Een goed rechtssysteem vereist een betrouwbaar bewijs. Het sporenonderzoek en de getuigen moeten de rechter kunnen overtuigen.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Een goed rechtssysteem vereist een betrouwbaar bewijs. Het sporenonderzoek en de getuigen moeten de rechter kunnen overtuigen."

Transcriptie

1 Samenvatting door een scholier 3532 woorden 26 oktober ,4 5 keer beoordeeld Vak Methode ANW Solar Hoofdstuk Recherchewerk Technische rechercheurs speuren naar aanwijzingen of sporen op de plaats van het misdrijf. Een deel van het sporenonderzoek vindt plaats in een laboratorium en helpt de rechercheurs de dader te vinden. Omdat de rechter hoge eisen stelt, zijn er betrouwbare, verbeterde en vernieuwde opsporingstechnieken ontwikkeld. Sporenonderzoek: Rechercheurs doen bij een misdrijf; situatie opmeten en fotograferen, zoeken naar afdrukken van schoenen, vingers, stoffen als bloed en speeksel. Voorwerpen bekijken, wapen, gereedschap, kledingstuk. Die sporen zijn stille getuigen, gaan naar laboratorium. Getuigen: Door met de familie en bekenden van het slachtoffer te praten kunnen ze achter het motief van de dader komen. De politie moet voorzichtig zijn met getuigenverklaringen want die zijn niet altijd even betrouwbaar. Tijdsverloop, alcoholgebruik en spanning kunne het geheugen van de ondervraagde beïnvloeden. De dader kan worden opgespoord als er genoeg gegevens zijn voor een signalement. Het bewijs: Als er geen getuigen zijn, dan zijn de resultaten van het sporenonderzoek het enige houvast. Analisten kunnen uit de stoffen en voorwerpen, kenmerken van de dader aflezen door het met elkaar te vergelijken. Voor een overtuigend bewijs heb je meer nodig dan een bloedgroep(a,b,ab,o), want er zijn veel mensen met dezelfde bloedgroep. Er ontstaat pas 100% zekerheid als bijvoorbeeld een vingerafdruk overeen komt met die van de verdachte. Een goed rechtssysteem vereist een betrouwbaar bewijs. Het sporenonderzoek en de getuigen moeten de rechter kunnen overtuigen. Vingerafdrukken als bewijs: In 19e eeuw ontdekte een ambtenaar uit India dat je met vingerafdrukken mensen kunt identificeren. De conclusies van vingerafdrukken zijn: - het lijnen patroon van je vingerhuid blijft levenslang hetzelfde - het aantal lijntekeningen dat kan voorkomen is zeergroot - je kunt vingerafdrukken indelen in groepen. Pagina 1 van 9

2 Details van het huidlijnenpatroon worden Typica genoemd bijv. vertakking, een lus of een doodlopende lijn. De overeenkomst tussen de gevonden afdruk en die van de dader maken identificatie mogelijk. De betrouwbaarheid van dit bewijst in vrijwel 100%. De dader in het archief: Alle vingerafdrukken van criminelen worden bewaard. Vroeger moest er dagen lang gezocht worden naar het persoon waarbij de vingerafdruk hoorde maar tegenwoordig niet meer. Alle afdrukken zijn nu in computerbestanden bij de Centrale Recherche Informatiedienst opgeslagen. Het vingerhuid patroon is persoonsgebonden en blijft levenslang hetzelfde. Betere technieken hebben van vingerafdrukken een belangrijk opsporingsmiddel gemaakt. De DNA-fingerprint: In 1985 kreeg professor Jeffreys het voor elkaar om uit de DNA-moleculen in bloedcellen een kenmerkend stukje te halen. DNA is een stof die voorkomt in de kernen van cellen waaruit mensen, dieren en planten zijn opgebouwd. De meeste DNA kom je tegen in de genen maar het stukje dat Jeffreys isoleerde tref je aan buiten de genen aan. Het resultaat van dit DNA-onderzoek kun je zichtbaar maken als een soort streepjescode: DNA-fingerprint. Bij iedereen is die streepjescode verschillend, maar bij familie vind je overeenkomsten. Een DNA-profiel van een dader wordt 30 jaar bewaard in een bestand.sommigen mensen waarschuwen dat privacy gevaar dreigt te lopen, omdat in de toekomst misschien meer uit die gegevens kan worden gehaald, door de genen te onderzoeken worden de erfelijke eigenschappen bekend. DNA-profielen zijn van alle soorten lichaamscellen te maken. Onderzoekers proberen een uniek profiel te ontwerpen. Opslag van DNA-materiaal kan leiden tot verlies van privacy. 1.2 De pil De eerste voorbehoedmiddelen: Een van de eerste voorbehoedmiddelen was het condoom, van blinde darm van schapen en geiten. In de vorige eeuw maakten ze condooms uit rubber, nu uit een synthetische rubbersoort latex, sterker en dunner. Aletta Jacobs verspreidde het baarmoederkapje of pessarium vanaf Betrouwbaarheid: In veel landen was gebruik van voorbehoedmiddelen lange tijd verboden en in sommige landen is dat nog steeds zo. In het begin waren condooms en pessaria niet erg betrouwbaar, maar in combinatie met zaaddodend middel ging het minder vaak mis. De vraag naar en betrouwbaar voorbehoedmiddel heeft uiteindelijk geleid tot de ontwikkeling van de pil. Hormonen: In de pil zitten stoffen die op hormonen lijken. De stoffen worden kunstmatige hormonen genoemd, het zijn de werkzame stoffen oestrogenen en progestagenen. Wetenschappers kwamen tot die ontdekking door een onderzoek dat begon d.m.v. proefdieren. Ze haalden bepaalde oplossingen uit slachtafval die ze vervolgens inspoten bij levende proefdieren. Bij operaties zagen ze welke organen daardoor veranderden. Ze ontdekten dat sommige stoffen de vruchtbaarheid verhoogden en andere de vruchtbaarheid remden. Scheikundigen gingen op zoek naar een methode om werkzame stoffen uit urine Pagina 2 van 9

3 te halen, wat ze ook lukte. Later vonden ze bij toeval oestrogeen en progestageen. Proefpersonen: Door er proeven mee te doen kwamen ze er achter dat deze stoffen ook als medicijn gebruikt konden worden. Met progestagenen kan een geboorte worden uitgesteld en een vrouw die geen eierstokken meer had door een operatie kreeg oestrogenen zodat ze zich beter ging voelen. Om deze stoffen ook als voorbehoedsmiddel te gebruiken had nog niemand aan gedacht. Margaret Sanger stelde het voor en er bleek dat het betrouwbaar was. In Puerto Rico werd het getest op 800 vrouwen, geen werd zwanger. Vanaf toen werd de pil voorgeschreven aan vrouwen met menstruatieklachten. Later onderzochten ze de bijwerkingen en kon iedere vrouw de pil gebruiken. De werking van de pil: - het hormoon oestrogeen misleid de hypofyse. De eirijping wordt daardoor afgeremd. - Het hormoontekort vertraagt het transport van de eicel door de eileider als er toch een eisprong komt. De eicel sterft daardoor vroegtijdig af. - Door het hormoon te kort ontwikkelt het slijmvlies in de baarmoeder zich niet voldoende. De bevruchte eicel kan zich dus niet innestelen. - De progestageen maakt de slijmprop tussen de vagina en baarmoeder taai. Bijna alle zaadcellen worden daardoor tegengehouden. - In de stoptijd van 7 dagen word het zwak ontwikkelde baarmoederslijmvlies afgestoten. De lichte bloeding die dan ontstaat lijkt op een menstruatie. Kennis van de werking van de vrouwelijke hormonen maakte de ontwikkeling van de pil mogelijk. Concurrentie: Geneesmiddelenfabrikanten hadden er veel geld voor over om de pas ontdekte hormonen te mogen maken. De wetenschapper Pincus had ruim 10 jaar nodig om de 1e pil te ontwikkelen. Het farmaceutisch bedrijf waarmee hij samenwerkte bracht in 1962 de 1e pil op de markt. Veel concurrenten volgden met hun eigen merk. Lagere hormoondosis: De bijwerkingen van de pil werden weggenomen door de hormoondosis te verlagen. Een andere manier is om in de pillen de hoeveelheid progesteron te laten verschillen (driefasenpil). Bij een driefasenpil neemt de totale hoeveelheid hormoon in drie stappen toe. Net als in de normale vruchtbaarheidscyclus. Hierdoor minder bijwerkingen. In 42 pillen van nu zit evenveel hormoon als in 1 pil uit de begintijd van de pil. 1e pil vijftigers zijn pillen met 50 ug, 2e pil subvijftigers zijn pillen met minder dan 50 ug. Er zijn nu zelfs subdertigers de 3e pil. Bij een driefasenpil neemt de totale hoeveelheid hormoon in drie stappen toe. Hierdoor minder bijwerkingen. Economische belangen en klachten van gebruiksters hadden een grote invloed op de ontwikkeling van de pil. 1.3 Navigatie Navigeren = plaats en richting bepalen Om op open zee je route te volgen, is het nodig je plaats op aarde te kunnen bepalen. Goede navigatie Pagina 3 van 9

4 was en is van groot economisch en politiek belang. Coördinatie. Geografische lengte en breedte. Dé vraag bij navigeren is: hoe bepaal ik mijn plaats op aarde? Wat zijn mijn geografische breedte en lengte? Het belangrijkste houvast dat je op zee hebt zijn zon, maan en sterren: Poolster Precies boven de noordpool staat een ster, de poolster. Als je op de noordpool staat zie je de poolster recht boven je, op een hoek van 90 ten opzichte van de horizon. Op de evenaar zie je de poolster op een hoek van 0, precies aan de horizon. Op het zuidelijke halfrond kun je de poolster niet meer zien. Hoe hoger aan de hemel je de poolster ziet, hoe noordelijker op aarde je bent De zon Ook met behulp van de hoogte van de zon boven de horizon, de zonshoogte, kun je de geografische breedte bepalen. Omdat de zon overdag niet altijd even hoog staat, is de breedte-bepaling ingewikkelder dan met de poolster. Daar staat tegenover dat met de zon ook de geografische lengte kan worden vastgesteld. De bepaling van de breedte gebeurt aan de hand van de grootste hoogte die de zon op een dag bereikt. Uit het tijdstip waarop de zon zijn hoogste punt bereikt, wordt de geografische lengte afgeleid. Plaatsbepaling is mogelijk door het meten van hoeken waaronder hemellichamen, zoals de zon, boven de horizon staan. Nieuwe ontwikkelingen in wetenschap en techniek hebben gezorgd voor navigatiemethoden die nauwkeuriger zijn en gemakkelijker in het gebruik. Radiobaken Een radiobaken is een radiostation dat een speciaal signaal uitzendt. Op veel plaatsen op aarde staan radiobakens. Elk baken zendt een ander signaal uit en van alle bakens de plaats precies bekend. Een schip heeft een antenne die de richting waaruit signalen komen, kan meten. Als nu de richting tot 3 radiobakens wordt gemeten, kan een computer de positie van het schip uitrekenen. Ook bij vliegtuigen is op die manier plaatsbepaling mogelijk. Satellietnavigatie Er zijn 24 satellieten in een baan om de aarde gebracht. Elk van deze satellieten zendt een apart signaal uit. Op schepen waar deze signalen worden ontvangen, kan een computer aan de hand van het signaal precies uitrekenen hoe lang dit onderweg is geweest. Hieruit kan de afstand tot de satelliet worden berekend. Dit satellietnavigatiesysteem werkt zo precies dat je positie bepaald wordt met een nauwkeurigheid van ongeveer 10 meter. GPS = Global Positioning System. De computers kunnen ook ingebouwde kaarten hebben. Hierdoor is het mogelijk op de kaart de afgelegde route aan te geven. Bovendien kan de computer ook een route uitstippelen en met behulp van regelmatige plaatsbepalingen aangeven of het schip nog op koers is. Als je de computer koppelt aan het roer, kan de gewenste route zelfs automatisch worden gevaren. Pagina 4 van 9

5 1.4: de eerste wetenschappelijke experimenten met raketten zijn in het begin van deze eeuw gedaan. De raketten waren klein en gingen niet erg hoog. In het begin van de 2e wereld oorlog was de rakettechniek al zover ontwikkeld dat de Duitsers de beruchte V2-raket konden bouwen. Deze raketten waren bommen die met behulp van brandstof over grote afstand konden vliegen. Na de oorlog hebben de VS en de toenmalige Sovjet Unie veel van de Duitse raketbouwers en kennis over raketten meegenomen naar hun eigen land.er ontstond toen een race tussen de VS en de SU om de beste wapens. In 1957 brachten de Russen de eerste satelliet naar buiten. In 1969 landde de eerste mens op de maan. Dankzij de ruimtevaart is het mogelijk apparaten in de baan om de aarde te brengen. Die voorwerpen die om de aarde draaien noemen we satellieten of kunstmanen. Satellieten worden ook aangetrokken door de zwaarte kracht en zouden dus eigenlijk naar beneden moeten vallen. Dat doen ze ook maar omdat een satelliet een grote snelheid heeft dwars op de richting van de zwaarte kracht beweegt hij ook vooruit. Zolang de satelliet maar snel genoeg valt komt hij niet dichterbij de aarde. De satelliet valt hierdoor niet op de aarde maar er omheen. Satellieten bevinden zich buiten de dampkring en hebben dus geen last van luchtwrijving. Hoogte en richting van een satelliet hangt af van de functie van de satelliet. Een spionagesatelliet heeft vaak een lage baan boven de polen (300 km) en een communicatiesatelliet vaak een hoge rond de evenaar ( km). De waargenomen informatie wordt door de satelliet omgezet in een computerbestand en naar een grondstation geseind. Dankzij weer satellieten is het weer ook bekend boven plaatsen waar geen weerstations zijn. Satellieten worden ook gebruikt voor atmosfeeronderzoek. Zo kunnen bijvoorbeeld veranderingen in de dikte van de ozonlaag worden gemeten. Ruimteschepen met mensen aan boord moeten aan hele andere eisen voldoen dan wanneer er niemand meegaat. Langdurig verblijf in de ruimte is voor het menselijk lichaam niet gezond. Je spieren kunnen verslappen en op lange duur kunnen zelfs je botten ontkalkt raken waardoor er snel botbreuken ontstaan. Daarom hebben ze in ruimtestations fitnessapparatuur om de spieren getraind te houden. Als je terug komt uit de ruimte kun je vaak voor korte tijd niet lopen en als je net in de ruimte komt wordt je vaak ziek omdat je lichaam moet wennen aan de gewichtloosheid. Hoofdstuk 2: Techniek Samenvatting 2.1 Cassettes en cd s Het cassettebandje is kwetsbaarder dan de cd omdat het cassettebandje werkt met een magnetisch deel dat snel kapot kan gaan (bijvoorbeeld door er een magneet bij te houden) Als je een cassettebandje vaak gebruikt of kopieert neemt de kwaliteit ook meer en sneller af dan dat bij een cd gebeurt. Bij een cassettebandje ontstaat ruis. Voordeel van een cassettebandje is dat het erg makkelijk te kopiëren is. Bij een cd worden gegevens opgeslagen in een vorm van wel of geen putjes in het schijfje. Dit is veel duidelijker dan de geleidelijke overgangen in de patroneren op een cassettebandje. Daarom ontstaat er Pagina 5 van 9

6 geen ruis bij een cd. Dien putjes worden gelezen door een laser. Doordat dit met licht gebeurt (het teruggekaatste licht wordt omgezet in geluid) wordt het schijfje niet aan geraakt en slijt en/of beschadigd het niet. Ook blijft de kwaliteit van de cd gewaarborgd doordat er een beschermend laagje op zit dat beschermd tegen kleine krasjes en stof. Philips en Sony brachten samen de cd op de markt en al snel verstootte de cd de grammofoonplaat en ook voor een groot deel het cassettebandje. Sommige mensen vinden dat de lp warmer klinkt dan de cd en dat de oude analoge opnamen om platen te maken veel meer details bevatten dan de digitale techniek. Op een cd kunnen ook foto s, tekeningen, beeld, tekst en film. Deze cd s worden Cd-rom s genoemd. Hierbij kun je informatie lezen maar niet veranderen. Cd s zijn tegenwoordig ook te kopiëren en omdat het digitaal gaat zijn het origineel en de kopie exact hetzelfde. Dit kopiëren wordt veel gedaan waardoor steeds meer mensen minder cd (rom s) in de winkel kopen. 2.2 Toilet en Riolering Vanaf 1800 werden er gegevens over de bevolking bijgehouden. Er waren veel ziektes en doden door de onhygiënische omstandigheden. Uitwerpselen en afval lagen op straat en de mensen dronken verontreinigd water. Vanaf 1850 werden uitwerpselen in poepdozen opgevangen. Deze werden dan 1x per week opgehaald en geleegd. De poep werd als mest aan de boeren verkocht. Na 1880 kwam er overal waterleiding. Al het rioolwater gaat naar waterzuiveringsinstallaties. Het zuiveren gebeurt in fases: 1. Grofvuilrooster: grote vaste bestanddelen (bladeren en wc-papier) verwijderd. Dan gaat het naar grote bakken daarin zinken kleine bestanddelen (zand en etensresten). 2. Beluchtigingstanks: Veel bacteriën, resterende organische afvalstoffen worden omgezet in nitraten en CO2. Bacteriën zijn aëroob, hebben veel zuurstof nodig daarvoor wordt het water geroerd. 3. Nabezinkbakken: bacteriën zakken naar de bodem en worden teruggebracht naar de beluchtigingstanks. Na hevige regenval kan de waterzuiveringsinstallatie het water niet aan. Het water wordt ongezuiverd geloosd. Er zijn twee soorten toilet: schoteltoilet (vlak spoeltoilet) en diep spoeltoilet. Er zit ook een verschil in de stortbakken want die kunnen hoog of laag zitten. Het doortrekken gebeurt in een aantal stappen: 1. Afvoerpijp in stortbak geopend. 2. Stortbak geleegd en de behoefte spoelt weg. 3. Afvoerpijp gesloten. 4. Kraan open. 5. Bak stroomt vol. 6. Kraan dicht. De wc is een regelsysteem met hendels, kranen en vlotters. Dit heet een mechanische techniek. Samenvatting 2.3: Techniek op menselijke maat Apparaten moeten een goede gebruiksvriendelijkheid hebben. Dat betekent dat ze makkelijk te bedienen/gebruiken zijn. Techniek speelt hierbij een grote rol, Pagina 6 van 9

7 Bij het maken van producten moet er rekening gehouden worden met verschillende maten die mensen hebben. Er zijn veel uitzonderingen en ook voor die mensen moet het product gebruiksvriendelijk zijn. Alle lengtes worden in een tabel gezet en daar wordt de kleinste, grootste en gemiddelde maat in gezet. Ook staat er hoeveel procent van de mensen erboven of onder de kleinste of grootste maat zit. Er zijn verschillende strategieën voor producten: Laag percentiel-strategie (bv. brievenbussen die zo laag staan dat ook kinderen en rolstoelgebruikers erbij kunnen) Hoog percentiel-strategie (bv. een hoge deuropening waar ook erg lange mensen zonder bukken doorheen kunnen) Gemiddelde maatstaf (bv. de hoogte van de wc-pot, geschikt voor zowel lange als kleine mensen) Verstelbaar-strategie (bv. fietszadel of riem) Variante-strategie (bv. dezelfde auto is zowel met automatische als met handmatige versnelling te koop) Gebruiksvriendelijkheid hoeft niet altijd meer te kosten (bv. bij een magnetron) Als dat wel het geval is moet de producent er wel voor zorgen dat de extra kosten terugverdient worden. Dankzij automatisering en computers wordt er veel meer rekening gehouden met de individuele wensen van consumenten. Samenvatting 2.4: Ontwerpen In de 18e eeuw werd de grondslag gelegd aan de ontwikkeling van dynamo en elektromotor. Beweging kan worden omgezet in elektrische stroom (dynamo, windmolen) In de eerste helft van deze eeuw werden huishoudelijke apparaten als strijkijzers, broodroosters, fornuizen, koelkasten stofzuigers enz. elektrisch uitgevoerd. In de jaren 60 werd de uitvinding gedaan naar de chip. Hiermee konden computers veel kleiner en krachtiger maken. Chips zijn bruikbaar in bijna alle technische apparaten. In de chips kunnen dingen geprogrammeerd worden zoals bij een wasmachine en magnetron. Producten als mobiele telefoon, afstandsbediening walkman en fietscomputer waren nu mogelijk met de komst van de chip. Aan het eind van de vorige eeuw werden er allerlei soorten plastic geproduceerd. Hiermee konden apparaten nu in de meest uiteenlopende kleuren en vromen ontworpen worden. Technische apparaten moeten worden aangepast aan de wensen van de klant. Bedrijven proberen door marktonderzoek zo goed mogelijk inzicht te krijgen in behoeften en wensen van de consument. Er zijn verschillende ontwerpeisen: Functionele eisen: welke taken moet het apparaat kunnen uitvoeren? Ergonomische- en milieueisen: hoe gebruiksvriendelijk moet het apparaat zijn en met welke verschillen tussen mensen moet het rekening houden? Hoe zwaar mag het het milieu vervuilen? Vormgevingseisen: welke vorm en kleur moet het ontwerp krijgen? Financiële eisen: hoeveel mag het kosten? Bij een sportwagen wegen alle 4 de eisen ongeveer even zwaar maar bij een oorbel is vooral de 3e eis belangrijk. En bij een kruiwagen de eerste 2 eisen. Mensen kunnen niet zonder techniek. Je kunt niet leven zonder auto, fiets, telefoon, televisie en cd-speler. Technische apparaten en producten zijn overal. We vinden techniek vanzelfsprekend maar tegelijkertijd kunnen we niet zonder. Pagina 7 van 9

8 Hoofdstuk Ziek en gezond De vage grens: Iedereen kijkt anders tegen ziekten aan, vandaar dat er een vage grens is tussen ziek en gezond. Dokters vinden pas iemand ziek als het aan te tonen is. Pijn is iets heel persoonlijks wat niet te meten valt. Meer van die onmeetbare klachten zijn jeuk, je depressief voelen, gespannen zijn of moeheid. Het raadsel van moeheid: 2% van de Nederlandse bevolking heeft last van een abnormale vermoeidheid. Dit raadsel heet chronische vermoeidheid, oftewel ME. Verschijnselen zijn: een ellendig gevoel, hoofdpijn, krampen, spierzwakte en een daarbij ook nog een overheersende vermoeidheid. Soms is de reden dat mensen moe zijn een lichamelijke reden, maar slecht slapen, stress, hevige emoties, depressie en tijden lang niks doen kunnen ook een reden zijn. De grens tussen ziek en gezond is niet scherp. Ze hangt af van de omstandigheden en hoe iemand zijn ziekte beleeft. Anders kijken, anders denken: Elke cultuur kijk op zijn manier naar de werkelijkheid, en hebben andere opvattingen over ziek en gezond. Alternatieve geneeswijzen hebben veel ideeën overgenomen uit het oosterse gedachtegoed. Gezondheid als evenwicht: In het oosterse denken is evenwicht heel belangrijk. In China is dat evenwicht verdeeld in yin en yang. Yang is de mannelijke energie, actief en creatief. Yin is de vrouwelijke energie, passief en ontvangend. Bij ziekte overheerst 1 van de 2 krachten. Bij marcobiotiek is langer koken, gebruik van zout en sterke verhitting van het voedsel hetgeen wat meer yang aanmaakt. Kort koken en weinig zout maakt meer yin. Ook probeert met m.b.v accupunctuur, het zetten van naalden in het lichaam, de balans tussen yin en yang te herstellen. Winti (wind kun je niet zien maar wel voelen): Sommige Surinamers geloven in Winti, een religie waarin de geesten van de voorouders een belangrijke rol spelen. Als je deze geesten expres of per ongeluk beledigd, kunnen ze je lastigvallen of straffen met ziekte. Een Winti-genezer kan met rituelen, zoals wassi je proberen te bevrijden van kwade invloeden. De visie op ziekte en genezing kan verschillen en is onder andere cultureel bepaald. Meten is weten: Vroeger dacht men dat een onbegrijpbare levenskracht ons lichaam stuurt, dat beeld is veranderd rond Een zekere Freidrich Wöhler maakte in zijn laboratorium ureum, een belangrijk bestanddeel van urine. Levende stof bleek je zomaar te kunnen maken van stoffen uit de dode natuur, dat was een sensatie. Het menselijk lichaam was dus niet meer dan een vat chemie. Dit was het begin van de moderne, natuurwetenschappelijke geneeskunde. Het hart als pomp: Het bloed gaat bij elke hartslag via slagvaten, haarvaten en aderen in 30 seconden Pagina 8 van 9

9 terug naar het hart. Het brengt zuurstof en voedsel naar alle delen in het lichaam. Bij inspanning is er meer behoefte aan zuurstof, dus gaat het hart sneller kloppen. Bloed heeft een snelheid van 7 meter er seconde. Volgens doktoren is een varkens hart niet veel anders dan een varkenshart, men is dan ook van plan om bij harttransplantaties varkensharten te gaan gebruiken. Een kwestie van tellen: Medische vragen worden beantwoord door epidemiologen. Dat zijn medische rekenmeester die, zonder 1 patiënt te zien, belangrijke conclusies trekken uit dorre cijfers. Alles heeft een prijs: De moderne geneeskunde bekijkt het menselijk lichaam als een ding. Door het lichaam te bestuderen als een ding heeft de moderne geneeskunde vaak spectaculaire resultaten behaald, want daardoor is het lichaam chemisch, biologisch en natuurkundig te onderzoeken en te behandelen. Diagnose en therapie zijn gestandaardiseerd. Ze zijn dus onafhankelijk van de patiënt. Vandaar dat er de alternatieve geneeskunde, die zegt de hele mens te behandelen, populairder is geworden. De geneeskunde op natuurwetenschappelijke basis ziet de mens als een organisme met storingen die vaak te verhelpen zijn. Pagina 9 van 9

Samenvatting door een scholier 2115 woorden 5 oktober keer beoordeeld

Samenvatting door een scholier 2115 woorden 5 oktober keer beoordeeld Samenvatting door een scholier 2115 woorden 5 oktober 2007 6 3 keer beoordeeld Vak Methode ANW Solar 1.1 Technische rechercheurs speuren naar aanwijzingen of sporen op de plaats van het misdrijf. Een deel

Nadere informatie

- Op de plaats van het onderzoek wordt er gezocht naar sporen, bijv. afdrukken van schoenen, en DNA. Dit soort sporen worden ook wel stille getuigen

- Op de plaats van het onderzoek wordt er gezocht naar sporen, bijv. afdrukken van schoenen, en DNA. Dit soort sporen worden ook wel stille getuigen Boekverslag door L. 1671 woorden 18 oktober 2006 5.7 4 keer beoordeeld Vak Methode ANW Solar ANW Hoofdstuk 1 Ontwikkeling 1,1 Recherchewerk Sporenonderzoek - Op de plaats van het onderzoek wordt er gezocht

Nadere informatie

Samenvatting ANW Hoofdstuk 1

Samenvatting ANW Hoofdstuk 1 Samenvatting ANW Hoofdstuk 1 Samenvatting door een scholier 1338 woorden 22 juni 2005 7,7 13 keer beoordeeld Vak ANW 1.1 Recherchewerk Hoe vind je de dader? Sporenonderzoek: Zoeken naar voet en vinger

Nadere informatie

6,2. Samenvatting door een scholier 1586 woorden 1 november keer beoordeeld. Algemene natuurwetenschappen Proefwerk 1 H1/2. 1.

6,2. Samenvatting door een scholier 1586 woorden 1 november keer beoordeeld. Algemene natuurwetenschappen Proefwerk 1 H1/2. 1. Samenvatting door een scholier 1586 woorden 1 november 2004 6,2 14 keer beoordeeld Vak Methode ANW Solar Algemene natuurwetenschappen Proefwerk 1 H1/2 1.1 Recherchewerk Je kunt een dader opsporen door

Nadere informatie

technische recherche: speuren naar aanwijzingen of sporen op de plaats van het misdrijf

technische recherche: speuren naar aanwijzingen of sporen op de plaats van het misdrijf Samenvatting door een scholier 1060 woorden 21 juni 2004 6,7 3 keer beoordeeld Vak ANW samenvatting h1+2 sextant: omslachtig en niet te gebruiken bij bewolking recherche: getuigen technische recherche:

Nadere informatie

Samenvatting ANW Hoofdstuk 1, Ontwikkeling

Samenvatting ANW Hoofdstuk 1, Ontwikkeling Samenvatting ANW Hoofdstuk 1, Ontwikkeling Samenvatting door een scholier 2497 woorden 9 oktober 2006 6 2 keer beoordeeld Vak Methode ANW Solar Algemene Natuurwetenschappen Hoofdstuk 1 1.1. Recherchewerk

Nadere informatie

8,2. Samenvatting door een scholier 1300 woorden 30 september keer beoordeeld. Paragraaf 1.1 Recherchewerk

8,2. Samenvatting door een scholier 1300 woorden 30 september keer beoordeeld. Paragraaf 1.1 Recherchewerk Samenvatting door een scholier 1300 woorden 30 september 2001 8,2 42 keer beoordeeld Vak Methode ANW Solar Paragraaf 1.1 Recherchewerk Bij een ongeval verzamelt de recherche eerst: - verklaringen van getuigen

Nadere informatie

Samenvatting ANW Hoofdstuk 1 en 2

Samenvatting ANW Hoofdstuk 1 en 2 Samenvatting ANW Hoofdstuk 1 en 2 Samenvatting door een scholier 1799 woorden 31 oktober 2001 5,8 48 keer beoordeeld Vak Methode ANW Solar Het betrouwbaarste voorbehoedsmiddel is de pil. Hier was echter

Nadere informatie

Samenvatting ANW Hoofdstuk 1 t/m 4

Samenvatting ANW Hoofdstuk 1 t/m 4 Samenvatting ANW Hoofdstuk 1 t/m 4 Samenvatting door een scholier 868 woorden 24 januari 2005 4,6 16 keer beoordeeld Vak Methode ANW Solar Hoofdstuk 1 Ontwikkeling 1.1 Recherchewerk Een goed rechtssysteem

Nadere informatie

6,1. Paragraaf 1.1. Paragraaf 1.2. Samenvatting door een scholier 1084 woorden 27 april keer beoordeeld. Hoofdstuk 1

6,1. Paragraaf 1.1. Paragraaf 1.2. Samenvatting door een scholier 1084 woorden 27 april keer beoordeeld. Hoofdstuk 1 Samenvatting door een scholier 1084 woorden 27 april 2003 6,1 16 keer beoordeeld Vak ANW Hoofdstuk 1 Paragraaf 1.1 Lijk + omgeving fotograferen Zoeken naar stille getuigen (haren, vezels, bloed) Getuigen

Nadere informatie

Samenvatting ANW Hoofdstuk 1 en 2

Samenvatting ANW Hoofdstuk 1 en 2 Samenvatting ANW Hoofdstuk 1 en 2 Samenvatting door een scholier 2004 woorden 31 mei 2006 6 3 keer beoordeeld Vak Methode ANW Solar Hoofdstuk 1 Paragraaf 1.1: Recherchewerk: Eerst moeten er betrouwbare

Nadere informatie

Samenvatting ANW Hoofdstuk 1 en 2

Samenvatting ANW Hoofdstuk 1 en 2 Samenvatting ANW Hoofdstuk 1 en 2 Samenvatting door een scholier 1838 woorden 31 oktober 2005 7,2 5 keer beoordeeld Vak ANW 1.1 Recherchewerk Getuigenverklaringen kunnen om veel redenen onbetrouwbaar zijn:

Nadere informatie

1.2 - zonder geboortebeperking vrouwen meer dan 20 kinderen kunnen krijgen, borstvoeding nog geven>niet

1.2 - zonder geboortebeperking vrouwen meer dan 20 kinderen kunnen krijgen, borstvoeding nog geven>niet Samenvatting door een scholier 2155 woorden 25 november 2003 6,5 19 keer beoordeeld Vak ANW Hoofdstuk 1: 1.1 - sporenonderzoek, vaststellen gegevens, spullen voor onderzoek naar lab, resultaten vermeld

Nadere informatie

Samenvatting ANW Hoofdstuk 1 en 2

Samenvatting ANW Hoofdstuk 1 en 2 Samenvatting ANW Hoofdstuk 1 en 2 Samenvatting door een scholier 3456 woorden 14 oktober 2003 7,5 21 keer beoordeeld Vak Methode ANW Solar Hoofdstuk 1 Ontwikkeling: Paragraaf 1.1 Recherchewerk: -Hoe vind

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 ; Ontwikkeling 1.1 Rechercheonderzoek

Hoofdstuk 1 ; Ontwikkeling 1.1 Rechercheonderzoek Samenvatting door een scholier 2368 woorden 7 oktober 2006 5,4 14 keer beoordeeld Vak Methode ANW Solar Hoofdstuk 1 ; Ontwikkeling 1.1 Rechercheonderzoek Rechercheurs mogen niet zomaar aannemen dat getuigenverklaringen

Nadere informatie

Samenvatting door een scholier 1767 woorden 25 oktober keer beoordeeld. Algemene Natuurwetenschappen: Hoofdstukken 1 en 2;

Samenvatting door een scholier 1767 woorden 25 oktober keer beoordeeld. Algemene Natuurwetenschappen: Hoofdstukken 1 en 2; Samenvatting door een scholier 1767 woorden 25 oktober 2003 7 21 keer beoordeeld Vak Methode ANW Solar Algemene Natuurwetenschappen: Hoofdstukken 1 en 2; Hoofdstuk 1: Ontwikkeling 1.1, Recherchewerk -

Nadere informatie

Samenvatting ANW Hoofdstuk 1, Ontwikkeling

Samenvatting ANW Hoofdstuk 1, Ontwikkeling Samenvatting ANW Hoofdstuk 1, Ontwikkeling Samenvatting door een scholier 2788 woorden 29 oktober 2005 7 6 keer beoordeeld Vak Methode ANW Solar Samenvatting Solar Hoofdstuk 1 Hoe gaat een opsporing in

Nadere informatie

6,8. Samenvatting door een scholier 3327 woorden 6 november keer beoordeeld. Hoofdstuk 1; Ontwikkeling

6,8. Samenvatting door een scholier 3327 woorden 6 november keer beoordeeld. Hoofdstuk 1; Ontwikkeling Samenvatting door een scholier 3327 woorden 6 november 2006 6,8 5 keer beoordeeld Vak Methode ANW Solar Hoofdstuk 1; Ontwikkeling RECHERCHEWERK Als er een misdrijf is gepleegd gaat de recherche op zoek

Nadere informatie

Samenvatting ANW Hoofdstuk 1 en 5

Samenvatting ANW Hoofdstuk 1 en 5 Samenvatting ANW Hoofdstuk 1 en 5 Samenvatting door een scholier 2677 woorden 27 oktober 2003 5,2 5 keer beoordeeld Vak Methode ANW Solar Paragraaf 1.1 Recherchewerk: -Hoe vind je de dader? Eerst vindt

Nadere informatie

Samenvatting ANW Hoofdstuk 1, 2, 3 en 4

Samenvatting ANW Hoofdstuk 1, 2, 3 en 4 Samenvatting ANW Hoofdstuk 1, 2, 3 en 4 Samenvatting door een scholier 4171 woorden 29 juni 2003 7,9 103 keer beoordeeld Vak Methode ANW Solar H1, 1.1: Op de plaats van het misdrijf word de situatie opgemeten

Nadere informatie

6,2. Paragraaf 1: Recherchewerk. Antwoorden door een scholier 5035 woorden 13 november keer beoordeeld. Hoofdstuk 1: Ontwikkeling

6,2. Paragraaf 1: Recherchewerk. Antwoorden door een scholier 5035 woorden 13 november keer beoordeeld. Hoofdstuk 1: Ontwikkeling Antwoorden door een scholier 5035 woorden 13 november 2005 6,2 24 keer beoordeeld Vak Methode ANW Solar Hoofdstuk 1: Ontwikkeling Paragraaf 1: Recherchewerk Samenvatting: - Je vindt de dader door bijv.

Nadere informatie

Samenvatting ANW Hoofdstuk 2

Samenvatting ANW Hoofdstuk 2 Samenvatting ANW Hoofdstuk 2 Samenvatting door een scholier 1882 woorden 16 november 2005 7 2 keer beoordeeld Vak Methode ANW Solar Samenvatting ANW Hoofdstuk 2 2.1 cassettes en diskettes nadelen van cassettebandjes

Nadere informatie

Samenvatting ANW Hoofdstuk 1 en 2

Samenvatting ANW Hoofdstuk 1 en 2 Samenvatting ANW Hoofdstuk 1 en 2 Samenvatting door een scholier 3070 woorden 20 december 2005 7,7 9 keer beoordeeld Vak Methode ANW Solar Hoofdstuk 1: Ontwikkeling Paragraaf 1: Recherchewerk Recherchewerk

Nadere informatie

Samenvatting ANW Hoofdstuk 1 en 2

Samenvatting ANW Hoofdstuk 1 en 2 Samenvatting ANW Hoofdstuk 1 en 2 Samenvatting door een scholier 4925 woorden 15 februari 2004 5,8 12 keer beoordeeld Vak Methode ANW Solar Hoofdstuk 1 Ontwikkeling 1 Recherchewerk Hoe vind je de dader?

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Anticonceptie

PATIËNTEN INFORMATIE. Anticonceptie PATIËNTEN INFORMATIE Anticonceptie In het kort Een anticonceptiemiddel (voorbehoedmiddel) beschermt u tegen zwangerschap als u seks heeft en niet zwanger wilt worden. Anticonceptiemiddelen verschillen

Nadere informatie

Ik wil anticonceptie gaan gebruiken. Poli Gynaecologie

Ik wil anticonceptie gaan gebruiken. Poli Gynaecologie 00 Ik wil anticonceptie gaan gebruiken Poli Gynaecologie Wat is anticonceptie? Een anticonceptiemiddel (of voorbehoedmiddel) voorkomt dat een zwangerschap ontstaat. Bijvoorbeeld door te voorkomen dat er

Nadere informatie

Anticonceptiemiddelen met oestrogeen en progestageen

Anticonceptiemiddelen met oestrogeen en progestageen Ik wil anticonceptie gaan gebruiken Samenvatting Een anticonceptiemiddel (voorbehoedmiddel) beschermt u tegen zwangerschap. Anticonceptiemiddelen verschillen in werking, gebruik, betrouwbaarheid en bijwerkingen.

Nadere informatie

Ik wil een voorbehoedmiddel (anticonceptie) gaan gebruiken

Ik wil een voorbehoedmiddel (anticonceptie) gaan gebruiken 1/6 Gynaecologie Ik wil een voorbehoedmiddel (anticonceptie) gaan gebruiken Inleiding Een anticonceptiemiddel (voorbehoedmiddel) beschermt u tegen zwangerschap als u seks heeft en niet zwanger wilt worden.

Nadere informatie

3,7. Samenvatting door een scholier 3119 woorden 10 januari keer beoordeeld. 1.1 Recherchewerk

3,7. Samenvatting door een scholier 3119 woorden 10 januari keer beoordeeld. 1.1 Recherchewerk Samenvatting door een scholier 3119 woorden 10 januari 2004 3,7 16 keer beoordeeld Vak Methode ANW Solar 1.1 Recherchewerk Hoe vind je de dader? De getuige kan onwaarheden uitspreken door: - angst of mentale

Nadere informatie

Anticonceptie. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl

Anticonceptie. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl Anticonceptie Informatie voor patiënten F0713-3102 oktober 2015 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam 070 357 44

Nadere informatie

Antwoorden ANW Hoofdstuk 1 & Hoofdstuk 2

Antwoorden ANW Hoofdstuk 1 & Hoofdstuk 2 Antwoorden ANW Hoofdstuk 1 & Hoofdstuk 2 Antwoorden door een scholier 3376 woorden 30 januari 2003 7 57 keer beoordeeld Vak ANW 1.1 Recherchewerk Samenvatting: Rechercheurs zoeken naar sporen van daders.

Nadere informatie

Werkstuk ANW De Anticonceptiepil

Werkstuk ANW De Anticonceptiepil Werkstuk ANW De Anticonceptiepil Werkstuk door een scholier 2046 woorden 10 mei 2004 6,2 35 keer beoordeeld Vak ANW De anticonceptie pil Voorwoord Dit werkstuk heeft als eerste doelstelling dat ik voldoe

Nadere informatie

Antwoord op veelvoorkomende vragen

Antwoord op veelvoorkomende vragen Antwoord op veelvoorkomende vragen De vragen Hoe werkt de pil? Welke soorten zijn er? Hoe betrouwbaar is de pil? Hoe kom ik aan de pil? Wat moet ik weten als ik de pil voor het eerst slik? Is de pilcontrole

Nadere informatie

Samenvatting ANW Hoofdstuk 1 t/m 5

Samenvatting ANW Hoofdstuk 1 t/m 5 Samenvatting ANW Hoofdstuk 1 t/m 5 Samenvatting door een scholier 9780 woorden 1 juli 2007 6,3 14 keer beoordeeld Vak Methode ANW Solar 1. Ontwikkeling 1.1 Recherchewerk Betrouwbaarheid van getuigenverklaring

Nadere informatie

keer beoordeeld 4 maart 2018

keer beoordeeld 4 maart 2018 0 Samenvatting door Syb 870 woorden keer beoordeeld 4 maart 2018 Vak Biologie Biologie H8 Samenvatting PARAGRAAF 8.1 Een jongen maakt zaadcellen door hormonen uit de hypofyse. Via het bloed komen die hormonn

Nadere informatie

Menstruatiepijn, Dysmenorrhoe

Menstruatiepijn, Dysmenorrhoe Menstruatiepijn, Dysmenorrhoe Wat is het? Sommige vrouwen hebben pijn vlak voor en tijdens de menstruatie. Meestal gaat het om steken en krampen in de onderbuik. Vaak trekt de pijn ook naar de rug of de

Nadere informatie

Opstel door B woorden 6 maart keer beoordeeld. Inleiding. Wat is biotechnologie?

Opstel door B woorden 6 maart keer beoordeeld. Inleiding. Wat is biotechnologie? Opstel door B. 1149 woorden 6 maart 2013 8 2 keer beoordeeld Vak Methode ANW ANW Actief Inleiding Wat is biotechnologie? Het begrip biotechnologie omvat alle methodes waarbij organismen gebruikt worden

Nadere informatie

PATIËNTENINFORMATIE ENDOMETRIOSE

PATIËNTENINFORMATIE ENDOMETRIOSE PATIËNTENINFORMATIE ENDOMETRIOSE 2 ENDOMETRIOSE Door middel van deze informatiefolder wil het Maasstad Ziekenhuis u informeren over de aandoening endometriose. Wij adviseren u deze informatie zorgvuldig

Nadere informatie

4.5. Boekverslag door een scholier 1197 woorden 23 september keer beoordeeld. Werkstuk over het spiraaltje. Inhoudsopgave: Voorwoord

4.5. Boekverslag door een scholier 1197 woorden 23 september keer beoordeeld. Werkstuk over het spiraaltje. Inhoudsopgave: Voorwoord Boekverslag door een scholier 1197 woorden 23 september 2016 4.5 4 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Binas Werkstuk over het spiraaltje Inhoudsopgave: Voorwoord 1. Wat is een spiraaltje? 2. Soorten

Nadere informatie

Normale cyclus. Gynaecologie

Normale cyclus. Gynaecologie Normale cyclus Gynaecologie Inhoudsopgave In het kort 4 Wat is een normale cyclus? 4 Wat gebeurt er in een cyclus? 5 De rol van hormonen 5 De fasen van een cyclus 6 De rijping van de eiblaas (folliculaire

Nadere informatie

Samenvatting NaSk 1, 2 en 3

Samenvatting NaSk 1, 2 en 3 Samenvatting NaSk 1, 2 en 3 Samenvatting door een scholier 586 woorden 28 september 2016 2,9 3 keer beoordeeld Vak NaSk Overal is Nask 1.1 Zonder Nask -> andere wereld Natuurkunde en Scheikunde Natuurkunde:

Nadere informatie

Samenvatting ANW Boek 1

Samenvatting ANW Boek 1 Samenvatting ANW Boek 1 Samenvatting door een scholier 1174 woorden 21 december 2003 7,5 25 keer beoordeeld Vak Methode ANW Solar 4 factoren die de betrouwbaarheid van het geheugen kunnen beïnvloeden -angst

Nadere informatie

Normale cyclus. Poli Gynaecologie

Normale cyclus. Poli Gynaecologie 00 Normale cyclus Poli Gynaecologie De inhoud van deze voorlichtingsfolder is samengesteld door de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG). Andere folders en brochures op het gebied

Nadere informatie

Samenvatting ANW Hoofdstuk 1, 2, 3 en 4.4

Samenvatting ANW Hoofdstuk 1, 2, 3 en 4.4 Samenvatting ANW Hoofdstuk 1, 2, 3 en 4.4 Samenvatting door een scholier 3848 woorden 5 november 2002 6,5 18 keer beoordeeld Vak Methode ANW Solar Paragraaf 1.1 Recherchewerk Manieren die gebruikt worden

Nadere informatie

De ultieme droom van de professor is. om planten resistent te maken tegen ziekten.

De ultieme droom van de professor is. om planten resistent te maken tegen ziekten. om planten resistent te maken tegen ziekten. 1 om mensen te leren hoe belangrijk taal is in de geschiedenis van Nederland. 2 om een voor iedereen een goede sport- of bewegingsvorm te vinden. 3 dat scholieren,

Nadere informatie

Werkstuk ANW Gentherapie

Werkstuk ANW Gentherapie Werkstuk ANW Gentherapie Werkstuk door een scholier 2605 woorden 27 april 2003 5,8 40 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding Het onderwerp dat wij hebben gekozen is: genezen met gentherapie. Wij hebben voor

Nadere informatie

POWER LINE. Lesmateriaal plus proeven over elektriciteit. Een lespakket van Zoleerjemeer

POWER LINE. Lesmateriaal plus proeven over elektriciteit. Een lespakket van Zoleerjemeer POWER LINE Lesmateriaal plus proeven over elektriciteit Een lespakket van Zoleerjemeer POWER LINE Colofon Zoleerjemeer Een uitgave van Zoleerjemeer www.zoleerjemeer.nl 2013 A. Elsinga, alle rechten voorbehouden.

Nadere informatie

2.1: Hoe kunnen wij, als mensen, andere mensen helpen om deze ziekte te laten verdwijnen uit de wereld? Al dan niet een deel.

2.1: Hoe kunnen wij, als mensen, andere mensen helpen om deze ziekte te laten verdwijnen uit de wereld? Al dan niet een deel. Werkstuk door een scholier 1417 woorden 10 april 2001 4,8 34 keer beoordeeld Vak Biologie 1.Verhelder onduidelijke begrippen en termen. Geen onduidelijke begrippen. 2.Wat is nu precies het probleem? 2.1:

Nadere informatie

6,5 ER ZIJN DRIE SOORTEN BLOEDCELLEN: WAT ZIJN NU DE TAKEN VAN DE DIVERSE BLOEDCELLEN? Spreekbeurt door een scholier 1815 woorden 11 maart 2005

6,5 ER ZIJN DRIE SOORTEN BLOEDCELLEN: WAT ZIJN NU DE TAKEN VAN DE DIVERSE BLOEDCELLEN? Spreekbeurt door een scholier 1815 woorden 11 maart 2005 Spreekbeurt door een scholier 1815 woorden 11 maart 2005 6,5 240 keer beoordeeld Vak Nederlands Kanker Om te begrijpen hoe leukemie iemand ziek maakt, moet je eerst iets over je eigen lichaam weten; hoe

Nadere informatie

7,4. Keuzeopdracht door een scholier 1316 woorden 25 maart keer beoordeeld. - Wat zijn proefdieren eigenlijk?

7,4. Keuzeopdracht door een scholier 1316 woorden 25 maart keer beoordeeld. - Wat zijn proefdieren eigenlijk? Keuzeopdracht door een scholier 1316 woorden 25 maart 2003 7,4 24 keer beoordeeld Vak ANW - Wat zijn proefdieren eigenlijk? Een dierproef is een experiment waarbij (levende) dieren worden gebruikt voor

Nadere informatie

6,9. Samenvatting door een scholier 1093 woorden 21 september keer beoordeeld. Aardrijkskunde HFD 1 1. Schaalniveaus

6,9. Samenvatting door een scholier 1093 woorden 21 september keer beoordeeld. Aardrijkskunde HFD 1 1. Schaalniveaus Samenvatting door een scholier 1093 woorden 21 september 2016 6,9 12 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Wereldwijs HFD 1 1 Schaalniveaus Inzoomen: Dichter naar het aardoppervlak, details worden

Nadere informatie

Het is een ziekte die jarenlang door verschillende factoren zich ontwikkeld. Sommige factoren kun je zelf voorkomen, een paar niet.

Het is een ziekte die jarenlang door verschillende factoren zich ontwikkeld. Sommige factoren kun je zelf voorkomen, een paar niet. Werkstuk door een scholier 1583 woorden 23 april 2011 4,9 12 keer beoordeeld Vak Zorg en welzijn KANKER: Ik ga vandaag mijn spreekbeurt houden over kanker om twee redenen. De eerste is dat iedereen kanker

Nadere informatie

6,3. Samenvatting door een scholier 1822 woorden 21 juni keer beoordeeld. paragraaf 1.3

6,3. Samenvatting door een scholier 1822 woorden 21 juni keer beoordeeld. paragraaf 1.3 Samenvatting door een scholier 1822 woorden 21 juni 2005 6,3 8 keer beoordeeld Vak Methode ANW Solar paragraaf 1.3 Je kunt m.b.v. de volgende methodes je plaats bepalen: 1 Kompas: Voordelen: - Korte afstanden

Nadere informatie

Activiteitendagen V3. Thema: Sporenonderzoek. Activiteit: bloedspattenproef

Activiteitendagen V3. Thema: Sporenonderzoek. Activiteit: bloedspattenproef Activiteitendagen V3 Dag 1 13 januari 2012 en 23 januari 2012 Thema: Sporenonderzoek Activiteit: bloedspattenproef Gebaseerd op NLT module havo Opzet en Handleiding begeleiders 1. Korte inleiding over

Nadere informatie

Wilhelmina Ziekenhuis Assen. Vertrouwd en dichtbij. Informatie voor patiënten. Endometriose

Wilhelmina Ziekenhuis Assen. Vertrouwd en dichtbij. Informatie voor patiënten. Endometriose Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Endometriose z Endometriose is baarmoederslijmvlies (endometrium) dat buiten de baarmoederholte aanwezig is, bijvoorbeeld in

Nadere informatie

Medicinale dranken - Chlorophyl

Medicinale dranken - Chlorophyl Medicinale dranken - Chlorophyl Chlorophyl (water) Een wonder van de natuur. Chlorophyl en de balans zuren en base Giffen, schadelijke stoffen en andere milieubelastende stoffen, zoals een onevenwichtige

Nadere informatie

Niet-technische samenvatting Algemene gegevens. 2 Categorie van het project. weefselconstructie, bloedvaten, nierfalen

Niet-technische samenvatting Algemene gegevens. 2 Categorie van het project. weefselconstructie, bloedvaten, nierfalen Niet-technische samenvatting 2015310 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project De invloed van nierfalen op weefselconstructie van bloedvaten 1.2 Looptijd van het project 1.3 Trefwoorden (maximaal 5)

Nadere informatie

Endometriose. Gynaecologie. Inleiding

Endometriose. Gynaecologie. Inleiding Gynaecologie Endometriose Inleiding Aan de binnenkant van de baarmoeder zit een laagje slijmvlies. Soms komen stukjes van dit slijmvlies buiten de baarmoeder terecht. Dit noemt men endometriose. De meeste

Nadere informatie

Relatie-buurtonderzoek: hierbij ondervragen de rechercheurs familieleden en buurtbewoners.

Relatie-buurtonderzoek: hierbij ondervragen de rechercheurs familieleden en buurtbewoners. Samenvatting door een scholier 3407 woorden 25 oktober 2003 7 12 keer beoordeeld Vak Methode ANW Solar Recherchewerk Hoe gaat het opsporen van een dader in zijn werk? Er worden eerst aanwijzingen verzameld,

Nadere informatie

GPS. Global Positioning System, werking en toepassingen. Maarten Mennes Mei 2006.

GPS. Global Positioning System, werking en toepassingen. Maarten Mennes Mei 2006. GPS. Global Positioning System, werking en toepassingen. Maarten Mennes Mei 2006. GPS is de afkorting voor Global Positioning System. In dit werkstuk zal ik uitleggen hoe het systeem werkt en wat je ermee

Nadere informatie

normale cyclus patiënteninformatie

normale cyclus patiënteninformatie patiënteninformatie normale cyclus Bij vrouwen in de vruchtbare levensfase rijpt er elke maand in de eierstok een eiblaas waarin een eicel groeit. Als de eiblaas rijp is en openbarst komt de eicel vrij

Nadere informatie

1 Epidemiologie van multipel myeloom en de ziekte van Waldenström

1 Epidemiologie van multipel myeloom en de ziekte van Waldenström 1 Epidemiologie van multipel myeloom en de ziekte van Waldenström Dr. S.A.M. van de Schans, S. Oerlemans, MSc. en prof. dr. J.W.W. Coebergh Inleiding Epidemiologie is de wetenschap die eenvoudig gezegd

Nadere informatie

24-uurs bloeddrukmeting. Instructie voor patiënten

24-uurs bloeddrukmeting. Instructie voor patiënten 24-uurs bloeddrukmeting Instructie voor patiënten U krijgt een 24-uurs bloeddrukmeting. In deze folder leest u wat een 24-uurs bloeddrukmeting inhoudt en hoe dit onderzoek in zijn werk gaat. Waarom een

Nadere informatie

Samenvatting Biologie hf 5 par 1t/m 5

Samenvatting Biologie hf 5 par 1t/m 5 Samenvatting Biologie hf 5 par 1t/m 5 Samenvatting door Carlijn 1162 woorden 15 januari 2018 10 2 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou 5.1 Je veranderd. Geslachtskenmerken zijn kenmerken

Nadere informatie

Voortplanting. Examen VMBO-GL en TL. biologie CSE GL en TL. Bij dit examen hoort een bijlage.

Voortplanting. Examen VMBO-GL en TL. biologie CSE GL en TL. Bij dit examen hoort een bijlage. Examen VMBO-GL en TL Voortplanting biologie CSE GL en TL Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 29 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 36 punten te behalen. Voor elk vraagnummer staat

Nadere informatie

Anticonceptiepil VRAGEN OVER UW MEDICIJNEN? WWW.APOTHEEK.NL

Anticonceptiepil VRAGEN OVER UW MEDICIJNEN? WWW.APOTHEEK.NL Anticonceptiepil VEEL VOORKOMENDE VRAGEN VOORDAT U DE PIL GAAT GEBRUIKEN VEEL VOORKOMENDE VRAGEN ALS U DE PIL AL GEBRUIKT WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN VRAGEN OVER UW MEDICIJNEN? WWW.APOTHEEK.NL ANTICONCEPTIEPIL

Nadere informatie

Alles over de bloedziekten PNH & AA. Wat is bloed?

Alles over de bloedziekten PNH & AA. Wat is bloed? Alles over de bloedziekten PNH & AA Wat is bloed? Binnenin je lichaam zit een rode vloeistof. Dat is je bloed. Bloed is erg belangrijk voor je lichaam, het zorgt voor vervoer van stoffen, voor de warmte

Nadere informatie

De ziekte van Wilson voor jongeren

De ziekte van Wilson voor jongeren De ziekte van Wilson voor jongeren 1 / 23 Waarom heeft het zo'n rare naam? Omdat de doktor die de ziekte voor het eerst herkende in 1905 Wilson heette. VRAAG : What did these people discover? ANTWOORD

Nadere informatie

Voortplantingshormonen

Voortplantingshormonen Voortplantingshormonen De menstruatiecyclus bij de mens is een gebeurtenis waarbij verschillende processen tegelijkertijd en in onderlinge afhankelijkheid plaats vinden. De aanvang, het voortduren en het

Nadere informatie

van een muskiet weer? Leg je antwoord uit.

van een muskiet weer? Leg je antwoord uit. 30 3 VMBO KGT A BEANTWOORD DE VOLGENDE VRAGEN. Afbeelding 1 Bij een muskiet is het aantal chromosomen in een lichaamscel 6. In afbeelding 1 geven beide tekeningen schematisch een delende cel van een muskiet

Nadere informatie

normale cyclus patiënteninformatie Inleiding Wat is een normale cyclus

normale cyclus patiënteninformatie Inleiding Wat is een normale cyclus patiënteninformatie normale cyclus Inleiding Bij vrouwen in de vruchtbare levensfase rijpt er elke maand in de eierstok een eiblaas waarin een eicel groeit. Als de eiblaas rijp is en openbarst komt de

Nadere informatie

Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie ALGEMENE INFORMATIE NORMALE CYCLUS. Versie 1.3. Datum Goedkeuring 07-01-2007 Verantwoording

Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie ALGEMENE INFORMATIE NORMALE CYCLUS. Versie 1.3. Datum Goedkeuring 07-01-2007 Verantwoording Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie ALGEMENE INFORMATIE NORMALE CYCLUS Versie 1.3 Datum Goedkeuring 07-01-2007 Verantwoording NVOG In het kort Bij vrouwen in de vruchtbare levensfase

Nadere informatie

Wilhelmina Ziekenhuis Assen. Vertrouwd en dichtbij. Informatie voor patiënten. Myomen (vleesbomen)

Wilhelmina Ziekenhuis Assen. Vertrouwd en dichtbij. Informatie voor patiënten. Myomen (vleesbomen) Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Myomen (vleesbomen) z Myomen (vleesbomen) zijn goedaardige knobbels in de spierlaag van de baarmoeder. Myomen geven meestal geen

Nadere informatie

Hoofdstuk Recherchewerk

Hoofdstuk Recherchewerk Samenvatting door een scholier 6068 woorden 28 maart 2004 6,8 139 keer beoordeeld Vak Methode ANW Solar Hoofdstuk 1 1.1 Recherchewerk Technische rechercheurs speuren naar aanwijzingen of sporen op de plaats

Nadere informatie

zweet stinkt schaam haar ongesteld brede heupen borst groei schaamlippen groeien groeispurt

zweet stinkt schaam haar ongesteld brede heupen borst groei schaamlippen groeien groeispurt Samenvatting door L. 623 woorden 5 maart 2016 0 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou pubertijd Dit is wanneer je hypofyse gaat werken de hypofyse is een hormoonklier hypofyse is de belangrijkste

Nadere informatie

5,2. Antwoorden door een scholier 1376 woorden 19 februari keer beoordeeld. Basisstof 1; samenstelling van bloed

5,2. Antwoorden door een scholier 1376 woorden 19 februari keer beoordeeld. Basisstof 1; samenstelling van bloed Antwoorden door een scholier 1376 woorden 19 februari 2003 5,2 202 keer beoordeeld Vak Biologie Basisstof 1; samenstelling van bloed Opdr.1 1. Bloed bestaat uit bloedplasma, bloedcellen en plaatjes 2.

Nadere informatie

Kanker. Inleiding. Wat is kanker. Hoe ontstaat kanker

Kanker. Inleiding. Wat is kanker. Hoe ontstaat kanker Kanker Inleiding Ik heb dit onderwerp gekozen omdat veel mensen niet weten wat kanker precies inhoud en ik zelf er ook meer van wil weten omdat mijn oma er in de zomervakantie aan gestorven is. Dat je

Nadere informatie

Bloedtransfusie. informatie voor kinderen

Bloedtransfusie. informatie voor kinderen Bloedtransfusie informatie voor kinderen Wat is een bloedtransfusie? Bloedtransfusie betekent dat je bloed krijgt toegediend. Dit gaat via een slangetje in een bloedvat, meestal in je arm. Net zoals bij

Nadere informatie

Morning-afterpil. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg

Morning-afterpil. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg Morning-afterpil Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies Jouw gezondheid is onze zorg Inhoud De morning-afterpil 3 De menstruatiecyclus 8 Anticonceptie 12 Begrippenlijst 18 Morning-afterpil

Nadere informatie

INSTRUCTIEFOLDER: ANTICONCEPTIE TIGRINYA

INSTRUCTIEFOLDER: ANTICONCEPTIE TIGRINYA Hoe voorkom je een zwangerschap? Informatie over anticonceptiemiddelen die zwangerschap tegengaan. Deze folder is voor iedereen die wil weten hoe je een zwangerschap voorkomt. INSTRUCTIEFOLDER: ANTICONCEPTIE

Nadere informatie

Divergent Thinking Door: Rosan van der Werf Datum: 17/02/2016

Divergent Thinking Door: Rosan van der Werf Datum: 17/02/2016 Divergent Thinking Door: Rosan van der Werf Datum: 17/02/2016 De opdracht De opdracht luidt als volgt: Bedenk een product dat recent-gediagnostiseerde diabetes patiënten helpt met het beter begrijpen en

Nadere informatie

Informatie. Algemene informatie over verzakkingen

Informatie. Algemene informatie over verzakkingen 1 Bij een verzakking krijgen bekken organen, zoals de blaas, baarmoeder of endeldarm, onvoldoende steun van het omringende steunweefsel en bekkenbodem. Hierdoor zaken de organen geleidelijk naar beneden.

Nadere informatie

Endometriose. Patiënteninformatie

Endometriose. Patiënteninformatie Gynaecologie Patiënteninformatie Endometriose U ontvangt deze informatie, omdat u klachten heeft rond uw baarmoeder door endometriose. Aan de binnenkant van de baarmoeder zit een laagje slijmvlies. Soms

Nadere informatie

Alles om je heen is opgebouwd uit atomen. En elk atoom is weer bestaat uit protonen, elektronen en neutronen.

Alles om je heen is opgebouwd uit atomen. En elk atoom is weer bestaat uit protonen, elektronen en neutronen. 2 ELEKTRICITEITSLEER 2.1. Inleiding Je hebt al geleerd dat elektriciteit kan worden opgewekt door allerlei energievormen om te zetten in elektrische energie. Maar hoe kan elektriciteit ontstaan? En waarom

Nadere informatie

De termen HIV, Aids en Seropositief worden nogal eens door elkaar gebruikt. Toch zijn het niet dezelfde dingen.

De termen HIV, Aids en Seropositief worden nogal eens door elkaar gebruikt. Toch zijn het niet dezelfde dingen. Spreekbeurt door een scholier 1684 woorden 22 november 2002 7.2 312 keer beoordeeld Vak Nederlands Dit is een condoom, als je die niet gebruikt bij het vrijen kun je seksueel overdraagbare aandoeningen

Nadere informatie

Wat staat me te wachten?

Wat staat me te wachten? HOOFDSTUK 3 Wat staat me te wachten? 3.1 Inleiding De overgang heeft in tegenstelling tot sommige andere lichamelijke kwalen een gunstig verloop. Het houdt uiteindelijk een keer op. Tot die tijd is het

Nadere informatie

Het leven duurt niet eeuwig

Het leven duurt niet eeuwig Het leven duurt niet eeuwig Alle levende wezens verouderen en vroeg of laat sterven ze. Sterven kan door een natuurlijke dood, opgegeten worden of een andere gebeurtenis. Doorheen de evolutie hebben alle

Nadere informatie

Korte geschiedenis van de weergave van geluid

Korte geschiedenis van de weergave van geluid Korte geschiedenis van de weergave van geluid Rond het jaar 1860 wordt geluid voor het eerst met succes opgeslagen. De Fransman Léon Scott slaagt erin, geluidstrillingen met een naald in een laag roet

Nadere informatie

Theorieboek. Je hebt verschillende voorbehoedsmiddelen. De enne is betrouwbaarder dan de andere. Love

Theorieboek. Je hebt verschillende voorbehoedsmiddelen. De enne is betrouwbaarder dan de andere. Love 4f Voorbehoedsmiddelen Je hebt verschillende voorbehoedsmiddelen. De enne is betrouwbaarder dan de andere. Hier hebt je enkele voorbehoedsmiddelen: De condoom Het vrouwencondoom De pil De prikpil Het spiraaltje

Nadere informatie

NorLevo 1,5 mg tabletten

NorLevo 1,5 mg tabletten NorLevo 1,5 mg tabletten Deze bijsluiter geeft informatie over NorLevo 1,5 mg. Leest u hem voor gebruik zorgvuldig en volledig door want er staat belangrijke informatie in. Bewaar deze bijsluiter, misschien

Nadere informatie

Werkbladen In NEMO. Zoeken naar leven. Naam. School. groep 7-8. Klas

Werkbladen In NEMO. Zoeken naar leven. Naam. School. groep 7-8. Klas Zoeken naar leven groep 7-8 Naam School Werkbladen In NEMO Klas Zoeken naar leven Wat is leven, wat is dood en wat is levenloos? Jij leeft, een plant leeft en een hond ook. Een steen leeft niet. Maar leeft

Nadere informatie

Hoe doen ze dat: een medicijn maken?

Hoe doen ze dat: een medicijn maken? Hoe doen ze dat: een medicijn maken? Je neemt vast wel eens iets tegen de hoofdpijn of koorts. En vaak waarschijnlijk zonder er bij na te denken. Maar wist je dat het wel twaalf jaar duurt voordat een

Nadere informatie

Brabant Water Les je dorst educatieplatform Verdiepende suggesties

Brabant Water Les je dorst educatieplatform Verdiepende suggesties Brabant Water Les je dorst educatieplatform Verdiepende suggesties Voor groep 6 tot en met 8 Verdiepende suggesties voor de bovenbouw De volgende lessuggesties zijn veelal gericht op actief coöperatief

Nadere informatie

Questionnaire (in Dutch): LASAC181 / LAS2B181 / LAS3B181 / LASMB181

Questionnaire (in Dutch): LASAC181 / LAS2B181 / LAS3B181 / LASMB181 NB. Fertility of women was asked in wave B as part of the self-administered questionnaire ( LASAB119). LASAC181 De volgende vragen gaan over medische voorgeschiedenis, voeding, leefgewoonten en gewicht

Nadere informatie

Alternatieve energiebronnen

Alternatieve energiebronnen Alternatieve energiebronnen energie01 (1 min, 5 sec) energiebronnen01 (2 min, 12 sec) Windenergie Windmolens werden vroeger gebruikt om water te pompen of koren te malen. In het jaar 650 gebruikte de mensen

Nadere informatie

Darmkanker. Dit is leukemie

Darmkanker. Dit is leukemie Darmkanker Dit is leukemie Bloed wordt gemaakt in het beenmerg. Beenmerg zit in je botten. In het beenmerg zitten stamcellen. Uit de stamcellen ontstaan bloedcellen. Bloed stroomt door je bloedvaten naar

Nadere informatie

PATIËNTENINFORMATIE. ADRENOGENITAAL SYNDROOM Informatie voor ouders/verzorgers

PATIËNTENINFORMATIE. ADRENOGENITAAL SYNDROOM Informatie voor ouders/verzorgers PATIËNTENINFORMATIE ADRENOGENITAAL SYNDROOM Informatie voor ouders/verzorgers 2 ADRENOGENITAAL SYNDROOM Informatie voor ouders/verzorgers Met deze informatiefolder wil het Maasstad Ziekenhuis u informeren

Nadere informatie

Verzakkingen. (Prolaps) Gynaecologie

Verzakkingen. (Prolaps) Gynaecologie Verzakkingen (Prolaps) Gynaecologie Inhoudsopgave Inleiding...4 Hoe ziet het vrouwelijke bekken er van binnen uit?...5 Hoe kunnen de organen verzakken?...6 Soorten verzakkingen...7 Wat voelt men bij een

Nadere informatie

Naam: BLOEDSOMLOOP. Vraag 1. Waaruit bestaat bloed?

Naam: BLOEDSOMLOOP. Vraag 1. Waaruit bestaat bloed? Naam: BLOEDSOMLOOP Bloed Een volwassen persoon heeft 5 á 6 liter bloed. Dat bloed bestaat uit bloedplasma, bloedcellen (rode en witte) en bloedplaatjes. Als bloed een paar dagen heeft gestaan, zakken de

Nadere informatie