Samenvatting ANW Hoofdstuk 1, 2, 3 en 4.4

Transcriptie

1 Samenvatting ANW Hoofdstuk 1, 2, 3 en 4.4 Samenvatting door een scholier 3848 woorden 5 november ,5 18 keer beoordeeld Vak Methode ANW Solar Paragraaf 1.1 Recherchewerk Manieren die gebruikt worden om een dader te pakken: 1 Ooggetuigen, ooggetuigen zijn niet altijd betrouwbaar: tijdsverloop, ouderdom, alcoholgebruik, spanning en drugs kunnen het geheugen van de ooggetuige beïnvloeden. 2 Bloed, het bloed gaat naar een labo hier wordt de bloedgroep onderzocht. Met een nieuwe methode kunnen ze ook andere deeltjes uit het bloed halen. Dit wordt steeds nauwkeuriger. Ieder mens heeft een eigen kolom waarin een soort paspoort zit. De dna-moleculen zitten tussen de genen. 3 Vingerafdrukken, vingerafdrukken zijn vaak het bewijs dat een dader een misdaad heeft gepleegd. Ieder mens heeft namelijk een andere afdruk. Vingerafdrukken kunnen zichtbaar gemaakt worden met: damp van secondenlijm, laser, gouddamp (voor plastic) als je er vervolgen met poeder overheen gaat. Kun je het er zo met plakband afhalen. 4 Moordwapen 5 Andere spullen zoals kledingstukken enz. Ook zoekt de recherche naar motieven. Daarvoor gaan ze vaak naar familieleden van een slachtoffer. Paragraaf 1.2 De Pil De pil is tegenwoordig de veiligste en meest gebruikte anticonceptiemethode. Naast de pil zijn: zaaddodende middelen, het condoom, het pessarium, het spiraaltje, en sterilisatie methodes om zwangerschap te voorkomen. Hormonen. In de pil zitten stoffen die op vrouwelijke hormonen lijken. Hormonen zijn stoffen die in minieme hoeveelheden van alles in je lichaam regelen. Bij vrouwen: eirijping, de eisprong en de innesteling in de baarmoeder. Pagina 1 van 8

2 De revolutie van de pil. 1.Eerst werd er spul gespoten in rest afval van de slachterij (bv. eierstokken van kippen). 2.Vervolgens werd het spul gebruikt bij levende dieren. (dit werd vele malen gedaan met verschillende samenstellingen) 3. De pil werd gebruikt bij proefpersonen. 4. Als alles werkte en de proefpersonen geen bijwerkingen kregen werd het in de handel genomen. De werking van de pil. Zie blz. 26 in deel 1. Lagere hormoondosis. Omdat er bijwerkingen waren: zwaarder worden, hogere bloeddruk enz. werd de pil veranderd. 1. Er werden minder oestrogenen in gedaan. De pil is zo ontwikkeld dat in 42 pil van nu evenveel oestrogenen zitten als in een pil van vroeger. 2. In de driefasenpil neemt het hormoon progesteron in drie stappen toe. Dit lijkt meer op de natuurlijke cyclus. Paragraaf 1.3 Navigatie Je kunt je plaats bepalen met verschillende instrumenten. Het kompas, de poolster, de zon radiobakens, gps. De poolster staat recht boven de noordpool. De zon staat niet altijd op dezelfde plaats en is de plaats dus moeilijker te bepalen. Nog niet zolang zijn de radiobakens uitgevonden als je van 3 verschillende bakens een bericht krijgt kun je je plaats bepalen. GPS Global Positioning System lijkt een beetje op het systeem met de radiobakens alleen vanaf de ruimte. Er zijn 24 van die satellieten in de ruimte geschoten. Dit systeem is op 10 meter nauwkeurig. Paragraaf 1.4 Ruimtevaart De eerste raketten zijn rond 1945 gebouwd. De beruchte V2 raketten waren als het ware grote vuurpijlen met brandstof. Werking raket zie bladzijde 36 Oranje stukje. In raketten waar mensen in moeten. Worden vaak speciale voorzieningen getroffen. Toch is het voor een mens ongezond in de ruimte. Op kort termijn; zwaartekrachtstoornissen, loomheid, concentratieproblemen, duizeligheid. Satellieten vallen om de aarde heen. Er zijn spionage, communicatie, en weersatellieten. Hoofdstuk cassettebandje -> kwetsbaarder -> info kapot door magneet, vuil en beschadiging -> kwaliteit kopieren slechter -> ruis door lang bewaren C-D (compact disk) -> weinig / nauwelijks ruis -> plastic van cd kan smelten -> alleen kopieren met speciale apparatuur 1969: onderzoekersteam van Philips moest uitzoeken of beeld en geluid op 1 schijf kon. Bedoeling: schijf met licht aflezen, zonder rechtstreeks contact. Digitaal Pagina 2 van 8

3 betekent dat informatie is opgeslagen in de vorm van wel of geen Bij een cd -> wel of geen putjes in het schijfje De laser: kan putjes aflezen. Begin jaren 70 F ,- Philips en Sony ontwikkelden een compact en bruikbaar apparaat -> Cd-speler. Argumenten van Philips en Sony: - prachtige geluidsweergave - geringe kwetsbaarheid - systeem van aflezen over de hele wereld komen - geen ruis - geen slijtage (-> geen direct contact) cd-rom : Compact Disk Read Only Memory. (wel aflezen, niet veranderen) Opslaan op cd tegenwoordig: foto s, tekeningen, tekst, film s, muziek, 40 boeken op 1 cd. Het is slecht voor de handel dat het kopieren zo makkelijk is. 2.2 In de eerste helft van de vorige eeuw ging men gegevens van de bevolking bijhouden. Ziektegevallen en doodsoorzaken. -> mensen op de ene plaats werden vaak ziek en gingen eerder dood dan anderen. Tussen 1850 en 1900 waren er veel arbeiderswijken in de grote steden. Vele gezinnen leefden in 1 kamer. Vuilnis en uitwerpselen werden in sloten en in grachten gegooid of bleven gewoon op straat liggen. Het grachtwater werd alsnog voor drinkwater gebruikt. Hierdoor kwamen er veel ziektes: cholera en tyfus. De bacteriën zaten in de uitwerpselen van de besmette mensen, die anderen weer dronken. De conclusie die men toen trok: betere hygiëne en dus een betere volksgezondheid. De uitwerpselen moesten worden opgehaald, maar waar moesten ze heen?? 1> Halverwege vorige eeuw en begin 20e eeuw was er de kiebelton -> uitwerpselen werden opgevangen en de inhoud werd eens in de week opgehaald en geleegd. De inhoud ging naar het platteland waar het verkocht werd als mest. In die tijd was het schaars. Dus het tonnenstelsel was soms winstgevend. 2> soms werden er closetpotten geplaatst. Dezen waren aangesloten op een reservoir onder de straat. Hierin kwamen alle uitwerpselen van een hele wijk. Met een speciale stoommachinepomp werd de inhoud over gepompt en als mest verkocht. Na 1880 kwamen er ook een aantal waterleidingen. Deze konden ook dienen om uitwerpselen door te spoelen. Ook de verkoop van mensen mest liep terug en de lonen van de ophalers werden te hoog. Sinds dien is de closetpot erg in. Wat je nodig moet hebben: wc-potten, water om door te spoelen, riool. In Nederland ligt voor wel den kilometers aan rioolbuis, soms wel van 2 meter! Het rioolwater wordt afgevoerd naar een plek buiten de bebouwde kom en daar gezuiverd, dan het milieu weer in. Hoe gebeurt het zuiveren? Stap 1: grote vaste bestanddelen (bladeren, papier) worden verwijderd door een rooster. Dit afval gaat naar de afvalstort. Het water stroomt langzaam verder. Kleine vaste bestanddelen zinken.( zand, etensresten) en word ook verwijderd. Bezinksel heet slib. Nu ong. 30% gezuiverd. Stap 2: het water wordt in beluchtingstanks gebracht. Daar zitten bacteriën in die zorgen voor de afbraak van de resterende organische afvalstoffen. Dezen hebben veel zuurstof nodig, daarom wordt er steeds lucht door de tanks geblazen. Stap 3: het water komt in de nabezinkbak. De bacteriën zinken en gaan terug naar de beluchtingstank. Het is nu 99% schoon en kan op het oppervlakte water worden geloosd. Nadelen waarom afval en regenwater door 1 pijp moeten 1: Bij erg zware regenval kunnen de waterzuiveringsbedrijven het niet meer aan en wordt het ongezuiverd over land geloosd. 2: Het schone regenwater wordt ook vervuilt door het afval water. 3: deel van het regenwater komt niet in de grond als grondwater. Zwitserland al wel gescheiden, erg duur, beter voor milieu. Regelsysteem van doortrekken wc. De afvoerpijp in de stortbak wordt geopend. De stortbak loopt leeg en de behoefte wordt weggespoeld. Stortbak leeg -> afvoerpijp gesloten -> gaat kraan open om zodat stortbak weer vol stroomt. Bak vol? Kraan weer dicht. De stortbak van de wc is een voorbeeld van een regelsysteem. Na het doortrekken gaat de kraan open en stijgt het water tot het oude niveau. Ander voorbeeld: de verwarming: is het kouder in de kamer dan de bedoeling, slaat ie zelf aan. Is het warm genoeg gaat ie weer uit. In de wc wordt het geregeld door hendels, kranen en vlotters: mechanische techniek. Bij vele andere systemen gebeuren de metingen door computers. 2.3 Ontwerpers moeten rekening houden met hun doelgroep. Een Pagina 3 van 8

4 kleuterfiets is gericht op kleuters. Maar zelf die zijn niet allemaal even groot. Hij moet dus voor meerderen gebruikbaar zijn. Ontwerpers moeten ook goed op de hoogte zijn van alle technieken en materialen hij kan gebruiken. Iets wat door velen zal worden gebruikt moet ook voor velen gemaakt zijn. Lichaamslengten, het snappen van het ding zijn belangrijke dingen voor iets met bepaalde doelgroep. In 1984 kwam er voor het eerst een computer met een muis en een beeld zoals nu. Er stond toen een prullenbakje onder in beeld, waar je bestanden die je weg wou gooien heen sleepte. Er bestaan tabellen met lichaamsafmetingen die voor de ontwerper van een product makkelijk zijn om de juiste afmetingen te gebruiken. P= percentiel ( woord dat aangeeft in welk 100ste deel van de gemeten waarden een maat ligt. P95 betekent dat 95% van de Nederlanders kleiner is dan P95. Iemand die P95 heeft is dus langer dan 95% van alle mensen. Vb: P45 betekent dat 45% van de Nederlanders een kleinere lengte of breedte heeft en de andere 55% een grotere lengte of breedte. De P-waarden zijn dus van groot belang voor ontwerpers als ze hun spullen willen verkopen.. er zijn ook tabellen voor gewicht, kracht en waarnemingsvermogen. 5 Ontwerpstrategieën. laag percentiel-strategie (zodat ook kleine of gehandicapten ergens bij kunnen) hoog percentiel-strategie ( vb. lange mensen niet hoeven bukken voor een deur) gemiddelde als maatstaf (vb. wcpot, voor kleine en grote mensen) verstelbaarheid-strategie (vb. fietszadel, bureaustoel) varianten-strategie ( vb. auto met automatische en handmatige versnelling) Hoe mensen zich er ook aan proberen te houden, het is nooit helemaal goed voor iedereen. Maar voor 90% van de mensen. (tussen P5- P95) Fabrikanten moeten meer producten voor overige mensen maken vind de Club van Lange Mensen, belangenverenigingen van gehandicapten en ouderenbonden. Maar de fabrikant ziet dit niet echt zitten omdat hij daarvoor veel kosten kwijt is. En daardoor de prijs erg duur wordt. Willen mensen dit eraan uitgeven? 2.4 Wetenschappelijke ontdekkingen en technische uitvindingen zetten ontwerpers om in nieuwe producten of verbeteren ze. In 1820 ontdekte een Deense wetenschapper Orsted dat een magneetnaald van richting veranderde als je er een stroomdraad bij hield. Die elektrische stroom wekte een beweging op in de naald. Elf jaar later (1831) ontdekte een Engelsman Michael Faraday, dat een magneet die in een spoel heen en weer bewogen wordt, elektrische stroom veroorzaakt. (Verband tussen elektriciteit & magnetisme) Beweging kan worden omgezet in stroom: dynamo, windmolen. Elektrische stroom kan een motor aandrijven: ventilator, mixer, boormachine.dynamo maakte het mogelijk op grote schaal stroom op te wekken, daardoor kon men sinds vorige eeuw over elektra thuis bezitten. De elektromotor werd gebruikt om nieuwe producten te bedenken en oude producten te elektrificeren. Door deze ontdekking kwam er een revolutie in het ontwerpen van producten. (wasmachines, koelkasten, stofzuigers strijkijzers e.d.) Elektrische aandrijving en verwarming werden de basistechnieken van alle producten. Ook was de transistor (1948) een belangrijke uitvinding. Dit was een elektronische schakelaar. De chip werd in de jaren 60 uitgevonden. (Miljoenen van elektronische schakelaars samengeperst op 0.25 cm2.) Hierdoor werden computers kleiner en krachtiger. Chips zitten in: tv, cassetterecorder, radio, wasmachine, videocamera, afstandsbediening, walkman, draagbare telefoon, mobiel. De apparaten werden compacter en veelzijdiger. Je kon dingen in de chip programmeren. Door de chips konden apparaten wat uitzichzelf doen. De producten werden slimmer. Eerder moest alles met de hand aan en uit gezet worden. Het product moet wel voldoen aan de eisen van de klant. Bedrijven proberen door marktonderzoeken erachter te komen wat voor behoeften en wensen de consument heeft. De 4 ontwerp eisen: 1: functionele eisen: welke taken moet het uitvoeren? 2: Ergonomische en milieu eisen: gebruiksvriendelijk? Welke verschillen van gebruikers moeten we rekening houden? Hoe zwaar mag het ontwerp het milieu belasten? 3: Vormgevingseisen: welke vorm? Welke kleur? (design) 4: Financiële Pagina 4 van 8

5 eisen: hoeveel mag het kosten? Niet alle producten hoeven aan alle eisen te voldoen. Een horloge voornamelijk alleen aan 3. Een kruiwagen weer voornamelijk een 1 & 2. Ook de doelgroep voor het product speelt een rol. Producten moeten niet alleen technisch goed in elkaar zitten maar ook patiënt vriendelijk zijn en gerieflijk. Vormgeving van een product is vaak belangrijk voor het bedrijf dat het maakt, hun eigen stijl. Als ontwerper moet je creatief, nieuwsgierig, breed geïnteresseerd en ook eigenwijs zijn. Hebben ontwerpers ook ethische en maatschappelijke verantwoordelijkheid? Nee, er zijn zoveel dingen die mensen goed en slecht kunnen gebruiken. Een fiets om op te fietsen of om velden om te spitten. Minicamera s en afluisterapparatuur zijn gemaakt voor de politie, maar anderen gebruiken ze ook. Hoofdstuk 3 Iemand die een longontsteking heeft is echt ziek, maar kun je iemand met diabetes ook een patiënt noemen. Meestal willen ze dat zelf niet. Dokters vinden iemand pas ziek als er objectief iets aan de hand is. Maar bij subjectieve klachten, zoals duizeligheid, kan een dokter niets vinden. Moeheid is hier een goed voorbeeld van. Als je moe bent heb je het gevoel dat je niet meer verder kunt. Moeheid komt meestal door lichamelijke inspanning, maar je kunt ook zonder lichamelijke inspanning moe zijn. Soms is de reden hiervoor een ziekte, maar meestal kan de dokter niets vinden. ME is een ziekte waarvan je voortdurend moe bent. Er is nu nog steeds niet uitgevonden wat nou precies de oorzaak is. De laatste tijd komt de alternatieve geneeskunst ook steeds meer in het nieuws. Het is meestal gebaseerd op oosters denken. Vroeger dachten de dokters dat een ongrijpbare levenskracht ons lichaam stuurt. Rond 1800 veranderde dat doordat er allerlei uitvindingen werden gedaan. Dit was het begin van de natuurwetenschappelijke geneeskunst. Het hart is een belangrijk orgaan in ons lichaam. Zonder het hart zouden we niet kunnen leven. Als ons hart teveel afwijkt van de standaard, is het hart ziek. Er worden nu al hartkleppen vervangen door hartkleppen van een varken. De doktoren proberen hier iets aan te doen door machines te maken die het hart simuleren. Je lichaam moet zich veel aanpassen aan de omgeving. De lichaamstemperatuur moet altijd 37 graden blijven. Je lichaam is een soort machine met een ingebouwd aanpassingsvermogen. Een gewone dokter kan niet zien of iemand ziek is. Daarvoor zijn er speciale onderzoekers, epidemiologen die uit gegevens kunnen aflezen of iemand ziek is. Er is een nadeel aan alle onderzoek. De medische wetenschap gaat de patiënt steeds meer als een nummer beschouwen dan als een mens. SEMMELWEIS In 1846 krijgt dokter Semmelweis een baantje als assistent bij een kraaminrichting. Hij doet onderzoek naar de kraamvrouwenkoorts. Hij ontdekt dat de vrouwen veel liever naar de 2de dan naar de 1ste afdeling willen en hij vraagt zich af waarom. Hij doet iets wat voor die tijd heel ongewoon is. Hij zet alles in een schema en komt tot de ontdekking dat er op de 1ste afdeling veel meer vrouwen sterven dan op de 2de. Semmelweis zorgt ervoor dat er een onderzoek komt naar de hoge sterftecijfers. Dit onderzoek concludeert dat er overbevolking is. Semmelweis gaat de studenten geneeskunde onderwijze omdat hij Pagina 5 van 8

6 denkt dat zij de oorzaak zijn. Daarna denkt hij, door weer een onderzoek, dat het komt door de manier waarop de vrouwen bevallen. Hij zorgt er voor dat er op zijn afdeling net zo bevallen wordt als op de andere, maar dat werkte niet. Na de dood van zijn vriend valt het kwartje. Hij ontdekt dat de ziekte komt van de doktoren zelf, doordat ze hun handen niet goed wassen. Hij voert de regel in dat iedereen zijn handen moet wassen tot dat de lijkengeur verdwenen is. En het werkt. Het sterftecijfer liep van 18 op de 100 naar 1 op de 100. Hij had gelijk, maar hij kreeg geen gelijk. Hij stierf later ineen gekkenhuis aan de gevolgen van een eerder opgelopen infectie. Semmelweis was de bedenker van het natuurwetenschappelijk onderzoek. Nu is dat wel veranderd. De onderzoekers gebruiken eerst proefdieren, voordat ze het op mensen gebruiken ZIEKTEKIEMEN Vroeger geloofden alle doktoren in de generatio spontanea. Dit houdt in dat uit alles leven kan ontstaan. In 1683 was er iemand, Anthonie van Leeuwenhoek, die ontdekte dat er micro-organismen bestonden. Niemand geloofde hem. Pasteur bracht het bewijs dat er micro-organismen bestonden. Met een simpele proef toonde hij aan dat de generatio spontanea niet klopte. Het bewijs dat micro-organismen ziekten veroorzaakten kwam van iemand anders, Robert Koch. Koch leverde het bewijs dat 1 bepaald micro-organisme miltvuur veroorzaakte bij een koe. Hij spoot verschillende muizen in met de bacterie en als die muis ziek werd spoot hij de volgende in. Hierdoor werd duidelijk dat er een bacterie was die miltvuur veroorzaakte. Toen hij zijn resultaten bekend maakte werd hij wel geloofd. Door de experimenten van Pasteur was het al duidelijk dat leven niet spontaan ontstaat. De experimenten van Koch waren reproduceerbaar en daardoor konden andere artsen het experiment herhalen. Toen Koch in 1882 de bacil ontdekte die verantwoordelijk was voor tuberculose was hij op slag wereldberoemd. Er stierven in die tijd veel mensen aan tbc. Pasteur zij dat de chirurgen hun handen moesten wassen en hun gereedschap moesten verwarmen tot 1500 graden om eventuele bacillen te doden. De eerste arts die hier wat op uit deed was de Engelse chirurg Lister. Hij overyigde zijn collega s door het succes hiervan en toen ging het snel. Pasteur ontdekte ook het pasteuriseren. Dit houdt in: eerst verhitten en dan luchtdicht afsluiten. Dit bleek de redding voor de Franse wijnindustrie. Cholera is een ziekte die constant van vorm veranderd en daardoor heel moeilijk te bestrijden is. Daarom is hygiëne de beste preventie. El-Tor is een nieuwe variant van cholera die zo gevaarlijk is omdat iemand drager kan zijn en daardoor de ziekte verspreidt zonder het zelf te weten. Hygiëne is nu goed geregeld. Riolen zijn aangelegd en de operaties zijn minder gevaarlijk. VACCINEREN Edward Jenner was degene die het eerst een werkend vaccin produceerde. Hij ontdekte dat als een mens Pagina 6 van 8

7 de koepokken kreeg hij immuun was geworden voor de veel gevaarlijker mensenpokken. Pasteur ontdekte dat als je een kweek met bacteriën lang genoeg had laten staan, de bacteriën te zwak waren om iemand ziek te maken. Ze zorgden er alleen wel voor dat diegene immuun werd voor de ziekte. In ons lichaam leven verschillende bloedcellen. De T-cellen herkennen bacteriën en ze zorgen ervoor dat de B-cellen antistoffen produceren. De B-cellen produceren antistoffen en activeren de macrofagen, die de bacteriën opruimen. De B-cellen transformeren daarna in geheugencellen. Als de bacterie nog een keer binnendringt wordt hij herkent door de B-cellen en krijgt geen kans meer om je ziek te maken. Kinderen worden tegenwoordig ingeënt tegen allerlei kinderziekten. Al die ziekten zijn bijna verdwenen. Op eentje na: polio. Polio is een ziekte die de kinderen verlamd, wat de dood tot gevolg heeft. Er werd een succesvol vaccin gevonden tegen polio, maar hij duikt nog steeds op. Meestal bij gezinnen of gemeenten die tegen inenten zijn, zoals Staphorst. Steeds ook om religieuze redenen. Een andere reden tegen inenten is die van de alternatieve geneeswijze. Aan het eind van de jaren 70 geloofde men dat de strijd tegen de ziekten gewonnen was. Waar ze alleen geen rekening me hadden gehouden was dat de ziekten constant veranderden. Ook waren sommige bacillen bestand tegen antibiotica. Een voorbeeld hiervan is BSE. BSE kan overslaan op de mens en een gevaarlijke ziekte tot gevolg hebben: Creutzfeldt-Jacob. Een andere ziekte waar nog geen vaccin tegen is gevonden is aids. En dat zal er voorlopig ook niet komen. Dit komt doordat de ziekte steeds verandert. Hierdoor kan er geen vaccin tegen worden gemaakt. 4.4 De productie van penicilline Hoe is penicilline ontwikkeld? Micro-organismen is een verzamelnaam voor organismen die je met het blote oog niet kunt zien, zoals bacteriën gisten en sommige schimmels. Voor onderzoek worden micro-organismen gekweekt in petrischalen (platte glazen schaaltjes met een glazen deksel). Op de bodem van de petrischaal is een laagje voedsel aangebracht, de voedingsbodem, die bestaat uit een gelei. Met een uitgegloeide naald wordt een bepaald micro-organisme op de voedingsbodem afgezet, het enten. De micro-organismen eten het voedsel en groeien uit tot zichtbare kolonies. Steriel werken is vereist. 1928: Alexander Fleming was bezig met onderzoek naar infectieziekten en hij kweekte ziekteverwekkende bacteriën De kweek was mislukt want er was een schimmel op de voedingsbodem belandt. Rond deze schimmel groeiden geen bacteriën De schimmel moest dus een stof produceren die giftig was voor de bacteriën Hij noemde de stof penicilline, naar de schimmel. De schimmel produceert maar een heel klein beetje penicilline. Voor medicinaal gebruik zijn veel grotere hoeveelheden nodig. Bij pogingen om penicilline als zuivere stof te winnen was er een moment waarop de bacteriedodende werking verloren gingen. 1938: Florey en Chain geloofden de hypothese van Fleming en bouwden een groots laboratorium voor de penicillinevloeistof. Ze hadden in mg bruin poeder verzameld, onzuivere penicilline. Bij onderzoek op muizen overleefden ze het. Een mens heeft 3000 x zoveel penicilline nodig dus dat werd een nog groter onderzoek. In de oorlog zijn er veel mensen mee gered. Hoe wordt penicilline in grote hoeveelheden gemaakt? Pagina 7 van 8

8 Biotechnologie is het gebruik van (micro)-organismen om producten te maken, bv. wijn en bier. Meer kennis van biologische processen biedt de mogelijkheid steeds meer producten door organismen te laten maken. Bij penicilline maken gaat het om het kweken van zoveel mogelijk schimmels die penicilline maken. Drie stappen waarbij de kwantiteit steeds toeneemt: - Een kleine hoeveelheid schimmel in een voorkweektank waar de schimmel zich vermenigvuldigt. - De kweek wordt in een grotere reactor voortgezet. - Tenslotte wordt een zeer grote reactor de bioreactor gevuld met voedingsvloeistof en alle tot dusver gekweekte schimmel. Twee factoren zijn erg belangrijk in het kweken van penicilline op grote schaal: 1. De temperatuur en beluchting 2. Het gebruik van schimmelsoorten die veel penicilline produceren. Deze soorten kunnen soms gevormd worden door bestraling of door de schimmel in contact te brengen met chemicaliën. De tweede fase in de productie is penicilline in zuivere vorm verkrijgen, wat in aparte fabrieksinstallaties gebeurt. Zuiverings- en filteringmethoden worden schimmel en vloeistof gescheiden. De vloeistof ondergaat een aantal technieken: extractie, kristallisatie, filtratie, wassing en vriesdroging. Het proces moet heel steriel gebeuren, omdat het anders fout gaat. Is penicilline een wondermedicijn? Door penicilline zijn veel ziekten niet meer dodelijk en sommige helemaal uitgeroeid. Penicilline verhindert de opbouw van de celwanden van bacteriën. Sommige ziekten kunnen weer ontstaan omdat ze resistent zijn voor penicilline. Nadelen antibiotica: 1. Antibiotica hebben een werkingsspectrum. Een smal-spectrum antibioticum bestrijdt maar een tot vijf bacteriesoorten. Een breed-spectrum antibioticum kan tot vijftig soorten bacteriën doden, waaronder ook onschadelijke of nuttige. 2. En niet iedereen kan penicilline verdragen. 3. Omdat niet elk antibioticum tegen zuur kan is oraal gebruik vaak niet mogelijk. Het zuur van je maag maakt de tabletten of pillen onwerkzaam. 4. Bij een antibioticum is niet goed na te gaan of alle ziekteverwekkers dood zijn. Daarom moet je een kuur altijd afmaken. 5. Er zijn ook ziekteverwekkende bacteriën waartegen penicilline niet werkt, die beschikken een enzym, penicillinase, dat penicilline afbreekt. 6. Er blijven ziekteverwekkende bacteriën over die resistent zijn voor penicilline. Bij een volgende infectie moet je dan een ander medicijn gebruiken. Hierop zijn oplossingen bedacht: er worden andere soorten antibiotica gemaakt door met penicilline een reactie uit te voeren waardoor een iets gewijzigd penicillinemolecuul ontstaat dat ook iets andere eigenschappen heeft, of door aan de kweekvloeistof stoffen toe te voegen die een beetje anders zijn dan de normale, zodat de schimmel een iets gewijzigde penicillinesoort vormt. Het probleem van resistentie is dus kleiner geworden. Pagina 8 van 8