engeland besloten de ouders over t huwelijk. Bij hogere standen
Samenvatting door een scholier 3378 woorden 1 oktober 2004 6,4 28 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Gezin en samenleving Module 2 Het gezin en de industriële revolutie in Engeland Hoofdstuk
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 paragraaf 1 t/m 5
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 paragraaf 1 t/m 5 Samenvatting door Sven 1427 woorden 12 april 2018 7,7 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Paragraaf 3.1 In de wereld van
Nadere informatieIndustriële revolutie: snelle ontwikkeling van de gemechaniseerde industrie. Begon zo rond 1730, en is nog steeds niet afgelopen.
Samenvatting door een scholier 1572 woorden 22 juni 2005 6,2 10 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Samenvatting module 2 & 3. Geschiedenis Module 2: Gezin en samenleving. Hoofdstuk 1: Het gezin
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 De Industri?le Revolutie
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 De Industri?le Revolutie Samenvatting door Sander 1530 woorden 18 april 2013 7,1 458 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Hoofdstuk 3: De Industriële Revolutie
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6 Samenvatting door M. 804 woorden 17 juni 2013 5,5 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Bronnen Samenvatting geschiedenis Hoofdstuk 6 Burgers en stoommachines,
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme
Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme Werkstuk door een scholier 1970 woorden 12 oktober 2005 6,7 72 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdvraag: Hoe beschrijven en verklaren we
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Module 2: Gezin en samenleving
Samenvatting Geschiedenis Module 2: Gezin en samenleving Samenvatting door een scholier 1475 woorden 9 juni 2007 5,6 6 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 1. In Nederland kennen we op dit moment veel verschillende
Nadere informatieGESCHIEDENIS LES 2 STAP VOOR STAP VOORUIT
GESCHIEDENIS LES 2 STAP VOOR STAP VOORUIT Wie zei: Het is mijn taak om dit land goed te besturen. Maar al die ministers moeten zich er niet mee bemoeien. 1. koning Willem I 2. koning Willem II 3. koning
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis H3
Samenvatting Geschiedenis H3 Samenvatting door een scholier 2621 woorden 10 mei 2017 1 1 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden 1. Industrialisatie. -Uitvindingen sinds het einde van
Nadere informatieSamenvatting Aardrijkskunde H1 paragraaf 2 t/m 8
Samenvatting Aardrijkskunde H1 paragraaf 2 t/m 8 Samenvatting door Anne 1154 woorden 12 april 2017 6,3 46 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Paragraaf 2 Bevolkingsspreiding: de manier
Nadere informatieDe industriële samenleving in Nederland. Hoofdstuk 3. Van stoommachine tot robot. indus_samenleving_2007_2009_vragen.doc
De industriële samenleving in Nederland Hoofdstuk 3 Van stoommachine tot robot De industriële samenleving in Nederland kerndeel vragen 1 1. Wat is de Industriële Revolutie? 2. Wat zijn drie belangrijke
Nadere informatieAantekening Geschiedenis Industrialisering
Aantekening Geschiedenis Industrialisering Aantekening door een scholier 898 woorden 16 maart 2016 5,7 9 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks James watt: Deed in 1784 een belangrijke uitvinding.
Nadere informatieheel veel was er nodig.
Samenvatting door Leonie 2033 woorden 26 maart 2015 0 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden 1: Kenmerken van de industriële samenleving Machines spelen in ons leven een grote rol.
Nadere informatieWat zijn de oorzaken en gevolgen van het afschaffen van de kinderarbeid in Nederland?
Werkstuk door een scholier 2392 woorden 16 februari 2010 6,5 63 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Werkstuk Wij hebben voor het onderwerp kinderarbeid en de parlementaire samenleving gekozen omdat dit onderwerp
Nadere informatieNigeria. 1. Bevolking en welvaart in Nigeria 2. Voedselvoorziening in Nigeria 3. Nigeria in de wereldeconomie 4. Gezond in Nigeria
Nigeria 1. Bevolking en welvaart in Nigeria 2. Voedselvoorziening in Nigeria 3. Nigeria in de wereldeconomie 4. Gezond in Nigeria Marèl Smit & Anne Jekel H3T3 1.Bevolking en welvaart in Nigeria Nigeria
Nadere informatieTijd van burgers en stoommachines 1800 1900. 8.6 Emancipatie en democratisering. Onderzoeksvraag: Hoe werd de politiek gedemocratiseerd?
Onderzoeksvraag: Hoe werd de politiek gedemocratiseerd? Kenmerkende aspecten: * Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en vrouwen aan het politiek proces. * De opkomst van
Nadere informatieToetsvragen geschiedenis toelating Pabo. Tijdvak 8 Toetsvragen
Tijdvak 8 Toetsvragen 1 In Nederland was de eerste belangrijke politieke stroming het liberalisme. Welke politieke doelen wilden liberalen bereiken? A Zij wilden een eenheidsstaat met een grondwet en vrijheid
Nadere informatie2,1: Nederlands-Indië, 19 e eeuw
2,1: Nederlands-Indië, 19 e eeuw 1830 1870: Javaanse boer werkt voor Nederlandse staat: - cultuurstelsel - Herendiensten van verliespost naar wingewest Vanaf 1870: modern imperialisme particuliere bedrijven
Nadere informatieInformatie over Kinderarbeid.
Informatie over Kinderarbeid. (bron: lesbrief Per dag wijzer). Wat is kinderarbeid? Kinderen hebben recht op vrije tijd. Die kunnen ze gebruiken om te spelen, naar een museum of een popconcert te gaan,
Nadere informatieLes 1: Kinderarbeid. Bedelende jongen
Les 1: Kinderarbeid Les 1: Kinderarbeid Het fenomeen kinderarbeid Kinderarbeid bestaat al net zolang als de mensheid bestaat. In de prehistorie gingen kinderen vaak mee op jacht of hielpen ze bij het verzamelen
Nadere informatieLes 5: De leefomstandigheden van de Maastrichtse arbeiders
Les 5: De leefomstandigheden van de Maastrichtse arbeiders Les 5: Leefomstandigheden De kloof tussen arm en rijk De afstand tussen arm en rijk was in de negentiende eeuw veel groter dan nu. Door de toenemende
Nadere informatie4,3. Werkstuk door een scholier 2417 woorden 3 november keer beoordeeld. Aardrijkskunde. 1. Wat zijn de kenmerken van onderontwikkeling?
Werkstuk door een scholier 2417 woorden 3 november 2004 4,3 19 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde 1. Wat zijn de kenmerken van onderontwikkeling? Vaak hebben mensen in een onderontwikkeld land ( of ontwikkelingslanden/de
Nadere informatieVRAGEN INTERVIEWS. Onderwijs. Religie Kleding. Seksuele revolutie Voeding. Ontspanning & vrije tijd. Mobiliteit
Dit is een selectie van jullie vragen. Het is een hele lijst geworden. Dit zijn richtvragen om jullie op weg te helpen. Je hoeft je er niet strikt aan te houden, je kan vragen weglaten of je kan ook iets
Nadere informatieBurgers en Stoommachines. Tot 1:20
Burgers en Stoommachines Tot 1:20 Wat gaan we leren? 1. Welke gevolgen de technische uitvindingen hadden. 2. Wat er in de grondwet van 1848 stond. 3. Welke groepen minder rechten hadden dan andere groepen.
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 8: Tijd van burgers en stoommachines
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 8: Tijd van burgers en stoommachines Samenvatting door Larissa 665 woorden 18 januari 2016 5,4 5 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Hoofdstuk 8: Tijd van
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis Franse Revolutie
Werkstuk Geschiedenis Franse Revolutie Werkstuk door een scholier 2119 woorden 15 april 2004 4,1 38 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding In nu volgend werkstuk ga ik proberen de vraag: Ging het slecht
Nadere informatieTegenwoordig werken jonge kinderen niet. Tot 1874 is dat anders. Kinderen. Waarom vinden mensen het goed dat kinderen werken?
Werkblad Ω Een halve eeuw vooruitgang Werkblad Ω Les : Kinderarbeid Tegenwoordig werken jonge kinderen niet. Tot 874 is dat anders. Kinderen Kinderarbeid moeten hun ouders helpen om geld te verdienen.
Nadere informatieTegenwoordig werken jonge kinderen niet. Tot 1874 is dat anders. Kinderen. Waarom vinden mensen het goed dat kinderen werken?
Werkblad Ω Een halve eeuw vooruitgang Werkblad Ω Les : Kinderarbeid Tegenwoordig werken jonge kinderen niet. Tot 874 is dat anders. Kinderen Kinderarbeid moeten hun ouders helpen om geld te verdienen.
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Module 3, Welvaart in Amerika en Nederland
Samenvatting Geschiedenis Module 3, Welvaart in Amerika en Nederland Samenvatting door een scholier 583 woorden 8 februari 2005 4,7 21 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Module 3, aantekeningen.
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis Nederland in de 19e eeuw
Werkstuk Geschiedenis Nederland in de 19e eeuw Werkstuk door een scholier 2435 woorden 22 januari 2005 6 108 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoud: Hoofdvragen: 1: Wat veranderde er in de 19e Eeuw met
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5, par. 2 t/m 9
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5, par. 2 t/m 9 Samenvatting door een scholier 2091 woorden 24 april 2006 6,9 3 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden 2. Kenmerken van de industriële
Nadere informatieMemo 4 vmbo-kgt Historisch overzicht Hoofdstuk 1 Nederland en Indonesië Oriëntatie
Memo 4 vmbo-kgt Historisch overzicht Hoofdstuk 1 Nederland en Indonesië Oriëntatie 1 a B, C. b De minister van Oorlog kreeg een telegram. Hij bracht koningin Wilhelmina op de hoogte. 2 1 Je kunt meer pakketten
Nadere informatiegeschiedenis (nieuwe stijl) en geschiedenis en staatsinrichting (oude stijl)
geschiedenis (nieuwe stijl) en geschiedenis en staatsinrichting (oude stijl) Examen VWO Vragenboekje Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 2 Woensdag 23 juni 9.00 12.00 uur 20 04 Voor dit examen
Nadere informatieOver schulden gesproken
Over schulden gesproken Verhalen uit de praktijk Sandra van der Stege 8 Inleiding In Nederland zijn veel mensen met schulden. Ongeveer 1 op de 5 mensen heeft moeite om elke maand rond te komen. In de schulden
Nadere informatie3. De economisch-industriële transitie De kenmerken van de industriële samenleving
3. De economisch-industriële transitie 3.3. De kenmerken van de industriële samenleving Instap/ actualiteit Chinese documentaire China Blue over de arbeidsomstandigheden in Chinese textielfabrieken in
Nadere informatieNieuwe krukken maken Joseph gelukkig
Nieuwe krukken maken Joseph gelukkig geamputeerd. Na de operatie kreeg hij krukken om hem te helpen met lopen. Joseph ging toen niet naar school, omdat hij zo vaak naar het ziekenhuis moest. Toen in het
Nadere informatieEindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl 2005 - II
DE INDUSTRIËLE SAMENLEVING IN NEDERLAND DE VERHOUDING MENS EN MILIEU + 1p 21 Geef één voorbeeld van aantasting van het milieu door menselijk ingrijpen in Nederland uit de periode vóór de Industriële Revolutie.
Nadere informatieDe Industriële Revolutie. Veranderingen in de landbouw
De Industriële Revolutie Veranderingen in de landbouw Hoe het eerst ging In de middeleeuwen was 90 procent van de bevolking boer Dit was geen keuze, maar noodzaak De opbrengt van de grond lag laag! Ondanks
Nadere informatieGESCHIEDENIS VOOR VMBO BOVENBOUW 3 VMBO KGT-EDITIE WERKBOEK
GESCHIEDENIS VOOR VMBO BOVENBOUW 3 VMBO KGT-EDITIE WERKBOEK Inhoudsopgave 8 Nederland 1900-191 Module 1 Nederland en Indonesië HET CULTUURSTELSEL NEDERLAND BREIDT ZIJN INVLOED UIT HET NATIONALISME 6 50
Nadere informatieTijd van burgers en stoommachines De sociale kwestie.
Onderzoeksvraag: Waardoor ontstonden het liberalisme en het socialisme, en hoe dachten liberalen en socialisten over de sociale kwestie? Kenmerkende aspect: De opkomst van de politiek maatschappelijke
Nadere informatieEindexamen geschiedenis havo 2004-II
Vraag 12 in dit examen is een stelopdracht. Reserveer voldoende tijd om deze opdracht te maken. Nederlanders en hun gezagsdragers 1950-1990: verzuiling, polarisatie en herwonnen consensus In de jaren zestig
Nadere informatieB R O N N E N B O E K. Arm en Rijk
B R O N N E N B O E K Arm en Rijk Hoeden en Petten Den Haag wordt ook wel de stad van de HOEDEN EN PETTEN genoemd. Vergeleken met andere steden wonen hier veel rijke mensen en veel arme mensen. Dat was
Nadere informatieSpreekbeurtinformatie Millenniumdoelen
Spreekbeurtinformatie Millenniumdoelen Informatie voor basisschoolleerlingen uit groep 5 t/m 8 Wat kun je hier vinden? 1. Jouw spreekbeurt over de Millenniumdoelen 2. Waarom zijn er Millenniumdoelen 3.
Nadere informatie7,3. Werkstuk door een scholier 2076 woorden 22 oktober keer beoordeeld. Aardrijkskunde
Werkstuk door een scholier 2076 woorden 22 oktober 2002 7,3 324 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Kinderarbeid in India India is een land met meer dan 1 miljard inwoners. Van die 1 miljard inwoners is
Nadere informatieParagraaf 2 De hedendaagse arbeids samenleving 2.1 wat is een arbeids samenleving?
Antwoorden door een scholier 1490 woorden 7 april 2006 4,6 15 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi Paragraaf 2 De hedendaagse arbeids samenleving 2.1 wat is een arbeids samenleving? In 1948
Nadere informatieNaam: INDIA EN ARMOEDE
Naam: INDIA EN ARMOEDE In India is het verschil tussen arme en rijke mensen erg groot. Een klein deel van de Indiërs is heel rijk. Maar de meeste mensen zijn er erg arm. Ze werken hard voor weinig geld
Nadere informatieWerkstuk Aardrijkskunde Kinderarbeid in Bangladesh
Werkstuk Aardrijkskunde Kinderarbeid in Bangl Werkstuk door een scholier 3461 woorden 14 mei 2001 6,5 570 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inleiding Ik heb voor het onderwerp kinderarbeid in Bangl gekozen,
Nadere informatieWerkstuk Maatschappijleer Kinderarbeid
Werkstuk Maatschappijleer Kinderarbeid Werkstuk door een scholier 2638 woorden 23 juni 2004 6,5 272 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Inleiding. Dit werkstuk gaat over kinderarbeid. Ik heb dit onderwerp
Nadere informatieProef Geschiedenis Hoofdstuk 5
Proef Geschiedenis Hoofdstuk 5 Proef door een scholier 1758 woorden 13 juni 2018 5,5 3 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks SAMENVATTING HOOFDSTUK 5: Samenvatting De Industriële Revolutie Vanaf
Nadere informatie1. Wat vind je het vervelendste huishoudelijke klusje? (meerdere antwoorden mogelijk)
Huishoudelijke hulp 45% 35% 25% 15% 5% 21% 1. Wat vind je het vervelendste huishoudelijke klusje? (meerdere antwoorden mogelijk) 27% 18% 18% 6% 38% 14% 9% 8% 33% 18% 13% 31% 1. Stofzuigen 2. Dweilen 3.
Nadere informatieEindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl I
Meerkeuzevragen Schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op. SOCIALE ZEKERHEID EN VERZORGINGSSTAAT IN NEDERLAND + ONTWIKKELING VAN DE GEZONDHEIDSZORG IN NEDERLAND 1p 1 Een verzorgingsstaat
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 Samenvatting door een scholier 1626 woorden 13 juni 2004 7,8 25 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sfinx Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 Meergeneratiegezin
Nadere informatie5. De overheidsbril - Hoe is kinderarbeid in Nederland afgeschaft en wanneer wat waren de maatregelen van onze overheid?
Boekverslag door S. 1702 woorden 8 maart 2004 6.3 168 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer 1: Inhoud. 2. inleiding. 3. normen en waarden bril -waar komt kinderarbeid voor en in welke soort ervan. 4. De
Nadere informatieHoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 2 Woensdag 23 juni uur
geschiedenis Examen HAVO Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 2 Woensdag 23 juni 9.00 12.00 uur 20 04 Vragenboekje Voor dit examen zijn maximaal 80 punten te behalen; het examen bestaat uit 27 vragen.
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 1 de industri?le samenleving
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 1 de industri?le samenleving Samenvatting door Amy 673 woorden 19 maart 2017 6,6 8 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Hoofdstuk 1 de industriële samenleving
Nadere informatie7.2 Terugblik. Een slechte gezondheidszorg in de negentiende eeuw zorgde voor een hoge kindersterfte. Willem-Jan van der Zanden
Een slechte gezondheidszorg in de negentiende eeuw zorgde voor een hoge kindersterfte. 1 Er was onvoldoende voeding, de arbeidsomstandigheden waren slecht, verzekeren tegen ziektekosten was nauwelijks
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis Kinderarbeid
Werkstuk Geschiedenis Kinderarbeid Werkstuk door een scholier 2233 woorden 15 januari 2005 6 550 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding Trrrringg hoort Pietje, het is de wekker. Hij denkt ik blijf
Nadere informatieGROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1
GROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1 Tijdvak Jagers en boeren; van de eerste mensen 3000 v. C. prehistorie; van de eerste mensen - 3000 v.c. Samenlevingstype: eerst jagers/verzamelaars,
Nadere informatieEmancipatie EMANCIPATIE
WAT GA JE DOEN? Binnenkort geef je samen met een klasgenoot een presentatie in het. bhet onderwerp van je presentatie is: ONDERWERP: Emancipatie Diamantslijptafel Vervaardiger: Metaalbewerkingsbedrijf
Nadere informatieContent onderzoek verslag Nederlands kinderarbeid in de 19e eeuw
Content onderzoek verslag Nederlands kinderarbeid in de 19e eeuw Inleiding Dit is een verslag over gepleegde research op het gebied van Nederlands kinderarbeid in de 19e eeuw. Dit onderwerp komt voort
Nadere informatieDe Romeinen. Wie waren de Romeinen?
De Romeinen Wie waren de Romeinen? Lang voor de Romeinen naar ons land kwamen, woonden ze in een kleine staat rond de stad Rome. Vanaf 500 voor Christus begonnen de Romeinen met gebiedsuitbreiding. Als
Nadere informatieFAIRTRADE. Een beter leven. Wat is Fairtrade
Wat is Fairtrade EERLIJKE HANDEL STAAT VOOROP KEURMERK INTERNATIONALE SAMENWERKING HANDEL GEMEENTE DUURZAAMHEID Een beter leven Veel boeren en arbeiders in arme landen (ook wel ontwikkelingslanden ) hebben
Nadere informatieSamenvatting Aardrijkskunde hoofdstuk 1 paragraaf 2,3,4,7,8
Samenvatting Aardrijkskunde hoofdstuk 1 paragraaf 2,3,4,7,8 Samenvatting door V. 1226 woorden 30 oktober 2016 7,1 21 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Par. 1.2 Er zijn 2 manieren om
Nadere informatieTijd van burgers en stoommachines 1800 1900. 8.1 De Industriële Revolutie
Onderzoeksvraag: Hoe droegen veranderingen in de productiemethoden bij aan het ontstaan van een industriële en verstedelijkte samenleving? Kenmerkend aspect: De Industriële Revolutie die in de westerse
Nadere informatieArgumentenkaart Deeltijdwerken 3. Samenleving. Wat zijn de voor- en nadelen voor de samenleving als vrouwen meer gaan werken?
Argumenten Deeltijdwerken Wat zijn de - en nadelen de samenleving als meer gaan werken? Argumenten Deeltijdwerken Wat zijn de - en nadelen de samenleving als meer gaan werken? Argumenten Deeltijdwerken
Nadere informatieTaakkaart 3 De ontdekking van de stoommachine: de industriële revolutie
Taakkaart 3 De ontdekking van de stoommachine: de industriële revolutie Rond het jaar 1750 begon het.. de industriële resolutie. Laten we eerst eens deze twee woorden uitleggen: Industrie = spullen die
Nadere informatieGeschiedenis hoofdstuk 3
Geschiedenis hoofdstuk 3 Romeinse rijk 500 v Christus 500 na Christus Rome de eeuwige stad : deze stad bestaat al eeuwenlang. De tijdlijn Het Romeinse rijk begint 500v Chr. En eindigt 500 na Christus.
Nadere informatieGESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE KB
Examen VMBO-KB 2006 tijdvak 2 dinsdag 20 juni 9.00 11.00 uur GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE KB Gebruik het bronnenboekje. Dit examen bestaat uit 36 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 52 punten
Nadere informatieFlanders ISSP 2002 Family and Changing Gender Roles III Questionnaire
Flanders ISSP 2002 Family and Changing Gender Roles III Questionnaire 1 RESPONDENTNUMMER In te vullen door de interviewer. Dit nummer wordt alleen gebruikt om de gegevens uit deze vragenlijst samen te
Nadere informatie6, een industriële revolutie. Samenvatting door een scholier 1421 woorden 21 maart keer beoordeeld. Geschiedenis
Samenvatting door een scholier 1421 woorden 21 maart 2004 6,1 22 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Samenvatting Met de loep op Lancashire, Havo Katoen en samenleving 1750 1850 H1 Het ontstaan van de industriële
Nadere informatieLES 2. Invloed van je gezin. Lees. Lees. Maak Maak een voorbeeld van een dier. Leer. Bid Bid dat je een positieve invloed zal.
Invloed van je gezin De ouders van Debbie gingen scheiden toen zij 6 jaar was. Ze was haar hele leven naar de kerk gegaan-- soms met haar moeder en soms met haar vader, omdat zij een verschillend geloof
Nadere informatieInleiding Ik ga onderzoeken wat het begrip huisvrouw betekende / betekent. Dit ga ik doen voor vier periodes:
Werkstuk door een scholier 2627 woorden 21 april 2001 7 43 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding Ik ga onderzoeken wat het begrip huisvrouw betekende / betekent. Dit ga ik doen voor vier periodes:
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Module 1: Industriele revolutie
Samenvatting Geschiedenis Module 1: Industriele revolutie Samenvatting door een scholier 1585 woorden 24 mei 2007 6,4 29 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 1. In de 18e en 19e eeuw vond in W-Europa de IR
Nadere informatieHoofdvraag: Wat zijn de kenmerken van het ontwikkelingsland India en hoe is het bestaan van het ontwikkelingsvraagstuk te verklaren.
Boekverslag door M. 2186 woorden 8 oktober 2002 6.1 82 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Hoofdvraag: Wat zijn de kenmerken van het ontwikkelingsland India en hoe is het bestaan van het ontwikkelingsvraagstuk
Nadere informatieUIT arbeidsdeling
Arbeidsdeling Het streven van de mens is om zijn welvaart te laten toenemen. Meer welvaart is te bereiken door een hogere productie. Een hogere productie kun je op verschillende manieren bereiken. Een
Nadere informatieLAAT DE WIND WAAIEN
LAAT DE WIND WAAIEN 2019 zal worden herinnerd als het jaar waarin iets veranderde, toen kinderen staakten om volwassenen te vragen actie te ondernemen om klimaatverandering tegen te gaan. Geïnspireerd
Nadere informatie1. Het begrip kan weg, omdat de overgebleven begrippen. Het begrip kan ook weg, omdat de overgebleven begrippen
Welk Woord Weg Dynamiek en Stagnatie Aanloop 1. commerciële landbouw moedernegotie malthusiaanse spanning - nijverheid 2. waterschappen feodaliteit gilden - Hanze 3. stapelmarkt nijverheid Nederlanden
Nadere informatieUitzicht op de heuvels 10 km van Kabaya Uitzicht op de heuvels ten noorden van Kabaya. Ongeveer 7 km van het dorp.
Verblijf van Tautvydas Rindzevicius in Kabaya/RWANDA in het kader van het bezoek aan wezen en kwetsbare kinderen gesponsord door de Jyambere stichting. Inleiding Tijdens de periode van juli-augustus 2015,
Nadere informatieWat doet een haar met een glas water?
Simavi werkt in kwetsbare gemeenschappen aan schoon drinkwater, wc s en hygiëne en aan geplande, gezonde zwangerschappen. Gezondheid is namelijk een voorwaarde om uit armoede te komen. Dit doen wij niet
Nadere informatieEen Berbers dorp. Mijn zussen en ik mochten van mijn vader naar school. Meestal mochten alleen jongens naar school.
Een Berbers dorp Ik ben geboren en opgegroeid in het noorden van Marokko. In een buitenwijk van de stad Nador. Iedereen kent elkaar en altijd kun je bij de mensen binnenlopen. Als er feest is, viert het
Nadere informatieWarm de winter door Actie brandhout winter
Warm de winter door Actie brandhout winter 2017-2018 Beste donateur, Het is voor ons verbazingwekkend hoe brandhout het leven van gezinnen kan veranderen en mensen weer hoop en vertrouwen in de toekomst
Nadere informatie2 a) Geld. Dat is waarschijnlijk het belangrijkste omdat je voorwerpen en diensten wilt gebruiken en die nou eenmaal geld kosten.
Antwoorden door een scholier 1480 woorden 14 november 2003 4,6 59 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi Maatschappijleer hoofdstuk 3 1 a) Als iemand ouder wordt nemen ze vaker een vast baan.
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting door S. 1030 woorden 18 mei 2017 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Geschiedenis samenvatting H2 1: Wetenschappelijke Revolutie 17 e eeuw Kenmerken: Observeren
Nadere informatieExamen VMBO-GL en TL 2005
Examen VMBO-GL en TL 2005 tijdvak 1 woensdag 25 mei 9.00 11.00 uur GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE GL EN TL Gebruik het bronnenboekje. Dit examen bestaat uit 38 vragen. Voor dit examen zijn maximaal
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 4 Samenvatting door een scholier 990 woorden 24 februari 2018 4,2 7 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Geschiedenis samenvatting hoofdstuk 3 + kenmerkende
Nadere informatieInhoud. Thema 5.1 Jagers en boeren 3. Thema 5.2 Grieken en Romeinen 6. Thema 5.3 Monniken en ridders 9. Thema 5.4 Steden en staten 12.
Inhoud Thema 5.1 Jagers en boeren 3 Thema 5.2 Grieken en Romeinen 6 Thema 5.3 Monniken en ridders 9 Thema 5.4 Steden en staten 12 Eigentijds Eigentijds Toets Thema 5.1 Jagers en boeren 1. Rondtrekken 3.
Nadere informatieTIJD VAN PRUIKEN EN REVOLUTIES
TIJD VAN PRUIKEN EN REVOLUTIES Hoofdstuk 4 PARAGRAAF 4.1 Pruikentijd Standenmaatschappij De verlichting VERVAL EN RIJKDOM In de 17 e eeuw was Nederland het rijkste land ter wereld Van stilstand komt achteruitgang
Nadere informatieBevolkingsspreiding. Waar zit iedereen? Juist of onjuist: China is het grootste land ter wereld. A. Juist. B. Onjuist
Bevolking Waar zit iedereen? Waar zit iedereen? Bevolkingsspreiding Vraag 1 van 9 Juist of onjuist: China is het grootste land ter wereld. A. Juist B. Onjuist De manier waarop de bevolking over een gebied
Nadere informatieVerloren grond. Murat Isik. in makkelijke taal
Verloren grond Murat Isik in makkelijke taal Moeilijke woorden zijn onderstreept en worden uitgelegd in de woordenlijst op pagina 84. Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen Mijn geboorte Mijn verhaal
Nadere informatie1 Een kind was niet altijd een kind
1 Een kind was niet altijd een kind Kind zijn? Levensgevaarlijk! Er is nog nooit zo veel aandacht voor kinderen geweest als in de afgelopen vijftig jaar. Al die aandacht is nieuw, want vroeger deden kinderen
Nadere informatieKijken door een roze bril Gewoon homo zijn?
Juul van Hoof Senior adviseur participatie en inclusie MOVISIE Symposium Roze Ouderenzorg Utrecht, 27 juni 2013 Kijken door een roze bril Gewoon homo zijn? 7/17/2013 Inhoud 1. Wat betekent LHBT? 2. Ontdekking
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Gezin in de preindustri le samenleving + industri le samenleving in Nederland
Samenvatting Geschiedenis Gezin in de preindustri le samenleving + industri le samenleving in Nederland Samenvatting door een scholier 3127 woorden 11 februari 2006 5,1 39 keer beoordeeld Vak Geschiedenis
Nadere informatieTIJD VOOR VERANDERING VERKIEZINGSPROGRAMMA
TIJD VOOR VERANDERING VERKIEZINGSPROGRAMMA 2018-2022 2 INLEIDING Op 21 maart 2018 zijn er weer verkiezingen. Iedereen mag stemmen op een politieke partij. We kiezen dan de partijen die vier jaar lang samen
Nadere informatie