Werkstuk Verzorging Aboriginals

Transcriptie

1 Werkstuk Verzorging Aboriginals Werkstuk door een scholier 2179 woorden 3 oktober ,6 326 keer beoordeeld Vak Verzorging Inhoud 1. Inleiding 2. Geschiedenis 3. Hoe leven de aboriginals 4. Cultuur 5. Geloof 6. Didgeridoo 7. Aboriginals nu 8. Eigen mening & literatuur Inleiding: Mening: Ik heb dit onderwerk gekozen, omdat ik meer van de aboriginals wilde weten. De naam aboriginals kende ik wel, maar ik wist niet dat het de oorspronkelijke bewoners waren. Toen ik in boeken en op Internet ging kijken, zag ik dat de aboriginals een hele speciale leefwijze hadden. Ik wist bijvoorbeeld niet dat de aboriginals een bijzonder instrument hadden: Didgeridoo. De didgeridoo is een blaasinstrument. De didgeridoo komt als muziekinstrument steeds meer in de belangstelling, niet alleen vanwege zijn unieke diepgonzende klank maar ook vanwege de speciale effecten die hij voort brengt bij zowel de luisteraar als de bespeler(ster). Hoofdstad: Canberra Oppervlakte: Km² Hoofdtaal: Engels Meerdere talen: Aboriginals, Maleisische, Grieks, Spaans en Italiaans Aantal inwoners: 18,6 miljoen Tijdverschil: 3 tijdszones: 5, 8, 9 en 10 uur later dan Nederland Geschiedenis: Aboriginals zijn oorspronkelijk kolonisten, zij zijn ongeveer jaar geleden vanuit Azië via New-Guinea Pagina 1 van 6

2 naar Australië gegaan. De aboriginals zijn niet als een volk gekomen, men vermoet dat er zon 600 verschillende stammen waren. Toen waren de eilanden nog verbonden. Door het smelten van het ijs na de ijstijden en dus het stijgen van de zeespiegel verdween de eilandenboog langzaam. Daardoor moesten ze op het eiland (dat nu Australië heet) blijven. Contact met de buitenwereld was niet meer mogelijk, alleen nog maar met New-Guinea. Pas met de komst van de Europeanen kwam er verandering in de leefwijze van de aboriginals. Toen Australië in de 17e eeuw ontdekt werd door de Europeanen woonden de Aboriginals er al vele eeuwen. Australië werd door de Britse regering uitgeroepen tot Terra Nullis, wat zoveel betekent als leeg land. Dat werd gezien als een rechtvaardiging om te doen met het land wat ze wilden. Aan de Aboriginals werd niks gevraagd. Ze werden van hun land verjaagd en het werd afgepakt door de blanke kolonisten. Velen stierven door de komst van nieuwe ziekten, die onder de traditionele bewoners nog onbekend waren. Ze werden verjaagd naar de slechte delen van het land, en op die mannier hebben de balken de vrede van de aboriginals verstort. Hun jachtgebieden en drinkplaatsen waren nu van de blanken. De blanken zagen de Aboriginals als wild en onbeschaafd. De kinderen van de Aboriginals werden door de blanken meegenomen om ze zoals westerse kinderen op te voeden. Deze kinderen zouden vele jaren later bekend komen staan als de stolen generation. Daar waar de Aboriginals in opstand kwamen werden ze meestal vermoord. Het heeft tot in de jaren zestig geduurd dat de Aboriginals werden beschouwd als tweederangsburgers. Zo kregen zij bijvoorbeeld pas in 1967 stemrecht. Het aantal aboriginals bedroeg rond 1970 ongeveer , dat aantal is terug gelopen tot nog maar circa De laatste jaren doet de Australische regering haar best de fouten uit het verleden zoveel mogelijk recht te zetten. De opbloei van de Aboriginal cultuur wordt door de regering eindelijk gestimuleerd. Dit onder andere door de Olympische Spelen in 2000, waar ze de hele openingsceremonie mochten opvoeren. Hoe leven de aboriginals: Hoe leven ze? De Aborigines zijn volledig aangepast aan de natuurlijke omstandigheden van het land. Zij hebben nooit aan landbouw en veeteelt gedaan, ook niet toen ze er gebrek aan hadden. Ze hebben ook nooit delfstoffen gevonden, omdat de bodem voor hen heilig is.ze probeerden zo de natuurlijke omgeving niet aan te passen of te verstoren op deze manier. Talen: Ze hebben ongeveer 600 talen en een eigen levens- en wereldbeschouwing. Het is een feit dat hun cultuur over het hele continent is verspreid en dat ze allesbehalve primitief genoemd mogen worden. Zij hebben door de eeuwen heen een geheel eigen unieke, cultuur en levenswijze. Zij zien geen scheiding tussen natuur en mens, tussen leven en dood of tussen verleden, nu en toekomst. Hun geschiedenis staat niet in boeken maar word vooral mondeling doorgegeven van generatie op generatie. Waar leefden ze: De Aboriginals leefden voornamelijk in de woestijn en daar was die informatie noodzakelijk om te overleven, het maakte vaak een verschil tussen leven en dood. De jacht en verzamel dwingen de stammen zich op te splitsen. Pagina 2 van 6

3 Eten: Kangoeroes, wallabies, emoes en andere loopvogels en groot wild werd voornamelijk op gejaagd door de mannen, terwijl de vrouwen zich concentreerden op vruchten, kleine dieren en zaden oogsten, met een graafstok eetbare wortels en knollen uit de grond halen of honing verzamelen. De heilige grond: De grond gebruikten de Aboriginals om op te zitten of als stoel zowel in de woestijnen als in de steden. Als ze in steden willen wonen, worden ze geplaatst in achterbuurten van de stad. Ook de Aboriginals hebben last van racisme. Ondanks dat de regering huizen voor hen bouwt. Hoeveel nu en toen: Vóór de komst van de blanken (dus ± 1788) moeten er in heel Australië zo`n tot Aboriginals hebben geleefd, terwijl er nu nog ongeveer over zijn. Er hebben rond de 600 verschillende stammen bestaan; ieder met zijn eigen territorium, eigen culturele erfgoed en eigen dialect of taal. Walkabout : Een van de ondoorgrondelijke aboriginal ceremonies is de "walkabout": op willekeurige momenten verlaten mannen ook vandaag nog hun land om weken, maanden, of zelfs jaren een weg te gaan die hun voorouders eerder gingen, vaak met als enig doel een onbekende te ontmoeten. Duizenden jaren was de "walkabout" de manier waarop diverse etnische stammen elkaar hun verschillende gezangen over de schepping leerden en goederen ruilden die even symbolisch als nutteloos waren. De "walkabout" illustreert dan ook het beste de nomadische instelling en manier van leven van de oorspronkelijke Australische bevolking. Cultuur: Voor de aboriginals zijn respect voor en kennis van de natuurlijke wereld heel erg belangrijk. Vaak wordt de aboriginal cultuur een primitieve cultuur genoemd. Basis voor de cultuur is de eenheid met de leefomgeving. De aboriginals leven als nomaden. Ze hadden weinig spullen, enkel wat gereedschappen, wapens voor de jacht enz. Ze leefden van wat ze tegenkwamen op hun weg, afhankelijk van het seizoen. Die seizoenen waren heel belangrijk: daar hing vanaf welk dier of planten er gegeten konden worden. De aboriginals zien de mens als onderdeel van de natuur. De natuur zien zij niet als hun bezit. In veel stammen was er een duidelijke scheiding tussen de taken van de mannen en van de vrouwen. De mannen jaagden en de vrouwen zochten verzamelden. Jagen en verzamelen doen ze in kleine groepen, bestaande uit een aantal gezinnen. Zo n groep bestond uit ongeveer 35 mensen, elke groep had zijn eigen territoir. De speer was het voornaamste jacht- en oorlogswapen, daar waren ze het behendigst mee. Als bescherming werden vaak stokvormige schilden gebruikt. De boemerang wordt wel beschouwd als iets heel Australisch, maar dat wapen werd veel minder gebruikt. Het vlees maakte men in een kuil op hete stenen klaar. Aarden potten waren toen nog niet bekend. De voedselsituatie bij de stammen was niet slecht. Bij veel stammen hing het ook van allerlei factoren als geslacht, leeftijd en totem af wat er wel en niet gegeten werd. Net zoals pottenbakkers waren metalen, metaalbewerking en de weeftechnieken niet tot Australië Pagina 3 van 6

4 doorgedrongen. Kleding droegen ze niet, de rest van de spullen werden van steen, schelpen of beenderen gemaakt. De sieraden bijvoorbeeld werden van steen gemaakt. Ook kennen ze het schrift niet. Kennis werd doorgegeven via dans, zang, ceremonies en afbeeldingen. Elke stam had zijn eigen taal. Er waren wel zo'n 250 verschillende talen. De verschillende stammen handelden in vorm van ruilhandel. Geld of zoiets kenden ze niet. Handel speelde wel een belangrijke rol in het leven van de Aboriginals, over het hele continent liep een netwerk van handelswegen. Ze verruilden niet alleen rode, gele oker, hangers schelpen en steen, maar ook immateriële zaken zoals dansen, liedjes en rituelen. Geloof: Volgens de Aboriginals hangt alles met elkaar samen: het landschap, de dieren die er leven, het weer, hoe mensen zich gedragen, het eten dat je lekker vind. Levende en dode natuur maakt voor hen geen verschil. De Aarde is geschapen in een scheppingstijd die nu eigenlijk nog steeds bezig is. In deze scheppingstijd die vaak Dreaming of Droomtijd wordt genoemd vormden mythische voorouders het land en het leven er op. Nog altijd zijn deze voorouders aanwezig in het landschap en hebben ze er hun invloed op. Elke stam heeft zijn eigen totem en daarmee zijn eigen scheppingsvoorouders. Dit heeft een enorme invloed op de manier waarop de stam leeft. Ze hebben de plicht te zorgen voor het land van de voorouders, om te zorgen dat die deel van dat land blijven uitmaken. Dit betekent dat heilige plekken opgezocht moeten worden en dat vele dingen net zo gedaan worden, zoals de voorouders het deden. Hierdoor hebben de Aboriginals een enorm hechte band met de natuur en het land opgebouwd. De kennis hierover wordt doorgegeven met verhalen, dansen, liedjes, rituelen en heilige voorwerpen. De verhalen worden in de loop van iemands leven verteld, sommige verhalen mag iedereen horen, andere zijn geheim en alleen bestemd voor mensen met een bepaalde functie binnen de groep of van een bepaalde leeftijd of geslacht. Naast deze scheppingsverhalen zijn er ook gewone verhalen die praktische dingen leren. Op deze manier krijgt een stamlid steeds meer kennis en op den duur neemt een persoon een steeds belangrijkere rol binnen de stam in. De huidige gebeurtenissen zijn voor de aboriginals te verklaren doordat de "Dreaming" doorgaat en dat betekent ook dat de cultuur blijft veranderen en meegaan met zijn tijd. Het begrip tijd is voor de aboriginals ook iets anders. Voor de Aboriginals is de plaats of gebeurtenis de tijd (en dus ook seizoenen en dergelijke. Didgerigoo: De didgeridoo komt als muziekinstrument steeds meer in de belangstelling, niet alleen vanwege zijn unieke diepgonzende klank maar ook vanwege de speciale effecten die hij voort brengt bij zowel de luisteraar als de bespeler. De didgeridoo is een recht stuk hol hout, vaak taps toelopend. In Australië wordt de stam van een eucalyptusboom gebruikt die door termieten is uitgehold. De termietennesten in de noordelijke delen van Australië zijn ontelbaar, reden waarom de didgeridoo het instrument bij uitstek is van de Aborigines uit Noord-Australië. De didgeridoo wordt gebruikt bij diverse gelegenheden en ceremonie. De lengte van het instrument varieert gewoonlijk tussen de 1 en 1,5 meter, hoewel er exemplaren zijn van 2,5 meter of langer. Het hout wordt op de gewenste lengte afgezaagd en de bast eraf gehaald. De termieten worden verwijderd door de staak op de grond te slaan. Veel didgeridoos zijn rijkelijk versierd met hagedissen, Pagina 4 van 6

5 kangoeroes, barramundies enz. Het instrument kan zittend, staand en lopend bespeeld worden. De didgeridoo van de Aboriginals is een uniek en geweldig instrument. Aboriginals nu: Aboriginals nu: Er zijn nu ongeveer Aboriginals en Toores-straat Eilanders in Australië en de meeste van hen wonen in grote steden of stadjes op het platteland. Ze hebben nog steeds te maken met de problemen die ontstaan zijn door het verlies van hun land en het gedwongen zijn te leven in een blanke maatschappij. Veel Aboriginals leven in armoede, met minder toegang tot gezondheidszorg en scholen. In de Aboriginal gemeenschappen heerst grotere werkloosheid, is de kindersterfte hoger en zitten meer aboriginals in de gevangenis. De Aboriginals moeten altijd strijden tegen het racisme van een deel van de blanke Australiërs. In 1988 protesteerden de Aboriginals tegen 200 jaar blanken invasie. Maar hun toekomst is nu heel wat zekerder dan sinds 1788 ooit is geweest, omdat ze geleidelijk meer recht krijgen op gezondheidszorg en opleiding. Er worden steeds mee Aboriginals betrokken bij allerlei aspecten van de Australische en de blanke Australiërs steken steeds meer op van de Aboriginal cultuur. Veranderingen: De aboriginals leven nog van hun eigen grondgebied en leven in vele gevallen nog van de jacht. De verschillende springen echter onmiddellijk in het oog: ze leven er in grote groepen in plaats van de vroegere kleinere familie stammen en hoewel er af en toe nog een bush-gerecht op tafel komt, heeft ook de Aboriginal, de weg naar de supermarkt gevonden. Kangeroe-vlees werd vervangen door vlees uit blik en de kinderen verkiezen chips boven maden en larven. Bloem en brood hebben de vroegere zaden en yam en om te drinken hoeven ze niet langer naar de dichtbijgelegen waterput te steppen maar worden frisdranken en bier aangesproken. De vroeger immateriële maatschappij is verdwenen: geld speelt een belangrijke rol. Om eten en drinken te kopen en om te gokken. Boemerangs, speren en didgeridoos worden nog gemaakt, maar veelal om door te verkopen aan een behoorlijke prijs. Het westen heeft zijn intrede gedaan, dat valt niet meer te ontkennen. Moderne apparaten: Stress was de Aboriginals onbekend tot ze leerden omgaan met motorvoertuigen. Zoals de traditionele wetten voorschreven, werd van de Aboriginals verwacht dat ze hun bezit met de anderen deelden. Je zag uiteindelijk dat veel aboriginals van hun traditionele waarden afstapten en gelijk op het voertuig eiste; anderen schonken hun wagen of motor aan een ouder familielid zodat ze van alle problemen en stress waren verlost, terwijl ze nog altijd gebruik van het ruituig mochten maken dankzij het familiale verplichten van het familielid tegenover de schenker. Eigen mening: Ik vind het leuke om werkstukken te maken. Vooral als ik veel tijd heb, dan kan ik veel bladzijdes maken. En krijg ik misschien een mooi cijfer. Ik leer altijd veel over werkstukken. Vooral van deze. Ik had nog nooit een werkstuk over een andere cultuur gemaakt. Pagina 5 van 6

6 Literatuur: Ik heb maar 2 boeken gebruikt: Aboriginals Atonie Brink Australiesche cultuur Anne van der Velde Ik heb ook Internet gebruikt. Pagina 6 van 6